L. Annaei Senecae Opera Omnia

발행: 1828년

분량: 669페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

41쪽

DE PROVIDUM M voluntatem vestram notam secistis. Prior enim adis ista venissem, ad quae nunc vocatus adsum. Vultis

is liberos sumere' illos vobis sustuli. Vultis aliquamis partem corporis 3 sumite. Νon magnam rem pro- is mitto; cito totum relinquam. Vultis spiritum ' Quid- ω ni3 nullam moram faciam , quo minus recipiatis , H quod dedistis; a volente seretis, quidquid petieritis. is Quid ergo est y maluissem offerre. Iliam tradere. Quid opus suit auferre 3 aecipere potuistis. Sed ite,a nunc quidem auferetis, quia nihil eripitur, nisi re. - iinenti. Νihil cogor, nihil patior invitus . nec serviora Deo . sed assentio: eo quidem magis. quod scio

is omnia certa et in aeternum dicta lege decurrere. .s Fala nos ducunt, et quantum cuique restet, Prima nascentium hora disposuit. Causa pendet ex Causa, privata ac publica longus ordo rerum trahit. Ideo sortiter omne serendum est, quia non, ut putamus, incidunt cuncta, sed veniunt. Olim constitutum est

quid gaudeas, quid fleas: et quamvis magna videaturo varietate singulorum vita distingui, summa in unum venit: acceptatis peritura perituri. Quid ita indignamur 2 quid querimur' ad hoc parati sumus. Viathar , Ut vult, suis natura corporibus: nos laeti ad omnia et sortes cogitemus nihil perire de nostro. Quid est honi viri Τ praebere se fato. Grande solatium est, cum universo rapi. Quidquid est quod nos. qic vivere iussit, sic mori, eadem necessitate et Deos alligat; irrevocabilis humana pariter ac divina Cursus vehit. Ille ipse omnium conditor et rector scripsit quidem: sata, sed sequitur: semper Paret, Semel iussit. α Quareis tamen Deus tam iniquus in distributione sati fuit is ut bonis viris paupertatem, vulnera et acerba fu-

Ser pati fauis. Id est. leges in aeternum dixit, κripsit.

42쪽

. nera adscriberet 8M Non potest arti sex mutare main

teriem : haec passa est. Quaedam separari a quibusdam Non possunt, cohaerent, individua sunt. Languida ingenia , et in somnum itura , aut in vigiliam somno simillimam , inertibus nectuntur elementis : ut ess-ciatur vir cum cura dicendus, sortiore sato opus est. Non erit illi planum iter: sursum oportet ac deorsum eat, flucti e tur, ac navigium in turbido regat; contra fortunam illi tenendus est cursus. Multa accident dura. 8aspera , sed quae molliat et complanet ipse. Ignis au rum probat, miseria sortes viros. Vide quam alte adscendere debeat virtus: scies illi non per secura vadendum esse.

Ardua prima via est ι et qua vix mane recentes Enilantur equi: medio est allissima eaelo; Vnde mare Et terras ipsi mihi saepe videre Fit timor, et pavida trepidat formidine pectust Vltima prona via est, et eget moderamine eert . Tune eliam , quae me subiectis excipit undis , Ne ferar in praeceps , Tethys solet ipsa vereri.

IIaec quum audisset ille generosus adolescens, et Pla- 9

n Passa est. Stoicae scholae decretiim: de quo e . ad Nat.

Quaest. lib. I. praes. a. 3 eisn. Item Diog. Laert. lib. VII, i 34, ubi Menag. Senee. Ep. 65 laudat i Dicunt, ut scis, Stoiei nostri, duo me

in rerum uatura . Ex quibus omnia fiant i causam et materiam. Materia ineet inersi res ad omnia parata; cessatura, si nemo moveat. Causa

autem, id est, Batio, materiam sor-

mnia, et quocumque villi . versat.

Plura dedit Lipsius io Physiolog. Stote. II, 4. Materia igitur Passa est, ut formaretur in id quod fieri potuit. Illust taliae nune hoe dogma aliquot

exemplis.

Elementis. Cf. de Ira II, 38. I9.

