장음표시 사용
351쪽
- expedito milite in Asiam transiir,datis a Manuele, viarum ducibus. Ij summa perfidia, clim in Lycaoniam opulentam atque uberem regionem exercitum ducere oporteret, in Cappadociae mon Ies asperrin os atque incultos abducunt copias; lusumque varie Imperatorem , potu aquam miles magnam partem ab Lamprus inedia crat, fuga deserunt atque destituunt. Conradus inops consilii, locorumque ignarus, dum fidem Graecana incusat, ecce noua calamitas cum asperitate montium luctantem cxcipit. Sataceni magno numero conflato exercitu , Param O Duce, Occupatis montium faucibus , improuisi imminent, viamque praecludunt. Perturbatis Germanis , pcrditisque victus penuria, unus patebat extrus, si vestigia retro conuerterent; spesilue erat occurri poste Francorum copiis, quas pcnetrasse in Asiam Conradus fama acceperat. Eo consilio signis conuersis Germani redeunt Vcrum hostes perspecta re , in extremas turmas impetum faciunt, conturbant ordines , scistisque disiiciunt, & in Palantes magna clade gras. santur. Iamque in Ligam totus exercitus agebasur , cum Saraceni in impedimenta delati, effunduntur ad praedam , hostiumque obliti, direptioni incumbunt; datum interea Germanis spatium colligendi se,& tristes famis atque serri reliquias educendi e montibus. Sicut in naufragio, laetura mercium saluti consititii in , & obiecta hostibus impedimenta. Germanis in planitidiri fusis Franci occurrerunt ; Rege ipse cum delectis Proceribus interisses montes praecurrente; nec usquam inter fratres maiora beneuolcntiae signa ; Principes mutuis adhaesere amplexibus ; Germanus omni solati; genere recreatus ; suauissima calamitatis ais uentisque copi . e societate. Imperator ut exercitum supplementis reficeret, reuersus est Constantinopolim, Regi pollicitus sequuturum se, ubi primum copias & milite & necessariis rebus instruxistet; indecorum ratus, Imperatorem Romanum , appendicem esse militiae, aliisque auspiciis hostem profligare. Rex Ephesb in interiorem Asiam penetrans, Maeandrum usque illibatis armis peruenit. Est Maeander celeberrimus in .Eolide fluuius, crcbris B cxibus subinde curuarias, sed praealtis& asperis ripis , iuges aquas trahens; frequentibus Cygnis in crystallo natantibus; ut ad incolarum dclicias fluentem dixeris, &per agros sparsum ad secunditatem : tunc voluptatis illicium belli neceΩsitas ad ferociam Martis traduxerat. Altera ripa quae spectat Ephesum peruastata, solitudincm squallidam praeferebat; altera armis inhorrescebat,
Saracenorum exercitu transitum amni S arcente. Hae Icbat Francus,profundo alueo, & vadum nulli bi aperiente; sed quia sortitudini nihil imperuium,
tentato per omnem a lucum fluuio,tandem vadum reperIum est, quali tuam
incertum & inexploratum; statimque magno impetu Franci in aquas cffusi, iniquo in loco praelium conserunt. Appetiti barbarorum telis , iacula latium e silperiore ripa quasi ex aggere , per suorum strages & cruciatum amnem etiadunt; ac demum ad oram appliciti sub grandinem Sagittarum , adi voti ad pugnam, lonsis hastilibus barbaros feriunt. Admota pugna victoriani dedit. In tecti plerumque armis Saraceni , ad inferendam quam repellcndam necem aptiores, toti ad vulnera patebant, lanceisque confixi,iam irrito iaculorum usu, sternebatitur passitu; sed ubi Franci ripam conscende
352쪽
runt ; tunc deturbati atque trucidati ; strages circumlata, & inuecta mileris fugae necessitas. In fugientium castra victor immissus est, quae dum opulantissima diripit, nec armis grauior coleritatem fugae alsequitur; victi plerique saluti considunt, belli vicibus haud multo post referendis. Castris direptis, Laodiceam proximam urbem victor ingrestus est, datoque ad curanda vulnera spatio, de comparata annonae copia, Rex cum exercitu ultra contendit.
