장음표시 사용
11쪽
Caeserum ασ-- id qui uiarim esse uidetur id. lamen not. io maioris Ῥeris, cui titulus liber de Pr identia, es, ut videtur, litoralium, in quibus de omni materia ad ph losvhiam morum vectiante fusius diapusa rat. c. . P. 1 G , Io8, Iois Lactant. lib. I, cv. 16; lib. II, cap. a; lib. VI,
P. 27, aέ . Iam Mero quum Distolas postremis aeri sui annis conscripserit , et hunc libram satiem sub Nerone, quum πibras et potentia moreret Noster, exaratum esse, mili disitamus.
De Meilio Iuniore, Siciliae praefecto , cui et Epistolas et
Naturalium quaest ismum libros insin sit, omnia sunt incerta. Hominem humili loco natum, ingenio, doctrinα ac Mirtute Pria ditum , a Seneca adituum, et ad honores quos gessit -motum esse, e Nai. Quaest. intelligimus. Poema, cui titulus est Aetna, antea Corn. Smero tribui solitum, recte a meresdorso in poet. lat. minor. Lucilio Iuniori est restitutum. ' Plura dabimus in praefat. ad Distolas Senecae, ubi omnia haec locum sutim uti rem sane quam hic nanciscentur; nam Liacilii nomen a Seneca epistologrvho quodammodo ἀδιάκρι et λατε τον est.
12쪽
I. Quaesisti a me, Lucili, quid ita , si Providen- stia mundus ageretur, multa bonis viris acciderent
I. Asta. Se non omnia, quae de providentia Deorum dici possint, allaturum et inquisiturum esse mouet, sed quae ad Luellium cum Dila bonorum amantissimis in gratiam reducendum susticianti Gelli. Vide quae nos supra in Aringumento breviter et sub finem. Si yr identia. Interpolaverant hie Christiani setoli di ina, ita ut in quihusdam exemplar. legeretur xa dise a mMidentia. qnod etiam tu operis ipsius inseriptionem fluxit; quod . monente Phiclauo, item disseutiente veteri xcriptura, omisere recenti. edd. leganter simul et vere; nam et Προυοιαν Graieci, et Providentiam Romani Stoici dicebant. subaud. additamentis, Tullio teste qui Nati Deor. lib. II, cap. 72 : si quis di latheniensium rempublieam consilio regi. desie illud, Areopagi; sic quum
dieimvs Proindentia mundiam administrari. deesse arbitror , Deorum. Plene atitem et perfecte sis diei ea istimalo. ProMidentia Deorum mundum administrari. Qua udoquidem vero de titulo verbum modo iseimus, moneamus, neque id de Pr identia. neque illud de Di ina Pr identia. ab Annaei manu esse, sed ri Quare bonis υiris, etc. quod in libr. Sieii l. optim. totidem litetit, seriptum Mu. retus testatur. Quid itis , si Proseidentia ... acciderent mala. Esse hane querelam et vetustissimam ei perpetuam . inde ah Homero Ioboque usque ad nostra
13쪽
mala 2 IIoccommodius in contextu operis redderetur,
tempora, inter omnes constat. Hae Observatione in errorem gravem de
lueti Ethni ei, quibus alterius vitaeli aud satis sirma notio fuit, aut Deos omnino negavere ut in his Anapae, ite is de Iove fulminatore. Aristoph.
xere rertim humanarum, si non in scios Plane, at certe incuriosos, ut
eanit Lucretius, de Ber. Nat. lib. I, vs. SI sqq. Omnis enim Per se Di-MUm natura necess est Immortali amosummia cum Pace fruatur , Semota ab nostris rebus seiunctaque longe . Nam, Pri alia dolore omni, pri ta Periclis,
Ipsa auis pollens opibus, uital indiga
nostri. Nec bene Promeritis capitur, nee tangittir ωα. Hae nititur defensio in institiae . a Glaticone ἰn stiluta, a P.
