Nonnulla de temperamentis morbisque ex iis oriundis : dissertatio inauguralis medica ...

발행: 1829년

분량: 43페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

21쪽

Phlegmaticorum succus gaStricus et ontericus,

illis amphibiorum sinitIes putandi II), unde nostroirum sorsan voracitas,) Vi maxime TeSOIVente quum gaudeant, multa Iente assumta sat quidem e Ieriteredigerunt, sed assimilatio sufficiente caret energia et apia; quapropter copiosus eorum chylus tenuis test, aquosus, lymphaticus, Sanguis eorum minimel perruber cruore Sat inops, eo magis Vero abundati lympha. Ex quibus omnibus, nutritionem largo iliuidem fieri, sed nequaquam sortiter, cIare elucet;

ρ'orum Se-et excretiones naturam ostendunt muco

s ani et aquosam.

Cursui vitae soniaticae segni non dispar mehercI ert Vita eorum Psychica cernitur, cujus Praecipuo Maec propria: Vis Vigorisque inopia, Securitas, Ion- itudo, omnia tandem despicere. Phlegmaticorum unimus sensibus nec Validis par est neque vividis; liquid Oxcogitare haud amant, Iubentissimo cum ersentur in cogitationum angusta sententiaxumque eterum ac Simplicium sphaera. Sponte, qualiterlahoIerici, nil agunt, nil suscipiunt. Ad sensuum oluptates internorum percipiendas, Phantasiae et upiditatum mere humanarum, nati non sunt. Animi Derturbationum, si timor in exceperis, Sunt expertes; indignatio, ira et ambitio non magis eos tanguntlluam odium et in idia. Ad gravos perficiendos Ia-

Mores contentionesque sustinondas minime sunt

22쪽

s 20 I

Boi itinen ei ne so BoZaubernile Loiden scha si ist, dasq sie alte undorn Vers cluingi. Omnia coierum perpetiendo utilitatem saepe aliis praebent, seseque ipsi semper sunt contenti. Injuste autoni sane Iio temperamentum in genere nimis depressit Hain dors

aliquantulum poetico exclamans: se Es sei Pine un- nutae Last dor Mulier Erdo, M QIche, Wie eiu SpioIhall, verdient herumgestosson Zu Worden. Phlegmaiici, systemate posthabito nervoso, in universum morbis quidem paucioribus, et rarissime, ut mihi videtur, mi asmaticis et contagiosis Succumbunt; sed vasorum systema Iymphaticorum et glandularum cum praevaleat, ad stagnationes humorum mucosorum et aquosorum, ad catarrhum, perisneumoniarn nothum, ad statum pituitosum et bΙ-nori - hoeas, ad PolyΡioniam et congestiones Passivas, Plurimas ad carti extas, ad hydropem, chIOTOSin, Phitiis in Dilutiosam, seropitulosin, he inihiasin et TeI., ad paralysos tandem et apo plexiam serosam . Ad mortios igitur indoΙis adynamicae et decursus Plerumque chronici cum magis vergant, haud saepe opprimuntur acutis, qui tunc in chronicos Icntosque facile transeunt; nam crisibus faustis Paucum in Phlegmaticorum aegrotationibus confidendum est. Morbi ab activitate systematis noxi Osi nimia orientes,

12 l. c. p. 486.

23쪽

ex. c. hypochondria, hysteria, inania, iIlis motuendi non sunt 13 . Contra vero in animi imbecillitatem et satuitatem sacile incidunt, imo congentia ad hunc morbum ipsa diaillesis iam vehemens Saese QSt, ut vitari vix possit erupturus, unde Cretinismus isto iristissimus. Irritamentis volatilibus adhibendis ot validis, diaeta magis solida sed non nimis copiosa,

moniis Virilius ac corporis diu continuoque exercendis aptissime reprimituae status ide morbOSuS. g. 8.

