장음표시 사용
511쪽
κ mus Anaris christi XXXIII praeco LV.
Itaque Petrus iterum conscendit navigium ut traheret rete ad ripam , quod resertum erat centum quinquasinta tribus magnis piscibus , nec tamen ingenti pondere uspiam stactum est. Quibus in ripa expositis, Jesus Apostolos tostis piscibus, ut secum epul rentur , invitavit; nec quisquam eorum ausus est eum interrogare quis esset, quia non dubitabant quin esset Jesus, quamvis vultus ejus nonnihil immutatus esset. Ipse vero arreptum panem fregit, divisitque concivis, similiterque piscem secuit. Sic Iesus tertium plui bus Discipulis simul, ex quo incitatus fuerat, conspiciendum se praebuit. Cum vero jam pransi cssent, hisce verbis Petrum aggressus est Iesus : o Petre, an me majore amore prosequeris, quam hi alii Discipuli mei Z Respondit Petrus se Iesu amantissimum esse, neque amorem suum ei latere. Iesus vero: esto igitur, inquit, pallor ovium mearum, quas fidei tuae posthac committam. Idem secundum quaesivit Jesus, simileque resi Miisum accepit , ac similia reposuit. At cum tertium idem esset sciscitariis, doluit Petrus se tertium interrogari de re, de qua Jesum dubitare non polle existimabat. Igitur respondit Iesum,
512쪽
Aunus AT aris Christ XXXIII. Praeconii IV.
MATTHEUS. MARCUS. I. U C A S. IOANNES.
a. Dicit eis Iesus: Uenite. prandete. Et nemo audebat discumbentium interrogare eum: Tu quis es Scientes. quia Dominus est. 3. Et venit Iesus.& ac cipit panem, de dat eis. Ecpiscem similiter. 4. Noe jam tertio ma nifestatus est Iesus diseipulis suis. eum resurrexisset a
s. Clim ergo prandinsent . dicit Simoni Petro Jesus: simon Ioannis, dili ria me plus his Dieit ei: tiam Domine, tu scis quia amo te. Dicit ei t Palae
16. Dicit ei iterum : Simon loannis . diligis me Ait illi: Etiam Domine . tu seis quia amo te. Dicit ei: Pasce agnos meos. x . Dicit ei tertio : Simon Joannis . amas me pContristatus est Petrus, quia dixit ei tertio , Amas me di dixit ei: Domine tu omnia nosti : tu seis quia amo te. Dixit ei : Pasce oves
i s. Amen, amen . di eo tibi: eum esses iunior. cingebas te. & ambulabas ubi volebas: clim autem senue ria . extendes manus tuas. Et alius te cinget. & dueet quo tu non vis. o. Hoe autem dixit. λ incans qua morte elariss-caturus esset Deum. Et cum hoe dixisset. dieit ei: Seis
quere me. a G. Conversus Petrus via
dit illum diseipulum . quem diligebat Jesus, sequentem qui Ec recubuit in erens s C peebis ejus . & dixit: imine quis est qui tradet te
disset Petrus . dixit Jesu a Domine . hie autem quid a a. Dicit ei Iesus : si
niam . quid ad te 3 tu me sequere.
quandoquidem omnia ei nota erant, non posse ignorare se ipsius amantissimum esse. Iesius vero similiter jussit eum esse pastorem suarum ovium ; ut ter repetita quaestione , & potestate ter in eum collata, ipsi a Petro satisfieret propter tres abnegationes , & ipse vice versa se P tro ignovisse ostenderet. Tum subjecit fore ut Petrus, dum iunior seret, semet ipsum cingeret, k iret quo vellet, quemadmodum antea secerat; sed ut, postquam consenuictet, extenderet manus, ab alio cingeretur & duceretur quo minime vellet. Quibus verbis significabat, quo mortis genere Pinus veritatem Evangelii esset confirmaturus. Dein jussit Petrum se sequidi praeire coepit, ut hoc quoque signo innueret Petri mortem suae similem suturam. Sequutus vero est jubentem Petrus, sed capite ad alios Apostolos converso, vidit Joannem etiam sequentem. Quamobrem a Iesu quaesivit, num vellct Joannem quoque secum seorsim ab aliis venire. At respondit Iesus, ii vellet Ioannem manere, donec ipse veniret, nihil hoc ad Petrum pertinere, quem oportebat praeeuntem sequi.