Plato v. de Re p. II. pag. ao 9 sqq. Bi P. T. VI. Hae Claudiani celebratissimus Ioeus euius id initium est: Saepe mihi
dubiam traxit sententia mentem. Curarem Superi terras. etc. in Rusu. lib. I, vss. I , 2 sqq. . Notiora haec quam quae hic appingere operae Pretium sit. At libenter haec legenturalitiqui euiusdam apud Plutarch. in lib. Περι τωs AptrisimMν τοις
reddentur. Videtur hie ergo Annaeus proprium hunece et singularem li-hrum de una ex iis quaestionibus quae ei rea providentiam multiplires oriri possunt, conscripsisse; neque innuit quidem perspicue, a se nutscriptum esse, aut seriptum iri opus
integrum, de quo his disputetur, nisi
textus Corrumpatur, ut tentavit Pineianus vid. not. seq. : Neque ergo libet hoe μόρt . ἀποσπασματt v e elibri maioris , ut multi statuere di su-xpicari iure suo id poterant, decrevertant temerario. Non nego tamen
tale aliquid compositum a Seneca, immo sateor in Lactantio saepe et in ipsius Seneeste epistolis Arinae ani operis de Providentia mentionem fie- .ri. Sed quid inde'Aut ante absolutum opus id praemissum est, ut Prae ludium , πρόγοαμαα ; aut Post evul-
14쪽
s 4 PUT II Iquum praeesse universis Providentiam probaremus, et interesse nobis Deum: sed quoniam a toto particulum revelli placet, et unam contradictionem , ma- Dente lite integra, solvere; saciam rem non dissicilem, causam Deorum agam. Supervacuum est in praesentia a ostendere, non sine aliquo Custode tantum opus stare nec hunc siderum certum discursum fortuiti impetus eSSe, et quae casus incitat, saepe turbari et cito ariegatum opus, ut Appendix et corolla. ram praeesse unioersis Proindemiam Probaremus. Proposuit Pin. eianus: quo probamus. Hoc autem est decretum stoi eum, e Soeratis
achola petitum. CL TTedemann, Gelaeder Spe til. Philosoph. T. II, p. 553 sqq. Academicorum quoque dogma est, quod tuetur Cicero. Nat. Deor.
CaP. 71 . et C. Manente lite integra. l. e. aliis de Providentia quaestionibus, v. g. ausit Z an perpetua siti an ubique ait
no minimas quoque res complectatur, et ut eisitatum opus et clades, et principum res promeras adversasque, ita privatorum homunculorum fides , metus, iras, odia, umores, denique vitam totam curet y tvm . si ad rem tiora , neqne ea absona tamen, instexeris tete, utrumue Deus ipse sit. an
Dei saevitas P an eum fato eadem eredendat et id genus hene multa. Vid. haec in Proeli decem Dubitatiosibus de Providentia.
Deorum homuueto aget' ait quidam Ohiurgator Senerae, ad hunc locum: Vae superba et arrogans impietast Sed quid hie, amabo, arrogantius, quid magis impium quam Claudiani in laudatis modo versi eulis πολυθρυλ i - τον epiphonema: κ Abstulit hune tandem Busui poena tumultum,absolvi qua Deos'. Id est, ex rhetoricis figuris
una, rara quidem . sed non infinisa. aut inesseax, quam optimus tali iam rerum seriptor Fontanter παραδοξα - γόου nominavit, quod ex inusitata et inexspectata vocum sociatioue exsiliat. Vi id Lurani de Ptolemaeo Paene ultimo: Laeetatur honore Rex puer εαsueto . et quod sibi tanta iubere Permittunt Iamuli aut Aquinatis podiae in famoso imis Mae': Sumere
nocturnos meretrix Augusta ciacuit
Ausa; aut id cis'ique Bilbiliet, lib.
I. ΕΡigr. L. vs. 34: Miserere tu felicium; quod aemulatus unus e Nostratibus ait: Prenea μει de no-ere gliare flvon sine aliquo crastocle, etc. Epicuri sententiam tangit. CL De mann , opere multotiea laudato, T. lI, pag. 372 sqq. Caeterum suse id et splendide Tull. de Nat. Deor. lib. I l. Laetatit. in libr. de Ira Dei, Theodo- retus in orationibus sacris, Massilion, Mnglon, in aureo opusculo. de PE-xisιenoe de meti. Αdi et mulio his altiora, Psalm. xviiI, et Iobi lib. Quae easus incitat. H. e. quae casu Lasard) incitantur, moventur. Arietare. Temere ruere in se. Vid. de Ita lib. II, cap. 3. HI uot.
