장음표시 사용
41쪽
causa sorsan continget, surculum, exiguae licet molis, insigni alterius naiaturae trunco in oculatum dc insitione unitum, fructus promere diversos a natura subjecti trunci, qui primo alimentum suppeditat: Tota enim variatio non in solam fistularum formam, peculiarem admittentem secacum, long Sque divertum a cribrato per subjectas caudicis fibras humore, refundi debet , sed in naturam succi, in transversalibus utriculis contenti, qui quanto potentior est, tanto sortius coctionem perficit. Inter vasa, plantarum thoracem replentia, insignes fistulas per lubpatulas reperiri, inductione collegimus: has stirales, a compositione, placuit interdum vocitare, verius tamen tractiM ab ossicio. Multis ab hine annis mihi innotuξre in singulis arborum truncis, cauliculis, soliis, floribus, reliquisque partibus, quibus vegetantia integrantur, ut signatim patebit. In lignea portione, ut indicaVimus, magis dc minus copiosis luxuriant, ta lemque nanciscuntur situm, ut perpetuo lignearum fibrarum fasciculo, veluti vagina, ambiantur, dc in cauliculis quarundam plantarum, trachearum collectiones ligneis fibris ita ingeniose associantur, ut Naturae mystearium necellario subsit. Cinarae 18 caulis mire componitur; varii enim fibrarum fasciculi coma paginantur : Interdum triplex fistularum lignearum collectio A gemino, trachearum ordines B intercipit Ac ambit; quandoque gemini trachea rum fasciculi A unicum fibrarum acervum S amplexantur, de umgent.
Trachearum compositionem superius Innuimus; argentea namque Iamina in spiram contorta fistulam perpetuo patentem excitat , dc squamatim contexta, tubos & vesiculas, persimiles insectorum pulmonibus, varie componit. Et sicut in nobis reliquisque sanguineis perfectioribus trachea cartilagineis annulis componitur, qui interpositis musculis & membranosis nexibus continuantur; ubi vero illa in pulmones laratur, annulorum continuitas tollitur, & diversae excitantur Iaminae, taliterque contextae imcamur, ut sese invicem squamatim subingredi, connivere, dc ad tempus exeri possint, ita in plantis do insectis,loco annuloriam, spiralem laminam Natura fabrefecit, quae ' mosis frustulis compacta , constrictionem& dilatationem in vehementibus flexuris S curvationibus arborum, dc in elastico conclusi aeris motu, pati potest. Taliter excitatae plantarum tracheae, non multum a recto declinantes, a radicibus sursum in truncum, caulem dc ramos disperguntur; in soliis vero curvatae, in rete implicantur.
Interdum in caudicibus quibusdam non longe a radicibus, ut in moroa 9 frequenter deprehendi, eminentis quaedam ligneae protuberant, quae vaginae instar tracheas custodiunt, quarum Varius est progressus; unus quandoque exterius videtur truncus Α, qui in plures fistulas B solvituri non raro per transversium ducuntur tracheae C; & ubi ex erumpentibus praecipue ramis amplae contingunt areae, vel spatia, hujusimodi tracheae contorquentur in spiram D : Et tamen mirabile est non perpetuo eandem inclinationem & circumvolutionem pati ligneas E bras, sed interdum
42쪽
dum sursum serri, aberrantibus multum a recta linea contentis tracheis F. Tanta est surationis necessitas, & usus, ut Natura in singulis viventium ordinibus varia, sed analoga, paraverit instrumenta, quae pulmones vocamus, cum hoc discrimine, ut quae persectiora nobis censentur, ea minori
pulmonum apparatu gaudeant. Ita homini, reliquisque quadrupedibus, quae persecta dicuntur, geminos clargitur pulmones, per quos perpetuo totus languis pertransit; in avibus vero, abdominis cavitas in additamentum pulmonibus additur. In piscibus pariter operosa est Natura; nam
