장음표시 사용
1쪽
Irim permulticalamitose hocsaeculo mani ara
rum in aniam ab inferis exu citantes , humannui bita minus, quam re su sidet ratiosinat, tr Mant:alis contra pelagianizantei plus, quam parsit,iν dem admetiantur, commodisimum iudicauimus ,si hae breui disceptati indagarcinus, pid nam homo ex se,
Christidomini nostrui ut , er Meruo destitutus,e cere queat CONCLUSIO. Me me nihil pote sui facere. Dam iri. An simus si icientes cogitare aliqui ex noἴis,.
quasi ex nobis ed si icientia nosinu ex DEO est
PRincipia, ε quibus hominum aeriones,tanqua reprimis causis proficiicuntur,autinterna sunsiaut excerna. II. Inter interna habitus & potentia principem Iocum sibi uendi
eantiinter externa numero totidem sere.
Externorum alterum quidem incitat ad bonum alterum verballectat ad malum, quamuis linec uno modo nec pari Virtute. IIII. Prim
2쪽
Principium extem. ad peccatum prouocans, est tenebrarum princeps Diabolus,& uniuersum et iisdem satellitium: principiunt vero externe ad Hrtutem induceris,csi coeleste numen, quicquid in humanam salutem sancte cum eo conlatrati siue id homoue Angelus siue aliud quodcunqu. V. Coeleste numen ad virtutis,&honesilatis studium bifariam ima pestiti uno modo humanae mentis inscitiam, ac grauem caecitatem diuino suo splendore illustraris,Mne a recta officii ratione, praeter modum discedat, exterius dirigens: altero modo naturae infirmietatem,rie praeceps in omne scelus, ac nefas seratur,interius occulta quadam vi communi entiam; confirmans.
Iuxterius humanae imbecillitati consulitur per stituta Ieses, quas legislator noster Christus per se, vel per administros Hios mortalium generi proponit: Interius vero Per gratiam,& caetera, quae gratiae nomine continentur. VII. Gratia, qua amici Dei constituimur,nee nihil est, nec Deus est. nec aliud quippiam verae originis rationem non agnoscens est. VIII. Sed nec anima ipse, aut aliqua interna ipsius animae vis secum. dum essentiam est.
Est autem quiddam spiritale, ὶ sempiterno illo spiritu pri
creatum, extrinsecus animae adueniens, ipsiusq; substantiae,habi. tus,qualitatisve more inhaerens.
Posset quidem summus ille.& immensus iritus, si vellet citrarius modi spiritalem qualitatem vitiorum sordibus peccatorem repurgare, repurgatumq; in gratiam, de amicissimorum suorum societatem asciscere: sed quoniam summE sapiens, summe henignus,& nostri amans est,neutrum iacit. XI. Haec porrb qualitas animae insidens,insidendoq; diuinae naturae consortem efficiens intrinsece nec fides est, nec spes esk necaliqua alia bis cognata virtus
3쪽
NIL Sed nec idem quoq; quod supernaturalis charitas est: tametsi I charitate,neq; vi charitas est,nem ut animae qualitas est, non di uellatur unquam,nec diuelli sorte queat.
Est autem harum, atq; adeo reliquarum omnium verarum virtutum radi principium,aciundamentum . Hac una namq; praesente quicquid verae, ac propriae virtutis rationem subit, adesi hac una rursum absente, nihil aliarum virtutu integrE, suismabsolutum numeris consistere potest.
Et quoniam gratia virtus non est, sed virtutum omnium vi-o,ac basis, fit ut communem cum caeteris virtutibus sedem nubtam habeat: Nec enim menti, aut voluntati, aut alteri animae sa- cultati infixa inhaeretissed, ut pauid ante dicebamus, ipsiusmet animae naturae proximἡ insidet. . XV. Asserimus hoc autem, non de gratia mestante, aut quacunq; gratia gratis data: certum est enim eiusmodi gratias, vel nullas constantes, Vel alias occupare sedes: sed de gratia inhaerente,&mosum peccatorem gratiosum apud Deum faciente. .
XVI . Est quidem haec ipsaqubq: gratia, gratis data gratia et utpote
gratuito, absq; vllis omnino proprij nominis meritis animaei lasa: attamen quod primδ, &perse,sicuigratis, hoc est,citra vllum naturie, aut personae meritum collata, in communem alio Mutilitatemnon offeratur,id nominis non sortitur. XVII. . Neutra istarum gratiariim alteram necessarib Inclusam habet: nam &gratum iaciens absq; gratis data,&gratis data rursum, absq; gratum faciente adesse potessitametsi non admodum ste quenter id accidat.
