장음표시 사용
41쪽
a PANDECTAR ubi Quasunt gratiae Quibus alicui quid ex.gratia indulgetur, vel remIt- aitur. Ideoque non facile in causam horum inquiritur. si administiatio vel dignitas concedatur. Etenim Sacrilegium principalibus obviare beneficiis. l. s. C. h. t. Rescripta Iustitiasuntne perpetua
sic videtur ι 2. C. b. t. nili tempus certum iis sue rit comprehensum. d. l. 2. At Ius Canonico. e. l .
a 3. x. t. statutum, quod , si diversi diversa rescripta impetraverint, itior impetrans non fuerit usus suo rescripto intra annum, dolo vel negligentia , posteri r suo uti possit, ne malitiis indulgeatur. Dentne aliqua clausula inseri rescriptis 3 Iure Civili est acidendaci sit preces veritate nitantur.
q. An. C. h. verum, ea clausula Iure Canonico. c. 2.extr.
h. dc consiletudine subintelligitur. αua exceptiones possunt per rescriptum obtineri Tantum dilatoriae, non peremtoriae. l. . de precibisDnp. Q. sic conceduntur quinquennales aut minores induciae debitoribus aere alieno oneratas.ctuare magis dilatoria, criti imperemtoria Quia in modico tempore non est magnum praejudicium. . si Debitori . . de Iudic. αuomodo sunt concedenda induciae 3 Non aliter, quam datis fidejustbribus d. deprecib. ne in totum creditoribus suum adimatur. competuntne inducia quoquesejussoribui Non videtur, quia hoc beneficium est personale. Et personales exceptiones non dantur fidei ustoribus. Gn. Ins de replic. l. 7. pr. I. F. de Excepi. quod verum est, live fidejulibres renunciaverinthenelicio disecussionis, sive non. Quomodo debetfieri insinuati rescriptorum Authentica ipsa, sive originalia , non exempla, simi3nsinuanda. l. sa=rci us 3. C. h. ne si aus committatur,vel
de ea comissa sit suspicio .arg. l. 2. iii Ide Fid. Instr. Augustescriptum ad unitu persemim in causa communi supplicantium sit directum Omnibus proderit. l. I CANam rescriptum generaliter reserendum est ad ea, quae libello sunt proposita, ut, quod in una persona aequum est , simul aequuna videatur in altera. OZrr-
42쪽
M A. et Oportet nepraecis obedire rescripti psi non satis aequa videantur, Princeps instruendus, Minterim executio differenda. Novesi. II. c. deinde . Et, si Princeps perseveret in proposito, contra legem Dei, aut jus naturae certissimum sint impetrata , non est iis parendum I. rescripta 7. C. de precib. l. I s. in . de Condit Inst. . . . si contrajus vel util. Plus enim Deo, honestatis divinis praeceptis dandum , quam homini male agenti. Sin autem sint contra jus civile positivum. vel ambitiose quid sit mandatum, tandem,cumPrinceps rationes non audit, iis est obtemperandum : quia publice interet , ne facile principis , penes quem est summum rerum arbitrium, authoritas convellatur.arg. l. sis
f. et L ad Trebesi. Praestat, cum corrigi non potest. aequo animo minus probabilem sententiam ferri l. 27. s. .F. de recept arb.
De Statuis&Imaginibus. Lib. I. Cod.
Possumne statua in honorem alicujiu erigi sine
rescripto 'Nequaqtiam . . I. c. h. Et, si Iudici vel alii magistratui a Ptincipe is honor sit impetratus, is ad cujus honorem erigenda est , impensas subministrabita l. .
C. h. nihilque ex aerario publico, vel ex privatoruin collectis ad hoc desumetur. Liciet enim virtutum prae militibui bene merentibus conveniat aliorum tamen honores aliis damnorum occasiones fieri non Oportet. d. l. 4
De his, qui ad Statuas confugiunt Lib. r.
Cod. it. 2S. a uid beneficii consequuntur , qui ad Principum
statua confugiunt 8Si certas habe ni causas est metus , injuriae iure ac legibus defendentur. Si artibus suis invidiam inimi cis creare destinent ne inde, unde jura nasci debent, injuriae sit occasio ultrix in eos sententia proseratari.
