장음표시 사용
191쪽
alta voce, sedens tamen eum mitra, pronuntiat hune in modum d honorem sanctae s indiliduae Trinisaiis, s exultationem fidei eatholicae ae chrisianae religionis augmentum, avi horitate fusdem Dei omnipotentis, Patris, s Filii, s Spiritus Sancti, O beatorum Apsuorum Petri s Pauli π nosra: de fratrum nο-frorum consito decernimus , definimus , bonae memoriae N. sanctum esse s sanctorum eatalogo adscribendum , ipsumque catalogo hujusmodi adscribimus : salventes ut ab unive
Jali eccisa anno quolibet in die tali festum ipsus, oe incium
ejus devote s solemniter celebretur. Haec dc alia Ceremonial. Rom. Iib. r. sect. 6. fol. 64. edit. Colon. 33 38. Hanc autem linter divos relationem idem liber Cerimoniarum in praefatione libri secundisi. I 48. Divorum nostrorum Apotheoses vocat , ut scilicet testatum faciat , hunc ritum ab
Ethnicis in religionem Christianam immigrasse: iis autem Apotheosis erat quasi Dei factio aut divinitatis collatio , ut testatur Dempsterus in paralip. ad cap. 18. lib. 3. antiquitatum Rosmi, quem vide, ut & plurima ejus instituti exempla apud Rirchman. de funerib. 2 Om. lib. q. cap. 13. s 34. Quenstedi de sepult. veterum cap. 13. in fine
quod apud laudistas gu io, custos, aguardia vel guardis. quae custodiam vel tutelam notant. plane Italicum est, guardiano. eb' ha P incio digugrdare; guardare enim Italis lli custodire: a Germanico matam, vel marten, seu Belgi-ςo maeren, bemaeren. Inde etiam Gallicum garder, idem quod Italicum guardare. Est itaque Guardianus hic superior inter fratres minores custodiens conventum. Martinii Lexicon & ex eo Banck. QUIT ANTI R. pag. 78. l. x6. Nec eum errare liudicaverim, qui vocabulum hoc ab Italico quili P, vet Gallico quitanca. formare vellet. Latinis apocha dicitur
192쪽
a Graeco rimn . Aliis quietantia dicitur. Utitur hac voce Paulus IV. in bulla confirmationis & ampliationis constitutionum Apostolicarum : Iuae praefatae camerae eatenussolvere quomodolibet obligati erant , generalem quietantiam fecerit; decernens eos ad illorum solutionem non teneri, nec ad id cogipoisse. Forte etiam quitantia a verbo acquietare, vel si',inso νquitare, id est, sibi debitum satisfactum fateri, atque ita quietum reddere debitorem. Ex quietantia, vel
quit tanga est germanicum quitan i Sc Belgicum qu tancieleu quitanei, ut vult Kilianus. Et a quitare Belgicum qui a tenen qupistheldent veluti post Ductaeum probavit VOLsius lib. 3. de vitiis Lat. sem. cap. 3 3.p. y 6s. EXEMPTIO. pag. 8o. I. I. Proprie est ubi aliqua
Conventualis ecclesia Canonicorum tacularium vel regularium Monachorum vel Monialium subest Papae. Harum exemptionum alia est universalis, alia particularis. Universalis est, quae cum universitate juris spectat ad Papam,ita ut Metropolitano aut Dioecesserio nihil in eandem juris maneat. Particularis est, quae pro parte in certis casibus ab eorum jurisdictione eximitur, & alias pertinet ad eo Ddem. Ii em exemptionis monasteriorum duae sunt species, quaedam non recognoscunt supel iorem nisi Papam: alia sunt exempta, quia sunt ordinum exemptorum, sicut monasteria ordinis Cisterciensis & similium,& ista subsunt alicui Abbati vel Priori dicti ordinis; quemadmodum etiam loca ordinis S. Joan. Hierosolymitant. Annibal Rochus fol. 8O. MITRA . pag. 8o. l. s. Capitis erat ornamentum Lydorum imprimis & Phrygum, ut testatur Servius ad Virgilii locum lib. q. AEneid. v. 2 I6.
Maeonia mentum mitra crinemque madentem Subnixus.
Adde &: Arabes eodem usos capitis gestamine, o Solis.