Cum eura. l. e. laude et gloria: de Benes. IV, ε , s. Fortiore fato est. Qiiod originem duxit ex elementia melioribiis. Ardua Prima Mia sal. Versus noti

exstant apud Ovid. Metam. II, 63

sqq. de Pliaethonte. va. t. Recentes, quippe Oceano toti ambrosiaqne a sumpta. ideoqua quiete usi. 3. Ex qua auitudine euocior prae timore despicere. 5. Ultima pars viae do- mergit et inelinat, quum sol est in Oecasu. 7. Ipsa Tethys Oceani uxor excipit Phoebum; i. e. descendit Phoebus in mare. oecidit sol. Desumis pia fietio e vita heroum qui amicirari convenientes. aut a bello redeuntes ab aveillis Iavubantur et mi uistra

hantur. Generosus adolescena. Phaellion.

43쪽

DE PII OVIDI Nil cet, inquit, via ; escendo; est tanti per ista ire casuro. D Non desinit acrem animum metu territare:

Ul i te iam teneas, nullo Ine errore traharis Per tamen adversi gradieris cornua Tauri , Aemoni uiae arcus, violentique ora Leonis

Post haec ait: Itinge datos currus : his quibus delerreri ni e putas, incitor: libet illic sta ire, ubi ipse soliropidat: humilis et inertis est tuta sectari; per alta virtus it. VI. M Quare tamen honis vicis patitur aliquid mali Deus fieri 2 is Ille vero non patitur. Omnia mala ab illis removit, scelera, et nagilia et cogitationes improbas , et avida consilia, et libidinem caecam , et alieno imminenlem ava Pitiam : ipsos tuetur ac vindicat. Numquid hoc quoque a Deo aliquis exigit, ut

bonorum virorum etiam sarcinas servet ' remittunt ipsi hanc Deo curam: externa contem IIunia Democri

ius diuitias proiecit, onus illas bonae mentis existi

nam quum se easti O. Seneene fiunt. Don Ovidii. Nori desinit. Hi bos acrem ι--am Phaethontis. Sit Inentes tres verinaua ibidem exstant 79 sq Signa uiae Loda aco. tauri, sagittarii sareus sagittarit Aemonii s. Centauri Thessalia , aut Aemonia orti est leonis Phaethonti obvia in itinere suo tWH Moo Et baee Sene.

- . nori Poetae, sunt. Apud poeta otiim Phaethontia responsio mittitur. Tales explieationes saepe asilicit No-ater versibus, quos e Poelia addu-κcrati 1 I. Ana. Eam ob causam viro h nos pati mala, iat doceant caeteros; et apsis discendἀm est, ea bene pati: nati enim aunt in exemplar. Omnia mala. Quae Proprie sic diei merentur. ειά consilia. Avidam cupiditatem, de Brevit. vit. III. 3 sin. ambi

tionem Cla Saminas. Externa illa, opes , divitias , honores etc. vocat.

ea erit. l'. u. ML DEmoeriae, p. sis m. ueglecta esse miror. Fuit antem diversa uaditio de hac re: aliis De inocritiam referentibus ulcunque patrimoniunx siauva, quod apud omnes conatat iserrimum fuisse. neglexisse C . de suib. lib. V, cap. 29; ΗΘ Iib. I. Epistol. RH. lla. Aurenaeus,1 v. - . pag. a54 M. Schaeser. Milis plures ; aliis diviso cum fratribus patrimonio, exiguam sibi partem eIegisse Diog. Laert. IX, 35; Λe-

44쪽

mans: quid ergo miraris, si id Deus bono accidere patitur, quod vir bonus aliquando vult sibi accidere' vi Filios amittunt viri boni. is Quidni, quum aliquando et ipsi occidant 7 re In exsilium mittuntur. M Quidni, a quum aliquando ipsi patriam non repetituri relinquant 2 ex Occiduntur. . Quidni, quum aliquando ipsi sibi manus asserant 7 . Quare quaedam dura patiuntur 2 u ut alios pati doceant: nati sunt in exemplar. Puta itaque Deum dicere : MQuid habetis, quod de , me queri possitis vos, quibus recta placuerunt 2 Aliis bona salsa circumdedi, et animos inanes velut longosallacique somnio lusi; auro illos, argento et ebore ornavi: intus boni nihil est. Isti, quos pro felicibus adspicitis , si non , qua occurrunt, sed qua latent, videritis, miseri sunt, sordidi, turpes, ad similitudinem parietum suorum extrinsecus culti. Non est 4