15쪽
tare : hanc inoffensam velocitatem procedere aeternae legis imperio, tantum rerum terra marique gestantem , tantum clarissimorum luminum et ex dispositione lucentium: non esse materiae errantis hunc ordinem , neque quae temere coierunt, tanta arte pendere, ut terrarum gravissimum pondus sedeat immotum, et circa se properantis caeli sugam spectet; ut infusa vallibus maria molliant terras , nec ullum incrementum fluminum sentiant; ut ex minimis se
minibus nascantur ingentia.' Ne illa quidem quae videntur consusa et incerta,
Aeternae legis. Ita vocabant mentem ac consilium divinum . sive ut
Tuli. de legib. lib. II, loquitur , rationem rectam summi Iovis. Hoc seusu dixerat sublimis Pindarus reserente Platone in Gorgia : Νομοv ειναι παν- τωv βασιλεα θυητῶντε καὶ ἀθανατων. Eodem quoque modo Euripid. in He
telligit materiae, quas, quod mini- viae et insecabiles sint , Epicurus vocat ἄτομους, singitque huc illuc
suopte concitatas ferri. Infusa terras. Oceanus, qui a natura Per tu seriores ac profundiores terrae partes Profusus, quasi Per valles , quatenus iuxta continentem et insistas extenditur, lilii hi ficum aquam Communicat ideoque eas mollit, sertiles reddit. Nec tiliam inerementum suminum sentiant. Oh vapores quae ex unda rum sinu exsurguut. Id quoque ραι'
νόμευοv Ecclesiastes , cap. I, notat; omnia flumina intrant in mare, et
Ex minimis...... ingentia. Vt quercus, cedrus, etc. Hoc quoque stupens Cicero ait: Seminis vim esse tantam, ut id quamquam sit perexiguum, tamen, si inciderit in conemientem com- Prehendentemque naturam, nactumque sit materiam , a ali augerique γε
que genere. CL Arr. Manual. Epict. ubi eodem argumento Simplicius ad demonstraudam Providentiam utitur.
Sic late apud gallicum poetam G-brian , tu Poemate, cui mors vetuitne ultimam manum imponeret Nature dicitur Natura Enfermerdans uri gland des Ioreis inuom bra-
ιles. Elisorum. Vox quam mutuatus est
Noster a positis. Vidi enim proprio
sensu est e re aliqua eiici. cuius pressae vi multa duo latera coiere et quasi nempe e nube , ita firmiter pressa ut summa pars illius et ima adhaererent, fulmen emicaret. Haec quidem opinio erat, ut Plurimum, accepta antiquis, quippe qui, naturalium rerum
16쪽
tium verticibus effusa, tremores labantis soli, et alia quae tumultuosa pars rerum circa terras movet, Sine ratione, quamvis subita sint, accidunt: sed suas et illa causas habent non minus quam quae alienis locis conspecta miracula sunt, ut in mediis fluctibus calentes aquae, et nova insularum in vasto exsilientium mari spatia. Iam Vero si quis observaverit nudari litora pelago in se recedente, eademque intra exiguum tempus operiri, credet caeca quadam volutatione modo contrahi undas, et introrSum agi, modo
erumpere, et mnguo cursu repetere Sedem suam :
quum illae interim portionibus crescunt, et ad horam ac diem subeunt. ampliores minoresque prout illas lunare sidus elicuit, ad cuius arbitrium Oceanus exundat. Suo ista tempori reserventur: eo quidem
magis, quod tu non dubitas de Providentia, sed que-
xeris. In gratiam te reducam cum Diis, adversus Optimos optimis. Neque enim rerum natura Palitur, utrinquam bona bonis noceant. Inter bonos viros ac Deum amicitia est, conciliante virtute. Amicitiam
dico 3 immo etiam necessitudo ac similitudo: quo-
Darum gnari, e coniecturis potius inundi arcana assequi tentaverant
quam ex attenta τωυ φαινομένων observatione.