Et ut gratum faciens, & gratis data a se inuicem seiungi pos sunt, Se saepenumero seiunguntur, ita plaemq; gratiae gratis datae nullamnecessariam inter se connexionem habent. XIX. Eadem omnino gratia pro ossiciorumn essectuum diuersitate.
4쪽
diuersa sortitur nomἰna: etenim ut animum scelerum vvulnerubus pridem saucium sanat, atq; adeo in primo merendi gradu collocat.1 quibusdam operans ab aliis praeueniens appellatura ut verb voluntatem, ut bonum velit,eMitaram, efficaciter ad opus impellit, operantis,uel subsequentis vocabulo similiariter ex primitur.
Sunt tamen,qui inter operantem,& praeuenientem: inter cooperantem rursum,&subsequentem gratiam secernendum putant. Nobis seposita disputatione,eorum sententia probatur, qui id solum peruenientis gratiae nomine significari tradunt, quod ad iustificantem gratiam viam sternit, quacunq; tandem vi, modo, ordine,vel ratione id efficiat. XXI. Primaria gratiae causa est Deus et iger meritoria Christiis ho'mo: instrumentalis quodcunq; Ecclesiae Sacramentum:&omne praeterea illud, quod humanae saluti per se &direditi vel alio modo subseruilafinalis vita aeterna,& Christi gloria. XXII.
Caeterum,quae viam ad gratiam muniunt, ea non aequa ratio ne id essesunt: quaedam namq; remotὸ animum ad gratiam comeponuntialia propinquernonnulla proxime.
Remotum ad gratiam aditum pateticiunt opera humana suapte natura honesta: propinquum informis fidei,spei, imoris,ch ritatis,& poenitentiae actus: proximum ijdem illi actus gratia informati: nam etsi eiusAnodi ossicia in uno causarum genere non
XXIIII. Prima illa &remota dispositioneq; semper, neq; necessaridpropinquam antegreditur: propinqua proximam ita antecedit semper, ut tamen absoluta Dei potentia possit eandem non an reuertere: posset enim Deus si simpliciter,& absoluth vellet, noxam condonare.&gratiam infundere nulla macta,vel expectata
Propinqua peccatoris dispositione. XXV. Verum ut maximE id queasi adult5 tameis'; eiusnodi pro G a A 3 pinqua
secus sere ac calor ignem consequantur , in altero tamen eani instar necessariarum quarundam dispositi imantecedunt.
5쪽
inqua dissipolisione, certat esuriem adulti iustissicali
DE GENERA UIS, ET SP tacialis Auxit' vi, vsii, ac discrimine.
VTignis, nisi primi orbis agitatione inestatus,non inflamatrita humanus intellectus,nisi motum intelligendiq; vim, &energiam a Deo opti Mara accipiat, nec existere, nec quicquam omnino intelligere valet. II. At non ita ignis inflamandi vim,& motum mutilatur coelo. ut intellectus intelligendi lacultatem,&vsiim accipit a Deo: nam quicquid coelum igni, Vel a teri cui unq; cors ori impartitur, id naturali quadam vi,ac necessitate impartitur : Deus autem Iibe largitur, quicquid humanae menti, vel alteri cuicunq; res ela gitur. III. Sed Scaliud quoq; inter hunc.& illud intercedit namquhil co lum praefinito, dc qiiasi ex praescripto agat, non potest ulli omnino rei vires naturalibus ampliores impartiri: Deus autem eo modo certas in quamuis naturam procreatam vires,& iacultates transfundit,ut tamen alias subinde, atq; alias transsundere aeui Quana prohibeatur.
Vnde virtutis Celesus unum duntaxat: diuinae autem gemimum tactum assignare licet: alterum communem: alterum spocialem.
Communi res ita tangitur, ut tamen extra naturalium virium cancellos non efferaturi speciali porrb vi tacta, supra naturae vires,ut Plurimum evehitur.
6쪽
ε Anapsu generali praepotens Deus ad est omnibus agentsinis. de actibus. etiam vitiosis, ut aistus sunt,& semper,&ex pacto, nam eo ipso quod producit, certasq ac praefinitas efficiendi vires pro ludio indit, tacitam de subsidio,& evi tῖγεια Pactionem cum ipso inire censetur. VII. At verb impulsu speciali. non agit ex pacto sed liberer nititur
enim auxilium hoc redemptionis merito, non creationis debito, ut alterum illud:nec in omnem actum, sed in actus tantum mora liter bonos: nec In omnes eiusmodi,sed in eos potissimum,qui mitur e peccat deprauatae lacultates transcendunt
tectis actus murae vim excedentes, non eiusdem rationis sunt omnes: sunt enim,qui eam simpliciter excedunti sunt rursum. qui secundum se,& iimpliciter non excedunt excedunt tamen se cundum naturae originis vitio labefactatae statum: sunt tertio qui neutro modo excedunt, excedunt tamen secundum actionis modum: sunt posti emo,qui nec hoc nec illo, nec etiam primo modo excedunt, cedunt tamen.vel temporis ratione, vel loci qualitate.
m a vires transcendunti secundo accurata legum,& omnium moralium praeceptorum obseruatio, grauiorum tentationum de- Pugnatio: mi tertio rerum omnium naturalium, d cita, de cem incognitio: quarto & postremo ea nosse, si puer adhuc fueris, &inter barbaros educatus, quae vix tenent adulti,inter eruditos. Surbanos perpetub versati.
