장음표시 사용
11쪽
neum scilicet, cholericum, melancholicum et phlowmaticum.
Iam anto hoc tempus, imprimis vero magis POSteIO, Cum, ParaceIso dominante, theosophia auctoritatem haberet et vim in medicina, astra sunt advocata ad eXplicanda temperamenta τ).ΗaIIerus 8 temperamenta enumeravit quinquP, illis Boeotico simul adjecto, quamvis ipse, exceptis his, innumerabilia alia oadu tantum diversa, tunc quoque aIta eXistere jam contenderit, quae e PIuribus composita OSSe Videantur. Motκger 9 a diversis irritabilitatis gradibus a temperamenta dependere Censens duo tantum adopstat, irritabile et torpidum, cui etiam Procli aska 10 aassentitur, qui Vero simul duo alia potius adesse velloi, Scilicet temp. hereditarium et adsuetum, quae nimis parum deSi antia mihi videntur.
12쪽
Longo aliter temperamenta Platner et Ther-hard dividunt. Aliao etiam divisiones viris Damuin, Icant, Fielior, Ni oderhuber, Treviran, DOHinger, D stinas placuerunt, quos magis minusuo sunt secuti illustrissimi WaIllier, BarteIs et Burdach. III. Bartois 13)autem statum esse quoque docet, cujus non sit tem- Peramentum graece sorSan ακρασία , quem persectissime tamen norma Iem nobis apparere oportent.
Quam acrasiam ei iam Roose 14 tauquam statum quam sanissimum Iaudat, qui vero in mentis fictione tantum existere POSSit. IlI. Rudoiplii 153 1omperamenta perhibet octo, quibus quaedam est similitudo cum istis Wrishorgianis, nempe iems'. Validum S. normale, athleticum, ivax, tumuItu οSum, mile, PhIegmaticum, bd Ρο-chondriacum et meIancholicum.
g. 3. Illis in dividendis quamquam iam perquam dissentiunt auctores, tamen adhuc Galerii divisio ni)iissima mihi esse videtur, non quia antiquum quaSi Sanctum puto quem in modum si qua judicandi asperioribus verbis Pluries jam Zimmermanii 163 inve-13 Ansangsgminde dex Natur issensch. B. II. g. 955.14) l. C. pag. 106.15 l. o. 9 234. 16J Von dux Erlahrung in dor ArgneiLunst. Zur. 1. 87.
13쪽
lia tur), sed potius cuin accuratissimo adhuc exsignet SinguIorum Signa temperamentorum discernentia, Praesertim IIIa, quae ad animum pertineant, tum et experientia et observatio iIIam confirmare videantur, quamViS temperamentorum fons culi jam dicium est judicio nitatur minime circumspecto eamque Obeausam jam dudum convicto. Quare plurimi scrip tores recentiores IIJ Galenum sunt secuti. Alii Vero Scriptores alia nomina putavero aptiora; Sic Siesens 18), qui ceterum in monte SoIa tempeTamentum manifestari arbitratur, temp. sanguineum potius i. fruens filas geniessende) denominat,lt. Choler. vocat actuosum das ihlitige) , t. meIancb.
14쪽
minum investigare et cognosse, certe medicorum
neminem fugiat oportet, neque alium quemvis, qui sese ipsum et alios tanquain in speculo adspicere et quibus hominibus utatur oporteat, rite eos taactare Velit. Hippocrates, illo studiosissimus et subtilis
naturae Speculator et Observator, oculorum, capiIIorum ot cutis colorem, imo ipsam Vocem quam accuratissime respeXit, ne minimum temperamenti
signum ipsum Iaieret, quod forsan huic vol illi morbo prae ceteris esset obnoxium; unde sactum esse memorat Ziinmermanii 203, ut mirabili cum fortuna
et praesentia et praeterita et futura illi patuerint. Horgonioether 21 de hujus disciplinae utilitate haseo dicit: si Sie wellit uiis in die Kenniniss voliden GrundZugon und IΙaupivortia linissen ein, unierweIehon das Lehonsprincip Dei deii unendlich vor- schio denon mens clilichen Individuon Zur Ossonbarungg Iangt. Quam dissono, ut exemplis utar nonnullis, et divorse, ne dicam contrarie, aliter temperati morbum suum sentiunt et describunil quam vIius ejusdem ipsius morbi decursus hujus vel illius 20 I. c. p. 271. 21) l. c. VOxve de p. 7.