193쪽
polyhylor. cap. 36. Forma ejus, uti suspicatur Dempsterus ad lib. s. cap. 38. Antiquit. Mfini. erat pileus incurvus, de quo etiam pendebat buccarum tegimen,'vittae quaedam , seu tentae buccas velaturae. Versicolores fuisse discimus ex C. Plinio lib. 3 s. cap. 9. Hoc autem capitis tegmen Parum virile habitum , imprimis cum ridimiculum habebat,iestatur Turneb. advers. lib. 29. cap. 2ς. In Irieri tamea Bibliorum transsatione mitrae nomen honesta etiam notatione occurrit. Exod. 29. v. 9. er 39. D. 28. Levit. 8. v. 33. Gaiae. 3. v. 2o. Usi etiam sunt ea voce LXX. Esaiae. 6 I . v. t o. s alibi. Quibus locis agitur de vestitu sacerdotis, atque mitra ibi proprie sumitur pro cidari seu tiara quae caput operiebat, eo fere modo , quo orientalium incolarum tiara , quam Turcico vocabulo torbant dicimus. Ea linea sive byssina omnis erat simplicissimae candidistimq-que albedinis, teste Aria Montano, in Aarone. Atque1nde ab Hebraeis, ut & reliquas vestes sacerdotales, uti Polyd. Vergil. lib. 4. cap. 7. de inveni. rerum testatur, mitras suas bicornes Episcopi dc Abbates Romanenses sunt
lius originem indulgentiarum inquirens, ego, inquit, Ori- iginem, quod mei egi muneris, quaeritans Unon reperio ante fuisse, iquod sciam, quam D. Gregorius ad suas sationes id praemii prο- posuerit. Quapropter in re parum perspicua utar te simonio sy apnis Rossessi Episcopi, qui in eo opere, quod nuper tu Lu-iberum scribi ,sic de ejusmodi veniarum initio'rodit. Multos Drisse movet indulgentiis ylis non usque adeo fuere, quod earum
usus in ecclesa videatur recentior, admodum sero apud Christianos repertus: quibus ego respondeo, non certo conglare, a quo primum tradi coeperint: fuit tamen nonnullus earum usus, ut uni, apud Romanos vetusissimus, quod ex stationibus intelligi ipote II. Et subjicit: Nemo certe dubitat orthodoxus, an purga-
ρrrum D, di quo tamen apud priscos nulla, τοι quam rarissima si bat
194쪽
fiebat mentio sed Gr Graecis ad hune usq; diem non es creditum: quamdiu enim nulla fuerat de purgatorio cura, nemo quaesi'it indulgentias , nam ex illa pendet omnis indulgentiarum existimatio. Si tollas purgatorium, quorsum indulgenι iis opus erit ' coeperunt igitur indulgentiae p0iquam ad purgatorii cruciatus aliquandiu trepidatum es. Atque hoc pacto pot Gregorium veniarum seges paulatim crevit, cuyus messem=ion exiguam permulti interdum collegerunt eumprimis Bonifacias IX. cujus tempore hujusmodi venia quidem plena manu non concedibatur modo aliquoties , verum etiam tegie Plathia, velut quaepiam merces, quotidie vel passim vendebatur. Haec Polyd. lib. 8. cap. I. Quo autem pacto indulgentiarum usus irrep it in ecclesiam Romanam , declarat Cassander: ex hoc, inquit, ritu canonicarum poenarum, quae publice poenitentibus ad certi temporis praescriptum imponebantur, natae sunt indulgentiae. Fas enim erat Epi scopis animadversa vel diligenita , mi impotentia,ΦΗ-frmitate poenitentis, humanius cir mitius cum ilio agere, G de tempore illo, rigore 'narum aliquid detrahere . imminuere, quod videre est in concilio Niceno. can. II .quaeparnarum canonicarum imminutio oe relaxatio indu entia dicebatur , γρhodie ad privatas quoque satisfactiones tradusta est,. ab Episcopis adsolum Pontificem Romanum , plenum indulgentiartim tribuendarum jus delatum , circa quarum usum ei praAim optima quique eorrectionem, oe moderationem feri desaderarunt, ut qua parum dextre tractatae bifus dilacerationis ecelsae, praecipuam occasonem dedere. Hic optandum eqset, ut Pontiscet publicae paci aliquid concedant. Georg. Cassander. in Con μι- rat. ad confess. August. art. i 2. Statuerunt autem quadruplicem thesaurum indulgentiarum. Primus est passionis
Christi. Secundus B. virginis Mariae. Tertius Joannnis Baptistae. Quartus denique omnium Sanctorum. Distipulus de tempore sermone de sanctis 46 .