frequenter branchias sub multiplici ordine molitur, & polypo reliquisque consimilibus geminos pulmones quasi moscum ab abdomine pen)ere jubet; quibus omnibus respiratio ex aqua promovetur. Nec testaceis & crustaceis desunt pulmones, sed frequenter propria mole reliquum corporis superant. Viliora pariter iniecta suo muniuntur pulmone, qui tantam dimensionem sortitur, ut reliquarum partium molem longe excedat; ita in pastili bus olim decem & octo deprehendi pulmones, qui non ut in nobis, reliquisque animantibus, debite circumscripti propria coercentur
cavitate, seὸ oblongas promentes tracheas, quae modo in vasa coarctantur, modo in vesicas pulmonares laxantur, in singulas corporis partes, vaserum ritu, propagantur, dc ramificantur. In plantis vero, quae infimum anima lium attingunt ordinem, tantam trachearum copiam & productionem ex tare par est, ut his minimae vegetantium partes praeter corticem irri
Exarati pulmones in singulis viventium ordinibus, a variis continentibus do ambientibus liquidis, quibus immerguntur,peculiarem hauriunt icorem, vitae necessarium. Hunc ambiens aer nobis,reliquisque terrestribus persectis, de insectis ipsis praestat: Pisces, crustacea, reliquaque aquatilia, respirationis materiam ab aqua separant; plantae igitur ut consectari fas est)eum sint viventia, visceribus infixa terrae, ab hac,seu potius ab aqua & aere, commixtis & percolatis a terra, respirationis sus materiam recipiunt, ipsarumque tractieae ab halitu terrae, extremas radices subingresso, replentur. Diu anxie quaesivi, an in soliis & cortice Orificia pro aere paterent, nec ea unquam deprehendere potui; radices vero tantis coagmentantur tracheis,
ut in quibusdam plantis Sc arboribus hae reliquarum molem longe superent. Quare ut dubitare licet) vapor seu respiratorius succus a terra, aeri&aquae mixta, separatus, tracheas subintrans, ipsas replet &distendit: Et sicut in nobis &consimilibus, languinis massa pulsiones petit, ut ab ipsis separatas aeris particulas recipiat, quod in aqua piscium pulmones praestant; & in insectis non tota sanguinis moles in pulmones confluit, sed inversa via pulmones ipsi, vaserum ritu, in universiam corpus disperguntur, sic ut singulae partes aeris pariiculas per pulmones, dc sanguinis portio nes per arterias recipiant; ita in plantarum pulmonibus vereri possumus, ne vel a tracheis minimi promantur ramuli in contiguas ligni partes, ut insectis accidit ; HI probabilius) ligneae fibrae, aut horizontalium utriculorum ordines, separatam a tractearum tunicis halitus panem, seu fhccum, pro respiratione recipiant, clim ligneae fibrae, hederet instar, tracheas ambiant. Respi-
43쪽
Respirationis usus licet tantam nobis importet necessitatem, adeo tamen obscurus, mihique adhuc ignotus est, ut post multas meditationes ea tantum mihi repetere liceat, quae alias subindicavi. Cum enim vegetantium succi sermentationem dc fluiditatem subire debeant, alias nulla succederet nutritio, & auctio,) ideo trachearum ope turbativum dc sunt me activum separatur, quo dc fluiditas promovetur, dc sermentatio excitatur . diversae namque salinae particulae, quae praecipue in plantarum vasis abundant, facile concretionem subirent, nili intestino agitatae motu perpetuo dissociarentur, ut animalium liquoribus, de sanguini accidit, cui pulmonum ope turbativus affunditur succus, unde fluiditas, dc sementationis oc casio. In nobis de persectis animalibus non parum aeris ingurgitatur, quo & ventriculus & continuata intestina tument; hunc autem cibariis,
coctionem subeuntibus, intime misceri probabile cst, propriosque sales Scpraecipue nitrum per deliquium separatos assundere, non solius cibariorum solutionis gratia, sed etiam ut debita communicetur fluiditas. Quare sortasse in arborum plantatione altae excitantur per longum ante tempus so-Veae, ut ambientes terrae partes praecipitatis ab aere salibus impraegnentur,&atasa tandem iterum aqua, multo immixta aeri, tenellis plantatae arboris radiculis debitos subministret sales. In hunc etiam finem circa radices arte parantur vacuitates pro continendo aere. Idem etiam contingit in terrarum cultura; eatenus enim proficua est aratio, non tantum,