513쪽
riuui Maiis ci si XXXIII. Praeeri a IV. MATTHAEUS. MARCUS.C A p. XXVII L
Cum vero mens Jesu partim intellecta a Discipulis suisset, rumor inter alios sparsus est Ioannem numquam moriturum. Attamen Iesus minime dixerat cum moriendi necessitati exemtum iri, sed quae modo narravimus. Hic autem Apostolus Jesu postea hunc & alios Magistri sermones, di nonnullos insigniores ejus vitae eventus litteris mandavit; nec dubium est quin vir sp elatae fidei vera de Magistro scripserit. Postea undecim Apostoli se contulerunt ad montem quemdam Galilaeae, quem locum in Judaea praestituerat Jesus , in quem eos conveniret. Quo accedentem , inflexo corpore omno adorarunt; ne eo quidem excepto, qui antea de ejus resurrectione fidem aliis habere noluerat. Propius ergo accedens Jesus, ita cos alloquutus est i Nunc mihi Pater fecit potestatem iaci di quidquid vellem , cum in coelo , tum in terris. Vos vero mitto ego ad omnes sm-tes , ut discipulos mihi apud eas faciatis , admittatisque praeconio vestro credcntes baptis inoin meam Ecclesiiam, ita ut posthac sint & dicantur discipuli non modo Patris, qui in prioris Foederis tabulis quid vellet a Judaeis fieri patefecit ; sed & Filii, cujus vos doctrinam apud omnes populos spargetis; ac Spiritus Sancti, quo a me donabimini, & cujus auxilio quae a me audivistis, Glque ullo erroris periculo, alios docebitis. Nam omnibus hominibus pro- ronctis
514쪽
Aisus M atis Christ XXXIII. Praemii IV. Ol
in montem, Catibi eonstituerat illis Iesus.
tr. Et videntes eum ad raverunt e quidam autem dubitauerunt. 38. Et Meedens Jesus imquutus est eis. dieens: Data est mihi omnia potestas in Melo. Et in terra. 9. Euntes ergo docete omnes gentes, baptigantea eos in nomine Patris, Ec Fi. iii. re spiritus Sancti illo. dorentes eos servare omnia quaecumque mandavi vobis. Et ecce ego v hiseum sum, omnibus di hus. usque ad eonsummationem saeculi.
a 3. Et iit ergo sermo iste inter fratres. quia discipulus ille non moritur. Et non dixit ei Iesus: Non m ritur sed : Si eum volo manere donee veniam, quid ad te 14. Hie est distipulus, ille , qui testimonium peris hibet de his. re scripsthaee: Ze stimus quia vetum est te simonium ejus.
Cas. Deinde visus est plusquam quingeniis fratribus simul, ex quibus multi m nent usque adhue, quidam autem dormierunt. . Deinde visus est Iaem , deinde Apostolis omniis hus I
s. Quibus 8e praebuit seipsum virem post passionem
suam in multu argumentis, per dies quadraginta. appa rens eis. Ee loquens de Rogno Dei. 4. Et convescens praee pit eis ab Ierosolymis ne diceederent . sed expectarent promissionem patris, quam
ponetis praecepta mea observanda, quemadmodum a me ea accepistis. Ego vero vobis, iisque, qui Evangelio credent, usque ad finem Omnium rerum, adero. Postea etiam Jesus se conspicietulum praebuit quingentis Discipulis simul; qui omnes quod viderant postea narrarunt, per plures, aut per pauciores annos, prout diutius aut minus diu si perstites fuerunt.