FUNDATIO CAPELLAE. pag. 88. i. 17. Capella bic ponitur pro parvai ecclesia , nec
195쪽
haptismum . nec coemiterium , & dicitur a capra, quod olim tabernaculum pellibus caprarum erat coopertum ;inde capellanus tum pro sacerdote illius ecclesiae, tum pro parochiano. dictionar. vetus. Praetici autem Romani distinguunt inter capellam & capellaniam,nam capellam vocant, quando est corpus per se, si vero altarealiquod sit in eccleua, vocant illud capellaniam. Annibal Rochusfol. so. ORATORIUM. ibid. l. r9. Cognoscitur ab ecclesia, quod haec principaliter deputetur ad celebrationem & adorandum, ac etiam consecretur per Episcopum eique dos constituatur, pro ministris & cultu divino. Oratorium vero non consacretur; nec dos ei constituatur, neque principaliter fiat, ut ibi celebretur, sed ut ibi oretur. Annib. Rochus. fol. 68.
HOSPITALE. pag. 89. L as. Hospitalium alia
nominantur xenodochia, ubi pauperes & peregini recipiuntur; alia pochoiraphia, ubi pauperes pascuntur; alia gerontocomia, ubi senes & valetudinarii, & propter solam senectutum homines curantur; alia orthanotrophia, ubi pueri parentibus orbati pascuntur; alia brephotrophia , ubi pauperum infantes aluntur; alia etiam vocantur leprosaria, alia eleemosenaria, alia misericordiae, alia incurabilium: in quibus etiamnum in Italia lue venerea consumpti, teste Sprengero fol. 284. foventur) alia deruictorum & derelictarum. Rochus fol. 6o.
locus generalibus peccatorum absolutionibus Romae in Vaticano, seu Pontificis palatio destinatus . ubi xxiv. poenitentiariae procuratores, II. ejusdem correctores, Scxxviij. scriptores numerantu Banck.
. OTULARES. pag. 94. l. 13. Vox barbara est Sc
196쪽
nihili , adeoque corrupta, non ex sub Iaris, neque exsolea uti nonnullis placet, sed ex suo, unde sutor deducta videtur. Antoninus enim id genus calceor um sutelares seu suillares vocat cum, inquit: hic Joannes xxii papa Dii natione Gallus, generis sui infimae conditionis, filius scilicet resarcitorissutelarium, pauper temporali subsantia, sed dives ingenio inscientia. Ant. 3. parte bis. iit. 2I.: cap. q. satim initio. Idem de Urbano IV. loquens, Et a, inquit, Urbanus infimae conditionis fuit secundum saeculi vanitatem, quia filius p perculi resarcientissutilares in Francia. Ant. tit I9. cap. L 3. pag. m.76. vides, ab eo sutilares, seu sotulares vocari, qui nobis calcei dicuntur.
ROREM se. Carnaliter cognovit. pag. 9 s. l. 28. Incet num, ut Plato etiam Ethnicus testatur, Deus odio habet omniumque turpitudinum est turpissima. 8.lle L & vere, nam Deus id flagitii adeo execratur, ut morte etiam piandum jusserit, vide Levit. 2o. v. 33. π Iq. & Paulum T. r. s. v. I. ubi incestum vocat ejusmodi scortationem, quae ne inter gentes quidem nominetur. Quinetiam hoc scelus ipsi repugnat naturae, eo quod bruta ab eo abhorrere comperiantur. Refert Lipsius suo saeculo equum fuisse in Hispania Baetica, quem ait, unguentis & Lenociniis ad matrem incellandam inductum, verum eum ipsum, cognito mox crimine, morsu sibi ipsi naturam abrupisse. Alia exempla quaere apud eundem Lipsium cent. I. ad Belgas, epi'. s6. Item apud Aristo t. 9. his. animal. cap. 47. &Atilianum lib. . e. . de animalib. Ecce autem nefandum hoc flagitium legi Dei & naturae repugnans Romae tantillo pretio nobis praeterpropter Ruff. novendecim redi
GUERRA. pag. Tox. 9. Bellum non tantum id, quod Imperatoris nomine publico geritur, verum etiam
197쪽
quod privatus aliquis suscepit cum suas pertequitur inimicitias , unde etiam contentio & dissidium dici potest. Hujusmodi inimicitia etiam Dida dicitur, forte a Germanico find, quod Belgis Uand. Est autem guerra a Germ merre, hoc est dissidium, inimicitia, a mirren , quod Belgis manen. Hispanis Italisque guo ra, Gallis guerre dicitur. Invenies autem, hanc vocem apud Antoniu. passim. Perram, inquit, quam pacem malunt. tit. 22. cap. 3. s. Invenies eam etiam apud Balderic. Guillelm Tyr. Gaufrid. Abb. Mati. Paris. alios. Banch.