Barbari interea ex trepidatione reuocati , nou Isque aucti copiis, non ausi palam Francos lacessere , carpebant latera , praestolantes si qua se daret eluendi probri occasio. Nec eam plurimum Francorum securitas distulit. Incedebat biperti id distributus exercitus, magno in Saracenos contem p tu , quod victoribus frequens, potissim lan Francis. Primum agmen ducebat e Proceribus unus, suo quisque die, ponebatque tentoria,in loco quem commune consilium designa flet; dum post rcinum agmen incederet, quod Rex ipse agebat. Ducebat sua sorte primum Godo fredus Ranconius, et r-que in via mons obiectus , cuius in vertice clivoque gemino ex sententia Procerum collocari castra oportebat. Maturo ad montem peruenit , die nondum prouecta, de ultra montem diffundebatur in amoenos campos planities ; cuius suauitate illectus,eo copias ducit: ratus postremum agmen facile insequuturum ; futuraque in lucro, properationem viae , & hospitandi commodum situm. At posterius agmen i priore intercapedo longa disiungebat; quod cum fugisset Ranconium, non fugit Barbaros; nam ij extemplo vacuum montem insidentes , taciti praestolantur asinen postremum. Lento gradu incedebat, die iter emetiens ; & existimabat socios esse qui montem implerent. At ecee dum incauti propius subeunt; clamor , t multus, pugna exoritur: effusa telorum procella ingruunt Barbari : tum primis caesis , turbatisque ordinibus , inuehuntur in aciem : nactique confises, armis intectos,qui hostem ne cogitatione quidem praesentirent, facile in fusam agunt.Tumultum augebat rerum inscitia: cum ignorarent Franci, a quibus peterentur , quid primo agmine factum, nox appeteret, & terror hostes a tergo fingeret Mox tota in Regem incumbit vis praelij: circa eum frequentissimi Nobiles stipaverant se,& Gallica λrtitudine sub Principis oculos dimicabant. Nec ipse cessabat otiosus inspector, sed munus Imperatoris obiens militisque, voce & dextra promouebat pugnam. At virtutem obruente numero, cum sortissimus quisque cecidisset; iamque diem nox clauderet, Rex comitantibus paucis viam manu per circumfuses hostes conficiens, ignotus ad cacumen montis euasit: iamque abiicienti salutem noua spes illuxit: ignes perspicit in subiectis campis , eorumque ex modo atque ordine primum ei se agmen , quod integrum Bret atque illibatum , coniiciens; instaurato animo , antequam illucesceret, ad suos incolumis, suae ipse salutis artifex, cum paucis peruenit. Castris illico gaudium moerorque oboriuntur : gaudere Omnes ob seruatum Regem; at pro fratrum iactura moerore singuli, luctuque affici: hic fratrem, hic parentem, hic filium , unius intercapemne noctis ereptos lugebant, suamque sortem ac temerariam incusabant ignauiam: quod pugnando socius nec commO- dare
353쪽
dare, nec commoti licuisset. Saraceni patrata strase continuerunt se: haud iatis primum agmen impetere , postquam locus fortitudini unus , nullus fraudi ellet. Et ipsi Franci lucro apponentes, quod pars exercitus superesset, in Pamphyliam conuerterunt iter, de superatis dissicultatibus plurimis, At taliam urbem Pamphyliae tenuerunt. Rex curatis corporibus, diuisit excr-citum , dein equitatum cum Proceribus imponit nauibus, iusti, pedite per Ciliciam penetrare in Syriam : ipse cum nauibus calamphylia soluens, prospera nauigatione ad Syriae littus classem appellit. Distabat a littore quinque admodum lcucis Antiochia, quam ipse destinabat inuisere, tum uia tum uxoris gratia , & si expedirci Christianae rei, iis in locis arma impendere.