Conspectus est deinde a Iacobo, qui stater Domini dicebatur, & primus Ierosolim t i ae Ecclesiae praesuit. Tandem & omnibus Apostolis se stitit, qui per quadraginta dies, post ejus resurrecti nem, saepius eum viderunt di repetita aliquoties mandata ab eo, de Evangelii praedicatione,
Aliquot vero diebus ante Pentecosten, Apostoli, prout Jesus jusserat, redicrunt Ier solimam; ubi cum una et lent, quadragesimo die ex quo e mortuis excitatus siuerat, pridie Nonas Maias, Jesum viderunt; qui eos iterum vetuit ea urbe abire, antequam acceptilent id quod iis a Patre sibi, in eorum gratiam, promissiam pollicitus illis erat.
515쪽
Annus A vis christi XXXIII. Praemii IV. MATTHEUS MARCUS.CAP. XVI.
Nam cum Joannes Baptista olim aqua dumtaxat eos, qui se poenitere peccatorum profitebantur, abluitici; illos, paucis post diebus, Spiritu Sancto e coelo delapso veluti ablutum iri. Cum vero omnes Apostoli adestent, viderentque Jesum summam potestatem faciendi quod liberct, in coelo atque in terra, a Patre accepiste; ab eo qilitaverunt, annon tandem, eo tempore, Judaeos a peregrinorum jugo liberaturus esset. Quae interrogatio, quamquam aperteoliendebat Apostolos nondum intellexiste quaenam esset natura regni Messae , attamen a Jesu minime castigata est. Satis enim habuit respondere corum non est e nosse ejusmodi rerum tempora, quorum cognitionem Deus hominibus impertiri noluisset ; sed accepturos a Spiricii Sancto dotes necetiarias, ut possient recte defungi munere quod iam iis crat i inpositurus; testium, nimirum, ac praeconum eorum quae audaverant ac viderant, ex quo secum versabat tur, Jeros imae ac per univetiam Judaeam ac Samariam . imo S per totum terrarum orbem. His dictis, jussit eos se ad montem Oliveti, Bethaniam versus, sicqui; quo cum Perventia senis
516쪽
s. quia Ioannes quidem haptigavit aqua. vos autem baptietabimini Spiritu Sancto non post multos hos dies. 6. Igitur qui conveneiarant . interrogabant eum . dicentes : Domine . s in tempore hoe restitues Regnum tirael . 7. Dixit autem eis: Non est vestrum nosse tempora, vel momenta . quae Paterposuit in sua potinate. s. sed aeeipietis virtutem sapervenientis spiritus saniacti in vos. Et eritis mihi testes in Jertisuem , di in omni Iudaea. Et Samaria . reusque ad ultimum terrae.
so. Eduxit autem eos foras in Bethaniam:
elevatis manibus suis beneia dixit eis: ty. Et Dominus quidem ri. Et saetiam est. dum Jesus . postquam loquutus benedieeret illis. reeessit abest eis. Quintus est in ec, eis. te ferebatur in eoelum. luma
s. Et . eum hae dixisset, uidentibus illis, elevatus est rti nubes suscepit eum ab oculis eorum. e sedet . in io. Cumque intuerentur in eoelum euntem illum . ecce duo viri adstiterunt j ta illos in uestibus albis. t. qui & diaerunt: Viri Galilaei. quid statis adspieientes in coelum Hie j sus, qui Quintus est v bis in eoelum . se veniet quemadmodum vidis is eum
sa. Et ipsi. adorantes, regressi sunt in Ierusilem. eum gaudio magno:
sent, sublatis manibus, coepit cis bene precari. Tum vero subito ab iis raptus, nube, iis spectantibus, sublatus est in eum rerum universitatis locum, cui Deus praesentissimum se praebet; conseditque ad dextram inaccessae lucis, quae divinae praesentiae illic conspicuum est signum. Cum autem Apostoli, oculis in coelum assi xis, suspicerent sustientem nubem, dum licuit camvidere; duo Aneeli, candidis vestibus induti, hominibus adstiterunt, atque hisce verbis eos sunt alioquinii o viri Galilaei , quid statis diutius hic, sublatis in coelum oculis 3 Jesus ille vester in aeternae beatitudinis sedes lubvehitur, & quemadmodum cum coelum petentem vidistis: ita& redeuntem in terras olim conspicietis. Quibus auditis, Apostoli adorato Iesu Ierosolimam laeti redierunt, quod vidissent eum, prout pollicitus erat, ad Patrem subvectum.