43쪽
DE DICTIS PRAETORUM. I ua Edicta Praetorum e
Iura, quae Praetores adjuvandi supplendi, vel corrI-gendi juris civilis causa introduxerunt l. 7. . I. f. daac Iur. Saepe enim Ius Civile Praetores id conservantes vel confirmantes faciliori quadam via ad exitum deduxerunt saepe, quod in lege nimis erat generale,exhonoe aequo restringentes in melius reduxerunt, , quod nimis angustis cancellis inclusum , dilatarunt,4 suppleverunt ex similibus. g. a. Inst. debered quati er Eul necessarii. s7. s. de acq vel omiti. hered. l. posthumus i a. 1 de Injust rupi. g. 6. Inst quib. Od. rest in-Frm. l. o. se M. F. de legib L 2.3. 3. F. de Or . Iur. Portierunt ergo Pratore legem scriptam mutare Non in totum mutandi legem , qua expressa decisio continebatur. l. 12. .f. h. t. l. 3. . und legit sed emendandi justa interpretatione, quoties lex id desiderabat, potestas iis fuit concessa. d. L . . r. . de IV.
jur. 3. 3 versis media Inst. de leg Mn. success. DE RESPONSIS PRUDENTUM.
ua sunt responsa Prudentum psententia dc opiniones eorum , quibus specialiter petmistum erat a Principibus de jure respondere.Tanta autem erat essicacia responsorum , ut judici non liceret ab iis tecedere. . responsa. Inst. de Iur nat. gent..
one hodie/anta IConsultorum authoritas pNullo modo. Nec Iudex tenetur ea sequi org. l. nemo. I 3. c. de sent. interloc. Sed, si quis pro se duo- Tnm vel trium eminentium Doctorum consilia habeat, Hon facile in impensas condemnabitur. Nec adeo peccat, qui credit iis , quos superiorum auctoritas peritos Ierum enunciat arg. l. septim i 2 Diae stat homin.
diuid de glossici opinionibus ommunibus statuendum pEx hisce probabilis quidem , sed nulla certa probatio est. Non enim aestimandum ex multitudine authorum, quid melius aut aequius est. I. s. Const. De auctore de concepi Digein Nec ex aliorum sententia auteΣemplis
44쪽
At ui pluribus persectius potest haberi veritas. LI .
c. de eicomm. Et IConsulti veteres , ipsique Imperator, communem sententiamsicuti L . . de his q. not. ins. l. 2. g. 27. D. de inst. instr. l. 17. de Iuris patron convenitquedus esse certum jaυari interpra. ratione Prudentum l. 2. f. s. Is Ude Orig. Iur. Facta melius probantur per plures. d. t sn. C. de fide eomm non Iura. Saepe deterioris sententia, dc multas Mmajores, pondere rationis superare potest. d. g.6. Const. de concept. De Assistentque Doctores se invicem sequi, non recte pensitatis omnium rerum momentis, sed ut grus gruem Deinde Imperator aca Consulti aliorum sententiam sunt secuti, non eam recipientes pro iure certo , sed appmbantes,vel potius allegantes, ad ostendendum consensum. Ita in respondis allegamus aliorum authoritates, non quia ex iis jus metimur, sed magis confirmamus. Denique, etsi utile sit, jus ellecertum in omnibus , c iura iuvari per interpretationena: non tanaen quis hinc deducet, glossam de communes sententias pro jure recipi oportere.
Quaesit longa consuetudo Tit Cod. E. Lib. 8.
αuod jus non scriptum Est , quod sine expresia sanctione comprobatum est tacito consensu, longoque usu ; diciturque consuetudo. l. de quibus z. g. r. st de legib. Distinguitur a lege scripta, quod lex exprest suffragii, conluetudo tacito
uidpropriefacit conssetudinem pSolus tacitus utentium consensus. d. l. 32. . . quem non ex certo actuuna vel annorum numero deliniri
Atquisvest mentiosequentia actuum. l. I. c. h. O longi temporu. Id fit propterea , quia vix potest introduci ac probarἔalner, quam exstequentibus actibus, ac long empo- a m
45쪽
LI PANDECTARUM tis lapsa. Interim tot actus, tot anni desiderantur quot audici pro re nata sussicere videntur Debent autem actus esse uni reses observatio enim fluctuans non inducit consuetudinem. Si autem contra inveteratos mores uno ac altero casu contrarium sit observatum, non redditur fluctuans consuetudo quod enim semel
vel bis fit, praetereunt Legumlatores. l. 3. seqq, . de legib. Requiriturneis consensus velfientia Principis
Nequaquam Sumcit, naodo non contradicat. Dum enim legem non condens patitur populum certis mori-hus uti in ipse idem velle existimandus est arg. l. 18.1s mand. l. r. C. de patr. potest. I. de Const. in s.