Erat Antiochia iam a primis temporibus Syriae nobilissimae prouinciae caput, ad Orontem posita, sub Amani montis radicibus, prima Christianorum sedes atque perfugium , imo tanti incunabula nominis. Haec a Ray- mundo Principe regebatur, Guille lini Aquitani fratre, codemque Eleo no-rae Reginae patruo : quippe iam a Bullionii expeditione Raymundo Tolo- fano Antiochia celserat, et iisque imperium derivatum ad posteros , dclatum crat ad Raymundum Aquitanum, ducta in sponsam herede filia. Effuso gaudio ab Raymundo exceptus est Ludovicus, Proceres Nobillasque in urbem admissi , lux iisque Syriae ob nouos hospites reuocatus. Raymundum incitabat assinitatis regiae dignitas, tum utilitas sua ; sperabat enim Franci ope propagaturum se limites suos, publico auxilio curaturum rem suam ;erantque urbes proximae quae inflammarciat cupiditatem , Caesarea &Heliopolis. Eamo em ad retinendum Regem animum applicat; cet belli nullam illustriorem esse materiam , quam misiva libertatem re. tam lon in imm perestrinationem Isisceptam et eo tautum cruramarum exhaustum e eo fratrum a uiumque sanauinem fusum. Porro in Syria P. tD- sine eompedes curi aut solui : opprosa Syria , fandii simam urbem perituram , permansuram seruata. Eam unam viam ad immittenda subsidia , Cille faucta pertinere ad Syriam , commodos portin urbes 'Me maritimas in ea esse rArabia, γε gypto ct Afesopotamia potientibus hostibus, quid resisynum Palamna, nisi occumbere 8 cmare Saracenos depellat a bria Ludovicus, expugnet urbes christianis i fossas , viam Sancta urbi aperiat, inspecturus soluta vincula misiastinae , nihilque admodum superesse, prater gloriam Uumque victoria. lis Ray- mundus Elconorae preces adiungebat, quae blandimentis & lacrymis oppugnabat coniugem , Ut patruo gratificaretur. At quae ars ad retinendum vi-dcbatur potentior, ea cficacillime dimitto bat. Siquidem Ludovicus Resinae impudicitiam senserat, solutos mores , licentiam vitae, pudorem depositum , thalam Ique iura violata , colligebat iam, aut suspicabatur; eratque fama per Aulam vulgata, Eleonoram Saladino cuidam formosis iuueni sesepe r mittere, de turpissimum inire cum adolescente commercium. Rex igitur uxoris fraudem repellebat industria; peregrinationia metam Ierosolymam esse: non emissum votum vi pugnaret in bria , ad urbem sacram susceptam expeditionem , Iostquam voto sat factumsurit, coniurfurum se arma , quo Christiana res cst commune bonum impellerent. Eadcm in sinitabat Raymundo, voti necessit
354쪽
tem obtendens, praetexebatque Imperatorem, qui nuper Izroselymae exce- Luno vi-ptus , se operiretur ad communicanda consilia, armaque uno consilio pro- c v s I v- mouenda. Et vero Conradus hyeme transacta Const.mtinopoli, refccho N i o R. exercitu, Ptolemaidem clalle tenuerat, veneratque Solymam, effuso Christianorum plausu & gaudio. Inter haec omnem morae nexum legatio Balduini Regis abscidit; orante Fulcherio Patriarcha Legatorum principe , ut Rex nihil statuat, donec urbem sanctam inuiserit, iam praeiudicatse Imperatoris aduentum ; veniat Rex potentissimus, coramque perspecta re, inquam partem opus bello sit aestiinet. Rex Legato audito profectionem indicit; nec leuiter in abducenda coniuge laboratum; ea quippe libidinoso aestu succensa, eo impudentiae venerat, ut Regem sequi abnueret, incestas cum eo professa nuptias, ob assinitatem ; Raymundoi haud dubie neptem confirmante , vi Regi vel aliquam moram iniiceret, vel abeunti ignominiam faceret. Momentum enimver5 Ludovico perarduum , & anceps inquam partem se verteret; nam vel uxori soluendum erat fraenum libidinis, vel probrum thalami abdicatione coniugis reuelandum. Abducendam it que Regin.im censuit, mediusque minitantem inter & blandiciatem , ficta spe reditus, auellit impuram stiuinam , & rebus publicis ultionem praeuertens, cum exercitu Ierosolymam venit. Postquam religioni abunde factum est , ut in communem rem consuleretur , & aliquod existeret expeditionis operae pretium, calculis omnibus constitutum , ut Damascus primum cxpugnaretur. Expugnationem haud perdissicilcm, glotiosam fore , S: