Erkebiskop Henrik Kalteisens kopibog

41쪽

excomunicatus minori si nomrio sic excomunicati sint. Idem est. de Xcomunicato cinni iniuste. Vt Otates extravi . de rostitutionibus poliatis capitulo litteras . In glossa capitulo finali'. 6μ . Quod prohibentur illi qui se ipsos occidunt. 13. q. . quibus 23. q. 5 hi uit . Quod intelligendum os secundum

Vithetinuiti. Si perimerunt se ex desperacione uel iracundia. secus. Si ex furore uel a casu. Vnde sicut dicit hornhardus.

Ρxtravag. de Sepulturis capitulo eae parteρ. Si aliquis propter fugam recipitaret se in aquani quia Sic credebat se uadero posse. Non imputatur ei si contrurium eveniat ut hoc cum pro bono et licito hoc faciat. r. 13. distinccione nerui festi lorum 23. . . capitulo de oecidendis hominibus'. Concorda hosti ensis. μ' casus. Quando generaliter interdicitur sepultura. Vt omnibus de tali loco scilicet tempore interdicti eciam si peniteant in fine vite sue. Vt patet extravng. de penitenciis capitulo quod in te'. quia interdicti sunt eciam si peccatore non Sint. 24. . . si habes 17. q. 4 miror '. μ' interdicitur sepulturuillis qui reperiuntur manifesti furarii ut putet extraV . de v8uris quia Φ. Et capitulo quamquam libro ' . μ'. Quicunque presbiter tutoren in testamento reliquit. 21. . . clyrianus)'. Et 88 distinccione neque aput . Sed ut dicit glossa. stud hodie non habet locum. 10' . Blasphemus dei. Extravag. de maledicentibus in fine . 1 η'. Monachus proprium iubens. Vt patet extravng. de statu monachorum cupitulo Super quodum '.

42쪽

12 ' Qui non saltom somo in anno confitetur ut patet Xtravag. do penitenclis capitulo omnis'. Quod sciam intelligendum est. nisi in articulo mortis existens signa contricionis ostendat. Ad quod probandum secundeum omnes in prelatis casibus sufficit. Vnus testis. 26. . . capitulo qui rere in . Ex quibus patet. Quod predictu casus noster non exprimitur igitur nec prohibetur. Nam regula est. Quod ubi in iure non reperitur determinata pena sed committitur iudicis arbitrio tunc iudo semper debet in miciorem partem inclinaro se ut putet extruva de trunsla-cionibus capitulo eae parte . Et do transaccionibus capitul vltimo . Et C. de iii. v. l. seruos in fine . t ρcundum Sanctum Thomam in ' . q. 67'. usuper episcopus potest dispensare in eum casu qui non prohibetur sibi expresse in thre distinccione 2'. Et de petiis distinccione 6 capitulo i in filio. Extravag. de sentencia ex coniunt cacionis nuper'. circa neni. Ad idem. ff. Quibus ex causis maiores in integrum restituantur. l. ne non quod eis'. Et hec est communis Octorum Seuten in . secundum emhardum. Et notatur 50 distinc. Si quis presbyter '. Ista tenent de iure communi sed ad terrorem homicidarum incertis mundi partibus tales prohibentur sepeliri in loco acro. eciam per statuta prouincialia uel synodali AJ . Questio 2'. Querebatur. Quidam sacerdos implex volens aptis caro locuti quondam pro imiterio qui nunquam prius fuit pro imiterio consscrutus. Guduit se sacerdotalibus ornu-

43쪽

mentis ot publico cantauit missam in eodem loco asporgondo ipsunt cum aqua benedicta per ipsunt ut sacerdotem. Et laici pressentes habitorunt illuni Ih pro ianiterio conKocrato et sepelierunt illic mortuo Suos. Ipse autem e modo excusatili cons. Quod non intondebat consecrare sed tantum benedicero.

Quid iuriS. Resten ut solio I ou hel folio 2 er beshrevenit. 2V3. Ἐν homicidis et pona uoruni multiplici ex differeticia. In speciali An possint ingredi ecclesiam ad audiendum diuina. Questio 3'. Quorebatur An homicida laicus qui occidit

laycum possit ingredi ecclesiam ad audiendum diuina antequam sit absolutus ab irregularitate et satisfecerit consanguineis et principi. Respondeo. Quia ista materia est proclidolor communi in partibus nomeys ubi propter continuas ebrietates occidunt se mutuo. Ideo in ea aliqua sunt notanda.

