Origines, et occasus Transsyluanorum seu erutae nationes Transsylvaniae, earumque vltimi temporis revolutiones, historicâ narratione breviter comprehensae. Authore Laurentio Toppeltino de Medgyes

91쪽

66 originum Transfluan.

scriptionem dirigetent, & antiqua lingua veluti barbaram rei jcerent, auersarenturque. Id quod ipsis etiamnum hodie haeret. Daci autem tarde a Germanis literas didicerunt , quum antea bellicae sortitudini officere crederentur. Hinc

jam Daci in Transsylvania Germa- . nice scribimus, mire nostram inde dialectum elicientes ; Germanicam interim linguam male intelligimus , intelligi etiam ab ipsis vix post Dus , propter corruptelam Hungaricam. Notaui in ista Saxonica Transsylvana vocabula Gallica , Italica , Hispanica, Anglica, quale est vocabulum Gelo Tuc- ' cica, & Tartarica, quale est dictio Han , quae etiam Germanos fugit et Nam Han siue Chan & Cham vox est Tartarica , & significat Dominum. Hayth. Arm. in Hist. Orienpag. I 6. Vide etiam Append.

Hayth.cap. 6. Translata est ad Praefectos annonae primo militibus duntaxat erogandae. Et nomen α

92쪽

rem multi in Transivi uania retinuerunt ; gratis apud Praefectum illum diuersi epulantur , quoquo ipsie inter miseros Dacos iter. Qtrae

liberalitas ' Caetera vide Toλη. . lacrymari Saxonic. pag. Ιso C. Notetur : In sinu Dei centum voluminibus comprchensae sunt calamitates bis miserum meorum Popularium. Inuenio etiam apud Vinc. Betrac. Dec. HAZ l. 32. . 28. simile , & forsan istorum abusuum

originem ; Is , quum anno, inquit, Christiano x 141. Turci & Tartari foedus inter se pangerent, mira illis contigit inaequalitas e praeterquam enim quod Turci Tartaris

restitere tributarij, cautum est, ut per totam Tur quiam prouideretur nunciis Tartaricis omnino in equituris, in muneribus, in victualibus,

eundo morando ac redeundo. Probabile est caeteris subactis Prouinciis idem impetitasse hos Tartaros, adeoque etiam Transsylvanis, de

quibus anno r2 2. & uniuersa pene

93쪽

pene Hungaria triumphos agebant, in symbolum seruitutis injunxisse ut cursores exciperent hospitio , conuiuio, liberalitate , equorum subministratione, & nullis non gratuitis humanitatii ossiciis. Hanapud Tartaros etiam Iudicem significat ; Thuan. Hist. lib. 67. Sunt O in oppidis, inquit, Tartaricis H misti vulgo appellati, qui Ius inter Nobiles Mursos vulgo vocatos dicunt. Certe in Transsylvania per Dacos

seu Saxones in pagis oppidisque Hani isti supremi iudices sunt ; V

de multum in mea opinione confirmatus sum.

CAPUT VILI.

De lingua o literis Hungs-

rorum.

I Inguα Hungarica ab omnium

finitimis nimium diuersa est, Bonfin. reri met. Dec. I . lib. I. &Scythica.

94쪽

Caput VIII. 6 9

Scythica. Recte etia scribsit Laon. de reb.Turc. lib. 2. Vngaros videli cet, lingua uti peculiari, quae nihil

commercii cum Germanorum Polonorum aliisque linguis , habere

deprehenditur. Expertus Cade confirmo ; in consessu Anglorum, Italorum , Polonorum, Hispanorum, Germanorum & Gallorum , mi Dcente me sermonem cum nostris, obstupuere tot linguarum periti ob miram eius singularitatem. Animaduerti tamen in ea Italicas voculas , ut: Gobos Hung. Strumosus ; Italis struma dicitur Golya. Ligo , Ital. ta Zappa , Hung. e IMna. Hispanicas etiam notaui,ut Luterer, Hispanis est velle, cui respondet Hungaricum illud Aerem petendi significativum. Hebraicum Derec. id est , via trita , Hungar.