utilissimam. Vrbem tametsi validam & munitam , a gemino exercitu , aemulandi aculeo , viribusque integris , posse obtineri ; famam victoriae bello reliquo praerogatiuam sore, & a visceribus Syriae si Barbari amouerentur, tutam in posterum atque incolumem Palaestinam , iter peregrinantibus liberum, urbesque caeteras sponte ruituras. Est Damascus Syriae caput, & orientis opulentissima ciuitas, emporium XXIII. Saracenorum uberrimum de munitissimum, mercatiara celebre , & instru-ctissimum milite. In aperta camporum planitie , ad radices Libani surgit, Mi ..irrigata fluuiolo, cui nomen Chryserrhoas; unde urbis opes, securitas atque deliciae. Nam ab aquis maxime praest uatissima temperatura chalybis oritur, unde Damascenienses, aliaque opera famae clarissimae, Se pelles animalium eodem liquore subiguntur egregie, ut conclusus pomoerio amnis cuique sit ciuium pro foecundo agro licc emissus muris prodelse desilir, dc ductus in alveolos, hortorumque septis irriguus , tanta frugum , florum arborumque copia, ut in ea maxime regione Deum primo Homini posuisse sedem opinio siet. Et securitatem hic voluptas praestat; quippe hortos in sex milliaria dimitas, plures Arces dixeris ; nam valida sepimenta, Fbisae, aggeres, tui, turrcs bitumine illitae, priuatos agros muniunt, & impeditis. simae variis anfractibus viae, ut se explicant ciuibus atque euoluunt, sic peregrinis atque extraneis inexplicabile iter obiiciunt. Et vero his muniumentis confisi incolae, murum ea parte nullum crexerant, in oppositam col-hita omni arte de diligentia. Nihilominus Christiani in eam partem quae in nitissima videbatur conuertunt impetum; seu agri amoenitate illecti; scii lochrim L X x oppor
355쪽
Opportunitate , ponendis per aquas feracissima ite arbores castris ; seu praestroci bellantium animo, ambientium periculorum gratiissima. Ergo statim in conseptos hortos vis directa. In agmen tergeminum dispertitus erat exercitus; ag bat primum Baldui laus Rex Iorosolymitanus , Ludovictis alterum, Imperator postremum. Ad oppugnationem irrumpitur : nec Saraceni se propugnant ignauiter ; suis tecti munitionibus magnam stragem edunt, & lagittis pugnacissimum quemque confodiunt ; ita primo agmine quod constabat e Syriae is pulso , secundum progreditur : id Franci conflabant, qui maiore audacia quam sortitudine, postquam impetum primum exhauserunt, magna itidem clade repclluntur; Antiocheno otio emolliti haud dubie, iam ante voluptatibus victi quam armis. Germani supererant, integrum agmen recensque viribus ; i; porro aemulatione sue- censi, ut uno praelio Francos hostes veteres, & Saraccnos simul profligarent, fortissime irruentes, stib imbre sagittarum , ad hostem evadunt, iam prioribus praeliis fatigatum, & abrupto respirandi spatio, dctu ibatis aggeribus, occupant hortos , fugatosque barbaros in urbem compellunt. Eo facinore nutabat ciuitas, iamque Saraceni fugam cogitabant, capique poterant, si victores institissent vi istoriae ; sed cum illis exarmallu urbem fiat foret, & corum quies trepidationem hostium pelleret; balbari pavore di seu sib, interclussi trabibus laxisque aditu, erigunt aggerem , Vallumque Q. pro muro turribusque obiiciunt. Caetera liuor prosperitatis conacs perturbauit. Iam inter Conradunt & Ludovicum conuenerat, ut capta urbs
Theodorico Flandrensi Comiti traderetur, haud dubie paruo negotio expugnanda. Ideo Syriacos incessit inuidia ; opulentam praedam Latinis cedere , sibi praeter ignominiam & cladem se per nihil esse ; repellcndos so- icios, qui in se commodum omne derivarent, nec aerumnarum consbrtes .