Pro triplici mortalium genere,ac statu, triplex speciale auxiliaum assignari potest: unum, quo Christi my steriis nondum initiati excitantur ad fidem, veramq; Euangelicae legis co trionenualterum, quo a sacramentali gratia in crimen prolapsi, comm uentur ad poenitentiam: tertium & postremum, quo iusti traducuntur ad gloriam,aut ad acceptae gratia amplificationem.
7쪽
Vnumquodq; istorum In operans' operans,in praeueniens .dc subsequens,in suisiciens & efiicax distribuere licet. XII.
Excitantis,prieuenitisue auxilii impulsione humana voluntas non tam agit, quam agitur: siquidem repentini illi timoris, vel a moris motus, non semper in timentis, vel amantis arbitrio sunt positi: at vero operantis .cooperantisti e gratia vi incitat SC agit,
de agitur vicissim, libere inmempotest enim, si velit, suaui spirutus impulsioni non obsequi.
Auxilium lassiciens nulli ordinariὶ in se, vel in altero, vessaltem in sua causa denegatur et dummodo tamen indigens per se,vel per alterum petere,vel ultr6 oblatum admittere non reis seu& in eo praeterea statu existat, in quo paratum,vel oblatum salubriter participare queat: certum est enim infantes intra materna viscera adhuc existentes citra Martyriu regenerati no posse: no quod sufficiens salutis remedium in Sacramentis paratu non habeant, sed quod paratum utiliter communicare non queanu
Idem de his censeri potest, qui lethali scelere obstricti inciderunt in μονιαμ ,duranteanimi morbo: dc de alijs quibusdam similibus. XIIII. Fatendum est tamen, eiusmodi salutis praesidia no aequἡ omnibus esse obuia: plurimum enim refert ut citius,& certius vitam consequare,inter christianosnri & probos versere, an inter haeroticos, aut sceleratos, aut plane infideses,cuiusmodi sunt, qui de
Christi lege & Euangesto nihil planE audiuerunt.
XV. Sussiciens salutis auxilium hoc loco appellamus, non quo impius, vel peccator tatim eaeurgit, sed quo ves reipsa resumit, vel ad resurgendum,si velit,componere se possit. Nam etsi Deus γgrum e vestigio sanare queat, εἰ saepe sanet, tamen non semper Evestigio sanat,sed naturie more ab impersectioribus exorsus, Paulatim, & per temporum interualla intinam interdum sanitatem praestat.
ΣVI. Et quoniam miserieordiarum pater omnibus,ad modum palmlbania expositum, lassicinns salutis remedium subministrat. Se tamen non aequὸ omne. sunt improbi, nec rerum caducarii sor- . dibus
8쪽
xquἡ immers, fit vinon omnibuspar Imparetiatur, sed pso
euiusq; conditione maius,ilia: laborantibus,minua ver minus
. Etenim ut non idem alimentum ad tuendam vitae incolumitatatem alis est omnibus validis: nec ad exhaurienduim noxium liuia morem idem pharmac 'in sat est omnibus aegris: ad eundem modum non idem spiritale insidium satis est omnibus spiritali morbo affectis.
