장음표시 사용
181쪽
autem duae sunt species , perpetuae aut temporalis. Perpetuae sunt, quae si unt ut sine praefinitione temporis perdurent. Temporales sunt, quq ad certum tempus, puta, ad alicujus vita in instituuntur. Causae vero unionum sunt, aut urgens necessitas, vel uti cum duae ecclesiae adeo sunt pauperes, ut impossibile sit earum proventus ad victum duorum facerdotum sufficere. Aut evidens utilitas, puta, cum ob fructuum tenuitatem non perinde idonei sacerdotes ad beneficium procurandum iuveniantur. LancelOt. lib. 2. tis I9.
pellationis ex Anachoretis primum coepit frequentari in Christiana religione. Scribunt namque SoZOmenus lib. s. cap. I . D. Hieron. in vita Hilarionis. Polydorus Uergil. ιδ. 7. cap. r. Hilarionem Anachoretam in saltibus The-haidis Syriae primum floruisse monachum, a quo plures vivendi formam accipientes, eremi cultum in coetum transtulerunt. Vixit & D. Antonius in Thebaica regione
Egypti, & ibi condidit monasterium. Hunc innumeri postea sequuti sunt, qui suos duces & praepositos nomine
patrio Abbates dixerunt. Fuit hoc nomen primo tribu tum monachis, &solitariis, venerationis causa ab iis, qui se tanquam filios edoceri & haberi noverant: postea tamen apud quosdam in ambitionem degeneravit, ut quondam etiam, fastidita eorum superbia, qui hoc nomine volebant vocari. In quos invehitur superbiam detestatus D. Hieronymus dum ait: cum autem Abba pater, Hebraeo sermone, Θrioque dicatur, or dominus noserin Euangelio praecipiat,
nullam patrem vocandum nis Deum, nescio qua licentia in monagieriis vel vocemus hoe nomine alios, vel vocari nos acquiestamus. P. Gregorius syntagm. juris universi. pag. a. lib. 3s. cap. 13. Eliguntur autem jure Abbates, vel ordinantur illi tantum, qui in regula ejus asceterii competenter in
structi fuerint: quo fit, ne laici hujus dignitatis sint capa
182쪽
ces, nec saeculares clerici aut presbyteri. Idem Gregor. loco cit. Hodie tamen principes quos saecularcs vocant tI-tulo Abbatum aut Canonicorum opulentis mis fruuntur sacerdotiis, praecipue in Gallia, ubi Canonicorum collegium S. Hilarii in Pictavia pro Abbate habet Regem Gal-
Iia. hinc in proverbium abiit, Abbatem D. Hilaru prima nocte concumbere posse cum regina. Idem Rex Gal- Iiae primus est Canonicus Pictavensium, Manensium, Andegavensium, Turonensium S. Martini, & Canonicus honoris S Goannis in Lugduno. Ex Henrij Matthieu. lib. 2. narrat. s. du regne du Henrij quartienne findi de France. Spren-gerus Roma nova. fol. 22 S.
pag. et a II. Puta duo, tria, plurave quibus cura animarum est annexa: nam accipiens secundum beneficium curatum ipso jure vacat primum: ut in c. de multa. Utravag.
de praebend. vide sum. Silvest. voce beneficium. Et luper his dispensare, secundum Hostiens est cum licentia Papae in infernum intrare. Ita Lavacrum conscientiae Paris. Is 26. cap. 8. de plurat. beneflc.fol. m. 4o. PAROCHI A p. sq. Lx3. De hac voce Budaeus: ego vero, inquit, non parochias primum ,sed paroecias appellatas esse censeo. siunt accota: quare qui fanum aliquore accolunt, par oeci dicti sunt, ejusdem scilicet fani consortes . s
paroecia accolarum contentus for accolatus, sacraque vicinia.