αuid de Iudicis contradictoriostatuendum Sequi quidem oportet , quod in eodem controversiae genere stequenter ociniQrmiter est judicatum l. I. c. h. primo quidem explorandum est, an contradictorio aliquando judicio consuetudo sit confirmata. l. cum de 34 ff. de legib. Velum, praecise non requiritur contradictorium judicium. Non enim valet consequentia: sequimur, exploramus judicia contradictoria ergo sine contiadictorio judicio non inducitur consuetudo. diuulo debet esse consuetudo I. Consentanea justae rationi. l. 39 1s de leg. Lich.t. 2. Generalisci cum protegri cujus requisitum est, ut generaliter constituatur. L8. D. l. s. c. de legib. va- Ieie debeat. uid, si discrepantes sint variu locis ransiuetudines Sequi oportet,ii de eo casu nulla sit lex , consuetudinem ejus loci, ubi contractus est celebratus arg. Lm. D. de Reg. Iur. Sin autem de eo sit lex, consuetudo loci specialis, nisi magistratui ejus loci sit potestas condendi
legem, notaattenditur l. I. D. de usur.
Debetne quis poena excusaripropterpravam peccandi
consuetudinem pNequaquam , si sint delicta gravia , pugnentque cum naturae legibus. c. sagitia caus. 32. q. 7. Imo ob deliaetorum frequentiam exasperari poenam convenit. l. I s. in s. l. 28. . Io D de poen L I. D. de abig. Verum, in illicitis mero jurepositivo, aut levioribus , consuetudo
46쪽
PAR PRIMA.Debetne probari consuetudo ab eo, qui eam
attigat pomnino cum facti sit. Probatio autem ejus fit per testes instrumenti melius per testes plures, quamdaos aut tres, exactius , si illa, ex quibus consuetudo oritur , distincte asierant testes. 42uis est effectus consuetudinis x. In negotio, de quo lex nulla est, inducit ius. l. 32. f. i. seqq. U. detegib. 2. Legem obscuriorem interpretatur. I.; de interpretatione 37.sseod. 3. Legi derogat imo dc eam tollit. . pen Inst. de Iur nar. gent. -- l. d. L 3 2. . .
diuomodo eonsuetudo tollit legem Non aliter,quam si lex in desuetudinem abierit, contrariaque consuetudo observetur. d. gpen. V. de juranat. gent. O civ. Nam licet magna sit authoritas consuetudinis ususque longaevi, non tamen est tanta, ut te gem , c. quae est in viridi observantia, vel rationem, possit vincere. l. 2. c. h. t. cur dictum cum in desuetudinem lex abiit, conintraria consuetudo obser tin Quia sola desuetudine lex non abrogatur Tempus enim per se non mutat rerum substantiam. l. viam et .F. de via pubi Verum, contraria opus est consuetudines, ut tacitus consensus populi exsequentia actuum colliga tur. d. l. 32. f. i. ss de LLtauomodo consuetudo mutatur PVellege lata , vel contraria consuetudine l. . Ide constit princ.
De Statu Hominum Tit 4 Lib. I D. De
Jure Personarum Tit. 3. Lib.I. Inst. i
αuasunt Iuris objecta omne ius, quo utimur, vel ad personas pertinet, vel
ad res, veI ad actiones. l. I. F. h. t. tauo inpertinet adpersona.
