장음표시 사용
71쪽
4 PANDE CYARuΜdc constitutum, ne fieret adaeratio, id est , aestimatio, loco balnei l. un. C. h.
De Defensoribus Civitat . it. s. Lib. i. Cod.
Eramnes minores Magistratim Fuerunt Defensores civitatum , quorum ossici urniuit patrocinari personis tenuissimis , ne opprimerentura potentioribus, bc tueri civitatis jura.
De Magistratibus municipalibus Tit 3 6. Lib. I. CO d.
diuisuerunt Magistratus municipales' Qui municipia regebant, in iis jus dicebant Ocundum modum suae jurisdictionis. Hi mancipare carceri poterant delinquentes sed ad Praesidem , ut puni
De Ossic Vicarii. it. 38. Lib. I. Cod.
Avifuerunt Vicarii pQui pro praesecto Praetorio mittebantur in aliquatudioecesin, varias provincias continentem.
De Offic.ejus, qui vicem ait.Jud. vel Praesid. obtinet Tit. O. Lib. I. Cod.
uisuerunt, qui vicem Prasido obtinuerunt Qui, praeside defuncto vel remoto, vel ad aliam provinciam vocato , vel alias impedito tegebant provinciam , non ex mandato Praesidis, sed authoritate Principis.
Tit 2I. De Officio ejus, cui mandata est Iurisse:
uam potestatem habebat, cui mandabatur Iurisdictio3Tantum in eum transibant quae erant imperii mixti, non quae erant meri l. I. D. h. t. nisi lex specialiter quid conserret. aU LId. I. l. de tutor di curat. dat. Tito
72쪽
Τit. 11 De Assessorib Domestic. cancellar Tit. s. Lib. I. Cod.
ctui fuerunt essessores, omestici, cancellarii Asielibres, qui consiliis magiitratum ac judices su-vabant. .7. C. h. in cognitionibus, postulationibus, ac libellis. l. I. D. h. Domestici, qui Iudicis personam protegebant .custodiebant. Cancellarii a secretis erant Iudicibus, qui scribendis siexpediendisIudicumtepistolis dabant operam. De Ossic diversor. Iudi c. Tit. 48. Lib. I. CO d.
I ua sunt ossicia Iudicum communia Vt nunquam confundant invicem dignitatum gradus, sed inseriores superioribus in suis relationibus ac subscriptionibus reverentiam praestent , non eos fratres appellent, vel pares faciant. l. pen C. h. ut honoratis vitis ingressum, sessionem in secretariis non denegent. . . C. h. nec foeminas ob aes alienum in publicuna trahant. l. I. C. h. ne quidem ob debitum fiscale. NO I 4. diuomodo distinguuntur Sunt alii Civiles, alii militates.
De Ossi c. Jud. Civilium Tit. 4I. Lib. I. COL
Lui sunt iυiles Iudises 3 Qui paganis Ita reddunt, etiam curialibus ac viti,
De Ossic. militar. Jud. Tit. 6. Lib. I. Cod.
ct uisunt militares radices Qui inter milites litigantes inter se, vel inter milites accives, jus dicunt.
De Contractibus Judicum , veIeorum, qui
circa eos sunt,&inhibendis donationi b. M. Tit sq. Lib. I. Cod.
Pusuntne Iudices contractum celebrare cum iis, tu quorum causis sunt, vel suturi sunt judices 3 Vrbani permissu principis commercii ac aedificatio- nis
73쪽
, PANDECTARUM nis rus habuerunt, non autem iis licuit recipere clonaistio res Sin autem iactae erant , confirmabantur dona. torum aut heredum ratiliabitione poli depositum osticium in scriptis celebrata, vel quinquennii silentio. Provinciales , nec ex rescripto principis contrahere, ne Quidem per interpositam personam , nisi victus causa,
nec domum aut navem extruere, multo minus munus Tecipere potuerunt l. Mn. C.
Cur aliter in Proυincialibus Maius in iis periculum , ne abuterentur sua potest te Inspectorem quippe Principem vel alium summae authoritatis non habebant.
De Annonis capit. Administ. c.
Tit. 3. lib. I. Cod.ctu id igiturfuit Iudicibus ae Assessoribus concessum loco salariipVt a donis sibi temperarent, statutum fuit, ut in praemium labotis solverentur annona& capita. Annona hic est, omne ad victum necessarium : capita sunt, pabula pro equis milis. Notitiae singulis ossiciis deleabantur , quibus continebatur quantum pro annona capitatione deberent singuli pendere. . um C. h.
De Mod Mulctar Tit. 4 Lib. I. Cod.
diuid de mulctusta tuendum 'Vt illi tantum mulctent, quibus id datum Illi mulctentur , qui possunt In iis rebus mulcta exigatur In
quibus debet Servetur justus modus , ne in infinitum mulcta excurrat,4 ne temere ac praecipiti festinatione ad eam procedatur, sed causa cognita.