Primum. Quod libro ' in clementi nis titulo do homicidio

voluntario seu casuali capitulo unico . sic cavetur. Si iuriosus. seu dormiens mutile uel occidat hominem nullam ex hoc irru-gularitaten incurrit. Et idem de illo censemus qui mortem aliter vitare non valens suum occidat uel mutile invasorum. Ex quibus sequitur. Quod tria genera occisorum non incuriunt irregularitatem secundum istud stati itum. Primum est iuriOSus glOSAR. sius suu ex culpa propitu. Sive Sine culpa suriani incurri Sset. 15. q. I.

por liugulinum . 2 dormientes glossa exponit. Quia sicut aliqui sunt qui dormiendo loquuntur ita clam dormiendo agunt. Experiuncia enim docet quod aliqui in sompno percuciunt condormientes aliquando surgunt et querunt gladio et evaginant de istis habetur titulo de baptismo capitulo maiores serum' . duacquirenda possessione. . l. furiosus . Id idem dicit sanctus Thomas 2- q. 64. Illicitum quidem est quod homo directe uisendat hominem occidere ut sic se ipsum delandat nisi illi qui abst

44쪽

s auctoritatem publicam potus tamen quilibet vim vi repolisero. Nui hoc cum moderamino inculpato tut0lo et Si tunc proterintoncionem illius qui sora 'sendit more sequitur et illius occiditur. Occidens non peccati . 4 addit glossa scilicet obrius qui nichil discornit, Argumento eorum que notantur. 1. O. dedit . 15. . . inebriaverunt loth . Vndo dicit ny mundus)M. Si quis ebrietatem incidit sine culpa sua et sit omnino alienRtu mente certe excuSR-tur. 5. q. 1. Sune . Secus. Si culpa sua inebriatus sit. Aut non omnino alienatus fuerit. Sed tunc necesse est Scire quando aliquis inebriatur sua ex culpa. Et respondeo cum sancto bona a 2 '. q. 150'. Ebrietas potest contingor tripliciter. Vno modo. taquod tens nesciat potum osse immoderatum et potentem se inebriare. t tunc ebrietas potest esse sine precato. icut de noe lic reditur. Alio modo quod aliquis percipiat potum SSe immoderatum non tamen extimet se posse per talent inebriari et sic potest Sse cum peccat veniali 3 modo. Quod aliquis bene nouit potum esse immoderatum et inebriantem et tamen magis vult in ebrietatem incidero quam a tuli potu abstinore et tali, proprie dicitur esse ebrius unde hoc modo ebriolus S peccatum

mortale.

2 notabile. Quod quantum ex sacris unonibus licitot 'st. Episcopis prohibitum est dispensare cum homicidis ut patet in capitulo Miror distincetone 50 '. Et intelligo. tuo iusto siue iniusto ut quomodocunque fiat ut si quis vindictam sangWinis dictat. Scribui aut tyringium t exerceat vel auctoritatem tuli vindicto attribunt. Et in omnibus simili bus si indo mors laserit

subsecuta vel mutilucio insembri ut notat innocentius ut hosti en- Sis extra vag. de clerico pugnante in duello capitulo 1'. Cum