in praena ij partem admitterent. Hoc consilio Damascum aflirmant inexpugnabilem , ea parte qua expugnarant propemodum I longe commodius ab opposita capi posse; murum quidem obiici turresque m speciem, sed in aperto omnia posta ; nullum insidiis locum, non riuos , non DII as, non aggeres superandos. Cum haec Balduiniis ingereret, persccit ut oppugnationis locus mutaretur, de imprudentissima stoliditate horti iam capti l relinquerentur. Et sersitan Francis id gratum accidit, quibus Germano- lrum laus molestiae esset, & si parte alia urbs expugnaretur, suum elui probrum , ac aemulorum gloriam deteri , haud arduum videbatur: si item capta urbs virius Germaniae trophaeum non foret. Ita mota castra, &in Oppositam partem traducta. At breui liuor pravumque consilium suos foetus enixa sunt. Inspecta propius munimenta, arenosum selum & in foecundum, anilonae dissicultas in dies grauior , dissidium inter duces serpens ; cum Latini Syros proditionis argu crent, hi Latinos ignatii. ae , qui detrectarent oppugnationem ; ea simia omnia spem deiecerunt, solueruntqtie magno Chri ilianorum probro obsidionem; pulcherrimo ingre liu , fine tursessimo; tantum interest exordium inter & exitum. Conradus pauid post in Gcimaniam soluit, deduxitque tanti exercitus umbram inanem : Ludovicus in Palaestina annum praeterea exegit, in barbaros pugnans, sed leuibus
356쪽
bus , nulliusque momenti praeliis; donec detritis penitus copiis, Duci-biisque expeditionis vanae pertae sis, coactus est reportare tristes belli reli quias. Eoqite euamiit tantae expeditionis nomen & gloria , ut sita dumtaxat memorabiles clade , bellicosissimae orbis gcrates, nullo facinore, nulla laude, domum prog,oria probrum retulerint ; nempe Deo aliter qtam mortalibus visum, placuitque Syria bustum Christianorum , ut quam ipsi gloriam in terris ambirent, obtinerent in coelis. Ludovicus dum tranquillo mari nauigat, in Graecos Piratas incidit, iamque abducebatur, cum ab
Georgio Rogelii Siciliae Regis legato, ea maria instructissima classiepercurrente , receptus & restitutus est libertati; Franciaeque redditus , velut a
Tot exhaustis periculis , foris pacatis omnibus, intus molesto aculeo XXIV. pungzbatur. Vrebat animum libido coniugis, pudor abiectu S, Probrum El.ba. Ain inuectum , & thalami sacra violata ; iamque flagitij grauitas patientiam abditat. pcne absumpserat. Eratque dignum vindicta facinus; nisi Regis animum sua ipsa indoles , de Reginae uterus mitigassent. Quippe Et onora praegnans , si marem parerct , foetu optatissimo & hactenus desiderato , deletura ignominiam ,& receptura amorem coniugis videbatur; prono Rege ad veniam, S ambiente momenta ut parceret. Partus itaque qui rem de cideret expectatus. At is ubi in deteriorem sexum inflexus eth; Deo prouidente, ne Reges Franciae natalium dubio laborarent in polleris: tunc euanuit si cs, cxcitatus est dolor , & recrudescente probri memoria, vindictae cupiditas exsurrexit. Qtu tamen erat Liido uici animus , in indulgentiam propensissimus , cum abs se poenam impetrare non pollet flagitio, fatis esse censuit, si ipsiim amoliretur a thalamo, pudorύmque resti lucrct probro ablegato. Quare tacito crimine, pro soluendo coniugio euocauit Episcopos, edochoique contractum inter amnes coniugium , nulla Pontificis facultate, haud aegre impulit vi resoluerent vinculum , quod nullo iure legitimo vinciebat. Nec dissentiebat Eteonora, id Antiochiae iam contestata; nec occulebat auersum a Rege animum , querens se haud Regi nupsiIe , sed Monacho; in tantam audaciam proruperat scelus, ut castissimus Princeps, & supra omne fastigium positus , pro Monacho impudenti seminae haberetur. Soluto coniugio , Rex Eleonormn dimittit, dotemque restituit, enim verbamplissimam , Aquitaniam cum Pictonibus ; nulla re . opulentior , praeter duas filias quas ex ea susceperat. Eo loci praetermittere Cisistia tranon possum scriptorum querelas, optimum Principcm incusantium , quod si uxorem indemnat.1m di iniserit, & amplissimam haereditatem a regio fisco absciderit. Nam ut latear uberrimas illas prouincias fuisse dignas Regis cupiditate ,& pcccatum politice dum rcstituuntur; sane Ludovici abstinentissimum facinus memorabile est; parccbat pudori thalami famaeque regiae , poenam dilectae coniugis extorquere a se non poterat; nec in dotem inuolandum censuit, quae fuisset nulla nullo coniugio ; vnde uno facinore 'indictam domuit S: cupiditatem ; quos hostes pauci admodum e triumphantibus profligarunt ; eoque laudem immortalcm promeruit. Sed Christiana laus humanis insciatis videtur abiectior, quae id maxime rapit , quod Xx a Pompam.