ista solida et sincera felicitas : crusta est, et quidem tenuis. Itaque dum illis licet stare , et ad arbitrium suum ostendi, uitent et imponunt: quum aliquid incidit, quod disturbet ac detegat, tune apparet, quantum altae ac verae foeditatis alienus splendor absconderit. Vobis dedi hona certa , mansuru : quanto magis versavcritis, et undique inspexeritis, meliora maioraque. Permisi vobis metuenda contemnere, cupiditates

ilau. V. H. IV. xo : a quibus N Ater Prorsus discessit, nescio quem

iulive a parietibiis desumpta , quo

marmore vario ein distinctos orna

tosque suisse eonstat; es. Attienaeum lib. iv, eap. t 3, p. uin edit. Schaes. Meluenda. Minus necurate atque exaele videtur hoe loeo Annaeus loqui quam solet: namque de ita patet

Esse sermonem. quae imperitae multiiuctitii vulgo mutum incutiunt, qualia sunt egestas, carcer, servitudo. deforme corpus. adversae valetudines. aut ipsa mors ; quae tamen mi

nime dieit reformidauda sapientium disciplinas atque mentis humanae dignitatem stoico ingenio amplexantibus. Serihendum igitur melius sciret metuenda Mulgo aut reformidula --risque. Caetervm oppositum id inciso quod mox sequitur, curidiari a fastidire. qnasi diceretur: illa contemnas licet quae vulgus Pavet, quise vulgus expetit.

45쪽

DE PROVIDENTIA fasticlire: non fulgetis extrinsecus : bona vestra in trorsus Obversa sunt. Sic mundus exteriora contempsit, spectacula sui Iactus. Intus omne posui bonum: non

6 egere felicitate, selieitas vestra est. GAt multa incin dunt tristia , horrenda, dura tolera tu i is Quia non

poteram vos istis subducere, animos Vestros adversus omnia armavi. Ferte sortiter; hoc est, quo Deum antecedatis ; ille extra patientiam malorum est, vos supra patienti an . Contemnite paupertatem : nemo tam Ρauper vivit, quam natus est. Contemnite dolorem : aut

Nori extrinae s. Quid ibi

praecise designat extrinsecus. Grae- eirantibus haee esset: πιίλ-

- γουν - τοις ἐζω. Porro Gidem omnino est quod gnitiee rexterne vel ia non nam, vox quidem multipliei sensu idcircoque ambiguo, sed cui ex citctimstanti a lux additur; ita ut nonnunquam ea significet quae extra corpull li manum sita Possidentur, ut divitiae, aut timores, Dequentius tamen haec etiam quae extra mentem. ut oris eorporisque loema felix aut prava, adversaque aut secunda valetudo. Hoe modo nune accipi debet To extrinsecus, et sensus est i Non haeo vobis orname in Sunt. tantum quae a rebus extra animum sitis proficiscuntur. oti erra sint. Apis selecta. Nam Mertere ea in compositione visivest partieulae est in eontrariam Partem vertere quam fieri solet aut Par est. Porro quae ornamenta ab ia-tima mente sunt, ea non in line Parte rerum manent qua Plerique eupiunt aut Putant.

Notum est olim animam mundo hoc est, omnium rerum Gelestium

terre telumque conglohationi) tribu tam esse a Veteribus. Vide Platoniseeleberrimum Dialog. Tt 'Av. Cieer. pass. Diog. Laert. Qua hic quoque .

quamquam minus expresse, ait Seneca praeditum esse universum, qui sui ipsius contemplator perPetuus, nihil externum eo templetur. Praeterea illa persecti τού quod

quidem non esse non potest, quum extra τὸ παυ nihil sit. nisi vacuum atque infinitum. natura est, ut quidquid est bonum in sa eontinens, ne que indigens externarum rerum . sibi

sussciat. e se non exeat et in sui contemplatione immotus perseveret.

