장음표시 사용
11쪽
o quaedam Rhetorica ejus nostra aetate Sixti Popina stadio seruntur emissa. Veterinariam quoque conscripsisse auctor est Mercuriatis lib. 4 cap. a , o PhiL -- p f. Qui s. de Veterinari cap. C . Herbarium vero ei adscriptum, Apului potius credit in vita Apuleii Ε menhorsius. Iulium quidem Celsum inter rei militaris
riptores enumerat Rob. Illure quemadmodum huica nonnullis adscripta jant Iulii Caesaris Commentaria. De quibus tamen nihil vere constat. Varia sane ejus eruditio aliud prodere non pote i , qttar Virum ingenue natum, magna seculi felicitate , quod bonarum literarum erat feracissimum. Excepit nempe coluitque ea aetas viros scientia , prudentia, ac eloquentia summos ,
Tullium, Sallusium , Catullam , Virgilium , Propertium , Horatium , Tibullum , Manilium , Vitruvium , Antonium Musam, Ovidium , Livium , Scribonium Largum , Valerium Maximum , Miluum Paterculum : atque si se in Claudii imperium ipsius extenderit vita , Quintum Curtium , Persium , Senecam , Silium
Italiciam , Plinium , viros omnes consummatissimos , in quibus tamen se remum nonnulli Celseo juniorem censent. Opinionem meam fmat laudabitis νeterum confletudo, qua πω nomina Nobiliorum , c Io etiam
Plinii auctoritate rata I libertis raro , nec ferme sine gravi causa unquam coΠcessu scimus , quibus tamensem per servile nomen remaUt. Λ ec moror, quod cet Epistola apud Marcellum in limine operis praenomen desit, quo soli Romani iasigniebantur. Νomen enim apud bori S auctores sape praenomen O cognomen inctu disrHinc Martialis :Ut iugulem curas, nomen utrumque bibam. Salutaribus itaque disciplinis Graci sique literis , non νι nobilitatis indicio, recti in Litus, facile potuit se-
12쪽
sola ad Natalem refert) dignum sublimi Romanorum majestate de bono Medicinae artis splendidssime scribere, idque perennitati O literis mandare, utilitatiS magis quam delectationis causa. Scio equidem, non de e multae auctoritatis viros ,
qui ex modo adducia Ces Epipola opinantur, ipsum
animo in diversa sudia divi H Graeca dumtaxat medicinalia in Latinum convertisse, aut Empedoetis o De mocriti exemplo non ut merus atque ad quaesium Medicus , sed ut sapientem , atque ut Columellae verbis utar, uniνer a natura prudentem , Medicinam veluti phi-Isophia partem cum sapientiae studio coniunxis. Ideoque nec faciam Gus ab Aureliano mentionem , Barthio Advers. lib. cap. 3 censente. Nec denique uΠquam Medicina operatum. credat, qui volet. Nec eam litem meam facio. Medicum certe agnovit magnus Scaliger
de Re Num. 36 . Remedia quidem, Hippocratis O Galeni exemplo , aliunde congesta digessisse , ultro largior:
iam vero morborum τεκμαρσιν O Ἱερουτείαν propris tu genii ductu contextam Pro me res ipsa loquitur. Quin
ipsum pharmaca Prabuisse , non mediocri gloria , exis' sus ad Iulium Callisum Epipola satis liquet. Quorum artis iosam mixtionem se accurate intel xisse, prodit i se lib. cap. 26 . Unde Cornarius fortassis inter Pharmaceusicos reposuit. Immo dedita opera ab aliis praetermissa proferre ac illustrare voluille, censuit Mina douS , varia eruditionis Medicus, de Ext. Ascf. lib. 2 cap. se Maximeque Medicum eius Chirurgica probant, quae, Gineri in Catalogo Chirurgorum jententia, veterum solus Latine scripsit, ut vere ipsum inter Chirurgos reponat doctissimus Septatius Anima b. lib. 8.Caut. ι O in o. Tauta vero id fide peregit, ut Hiero mus ab Aquapendente , Medicus O Chirurgus usu vel annis nemini secundus, in inerat. Chirurg. cap.