ut facilius sales, liberioreς redditi pertranseunti aquae, solvantur, sed ut 'facilius dc copiosius impraegnetur terra praecipitatis 1 contiguo aere nitro,& reliquis salibus, quibus vegetatio promoveri potest. Dum potiores usus aliorum sagacitas detegi cursim subnectam ego,contentum in tracheis aerem necessarib easdem pati proportionaliter alterationes, quas extra subit. Ita videmus liquidum humorem, quo ligneae fibrae& transversales utriculi replentur, urgente frigore glaciem concipere, dc Vehementi illa rarefactione disrumpere fibrarum compagem, de robustissimas etiam arbores, oblongis excitatis hiatibus, dilaniare dc lacerare: Rarefactionem itaque de condensationem inclusus aer experitur, Variatas Laeris temperie non ex sola tempestatum mutatione, sed ex successivis diei & noctis immutatis crasibus. Et sicut in nobis, reliquisque sanguineis analogis, respirationis motus, dilatio scit. dc constrictio, interpolatis impulsibus promovet chyli Sc aliorum succorum motum per lactea de consimilia vasa: ita ex trachearum dilatatione, intus turgente aere, necessariburgentur interceptae ligneae fibrae, Sc horizontales utriculorum appendices, dc ita probabiliter fit contenti succi expressio in contiguas partes;remittente Vero tumore, laxiores redditi utriculi, &fistulae ligneae, sicilius novum admittunt humorem ι unde etiam in lignis ipsis, igni appositis, exeuntem copiose humorem ab extremis fistularum orificiis passim videmus. In herbarum arborumquq compage, ultra tracheas Ec fistulas, peculiare vasculum interdum depaehendi diximus, terebinthina, gummi, quandoque concreto dc proprio refertum succo, dc humore. Hujus indago se-TAn. . liciter succedit in ebuio 3o; cujus segmentum, ultra lignearum fistularum
44쪽
coronam Α, exteriorem caulis partem constituentem a cortice B circumdatam, cui lignei pariter fasciculi C adnectuntur, per medullam peculiaria vascula D disteminata exhibet; haec autumno & hyeme concreto mellei coloris flacco scatent.
Valorum hujusmodi progressum in plantis illis, quibus succus, Omissa
diaphaneitate, vario inficitur colore, mirari tantum licet. In cmane itaque lignea portione 3 i non longe a medulla per longum vascula haec Amutuam anastomosim passa exporriguntur, dc sanguineo fere turgida succo
In apio rustico vascula haec per longum a excurrunt, quae hinc inde fiamulos promunt circa utriculorum peripheriam ramiscatos, sibique mutuo in- Olculatos B. In singulis lactiseris resinamque fundentibus, laceratione occurrunt hujusmodi vascula; in reliquis vero plantis, ubi contentus humor susto non inficitur colore, vel insigniter concrescendo soliditatem non acqui fit, ob exiguitatem obscurantur, minimiimque sui vestigium exhibent. Ex perpetuis tamen Naturae legibus, quae eandem vel saltem analogam servat in iis operibus methodum, videtur valde probabile, in singulis plantis peculiare vas adesse, ultimum dc specificum deserens alimen- . tum. Contentus succus, ut ex nobis notis probabiliter philosophemur, )cum substantiae modum & proprietates longe perfectiores habere videatur , ac in succo fistulis contento deprehenditur, ultimae alimoniae dotes dc qualitates habebit. Ita in abiete dc simil. elaboratior videtur terebinthinae succus, ac reliquus fibras occupans: Nec structurae ratio reclamat;
cum enim fibrae humorem in transversales ordines exonerent, ut singulis partibus communicetur, non aliud promptius Occurrit pro exequendo hoc munere, preter exaratum Vas, filo turgidum humore, cum praecipue rami ficationes circa utriculos habeat, ut totam plantarum peripheriam pervadat.