Incendia essum. Montes dieit qui ob vertices ignivomos nobis appellantur voleans. Similiter Maro. Georg. lib. I, 4 at Vidimus undantem ruptis fornacibus Aetnam, Flammarumque globos liquesctaque υοι-
Calentes aquae. Cf. Plin. lib. II, p. I ed. Bip. In vasto. Haec pro in vasto mari positum'paret, ut in alio, in immen
Et noDa insularum vatis. Ipse Nat. Quaest. lib. VI, cap. 23: Theram et Therasiam, et hanc nostras aetatis insulam , Uectantibus nobis, Aegeo mari natam, quis dubitat y etc. Consule praeterea Liv. lib. xxxxx, Suhsa. ubi eiusdem miraculi exemplar memoratur, et Plin. Ηist. N. lib. I l. cap. 89 ed. Bii'. et Iib. IV. eap. I u. Iam Mero, etc. Coia f. in se. quae dixit Nat. Quaest. lih. II l. cap. 28. Necessitu . Necessitudines appellabantur Romanis aut arctissimae
illae amicitiae , quibus devincti non iam duo, sed unum quid et idem erant, aut propinquitates assiuitates-
17쪽
ii iam quidem bonus ipse tempore tantum a Deo dinseri, discipulus eius, aemulatorque et vera progenies, quem parens ille magnificus, virtutum non lenis exactor, si gut severi patres, durius educat. Itaque quum videris honos viros acceptosque Diis, laborare, sudare, Per arduum escendere, malos autem Iascivire et
voluptatibus fluere, cogita filiorum nos modestia delectari , vernularum licentia : illos disciplina tristiori contineri , horum ali audaciam. Idem tibi de Deo Ii queat. Bonum virum in deliciis non habet: experitur, indurat, sibi illum Ρraeparat. ΙΙ. Quare multa bonis viris adversa eveniunt 8 Nihil
accidere bono viro mali potest; non miscentur Contraria. Quemadmodum tot amnes, tantum superne deiectorum imbrium, tanta mediterraneorum Vis sontium non mutent saporem maris nec remittunt quidam : ita adversarum impetus rerum viri sortis non
vertit animum. Manet in statu , et quidquid evenit, in suum colorem trahit. Est enim omnibus externis potentior; nec hoe dico: non sentit illa, sed vincit, et alioquin quietus placidusque, contra incurrentia attollitur. Omnia adversa exercitationes putat. Quis autem, vir modo et erectus ad honesta, non est laboris appetens iusti et ad ossicia cum periculo promptus' Cui non industrioso otium poena est 2 Athletas videmus, quibus Virium cura est, cum sortissimis quibusque
que; bis enim quasi necessario videtur natura munexuisse aut mos e devinxisse.
Eseendere. En hic riirsiis illa vox escendera oecurrit qi iam non semel Antiae ins in libris repertum iri supra de T anq. Anim. ca'. ultim. T. I, pag. χεο asseveravimus; et mrascendet'e, ut priore loco, multo acutior et vividior; quippe quae asce dentis visum elare significet, et tanto isti voeabulo cascenderσὶ Praestet.
quanto apud Nostrates sminr su- Peritis est vis a glaser aut monum Non mutant renii lune piadem. H. e. asturi ludinem liaue nimii salis quod sibi admixtum marinae undae circumseruiat, aut tolluci: omnino, aut imminuuuia deutium vero itera uota res ebi.
18쪽
confligere, et exigere ab his, per quos certamini
Praeparantur, ut totis Contra ipsos viribus utantur.