517쪽
Quarti Anni Praetaxia CHRISTI HARMONIAE EVANGELIcAEN I S.
Digressi autem erant Ierosolima in montem Oliveti, circitur mille passibus. Abhinc vero, maximi diei parte , versabantur in Templo , ubi Deo gratias ac laudes rependebant, obi signia beneficia per Jesum ab eo in se collata. Accepto vero, paucis post diebus, Spiritu Sancto, Jerosolima egressi nuntiarunt Evangelium, per Judaeam primum, deinde & per quase vis alias orbis terrarum oras; nec pauci iis crediderunt, cum Deus lanctissimo munere summa fide defungentibus singulari ratione adfuerit, atque insignia miracula, in eorum gratiam, ediderit. HANC vitam in terris egit Jesus Naaarenus, haec docuit, haec miracula perpetravit coram discipulis, aliisque; quae ad Policros ab ejus Apostolis, ac eorum discipulis, litterarum bene scio ν
518쪽
Praedicaverunt ubique, D mino cooperante . Ec sermonem eonfirmante . se quentibus sagnis.
sui vocatur oliveti. qui est juxta erusalem. sabbati ha
s3. Et erant semper intemplo, laudantea de bene. Seentes Deum. Amen.
CAp. XX.ν 36. Multa quidem Et alia
sagna fecit Iesua in eonspe. Ou diseipulorum suorum aquae non sunt seripta in li-hio hoc. 3 . Haee autem scripta sunt, ut eredatis. quia I sua est Christit, Filius Dei iee. ut eredentes. vitam h beatis in nomine ejus.
sunt autem Ee alia multa, quae fecit Iesus: quae s selibantur per singula . nee ipsum arbitror mundum rapere posse eos. qui scri hendi sunt, libros.
Ehhn--, i O MRx pr*t si multa , quae scriptis minimὸ sunt mandata. Haec autem litteris, et xlx v λυβ mantes intelligerent Iesum esse Messiam, seu Filium Dei; utque oub Si ' F m ς lvs Pn eptis instituentes felicitatem meritam cons ' i disssulos Ius ton silio profiterentur. Quod si quis omnia Iesu dicta α
519쪽
quam sequuti sumus, ratio redditur.
Consilium harum Dissertationum L Euo anno ct qua tempestate anni, Rex salutatus is mortuus si Herodes. II. y sum egie natum penultimo ejus regni anno. III Duplex fuisse initium Principarus Tiberii, ad quorum ρrius reuerendam designationem temporis, quae exsat Lucae III, I. IV. Paschata quatuor esse in tempore Ministerii Christi numeranda, ex Ioannis Evangelio. V. LTt tim incidisse in annum e Erae Uuearis vigesimum nonum, quo mortuum
rasum antiqui mi Scriptores Chrisiani prodiderunt. OV 4 Μ A M non est animus Histo
riae Christi, a nobis conseriptae, par ticulatim rationem reddere I aut v ro verborum Evangelistarum, quorum sententiam exprimere in ea conati sumus, interpretationem perpetuam aggrest; attamen necesse habemus summatim ostendere, quae sit ratio totius nostri instituti. Ante omnia dicendum nobis est, qua via & quo ordine annos vitae Iesu Christi, in terris agentis, disi
fuerimus ; deinde tradenda nobis erit Harmonia Evangelistarum a nobis consectae ratio ; ac tandem de conscriptione Evangeliorum erit agendum , ut antiquissimam Ssanctissimam horum scriptorum auctoritatem tueamur, Z quo animo, quoad ejus fieri poterit , in lucem edita sint aperiamus. Quae tribus Dissertationibus ita complectemur, ut in duabus quidem prioribus nostia dumtaxat ponamus; nullius opinionis, aut viri confutatione suscepta; in postrema vem conjecturas aliquot nuperas, sine ulla tamen conjicientium insectatione, evertere nitamur. I. Jesum Christum natum esse non multo ante mortem Herodis Magni, totius Iudaeae Regis, dubitare nemo potest, qui fidem Evangelio Matthaei habeat. Hac igitur duo tantum quaerenda sibi proposita esse exiitim runt viri docti, qui de hisce rebus agere ara
