Tractatus de beneficiis ecclesiasticis Caroli Gagliardi

131쪽

Praesulum nil Pontifex edixit. XXXIII. Postquam o vivis excessit Martinns an . I 43I,Ca dinales in eo conelave . ubi electus Eugenius IV. est, inter alia providendum censuerunt, ut Cardinalium morientium bona Apostolieae Camerae non applicarentur, sed testandi libe las iis, qui ex ordinibus regularibus assumpti non essent, rem neret : nliorum omnium ecclesiastica spolia juris canonici, et consuetudinis locorum dispositioni relinquerentur. Mox Eugenius IV. iuratos in conclave articulos omnes litteris suis confirmavit si). Quum vero Alphonsus I. Aragonius ob adoptionem Ludovici IΙΙ. Andegavensis a Regina Joanna II. gestam , et a Martino V. confirmatam offensus videretur, collationibus ponit- setis hoe in Regno tunc obstitit, ne spolia ecclesiastica decedentium Episcoporum, ei Abbatum ea perciperei.Rebus deindo composilis , ab Apostolicae Sedis Legato Cardioalo Ludoviso Searampo anno I 43: Pontifex Eugenius litteris ad Regore ΑΙ-phonsum datis die ali. Septembris ejusdem anni, oi condonavit

nedum praeleritos investiturae census annuos Apostolicae Sedi non solutos, Sed omnes etiam pecuniarum quantitates, quas

idem Rex ad illum usque diem exegerat ex bonis, ei juribus Camerae Apostolicae , aut ex Ecclesiis , praelaturis , dignital bus , beneficiis . et quibuslibet personis ecclesiasticis sa).

XXXIV. Sub Ausulaeis landem instauratae reservationes apostolicae spoliorum, et fructuum vaeanlium invaluerunt con-Sonsione utriusquo Polesialis. Quandoquidem Hadrianus VI. qui fueral Caroli V. imp. praeceptor, suum hoe in Regno Nuntium do pulavit an . I 523. HieronJmum Cantelles Canonicum Neapolitanum , cum speciali mandato colligendi nedum annatas, census , et jura Camerae Apostolicae, sed spolia oliam ee

lom Carolus de Latii y dio 2 5. Maij I 52 3. regium placitum pontificiis ii teris ipsius concessii hac adjecta clausula, ut quod

132쪽

ad spolia ipsi Pro regi reservata foret in singulis casibus majoedoliberalio si .

XXXV. Clemens VII. sequenti anno duobus suas Sedis Nuntiis, et Camerae collectoribus, scilicet Canonico Cantelles, et Hieronymo Deiliae Canonico Messanensi mandavit una cum spoliis ecclesiasticis fructus Ecclesiatum' vacantium, et Vacaturarum colligere, istarumque idcirco possessionem ea Pere nomino Camerae Apostolicae. llegio lamen placito , quod eis indulsit, Prorox And reas Carasa S. Sevorinae Comes die 28. Februarii 1924. excopia suere beneficia, Ecclesiaeque lum regiae, lum jurispatronatus Baronum , ei, alia reservata IJ Ut autem quarta pars fructuum omnium Ecclesiarum in fabricam , aliasque necessitates per viros locupletes locorum custodienda impenderetur, indullum a Clemente VII. die Io. Jan. I 526,

cum regio placito eiusdem Proregis, jam dictum superius est s33. . XXXVI Romanus idom Ponlisex regiam nominationem Episeoporum ad vigintiquatuor hujus Rogni Ecelesias Cathedrales

Carolo V. ejusque successoribus indulsit die IS. Iunii ejusdomanni I 527. Mox decimas super bonis ecclesiasticis die 31. Octobris ejusdem anni ei concessit, plurρ que aureorum centena millia legionibus imperialibus pontificio aere persolvit, Imperator autem detrimenta Camerae ponlisietas aliquantulum refecturus savit pontificiis reservationibus Melesiasticorum spoliorum II inc Episcopo Aversano Sca glion o Pontificis commissario Pro rex Carolus de Lanoy dio II. Iulii I5 27. regium placitum nulla Oxceptione interjecta largiliis sest pro, exigendis omnibus in hoc Regno spoliis ecclesiasticorum. XXXVII Sed anno sequenti I 528. quum Fabin m Arcellam clericum Camorae Clo mons VII. Nuntium, et eoi lectorem creasset cum sex presso mandalo sexigendi nedum decimas . sed spolia oliam Ecclesiarum vacantium , et drinceps vacasurarum in toto hoc Rogno : Princρps Arausicanus Prorex plastilo regio ,