Caedi se vexarique patiuntur; et, si non inveniunt singulos pares, pluribus simul obiiciuntur. Marcet
sine adversario Virtus; tunc aΡparet quanta sit, quan
tum valeat, quantumque polleat, quum quid possit, patientia ostendit. . Scias licet, idem viris bonis esse faciendum, ut dura ac dissicilia non resormident, nec de sato querantur: quidquid accidit, boni consulant, in bonum Vertant. Non quid, sed quemadmodum seras interest. Non vides quanto aliter patres, aliter matres indulgeant 2 illi excitari iubent liberos ad studia obeunda mature, seriatis quoque diebus
non patiuntur esse otiosos, et sudorem illis, et interdum lacrimas, excutiunt: at matres fovere in sinu, continere in umbra volunt; nunquam flere, nunquam tristari, nunquam laborare. Patrium habet Deus adversus honos viros animum, et illOS sortiter amat: et
u operibus, inquit, doloribus , ac damnis exagitenis tur, ut verum colligant robur. η Languent per iner-liam saginata, nec Iaboro tantum, Sed motu, et ipso
im de suo querantur. Porro ea est eousuetudo mortalium , ut si quid eus evenerit, fatum, astra, Deos, μαρμένη v , non se in sent, ab homini a semper eulpam in negotia transferentes. Vid. Sallust. bell. Iugurth. cap. 1 fin. Boni eonsulam. Ita consilientur ut etiam e re mala bonum aliquid exsiliat. Consulere idem est ae consilium
ιd.... eras. orbitatem, V. g. aut egestatem, aut contumelias iniusteve inustum dedecus, aut, nam quid accidere non potest' verbera et cruciatus et admotam Publice ne m.
Aliter. Pro dissimiliter. Rara hoc
sensu vox apud bonae notae honiqtie aevi scriptore1. Sudorem. Exercitationibus gymuicis opponitur hic iambra. uti apud Ciceron. Brut. cap. 3, umbracula. Patrium. Hoc est. Paternum, κατ' ἀυτιθεο tu indulgentiae huic maternae, qua nimium amatus Puer emollitur sensim depravaturque. ineribus . coitigant robur. Par loratii severitas, alioquin Parum Severi, canentis lib. III, Od. xi init.
Angustam, amici , Pauperiem pati Robustus acri militia mer Condi-seat . Vitam a sub dio et ere id sagat In rebias.
Minu. Vulgata lectio, eaque unice
19쪽
sui onere desiiciunt. Non seri ullum ictum illaesa selicitas: M ubi assidua fuit cum incommodis suis rixa. callum per iniurias ducit, nec ulli malo cedit; sedo etiamsi ceciderit, de genu pugnat. Miraris tu, si Deus illo bonorum amantissimus , qui illos quam optimos
esse atque excellentissimos vult, fortunam illis, cum qua exerceantur, assignat 3 Ego vero non miror , si
quando impetum capiunt Dii spectandi magnos viros,
colluctantes cum aliqua calamitate. Nobis interdum voluptati est, si adolescens constantis animi irruentem seram venabulo excepit, si leonis incursum interrilus pertulit: tantoque spectaculum est gratius ,
κ quanto id honestior iacit. Non sunt ista, quae pos-
praeserenda. Bonis vitis mala Deus lautum tribuit, quippe quibus robur inest. Caeteri inertes et deiecti non solum labore exiguo , sed pareo adeo motu defatigautur. Aliquot M . mola. Male, quod quemque nexus et seriessaeile docebit. Mote quoque et onere fere idem valent. Igitur motu Prae. ivli mole. De genta Pugnat. Ελλειψις elegans quam optime di oster explicat Ep. avi: Qui adiecisιs ρvlitibus in gentia
se excuti, nec arma dimisit. In certaiuinibus gladiatorum hoc saepe ac cidisse, neque Per se obscurum est, et statuae hodieque exstantea doeent,
inprimis gladiator uobilis Boethesia-
uiis, ut V aut, quem e Corn. Nep. Cabr. lib. I. cap. I, e Pre sum
satio putabat Lessingius , ab Heynio
meliora edoctus. Fortunam illιs.... as/ιgnat. Adversario loco nempe, quem impu-ςueu viribus totis, quo maiores , etiam vieti. esse videantur.
