장음표시 사용
171쪽
ammast, eo fus bacutas argente. in manu. cerem. Rom. m. p. y Videntur igitur servientes armorum persimilesiis , qui in academiis nostris Bedelli vocantur.
MAREST ALLATUS. pag. 3oA. x . sic jam
olim vocem illam serib solitam patet ex aurea bulla Caroli quarti ad annum Christi r 3s6. Ducem vero Saxonis, inquit , sacri imperii Mare saltum tenebuntuν conducere Rex Bo- hemiae, Maguntinus π Magdinurgensis Arehiepiscopus. Hodie tamen Mareschalcus dicitur. Marschalcus, inquit, Iunius , tribunus militum, vel militaris, cujus munus erat milites in castris continere, Marachalc eum Belgae vocant. Italice Maliscalco, praefectus eri, nempe Govematore delli esserciti, id est gubernator exercituum ut Gall. Mareschal de eo .
POTESTARIA. pag. 3o. Lx9. Vox item bathara , significat tamen hic praefecturam, seu potestatis officium. Banch i liat .a MALLEATUS. pag. 3o. Leto. Vox aeque barbara . ac prior, interim tamen a Mallo deduci, conjicere licet. Est autem Maelius in legibus antiquis Iocus judicii. Frid. Linden . in gloss ad antiq. u. gloss. Mallum generalem in judiciam. Mali lari locus malli; sis judicii. Mallareis judicium vocare. Mallorbergium plebs quae ad unum mallum convenire suet. Atque ita potestaria malleatus nihil aliud videtur esse, quam praefectura superioris judicii. Mart.
TRI M O N II. pag. 3o. I. ax. Dicunt, Constantinum imperatorem occidentis imperium, totam Italiam, cum ipsa urbe Roma Silvestro & ejus successesibus perpetuo dono tradidisse. Extat ejus donationis privilegium ex
172쪽
actis Silvestri desumptum dis. 96. can. Confantinus. Hanc donationem B. Ρetri patrimonium vocant. Falsam interim hanc esse donationem testatur Hieron. Paulus Barchin. Litterarum Apostolicarum vicecorrector in praes. cancell. fol. m. 323. his verbis: Quod donatio Constantini etiam defactoxon fuerit, lege Laurentium Vallam , s Papam Pium in dialogo. Nec de tali donatione quidquam legi apud probatum bisoricum , praesertim eos qui scripserunt ista aetate, vel illiproxima. Nam nec Eusebius, qui suis diligentissimus narratον rerum Chri-flianarum, meminit: quod tamen nullo modo etidebatur omittendum. Nec Meron mus , Augusinus, Ambrosim, Bafilius, yoan. Chrysos omus, nec Amianus, nec lasoria tripartita, nec ipsemet Damasus Papa in sua Chronica, nec Beda, nec Orofus meminerunt. Et conglat per quam goo annos pos oblantinum Imperatores tenuisse gubernacula urbis π Italiae, per duces, prs- 1ides s exarchos urbis Roman. usque ad tempora Innocent. II. ut patet aperte in chronicis hibioriis. . de Ius niano patet I. I. CV 2. de offic. proec. praetorio. in prooemio in litui. oe in episola inter claras. ibi firmat nosrum imperium. πin l. i . f. c. de det. jur. enucl. s in l. bene a senone. Et initia Phocae Imperatoris . legitur impetrassee Pantheon Bonifacium Papam ab eo. Unde ergo habuerit terras eccisa vide
lecta novissime per D. Bartholomsum de Platina bibliothecarium qui omnia in strumenta pertinentia ad satum ecclesae in tempora ιibus , praesertim circa acquistionem terrarum, . aliorum jurnum Gy censuum collegit in valde maano tolumine, ad cujus collectionem etiam veram nosram praebuimus in γεvidendo oer de dicta donatione o curatione leprae Constantini Iege, quae ἰate scribit Remus Episcopus Paduanus in hisoria sua de vitis Pon-iscum. Haec pract. Cancell. Barchin. fol. m. 123. S 124.