quod ei dedit dio 24. Decembris duram anni , hanc ni deitclausulam : dummodo non tant beneficia regos reservata, aut iὶ Chloedaroll. to. 3. sis. 4. n. I. αὶ Apud Chioecar. ibid. n. I. 33 Cop. 37. O fructibus nuru . 6.

133쪽

tione concessum regium placitum suit anno i 537. litteris Pamli III; quae Suessano Episcopo suo heic Nuntio, ei collectori idipsum mandaverant. AXXVIII. Quum vero tu dubium nonnulli revocarent, an bona, et spolia praelatorum, aliorumque ecclesiasticorum qua saecularium, qua regularium extra claustra degentium , quae temporct mortis extarent, ad Cameram Apostolicam generatim pertinerent ex aliqua generali constitutione, propterea quod suos in multis, sca non universis Provinciis collectores Romani Pontifices depularent : Paulus III. landem III. Non. Ianuarii I 542.constitutione perpetua declaravit, et jussit bona eiu modi Praelalorum, clericorumque uiri usque cleri sine iacultate do iis tostandi decedentium ubilibet, quae jam consuevinrant volsa nuncupari, in quibusvis Roguis ac dominiis tam citra , quam ultra maria ad Cameram Apostolicam, et non ad alios,in quibus etiam Cathedralibus, et collogialis, aliisque Ecclesiis , et monasteriis , celeri ue beneficiis occlesiasticis eum cura, et Sine cura saecularibus, et regularibus speclaro, et per Colleolores apostolicos exigi debero sa). XXXIX. Eamque confrmavit proximus ejusdem succossor Iulius III. duabus itidem perpetuis constitutionibus anno I 53o,ol 1553r declarans insuper fructus beneficiorum exactos, et eum reliquis clericorum Donis profanis commixtos, et incorporatos ad liberam honeficiariorum dispositionsm, ubi a Sede Apostoliea ipsi obtinuerint indullum disponendi, spectare: seu

clus vero tam inexaelos, quam non commixtos ad Cameram Apostolicam reservari debere in locis, ubi collectores adsint apostolici. Ad elericorum autem heredes profanos sive ab imioslato, sive ex testamento vigore qliarum eumquo facultatum condito, aut legatarios nequaquam pertinere fructus maturaiosia ipsorum clericorum vita, sed non exaclos 3). si Apud B. Chioeearoll. ibidem n. 6. et in Paul. III in eona . Romani Pontificis providentia 29 , D. i. Bullarii magni, DI. 658, quam Petrus de Matthaeis inseruit in

septimo Decretalium eap. I des otio clericorum. Eam in Galliis, o tibi liis non reeeptam somni scriptores: hoc in Regno scetis. δ) dulius IIl. in eonat. eum sit nobis an . I 55o, et con3ι. δε-

134쪽

XL. Pro hoc tamen Regno Neapolis. in quo Paulina constitutio recepta est, Iulius III. die io. Augusti I 55ο. suis libleris in forma Brevis motu proprio indulsit, ne spolia Praelatorum,el clericorum Regni pro Camera Apostolica fierent. nisi eorum redditus, et proventus annuos ducatos centum attingerent , ei nisi bona spolii post mortem cujusque beneficiarii remansa ducatos mille excederent I . Reduanus les latur praedi-elum Iulii III. motum proprium iam vidisse, eoque specialiter indullum, ut hoc in Regno spolia exigerentur ab heredibus Praelatornm, clericorumque dolanctorum, set nulla isti molestia a collectoribus apostolicis afficerentur pro bonis praescriptum valorem son excedentibus.