de Chir. Dent. his Merbis sese in ipsius laudes di fude-
13쪽
,Ht Mirabilis Celsus in omnibus: quem nocturna
Versare manu, Versare diurna, consulo. Nec mirum:
cum Celsetis eruditissimo Manardo Epist. Medic. lib. 'Epis. ι, bonus O Melis Hippocratis interpres, licet maliquo verbo quandoque lapsus videatur. Quod viro in omni literarum genere exercitato vel ipsa πολυγρα ita libenter profecto condonari Iubet, quamvis non displeatur ipse, non pauca se ex aliena quandoque sententia
posuisse. Horatio pariter Augenio de Mis. Sanguin. lib. 8 cap. ι, Lomnio , Rou eo Epis. Medio. lib. X
sci. 3 cap. 7 , Schenckio, Io. Heurnio , Bened. Maia- moro , Icod. a Castro , innumeri que praeclari judicii Medicis , propter singularem O succinctam cum elegantia doctrinam, Latinus Hippocrates appellatur, in quo Pantini Iudicio Comment. ad Celsi lib. 1 cap. ι optima methodi ac viae rationisque docendi di cendi-cue, O in summa brevitate minia artis O sapientiae Obserpatio plerumque animabertatur. Recti igitur Agricola de Pond. ROM. lib. , Celsi, inquit, auctoritas Medicis nota est, aut saltem esse debet. Quam elegantissimis verbis Caelius Rhodi nus Antiq. Lect. lib. 26 cap. 3 insinuavit: A Cornelio Celso versuram faciunt multi. Verum citra illius sententiam nihil ferme promunt; perinde ac Verba sint Veterum sacro. rum, quae demutasse piaculare flagitium plane censeri debeat, quodque hostiis majoribus procureS. Inde Fernelio, Franciae Hippocrati, referente Plantio in vita Fernelii, cum ob orationis puritatem , tum obj ntennarum pondus , quam carismus fuit. Iurisconsultis procul dubio ii iam nominibus Qque adeo venerabilis , ut Pandectas suas hujus viri auctoritate mu-Πiri voluerint. Verum , ne nimiis laudibus veritis is
OΠeretur, quam Ometur , quem mortalium nemo recte
vituperavit e unicum Murnii iudicium , inter cetera
gravi Forum , huic virtutum coronae lemnisci loco satis a q
14쪽
NA. CORN. CELSI VITA.erit. Ita ille Meth. Stud. Med. cap. 5: Latinos inter Medicos primus est Cornelius Celsus sed prudenter legendus. Nam in multis Asclepiadem Methodicum sectatur, ut fatetur ipse. Hujus cote stilum subigemus , & pluris Latinitatem ejus quam Medicinam faciemus. Unicus itaque Celsus , ut scite idem in Epist. ad Ronss. Celso prae saxa, Medicis Latinis praeferatur e qui pomoeria Romana eloquentiae eo protulit,
ut Medicina suavissimo ore eloquentiae jam sese cultioribus ingeniis merito commendet.
His quotquot naturae a sociavit benignitas, aquos asserte animos , eleganti favete linguet. Ita vobis , 6 Merum animi sermoni que cultum, O firma valetudinis praesidia parabitis. Tantum est. Optandum est, ut sit mens sana in corpore sanol
15쪽
Jo. Alb. Fabrici 1 bibliotheca Latina a Jo. Aug. Ernesti auctitis edita Tom. II, cap. IV. Glsi nomen O atas. A CORNEL1υs CELSUS I, Romanus, Vir doctissimus, nec ipse medicus aut Medicinam exer-
1 Fuere & alii Ce , ut ille, ad quem Floratius lib. I. Epist. 8. item, CUjUS mor tem luget Ovid. Ρont. Ι , 8. tum alter EpicureuS , contra quem scripsit Origenes, &cui Lucianus suum inscripsit Pseudomantem. Hunc Cel
in Continuatione Vomi de Philosophor. sectis pag. I 8. Alius quoque Cornelius Celsus imperator, de quo Trebellius Pollio : Iulius Celsus, scriptorum Julii Caesaris λοψω-τ1U' Iuventius Celsus ICtus :alius denique Aruntius celpus Grammaticus, de quibus infra libro IV. Fuit etiam Iuventius Celseus M*dicus, pater & filius cognominis, &M. Livius Celsus tabularius scholae Medicorum in Inscriptione vetere Romae reperta apud Hieron. Mercurialem IV, I. Var. te 2. Plis adde
uiuum Celsum, Scribonii Largi praeceptorem, Centu ripis Ortum, de quo infra in Apulejo tum discipulum Libanii Celseum Cilicem, de quo Valesius ad Ammian. XXII,
9. Celsum alium genere, eruditione , voluntate laudabilem, quem a Theodosito Imp. Cum praerogativa consulari
nobilibus adjudicari optat SImmachus X, et s. Epist. Ceyum , eloquentiae studi0-
16쪽
cendo quaestum faciens, sed qui putaret, accuratam ejus artis cognitionem ad Virum uni Versae naturae prudentem pertinere. Vixit, ut major pars eruditorum existimat, sub Tiberio Imp. Praenomen vulgo Aurelius, sive duplex nomen gentile faciunt. Sed recte Aldus, & qui eum sequuntur, Aulum Corn. Celsum appellant: ut & in MSS. antiquis reperitur.