Quod agit de sexu , de statu, de aetate , aliaque conditione pei sonarum.
uomodo distinguuntur ratione sexus Sunt vel nares, vel foeminae Hermaphroditos sus 3 sexus
47쪽
sexus aestimamus, qui in iis praevalet. l. quaritur Io. . h. t. ussum vim est hac distinctione, cum natura accusa rei Hr, cui distinguunt inter maris. Deminae jura. l. maximum 4. C. de lib. prat. In successionibus, alii seue, in quibus eadem est ratio maris ac foemini, de quibus d. l. . agit, nulla dissi tentia est statuenda. Caeterum cum in publicis, tum in
Privatis, ob diversam inter eos rationem, diversum estius. Ita masculus familiam conservat , tanquam princeps. l. familia I96. pr. I. r. . de Verbor Signis. Farmina est paternae famili finis. l. Is s. Masculus ad officia civilia admittitur , ex in majori est dimitate i. r. f. desenator. Foeminae arcentur a publiei sol et si de Reg. Iur atque a marito suum habent decus d nomen. d. l. I. f. I. l. 8 si de senat. Mascu-ὶ nomine ordinario comprehenditur foemina. l. s. pr.
sqq, si ι testam rut non sceminae masculus. ι. si itast. s. g. I. g. de legat. a. Non facile subvenitur masculis. ceminis autem . ob imbecillitatein sexus , multis de causis ci juris ignorantia. t. s. si des r. Dct ignor in fidejussionibus. l. r. ct t. t. F. ω cado C. Velleian in poenis. t. sacrilegii 6 priss aut Iul. pecul. L . g. 2. 7. g. ad . Iul. de adula Mascu- Ius tenetur filias dotare. t. I9. Τ derit nupt. l. 3. c. addi. promisi. Non ita foemina. d. l. 3. Quomodo homines rationestatvi distinguuntur'Sunt alii liberi, alii servi. pr. IV. m. Adscriptitii licet habeant nonnulla liberorum privilegia Statu liberi.
licet spem libertatis obtinendae certam habeant reveIλsunt servi.
Quid es Libertas Naturalis facultas estis, quod cuique facere libet, nisi si quid vi aut jure prohibetur l. liberta A. F. h. t.
Constitutio Iuris- gentium, qua quis dominio alim subjicitur contra naturam. d. l. 4. . . tauomodos niservi Aut Iure gentium L. Per captivitatem, cum capiuntur in bello. . 7. U. de jur diviso Per nativitalem , cum ex ancillis nascinitur. Aut ute civili, cum maloIes
48쪽
PARD PRIMA. a maiores viginti annis se ad pretium participandum venire patiuntur. g. 4. Inst. h. t. vel cum manumissi in servitutem rediguntur,ob ingratitudinem.
Un distinctio interservos Nulla, quoad statum. . n. U. h. t. multiplex,
De Ingenuis. it. . In Lib. I. Tit. I .
C. Lib. . . Muomodo distinguuntur homines liberi Sunt vel ingenui, vel libertini. . . Inst. de jur.
personar Ingenui sunt , qui ex malle, quocunque graviditatis tempore libera, sive pater fuerit servus sive liber, sunt nati. pr. Inst. h.
a uomododistinguuntur ingenui Sunt vel veri, qui nati sunt liberi, vel quasi , qui iura
ingenuitatis, veluti jus aureorum annulorum , restitutionem natalium, ex beneficio Principis sunt consectit a uid,si ingenuis .cumputaretur esseserum, sit manumissu 3 Cum manumissio non obsit conditioni verae sive ve Iitati, reputandus est ingenuus . . Inst. h. t.
tauomodo ratione aetatis distinguuntur Sunt vel majores, vel minores. t. t. ff. de minoribus. ad uomodo minores distinguuntur Sunt vel puberes, vel impubetes. Impuberes ordinario, masculi, minores I . foeminae, minores is au-nis pr. Inst. quib. Od. tui. sinit.&Ηmodo impuberes Sunt vel infantes vel pubertati aut infantiae proximi. .sed quod diximus io Insi de inutil. pipucinuisunt infantes Minores annis. l. 8. c. de Iur de lib. Hi nihil agere vel intelligere posse jure dicuntur l. s. F. de Ecg. r. l. i. g. 2. A de adminis tui. L instansalibus i .