XLI. Praclorea Julius ΙΙΙ. liberam indulsit facultatem quibusvis Praelatis, et ecclesiasticis personis Ur m Romam incolentibus, vel Curiam sequentibus , si in dicta Curia. vel di strictu decesserini, disponendi, ac testandi do quibuslibet rebus intuitu etiam Ecclesiae quaesitis in favorem quarumlibet personarum : nec non transmiliendi res easdem ecclesiasticas ab inlesialo ad suos proximiores agnatos, et Iegitimos successores sa). Id Paulo v. etiam placuit, qui clericos quoslibet cives, et curiale, sive incolas Romae a spolio exemit quoad bona in ea Urbe , ejusque districtu intra decem millia passuum consistentia ex redditibus etiam seclosiasticis quassila 3j. Sed hanceis constituliouem pro rebus ex illicita negotialioue congestis nil suffragari sanxit Boaedictus XIV. si . Praedictus insuper Julius III. die io. Januarii I 553, motu proprio ad Se avoca- vii caussas spoliorum coram aliis, quam Thesaurario ponti ii-eio , Piusve ministris pendentes , easque eidem 4 hesaurario commisit, generali spoliorum in tota Italia collectori i5).

dum eae certis an . I 553 , apud eit. de Matthaeis eas. 3. soptimi Decretal. de fructuum benescii restitutione. 1) Eas eoIlaudaut chioeca relius Io .cis et Redoanus de 3

liis qu. I. num. 52. i

5) Videsis Julii III. litteras impressas apud Redoauum pag.2 56.

135쪽

XLII. Paliliis IV. suis deindo litteris sub annula PIMaloris datis die 8. Januarii 1555. deputavit Hieronymum Fusearium

Episcopum Τoreellanum Cameras Apostolicas thesaurarium in collectorem generalem spoliorum in tota Italia eum lacullato compellendi per censuras, componendi, et concordandi, qui in landi, si absolvendi. Τum estis litteris dio II. 0ctobris I 557. dalis cognitionem caussarum super spoliis in tota Italia dolegavit Christophoro Cincio suo thesaurario generali, et spoliorum in tota Italia collectori. Idemque Pontifex die I 6. Martii 1658. indulsit spolia in favorem Camerae Apostolicas locum hoc in Rogno non obliners in beneficiis annuos ducatos auri quinquaginta non reddentibus , neque in bonis clericorum , quae ducentos auri non exuperarent I).

XLIII. Tum Pius IV. Nonis Februariis I 56 o. confirmavit, et innovavit privilegia incolarum, si curialium Urbis super libera facultate disponendi. Deinde por bullam Idibus Martiis eiu dem anni lacnitalem testandi . quam de qualibet summa Episcopis ossicia scriptoris Sedis Apostolicae oblinentibus largitus fuerat Iulius III. reduxit ad summam ducatorum Sexmillium , antea ipsis a Paullo III. concessam sa). XLIV. Bona insuper a clericis quibuslibet por illicitam negotiationem quaesita spolio ecclesiastico subjecit Pius IV. 3).

Idem vero quum axemisset ab sanctione sua Praelatos, et clericos quoslibet, qui speciale indullum aestandi ab Apostolica Sedo obtinuerint 4ὶ: hano posteriorem ejus constitutionem Abringans maluit cunctos etiam indullum lestandi habsentes de bonis interdicia n0goliationa comparatis disponerB numquam posse ,eaauo ad Cameram Apostolicam juro spolii pertinere 5). XLV. Insuper Pius IV. primis jam dieiis litteris Franciscum

Odescat eum creavit collectorem generalem spoliorum ad Cameram Apostolicam perlinentium in tota Italia super quibuslibet gen oratim rebus mobilibus . et immobilibus. ac semoventibus clericorum, qui beneficia oblinuissent sive simplicia, sive cum i) Apud Chioeea reli. et Redoan. ibidem. Vin Ibidem.

136쪽

. a 37 ad ministra tione, cum lacullato compellendi censuris quoscum- quo debitores, auxiliumque brachii saecularis, si opus suisset implorandi: nullamquo adhibuit distinctionem valoris annui beneficiorum, sed immo contrariis Sedis Apostolicae praeviis constitutionibus expresse derogavit I).