Voce parochi utitur Horat: Serm. lib. i. sat. s. v'6. aQquem locum Acron, parochi, inquit, genus o dicit, qμι; Ient peregrinis salem s ligna praebere, sub nomine autem narum specieram omnia hospitibus necessaria intelligimus , uti idem Acron alibi docet. Sunt qui inde parochias appeι-
183쪽
BULLA. Licet bulla vanitatis sit symbolum, unde, homo bulla, bullatae nugae, apud Varronemia Persium. Constat tamen vocem illam hodie pro sigil Io usurpari, quia scilicet litteris majoris momenti in bullae forma, etiam in caesulis bullatis, appendi solet. Etiam a Graecis posterioribus vox est recepta βουλα pro sigillo. Hujusmodi bullae erant quadruplices, aurea, argentea , cerea Sc plumbea. omnibus utebatur imperator: Patriarcha vero tantum cerea prasina vel etiam plumbea. Aurea utcbatur Imperator in constitutionibus ac mandatis ad reges, Sullanos, ac Toparchas. Idem usus argenteae. Ad matrem, uxorem & filium cerea: ad Despotam Patriarcham, Sebastocratorem &Caesarem plumbea utebatur. Meursius in glos . Graecobarb. Et hinc bulla pro obsignato diplomate ponitur: imprimis literis Ponti sicum plumbeo sigillo notatis, eorum decreta continentibus. Originem hujus moris investigat Polyd. Virgilius: lania tutum, inquit, obmnandi literas Rom. Pontificis plumbo , unde ad poseros manarit, perdiu quaesui, plumbo tam precioso
sese, credo, in viscera terrs rursus abdente, ut ne cuiquam prsdae pet, cum boli Romani Pontifices eo utantur. Equidem satis conflat Agathonem, quo sedente magna sedlfacta es honoris accessio, in cera annulo impressisse Hilla. merum postea cum Romanus Pontifex multa irrogaret privilegia, ut diplomata diuturniora ferent, placuit Sthephano tertio, ac deinde Hadriano primo , labulas Apsolicas plumbo obsignari. Fuit is annus salutk 772. eum ipse Hadrianus factus es Pontifex: nam antiquius non reperitu gillum plumbeum: quemadmodum conflat ante Carolum Magnum Imperatorem liter os auro obsignasse Principum Romanorum neminem. Polyd. lib. 8. cap. 2. Huic suffragatur Sprengerus: plumbo, inquit, primum in bulla uti coepit Stephanus, 3. π Hadrianus 3. ad an. 772. ut diuturniora essent diplomata. Muro utuntur ubi sigillaniis diplomata cardina- latus collati. Haec ille Roma nova, pag. 36. AB-
184쪽
C A ΤΙΟ N E. pag. s9. l. 32. Excommunicatio est a
communione exclusio: ejus duae sunt species, minor scilicet & major. Minor est, qua quis a sacramentorum participatione arcetur, Major est, per quam quis non solum a sacramentis, verum etiam a communione fidelium exacluditur Lancel. Id. q. tit. 1 ι. Est x alia excommunicationis species, quae proprio vocabulo anathema vocatur, eaque fit, cum Eeiscopum excommunicationem infligentem duodecim circumstant sacerdotes candelas ardentes manibus tenentes, quas sub ipsum anathematis intorti finem in terram projectas pedibus conculcant. M. Ant. Cucchus lib. q. tit. Tr. Εjus notae est illud Pontificis Romani fui men, quo de Iovis sacro serit omnes haereticos & piratas, ejecta ex porticu benςdictionis ardente facula. Quo fulmine ipse etiam Rex Hispaniae antiquo more percutitur, sed statim rursus absolvitur & in gratiam recipitur. Fitque haec cerimonia plerumque in palatii Pontificalis porticu . Sprengerus Roma nova, lib. 3.
FE UDUM. pq 62. t. 6, Ususfructus quidam
rei immobilis sub conditione fidei. Vultejus lib. I. defud. eap. a. ubi alias descriptiones examinans, ais 2 plurimi Muridum dictum volunt , quasi sedum aferi; quod Italis Animai fidem, eo quo rudum detur sub conditione Mei 1eusdelitatis.