15쪽
temperamenti est proprius i Sic quoque Iiuic omnia etiamsi Ioviora sunt horrenda, iIli etiamsi graviora
Ionia videntur. In hoc omnia tardo, in alio automcelerrime procedunt, ita ut cuique temperamonto Suam esse valetudinem recte dicere Iiceat. Quaml Sat alia remedia et pharmacontica et psychica diverso temperatis aptanda sunt 3 Recte iratur veterum et Dathologiae theoria et physiolonae ista dotemperamentis doctrina est nixa 22 , quam inungiet neooxit schoIa Urowniana 23 . Saepe alicujus tern-lperamentum facile perspicere possumus; nam sicuti .ae Oiorum multi morbum, ita quoqne temperamen-ltum suum prae se ferunt PIurimi, quamvis in genere iniodo hoc Valere possit. Haud raro enim animi
pa corporis qualitatibus independentia fieri potesti mira, ita ut hominis interni existere et externi Te- Dumanitam putare Iiceat speciosam. Sat saepe me- iercIo in phlegmaticum ingeniosum, choloricum a lutein incidimus ingenii hebetis. E eoo igiturl Iarimann 24J, quam absurdum esse, dicit, Si tem
: holericum ducis, meIancholicum philosophi, phIogmaticum esse servi. Huc Zopyri de Socrato son- innita dicia physiognonaica aeque reVocanda QSt, a
illa, quam de Hippocrate tulit PhiIdmon 25 . 22 ibidem S. M.
16쪽
g. 5. Temperamenta per se ipsa quamquam certe sub Iatitudine sanitatis continentur, tamen ad morbos dispositioni Sunt propitia, eoque coriius, quo magis ut simplicia et persecta illa nobis manifestantur. Singulum Vero quodque temperamentum Singulari ad pecuIiarem morborum ordinem diaillesi subditum esse intelligenius, quum Singulum quodvis temperamentum Potentias Suo modo excipiat externas et suo etiam modo illis renitatur. Attamen nimis saepse falleremur, Si ex contrario concluderemus, a morbo nempe ad temperamentum , quippe cum Saepe Primum quemdam morbo assecium cernamus causa Occasionali tunc nimirum validior ) , ad quem Ionge aliter temperatus Vere sit Proclivis, tum quoque
cum certo Sit certius , morbis et constitutionem et cogitandi et agendi rationem mirifico modo mutari, imo moniis conditiones progigni posse, quae contra illius cliaraciorem osse videantur. Quod milii vero maxime ad Vitia organica plurima Valero videtur, ita ut rospectu ad hoc habito band immerito sorsantcmperamentum gibbosorum, PIinguium, surdorum et rel. Statui posse credam. g. G.
a derivandum) irritabile recentiorum ob irritabilitatem pracvalentem , haud inepte sorsan etiam innatum Vol arrogans vocatum, quod prioribus Praesertim tinnis, priusquam corpus satis sit adultum,
17쪽
sanguinem multis eX causiS appropinquat, corporis plerumque parva vel anedia statura facile agnoscitur, eonstitutione macra, nunquam Pingui I , cutis subfusco, navescento colore, crinibus nigriS, Plerumque
crispis, vel etiam subrubris, palpebris multum distantibus oculisque inde hiantibus Iolgaugen) ardentibus, fulgentibus, pulsu pleno, duro, frequente,
torum Viribusque poIIentium, quorum fibrae siccaol et adstrictae, thorace valido, ossibus solidis; firmis, i qua de cauSa hoc temperamentum majus vitae roburis exhiliet et alacritatem, magnam recipiendi et Toni-itendi facultatem; cognoscitur Vero etiam physiognOlmia gravi, quae ingenii acumen Prae Se scri, Viς Irem, Summam audaciam, superbiam et animum peritinacem, rigidum, innexibilem. Cholericorum motusti inagis tamen celeres sunt quam placidi, sortes magisi quam Versuti; sanguinis cucuIatio valida et viva, i ipsorum Vox acuta et clara, IOquQIa praecess, Cele iris, eamque ob cauSam Saepe haesitans. Cholerici digestio quamvis pauca VOIociter eden- iis maxime fit intense, ipsius chylo multum inest materiae fibrosae, omnes se-et excretiones coleriterdit frequenter Procedunt, ipsius bilis autem prae amnibus copiose secernitur, unde sedes frequentes, Hon minus quoque urina, quocirca Linnacus 2 micturientem vocat cholericum.
