장음표시 사용
481쪽
MARCUS.C A P. XV. MATTHEUS.C A p. XXVII.
tes, qui carnificum munere fungebantur, singuli partem sibi vindicarent. Sed supererat tunica a superiore ora ad inferiorem ita contexta, ut nulla in ea citet sutura a quam milites noluerunt dividere , sed potius de ea sortiri, ut tota ejus esset, cui sors faveret. Quo facto. Jesu proprio sensu contigit quod de se tralatatio dixerat David i Ps. XXII, 9. divisimne inter se .ses meas, disque meo in memo fratri sint. Quatuor vero illi milites, postquam damnatos crucifixis lent. sedebant non procul a crucibus; quas servare jussi erant, ne sorte ii mines crucibus astixi ab amicis raperentur. Pilatus autem curaverat summae cruci Jesu, supra pendentis caput, assisti inscriptionem Romana, Graeca, & Jero limitana, Lingua, cujus haec verba eratit: HIC EST IESUS NAZARENUS REX JUD EORUM. Sic impletum est id Scripturae vaticinium , quo praedictum erat Messiam habitum iri instar facinorosorum. ED. LIII, in. Inscriptionem vero illam crucis Jesu permulti Judaei legerunt, cum Calvaria non sit procul ab urbis moenibus
482쪽
sortem mittentes: ut imploretur quod dictum est per Capio phetam dicentem e Diaviserunt sbi vestimenta mea.& super vestem meam miserunt sortem. 6. Et sedentes servabant
o as. Et impleta est seruptura . quae dixit a di eum
is. Erat autem hora teristia. & erucifixerunt eum. , , ar. Et cum eo erueis eum eo duo latrones: unus gunt ducis latronear unum dextris,di unus a finistria. . deaetris, di alium a snistris rent sortes. inis
tem hiasphemabant eum . moventes rapita Ra.
o. ec diem tes: Vahqui destruis templum Dei, di in triduo illud reaedificas: salva temetipsum. s; filius Dei es.
destende de cruce. ejus ras. Et praetereuntes blasphemabant eum . m ventes capita sua . & di-eentes : Vah. qui destruis templum Dei. Ec in tribus diebus reaedificas. o. salvum ne temet ipsum . descendens de eruce.
sti fecerunt quatuor par tes , unicuique militi paritem & tunicam : erat autem tunio inconsutilis, de super contexta per totum ra . dixerunt ergo ad in-vieem : Non scindamus eam . sed sortiamur de illaequa st : ut seriptura impleretur . dicens 1 Partiti sunt vestimenta mea sibi. rein vestem meam miserunt sortem. Et millies quidem e fecerunt
iv. scripsi autem di titulum Pilatus, de se iis per erucem. Erat autems riptum:
Io. Hunc ergo titulum multi Judaeorum legerunt, quia prope civitatem erat locus, ubi crucifidius est J sus. Et erat seriptum Hs braice . Graece. ti Latine. xi. Dicebant ergo Pilato Ponti sees Judaeorum e N
ii Gibere. Rei Judaeorum I sed quia ipse dixit : Rex sum
aa. Respondit Pilatua: Quod se ipsi, serips.
Φ& 3 3. Ec eum eo alios duos: latrones. unum a dextris. hine & hine . medium auia alterum a sinistris. tem Iesum. 34 Jesus autem diem Cabat: Pater. diti it te illis. non enim seiunt quid netunt. . 3s. Et stabat populus spetians . di deridebantas. Dat autem 3c si1 perseripi io scripta super eum, litteris graecis di latinis tihebrateis:
hus . inscriptioque , ut diximus , non modo Latine & Graece, sed Ee Hebraicὰ esset concepta , ut intelligeretur ab iis qui vel unius trium harum Linguarum essent periti. Quam obrem principes Sacerdotum Pilatum orarunt, ut mutari juberet inscriptionem; ita ut, proverbis allatis , scriberetur r hic es Istis Mararenus, qus disit se ess Regem Iuriorum. Verum Pilatus negavit se quidquam , in eo quod scribi jusserat, mutaturum; ita ut Providentia divina factum sit, ut ab Ethnico quisnam esset Iesus acciperent Judaei. Erat autem, ut diximus, hora ab ortu solis circiter tertia, quando Iesus in crucem est sublatus. Latrones vero duo, ita crucifixi erant, ut unus quidem esset ad dextram Iesu, alter vero ad sinistram. At Jesus, pro diris imprecationibus, quibus digni erant contumaces Judaei; Deum orabat ut ne meritas poenas de iis sumeret, quod multi eorum ignorantia peccarent. Interea concurrentes plebeii homines contumeliose de eo loquebantur, pendentemque immani petulantia irridebant ; & motis capitibus, o tu, inquiebant, qui dictitabas te eversurum Templum Jerosolima tanum, idque triduo instauraturum; nunc te ipsum senato, in cruce de
