Dissertatio inauguralis de morbo comitiali ...

31쪽

DE MORBO COMITIALI.

nigro, cerebrum sellicet, animae Sedem, Petentibus. Verum, perficeret quidam, si posSet, ut putaremus proficisci morbum a flatibus sane SueCOSiS, Caput OCCUPantibUS, nerVorumque caulaS non ProrSUS, Sed ex parte obstruentibus. Pluribus autem visum est, illi morbum tribuendum esse valde irritato, quo Continetiar principuum movendi: quod, tametsi alias voluntas quidem moderatur et gubernat ; nunc tamen, praeter eam agere Videtur. ζAlii vero arbitrantur morbum 8aCrum semper cerebro, fabricam aliquantum mutato, contineri : atque ad id, quod a multis objiciatur, nihil scilicet mutati inveniri non-

32쪽

Nunquam, reSponderi posse, hanc partem tam accurate eXquisitequo finxisse manum naturae Solertem, Ut saepe admodum Vitietur, nemine non insciente. Sed haec hac

Qui se in causis vitii hujus remotis, quas dicunt, quaerendis posuerunt, iis reS, qUmto indagatione obscurarum minus dissicilis fuit, tanto cessit prosperius. Nihilominus, sunt etiam in hoc genere, de quibus ViXdum inter medicos constare videatur. Nempe caU8as ad hanc pestem proelives facientes, qUae in numerum remotarum reseruntur, reeensent diversi diversas : quid Θ quod soliti sunt de sexcitantibus, itidem, intor Sedecertare. At hoc tamen minime Perpetuum est: siquidem sunt hujusmodi quaedam, de quibus, ne controVersiam quidem recipientibus, plenissime consentitur.

Quod perhibent de iis, quae corpus huic malo opportunum reddere videantur; id, eX quo homines tanto vitio patent, sorsitan a

33쪽

DE MORBO COMITIALI.

majoribus non nunquam aceipiunt: sed autem parentes illo haud raro laborant, a quibus in progeniem non transferatur; et rur-SUS, Videre eSt, quos morbus invaserit fortasse primos gentis suae. Melancholici vero, et isti, quibus sanguinis copia magna est, in eum longe frequentissime incidunt. Et interdum accidit, ut si matri animus, gravidae videlicet, vehementer Commotus est, Partus ipse aliquamdiu convulsionibus hujusmodiisentetur. Id quod maxime fit, si quae vel ira vel terrore percitae, se a laetando non oppido sustinent. Quinetiam, qui Vitio Comitiali obnoxii sunt, iis caput quam aliis

majusculum, atque calvaria aliquanto crassior esse dieuntiar.

Quod attinet ad causas eas quidem, quaUhoc malum, in aliquo ad id jam proelivi, eXcitare Videntur, enumerant medici permultas : videlicet, motus animi nimios: ebrietatem; vitia uteri; profluvia Vel ni-

34쪽

DE MORBO COMITIALI.

mia, vel subito prohibita: podagram; argentum vivum inconsiderate negligenterquo datum ; dentitionem ; Vermes; cruditatem :eruptiones a cute repulsas; atram bilem: dolores : noxia in parte corporis aliqua, potissimumque visceribus, inherentia: Cursum sanguinis per Venas juguli sustentum : denique, id quod Saepe animadVertere QSt, ossa capitis intus tumida, atque etiam Cerebri ipsius nune hanc partem, nunc illam quoqUo modo corruptam. Quidquid autem

sensibus ossicere potest, Ut graVeS Odores, Sonusve rauci aut terrifici, vel visa horrenda aut foeda, id frequenter morbum moVere di citur. Animi vero perturbationes ad hoc incommodum faciendum adeo valent, ut ei morbo comitiali nomen Sit, propterea quod homines, cum orationes Romae in comitiis haberent, ira magna accensos, frequentissime occupabat: quo nomine semper dirimebantur ipsa comitia. Multi fuerunt, qui cum alios intuerentur hoc morbo laborantes, in eundem ipsi con-

35쪽

DE MORBO COMITIALI.

tinuo ceciderint. Immo, pueri interdum sibi eum, aliis tantummodo imitandis, fecerunt. Et nonnunquam accidit, ut si quid alicui, so comitiali vitio antea Correptum osse, in memoriam sorte redegerit, eodem sex integro occupatus illico concidat. Hinc Puer, qui, Semel a Cane Villatico laeeratus, in hanc valotudinem inciderat; solebat eX-

inde, Cane in conspectum Veniente, Vel Solum latrante, continuo corruere.

Quondam, quod alii saepissime, puellam

equidem vidi, quam, singulis menSibus, morbus saeer, haud multo ante menstrua profluentia, Corripere assolebat. Dicit et medicus eximius se mulierem noViSSe, quam, marem in utero gestantem, gravissime tentaret morbus : minime vero foeminam.'Γraeterea, dicitur hujuscemodi pestem intulisse et plumbum et arsenicum; atque

36쪽

enim, quodcunque apopleXiam et nervorum resolutionem : quibus, ut supra dictum est, vicibus alternis homines frequenter labo

rant.