Cum Papa signat, vel resertur ad gratiam, vel ad julii-tiana : Si ad gratiam, tunc hoc utitur :r Fiat ut petiatur, annotata prima litera sui nominis proprii , ut V. G. pro Alexandro VII. F. i. e. Fabius. la justitia mutat stat in placet, juxta eandem annotationem sui nominis. Illud Fiat nulli nisi Papae tribuitur, excepto poenitentiario, qui solus illius usurpandi habet authoritatem, adjuncto tamcn hoc ad disserentiam: Fiat informa, Fiat de expresso, vel Fiat de speciali. Sprenger. Roma nova pU- I.
pag. Io 3. parricidium tam enorme est flagitium, ut Solon Atheniensium legistator prudentissimus, cum interrogaretur cur nullum supplicium constituisset in eum, qui parentem necasset, responderit: se id neminem facturum putasse. Cicero orat . pro Roscio Amerino. Apud Romanos veteres patricidae culeo influebantur, quod longa authorunt catena probat vetus scholast. Iuvenal. ad υ. 2I2.sat. 8. Parricidis, inquit, in culeo clausas, ad poenam'mia s θη- pentes iungi solebant. Idem ad T. Is s. dat. 13 . culeo nam insui consueverunt, cui haec scelera tenrarent, id es, parricidae,
198쪽
eu fmia berpente, or in mare mitti. Tandem huic poenae additi sunt canis & gallus gallinaceus. Testatur hoc Li bin. adfat. 8. v. 2I2. Juvenal: solebant, inquit , parricidae in euleo , cum simia, gallo', serpente Sr cane includi, caer in flumen abjici, ut ita omnibus elemeniis privarentur. vide sis demp-ster. ad Rotatb. 8. cap. 24-26. 29. Gr 34. & Lipsium ad Senecam 3. δε clem. cap. 23. At veteribus Romanis longe mitiores posteri, qui parricidio v. aut vij. grossorum multa veniam & impunitatem dederunt. DATARIUS. pag. II a. l. x . Plerumque Cardinalis est, cujus est I. ponere datum in rescriptis: Datum Rome apud 2. signare supplicationes in beneficiis
vacantibus, non excedentibus reditum viginti quatuor ducatorum fine participatione Pontificis. In reliquis refert Papae recommendando petentem. Habet salarium duo-l rum millium coronatorum. Huic subsunt. T. Subdatarius, cujus est expeditiones Dataris extra locum vacantium
heneficiorum per mortem considerare. Salarium illi est mille coronat. 2. Retisores, qui revident supplicationes signatas. 3. Ossciales parvae datae, ad quorum munus spectant res parvae datae, quae aliquando ponitur, ut pro exigentia rei possit extendi. q. Osscialis componendarum, cui exsolvitur taxa. 5. Ofcialis missarum , qui inserit supplicationes registro, uve publico , sive privato. 6. Revilor dispensationum matrimonialium, qui signat rescripta dispensatoria consanguinitatis, & affinitatis in puncto matrimonii. Inter haec solum ossicium componendarum emi tur: Caeteri constituuntur gratis a Datario, nisi quod Subdatarius eligatur a Pontifice. Sunt & ulterius, viginti ossiciales, registratores supplicationum. Sunt & quatuor magistri registrationum. Sunt officiales plumbi, curatores bullarum Humbatarum, & complures alii, quos vide apud Sprengerum lib. I. cap. s.