COLLECTORI A. pag. 3 o. l. 24. Collectoria a
173쪽
Scotti opinione significat pecuniam quae colligitur a multis, ut fieri solet in diversoriis a convivis, & aliis in locis. Budaeus autem collectam vocat taleam. Indictio, inquit, jquam taleam vocamus, antiqui, collationem vocabant. Cicero etiam collectam dicit. Graeci vellant f -annot. prior. ad pand. DI.m. 34i. Cum igitur talea sit tributum seu axactio, ossicium collectoriar nihil aliud fuerit, quam jus ejusmodi collectae colligendae.
VlLLA. pag. et t. ι.6. s seq. hoc differunt, quod civisas secundum Canonistas dicatur,quae habet Episcopum.Annibal Rochus fol. xa. Oppidum autem dicatur terra murata non habens Episcopum. Custrum, quasi casa alta & fortis , & munita muris, seu vallo. Villae seu vici denique dicantur aedificia sine muris vel fossis, secundum Bart. inextroag. qui sint rebelles. vide Han. Rochumfol. 34. σ3 s. d
COMITIVA. pag. 3 3. ἰ 2o. Honor comitivae vi- icinus fuit illustribus, speliabilesque anteibat. Cassiod. iij I. IE. lib. 6. Bris . ita Calv. in Lexico. EMPHΥΤΗΕOSIS. pag. 32. l. s. Insitio seu plantatio. In jure est certus contractus, ubi in emphyteusin dari dicitur fundus quem dominus in alium transtulit,
ut cultiorem reddat, & sub certae pensionis solutione, vel perpetuo, vel in longissimum tempus retineat. Initio autem steriles terrae hoc contractu concedebantur, ut plantatione & cultura meliores redderentur. Ideo a fine uc est appellatus. εμφυτσίειν est inserere. Mart. Lex. l
pag. 32. L 9. Papa Clemens V. in Clem. pastoralis, debentent. rejudic. Rursus, inquit, non UUlentio relinquendum ,
174쪽
quod 'se Rex Sisiliae noser ecclesiae Romanae ratione regni praedicti, notorie subditus, homoque litus, s et Usallus in eodem regno continuum habeι domicilium. Hotom. in bruto sul m. Sixti. U. fol. Io6. Nec tantum hoc Siciliae, sed plura alia tibi arrogat Rom. Pontifex. De Anglico Augustin. Steuchus Papae B bliothecarius in lib. de donat. Consant. hanc Alexandri III epistolam ad Guillelmum Anglorum regem scit piam exhibet. Novit , inquit, prudentia tua Anglorum Regulum, eA quo nomen Chrsi ibi glorificatum es , sub Apssolorum principn manu es tutela extiti . Nam ui benenosi, Angli fideles eram, piae devotionis rupem ac cognitione religionis annalem pei sonem Aposolicae sedi exhibebant. Hujus autem pensionis meminit Chrissianus Massaeus ad annum c. 847. Andulphus, inquit, Rex Angliaeprovinciam
suam Rom. eccisae tributariam fecit, confituens qualibet domo nummum argenteum quotannis dari. Mas fol. m. a Io. Sub Innocentio tandem l l l accidit, ut Rex Angliae Stephanum Cardinalem a Papa missum in Cantuariensem Archiepiscopum admittere nollet, quare Papa furens dictum Regem hostem ecclesiae pronunciat, universum regnum sub interdicto posuit, quod duravit sex annis, quatuordecim septimanis & duobus diebus. &cessaverunt, inquit Paris, apud Molin. novit pap. fol. m. 9 I9. in Anglia omnia e elsa silcasacramenta, praetersolummodo confestonem oe viatia eum in ultima nece sitate, baptisma parvulorum. A1mo de
mum I 2D. Innocentiu1 Ioannem lacommunicavit, e omnes
subditos ab ejus fidelitate assetvit, regnum praeda exposuit.