uisiunt infantia aepubertatiproximi Nihil de hac re nisi certis casibus, jure definitum in quapropter cum de facto Quaeritur id judicis arbitrio relinquendum. U. r. n. de Iur de lib. cum alii tardiores, alii judicio sint promtiores. - uο--
49쪽
&uomodo distinguunturpuberes Sunt alii plene, alii simpliciter puberes Plena puber
eas in masculis terminatur annis Ι 8. s. q. Inst. l. 4O. g. L. E. e adopt i , in eminis. l. i . g. r. I .de alim. cibari αuomododistinguuntur majores Sunt vel senes, vel nondum senes senectutis initium non semper est certum ergo id Iudex moderabitur. nisi lex uti g. I 3. U. de Excus tui ubi o. l. D. C. qui arate vel pro . ubi L annorum mentio , id specialiter determinaverit. Annon aliter distinguuntur persona pVaries prout vel corpus, vel animus di mores , vel fortuna, vel fama, vel alia spectantur. uomodo ob ea, qua corpusJectant Sunt vel aegri vel non aegri. Egri vel toto corpore, vel in parte vel laborantes morbo sontico, vel non
Vt intelli:gatur, quomodo ob corporis valetudinem nonnulli obligare sibi alios, Maliis obligari, quomodo testamentum faceres, aliis praeesse possint, vel aliorum regimini subesse debeant.
uomodo ob ea, qua animum ac mores spectant 'Sunt vel mentis compotes, vel ea capti. Eorum qui mentis sunt compotes, nonnulli iis moribus sunt praediti, ut furiosis assimilentur. Tales sunt prodigi . . O. D. de Reg. Iur.
aeuando quis dicitur furiosius, quando prodigus 2
Furiosus est, qui talis est mente ac re ipsa. l. I. D. de curat. fur. Prodigus, qui prodigus declaratus est a Iudice. Furiosus si quae gessit, nullius sunt momenti, etsi culta declaratio Iudicis accesserit. Aprodigo gesta, sunt Tata, antequam interdictio facta est. Atqui lege interdicitur Prodigo bonis. l. i. D. de curat. fur. l. 18. g. q. s. fac psi. Lex praescribit' vult prodiso interdicendum esse bonis verum magistratus per declaratoriam sententiam in specie ac re ipsa interdicit. tauomodo ob ea , qua adfortunam spectant, personausiniuuntur ZSunt I. vel pauperes.vel divites Pauperes .cum lex
50쪽
A, 3 Ideficli, non dicemus eos, quibus non sunt in bonis ovel Io aurei, sed eos pro re nata Iudex arbitrabitur: pariter dodivites et Sunt vel plebeji, vel nobiliores. tauomodo ob ea, qua ad famam pertinent ZSunt vel infames, vel non. Infames, notati infamia iuris vel facti. Aliterne dissinguuntur homines Sunt vel miserabiles qui commiseratione egent de quibus . t. C. quand. m. vel non miserabiles. tuomodo relate distinguuntur homines I. Ratione potestatis a Consanguinitatis. .mnitatis, aliisque modis.ctu'modo secundum potestatem Aut publicam ita, aut sunt magistratus , aut subditio L potestatis Ii s. D. de Verb. Signis. Aut privatam ita proprie quidam sui sunt juris, quidam alieni. Improprie quidam in tutela aut cura , quidam neutro jure tenentur. pr. Inst. de Tutel. Improprie pari modo foeminae in potestate maritorum sunt.
De his, qui sunt sui vel alien Iur. Lib. . I Dio.
Tit. 6.&Lib I. Inst. Tat. 8.ctui sunt alieni Iurisproprie Qui sunt in dominica vel patria potestate Illi servi, hi filii iam pr. Ins. h. t D DOMINICA POTESTAT Actutis essectiti Dominica testatis pr. Quicquid acquirunt servi dominiscedit. 2. DO naini habent plenissimam in servos coercitionem Constitutum autem est ex humanitatis ratione, dc ne ob nimiam crudelitatem dominis vel rei p. damnum insera- nimis saeviant Domini, cogantur servos bonis conditionibus sit scilicet precium recipiant Domini, servi non transferantur in Dominos pejores9 vende re dc, si Occiderint, plectantur ordinaria poena fiomicidii, ut patet ex L. un. c. de Emend.sero L. I. s. 2- fcorn. do a