XLVI. idem quoque Ponti sex tillo ras in forma Brevis dedit dis 26. Maii I 56ο, quibus ex proborum, et fide dignorum hominum relatione accepisse profitetur quamplurimos Praol illus , presbJleros, et alias ecclesiasticas personas diversarum Provinciarum, et praesertim Regni Neapoli lani, nullo Sodis Apostolicae indulto suffullos temeritate propria . el sorsan ad suorum importunam Suggestionem impulsos in eorum ultimis voluntalibus testamenta sua condidisse , ae donationes , Seu legala , aut eo dicillos laciendo de bonis suis diversi modo disponore ausos suisso, licet id facere nulli modo possint, nec debeant in Camerae Apostolicae grave, et maximum damnum. Ut autem dictae Camorae indemnitali consuleret, singula testamenta, donationes, et quascumque alias dispositiones ultimae voluntatis litulo per quoslibet Episcopos , vel personas ecclesiasticas faculta lem RSede Apostolica non habentos, in lavorem quoquo piorum locorum facias da rebus ecclesiasticis , nullas esse, et irritas declaravit, deputavitque collectorem generalem in universa Italia Franciscum Odoscat cum ad ros ecclesiastiens ejusmodi exigendum , contrariis quibuscumque non obstantibus, et praesertim Provinciarum, locorum, dominorum quo Regni Neapolis ei praesertim pauperum in curabilium . et aliorum piorum locorum cujusvis civitatis, etiam Neapolis, juramento, confirmalione apostolica, vel quavis alia firmitate roboralis statutis, ei

consuetudinibus, privilegiis quoque, et indutiis a).

13 Redoanus in eis. qtι. I. reum. 52. les latur a vo Suo Spolia indistincto per cameram Apostolicam Oxacla hoc in Regno fuisse vigore Brevium Pii lv. eum clausulis derogatoriis , neque obst lisse antecedentes litteras Julii UI., ut Pauli IV. in forma Brevis etiam expaditas.

a In aliquibus huius Regni Ecclesiis eonsuetudinem viguisso,

quod cleriei decedentes ab inlesialo etiam ad suos heredes COD-Banguineos transmitterent se ius praebendarum pondentes , et p0at eorum obitum recolligendos, couleslaulur Andreas de Iseri in

137쪽

XLVII. Mox aliam sub annula Piscatoris constitutionem lulit die 7. Decembris I 55o , qua universos fructus omnium beneficiorum saecularium . et regularium in Reguo Neapolis, et quibusvis eiusdem Provinciis per obitum , aliove quovis modo, Praeterquam per oe33um illa oblinentium, prσ tempore vagantium a die vaealionis pro rata temporis usque ad diem possessionis novi beneficiarii, vel Peaelati ad Cameram Apostolicam resar-Vavit. et applicavit, qualenus a Paullo sedescalco tunc hujus Regni Nuntio apostolieo, ei collectore, et successoribus collectoribus exigi deberent si). Eamque iisdem sero verbis S. Pius V. confirmavit set . Sanxii eliam Pius ΙV., I7. Kal. Decembris I 56ε. ad Cameram Apostolicam in utroque soro pertinere omnes hen sici oram fructus, quae per considentiam simoniacam obliueantur , animo scilicet resignandi, et transferendi ea ad favorem coriae personae per illiuilam exercendae beneficentiae viam in fraudem apostolicarum constitutionum 3).

lam generatim disposuit lavore Leolesiarum, et pro moderanda spoliorum exactione. I: videlicet omnia, et singula ornamenta, et paramenta, vasa, inissalia, gradualia, et libros omnes canius , aliasque res sacras etiam auri, et argenti, et bona quaeli bol ad usum, et cullum divinum etiam in privatis decedentium clericorum aedibus, et capellis, vel oratoriis destinata, tempore eorum obitus ex testamento , vel ab inleslato relicta ad sim gulas Ecclesias, et monasteria , et beneficia eorumdem deeeis usibus seudor. lib. I. g. is conaequenter, Innocentius in ca .

relatum da Iesiam, et ca .su. de Decul. clericor. Gemin Ianus in cap. praesenti de Osse. Ord. in VI., et Redoanus de Moliis qu. 4. num. 22. Sed posterioribus ea constitutionibus pontificiis ustarcceptis abrogata est. I ii flatu Mediolani, et Hispania fructus ine-xaelos beneficiorum ex consuetudine ad heredes transmitti, Rota probavit eoram Coccino Me. 476 , et card . de Luea diae. xoo

i1 Pius IV. in consι. apud Rodoanum impressa. et) S. Pilis V. in const. cupientes 26 , edita die 8. Jan. 1567,

3) Pius I v. apud Redo anum in const. Romanum Ponti em. Vidi sis quae diat sib IV Inia. Cau tit. I 6. do dimonia, num. 32,

et aeg.