lapsus, si es Messias. N n ii 3 similiter
483쪽
Similiter & ipsi Sacerdotes, ceterique Iudaeae gentis proceres , si alios, inquiebant, Iib ravit tot morbis, ut vulgo sertur, nunc tempus est quo semet ipse liberare deberet; attamen nequit se supplicio eripere, ideoque fide digna non sunt quae de ejus miraculis narrantur. Si est Messias ille a Deo , ad liberationem gentis nostrae mittendus, semet ipse periculo cripiat. Rex Judaeorum nunc descendat e cruce , nobis inspectantibus ; eoque miraculo conspecto, fidem ei habebimus. Summa fiducia in ini erga se amore adquiescebat ; si ergo Deus eum amat, nunc liberet eum qui se Filium ejus esse professi is est. Milites quoque ei illudebant, porrigentes acetum , quo animum ejus, ne deliquium pateretur, reficerent; simulque dictistantes: si es Rex J udaeorum , te cruci & morti eripito. Quin & alter latronum, qui una crucifixus erat, eum contumeliosξ hisce verbis alloqueb tur : si tu es Messias, & te & nos liberato. Alter vero latro, qui antequam crucifigeretur adb saniorem mentem redierat, & doctrinam ac miracula Iesu noverat, sodalem objurgabat, renutione, inquiebat, Dei timore, etiam in cruce, duceris p Nos quidem merito nostro in crucem
484쪽
41. similiter Et Plineipes Sacerdotum illudentes, eum selibis Et senioribus. dic hant: a. Alios salvos seeit,s ipsum non potest salvum fa
si Rex Ihael est. deseendat nune de eruce, di credimus ei: 3. Confidit in Deo, li- heret nunc si vult eum ι diaxit enim : Quia filius Dei
4. Idipsum autem re la trones, qui erucifixi erant cum eo, improperabant ei.
C A p. XV. LUCAS.C A p. XXIII.
i. similiter re summi eum Principes eum eis, dia sacerdotes . illudentes ad centes: alterutrum eum Scribis. dicebant :Alios saluo. Alios silvos fecit. feeit . seipsum non potest se salvum saeiat, salvum tacere:
est Christus Dei electus 3 a. Christus Redi Israel .
descendat nune de cruce . ut videamus, de eredamus.
36. Illudebant autem ei Et milites aecedentes, te ace. tum offerentes ei. 37. est dicentes: si tu es Rex Judaeorum. salvum te ac 39. Unus autem de his. qua pendebant. latronibus blasphemabat eum. dicens: Si tu es Christus, silvum faetemetipsum . Ec nos. o. Respondens autem alter increpabat eum, dicens: Neque tu times Deum. quod in eadem damnatione es
4r. Et nos quidem iuste , nam digna tactis recipimus, hie vero nihil mali gessit. 1. Et dicebat ad Jesum immine, memento mei . cum veneris in Regnum
a. Et dixit illi Jesu, iAmen dico tibi: Hodie me cum eris in Paradiso.
eo erucisxi erant, convitia. hantur ei.
ar. stabant autem iuxta emeem Jesu mater ejus, Zesoror matris ejus . Maria Cleophae. Ec Naria Magda
16. cim vidisset ergo Iesus matrem, εc dis ipulum santem . quem diligebat. dieit matri suae: Mulier . .ee filius tuus. 13 Deinde dieit distipulo e taee mater tua. Et ex illa hora Meuit eam discitipulus in sua.
cem sumus sublati, propter latrocinia a nobis admissa; hic vero, cui illudis, nihil commiserat, quod iure posset carpi, estque ex mera invidia in crucem sublatus; nec dubito quin Deus, qui ei potestatem secit edendi innumera miracula, eum liberet, qua ratione ei visum fuerit; quamvis nunc E cruce, instar nostri, pendeat. Quae cum dixisset, ad Jesum conversa oratione, o Domine, inquit, cum regni tibi a Deo promim milesionem adiveris, memor elici mei. Respondit vero illico Jesus, eum, propter insgnem hanc suam sdem, illo ipso die, secum futurum in beatis sedibus, in quas piorum animi post mortem transferuntur. Eo tempore , ad crucem Jesu stabant Maria ejus mater, soror matris Maria CleopΣ flia, di Maria Magdalena, cum Joanne, Zebedaei Filio. Quos conspicatus Jesus, ita matrem solari coepit: mulier hie tibi erit Joannem designans) filii instar, qui senectutis tuae curam geret. Discipulum vero illum jussit eam matris loco habere , ac colere. Ac sane ab eo tempore , Ioannes Mariam secum habitate voluit, & haud secus ac matrem suam reveritus
485쪽
7 a ditis A iis ci si XXXIII. Praeonii IV. MATTHEUS. MARCUS. LUCAS. IOANNEsC A p. XXVII. C Α p. XV. C A p. XXIII. C A p. XIX.