Mus scripta deperdita, O libri de re Medica, qui ex sunt. E variis scriptis, quibus Sc ius civile Se philosophiam illustravit monumentis, teste Quinctiliano,
sum, ad quem Libanii lib. 1. Epist. 41. & cujus Epist. 6 & alibi meminit. Ceseum
suerum , in quem S. paulini Nolani panegyricus, Carna. is. Celsum Mediolanensem,
IX, IC. S. Celsum, Archie piscopum ArmachanUm, defunctum a. II 28. de quo Ber- nardus Claraevallensis in vita S. Malachipe cap. IO. & Pn-pebrochius in Actis Sanctor. 6. April. T. I. p. 6 I9. se l. De nostro , opinor, Celso Si
Quid Celsus, Senecas, D-qVar , vel illam Quom dat Bilbilis alta Mar
Ad Celsi nostri vero P triam quod attinet, seq u i nui rCommunem sententiam , licet Coelius Rhodi ginus XIV, . Anti tu . lech. refert, Ve-yonenses sibi civem vindieare Celsum, perinde ut M'. crobium , Vitruvium, pliniumque. vid. Jo. Rhodius in Vita Celsi1.1 Hoc en conato Celsus ma- statur a Columella lib. a. de
re rustica p. I 8 s. edit. Com- melin. Idem lib. I. Cap. I. Nolitorum temporum Cornelius Celsus totum corpus disciplimQ
rusticae ) quinque libris csmplexus est. Quinctilianus XII,
vir ingenio, non solum de his omnibus conscripsit artibus sphilo scyphia & eloquentia) sed
amplius etiam rei militaris Omedicinae praecepta reliquit: dignus vel ipso proposito , ut eum sicisse omnia illa credamus. GI -ci num Celsi transcriptorem memorat Plinius XIV, 2. Hinc Julii Attici discipulum vocat Columella lib. I. Cap. I. illius inquam Attici, de quo idem lib. 3. c. II. Iulius Atticus O Co n. Celpus celeberrimia laus nostra auctores.
17쪽
DE A. CORNELIO CELSO. XI Hreique militaris & rusticae quoque & medicinae
praecepta reliquit, soli ad nos pervenerunt eius de re medica libri VIII, operis, ab eo scripti desertibus, pars sexta Α , ut in codice suo Henr. Stephanus reperit, sive potius liber sextus , septimus&c. post quinque libros de agri cultura , artium Vero non pars sexta, sed secunda: nam in Codice Alexandri Patavini, teste Io. Baptista Morgagno p. 4O. Epist. ad calcem libri quarti legitur: Attium Aurelii Celsi liber IX. idem Medicinae tiber IV explicit feliciter. Atque in aliis MSS. ut Gudiano , ante librum primum : Anium tiber sextus, idemque Medicinae primus. Porro libros, qui hosce de re
Medica proxime antecessere, praecepta de re rustica continuisse, ex primis verbis Celsi recte colligas. Illa porro praecepta de re rustica, memorata etiam
Quinctiliano, quinque constititie libris, diserte testatur Columella libro di capite primo, qui plura ex
illis loca retulit. His de Medicina autem, cum sint puro facilique sermone nitide contexti, meruit auctor , ut Medicorum Cicero, Vel Latinus Hippocrates diceretur, et si Nicol. Leonicen US, JΟ. Heurnius,
aliique prosesii sunt, pluris se ejus dictionem, quam
Medicinam, facere, cum tamen sit plerumque in Medicis etiarn, ac praecipue Chirurgicis, Optimos
au ctores secutus, adeoque minime contemnen-1 De hoc nostro videtur tis Aphoris in. LXXIX, pag. accipiendum , quod S. AU- η3. Quia ab antiquioribus sum-gustinus praefat. libri de haere' su, quae habet, omnia Celpus, O si bus, ait, opiniones omnium ab Hippocrate pleraque, non philosophorum , qui varias es minimi faciendus. Idem p. sectas condiderunt usque ad 63. Crede saltem Celpo, qui
tempora sua ,s ex non parvis hoc non divinavit, sed ex au-
voluminibus Celsum quendam ctoribus praesantissimis, qui O
absolvis te. medi Tnam Olim exercuerunt,
et Sal in a sius ad Hippo cra. id mutuatus es.