138쪽

dentium clericorum, non vero ad Cameram Apostolicam perlinere. II: Pariter seamna, cathedras, arcas, mensas iam ligneas. quam lapideas, dolia, et vasa vinaria vacua, et domestica Su

I ellecti,ia , sub spoliorum appellations minimo comprehendi.

lI: Neo quidquam a quibusvis spoliorum Camerae collectoribus exigi posse super relictis bonis clericorum . qui annuos triginta ducatos auri de eam era ex beneficiis, vel pensionibus Gelesiasticis non excesserint: dummodo lamen se ab omni illicita negotiatione abstinuerint si). XLIX. Nullum videtur obstaculum ab regia potestate inle jectum exequendis hoc in Regno recensitis constitutionibus,t illerisque Pauli III, Julii III, Pauli IV, Pii IV, et S. Pii V. Enimvero B,

Chioccarellus enarrans placita regia Nuntiis eorumdem Pontifi- eum simul, et collectoribus apostolicis conoessa, nimirum Bartholomaeo Capi blanco Litterensi Episcopo an . I 54I., Berardino Sandrio an . I 56o; Nicolao Episcopo Savonao an. 356I, Antonio Episcopo Nolano an . I 565., priano Paula vieino S. Pii V. n secretis Ianuensi Archiopiseopo an . I 566., nullam resori superadditam clausulam, seu limitationem. Praefato solum Episcopo Nolano dictum an. I 565. scribit, quod mandata, et munia ex queretur contra penonas e elegiasticas ιantum . tamquo S. Pius V. in sui pontificalus initiis an . i568. jam dicto Odescalco Nuntio, et collectori suo inter alia mandasset specialim, ut possessionem beneficiorum omnium hoc in Regno vacantium, quae ad regiam collationem, vel praesentationem pertinerent, ingrediens fructus eorumdem exigeret, eosque mox traderet noVis beneficiariis reεias collationis, vel praesentationis litteras exh

biiuris set): regium ipse placitum sine ulla pariter exceptione obtinuit dio 24. Febr. I 568. L. Praeterea Gregorius XIlI. jura Camerae pontificias inspoliis firmare potius , quam diminuere studuit, pereeluamque edidit constitutionem die ar. Januari l577., qua declaravit secundum Pauli III., aliorumque praodecessorum Pontificum litteras Cameram Apostolicam in spoliis ecclesiasticis Regularium quoque extra claustra degentium , etiamsi dignitates, et

i) S. Pius V. in const. Romani Pontiscis 42, apud Redoanum

impressa ex to. a. Bullarii M.

139쪽

praebendas in Εeelesiis saecntarium obtinuisgoni , vel episeopali suissent dignitate , post eorum obitum universaliter succedere ; et res quaseumque sive mobiles , Sive immobiles undecumque, et quomodolibet quaesitas post obitum Episcoporum etiam regularium, et quorumvis regularium mira claustra decedemtium relictas, ad Camoram ipsam indistincte perlinere: abrog, iis Pii ΙV., et Pauli IV. constitutionibus paulo ante dictis, quaa bona eorumdem Regularium monasteriis, ubi suam ii emiserant professionem, applicasse ad iramites juris cominu uis putaban