199쪽
II 3. l. 2ς. De hoc agit Guicciardinus: sed auxit inquit, in dignationem, quod Leo, qui pro innata facilitate, Pontificatum praeter tanti inicii majesarem minus gravitir adminiytrabat. Magdalenae sorori pecuniam in plerisque Germaniae regionibus ,
ex indulgentiis proventuram dono dederat: quae in eam rem Episcopum Arcemboldum delegarat, eo munere nimis quam dignum, quippe qui ad amaritiam suam explendam nihil reliqui faciebat. Ut ejus emissarii de suggestu declamitare non vererentur 'ad tinnitum nummuli, in pelvim projiciendi, animas prae gaudio inter flammas exultare , actutum ex purgatorio in coelum evolaturas. ex Guicci ard. lib. I 3. Morn us in s. iniquit.DI. I 367. Ω Ηulsius in vita Leonis x.
D. LEO NE X pag. Ir . I. x3. De hoc Paul. Langius monachus in chronico Citi Zenit. Eodem, inquit, anno Leo Papa ejus nominis decimus, natione Florentinus, ex potenti ac famigerata de Medicis familia progenitus, omnium Cardinalium convenientia π voto , Iulio defuncto in Aposolico successit culmine. & Paulo post. Patrio itaque more sui opera ejus de eo tesimonium perhibent in auristientissimus di, nimirum cum Romanorum avariιiae Florenιinorum accesseriι cupiditas, aurique sacra fames creverit in immensum, erescitque usque lmodo amor nummi, quantum ipsa pecunia crescit. Amore equide avriis nunc Romae cuncta venalia sunι auro medianιe Simonia toleratur, praebendarum pluralitas in infinitum eonceditur,
beneficia dignitatesque eujusvis qualitatis oe cardinalibus σProtonotariis atque amicis Papa reservantur, expectativre gratiae ne numero conceduntur ' annalesive mediifructus , absque
ulla dilatione temporis exiguntur. Iumimo im annatae, in qua tempore calixti Papae terati, ad quatuor annos, consenseranν Principes , non modo adhuc durant, sed . indies magis cres icunt, durius vepremunt π opprimunt. Et nis fidem Principes remedium adhibere procurent , omne si s aurum pedetentim hoc malo
200쪽
mao e Germanis eorrasum oe hausum Romam velaι insae Ium periosum s in flebilem voraginem tortabisuri Chron. Citia. Di. 896. BASILICAM. pag. xx . Las. Leonem plenissimas has indulgentias per totius orbis climata sub praetextu profectionis in Turcas disseininasse,constans historicorum est consensus. sed vel hinc patet, eos qui fabricae basilicae principis Apostolorum Romae a Iulio II caeptae, manus porrexissent adjutrices , earundem indulgentiarum participes fore. Testatur idipsum Langius: praeιerea, inquit, ex eunctii fidelium regionibus, praesertim Germania, mediantiabus indulgentiarum commi Uariis, sub specie fabricae bolicie sancti Petri pecuniam omnimodis aggregare ferventissime annisus est tameis ad dictae fabricae consummationem praedecessor suus Iulius Papa, qui eandem operose magnifice inceperat, thesaurum reliquerit innumerabilem. Nihilo secius . lente σsegniter coeptum opus progreditur. Nec mirum, eum Iapides secti in die, noctu sui dieitur in ad palatium grande Florentinorum de Medicis dictum, quod nunc construitur ,1 clam deferantur, s ipsa pecunia eollecta non in rusumstaricae, non contra infideler . sed inter amicos Papae. cardinalesque dij tribuatur. Chron. CitiZense. fui. m. 897.
tag. ii 6. l. 38. Cum in hunc Mem, inquit idem Langius, ipse Papa indulgentias maAimai s ante sui declamabant in inauditas octemtio per Germaniam duraturas dedissset, oe jam penetriennio in Mi se a m Saxonia s Circumquaqueῖviguissent , Grinfinita pecunia congcstaper Commissarios fuisset, tandem Geγ-mani notri Romanensium fraudem asutiam, indulgenti
que praedicantium abusum π avaritiam intelligentes, manus retrahere eoepere: potissimum contra easdem indulgentias , imo
ut dixi) declamantium intolerabilem abusium s excessum, di se putante, praedicanto σ scribonit. vemrando . profundissimo