45쪽

nullo ni in talium potest piscopus dispensar in officio. Aod poteS uum OnSeruare in beneficio ut patet titulo uni dicto. cupitulo V. Secus ciam. Si mors vel mutilucio non in burvenerit. ut in proullegato capitulo '. 3 notabile. Quo sit pena lavet homici de secundum sacros CanoueS. ReSpondeo. Quod quamvis omnes penitencio. iii inibi penitencio arbitrio boni confessori relicte ut ipso eu laxet. Secundum omnos circumstancis personarum et condicionum. 26. l. 7. tempora . Et in capitulo mensuram do penit nota distinc-cione erumptamen sunt multis peccati varis penitencie imposite per Sacros canones. Et est una gonerulis pro quolibet peccato mortali septennis cuilibet pro quolibet tali peccato iniungenda. 33 q. 1. hoc ipsum . Et ν sequenti. dena 22 . . predieandum . Et ista septennis penitencia magis uel minus debet imponi asperii prout maioritas uel minoritae criminis est circum,tuncturum exposcunt quia aput deum magis valet mortificatio victorum quam abstinencin ciborum ut patet in capitulo pretii legato. Mensuram . De pona eius qui occidit furem uel latronem qui potuit cupit'. Est nichilominus pena specialis conscripta. Et primo ex peniten ivli romano extruvag. de homicidio vel voluntario uel casuali'. capitulo 1 si dicitur illum qui occidit latronem aut larem qui comprehendi poterat absque occisione. Quia ad ymaginem dei creatus est quadraginta dies non intrare debere ecclesium lunea voste indui et ab escis et potibu qui interdicti sunt ii thoro gladio et equitatu per OΝ-dem quadraginta dies abstineat dii tercia autem et quarta seria ut abbato 3 i. liquo genere leguminum vel oleribus uel pomi 8. ut purui pisciculis cum medioeri erouisia uti debere. Quod

intolligure vult papa. Si hoc fecerit absque odi meditacione. et suam vitam liberando. Vt patet ibidum. de pena presbyteri qui occidit furem qui potuit capit'. te presbytero dicit in eo-

46쪽

dom in no Quod si dum secerit non deponatur sed quum diu vivet ponitenciam agat. Qui secundum glo8Sani licet non dicatur directe homicidiuna comississe irregularis tamen actuRust quia ocius debuit eum dimittere quam pro vilibus rebus interficere ut patet ibidem in capitulo suscepimus . Sed dispensatur cum eo ex misericordia ut beneficium habeat sine or linis Sui execticione. r. 28. distinccione presbyter . Vel intelligusecundum eandem glosanisl) quando non potuit aliter euadere. tunc dispensari potest secum spena clericorum qui armati intersunt homicidiol . tem. Ibidem in capitulo Stetit dig=ium'. quod est alexandri torcii ad episcopum ondoniensem. Quod loquitur de occisoribus sancti thome cantuariensis dicitur Sic tauri cos autem quos constat armatos intersuisse tanto facinori stillos qui consilium dederunt ut sanctus vir caperetur pers etuo. non solum ab altaris ministerio deponendos esse cenSemuS. Sedeciam in ecclesus nullo unquam tempore legant eccioneS uel responsoria. ii choro sepuratim cantoni Sed in psalmis de commissis satagant veniam apud deum impetrare. Sequitur Jnsuper in discreto monachorum claustro Si fieri possit vel unonicorum regularium recludendi sunt. Ita quod usque ad Septennium vel quinquennium debeant ab ecclesiarum introitu cohercori.

pena laicorum qui intersunt homicidioJ . In eodem capitulo

explicatur pena multiplex illorum atellitum qui an tum occi- domini. Et hoc sub hus verbis. Sane cum vir discretus exi Stas. plenius nosci quod in excessibus singulorum non Solum qualitas et quantitas delicti sed eciam etas. Sciencia sexuS utque condicio delinquentis sunt attendenda. Et non solum secundum locum et tempus quo delictum committitur unicuique penitenciudebet indici cum idem excessus magis sit in uno quam in alio puniendus. ι tunc explicat condicione occiden cium. Et primo. de illis qui venerunt animo occidendi seriendi aut cupiondi illii in

Sanctum et reuerendum vimina quondam cantuariensein archiepiscopum citra manuum inieceionem. Si de illa capcione mors eius