Hregh, ut. Sunt praeterea Sarmatica non pauca etiam Latina, quibus nunc non immoramur. Turcicae autem linguae, quoad primitiua &nomenclaturam vicinior, ut in Sam

95쪽

7o Originum Transbisan.

Du.Histori passim obse laui. Compendiosissima & elegantissima Hu- garorum lingua est , & altissimos

conceptus habet, altiores exoticos in suam transferre apta. Eam Latinis scribunt literis , utunturque, praeter Romanam consuetudinem

frequentibus , Κ, & Y, Antequam Christianis castris accederet, scripsisse ipsos nullibi legimus. Hungatis Alberti Molnari memoria immortalis esto & sancta , qui & politioris linguae publicus Author, de Sacri Codicis primus traductor erat. Hodie nobilissima lingua adeo

temptatur , Ut praeter aliquot cantiunci las &sacris opitulantes comentariolos posteritas a sitis nihil sit habitura. Saltem nostri temporis Tragoedias conscriberent, erit, si non est, caelo qui memoriam &Gratiis, mittet.

De Seteh-heliis nihil addam , quam illud Magini, in Geogri sub Trans. ubi asserit in Bibliotheca Florentina superesse librum Scythicis

96쪽

Caput VI II. 7 Ithicis lituris conscriptum. Ego vero Florentiis in conclaui Pu licae Bibliothecae Magni Ducis Hetruriae sollicite omnes libros versitaui meo tamen desiderio frustratus dis

cessi.

De lingua Valachorum se

Literis.

VT Valachos Italia oriundos

supra probauimus , ita nunc eandem gloriam ipsis relinquimus: Est enim sua lingua veterum Ro

manorum, corrupta tamen nonni

hil Sarmatico-Rustica, Dacica, &Dalmatico-Craatica. Couaccio cius quoque in Dial. de Administri Regni Tra 1 lv. obseruauit, Vernaculum istorum sermonem, plus fere in se habere Romani & Latini sermonis, quam praesens Italorum lingua.

97쪽

7r Originum Transfluan.

lingua. Existimo, antequam Dante, Boccatius & Petrarcha ex Barbarismis Longobardorum , Gallorumve, & familiaris Latini sermonis reliquiis , nouam hanc Ital rum elegantem dc pene Diuinam,

composuissent, Valachicam Italicet linguae , per omnia similem suille. Diu me offendit,quod Gallicae corruptelae Valachi parum habent, &eius loco merὲ Latinis utuntur et Longobardorum autem voces Obseruant ; quum ante istorum irruintionem in Italiam, trecentis amplius annis in Daciam commigrauerint. - Id autem non possum satis mirari, quando & quomodo resuratis auitis Latinis, Rusticas literas didicerunt; Quae ulterioribus Europaeis parum nota est, habetque literarum figuras diuersas & singulares, licet Graeci non raro ipsos Peculatus postulent; Potestatem ut plurimum debet Orientalibus, qua

tamen ita dissimulat, ut suum authorem cognoscere non velit. Cyrilica,

98쪽

Caput IX. 73

tilica , Bosnensis, Sarmatica antiqua , Moschouitarum dc Valachorum literae sunt communes. Quas Adamus Bohoriz Vittebergae Anno octogesimo quarto supra millesimum & 'quingentesimum complexus , publico proelo exhibuit. Quia artifices effingendi typidesunt, nomina saltem & potestates istarum literarum subjeci. Eas, a Gabriele Nune viro egregio, qui Constantinum Vayuodam Anno i 638. in suo exilio pro scriba comitabatur, didici esse undequadraginta: Asae ga, siue butch, Medii, siue Uieri , Glaguele siue glagois,DObro

99쪽

Originum Transfluo.

Ire E. breue.

Shra, seu scha.

100쪽

Caput IX. PSA nihil significat, & in fine

tantum additur. Ia

Daci , seu Saxones in Transfluanta antiquismi. Eterest scire , ubi mistae gentes

terram colunt unam , quamam prior sedem occupauit, aut majorum suorum virtutibus comparatam accepit , quae item violenter

vel precario , se illis ingessit: Aliquid enim juris ipsa antiquitate sibi vendicat prouectior, sicuti posterior sedis alienae conscientia hospiti paret humano.Vi quoque summotis vel oppressis , ut fortuna D a