Haec ille loco cit. . 'C AS ALE. pag. 6α. I. 7. Barbarum nomen a casa quod Italis domum significat quamcunque . hic pro arce nobilis alicujus poni videtur. I M PORTANTIA. pag. 6 I. l. 8. vox non minus insulsa, quam barbara, hic pro re magni alicujus momenti ponitur. Forte ab Hispanico importantia, vel Gallico
185쪽
lico importanee vel Italico imponan a, propterea hic dici- ltur, confirmationes quasdam magnae esse importantiae, scilicet quod pondus habeant, & majoris sint aestimationis. Boch AUDIENTIA. pag. 6 . l. 3. Licet Cicero variis locis hac voce tantum pro audiendi attentione, ut Scottus leam interpretatur, utatur; authoribus tamen sequioris aevi longe aliud significat, nempe copiam seu facultatem colloquendi, ab italico, audieneta. Item pro loco ubi filia colloquendi copia conceditur, ita reperitur in thesaur. magn. ling. Tostan. Audien a ,s chlamaalle volteilluvio,
ficat etiam judicium atque notionem quae Episcopo in clericos & monachos competit. Hinc Auditorium, quod lidem ac locus judicii: ita Paulus juriscons. in I. contra. f. 'de re judicata, ubi inquit: is qui ad majus auditorium vocatus is litem inchoatam deseruerit, contumax non videtur. I tem Auditores, id est, judices, quales auditores Rotae seu judi- lees supremi curiae Rom. quales hodie, XII. numerantur. lEt Auditores contradictarum, quales in curia Rom. XIV. Banck. i
cem in concilio Basileensi, ubi ejusmodi extat decretum 9.Junii I s 3. Huras canonicas dicturi cum tunica talariae si superpelliceis mundis ultra medias tibias longis ecclesiam ingre- idiantur, non capacia, sed almutia vel pireta in capitibus tenentes. Hinc apparet almulium capitis esse tegmen Canonicorum, quo cum rectori parochialis ecclesiae ordinarie uti non liceat, dictam summam in taxa expressam solvere cogitur.
C A M Ρ A NIL E. pag. 6s. l. xx Locus sublimis seu turris, cx qua campanae luspenduntur: id colligere li-
186쪽
cet ex Anibale Rocho cum inquit: Hoefgnum es quia loeussi publicus, s habeat campanam levatam in altum, utputa
in campanili vel iii, quia isa non solent esse in privalis loris. Roch. fol. 64. UXOR ARI. pag. 6 s. l. 28. Pro uxorem ducere ponitur barbare. M AGISTRARE. pag. 68. t. q. Magisrare, inquit Festus, regere temperare se unde magistri, non soluma octores artium , sed π pagorum, societatum , vicorum, colloquiorum , equitum dicuntur: quia omnes hi caeteris magis possunt:
unde s magistratus qui per imperia potentiores sunt qua privati. Illo tamen significato hic non sumitur sed potius pro magisterii insignibus decorari, seu magistri honores, licet minus latine, acquirere. De hoc usu ita Ludovic. Vives. de causis corrupi. scient. lib. I Jol. edit. Colon. mihi 64. Sunt, inquit, in publicis academiis excogitati quidam velut honorum gradus, non malo utique sententia mea conflio. Nam ut Romae
sub Caesaribus non licebat cuivis de jure respondere, sed cui hoe 6sei a Principe concessum, ita rectoribus scholarum visum es --
cere a professone artium imperitos. Eos vero quos ad hoc magno
adhibiis judicio oesevrro examine dignos censuissent, gradu aliquo honoris insignirent, batalarios dixerunt, vocabulo vetere lingua Gallica usurpato in Urocinio militiae de iis, qui jam proelio interfuissent, ideo longe alio quam vulgo creditur et mo 2 sed non hoc agimus: hinc Licentiatos quaffacta copia quandocunque velint magiseros feri, postremo magiylros aoctores. Verum quod scholae nonnunquam opus esset pecunia adsumptus inevitabiles velut alendis minifris publicis, gymnaso conservando sarto tecto, imposta es summa pecuniae iis, qui honores inirent: a primo modica, quaeque necessariis impenderetur obus. Expetiit eum dignisatis locum indignus aliquis, quod eruditione atque ingenio praeflare non poterat, tentavis iis, per quos ageretur, coralimendis. Alius adorsus es illos gratia, alius pro-
187쪽
missis , alius praesenti pecunia. . Ubi semel sancti prius atque in- eorrupti homines lucri dulcedinem gusarunt, is sensus reliquos