Im etiam ea uni Dii spectandi. Ide,i, Praecipites irruuut, et quasi e sedibus suis, ex Olympo 1uo, serun
tur spretaturi. Si adolescens..... interritris pertulit.
Nihil his prodigiis , quae fidem no
stram Prope excedunt, apud veteres, Praecipue apud Romanos , Imperatorum tempore, crebrius suit. Legendus de his Mattialia liber, qui Spectaeulorum dicitur: ubi inter alia
unus memorat ne adolescens nyrum, ursum . pardum et leonem interemisse. Ita se habet epigramma xv ὶ: Summa mae, Meleagre, Iuit quiae gloria famae, Quanttila Camophori portio, fusus aper e Ille et M aeri tivenaliata condidit urso, Primus in Arctoi qui fuit area poli: Str- et
wnoea spectandum mola leonem, nem Ieas potuit qui Geuisse manus; Et Doluerem Ionso Porrexit Mulnere pardum. Adiqum. eiusd. lih. igram m. xxiII et xxviii et, quod magis attonitus leges, Epigr. v , quo narratur emina tu amphitheatro cum leone decertaviaSe. maestior. mnestus idem est ac ingenuo, immo illustri Ioco natus.
20쪽
sunt Deorum in se vultum Convertere, sed puerilia . et humanae oblectamenta levitatis. Ecce spectaculum dignum , ad quod respiciat intentus operi suo Deus :ecce par Deo dignum, vir fortis cum mala fortuna compositus, utique si et provocavit. Non video, in
quam, quid habeat in terris Iupiter pulchrius, si
convertere animum velit, quam ut spectet Catonem, iam partibus non semel fractis, stantem nihilominus
Gallio nos aliquando similiter diximus nobiles viros lea honnetest gens. Quod ad sensum pertinet, nil confragosum est. Etenim iste olim sith principibus invaluit mos, ut equites atque senatores , Obliti sui, componerentur cum gladiatoribus. Vide ipsum Senec. Epist. cur, ubi: Ad-viee illas iurenes, quos ex nobilissimis domibus in arenam Lauria coniecit. Item Quaesti Nat. lib. VII, cap. 3r sub sin. eri suo. Mundo regendo et conservando. Id enim Dei opt. max.
proprium maxime munua est, universa ita tem Perare, ut servato ordine et aequabili motu et partium omnium mancute concordia. uno verbo. νατακοσμου τε και καθ Μαουιαυ cursus suos conticiant. Omr Dei igitur non est, ut Galliei ιδιωτtσμου iustae dixeris, mundus a Deo creatus, sed mundi eonservatio. Par. Gall. coule . Driorum socie tas , ut inWisum star consubim Paterc.
-ttoriam centies oeeurrit. Compositus. Iloe rat, luctans, sive luetaturus. Perpetuo his vocabulis illuntur commicterv et eramρonere ,
quom de adversariis loeuturi sunt quorum alium alius impugnaturus est. Pauxillum tamen diserepantiae inte-
rest, nempe non habito pruelianti timnumero committi posse nutim eum duobus, eum tribus, cum intillis, sed Noni semper unum etina tino, duciscitiis duobus, ete. Quod mox oecurrit. M ultque et si ProMo Verit. eo senεuintelligendum stilo quo si scripsisset. aut se cum ea comPonens. Namque saepius quidem vir fortis a sortuna impetitur. lacessitur; interdum tamen hane videtur ipse lacessivisse et Provocavisse, quum iii suum sponte malum, bene ageus, Currit. Partibus. Pompeianis nem 'e, qua tamen rempublicam et imperii veterem sormam tuebantur. Sed nihil mirum est partes et quasi Delionem hos vocari, quos sola rebelles victo ria declaravit.
Nou semel. Primo quidem. Italia adempta , quam ante praelitim, autetiabas, optimates et Pompeiani dereliquere; mox, Hispania Auhiugata, tum Pompeio apud Pharsalum iis sugam coniecto, moxque petisti; deinde Scipione Q. Caecit. Metello ad Thapsum iu Africa ad tuteri emouem usque deleto. Stantem rectum. Eamdem imaginem Fluctus habet de Catone , lib.