Succi hujus varia est natura; frequenter aquei diaphanique humoris specie essuit, quandoque lactis instar, non raro luteo inficitur colore, dc interdum semiconcretus lentorem acquirit, ita ut, quot plantarum species extant, totidem peculiares succi inveniantur; ni dubitare velimus, quodcunque individuum vegetans peculiarem sibi parare succum, ut in animalium sanguine, in ipsis etiam individuis, dubitare possumus. Hic itaque succus, delatus in singulas partes, roris instar affunditur, dc concrescendo ipsas auget, Sc ad debitam magnitudinem perducit. Quare, quo aquosior est, ut in populo dc Duce evenit, facile evaporat, nec exteriorum injurias arcet. In quercu singulae fibrae δι utriculorum ordines tam valiδo Sequasi glutine lucido irrorantur, ut firmum corpus excitetur, quod non solum divisioni, sed de aquae aerisque selinis particulis, si quando urgeant, abunde resistit. In pruno, cerast, piro, dc resin s lignis, non raro evaporante hujusmodi nutritivo succo, jam fibris asperso, congeries quasi tubulorum dc orbiculorum membra serum superest, solae enim tunicae vasorum δρ horizontalium utriculorum tenues dc graciles superstini, quae si gularum particularum delineamenta exhibent.
45쪽
ARborum trunci successivis annorum temporibus sua acquirunt in
crementa ; unde in ingentem etiam excrestunt molem : Haec itaque sua egent indagine, & ut quaecunque additamenta, arboribus contingentia, prout licet, nobis emergant, Varia surculorum segmenta observanda veta Tha. 8. nient. Inter caeteras arbores patentius Occurrunt in castaneu 3 2, quarum icones examinabimus. Sectus surculus paucorum mensium, tenellus adhuc, exterius quinque obtusis angulis Aeminet; hic triplici constat parte, crassostil. cortice B, lignea portione si & contenta medulla D. Corticem de more excitant utriculi E tenelli, & virides, succo turgidi, & versus lignum, fistularum lignearum fines & ora F circumlocantur. Succedit lignum, quinque pariter appendicibus G protuberans: Lignea haec moles
fibrarum fasciculis coagmentatur, in quibus trachearum H ora aperiuntur ; non in unicum diriguntur centrum, sed versus medullam inclinati varie siluantur , unde in surculorum inchoamentis probabile est, velut in annotinis cauli sus, fibrarum fasciculos per medullam & corticem continuatos dispergi, & confuso quasi situ locari; urgente tamen cortice & medulla in Eonam ligneam disponi,debita sensim acquisita versus centrum inclinatione. A cortice inter ligneos fasciculos, utriculorum interpositi ordines Iexcurrunt, & in medullam D laxantur. Haec quinque pariter appendicibus constat, quarum meridionalem respiciens regionem I acuminata eminet; oppositς autem L, V versus septentrionem directae, obtusiae valde, amplum quasi sinum efformant; orientalis quoque appendix V ampla, non multum protuberat; e converso verb Occidentalis O, oblongiori tractu proditista, angulum efformat: Medulla haec taliter configurata coriaticalibus utriculis componitur. In eodem pariter surculo 3 3, sex elapsis mensibus talis emergit exterior configuratio. Exarais enim quinque appendices A eminent, dc intermediae surculi partes B tumidiores redditae sensim ad rotunditatem surculum deducunt. In Cortice geminus fibrarum ordo C eminet; reliquum Vero utriculis D, epidermide contentis, coagmentatur. Lignum pariter
suas habet eminentias E, hujusinodi fibrosis fasciculis coagmentatur, qui