Clim vero Jesus pependisset E cruce per tres horas, circa horam sextam, densa ac tenebria colla nebula toti lcrrae Judaeae subito incubuit, usque ad nonam, ita ut sol conlpici non Ponsci. Tum hora nona, magna voce exclamavit Jesus, lingua Judaica i ELO HI ELO HILAMMAH SAB ACHTH ANI quae verba Latine tonant, o Deus mi , o Deus mi , cur me dera qui ii ' ex quibus magnitudinem cruciatuum ejus intelligere licebat. Quidam v ro iis qui adstabant, nec fatis attenderant lubitum hunc ejus clamorem, ex male auditis verbis existimarunt Eliam Prophetam ab eo esse vocatum. Igitur unus ex iis spongiam implexit ac to, e que extremo calamo alligatam admovit ori Iesu, ut eum nonnihil reticeret; donec veniret Elias, quem, ut putabat, vocaverat Iesus; exspectabatque, cum aliis, an Elias est et
venturus S cruci cum erepturus.
Jesus vero intelligens initare finem perpessionum suarum, animum recollegit S. se sitire dixit. Positum autem erat illic vas, in quo filii acetum myrrha mistum , de quo diximus, α quo
486쪽
MATTHAEUS.C A v. XXVI.I. MARCUS.C A p. XV. LUCAS.CAp. XXIII.
r. A sexta autem hora H. Et, facta hord m. M. Erat autem fere ho- II tenebrae sunt super tenebrae tactae sunt per to- ra secta, di tenebrae
universam terram, usque ad tam terram, usque in horam sunt in universam terram horam nonam. nonam. usque in horam nonam. - s. Et obscuratus est
46. Et eirca horam n Et hora nona exel solinam. elamavit Iesus voce mavit Jesus voce magna .m,gna. dieres : Eli, Eli, dieens: Eloi, Eloi. lamma lamma Liaehthisi hoe esti sabaehthana: quod est inter Deus mus. Deus meus, ut pretatum: Deus meu . Deus quid dereliquisti me meus , ut quid dereliquissime 43. Quidam autem illie 3ς. Et quidam de eis
vit arundini, Ec dabat ei potum dabat ei. p. Ceteri vera dicebant: dicens : si- sine . videamus an veniat nite. videamus si veniat Elias Elias liberans eum. ad deponendum eum.
tira voce magna, exspiravit 46. Et, elamans voce magna. Iesus ait: Pater. in manus tuas eommendo spiritum meum. Et hare diems,
exspiravit. in 18. Postea sciens Iesu,
quia Omnia consummata sunt , ut consummaretur Seriptura, dirit: Sitio. 29. Vas ergo erat positum aceto plenum. Illi autem spongiam plenam aceto, hyssi po circumponentes a obtulerunt ori ejus. 3o. Cum ergo aecepisset Jesus acetum . dixit: Con sumniatum est.
Et inelinato rapite tradidit spiritum. si. Et ecce velum templi Et velum templi scis di .elum templi sessum est erseisum est in duo partes. a est in duo . a summo medium. summo usque deorsum. usque deorsum. Ee
terra mota est : di petrae setita sunt: sa. Et monumenta aperiata sunt, di multa eorpora sanctorum, qui dormierantis redierunt fg ti. exeuntes demo numentis, post resurrecti nem ejus. venerunt insaniactain eivitatem, di apparum runt multis.
quo spongiam adstantium quispiam implexit, dein vinctam extremo hyssopi scapo ejus ori admovit; ita ut Iesu contigerit id quod de se dixerat David: Py. LXIX, 23. in mea,
propinarum mihi acetum. Jesus igitur spongiam suxit, dixitque omnibus se esse defunctum. Dein paullo post, magna voce exclamavit: o Pater, animum meum apud te depono. Qui-hus dictis, capite inclinato animam elavit. Eodem tempore, mira prodi a contigerunt; nam velum illud, quod Adytum a Sanctuario secernit, a summa ora ad infimam, in duas partes scis tum est; laetus cst terrae motus tantus, ut multae rupes concussae dissilierint; monumenta non pauca reserata sunt, atque sanetorum virorum cadavera, quae in iis jacuerant, excitata post ejus resurrectioncm, & Jcrosolimam ingres la multis conspicua sacci.