Quod sie Veteres de Mando , nos do

Deo totius molis auctore dicimus. Vos istis subducere. Humanam V

tam sibi fingit miseriis easibusque obnoxiam praedam , qnae hae potiri

semper conantur; conatur e partu sua homo se istis subducere.

rte forιiter: hoo est, quo Deum antecedatis. Hoe, at ias ita dicere, supra ipsum Deum dignitatem vestram evehet: quatenus nulla mala pati Potest, vos vero pati potestis; at supra ea vos tollendo, hae parte Deum aut Meditis. Nemo tam pauper Virit, quam n tua est. Siquidem homo tam superhus

et immen arum opum congerie pariam contentus, nudus in lucem Pr

46쪽

solvetur, aut solvet. Contemnite fortunam : nullum

illi telum, quo seviret animum, dedi. Contem nile mortem : quae Vos aut sinit, aut transfert. Ante omnia Cavi, ne quis vos teneret invitos: patet exitus. Si pu-6gnare non vultis, licet fugere; ideoque ex omnibus rebus, quas esse vobis necessarias volui, nihil secisacilius quam mori. Prono animam loco posui: trahitur. Attendite modo . et videbitis , quam brevis ad libertatem, et quam expedita ducat via. Non tam longas in exitu vobis, quam intrantibus, moras posui: alioqui magnum in vos regnum fortuna tenuisset, si

homo tam tarde moreretur, quam nascitur. Omne 7

tempus, omnis Vos locus doceat, quam facile sit re

ditur, neque solum absqne divitiis, sed et sine vestimentis, etiana tenuissimis. Minus pauper conditur in tumulo et iacet; nam linteo su nebri

obvolutum cadaver est. Atil aolseet. Vos nimirum. Destrue

tur ipse tempore, vi humana, authonii vis vitam ipse finiet. Id non tam honum, non tam verum quam subtile est. et ἀντιθέ utitu captatori fortasse, aliis minime placebit. Aut alia ιrans eri. Qua incumbente capitibus nostris, aut nihil iam sumus, uisi pulvis et umbra, aut alias in plagas trausgredimur. Nescio an hie inutierit Seneca posse et innumeros globos qui per inane cireum .seritu tur incoli, ut in elegantissimo

opusculo de la Piaralles des s undes assirmavit Antecelle, et hos iii locos

nos Post mortem commigrare i aulantum velit Elysios eampos et beatorum insulas piorum mavibus ostentare. Quidquid id sit. liquet Nostro

id non succurrere quod sortasse post

exactam vitam Peiora nos maneant;

sed quum de sapieutibus et bonis viris agatur , illud non luterest. Teneret. Retineret. Caeterum totaphrasis in hane relahitur sententiam. Non Posse aliquem probiberi quin moriatur, licere mori cui libuerit.

An nescis, aietae micemis moriturus, paulisper virilia ,resso , aut eastite

ad parietem illiso . emori Ilaere 'Martialis, lib. I. Epigr. xLIII: Gniugis avἀissol stum quum Poreia

Bruti. Et subtracta sibi quaereret arma dolore Nondum scitis , ait, mortem non Posse negari ' Credideram aviis hoc Dor docuisse patrem Dixit , et ardentes aseido bibit με δε- Mitiose Ι -- , MIerrum , ωνδα motista , negat Pugnare... Iugere. Pugna est vivere ; et go suga Decem si hi conscIre. Animam Posui, lapsuram SPonte, nisi identidem trahatur. Hoe fit, quum reciprocamus. Acumen in hoe loeo

Deile intelliges. Caetetum es. de Ira lib. III, P. IS. Ad Liuertntem. Nam liber ille est qui moritve. Vid. de Ira lib. III, t 5. Senec. Trag. satis similis in dithyrinin hieo choro , init. Heu quam dulca malum mortalibus additum , Visua