47쪽

sucula suissot pari puniton uia. D sero puri existerent puniendi. 2 loco addit ilo illis pii affuerunt occisioni non ut percuterent sed ut percussoribus opem sorrent si sorte per aliOmini violenciam inipedirentur. Paulo senim ni inori pena tules debent mutilari. Cuni enim scriptum sit Qui potuit hominem liberare a morte et non liberauit ei in occidit constat ab homicidij reatu illosi numine non SSe qui occisoribus peni contra alios prestaruvenerunt. Non caret scrupulo societatis occulte qui manifesto sucinori desinit obviare. ' distinit de illis qui se asserunt. animuin regis inflamasse ui odiunt unde homicidium sui secu- tunt. Tales duro et aspere puniendos. Non tamen ita Seuere. nisi sorte regem ipsi ad illud homicidium perpetrandum suis Suggestionibu provocassent. 4'. contra ignaros maleficij. sed tamen custodiebant ii Subdit dicens ii nempe non sunt penu inniti nos nec liberi a culpa. iiii licet fuerint illius machiniicionis ignari tamen is quos Siccario esse Sciebant in Sar- ciuis custodiendis ministerium rubuerunt. 5 contra illos qui illius uncti post mortem eius spolia occuparunt. it. Quod si nil liud in tanto iacinore conantisorunt ii penu Orti eiu urbitramur immunes. Sed que occuparunt ei quorum fuerunt tenentur in integrum restituero si habent in facultatibus unde possint ea reddere. Et ipsis ex hoc moderata est enitencia iniungenda Et licet quidam ex ijs que occupauerunt fateantur

Se pauperibus eroga Sse non tamen aliena cum Ρου potuissent eis quormia suerunt restituere nec debuerunt pauperibus erogare. 6'. Illi qui sola excomunicatorum participacione 3hi se reos cognoScunt. ConSiderata temporis mora quo in eadem nequicia perdui urunt et inquisito si eis timor vel affeccione comunicauc-muit Scienter uel ignoranter secundiuu hec si is penitencia iniungenda hec omnia illo in reallegato capitulo sieud'. I sponsio ad quesitum J . Sed Responsio breuis ud quesitum habetur in libro penitenciali orweye'. sub huc distinc 'ione. Aut homi

48쪽

cidium commissum est ex invidia et voluntarie. Et tunc iniunguntur sibi iiovem anni et nouem carene. ι do illis annis computantur sibi tres anni extra oelesiam. Si autθin commissum est o sola ira emergente tunc imponuntur sibi septem anni.

septoni carens. Et de illis duo anni extra ecclesiam nisi propter diuersitatem casuum aliter dispensetur. Insuper Jniungitur sibi specialis penitencia peragenda illo die quo homicidium perpetravit. Si nim idem socii dominica tercia uel quarta seria tunc illis diobus abstineat a carnibus. Si vero seri 2 4 uel sabhato. Asemel commodat lacticinia. Si istu teli in sexti seria tunc perpetuo in laeto et aqua ieiunabit hec ibi hoc utein penituno in. videtur partim ex iuro partim o voluntate imponentis dictata. Ex iure nim colligitur non tota sed artim dicitur enim xconcilio martini spe distinccione 50. Si quis voluntate homicidium fecit ud ianua in atholico ecclesie sempor iaceat et comuniononi in xitu ito su nccipiat. Si nutein non voluntaris. μω casualitor homicidium se serit. Prior anon. opt0ni anni A. enitenciam gero iussit secundus canon quinque mandavit hoc ibi ubi glossa arguit contra Si homicidium non est voluntarium ergo non est puniendus ut patet in capitulis ibidem so-quentibus. Cum quia osse erat. t. Quantum . uni simili hii A.

sed respondet. Quod largo et stricto modo dicitur aliquid committi non voluntarie. Vno modo si sit voluntate aliqua non tamen illa est ad hoc proconcepta. Et hoc aliquando punitur. Secundo modo loquuntur capitulum iam allegatum. Si quis. Et capitu. tum imminento sequens. Qui aemm . Alio modo dicitur stricte. aliquid esso iactum sinu voluntate sicut id quod nulla voluntato agitur neque intent est voluntas ad idem. Et hoc non imputatur ad mortem prout ostenditur per capitula ibi dom sequon- in rem quis. t. Quantum'. Et nos Quod super uerbo. Ingestu rite dicit glossa hoc intelligendum. cinna si moriatur. anto finitum tempus penitencio tunc enim licito comunicui. t. 26. q. 6'. Si vis de ovoreβ.