18쪽
. Simili modo istum ignem, qualis in hujus corpore animadvertitur, in mentis otiam sphaera cernimus ardentem; homines enim hoc imbuti tempora-monio animo sunt in adsectus violentissimos prono, quos domandi sat iamen Nigoris habent, in indignationem et iram, in imperitandi cupidinem, in odium ot obtrectationem, qui etiamsi aliorum Obsequio mitigati de regula tamen diutius in nostris durare soIoni quam in hominibus sanguineis; sunt porro Iaudis ot moriae appetentissiini, Sunt audaces, sui amore nimio sed non Vano capit; magnanimos, Cenerosos SeSQ ostendunt, animo tamen innato magis permoti. Animi assectionem nostrorum solennem praecIaro et apte hisce describit verbis A. Hain- dors 3 : , , Sie Sind Selten init sicli und dor Wolt Rufrie den, und daher ei nex eWigon uuat und oinor stolon innei lichen Unrube Preis gegeben. InteΙ- Iigontia praediti acuta ingeniique celeritate maximo sunt idonei ad labores perficiendos ingeniosos, assiduos, agere enim et efficaces esse res iis est ad vitam necessaria. Illa eliolorici irritabilitas et sensibilitas iam magna, sicuti hepatis systema praepollens. ad 3'ohe mentium copiam mOTI, Oxum eum disponunt, quibus mulio minus subjecti sunt alii. Huc pertinent nou- roses, PraeSextim SpaSmi d) in systematis singulis 3ὶ Versu ch einex Pathol. u. Therapie der Geis tes- und
19쪽
vasorum Partibus, unde congestiones auctae ad ullast partes, caIor corporis inaequalis, et nonnunquam exi illis prodeunt haemorrhamao, quae pro aetate Sunt Variae. Tum maxime sunt dispositi ad polycliοIiam,aad febres hiliosas, Iiopaiiiidem, iciorum, liypochon- driam, er Si peIas, calculos biliosos ot rel. Quam iob causam temperamentum hepatieum denominarii posse HI. Bari Is 5) asserit. Non minus quoque Veruunt ad morbos aIlos, 'praesertim Iia persilienicos, qui ,aΟΡΘ Vero characterem prae se ferunt biliosum et pauiridum 6), e X. c. ad enceptialitidem, pneumoniti- llem, apopIeXiam et. TeI. Haud raro quoque morbos rordis perpetiuntur D. Nostris Vitam gerentibus se-uentariam, inprimis senibus, morbi atrahitarii facillime obtingunt, infarcius, Varices, haemorrhoides, haelaena. Facile quoque in animi morbos incidunt, maxime vero in melanchoIiam, maniam et id astixas S). Illa eorum enorma functionum crises ΡIeiumque exquisitas ossicit et faustas. - Diaeta quae iocatur blanda, non incitans, corporis quies et men- s, ipSis maximae sunt saluti. Rarissimo tantume nectutem nanciscuntur Summam 9 , quum vitaei soria in nanima nimis Iucide Iuxuriose quo candens, rannium activitas Organorum soniper eXcilata et Sire-5 Phathog. Physiol. p. 246. 6 ibidem p. 247. 7) ibidem p. 333.
20쪽
nua, Persetuae que animi eorum commotiones internae ruinam necesSe Sit adducant praematuram. g. 7.
To in peram uia tum Phlegmaticum,
quod veteribus sic dictum phlegmatis ρλέωμα Schleim
causa Praeval eniis priori QSt oppositum, et iners quoquo vocari solet. Hoc induSte temperamento sanguineo OpΡοSitum perhibet Conshructi 10). Cujus temperamenti Participes , in quibus systema poli imost reproductivum, cute instructi sunt molli, alba et frigida, cui supposita est tela coIIuIOsa copiosa et Iaxa, capillis tenuibus, iIIustribus et plurimo Taris. oculis quidem cIaiis sed languidis, facio pallida
obesa, quae Vocatur Ieucoplitegmatica, nec vina neque Vigorem quamquam, tamen lenitatis, benignitatis, probitatis, Si cuti tranquillitatis et animi characterem securitatis Probante. Quorum totius corporis omnino ampIi VaSiissimum ost abdomen, gracillimae oro ac debillimae sunt oxiremitates. Liquida Phlegmaticorum organica SDIidis sunt Ionge superiora, silirarum est textura mollis et spongiosa, unde contractilitatem ianium Oxiguam eorum ostendunt mus culi, ipsique igitur tarde moventur et invalide. Eorum Vasa SpatioSa sunt et Iaxa, circuitus Sanguinis est segnis, quapropter molles, tardi ac debi-Ies tanguntur pulsus; orationis eorum genus est Ianguidum, omni orbum vigore ot alacritale.