Sicque pericuIis undique circumventus Ioannes reflgnat coronam suam cum regnis Anglis Hiberniae in manus Domini Paps, cujus tunc vices gerebat Pandu bus ejus legatus Cha=ta subaJeripta confirmat ex communi Baronum consilio, cujus haec verba: pro remissione omnium peccatorum nos rum, totius
generis nosri, tam pro vivis, quam pro defunctis , Domino Papae innocentio oe ejus catholicis Sacerdotibus praedicta regnis habere
175쪽
habere concedimus, Et exinde tradit ei, susque Innoeentius Iνegna illa hominii legii lege possedenda, ut amodo illa, . ab
eo , π ecclesa 'mana tanquam secundarius recipiat s teneat,d que propriis o spectatibus reditibus eorum, mille marcas eser- lingorum annuatim percipiat : in feso scilicet S. Mishaesiss oo marcas, π in pascha quingentas scilicet pro regno Anglis. trecentas pro regno Hiberniae: idque salvis per omnia B . Petrid nariis: oes ipse, vel aliquis successorum contra hsc attentare p=ssumat, nisi rite admonitus respiscat, a jure reani eadat. Haec Mati. Paris. De aliis regnis Papae seu datariis vide sis
Hotoman. in brutofulm . Stati v. in crim. sacrilegii.
TER DI CI. pag. l. 29. Interdictum est sententia a judice ecclesiastico lata, quae divina officia prohibet palam celebrari, & sacramenta ecclesiastica ministrari. In - iterdici autem solent vel homines, vel loca, vel utrumque simul. Homines quidem interdicto supponuntur, cum alicujus provinciae, civitatis aut castri incolis divinis ina iterdicitur, &eo casuliis exclusis, peregrinis autem ad- imissis,in ecclesiis celebrari licet. Locorum interdi tum est, icum provincia , regnum , dioecesis, civitas &c. interdicuntur, quibus locorum interdictis homines nunquam continentur, quin extra loca interdicta possint sacrorum leelebrationi interesse, ecclesiastica sacramenta accipere , li&sepulturae ecclesiasticae concedi, nisi ex his sint, quorum odio ea loca interdicta fuerint. Homines autem Sc Ioca interdicto subjacent, cum nec incolae in locis interdictis, nec extra illa loca sacris interesse licet. Εjusmodi i interdicto involuta erat Anglia tempore innocentii III. lanno Ia G. quod quidem duravit sex annos &tres men- ises. Et cessaverunt, inquit Paris. in Anglia omnia ecclesa- tsica sacramenta. corpora quoque defunctorum in civitatibus fvillis effferebantur, o mort canam in biviii s fossatione orati - ρ
176쪽
onibus orsacerdotum miniserio Reliebantur. ex Matth. Paril. Nolin novit papis fol. m. 939.
UT IUDAEA FACTA CHRISTIANA POSSIT RECIPERE HAEREDITATEM CONSANGUINEORUM SUO
R U Moag. 34. l. 23. Iudaeorum aeque ac haereticorum, quos vocant, bona in regno Pontificio publicari palam est. d e his inquit Cucchus, Bona quoque omnia haereticorum publicantur , quamvis eis filii fiat orthodoxi, quae bona, s eorum domini haereiici in clericatu snt, vel temporali ecclesin ditioni
subjecti, ecclesiae fisico addicentur, vela ab aliqua ecclesasipendium habeant , 's eccloae quae sipendium eis suppeditabat, applicabuntur : m lutei iis snt, laicorumque ditioni pareant,
laicorum item fisco bona eorum vendicabuntur. Ant. Cucchus ms, juris can. lib. q. cap. I. Lancell. lib. q. tit. q. bona haerei. De judaeis vide Mesen b. ad cod. lib. s. t. 9.L AICUS. pag. 36. I. i6. qua si popularis. Laicum enim vulgo attrectabile significat, sicut sacrum dicitur &sanctum, cujus contactu populo interdictum est. Budaeus inpandec. fol. 7s I. clerici, inquit Cujacius ad Novell. 3.jusin. sic definiuntur, qui divino euilui ministeria religionis impendunt. Hujusmodi sunt Presbyteri, Diaconi, Subdiaconi G. Qui autem nullum habent, ut loquuntur, clericorum Uuae, plebeii appellantur, idiotae, laici, mundani. Martin. B L G UI N AE. pag. 38. l. 2. Mulieres sunt religiosae nulli voto astrictae, in sacro muliebri contubernio viventes , quamdiu illis gratum est. Ioachim. Hopperus abeghinnen, id est, incipere deducit: quod principium sive initium quoddam rei monasticae ponant. Nolian. Verisimilius tamen Mangstidus, mulieres Beguina, inquit, alias Beguttae s Begbinae a Beggba Pipini regis filia dictas Hrmat. Quae cum nulli promittant obedientiam, neque regulam