omnes semes extinxit: certas flatuerunt summas quas illi penderent , qui admitterentur ad honores: quarum parsycholae . ministris qus cederet, pars magisris π rectoribusscholarum: nec providerunt quantam literis, artibus, disciplinis, orbi toti , qui ab iis regitur ac di ponitur, cladem Er ruinam adferrent, promiscue quibuslibet admittendis: sita potentiorfuit respectus exigui commodi, quam tanti publici in universam hominum gentem. Itaque qua6tuosa res coepit esse scholarum regimen, s emptum es non secus ac mercimonium promercale, ut retenderet, qui erat mercatus: quaesitum e s pretio, ambitu, ne quid dee flet dedecori ac indignitati, armis quoque. Rui erat adeptus, agebat propter quod quaeserat. Nullus locus, nullus honor, nulla dignitas denegata egi ei, qui numeraret. Sed ut sciretur, quanti ordinarie emeretur dignitas, saluta est certa summa pecuniae, qua minorem nefas e' accipere, de majore fas es liceri definitum eι iam tempus, assignati qui examinarent. Nominent mihi vel unum iis ducentis annis aejectum, qui versatus fuerit pra)cripto tempore in scholis, certam illam pecuniam dependerit, quacunque aetate, conditione, ingenio, peritia, moribus. Si quis non credit, inspiciat tot per . Galliam cerdones , sartores, coquos, inedarios, nautas, frixos, m pejores iis grassatores, latronesique , artium vel magistros Tu batularios. Nec desunt in Germania i nec in Italia. Si quis alibi non invenit, Romae quaerat. verba sunt Lud. Vivis loco cit.
OFFICIALES. pag. 69. Lai. Ministros vocat
ossiciales. Antiqui praetores, quia cum ossicio mitteban tur in provincias, ossicia provinciae nominaverunt 3 unde ossiciales dicti apparitores, ministrique ipsorum magistratuum. & haec est vera verbi significatio. Vulgo Gicialis accipitur pro ipso magistratu. Iulius capitol. ossicia palatina appellat, intelligi volens ossiciales, hoc est mini stros imperatorios. Sic enim scribit in Gallieno: cum iret ad
188쪽
, hortos nominis sui, omnialalatina incia sequebantur. Beroal- dus ad Apule)um.
D. ΡAPH. ibidem , τιμον nominis investigat Anni-hal Rochus: Papa, tuquit, es admirabilis ,-dicitur a papae, quae qὶ dictio admirantis, vere es admirabilis, quia vices Dei gerit in terris. vel dicitur Papa, quasi pater patrum, ex illud quod si authoritate Papae, dicitur fert authoritate Dei. Η sc ille pag. 2.Φseq. Melius Duarenus scribit, omnes Episcopos& Presbyteros,qui sanctitate vitae commendabantur, honoris causa sic olim nominari consuevisse. No. in cap s Pala. 4o. dis. proferens nonulla exempla, & quod πάππαι Graecum nomen a veteribus usurpatum patrem significet, Suida aut horeo referens Arrianum in Bythyniacis papam appellari solitum fuisse, sed vulgo receptum esse, ut uni Romano Pontifici hcc vocabulum attribuatur. Haec ille, , tract. de benes cap. I. in me.
BRACHIUM SAECULARE. ibid. I. 2ς. Ponitur pro magistratu forensi, qui & potesas aliquando
dicitur metaphorice, quia in brachiis, lud. teste, tori lacertorum sunt, & insigne musculorum robur existit. In sacris etiam litteris brachium Dei saepe pro divina potentia sumitur. Exudi. I s. v. 16. Deut. q. v. 34. Luca I.
hanc a onservare ortam judico. Lli autem conservare pristinum jus retinere. I. per procuratorem 72.ss. de procurari Unde conservatores dicuntur judices ad defendendum aliquos a manifestis injuriis & offensis datis. i ta colligo ex verbis Innocentii. . in c. fatuimus extrav. de o . oelotegi. yud. deleg. m 6. Ibi: patuimus, ut conservatores, quos plerumque concedimus a manifesti injuriis er violentiis di fendere ἴσην, μοι eir committimui defendendos: nec ad alia,quam qua
189쪽
judicialem indaginem exigum, suam vini extendere pala-ιem. Cum autem conservatores illi ordinario & primario a Pontificibus dari soleant. d. c. hac consitutione. extrad. de Q. πρωjud. deleg. in s. Et certis quibusdam litteris seu tabulis commissionis ad majorem ossicii certitudinem 2 authoritatem muniri, eaedem tabulae dicuntur alias conservatoriae, seu litterae conservatoriae. Banck.