meis sunt; quonam, nimirum anno, quave anni tempeliate, de vita decesserit Herodes; tum etiam quot mensibus eam mortem antecellerit Christi natalis dies. Diversas hominum eruditorum, hisce de capitibus Sacrae Chronologiae, sententias quarent Studiosi apud eos qui data opera de Chronologia S cra egerunt; nam nos quidem hic eam si iam, quae nobis verisimillima visa est, expo-
Existimamus autem eos rectissime omnium sentire qui putant, sut hinc initium faci mus in Herodem mortuum csse regni anno xxxvi t. si initium ducamus a die quo Romae a Senatu Rex Judaeae salutatus est, at xxxiv. si ab expugnatione Jerosolimae; quam posteriorem notationem temporis,
ob rationem pollea dicendam , sequuti sumus, in summa pagina, in qua anni primi Christi gesta narravimus. Hic autem annus Herodis suit ab Urbe Condita
DCC L. Augusti x Li. ante aeram Vulg
Potissima hujus sententiae ratio est ex Tisi
pti petita, qui cum haberet vitam Herocis. conscriptam ab ejus familiari motio Damasceno, accuratus esse, in Chronologia vitae eius Regis, potuit. is au em ita loquitur de anno, quo cit Romae Rex lalutatus, Ant. Jud.
cepit regnum , quod consequutus es Olympiadec Lxxv v. C. Domitio Calburo Iecundum , ter C. ADuo P Ioue Coss. Qui Consules magi-itiatu functi sunt, anno ab Urbe Condita
520쪽
occxiv. Ejusdem vero libri Cap. xxv II. narrat illum obsedissse Ieroselimam, anno te tio, ex quo Romae Rex salutatus erat: μι- δὲ αὐά τουm- ν,-οῦ Θααλ Ce eo PM. re δiδει-ε r totius is irae reat annus, Me quo R-a Rex re tiatus iureat. Deinde, Capite sequente, de tempore captae urbis:
haec calamitas conruit prosolimitarum urbi, COSS. Romae M. Agrippa, ct Canidio Galli, Olympiade cxx xxv. Ac sane inter Consules, quibus Magistratum obtinentibus, hi rodes Rex est salutatus, & eos , quos hic memorat, sunt tantum duo paria Consulum; ita ut si aestate anni ab Urbe Condita, ut
postea ostendemus , occ xlv. regnare cα- perit Herodes, nondum exacto tertio anno, aut eo certe vertente , Jerosolimam ceperiti
Ea enim potitus est, mense tertio, hoc est, ineunte aellate , ut postea docet Iosephus, cujus proxime sequuntur hac verba, τω γ
φοως . se ει in τῆ αυτῆημερ , H sui tertio mense ab aequinoctio vemo festo Jejunii, quasi in orbem redeunte in Iudaeos calamitate, quam olim a Pompeio passi reant; nam ab eo, eodem die capti fuseriant , ante viginti septem annos . hoc est ab Urbe Condita Dc xci , quo erant Cois
C. Antonsus di M. Nuibus , ut habet Iosephus ejusdem libri Capite vi a i. consentientibus Romanis Fastis. Jejunium autem existimo intelligi quod celebrabatur xxi I i. mensis Sivan, qui tertius est, ob idollatriam a Iero amo institutam. Vide Calendarium Judaicum editum a Pan. Sudem, in libro de anno civili Judaeorum, Cap. v M. Ita constituto initio regni Herodis, ut nulla superesse nune possit dubitatio, videndum
quo anno regni sit mortuus, quod idem docuit Historicus Anti Iud. Lib. xv . c. IO.