357쪽
pompam & lucetia iii uehit ; quasi in Princi Christianum cile , minimum sit. Solutis consortibus notia: ltatim aduenerum mi pila: ', Ludovicus COIistantiam aut Beatricem Alphon si Castellae Regis filiam thalamo adiunxit; Eleon ora Henrico nupsit Andium Comiti, in spem proximam regni Anglici iam evecto. nuptiae quoniam grauissiretis calamitates inucxe-Iunt in Franciam , res tota a fonte primaque origine arcellenda est. Henrico primo Angliae Regi, caeteris liberis naufragio raptis, una lupererat Mathil dis , nupta Ilemico Imperatori, quo pariter absque liberis mortuo, ea nupsit iterum Godefredo Andium Comiti; Henrico hunc generum praeoptante , ut Normanniae suae Andegauos Caenomanosque adiungeret. Eo ex coniugio nati sunt liberi, Henricus & Godefredus, quosatius haeredes instituit, Henricum in regnum Anglicum , Godestedum in Ducatum Normanniae. Henrico mortuo nouus haeres sticctilbrque exori- Lur. Is Stephantis Comes Bononiae , qui Henrici Regis ex sorore Alisia nepos , regnum inuadebat, iure quidem infirmior , sed armis S potesta te validior. Inde bella ciuilia diuexarunt Angliam diu Stephano potiore& obtinente imperium, donec unius morte foedus contractum cst. Eustachius Stephrai filius, magna fortitudinis gloria , cui regnum comparauerat pater, cum repentino morbo raptus esset, haud aegre Stephantis pacem Angliae dedit; ea conditione, ut ipse regno dum viveret potiretur , Henrico Andegauo traderetur Nornu innia, qui δ: idem regni haeres diceretur , admittendus in solium post fata Stcphani. Huic ergo Henrico Eleon ora se in coniugem dedit, Aquitania in dotem adiuncta; ut iam Henricus maximam Franciae partem obtineret , eamque regionibus contiguam ; Normanniam , Caenomanos, Andegavenscs, Turones, Pictavos, Aquitanos ; praeter Britanniam , qtiae & postea Normanniae stipendiaria fuit; quibus post biennium cum Angliae regnum mortuo Sic phano accessisset; naeis potentiissimus eualit Principum, arniauitque hostem Franco terribilem. At illi una Occitania deerat, quam si Aquitaniae suae admoueret, siurinatim fastigium adepta potentia , & impleta cupiditas videbatur. Nec iuris species ad eam inuadendam desiderata est; nim quam enim suus ambitioni titulus defuit; ius Eleon ora ab maiorum tumulis eruebat. Pontius , n mine III. Comes ToIo sinus , duos susceperat liberos Guill cinuim & Rai- mundium ; Guillelmo ut maiori natu Tolosa obtigit, Rai mundo S. AEgidii Comitatus. Guillelmo liberi praeter Philippam filiam nulli; ea porro
Guillelmo Aquitaniae Duci Eleonorae auo cum nupsit Ict, Tolosatcs &Oecitaniam , haeredii alcm pator nam in dorem habuit. Verum Aquitanus cum aliquot annis uxoris dotem obtinuisset, rei familiaris proslus angustiis, conssentiente uxore, Rai mundo ipsius patruo, quem appellaui S. AEgi dij Co item , Tolosites & Occitaniam vendidit, emptione vel pura , ut alter bant haeredes Comitis ; vel pigneralitia, ut pro hic basur II enricus. Eanquam verosi, nilius assirmant alii , ab ipsi, Tolossit e Guillelmo , fratri Rai mundo ab Hi si,ania reduci S opulcnto pecunia, vendi ros Tolosatcs, dolen que filiae nutucratam. Rai mundo Alphonsus filius laetat, Alphonso Raimuli
358쪽
Raimundus, qui tunc temporis regebat Occitaniam ; nec emptionem unam Lu Do v I prostri bat in titulum , sed praeterea nitebatur pollessione, quam septua- C v s Ivpinta anni confirmallent. Et vero Ludovicus Rex, ducta primum Eteonora, N I Oin Alphon sum Rai mundi patrem eam ob rem contenderat , & cum eo conuenerat, data sorore Constantia Rai mundo in coniugem : sic ab iure ambiguo , ad anna ventum est. Nec dubitabat Henricus, quin momento Tololanum exueret; si quidem praeter exercitum , quem numerosissimum ex Anglis, Scoris ipsisque Francis instruxerat , detrahebat opem hosti via ducumque. Nam Berengarium Aragoniae Regem astinitate devinxerat,& Trincauellum Biterrentein Comitem , atquc Guillelmum Toparcham