Ut omnes Judic tam Civit quam Milit. post Rdminis . Depos odies in Civitat vel
cert lo c. per man Tit. 9. Lib. I. Od. Pusuntne Iudices deposito offficiostatim discedere Debent permanere in certis locis vel civitatibus per o dies, omnibus ac singulis accusandi permittere copiam. ι un. C. --isi fugiant, postulat capi ac
74쪽
PARS PRIMA I det neri, donec omne damnum fuerit resusum auth si
Tit. I. De Jurisdictione. est Iurisdictio pDotestas de causa, sive civili, sive criminali judicandis sejudicata exequendi. Consistit itaque potestas in statuendo, Matuto ex equendo. Potest exequendi quomodo proprie appellatii rΘImperium. Sine imperio non est proprie jurisdictio. l. . . I. D. de eo, cui mand est jurisd. Vbi enim sola est cognitio potestasque judicandi, sine imperio Diotestate exequendi, ibi nulla vera est jurisdictio. . . . s. r. l. 99. D. de Uerb. Signis. Uti pedaneis iudicibus ac arbitris est quidem potestas iudicandi, sed non iurisdictio. . . ID. de Eejud. . . C. ubi di apud quem cun in int rest. quomodo distinguitur Imperium
In merum, vel mixtum l. 3. D. h. α uod est merum Potestas gladii, sive potestas animadvertendi inn- cinorosos l. 3. D. h. itaque Occupatur circa causas criminales. Habet autem tres gradus Primus est, quo vita Secundus , quo civitas adimitur 'ertius, quo delinquentes levius coercentur.
tauibiu competit pQuibus Lex, vel Princeps, concessita l. I. D. σφ' ejus, cui mand juri . Annon potest mandari Nullo modo. d. l. i. de Olf 0M nisi aliquando Incauia absentiae d. l. i. Potest quidem cognitio de criminerecte mandari, sed nunquam ipsum merum imperium. . s. D. de o c. proco .
75쪽
PANDEC ARUMSi Princeps concesserit jurisdittionem, videturne merum imperium concessisse Nequaquam d. l. i. sed tantum Civilem Iurisdictionem. U. l. obligatione . . de pignori b. t. n. Idesupesi legat. diuod est mixtum' Quod occupatur circa causas civiles Uti, si quis in posthisionem mittendus , si tutor sit dandus 6cc. l. G
uare dicitur hoc mixtum, illud merum Merum, quia est a sola lege mixti nonnulla sunt a Iege, nonnulla a jure magistratus. Deinde merum, seis paratum est a iurisdictione, c consistit, non in quaestionibus bonorum , sed tantum in irrogatione poenarum mixtum cohaeret jurisdictioni l. I. g. An D des c. 0m dc pertinet non tantum ad coercendum , sed di ad quaestiones de bonis.
Transeunt omnia, quae sunt mixti imperii. d. l. I. g. I. l. 4. g. I. . . . I. D. deos. ejus modo non sint talia, quae a lege specialiter deferri solenta cur dicitur, modo non sint a legeDeci liter delata Quia non tantum, quae sunt meri imperii, sed 'uae sint mixti, dc specialiter a lege descendunt, non possunt mandari. d. l. I. princ uti tutoris datio , quae a lege est. l. 6 D. de Tutel. vnon pugnant A lege estutoris datio. d. l. s. g. 2. D. de Tutel. est mixti imperii 3Minime. Nam in tutoris datione spectantur duo. Primum est , potestas dandi. Illa est a lege nam non competit jure magiitiatus vel impetii, sed illi tantum magistratui, cui lex eam detulit. Alterum est, exercitium dationis hoc est mixti imperii, quia versatuc circa civilem causam.
uomodo ergo distinguitur inter, a lege jure
matristratu competere ZA legemqm tere quid dicitur, cum nulli a Mitratui competit nisi ei, cui lex id dedit. Jure magistratus,
cum omni magistratui, stulti quia magistratus est,
76쪽
ΡAR PRIMA.2uomodo Iurisdictis ingenere accepta distinguitur 3 Varie. I. Est vel voluntaria , vel contentiosa. I. L . de, c. procons. Illa exercetur inter Partes consentientes, uti in emancipatione, manumissione.d. l. 2.
Haec in invitosa a se invicem dissentientes Hoc sensa judicia sive actiones in invitos dantur. l. 83. I. I. D. de Verbor. Oblig. 2. Est vel proptia sive ordinaria, vel extraordinaria. Illam habet qui 'ue jure suo. Mest ex beneficio alieno , vel quia delegata si e mandata, vel quia prorogata. aeuomodo acquiritur Ordinaria Vel a Principe, aliove, qui eam concedere potest vel
per pra scriptionem Io vel 2o annorum , cum teriit riori vel o annorum , sine territorio arg. l. o. D.sis rυ. vind. l. 2. C. de servit. l. . . de pras lota. remp. l. 3. c. de prascript 3Ovelao ann.