487쪽
At Centurio, & tres milites, qui servabant in crucem sublatos, ne raperentur, atque e regi ne constiterant, cum sensissent terra motum qui clamorem ac mortem Jesu sequutus crat, post trium horarum densissimas nebulas, summopere territi sunt; & verum palam prosem, dixerunt sine dubio Iesiam fuisse innocentem ac vere Dei Filium, quemadmodum te ipse dixerat. Multitudo vem cetera eorum qui tunc aderant, his etiam animadve sis, summopere perculsa est; redieruntque homines in urbem pectora sita tundentes, prae dolore, atque indignatione in COS, qui Iesum in crucem tolli curaverant. Erant etiam illic e longinquo spectantes mulieres; inter quas Maria Magdalena, Maria Iacobi & Josae mater, Maria uxor Zebedaei, duorum Apostol Him mater, & Salome; quae Jesum per Galilaeam solebant adsectari, eique de Apostolis ministrare; ta quae Jerosolimam ad selliam, uni cum illis venerant, ut & mulis aliae, quae Jesu fidem habuerant. Cum autem esset, ut diximus, dies Veneris, quem praeparationem Sabbathi vocare lolent Judaei, Sabbassiumque sequens solennius celebraretur, quod in unum ex octo diebus paschali'
488쪽
, . Centurio autem e qui cum eo erant custodientes Jesum . vi terrae motu Ec his quae fiebant, timuerunt valde, diem est Veiὸ Piltu, Dei erat isse. ys. Erant autem ibi mulieres muliae a longe. s6. inter quas erat Maria Magdalene. ec MariaJ eobi. Ec Joseph mater . Ecisater filiorum Zebedaei. quae sequutae erant Iesum aGalilaea, ministranistra H i
39. Videns autem Cenis 47. Videns autem Centurio. tumo
mans exspirasset, a G ait: vere hie homo Filius Dei
M. prant autem ti mulieres de longe adspicientes: inter quas erat Mais ria Magdalene . Et Maria,
mater. ti Salomer i. Et eum esset in Ga lilaea, sequebantur eurn, reministrahant ei: Ecalis multae, quae smuleum eo adstenderint Ierosoly
gloriuravit Deum,diecta: vere hie ho mo justus erat. 8. Et omnis turba e rum . qui smul aderant ad spectaeulum istud. di vide bant quae fiebant, percutieniates pectora sua revertetania
nes noti ejus a longe , Ee mulieres quae sequuta eum erant a Galilaea . his
niam parasceve erat . ut non remanerent in cruce corpora sabbato terat enim magnus dies ille Sabbati; imgaverunt Pilatum ut frangm rentur eorum crura. ia tollerentur. a. venerunt ergo milutea : 8c primi quidem fregerunt crura . di alterius qui erucissus est eum eo. 33. Ad Jesum autem esim venissent, ut viderunt eum iam mortuum, non stege. runt ejus eruta; 4. sed unus militum lan eo latus ejus aperuit , de continuo exivit sanguis te aqua. s. Et qui vidit testimo nium perhibuit ζ 8c verum es testamonium ejut; rc illescit quia vera dieit . ut re vos eredatis. 6. Facta sunt enim his. ut scriptura impleretur: in non eomminuetis ex eo.