18쪽
dus. Nec omittendum, quod in MS. ante memorato Alexandri Patavini membranaceo Forolivi ensiet Veneto altero Clericorum regularium Tolentinorum chartaceo lib. IV. capite ΣΟ. pag. I 3 q.
edit. Almeloueenianae ) post verba sibjicienda junt, notatur lacuna esse duorum foliorum : docuitque MorgagnuS l. c. p. 42 & 48. ex promisso indice capitum, deesse capita quatuor haec, CX. io 1. Vialva exulcerata ess CXL IO3.) de vesica . CXII.
omni dolore vesicae. Ceterum de Celso videndus Jo. Rhodius in Celsi vita, quae iteratae editionidissertationis ejus de acta, Haimiae a. I 672, 4. Lundini Scanorum 1691, . a Thoma Bartholino Anne XA, atque exinde etiam aliis Celsi1 editionibus praemisia legitur: & Daniel Clericus in Historia Medicinae, edita Gallice Amstelo d. 17O2, q. pari. 2. P. at 7 seq. Praecipuos auctores Celsus Hippocratem & Asclepiadem Methodicum secutus est; Methodicae sectae tamen non per omnia fuisse adclictum, uti nec dogmaticae, docet Jo. Conr. Barchus en in Historia raedicinae, Amst. ITIO, 8. P.
26s. Ex eo autem, quod Cornelium Medicum appellat Galenus 9, 3. κατὰ τοπους, non sequitur, Me dicam artem exercuisse, sed ita Vocare potuit, quod Medicam artem scrii sit, sicut artem Ru picam & Militarem , quam praeter Quinctilianum Sc Vegetium lib. I. c. 8. memorat IO. Sarisberiensis Vl, I9. Po-licrat. vel Rhetoricam, in qua sa'pe citatur ab eodem Quinctiliano , aliisque : sed tamen rhetoricus libellus ille , qui est a Popina vulgatus sub Celsnomine, rectius Alio Severiano tribuitur in Rhetoribus Francisci Pithaei, in quibus P. 3OZ- 3 I Z. etiam integrior legitur. Libros ad Herennium Celio tribuendos non esse, jam alio loco annotatum est.
19쪽
Fuerunt, qui Cels Veterinariam commemorarent, apud H. Mercurialem Var. Lech. IV, 1. Sed videtur id pertinere ad ea , ciuae in libris de re rustica de eo argumento scripserat; quo pertinentia etiam sunt apud Columellam, qui propterea commemoratur in Vegetii de mutomedicina lihello. Di stola ad Crium Itilium Callistam , quae sub Cornelii Celsi nomine praefigitur Marcelli Empirici libro de Medicamentis , bcribonium Largum habet ali ctorem, qui scriptum suum de compositione medicamentorum hac ipsa Epistola Callisto dicavit. Apud eundem Marcellum etiam alia brevior Epi. stola ad Pullium Natalem Celso tributa legitur , in qua se ait illius rogatu duos compositionum libros de graeco in latinum sermonem convertisse. Sed &hanc Largo potius adscripserim, qui in prioribus literis promittit, se plures compositiones collecturum. Utraque Epistola exstat in calce editionis Celsi Plantinianae a. I 92, 4. & in Medicis antiquis Aldi Sc H. Stephani. Librum de herbis constat
non esse hujus Celsi, ut infra in Apulejo dicemus.
20쪽
KR AUSI O-ERNESTIANO AUCTIOR ET IN AET ATES IV DIGESTUS.IETAS I NATALIS 1 78 - Is 24 cujus princeps est TCorentina parth. Fontii; cujus filiae habentur Mediolanensis 348I ct Venetae quinque, Ιη931496, 7 9 , & post Lugdunensem i i 6 ) duae
ullae eodem anno, altera ab Aldo ad curam do. Bapt. Egnatii eXacta, altera ab Luca Ant. Iunia eXpressa. a 478 Editio princeps Florentina. fol. Cornelius Celsus de Nedicina : a Nicolao impressus Florentia . cf. Mait-taire An n. typ. T. I, s. IV, p. 386, ct Hambergeretu verisessi ge Rachricliten &c. T. II, p. 9. In hac Cil. xerba graeca latinis literis expresta sunt. Ei autem praefuit Barthol. Fontius, Florentinus. Usus est ea Almeioveenitis, qui nonnullas ejus lectiones revocavit, & Krausius, qui eam ceteris praetulit. 1481 Mediolani, fol. Cornelii Celsi de Medicina liber. Impressum Mediolani per Leonardum Pachel & Uidearicum Sinc renreser diligentissime emendatum. Anno salutis c IIcccc LXXXI. Et hanc contulit Alme- loveentUS. 3493 Veneta l, fol. Aurelius Corn. Celsus de IIedicina. Impressor Joannes Rubeus Vercellensis fuit die VIII mensis Julii 'cccc X cm Venetiis. Lindenius ea usus est. I 496 Veneta II, ap. eundem. fol. Memoratur Naitta irio de Orig. Artis typogr. p 337.