177쪽
aliquam probatam profiteantur, religiosis non accensen - tur. Beguardus & Beguina vel Begutta sunt viii & mu- j
lieres tertii ordinis qui etiam aliter vocantur fratres de ipoenitentia. Et dicit Ioan . quod Beguinarum genus per- niciosum est, nec de facili alios quoque religiosos admit- tunt, a quibus omnibus modis eli cavendum. IS. q. a. di mimus sec. perniciosam. de his vide. Ge. i. de reli. do. ubi tHostien. idem dicit. Et vide Cle. ad nosrum de haered. ubi l. damnatur secta talium Beguardoru & Beguinarum. vocab. juris. Anno Is II. Paris. voce Beguardus. Hinc deducitur , Bethlisses, coenobium ubi hujusmodi mulieres degunt, iquale Guicciardino teste insigne extat ad Mechliniam ιBrabantiae : proxime urbem, inquit, Machliniam oe jux- ίtaportam D. Catharinae, petenti Antverpiam amplissimum quod-l dam oe memoratu dignum occurrit coenobium, arcis pene ad in- hsar confructum, muris undique late prorsus diffs circumdatum , m quo pulcherrima etiam aedes es, Divo Alexio ordinis i Prodi sacra, cum innumeris fere iisque percommodis domibus. iDrgunt autem in eo perpetuo amplius mille quingentae, nonnunquam oe millesexcentae virgines sacrae, unius omnes π ejusdem professonis. Haec Guicciard. in deseripi. Machliniae.
QUOD REX HORA MATUTINALI IN NATIVITATE DOMINI possiΤ CORAM SE ENSEM EVAGINATUM 'TENERI FACERE, SICUT CONSU Κ- lVIT FIERI CORAM ROM. PONTIFΙ-C E. pag. 38. I. i . In nocte nativitatis Domini nostri Jesu Christi consueverunt Romani Pontifices ensem benedictum cum quodam capello ducali ornatum candidis margaritis in formam columbae alicui magno principi, si praetens est, dare: vel si non sit praesens, ad aliquem regem vel alium principem per aliquem ex suis transmittere. Figurat autem Pontificalis hic gladius potestatem summam temporalem a Christo Pontilici ejus in terris vicario col- llatam s
178쪽
latam, juxta illud: data est mihi omnis potestas in coelo &in terra. & alibi: dominabitur a mari usque ad mare, & afiumine, usque ad terminos orbis terrarum. lib. sacrar. Cerim. lib. I .eq. s. De benedictione illius gladii idem cerimoniale: Pontifex, inquit, indutus amictu, alba, cingulo.
oesola ,s placet, benedicet ensem, ut in prima parte supra posuimus. Deinde a sumpta cana de earmasino, praecedente cruce. s subsequentibus Papam cardinalibus,quia non habetmitram. vadit ad evellam, unus ex eIerieis camerae ensem eum galero debevaro, eum pertis praefert ante ensem: o facta oratione infaI-disorio ante altare Pontifex vadit ad θἀem suam a duobus cardinalibus Diaeonis assisentibus deductus, s eum sederit, i cardinales recidunt, sedentque in Iocis μὴ inter alios cardinales. cum vero Papa fuerit in ecclesa, clericus eamerae ensem cum galero praedictu super altare ad eornu visolae exponit. . . . paulo post : Et nobilis finita quarta Iectione dum eantatur responsorium , ante Pontificem per eerimoniarium ducetur, oe ibi ante gradus solii, deposio ad manus ceremoniarii gesero, facit reverentiam altari, deindι Papae, ad quem conversus stans evaginat gladium, tertio eum ejus mucrone terram tangit, libratque deinde ter, π tandem tergit eum super brachium seni strum oe reponis in vaginam deinde recedit Papa eum omnibus Cardinalibus, Praelatis Osietalibus, enses etiam eum galero, si ille, cui datus es, pronist, per ψ-fusfamiliarem ante eum in suo loco procedentem portatur. Alioquin si absensst, per clericum camera ante crucem ad cameram