Quam quis habet ex mandato ejus, cui ordinaria est Iurisdictio. Et cui mandata est , non potest alteri rut-sus eandem demandare. l. s. D. h. t. a ua est prorogata Quae competit ex submissione partium voluntaria. I. I 8. D. h. diusmodoprivati litigantes partesiuepossunν tribuere Iurisdictionem 3 Non dant ei, qui non habet. l. 3. C. b. sed jurisdictioni ejus, cui ea est concesta se stibjiciunt l. I. C. h. dum renunciant privilegio fori. t. pen. C. de pati. l. D. de vis ci cleric Ita recipitur Iurisdictio magi stratus, etiamsi causa ad eum non pertineat. l. 2. D. de Iudic.
Annonin aliter distinguitur Iurisdictis 3
Est alia Civilis , quae exercetur in caulis civilibus: alia criminalis, quae locum habet in criminalibus. Illa ad mixtum haec ad merum imperium pertinet. tauibus, quomodo quisjusM:cerepotest, qui jurisdictionem habet Cui iurisdictio concessa est, simul ei omnia sunt concessa, sine quibusIurisdictio exerceri nequit. l. 2.D. h. Interim nunquam quis sibi, nec uxori, nec liberis, nec iis, quos secum habet, jua carit. l.IO. T. 1. nunquaml
77쪽
so PANDECTARUM quam supra modii ira sitiae jurisdictionis: nunquam extra territorium. l. n. D. h.
I uid, si plurium actionum, quarumsingula sunt infra
modum coacervatio excedat modum Iurisdictionis 3
Recte coram eo,udice agetur l. II. D. h. quia si gulae actiones spectandae sunt. 2 sed, si mutua sint actiones, O ab uno major, ab altero minor summa petatur. Coram eodem Iudice agetur, ne in potestate calumniosa adversarii sit, an apud eundem Iudicem litigari possit. d. l. II. g. I. uid,si una antio communissit plurium, insingulorum portionessint infra modum Si de tota re disceptetur, agi coram eo nequit si de partibus lingulorum est easetur.d.I. LI. D 2. l. h. Debetne summa accipi secundum id quodpetitur, aut secundum id quod debetur 3 Sequimur id quod petitur. l.pen. g. I. . D. I. Initio enim di in praeparatoriis spectamus, quae sit actoris pollulatio.
a uita modusinitur Iurisdictio
Propria non utendo, vel male utendo arg. l. pen. C. de usus. l. I 3. C. deservit Mandata, renunciatione mandatarii, revocatione mandatoris, morte mandatarii , imo dc mandantis re integra. l. 6 f. h. c. pen. .
de O c. deleg g. recte seqq. U. mand Prorogata contiaria conventione. l. 8. D. b. DE ALBO CORRUPTO. Glebant qui Iurisdictionis eduri dicundo praerrant, album proponere quid est album 3Tabula dealbata, in qua describebantur edicta, acti Ones ac reliquaJura , ut quisque intelligeret, quod jusdi dudum esset a Praetore isthoc anno. diu poena corrumpent album si quis, quod jui isdictionis pei petuae causa proposutum erat, vel dum proponitur, vel proponendum eli, dolo malo corruperit, datur in eum quingentorum aureorum judicium populare. l.7.pr. f. a. . de uri .
Quovis modo mutarriradere, turbare, tollere, scienterire in contemptum authoritatis publicae da .
78쪽
WARs PRIMA. 6t cur doli menties Quia rusti itas, imperitia, casus, jussias praetotis, excusanz. d. r. . . Gid splures corruperint omnes: singuli tenentur, qui dolo malo fecerunt, sive ipsime corruperint, sive mandaverint adeo ut nec unus solvendo reliquos liberet. d. l. . . . t. 8.
tua poena est hodie, si quis chartam vel tabulam , quaedictaae similia proponuntur, corrumpat Arbitraria , nisi certa fuerit ipsis ediatis comprehensa.
Tit et . Sod quisque Jus in alium statue
rit, de C. tauid iuris in edicto quod quisqueturu e.
Vt, quibus novum, cum magistratum vel potestatem habet, statuit, vel impetravit ab eo qui uti dicundo praeest, eodem jure utatur. Equissimum enim est is quisquo, quod existimavit aequum in alterius persona, id in se valere patiatur l. I. g. I. D. h. tauid,siquis,cum vellet statuere, prohibiti fuerit Cessat edictum i quia verba cum essectu sunt accipienda ι r. f. i. Idem est si jus dixerit, inter quos Iurisdictionem non habet quia pro nullo hoc habetur. Quid obest conatus, cum injuria nullum habet effectum Z d. l. I. g. I. in .