variam magnitudinem sortiti, in medullam Finaequaliter terminantur. diversam habent inclinationem, &in ipsis plura trachearum Ora aperiuntur. Α cortice, inter ligneos fasciculos, utriculorum ordines excurrunt in medullam, quae tribus ditatae appendicibus, quarum superior G versus meridiem dirigitur,amplior vero P occidentalem respicit oram. Paulo inferius facta incisione in parte eiusdem rami I , aetatis mensium decem dc octo , Immentum habesis, cujus exterior superficies sere rotun da est obi iteratis angulis: Cortex quatuor fibrarum seriebus A irrigatur, quae utriculorum ordinibus B ambiuntur. Contenta lignea portio geminis fibrarum involucris coagmentatur, priori enim superioris anni ligneo
46쪽
involucro C, in quo exiguae aperiuntur tracheae, novus circumducitur circulus, de quasi ligneum involucrum D, latius priori, quod fibrarum fasciculis componitur, in quibus trachearum Ora E versus interiora aperiuntur; nonnullis etiam minimis, exterius emergentibus, medulla F utriculis constans, latam appendicem G extra corticem habet, quae erumpentis rami exortus est. Appendix meridionalis H minor reddita conspicitur j orientalis, licet arctior, adhuc elongatur. Succedit duorum annorum cum dimidio scgmentum sere rotundum
31, hujus cortex sex fibrarum ordinibus A, & quandoque pluribus componitur ; geminis antiquioribus involucris B C novum extenditur addita mentum D, in cujus ligneis falciculis trachearum insignes hiatus E aperiuntur ι medulla F dc ipsa adhuc appendices servat, quarum occidentalis G procelior est, meridionalis tamen H minor, pars vero opposita I gemina
erumpente appendice protuberat. Pol tremum segmentum in eodem ramo excitatum annorum trium cum
dimidio 3 6 eandem servat circumscriptionem : Ejus cortex octo fibrarum ordinibus, de etiam pluribus interpositis utriculis constat. Ligni cylindrus quatuor involucris sese ambientibus constat B C D; postremo additus circulus ampliori constat crassitie, dc hujus trachearum ora E prae ceteris ampliora sunt. Inter ligneos fasciculos Occurrunt utriculorum tran DVersialium ordines F, qui non perpetuo continui sunt a cortice in medullam, sed novi suboriuntur ordines: Inter fibrarum fasciculos, appendices G quaedam observantur, quae utriculorum transversialium portiones extant. Medulla fi arctior reddita adhuc appendices promit. In reliquis sebsequentibus segmentis eandem servare videtur Natura proportionem, ita ut singulo anno novus emergat ligneus circulus. Consimilem speciem exhibent segmenta quercus dc similium ; unde concludere possumus, truncos, & ramos inde emergentes, singulo anno additamentum recipere, novo addito exterius fibrarum & trachearum involucro. Pari incremento procedit Natura in Olpium augmento. Foetus ossa, &cranium praecipuὲ, flamentorum progre tum exhibent; haec non omnino
sibi parallela sunt, de hinc inde breves appendiculas filamentosis promunt, quibus invicem colligata, rete efformant parum a libri natura distans, cujus potiores areae dc tota fibrarum compages exsudante osteo succo repletur , de tumet: Successivis incrementis nova fibrarum plana superinducuntur, ρος praeexistenti lamellae osseo agglutinata succo, debitam molem de firmitatem excitant. Patent autem singula plana, resolutione facta per longam ossum macerationem; integrae namque osseae reticulares bracteae evelluntur: In abortibus vero acranio inchoatum rete evidenter conspicitur. Dentium pariter compages hic non parum lucis afferti horum structura prae caeteris minus Alcura est in quadrupedum tenellis dentibus, de praecipue vitellinis, in piscibus pariter, dc in animalium arboribus. Duplici excitantur parte, quarum interior ossea lamella fi brosis do quasi tendinosis capillamentis, in naturam retis implicitis, constat , huic superextenditur alterum involucrum valde crassum, quod a
47쪽
primordiis mucosum est, tractu tamen temporis osseum redditur, candiadum, & durum.