49쪽

l Alia rusponsio ad quesitum ly. Est ilia responsio ad quesitum. Magistri iohannis coli in ' sentenciarum dicentis. Quod qui occidit hominem iniusto. Si sibi pro isto homicidio a iudico illius loci infligitur mors ut sic vitain seddat pro vitii. dobo illani pacienter utare o sic soluero penam illam. Si nu-fom mors sibi a nullo infligitur iudice tunc xpodit sibi ut vitam

suam exponii in causa iusta. Vtpote contra infidolosis inimicos occlesie pugnando pro restitu rione iaci senda illi cui vitam abstulit. Quod si non volit tantam restitueton om acerse non OloKt

tamen a restitu cione iacienda innino immunis esse sicut quidam latui absoluunt homicidas nec is restitiicionem neceSRario

incumbentem iniungant quasi lacilius possit transire homicida. quam canicida uel bouicida quia si quis occidisset bouem proximi sui si canoni non absolueretur sine restitiicione tenetur ergo illo ad restitu rionem faciendant vito equivalentem quam abstulit. Et hoc so modo quo potest in talibus equivalens esse. Vtpote. quod ingrediatur religionem et sic moriatur mundo pro eo quem oecidit. Vel de se illi domino cuius ipse fuit. Et ulterius. Non solum hoc tonstur ut dicit idem sed eciam si interfectus suston tabat aliquos ut patrem matrem uel propinquos tenetur inter- socior omnibus illis ad restituetonem in quantum eis abstulit. per interseccionem istius. 4 3. sequentem rapion in Institui dicendam pro ac nili piscenda immediat infra missam post l). Sed liber no ninnio. Si enim obseritatur cottidie in capella papo.Quostio Qualiter sit orandum pro pace. ResponSio. Quod hoc modo.

Sacerdos colebrans in qualibet missa sciam eum nota dicto pator noster flectu genua et totus chorus ecum. Sive populus circumstans. Et incipiat sacerdos. Salmum sequontem reSPOn-d sente choro aut ministris alternatis versibus. aetatus sum in

50쪽

l filius quo dictu sunt mihi in domum domini ibimus. Statiis orant

podes nostri in atrus tuis holusalem. Jhorusalem quo discatur ut ciuitas cuius participacio ius in idipsuin. Illic enim us pnderant tribus tribus domini testimonium Arahel ad confitondum nomini domini. Quia illic soderunt sedes in iudicio sede super domum avid. Rogato quo ad pacem sunt horusalem et habundancia diligentibus to Fiat pax in virtuto tua et abundan in in turribus tuis. Propter fratre meos et proximos meos loque bar pacem do io. Propter domum domini do nostri quesivi boniit hi idori patri et filio et spiritui sancto. Sicut orat in principio et nunc et semper et in secula seculorum. Amen. hyri eloyson christeel son. irieeleyson Pater noster etc. Et ne nos inducas in temptacionem. Sed libet nos a malo. Saluos ac seruos tuos et ancillas tuas. Deus meus sperante in

te. Mitto is domine auxilium do sancto. Et de syon uore illos. Esto nobis domine turris sortitudinis A facio inimici. Fiat pax in virtute tua et abundanctu in turribus tuis. Domino exaudi

oracionem meam. Et clamor meus ad te veniat. Oremus. Protende domine famulis et famulabus tuis dextram celestis auxilij. ut te toto ordo perquirant et que digne postulant 8Sequantur. Ecclesie tue quesumus domine proces placatus admitto. Vt destructis aduersitatibus et erroribus uniuersis secura tibi seruiat libertate et pacem tuam nostris concede temporibus. Deus a quo sancta desideria recta consilia et iusta sunt opera da se uis tuis illam quam mundus ars non potest pacem. Vt et corda nostra mandatis tuis dedita et hostium sublata sortitudine tempora synt i tua proteccione tranquilla. ostium nostrorum que- sumus domine elido sup rhiam contumaciam reprime concordiam nobis cum eis sine sangminis effusione aut saltem victoriam triumphalem concede per triumphum quod in cruco causauit sui preciosissimi sanguinis emissione. Jhesu Christus dominus noster. qui tecum in unitate sancti spiritus vivit et regnat deus gloriosus Per omnia secula eculorum. Amen.

s4 Questio ', Qua litor sit peniteucia publica agenda ly. Quesitum est qualiter pro homicidio adultorio duplici ot