bus incideret; proceres Iudaeorum Pilatum adiere, ut antequam Sabbassium inciretur, c .ra pro more tangerentur reis crucifixis, dein Corum CR Mς 'ς ' b b
rosolimitanus ager, cadaveribus iacictu e cruce pcndςnx bVβ C0ηςςη - ὶ b- - & missi quidem milites utriusque latronis etiamnum viventis crura fregeriant , ulmortem eorum accelerarent. Sed cum ad Jesum venissent, mortuumquς era xere illi mira necesse cile non e istimarunt. Verum unus inditum lanc2 atus elus constat, atque ex eo vulnere sanguis & serum erupere. Quod vidit Joannes, Zebedari filius, cuius testimonii veritas in dubium revocari nequit: clim neque fallax iit, neque ipse falli hac in re potuerit, tae, eo ptivsente & inspectante, contigit, atque scriptis ab eo est mandata, ut fi-dςm faceret ,ere mortuum Riste Iesum. Hoc autem, non sine singulari divina providentia , tactum est; ut in eo impleretur quod piis pollicitus est Deus, sine suo numine, mirum o pium emii ccrufrastinu ni cm. XXXIV. a I. in cnOoo a
489쪽
LUCAS. JOANNES.CAp. XXIII. C A p. X Ix
Est & alius locus Scripturae, qui partim impletus est, hac consectione lateris D u; in moroco, Jerosolimitae dicuntur ad poctura quem c uJod rin. Sub vemeram vero, instante Sabbatho, Jolephus Arimathaeensis, vir probus ac religiosus, atque Acbesser Magni Synedrii, qui exspectabat regnum Messiae, neque consenscrat cum S nedrio, de opprimendo Jesu; cuius occultus erat discipulus , quamquam metu Collegarum dissimulabat; is, inquam , Josephus, sumta iiducia, ad Pilatum se contulit, atque ab eo ρο- tiit, ut sibi liceret cadaver Jesu sepelire. Aderat illi etiam Nicodemus, a quo, iquaru q Cap. X l. inoctu Jesum conventum esse narravimus; qui comparaverat tibi circita cen miihras unguinti, myrrha di aloe confecti, quo cadaver conditat. Cum hoc pς; Getur a Pil
490쪽
o. Cum autem sero sactum esset.
a. Et edm jam sero es set factum quia erat Parasceve . quod est ante sabbatum 43. venit Ioseph 4b
3r. Et iterum alia seruptura dieit : Videbunt m
dam homo diues ab Arima- Arimatho . nobilis Demisthaea. nomine Joseph . qui Ho . qui de ipse erat ex-ec ipse discipulus erat Jelu, spectans Regnum Dei. Ec
audacterss. Hie Mees t ad Pila- introivit ad Pi tum , re petiit corpus Je- latum. te petiit corpus I R. D. s . Et dies erat Par se ves, re sabbatum illucescebatiso. Et raee vir, nomine
Joseph, qui erat Decurio. vir bonus re justus. ab Arimathaeaeivitate Judaei, qui exspe-αbat Et ipse Regnum Dei.
s . Die non eonsens rat consilio de actibus eorum: .
sa. Hie Meessit ad Pi latum. Ec petiit eorpus Je
eo quodeset di Ipulus Iesu . -- cultus autem propter me tum Iudaeorum . 38. Pest Me autem -- ravit Pilatum Joseph ab Arimathaea . A ut totisteret corpus Iesu; ιγ s. venit autem de Ni codemus . qui venerat ad Jesum nocte primum . se rens misturam myrrhae re 4 . Pilatus autem mira loς , quasi libris centum. batur. si jam obiisset. Et, accessio Centurione. Inte rogavit eum. s jam mortuus
s. Et eum cognoviset . a Centurione. Tune Pilatus jussit donavit mul corpus. eorpus Joseph. Venierst- Et. Recepto corpo- 6. Joseph autem mer, Et deposituri invol M'
di permisit Pilatus. eum involvit sadose, pus Jesu, ec ligaverunt rulud linteis
aromatibus . seut mos est. Iudaeis sepelire. Q- 4t. Erat autem in loeo, i ubi erue saus est, hortus:& in horto monumentum
i. ibi ergo propter P rasceven Iudaeorum . quia juxtaerat monumentum.
εο. Ze posuit illud in Ee posuit eum in Et posuit potuerunt Immonumento suo novo . monumento. quod erat ex eum in monumento exci- sumi quod exciderat βn petra. ei sum de petra. se , in quo nondum quis- In quam positus fuerat. quo nondum quisquam M.
to, Jesus dicebatur dudum animam ei Baslle; quod cum ille miraretur tam cito saetiim , an ita res haberet quaesivit a Centurione, qui custodiae reorum praesectus fuerat; a quo cum verum esse accepisset, potestatem iacit Joseptio auserendi, ac sepeliendi cadaveris. Josephus ergo sine mora ad Calvariam properavit, cadaverque Iesu e cruce detraxit, ac munda undone in-xolutum, more ludaico aromatibus a Nicodemo perfusum, ad sepulcrum suum transtulit. Hoc autem prat in horto Calvariae vicino; nec certe poterat cadaver in locum remotiorem ferri, quod imi stet Sabbathum, exacta ferme luce dici Veneris. Illic igitur depositus Jesus, in monumento quod nuper in rupe excavari sibi curaverat Josephus, ct tu quo nondum ullum cadaver collocatum fuerat.