Pontificu reportatur ubi manet usq; ad Missam Majorem. Haec Cerim. ROm. lib. 2. de matut. nostis Nativit. Gryli,fL 16 oseq- GALEA. pag. 4o. I. s. Genus navigii seu triremis, unde Armo caput galea, pelagus percurro galea. Sic vetus dictionar. sed vox latina non est. Italis giata de Falera. a corbita in summo malo, geleri instar in navigiis
179쪽
prominenter vel Sagae populi, apud quos cum Ianus navigio salvus evasisset, ratem galerim dicerent: ut est in libro qui Xenophontis sertur de aequivocis. Salmuth ad Panetrall. IV I. Ol. 243. S A L M A. pag. eadem I. ai. Vocabulum illud cum Barbarum sit, nusquam reperitur. Itali exprimunt illud voce, soma, estque onus unius vehiculi vel plaustri, seu certa quantitas , quae uni sarraco, quod a duobus equis veImulisvulgo trahitur, imponi potest. Banci, Interim interpres libelli, cui nomen Paus inchel, vocat onus illud eme dilas, & in margine addit, editionem Gallicam eodem modo vocem illam referre. Pausininchel.fol. sq.
SOLEMNI ZARE. pag. 4o. l. 24. Vox ficta, a
solemnis seu solemnitas, quae nomen accepit ab eo quod solet. Solem nigare autem matrimonium proprie est ritus& ceremonias matrimoniales palam excercere; quod Tacitus, cuncta nuptiarum solemnia celebrare dixit. annal. lib. 22. cap. s.
p. o. I. uIt. Tempus seriarum quantum ad nuptias secundum S. Thomam in q. dis. 32. Est ab Adventu usque ad Epiphaniam, propter communionem, quae secundum antiquos canones fieri in nativitate communiter solet,&a septuagesia usque ad octavam Paschae, propter communionem paschalem: &a tribus diebus ante ascensionem usque ad octavam pentecostes. summa Silvest. de matrim. it. V. quaes. 2.. FAUTORIA. pag. I. I. II. cum Latinum non sit, conjectare licet, nic pro favore & benevolo affectu poni. Banck.
180쪽
Studium hic ponitur pro schola, universitate seu Academia , & passim reperitur apud historicos illorum temporum , quibus barbaries in scholis regnabat. Exigebantur, inquit Gaguinus, a etero decimae, de majoribus ecele sis , dumpasore orbatae erant, Erimi anni proventus legebantur : id annatam vocant, quam camerae Apostolicae deberi Romani contendunt. Neque id sne meis Andegaven sis conscientia feri rumor erat, exactionissquidempartem capientis. Eas ob res, cum scholasici non pauci scholam relinquerent, Studii Parisen-- Rector contione advocata Ioannem Ronceum Pisardum δε- putat , qui de hujusmodi dispendiis ad Regem, Andegavsemque ducem orationem habeat. Gaguinus lib. 9. fol. m. 93.
PORTATILE. pag. r. I. ult.' AItare duplex est, unum scilicetflabile, quod in ecclesia firmum est & fixum:
alterum viaticum seu portatile, quod urgente ita necessitate transfertur & portatur. In quo conceditur celebrari in ecclesia non consecrata, in via, in castris, & inter haereti-Cos quos vocant, ubi altaria non sunt fixa. Hoc altare ex
Iapide excisum tantae debet en latitudinis & longitudinis, quod in eo capi possit pes calicis & hostia consecrata. Et sic habens calicem minimum, potest conficere, in parvissimo, ut barbare loquitur, lapide. Silvester in summa: &Fumus in aurea armilla, voce altare.
cus ubi ipsa peccatorum confessio fit, & in locis celebrioribus ut plurimum sedes ab utraque parte fenestellam habens cancellatam, per quam confitens peccatorum sarcinam in confessarii sinum effundit. U NIO. L ult. Nihil est , quam duarum pluriumve ecclesiarum facta connexio: dicta ab uniendo, ex eo quod plures ecclesiae in unum conjungantur. Unionem