Non longe a radicibus in exteriori lamella filamentorum 3 , quasi or dines A sursum deducuntur, qui lineam crispam ad latera inclinatam B designant. Non siint autem continua corpora , filamentorum instar, a radice ad summitatem producta, sed innumeri sere sunt contigui quasi pili, qui parum assurgentes talem designant lineam; unde sectus per lon gum dens, interioris osseae lamellaec progressium objicit, cui adnascitur aliud externum involucrum D, quod quasi assurgentibus pilis conglomeuratur, quorum distincta compages osseo assilso succo obscuratur. Adhuc haereo, an Natura in ossium productione primo stamina, filamentorum speciem reserentia, ducat, quae in rete implicita plana efforment, haecque tractu temporis selidiora reddantur, disperso ulteriori liti more, qui & interstitia repleat, & ossea reddat An vero filamentorum
rete primo excitetur, non tantum ad conciliandam soliditatem dc concre
tionem, sed ut a propagatis de dispersis Vasis dc nervis osseus succus, veluti a cribro, adhuc fluidus, Sc petrificus humor & spiritus separetur, & extruda tur, qui sensim effuens & concrescens primo sub pilorum specie, tandem copiosius erumpens, adjacentia replendo spatia, metallicam & quasi pe- trificam largiatur naturam & soliditatem. In lignorum petrificatione,& gypsi productione, filamenta primo tenuissima de crystallina sese pio
diuat, a quibus planorum contextura assus o ulterius succo si accedit. Qua re ossium flamenta crassa dc tendinosa probabiliter e vasis, de praecipue sanguineis, que kequentia intercurrunt, percolant osseum illum dc petria ficum sticcum, qui interstitiis astusus & innatans longo transpiratu solide scit. Osicus si iccus in animalibus luxurians, & ab ipsis ossibus& tendini bus essiuens, passim observatur in hujusmodi partium fracturis, de incisio nibus. Musculorum pariter multiplices tendines, temporis diuturnitate osset redduntur. In Gallinaceis circa articulos ab ossibus exsudans icor consimiles producit appendices, dc tophos. Memini, in bove intra cal- Variam ingentem osseam molem observasse quam adhuc servo. Hse
suis circumdata membranis de vasis languineis , alterum cerebrum cum appenso cerebello aemulatur. Hanc autem a primordiis lifiussereor, & cassi excitato osset succi percolatorio solliculo, ita in hanc det
nerasse naturam dc molem, rationi consonum est.
Horum & similium indagine probabiliter suspicari possiimus, fibris Sctransversalibus utriculorum ordinibus, quibus lignum contexitur, peculi rem affundi siiccum, quem superius indicavimus; cujus corporatura Scconcretione varia firmitas Sc durities ligno comparatur. Longum tamen requiritur tempus, ut recenti ligno talis concilietur soliditas, qualis deprehenditur in praeexistenti ligno; unde nova inducta lignea additamenta adipes dicuntur, de a colore subalbo alburnum appellantur. Talem duritiem non sertiuntur, quam subcrescentia inlecta non erodant; unde teredini summe obnoxia sunt. In quercu, octo circulos Ec involucra alburnum constituere vidi: quare, cum facile aeris Sc aquae injuriis cedant, a mechanicis ut inutilia abjiciuntur. Arborum
48쪽
Arborum igitur do similium Trunci, indeque emergentes Rami, novis quolibet anno additis ligneis involucris compaginantur; unde proceres assurgunt etiam caudices, qui ex fibrarum implicatione solidiores redditi, ventorum impetus & materiae pondus iustinere valent. In Herbis vero assurgentes quidam cauliculi, quorum delineavimus segmenta, ut plurimum dispersis per medullam fibrarum Sc trachearum fasciculis, ligneo circulo exterius circumducto componuntur. Quare cum sere annotinismi, in his auctionis ordines non succedunt. dc cum laxiori donentur compage, externorum injuriis facile cedunt. Unum habent plaerique Her barum cauliculi commune cum quibusdam Arboribus, d stipitibus, ad majus robur & oeconomiae commodum; Maos scilicet, qui articuli δι interdum genicula appellantur : Ab hujusmodi namque tumoribus geniculatim vel articulatim prodeunt Rami. Horum structura mira est, de in arboribus, reliquisque durioris & auctioris compaginis, omnino obscura.