Moiispelli ab Rai mundo abduxerat, ut is circumseptus omni ope destitue retur. A Franco abelle longius; quin de ipsi apparari quod ageret, Theobaldo Ble lenti Comite adornato,ut impeteret Franciam, si Tololam versus Rex moueret. Iis accurati sit me designatis , Anglus in Cadurcos arma conuertit, & statim Duconam seu Cadurcum primatiam urbem expugnat; promotusque ulterius, ad Tolosam ipsam castellis circum occupatis copias admouet. Rai mundus ad primum classicum implorauerat, quae una stipererant, Franci subsidia , nec surdum appellabat. Ludovicum enim praeter publicam regni utilitatem , ne hostis tam opulenta praeda ditaretur , sui etiam stimuli incitabant, odium in Eleonoram , indignatio in Henricum, qui ducta libidinosa & turpi coniuge, adipisceretur turpitudinis praemium,&cliens repente partirctur cum Rege Franciam. Ided cura belli stu- '' diose suscepta ducit ipse in Occitaniam militem, & Tolosam celoritate magna contendit. Adventus fama Henricum conterruit; spesque a Blesensi ceciderat , quem Hemicus Bellovacensis Episcopus, & Robertus Discensis, Regis fratres, in Normaramam cum clade repulerant; quamobrem Anglus abstinendum a praelio ratus , abscedit a Tolosatibus, & Ducon a munita praesidio , in Normanniam suam se recipit ; certus belli in Franciam mouendi, ut in sente & capite Tolosanum conficeret. Ita bellum motum, sed incursione duntaxat & direptione , nullo facinore memorando ; foedusque placuit, quo a bello disccdcrent Reges ,& contracta assinitas vinculum foederis,Henrico Regis Angli maiori filio sponsa Margaret a Ludovici filia, P x quam e Castellana susceperat : ead Emque Henrico sciatori tradita , quae - Anglicis moribus imbueretur : Vexina prouincia assignata in dotem. Praeterea cum Rai mundo Tolosate pax icta est ; iuri uxoris Henricus se ab iudicauit, ea conditione , ut Tolocantis Aquitani clientem se profiteretur,& Raimi indus quam primum Ricardo Henrici minori filio, Aquitaniae Duci
iam renuntiato, fidem cliente larem iuraret. Pacem compositam tertium
Regis coniugium hilarauit; nam altera uxore in secundo partu demortua, prolis masculae cupidissim iis, tertiam duxit, Adelasiam Thcobaldi veteris Philithi ,-- Campaniae Comitis filiam; et iisque fratres strenuissimos duces ut de merc- timi. . retur, iisdem filias ab Eleon ora susceptas in uxores dedit, Mariam Henrico Campaniae Comiti, & Alisiam Theobaldo Ble sensi, a finitate utrinque prospera.Nam praeterquam quod Campani fratres Regi addictissimi fuerunt
in posterum, Rex ipse ab Adelasia quinto post anno suscepit filium, quem
359쪽
Philippum dixit; & agnatum in sanxi Adeodati nomen; quod multis precibus & obsecrationibus a Deo petitus , ceu coeleste munus implorantibu impertitus estet. Sed id donum postea. Nunc Pontificis Alexandri III. aduen tu in Franciam, pax Reges inter firmari visa est: is quippe cum a Friderico I. Italia pelleretur, more maiorum se recepit in Franciam ; de tam huma niter quam reuerenter exceptus, Vtroque Rege pedite , & quae religionis veneratio erat in fraeno iumentum Pontificis deducente; ille sollieite ambos ad pacem hortatus, ad restinguendum Odij fomitem se impendit. Sed radices pene frauerant altius. Nouis causis vetus bellum recruduit. Guillelmiis Aruerni 2 Comes, quem Ducis Aquitani clientem dixi, cum Henrico det rccharet obsequium, ab eodem armis impetitur: idem ille Ludovicum appellat supremum Dominum , qui de iure & iniuria iudicaret. Accessit aliud leue in speciem, sed re grauissimum. Sacra pecunia quae Iero solymam mitteretur ad subicitandas Christianorum res in utroq; regno te gebatur ;Henricus quod in prouinciis Franciae lectum esset , Tilrombus in Ecclesia asseruari praeceperat: eam Ob rem no Va lis; quippe Ludovicus eam pocuniam simul cum sua deferri Ieroselymam a legatis sitis intendebat, quod Ecclesiae Turonensis patronus ei let S conditor; contra obtendebat Hen iciis, Turonensem se Comitem , lectam e suis pecuniam, S a suis deportandam , nec mutasse dominum , quod in loco sacro deposita foret. Apparebat quaeri nodum in scyrpo ; nihilominus arma correpta ; agri utrinque direpti, vastatae urbes , ipsa Turonum Vrbs capta , incensumque primarium templum; saxis & lignis Regum noxam luentibus. At post ua rias clades, molestissimas populis, nullius emolumenti Regibus, pax tandem coaluit ; vinculum hicnricus iunior , Ludovici gener , quem se Angliae regno allecturum breui pater spopondit; dum ipse filius pro Alide