Regia Camera Summarias eodem aenno I 585. consuit in Ecclesiis tunc vacantibus Puteolorum, Malerae, et Colroni, quae ad regiam nominalionem plane perlinent, fructus omnes maturos, recollectos lamen, et a solo separatos tempore mortis Episcoporum spectare ad Cameram Apostolicam, ei pro ea ad Nuntium pontificium, licet fructus nondum essent repositi in horreis, vel uua non fuisset conversa in vinum, et oliva in oleum, et adhuc esseni in area. Verum si fructus fuissent maturi, et pendentes, sed non recollecti: consuit illos non sacere spolium , sed speclare ad successorem suturum in beneficio , ex consuetudine antiqua. duod vero ad pensiones domorum , locationesque molem dinorum, herbarum. et similium, ex quibus fructus percipium tur quotidie, spectare usque ad diem mortis ad Cameram Apostolicam tamquam heredem Praelati; post mortem vero ad successorum in beneficio sa). Ex antiqua igitur consuetudine, quam pontificiae constitutiones hactenus expositae invexerunt, regiorum iribunalium sontentiis obfirmata, in beneficiis, sit Ecelpsi is omnibus etiam r0glao nominationis hoc in Regno Camera Apostolica spolium por collogiores suos habuit, res nimirum ex lantes post obitum cujusque beneficiarii, et quotam fructuum ad diem usque mortis: roservatis cuique novo Praesuli ot beneficiario regiarum Ecclesiarum fructibus vastantibu L a die obitus si) Grog. XIII. in const. os si nostri 49. to. I. Bul I. u. et ita

Septimo Decreta l. e . I, et 4. de spolia clericor. g) Hanc Regiae Cameras Summariae consultationem habet B. Chioc reli. Io. 3 , Et collaudant Regens de Ponte dec . num. 13 , Regens de Marinis lib. I de resol. 152. num. I 5, Regeus de Curis in divers. Jeud. Par. 3. ev. 3. num. I 5.

140쪽

LII. Quae tamen ad regiam collationem pertinent pleno jure

beneficia, in cis nulla penitus exactio spoliorum a collectoribus pontificiis lacla os l. duapropter in digni latibus, et canonicalibus Ecclesiae Lucerinae I) locum non esse spolio decreverat etiam Commissarius apostolicus anno I 547. Eiusque sententiam relu-lii Capellanus Major die 26. Iunii r 587.

LIII. Interea temporis exoptata de spoliis concordia prospere successit. IIuc advenit anno I 585. Joannes Angelus Aegnilius binis X isti V. litteris in forma Brevis instructus ad varia gerenda Camerae Apostolicae negotia : regiumque placitum pro uiris- quo obtinuit die 3I. Januarii, el 9. Augusti ejusdem hnni hae plane clausula limitatum : quoad pergonas eccleaiaδtieas san-rum , dummodo non Operetur directe , vel indirecte contra pergonas laicaae ς neque Super praelaturis, et bene sis, monasteriis , Aomitialibu8, et capellantia , quae Sunι εub protmelione regia sa). LIV. Aegyptius iste impiger Provincias Regni peragratias pronos jam animos regni colarum flexit, incenditque ad ineundas cum Apostolica Sede transactiones de spoliis hoc paclo, ut qui Apostolicae Camerae annuam pecuniae quotam persolverent pro spolio composito, indullo it apostolico fruerentur nedum lesian di, ac disponendi do bonis quibuslibet intuitu Ecclesias quaesilis, sed ea ad pro sanos etiam heredes ab inles lato trans millendi, nullam doinceps molestiam neque a collectoribus pontificiis, nec a novis bono liciariis passuros amplius. Precibus inde Capitulorum cathedi alium sera o mutum id expetentium pro canoni- eis, simul et benesiciariis cujusquo dioecesis annuit Xistus V. Publi eis tandem instrumentis per solemnem stipulationem Roma consuetis cum Camera Apostolica , praeviis Papae cedulis , utriunt, Capitula singula Ecclesiarum cathedralium spoponderunt oeriam pecuniis quantitalem 3) pro spolio canonicorum, et be-

r) Hujus Leelesiae canonicatus ab Rogo nostro alternis eum Episcopo vicibus consorri palam est ex supradictis cap. 7 num. 25. 2ὶ Ex Chioecaret l. loc. Cia. θ) Se ilicet Capitulum Neapolitanum annuos ducatos Regni 4Ο , Aversanum duo. 495, et asses 55, Salernitanum due. 3oo, Cave u se duo. 4ο , Acerranum due. 2o , Mura nu in due. ΤΟ , aliam celexa qna uti talem congruam conditioni locorum,et proventibus eccle-