Tum peramentum Sanguineum,

quod etiam sensito vocatur, medium quidem tenet iniser illa Jam dicia, sed ad cholericum nimirum

magis sese applicat. Sanguineo, qui temperamentum Suum sane Proseri, magna inest Te optivitas et sen- sibilitas, magis exigua autem irritabilitatis energia, solidorum teneritas, major vero nitidorum mobilitas. Ipsius corpus Statura est procera formaque decora, i capilli de reguIa o fusco candicanios ac molles; loculi illustres alacritat in emittunt et vigorem, nori-inus et suavis faciei eoIor, cutis rubra et calida,lphysiognomia graia ot accepia; COIOTe Tubi O POque hilariori sunt Iabia,amplum et convexum, haud Taro laute in quoque I Ianum cavum eSi pectoris, exiremi-ltates robustae et valentes. Villius ipsius Serenus

ac dulcis nil quam animum hilarem et benignum 13 Roose l. c. p. 138.

24쪽

etiarnsi variabilem, mentemque nobis ostendit into- am et claram. Cujus musculi sat firmi, intenso Tubefacit facilem quidem celeremque, Sed brevi remittentem pra bent contractilitatem. Vasorum illius systema sanguiserorum, inprimis vero arteriOSum, multum praevalet, unde velocitor fit circulatio, tem-ΡPTatura nucia et transpiratio percopiosa, ita ut sa-cillimo sudet. Pulsus tangitur frequens, Plenus, Sed non sortis. Sanguinei magnum plerumque Cor Cernitur, respiratio ipsius Valida, facilis Plerumque acceIeris, Ioquendi ratio pernix et acris. Sanguineorum Inullum et Velociter edentium Sat Veli mons est Vis digestiva, chylus large coleriterque paratus surculonius et Valens; unde ipsorum Sanguini multa cruoris ac oxygenii copia praedii οSummus inest rubor, et in vita plastica sat cita o ganici, praeprimis Sanguinis, Testitutio Observatur. Se- et excretiones sat copiosae celeriter sunt. Ut vita sanguineorum soniatica facile et cito magis, quam iniense et constanter procedit, ita et Psychi ea, cujus signa haec sunt Praecipua: SonSi IeVis, variabilis, excitatus, agilis Iaetitiaque Plenus, qui toIerabilem modo, clementem et gratam omnium rerum partem intelligit, praeteritorum mox OhIi- Viscens, Semperquo spolius scatet optimis ne firmis. Qui homines vitam ianquain ad fructus tantum es oluptates nutum esse bationi et volunt, unde illa gaudia consuetudini apta vitaeque sociali cupidis' Si me amant. Quae oorum ad vitam socialem incli' natio et hilaritas amabiles eos suavesque reddit,

25쪽

quocirca hominibus, quales nunc reperiuntur, hoc temperamentum maxime Placet. Ah omni celorum

fraudulentia et Vas ritia alieni, potius benigni quidem

sunt set Iibexules, Sed illo honestatis studio ac Viri tutis rationis principia secuto certe carent; animosi et sortes sine Pea SeVerantia; Sunt etiam magnanimi, sed pericula adire aliqua Pro altero non valent. Inde sunt proni ad animi Pathemata, ad intemperan-itiam ac Iibidinem, ad iram quoque, quam VPTO CE-lIerrime emiliunt; sic Terum etiam Vanarum, ut g1O-iriolae amore honorisque mehercle rarissimo modo idosiciuntur. Oh in constantiam animuinque nexibidem facile corrumpuntur. Ipsorum Virtutos non diuturnae sed caducae, ipsorum vilia nec inveteratassunt neque desiXa. Ingenio abundantes facile quidem, Oxpedite et Vivide artes colunt ac studia, iament leviter et cursim ; recte igitur in sanguineis imagii uatio judicio praevalere dicitur 1M. Hoc ioinpora amentum, aetate PTOVectiore Paulluluin moderatum,

Miros perutiles Probosque Producore soΙei. Me-irtio temporamentum solix vocari Ροiost. Tomperamentum sanguineum, in quo iam sucile extra sines et Ieges vis plastica egreditur, Pra 'cipue pad inflammationes meras disponit, ad se bros SynO-ichales, haemorrhagias cujusvis generis, Praeprimis vero arteris Sas, inter quas frequentissime epist axiui in adolescentibus, hae inopio en in magis jam adultis observamus; ium citam ad spasmos, ct generatim 14 Harim. l. o. S. 626. - Ro Ose l. c. p. 115.