Quare si auxilium nefarie scelerato oblatum, offerretur moraliter bono non sollina ipsi ad conuertionem sat essequeriina etiam
ad salutem inicax: & vice versa, si id solum insigniter improbo praestetur, quod privstari solet mediocriter probo, non modo es2cax in ipso non esset,sed ne sufficiens quidem. XIX. . Atq; hue illa Christi domini nostri comminatio spectativae tibi Chorozain, vae tibi Berzaida, quia si in Tyro & Sidone factae essent virtutes, quae factae sunt in vobis,olim in cinere, & cilitio poenitentiam ement. Hic sane perdiseria indicatur, praesidia illa quae Chorozaicis Bethzaiditis ad conuersionem nihil profuerant, Tyris de Sidonis oblara, uberrimos poenitentiae fructus aeditura suisset nec id vi alia de causa, quamqvbd Tyri de Sidonii minus erant duri, minusq; in sceleribus de peccatis obstinati, quam Chorozait Vel Bethzaiditae. XX. Efficacia gratiae diuin e praeilaia, non paris eis citatis sunt cramnia:sunt enim, quibus Volunta. ita potenter rapitur,ut obsiste re vix queatitametsi, si absolute loqc mur, obsistere valeat: sunt rursum quibus trahitur,dc conuertitur, 'on ea tamen vi,quin s cili negotio obniti posset, si velleti sunt dei m quibus tangitur,&p i mouetur,nqn tamen in melius permutatur, non quod non
Primi generis aurilia ea censeri splςnt, quibus trinus suit Saulus,David,Magdalena,Latro petrus,&alii complures nobis ignori, proximi,quibus mysteriorum fidei rudes, vel peccatores quo- ας conuertuntur ad fidentius concitantur ad poenitentiam: Po- ι B stremi
9쪽
stremi, quibus In scelere obstinati homines la suam abutuntur perni lem. XXII. Postremum hoc specialis auxilii genus sufficientis nomine miliarius epXrimitur, quam efficacis:n5 qubd ex se.& secundum se,si quod luarum est partium peccator in medrim afferat,efficax non ut . sed quod praefractae voluntatis malitia praepeditum,esse
XXIII. Qiocirca scitaranti, qua de causa hic sempiterna beatitudine
donetur,ille contra eadE Qelicitate despolietur, responderi potest.. id non tam ex diuinorii auxilioruinaequalitate prouenire, quam odissimili in diuinis praesciiptis obeundis studio, respondenda est,inqua, disparem illam utriusq; conditionem non aliunde ser hPromanare, quam quia hic oblatae gratiae submisihacprompto obediauilla contra eandem obstinato animo abs se repellat.
Si qui tamen sunt.qui eam in sententiam discedunt, ut existiament idea de causa euenire. MMhuic essicax gratiae auxiliu o rigerit illi tantuin sufficiens, eorti nos iudicio no refragamur: tametsi Rhqriod altera sententia assertimi suilino minus O verita ac semionis proprietate coniuncta esse nihil quicqua dubitemus. XXV- Versini enimuerb siue hoc.siue illuci ave aliud quodcunq; teneas. vel respondeas.certiim est omne omnino auriliu efficax absoluisth& simpliciter sussciens esse:& e di uerso omnesimpliciter.& abis selutE sussciens. essicax esse posse, dc re ipsa, quod ad se attinet,eia .ficax existere talias. n. vero fassicientis nomine censeri nequaqua. posse am si praeter illud.aliud adhuc, ut peccator ad frugem re deat.necessarib exigitur. es tur san ut illud ex se adfatu tr adipiscendam sussclans not silent,sed innituri ex parte,& secundum quid.
10쪽
Nmum omnIno dieorica, aut praelicili naturale,aut trans.
naturale veriliri,citra alterutru auxiliora, gnosti.potessi
Vem theoricum hoc loco appellamus, quod circa rem cotemsi lationem potissimu occupatura Prium , quod humanas actio ites.nea re tudinis scopo Orbiten moderaturinaturale. quod humana mens suapte vi,si aliunde non impediatur, percipere Potest: transnaturale. quod eadem illa humanae mentis vis ciuare uelationem.aliudvε cocleste ministerium assequi nequit. III. Vt rerii naturaliu rudem, inchoatamo; notitiam tibi copares. nullo ,praeterqua communi,opus est praelidior frustici namq; insi is esset homini intelligendi vis,si nihil omnino ex se,cum genera si ecclesiis numinis astatu intelligere posset: Nec enim minor cen- solda est rationis visclurin sensus: at hic naturali in ea, quaesub obiectum ipsius cadunt,cognostat.
Vertim,vires omnesPhysicas exactri&cito,&estra errord in telligas, qua praecelleti reru naturaliu cognitione primus generis nostri propagator, dc secundum ipsum Regum omnium sapientis imus Salomon ornati fuisse existimantun visti lumine intorius perfundare.& collustiarenecessum est.
Pari aut etiam ampliori supernaturalislucis praesidio ussu rit. ut ea omnia, quaemoralis Philosophiae ambitu continentur. prorsus per ecta, replorataq; habeas: Puta vi quid, quantum. uo modo,quando, curve hoc.vel illudagendumst indum-t nusquam non accurath teneas. VI. Potest quidem homo Glo generali illo, de eomunisiimo diutini numinis impulsu fretu hora aliqua verἡ inremoscere,exempli causa aerima principia practica, tum conclusiones bona consecutione.&propinque inde deductas, elimalia eiusmodi nonniillae quemadmodum etiam intellectus theoricus multa similia per se intelligiti veriuri ut ita singula discernat, ut nunquam sespitet. nunquam in diiudicando eiusmodi vero hallucinetur, aut eum
id in deprauato hoc nat e statu absq; singulari Desope fieri nulla modo2otest. λ