Neque illud praeteriri debet, quod omnibus exploratissimum est, nihil comitiali

morbo magis obnoxium eSSP, qUam Ingonium sibi quod vacuas desumpsit Athenas, Et studiis annos septem dedit, insenuitque

Libris et curiS --

Veruntamen, quibuscunque causis debetur morbus lileee Herculeus; omnino omUOS, sive viri, sive foeminae, SiUe aetate PrΟVectiores, sive annis in teneris, ei objecti esse videntur. Sed autem rarius corripiuntur foeminae qUam mares, Senes quam juniores.'At no illud quidem omittendum est, quod refert vir quidam acerrimi solicissimique ingenii, ac praestanti litterarum Scientia con-

37쪽

DE MORBO COMITIALI.

spicuus, se hominem VidisSe, qui, annum agenS Septuagesimum quintum, in hune morbum incidisset: et deinde, singulis annis Usque ad mortem, invaderetur. Quod dicunt de aura illa, plerisque placet oriri eam a nerVΟ partis, unde Venire Sentitur, vel inflammato, Vel caeteroquin asse-Cto. Nam aecepimus morbo comitiali laborasse puellam, cui Sua de Sede os quoddam pollicis pedis motum fuisset: quo pollice abscisso, e morbo illleo re reatam esse. Multor itona hoc vitio saepissime Corripiebatur, dolore mammarum unius praecedente, Unde in caput ascendebat utique aura. Coepit tandom illa inflammari, ubi, post aliquot dies, abscedit: et usque dum aliquid inde profluebat, mulier Valetudine secunda frumbatur.' Hae sunt causae, qUae Vulgo enumeruntur, et OVidentes et Continentes. Sed, ut

38쪽

supra positum est, medici de assectione illa, quam proXime Sequatur morbus, atque ex qua nunquam non pendeat, Valde inter se discrepant; nee enim eXplicavit Ullus, quantum mihi videtur, quomodo id, quod morbum continere putat, CauSae e identes CXCitantesque essicere possint. Tamen nihilominus, mihi forsan, in re tam incerta et obseura, Conjecturam facere fas est. Quidonim 3 haud scio an recte diXerim, ne meliori quidem nomine dignas rationes, subtiliores illas et exquisitas, quae in aliquo genere a Viris acutissimis doctissimisque redditae, jamdiu pro perfectis omnino atque abwlutis habentur : siquidem eo probabiliorem tantummodo rationem asserimus, quo plura conjectura credibili una eademque assequi-

Sed ne multus videar, omnibus placet

morbum Comitialem Cerebro, praeter ConSUetudinem affecto, semper Constare : at Nemo,

tamen, quomodo assiciatur eXponere potest quia nemo fabricam ejus admirabilem, na-

39쪽

DE MORBO COMITIALI.

turamque et obseuram et multiplicem, adhue penitus perscrutatus est. Quare satis erit, mon StraSSe, qua de cauSa Commutatio ista cerebri, vel potius morbus ipse, fieri vi-

deatur.

Ιis, igitur, Valde assentior, qui id, quod

assectionem cerebri, morbum continentem, proXime antecedit, nihil esse putant, nisi Sanguinem eo copia nimia Coneurrentem: immo etiam, in ea opinione Sum, ut hune ipsum Concursum Vicissim cerebro, nonnihil prius affecto, semper tribuendum Sentiam. Quando enim hoc vitium ex intervallis revertitur : Verisimillimum est, id eursu humoris alicujus inusitato incidere; neque in dubium mihi venit, humorem illum sanguinem esse; quia Semper sere homines, ad comitialem morbum natura procliVes, quales solos eo laborare credo, Sanguine in caput, CX quaCunque causa, nimis influente, rediens iste corripit. Opinantur tamen nonnulli, O8sa, aliasque

40쪽

IDE MORBO COMITIALI.

capitis partes, quodammodo Vitiata, in omni bus morbum CXCitare. Sin, RUtem, Causa hujusmodi esset, prorsum ConStans eSSet, nec morbus Se unquam remitteret. Illud usero

NOSSe oportet, quod in corpore inciso nihil, plerumque, aut tumidi, aut corrupti, reperitur: Cumque in aliis partibus tumores aesimilia semper omnino e nimia sanguinis abundantia Veniant; proinde nullus equidem dubito, quin haec in capite, fortuito

prorSus, eaUSa eadem faciat, quae morbum. Ergo, si res Sie Se habet, tantum abest, ut talia morbum moVere Videantur, Ut Sint magno quidem argumento eos, qui id sentiant, Vehementer errare. Ad haec, quod rem nonnihil confirmat. Cum morbus inVetera-Vit, caput, ut Supra dixi, justam magnitudinem aliquantulum Superat. Attamen, isthaec ipsa, Ut opinor, nempe Cerobrum atque ΟSSa Corrupta, tandem Conserre possunt

ad morbi redditum, postqUam CaUSae, eX qua primum facta et ipsa et morbus fuissent, penitus adempta est. Sed de hoc infra.