post sublatum quidem Antigonum , triginta qua
tuor axnos: postquam vero renuntiatus furem a Romanis, triginta septem. Idem repetit, nequis possit suspicari errorem esse in numeris, Lib. I. de Bello Iudaico, Cap. XXI. Iam si anno ab Urbe Condita DcCxI II.
addas annos xxxv M. numerato anno DCCXIV., quo Herodes resnare coepit, incides in annum DCCL. qui etiam oritur ex additione xxx Iri annorum anno DCCXVI.
quo elapso, Antigonus e medio sublatus est, in gratiam Herodis, qui ab eo tempore solus Rex Judaeorum dici potuit. Sed & alia certissima ratione, emortualis annus Herodis ab Iosepho est designatus. Nimirum , eo anno, quo Herodes mortuus
est, Luna defecit, ut testatur Antiq. Jud. Lib. xv II. c. 8. quod deliquium contigit Ierosolimae, ex Astronomorum calculo, Marin
tii Mensis die xi ii. hora tertia , post mediam noctem, anno ab Urbe Condita DCCL. Possi in t & alia proferri argumenta, quibus constet Herodem ultra hunc annum non vixille, neque citius fato functum, quae etiam a viris doctis, nuper in Gallia, Gaiose sunt proposita. Verum haec satis sunt, ut ait ille. aut nihil erit satis; de nos argumentorum
vim ex singulorum pondere, non ex numero , aestimare solemus. Jam quaerendum, qua anni tempestate, regnare coeperit He
Hoc autem sic confici posse nobis videtur. Iosephus antea nos docuit primum ejus regni annum, initio facto a tempore quo Romae Rex salutatus est, incidisse in cLxxxiv. Olympiadem : ex quo intelligere licet Her dem salutatum fuisse Regem Romae, ante solstitium xllivum anni ab U. C. Dccxiv.
nam a solstitio ejus anni incipit Olympias
CL x xxv. quae celebrata suit, ex calculo Sethim se, die x v ii. Augusti. Hinc obiter colligere licet eos errare , qui dii serunt in autumnum memorati anni regiam Herodis dignitatem; quorum tamen rationes confutare non aggrediar.
Certe nihil habet Iosephus, quod persiadere possit Herodem setius salutatum fuisse Regem Judaeae. Narrat enim Ant. Jud. Lib.
xlv. c. 26. eum hyeme Alexandria solvisse , χροιαωνῖ- οντ' ac Belli Jud. Lib. I. c. D. eum minime veritum τ ακμῖν Thoc est, vim maximam hemis, quae asperrima
est mense Ianuario; periclitatum vero eum esse circa Pamphiliam, & aegre Rhodum pervenisse , ac ibi instructa triremi in Italiam navigasse. Quo pervenire potuit mense Aprili , dein media aestate, aut circiter, regiam di gnitatem consequi. Hinc jam satis liquet, si statuamus Herodem mortem obiisse sub finem aestatis anni ab U. C.
DCCL. mortuum eum esse inchoato trigesimo septimo regni anno, si coeperimus ab anni V. C. DCCxi v. aestate. Nec minus certe regnare eum Oportuit, ut posset dici regnasse triginta septem annos ; ultimus enim annus
non potuit numerari , nisi esset inchoatus. Inchoatos autem annos pro integris passim sumi, apud omnis generis Scriptores, nemo ignorat; quare nec opus est ejus rei exempla ulla 1 nobis prosem. II. lndicato di certis argumentis firmato anno emortuali Herodis, quaerendum quot mensibus ante ejus mortem natus videri posisit Iesus Christius. Existimamus nos de numero mensium nihil milie certum constitui; at natum Christum anno V. C. DCCx Lax. Juliano x Li. cujus partem dimidiam posteriorem sibi vindicat x x x iI I. Herodis, ab expugnata Ierosolima. Constat quidem ex Luca, Iesum sex mensibus post Ioannem Baptistam natum esse;
sed cum incertus sit mensis conceptionis , ac natalium Ioannis, nihil hinc explorati conligi potest. Scio quidem quae viri doctissimi conjecerint de hebdomade, qua classis Abiae, quae erat Zachariae patris Ioannis, sacris in