Τ RLLI A..ibid. l. 6. a talea , vel talia originem
duxisse auguror. Est autem talea lurculus praecisus ab utraque parte , ut in terram inseratur. a , lprimus ramorum germinatus: ramus uirens: deinde segmentum ex arbore recisum, quod in terram depangitur. GIo171. Plest. Talia , ι Θαλη. truncus, scissura, virga. quae scriptura etymo vicinior est, vel a taliando, incidendo. Hinc per proportionis, talia seu milia pro exactione, tributo, impositione hic ponitur , quia tributum seu exactio a bonis nostris abscinditur vel taliatur. hinc sit , ut laille Gallis sit tributum, quod Italis dicitur taglia, grave qa, impostione. Specialiter vero taleae, ut & collectae in ea sunt exactionum specie, quae non habet perpetuam & certam praestationem interque personalia
munera reseruntur: Alciat. super verbo extraordinarium.
n.I.llacet. s. d. de SS. ecclem. Banck ex lex. Martinii. CANONIZARE. pag. I. I. I. ad canonem examinare , sormare, & tanquam per canonem sancire dc approbare. Hic tamen in Divorum numerum referre significat; qui ritus apud veteres Ethnicos usitatissimus, teste Dempstero ad Rosinum lib. a. p. IS. tandem in Christianorum religionem proserpsit. Quando autem sanctorum haec canonigatio inceperit, dubium est: alii eam referunt
ad Leonem 3. quem dicunt ad instantiam Caroli Magni primum canonicasse Suibertum Verdensem. Alii primam canonigationem Stephano seu 2. seu 3. adscribunt. Alii
190쪽
denique eam id annum Christi o remittunt. videCasleI- Iinum de canoni utione. Solet autena sieri hoc pacto: p08- quam verba sunt cerimon. Romani in increbescente fama de excellentia vitae, opinione sanctitatis o miraculorum coruscatione summu ontifex saepe fuerit per Reges, Principes seu populos eertior factus, rogatu que ut aliquem visajamfunctum ascribendum in sanctorum catalogo, s venerandum ut sanctum δε- eernat , committuntur aliqui Praelati in paries illas ubi sanctus ille vixit'mortuus jacet Jorum e s solerter defamsi opinione, sdemotione populorum circa sanctum illum inquirere: quam inquisitionem in genere s)ine te sist juridica examinatione facere debent, quae invenerunt, suis litteris ad summum Pontificem sid Ilier referre. Pontifex interea Commissariorum relation proponis sacro collegio. Posea his aut aliis Praelatis committitur provincia reses examinandi de sanctimonia vitae , fide s miraculis illius sancti, quae resimonia deinde Audiioribus S. palatii ex L nanda traduntur, ut videant,an inquisitio probatio si legitima x βHelenierfacta. Post multas deinde cerimonias, inquistiones ulteriores, testumaeaamina, quae hic referre Iongum, ripa statu-ia die cimni attonis cum c dinalibus, Praelialis oe inficialsus deseendit ad eces illam - ad porticum Sancti Petri excipitur a clero urbis in modum supplicantium parator intrat ecclesam sabeendit suggesum crim fretatis ει ηliis ossicialibus referens summarie vitam oe miracula cononi andi oec. Tune procuraιον cui ae instanter petit a Pontifice nomine procuratorio'nomine Principum o c. promnaeiari s declarari beatum N. in sancto-mni catalogum ascribendum, . ut sanctum venerandum a chriasii Melibus. Pontifex antequam, pronunciet, solet prote flari Minc in formam et prolesamur publice.apud vospraesentes, quod per humo actum vi in tionis non intendimus aliquid facere, quod si contra fidem aut eccle fiam catholicam sve honorem Dei. Sunt, inquit Cerimoniale Romanum, aliqui clariSmi viri, qui dicunt, b c introductum ex quadam cqusa, quα nunc cessat, quia Papa tume. quodammqde cogebatur adcanoni andum quendam contraJum opiνiqvim. π propter tap tefabatur, heinde et . . t L a aliu