26쪽

ad morbos ex irritatione nimia oriundos. Geni sequius Itoc plurimum leniΡeramento lyraeditum, proelivitatem ad hysteriam ostendit maximam 15 . Nou-TOses ceterum, quae hoc temperamentum invadunt, Potius sanari possunt I 6 , quam quae ullum insestant aliud, cum illae saepissime a sanguino ducant originem, et ad sanguinem faciliorem ars habeat aditum quam ad nervorum medullam. Congestiones Praesertim activae ad paries SinguIas motusque se-hriles sanguineos saepe a rediuntur causis etiamsi minoris momenii; qui simili modo assectionibus do Ioniibus quoque, quas ceterum aegerrime Perserunt, facillimo Iahorare solent. Ad morbos illos hecticos, qui Viscerum obstructione oriuntur, minime sunt dispositi, eo potius autem ad tales, qui conjuncti sunt cum statu insana mutorio II ; hinc igitur in nostris plithisin noridam sat saepe animadvertimus. Ad morbos mentis sat magna iis osse videtur dia-iliosis ob ipsorum inconstantiam, mutabilitat in et idearum amorem imperii; praeprimis vero ad moriatuet inaniam. Aetionibus organismi quidem vividis Sed nec gravibus neque sortibus coctiones atque

Crises omnino cito inses quuntur, minimo Vero Corio

et persecte; natura efficacem quidem SeSe Praebet, sed non continuo, faciIeque nimis efficacem; unde CeIeriter in suppurationem ac Putredinem innain-15 Booso I. o p. 1I3.16 IIergen r. l. c. p. 317. 17) Κlose l. c. g. 64.

27쪽

inationes transire possunt 18 . Diaeta potius nutriens quam irritans motusque modicus Sanguineis optimo

conducunt.

Temperamentum molancholicum

stans I9) diei posset, et priori aptissime opponitur. In hujusmodi temporalis, qui irritabilitate praediti

sunt exigua, solidis nimis adstriciis liquidisque spis-SSis, ceIte Sensibilitas praevalet, cum vis plasticae dispendio. Principium attractionis quum in exsan- ionis dominans cernamus, frustra hic nobis quae-ironda erunt corpora quadrata et ampla. Ipsorumi corpus P contrario macilentum, macile, adipeque ysaepe omni orbum muscuIοs habet ienues quidem, med adstrictos, paene siccos. Eorum capilli sunt trigidi et nigri, cutis sicca, genae Iahenies, quibus: suscus est color et pallidus, parvi eorum oculi, i concavi, abditi ot Iuco tanquam Obscura splendenties; frons est rugosa, facies quidem morosa et dis-l sicilis, tamen ingeniosa asse erationem, animi conritantiam et gravitatem, cum tristitia, diuidentia et i timiditate conjunctam, claro nobis denudat. MeIan-wholicorum musculi viribus diu durantibus pollent, quamvis eorum motus Ienie et composite fiant; ipso-rrum habitus firmus quidem et gravis est, Sed nec 13 S. G. Vogel's Kranken-Examen, Stendat 1796. g. 142 19 Uartim. l. c. 627.

28쪽

gratus neque acceptus. Circuitus sanguinis fusci, erassi, tenacis magiSque Venosi, tardam regenerationis vim ot paucam manifestantis, cujus copiam omnino exiguam tantum Observamus, Iente procedit, temperatura et transpiratio permodica est, Vox debilis, cIangore Vacuus, lingua dura motibus oXaequatur; eorum Venae Sunt craSSae, Pulsus tardus, durus et Parvus, et respiratio Sognis.

Melancholici, qui Paucis uii solet cibis, tarda nec Valida est digestio, chylus tenuis, unde haud

facile mutatur in sanguinem artoriosum. ΙΡSius Secretiones, inprimis vero bilis, conspissantur; attamen dispositio atrahiIaria minus quaeronda est ista inhilo, quam in I lene et venositate praevalente 20 .