Quare ipsam rimari expedit in Caule, cujus lignei fasciculi magis distant,
dc ipsarum ambiens medulla maceratione Obliterari potest, ita ut quaelibet fibrae integrae separari possint. In caule itaque : ni Turcici macerati,nodorum compositio miniis obscura prae caeteris extat. Est autem nodus ramiscatio, novaque implicatio, ut 3c recentia solia erumpant, gemmaque pro
Sub oculis icone mihi non licuit integrum nodum, singulas scit. implicatas fibras, apponere, sed facilioris intelligentiae gratia placuit fibrosi unius fasciculi 3 8 productionem delineare. Quilibet fistularum fasciculus per
interiorem medullam dispersus, paulo infra nodum propagines emittit quarum aliquae Α, interdum contiguo fasciculo inosculantur ι reliquae vero B proximis sbris C associatae, a centro versus peripheriam deductae, Occurrentes fibrosos fasciculos superequitant eleganti implicatione; inter se autem anastomi Eatae, rete D eilarmant,dc tandem corticem perforando, partim in novellam gemmam, partim in solium absumuntur. A penitioribus igitur erumpentes, exteriorem nodi partem taliter percurrunt: Ubi enim ab interstitiis fibrarum lignearum,quibus exterior ambitus excitatur, emergunt, statim in rete E implicantur, & tandem ipsarum nonnullae , ascendentibus fibrosis fasciculis F unitae , sursum producuntur, aliquae in solia diramantur, reliquae ad latera obliquatae G, in gemmam diriguntur. Nodus igitur est productio recentis lobolis in fibris ligneis & tracticis, ut .
exterius derivata in nova solia, dc plantulae Lirculum ocii. gemmam, compingatur. Et quoniam sortis exigebatur alimenti miseela, Sc caulis robur, ideo exarata fibrarum implicatio necessaria fuit. Interiores fibrarum se sciculi cum exterioribus communicant, & a singulo fasciculo multiplices promuntur fistulae, quare aliae stirsiam, aliae in solia, reliqua in gemmam desinunt. In arborisus, ubi rami producuntur, reticulares quoque propagines a quolibet ligneo involucro promuntur, quae unitae cylindrum efformant, ramum scit. consimilem trunco; unde in utrilque a natura delati alimenti rudis miscella promovetur. Taliter compaginantur Caules & Caudices quorundum Fruticum ; ut
49쪽
plurimum tamen ubi nodi excitantur. Trunci unico ligneo involucro contenti sunt, & reliquum medulla tenere solet, Vel saltem, ipsa absente vacuum relinquitur. caulium pariter compages Varia est ; nam piae rum
que dispersi per medullam fasciculi fibros, Q lindrum efformant; quin
doque tubulosi sunt, dc non raro multiplex Occurrit Vacuitas; unde ipsorum segmentum horizontale rete delineat. Caulium & caudicum quo que varia exterior est forma, quae nudis oculis patet; de haec a fibratum vario ductu, quae in soli a & ramos derivantur, exortum trahit. Hanc si signatim recensere vellem, plantarum integram historiam contexere tena
' Egetantium genus, ut debitam magnitudinem sortiatur, dc suae
mortalitatis lacturam luccessiva prolis eductione reparet, statis temporibus novas promit partes, ut tandem emergentes uteri, recentes edantsoboles. Emanantes igitur a caule, caudice, ramis, dc radicibus novellae hujusmodi partes, non illico laxatae extenduntur, sed compendio quodam coagmentatae intra solii axillam cubantes, non parum subsistunt. Gemmae autem appellanmr, eo quod lacrymarum instar conglobentur ι frequenter etiam oculi vocitantur. Gemmae itaque lunt veluti infans seu scelus ita custoditus, ut suo tempore auctus, In surculum excrescens, randem ova promat. Hae nostris hisce regionibus circa Junii mensem erumpunt a tenello surculo mox germinante, & ita custoditae, tandem futuro Vere aperiuntur, de adolescunt. Speciali compage constantvmnae hoc quietis intervallo: sentque veluti infans involutus, seu eruca, in qua compendio quodam insunt ultimi senii futurae partes. TAB. 9. Simplicioribus lustratis gemmarum formis, insigniores