Muids Adsessori imprudenti in alitersit dictum quam oportuit Non magistratui id officiet, sed ipsi Adsesibii. I. 2.D. h.
aeuid sis iussamilia se novum dixerit Ipse tenebitur,4 non nocebit patri. l. 3. 3. 4. D.D. uid si Iudex malijudicaverit Non proprie hoc edictum habet locum, sed litem suam facit , dc actione in factum pati laesetenetur. l. n. . de ar. extraord cognit.
pr. Inst. de Oblig. q. ex quas malefic licet etiam I Consulti non bene consulentis responsumsit secutus.. Merim vero I Consultus , si resadissectum evenerit,. etiam
79쪽
c PANDECTARUM etiam utiliter conveniri potest ex hoc edicto. α uomodo tenetur qui impetraυit Non aliter, quam si postulaverit jus novum. d. tWἈprinc. D. h. Si autem usus sit, Did non postulaverit, cessat edictum si etiam postulaverit sive usus fuerit, sive
Muidsi,procurator vel tutor postulaverint psi procurator, tenetur ipse, & cessat in Domino edictum , qui non mandavit, vel ratum habuit, vel si procurator in rem suam fuerit constitiatus Si tutor vel curator postulaverit: ipse coercetur. d. l. 3. g. I. Cui dabitur aetio ex hoe edici ρNon tantum laeso, sed omni, qui quandoque experitur. d. l. 3. g. v. Cum enim publico jure est abusus, non est iniquum , ut omnibus e populo contra ipsum idem jus dicatur. Daturne etiam adversi heredes pLicet poenales actiones non dentur in heredes. l. con situtiones M. D. de oblig. O Aest tamen haec actio adversus heredem competet, propter abusum iuris. Tantumne ex hisce adtionibus, qua habuit tempore impetrationu tenetur impetrans pNon tantum ex hisces, sed desiis , quas postea consequitur. d. l. 3. 6.αuod solutum est ex hac causa, potestne repeti pNon superest enim naturalis causa. d. l. 3. ubi est naturale debitum, solutima repeti nequit. l. 66. D. de cond. Iud.
Tit. 3. si quis jus dicenti non obtempera
verit. 'uid, siquisjus dicenti non obtemperavit pDabitur adversus elim actio . non in id quod interest adversati , sed quanti ea res est , hoc est , in poenam Maestimationem contumaci . . un. . . D. h. Vnde, Cum mete poena sic, non datur adversus heredem. d.
g. . nec post annum. d. g. . a uis tenetur hoc edicto pNon solum reus, sed Mactor. d. l. un. . . qui non obtemperaviN hoc est, extremum in jurisdictione non fecit uti, si rem mobilam non vindicati sit passus. d.
80쪽
r si bonorum possessionem , pignoris captionem , non admiserit, vel aliter executioni se oppo
Licetne magistratus uam jurisdictionem poenalijudici defendere Licet. . . un. pr. Nec ex eo quid admittitur contra L Io D de Iurisid quia non suae personae velffuis jus dicit. d. l. Io qui Iurisdictionem , quae demandata est publica authoritate, ejusque jus tuetur. d. l. un. A. h. α uasunt remedia, quibuου solent coerceri non obe ditntes IPertinent ad per nam, arrestatio, incarceratio, d negatio audientiae in aliis, mulctatio ad rem, rei sequestratio, missio in bonorum possessionem, possessionis ablatio,&c.
Tit. . De in jus vocando Tit. Σ. Lib. 2. Cod.
α uidest in jus ocare pVocare iuris experiundi causa ad eum , qui jus dicturus est. l. I. D. h. t. Duomodosi injus vocatio polim actor solus poterat in jus vocare , propria a thoritate. Hic , si reus eum sequeretur, edebat actionem si non , invitum obtorto collo trahebat. Hodie usi. Iudicis per nuncium publicum fit citatio, quam netur adversarius , ut ad diem certum veniat ad Iudicem. In criminalibus taeter citationem solet usurpari
arrestatio aut apprehentio justii ejus, cui talis est Iurisi dicti, nec non in civilibus, quoties est periculum de fuga, vel reus comparere detrectat, ejusque praesentia necessario desideratur. tauomodo ergo distinguitu citatis Est vel verbalis, vel realis Uerbalis fit denunciatione, vel literis Eaque est vel privata ordinaria, quam nuncius insinuat vel publica , qua quis per campanam, tubam , aut edictum , adIudicem vocatur. Realis est, quae fit per apprehensionem. Realis citatio proprie dici
Possumusne ab Edictali citatione, qua sit perditerra publice assisas ordinario incipere pNon recte exotbuat enim a jure communi. Locum