gauis atque Coomanis Franco Regi clientelam iuraret, idemque officium pro Aquitania Ricardias frater praestare r. Et quidem Henricus pollicitis 1 tit, admisibin consertium regni Henrico filio. Vcrum concordia non perstitit diti. Primum animis pugnatum est, ob Thomam Cantuariensciti sanctissimum virum. Is clim Henrico minus obsequentem se gereret, & iura Ecclesiae propugnaret , ab eodem vexatus impotentissimo iracundiar, ab Anglia pulsus, transmisit in Franciam; ubi commendante Alexandro Pon tifice , ab Ludovico exceptus est , ad amicitiam & familiaritatem admo tus , & omni defensus selicitudine , ne quid in eum Henrici furor delinia queret. Qua tutela ut exacerbatus Henricus, sic eiusdem Antistitis mor te Ludovicus affictus cst. Nam vir pilissimus cum reuelli Inct in Anagliam , nec patrocinium rerum sacrarum abiiceret , a perculibri biis per si immum nefas in Ecclesia sua est caesus I Henrico, ut vulgo creditum assentiente. Cumulauit occasionem belli Henricus filius , inetra tus sane & impius, sed in paterni sceleris vindictam genitus. Is supcrbia morum S arrogantia tumidus , fastu regi j nominis atque conia 1brtio ad obtinendum regnum incensus, in Patrem rebellat; aderantque in partibus tam mater Eleon ora, insensa coniugi tum ob eius stupra, tun, ob sita , quam fratres Ricardus & Godostedus; imo Ludovicus socer ext riacitum
360쪽
citum scripserat, vel in gratiam Generi , vel in odium aemuli. Grauissimum idem inter Anglos bellum; cuius serieria perscripserunt Annales An glici. Ludovicus, ut occasioni incumberet , & infensissimum hostem Obrueret, in Normanniam penetrans, Vernolium obsidet, transnilso. in Angliam milite , qui hostem distraheret ,& in suo percvlleret. At Ludovico irrita cecidere consilia: Henriciis traiecto freto vernolium aduolat, submissoque in castrum praesidio , Francum obsidione pellit. Nec felicior in Anglia res; Francis victis, & ad decem millia, si Polydoro credimus , interfectis. Henricus liberato Veniolio , in Armoricam tendit, sibiqrie vindicat prouinciam rebellantem ; ea quippe cum Godo fredo minori nata filio in Henrici fratris partes transierat, & Godo fredus Constantiam Britanni Comitis unicam filiam in sponsam duxerat. Eam dum expeditionem
obit Henricus; Ludovicus instaurato exercitu,adiunctoqire Henrico genero,& Philippo Flandrens Comite, ad Rhotomagum Normanniae caput se
applicat, urbique expugnandae omnem machinam mouet. At propugnatores pro amplitudine urbisnumcro si , ca fortitudine hostem repulcrunt, ut
Henrico spatium datum sit immittendi subsidii, & ipse postmodum cuin
toto exercitu in urbem sit admissiis. Desperata itaque expugnatione, de bello dissicillimo, sequestro Theobaldo Ble sensi Comite, pax tertium inter Reges sancita, reconciliati cum patre liberi, restituti captiui captaque oppida , & Adelalia Ludovici filia Ricardo Aquitaniae Duci desponsa ; eademque ob aetatem teneram Henrico seniori dum adolesceret tradita. Quo demum foedere Ludovicus quieuit, seu senio iam debilitatus , seu odio. Nec ratio ad renovandum bellum defuerat,ob Henrici patris turpitudinem;
quippe dicebatur Adelasiae postquam adolevisset pulcherrimae vim intu- lisse. At Ludovicus columeliam seu ignoraret seu dissimularet, se regno continuit; imo in Angliam religiosus Princeps transmisit, Thonaae Cantuariensis imit serus cineres sacros: eadem religione ad S. Iacobi Compo stellam ante profectus. Nec omisit institutum a patribus morem coronandi filium; celebrata Rhemisti uinctio, ipso Henrico Rege adstante : & Rexs equenti anno vitae sexagesimo , pie mortem obiit; calamitosus aliena chil a , nempe uxoris, quam Furiam Franciae recte nuncuparis ; a qua in ipse niellorum series deuoluta, detracta parte regni potiore , & in heredes necessitate belli transcripta; eceterii in pius , fortis, simplexque animi; quan- qiram plerumque magna consilia tuentu fallente. Tot intcr bella tum ex- n. .tibi Ar rerna , tum domestica , exortae erant geminae pestes in Gallia; praeter schisna, quod Pontifice Alexandro III. de Friderico I. Imperatore, diu vexavit& laniatiit Ecclesiam. Rege in sacram expeditionem absente, Hae resis in Occitania primum , dein Lugduni spargebatur impunitis. Quidam Henricus Monachus, e coenobio profugus , cuiusdam Petri Brusiam diccipulus , noua & impia serebat dogmata ; quae longo post tempore luia cita rutit Zuinglius in Helvetia, & Caluinus in Francia. Ingens erat audientium plati sus de frequentia; haud pauci assectae, qui dicti sitiat Henriciani&Petrobrussiani. Profectus in Occitaniam Bernardus , eos argumentis & Anno it r.
miraculis profligabat. Lugduni non multo post similis lues enascitur. LIou.