exarabimus. In arundine vulgari, oblonga eminet gemma 39 A, e singulo nodo supra anti qui solii insertionem B emergens, mitrali constans forma multum depressa, geminis excitatur soliis, quorum peripheriam pili C, sitrium directi, crispi de candidi, ornant: latus angulare corpus D, viridibus soliis, sese .invicem ambientibus caeparum more, excitatum custoditur. In olea pariter gemmarum species simplicissima est,imico enim soliorum ordine ηo A constat, contentis intus minoribus soliolis B: singula lanugi . ne seu cinereis pilis fungisque cooperiuntur. Eadem sere structitra in herbaceis, dc praecipue in viola martia purpurea 4 conspicitur, a cujus radice, seu sepulto cauliculo A, gemma assurgit, geminis cooperta soliis B ; reliqua intus custodiuntur, & turgent, ut piniforme
Auctior gemma occurrit passim in arboribus, de arbutis; ut in νιte, lau. ro, ficu, rubo, sambuco, moro, dc nuce 42. Haec a tenello surculo Aemergit,
supra delapsi folii vestigia B, & pluribus foliorum ordinibus C rubiginosi
50쪽
coloris constat: In aliquibus minima adstat gemma suis pariter integrata foliolis. Partim absimilis conspicitur species in herbaceis sib terra conditis, & precipue in amarantho 43 ; multiplici enim soliorum ordine A componitur,
quae acuminatam excitant gemmam.
Ebuli pariter gemma 4 , a radicis cylindro A erumpens, multiplici latorum soliorum B serie donata conglobatur. longior gemma obvia fit in avellanis dc quercu 43 ; in qua multiplices foliorum ordines A, siquamarum instar, quasi OVale corpus excitantes, procerum corpus, ab annunculo surculo B, supra delapsi solii cicatricem CCrumpens, componunt.
In gramine 46 pariter consimiles observantur gemmae , a nodo hinc inde emanantes, acuminatae valde; hae gestate proceriores δc longiores redditae pluribus foliorum seriebus A, squamatim locatis, in corniculare quasi
Elegans pariter est in pomis praecocibus de prunis gemmarum structitra, attenta soliorum forma; a tenello namque surculo A erumpunt sit pradelapsi solii vestigia B. Primus soliorum ordo C minor est; reliqui latiores dc proceriores, squamatim sese contingentes, ita ut pineale fiat corpus. A singulo solii apice appendix D una, quandoque tres in malis Armeniacis Scaliis assiirgunt. Enascuntur gemis ab extremis surculorum apicibus, dc perpetuo supra delapsi solii implantationem a lateribus pariter elongati surculi varie puLIulant: alternatim in salice, quercu, dc reliquis arboribus,& vegetantibus,ubi nodus non observatur; in quibus autem extat, una interdum erumpit gemma, ut in arundine dc vite; quandoque gemina, ut in vio, vite alba, de similibus. Mirabilis in platans 48 gemmarum situs, a lateribus enim dc extremo surculo Acras kfacto dilatatus solii pediolus B assi agit, qui tubulosus redditus, contentam, Veluti in vagina, gemmam custodit; unde laceratione revulsus C, ipsam D in conspectiam exhibet. Haec ulteriori ambiente solio E, quasi membraneo sacculo, involvitur, quo dis rupto occurrunt solia F pilis conspersa, quibus gemma excitatur. Parum assi li forma, salicis 49 gemma munitur : Corticis hujus exterior portio in sacculum, leu vaginam A, desinit, qua totus gemmae ambitus cooperitur 3c tegitur; quo lacerato gemma E sese offert, soliolis invicem amplexantibus excitata.
Gemma, cum sit compendium surculi, iisdem integratur, quibus rami componuntur. Insium tamen varie Setamorphoses, in quibus Naturae lusus elucescit: Nam aliquibus plantis taliola, quibus gemma componitur, temporanea sunt, dc singulo solio stabili, quo tandem surculus ornatur, hinc inde gemina adstant; quod in ficu, oesianis, moro, quercu, dc MLmo 1 o contingit, in qua ab elongata gemma selium stabile A pendet, & ΤΑst io. huic pediolo gemina adstant soliola B, quae temporis triatii exsiccata decidunt; in reliquo lurculi, caduca pariter soli a C adhuc supersunt, sensim