Excretiones parcae sunt et Tarae, MelanchoIicus, cujus vitae processus Somaticae quamquam temperatus majus tamen robur atque constantiam involvit, sinitIem quoque Psychen secum tenet. Stimulos externos haud facile percipit, Sol-Ιicitatus autem eo fortius agit, nec iam cito exhauritur ; quum expers sit sensuum celeriter Variatorum, hi inde pauciores eo intimius sortiusque in animuin sese abdere Valent. Conatus ac Studia, quae ad externum sanguineus disponit, ipse ad internum attendit; egregie igitur ilI. uariois 21 , sanguilleoruni

Summum ac jucundissimum, dicit, organon visus de Tegula animadverti, nostrorum contra multo potius 20 Barteis I. c. p. 246. al) l. c. p. 334.

29쪽

i illud auditus. Qui simul eum animi tranquillitatoi et aequabilitate Iim atque Tobur quum Conjungant, corporis Voluptatibus muIto minus sunt dediti quami temperantiae, sobrietati et avitati. Aequo iratura animo vitae perserunt mοIestias. Animi eorum per-lturbationes aegre tantum suscitantur, sed suscitatao non minus inehercle difficulter domandae sunt; quai de causa implacabiles esse poSSunt et nagrare ulcis-icendi cupiditate, Tum prae ceteris gIoriae divilitarumque sunt avidissimi. Animi ipsorum adversio: ad vitam magis internam cautioque iis insita ad tri- stitium, ad meditationem obni Xam, ad suspicionem et diffidentiam, ad obtrectationem, ad metum et ollicitudinem ita eos deducunt, ut aspeTitalem Ρο-

tremo immanitatemque nacti congressus societatem quo hominum fugiant atque oderint. Saepe ea, hquae mente jam sinxerunt, etiamSi forsan a Voroiuliena, obstinate insectantur Continuoque ruminan-ltur, unde magna iis emanat Pernicies. Hoc instructii temperatnento caveant oportet, ne nimis indulgeant molitudini, hominum timori gaudiorumque contem-llioni. MeIancholici nec magni aeStimantur, ut ehο-llerici, neque amantur, qualiter Sanguinei, quociarcaide nostrorum erroribu S Vitiisque, quae omnino magis idonsulto ab ipsis committi sOIent, Severius PIerum

quo quam horum judicatur. IIaud immerito igituriinfelix Vocatum est hoc temperamentum. Ceterum thona indoIo sunt ornati, memoria PraeSextim tenaci, i setiamsi minus vivida, contentionibusque suis assiduisi Permagna assequuntur. Peracre Plerumquo et sub-

30쪽

tile habent judicium, quod tardo autem emcax multo

temporis indiget spatio. Hoc temperamentum sa-culiatem secuin tenere dicitur philosophi, in en- toris boni et accuratissimi observatoris. Melancholicis, qui in universum haud facillime in mothos, PraeSertim contamosos, incidunt, quod potentiis inimicis valido resistunt, nec nisi uvio-Tibus succumbunt, multo major est dispositio adno OiationeS chronicas, quam ad acutas, quae Periculo eo majori eos adducunt. Omnia ista mala Chronica, quae obstructionibus Viscerum in abdomine ac circulationi humorum segni originem debent, hos anaxime tangunt, insarcius igitur hepatis, saepiusque Iionis sundo temperamentum Itonosum Vocari posSelli. Narteis censet 22 , arthritis, concreti On s calcu-Iosae, praesertim caIculi biliosi, erysipeIas, eXanthemata, indurationes, sciri hi et carcinomata Organorum Iandulosorum, hypochondria et hysteria, haemorrhoides, alvi adstrictio et obstructio, aSihma, Iiocii ea ot similia plura. Cachoxiae, Praecipue Characteris venosi, facile in OOs cadunt, Scorbuius, morbus coeruleus, chlorosis, hydrops, tabes nervosa et Tel. N eurosilius admodum sunt obnoxii cujusvis indolis, cardialgiae, COIicae, ei'nepsiae, catalepsi, Dini Iupinae, malaciae , asthmali spasmodico , asphyriae, Spasinis hystericis ot rel. Inter animi morbos Taia

iis est procIivitas ad melancholiam ideasque fixas. 22) l. c. pag. 246.

SEARCH

MENU NAVIGATION