47쪽

I I PROVIDE PIA nuntiare naturno. et munus sirit in illi impingere. inter ipsa altaria et solemnes sacrificantium ritus, tum optatur Vita, mortem Condiscite. Corpora optina taurorum exiguo concidunt vulnere , et magnarum vi

rium animalia humanae manus ictus impellit; tenui

servo commissura cervicis abrumpitur : et quia in articulus ille . qui caput collumque connectit, incisus s est, tanta illa moles corruit. Non in alto latet spiritus,

nec utique ferro eruendus est; non sunt vulnere impresso penitus scrutanda praecordia: in proximo mors

est. Non certum ad hos ictus destinavi locum: quacumque pervium cst. Ipsum illud quod vocatur mori,

dirrus amors quum pateat nialis O Jugium, et miseros libera mors -cet Portus aeterna Placidias quiete. Intrantibus. In lucem, in vitam, hoe est, nascentibus. Renuntiare naturae. Hoe est, letum laedus cum natura frangere amicitiaeque oblivisci. Optime gallicus interpres: combieri u est Deile de rom-

Dum optatur Mita. Namque, ut plurimum a Diis et fortuna tune longam vitam Precamur. . Commissura. Substant. non Uer h.

Particap. a t. suti et vineulum hoe physietini designat quo coniungitur

aut corpori reliquo cervix, aut trainco unum ex ἀρθροις. Commillere enim est saepe ita res duas, quod sequentia probant. coniungere, ut coale- eatit in unum. Tanιa illa moles. Bos, ii Uenca, aut taurus altari admotus.

Spiritus. Non anima. non quod recetitiores nos et christiani populi spiritum proprie dicimus, sed vitae Principium et sona, sive illud sit stamen a Deo Prosectum , aut ignis ae therei portio subtilissima, aut ex

omnium partium aptisMma coagmentatione constans ἀρμovis. - In alio vero est in remotissima et secretissima corporis Parte , in prosundissimis visceribus latens; ut sequente arti-etilo susius dixit. In Proximo. Hoc est . vel in prom-Ptu. vel, ut constet sibi et numerisoni uilius ahsolvatur supra tu coepta ἀυτιθεσtς. in summo Corpore, in

ipsissima επιδερματος superfiete. Sio etenim respondent sibi invicem min Proximo et in alto. Quod vero tantillum vit sententiae uam nulla ἐπιδερματος laesio musa mortis esse potest , in rhetore, tu

Annaeo parum refert. Quaeiamque Pererum est. Hoc est,

quamlibet corporis partem. quodli-het membrum ictus Penetrare et transgredi potest. Quacumque ergo est quocumque loco. Potest tamen quoque accipi Pro quacumque ratione , quocumque modo, h. e. quod- eumque genus mortis placuerit, sive praeeipitem se in aquas aut subiacens solum dare. sive in stamnias insilire. sive venas pugiove nPerire, sive hau-

48쪽

quo anima discedit a corpore, brevius est, quam Ut senti vi tanta velocitas possit. Sive nuces nodus elisit; Sive spiramentum aqua praeclusit; sive in caput lapsos subiacentis soli duritia comminuit; sive haustus ignis Cursum animae remeantis interscidit: quidquid

e St, properui. Ecquid erubescitis 3 quod tam cito sit, timetis diu 2

rire venenum. et illa istius modi, quae infra enumerat. Vnde et ipsa sententiarum series coaptatioque huic ensui non Parum faveat. Priora tamen Praetulerim Quo anima inscedit a corpore. M-grange interi, retatur: Cet instant Oura me se fisa re dia corys. At de tem

Poris a rhiculo brevissimo quo discessio si mentis a eorpore minime agitur, sed de ipso discesss, de hoc aeluquo anima evolat. Melitis dixisset: Ce cyron amelle m rir, ce sit qui consisis en ce De rame , dehame du

Haustus ignis. Ignis hie est pro carbone , nam ignis ipse in ore esse non posset, nisi admodum tenuis,

moxque exstingueretur. Caeterum ad mortem Porciae patet Senecam re sPexisse, quae audita Cou iugis morte, quum ab ipsa Olmita instrumenta ue Cis amoverentur , Ardentes aMido bibit ore Dottias. stlartiat. lib. I, Epigr. viii. Auctores tacti Plutare h. Vii. Brut.; Valer. Naxim. lib. III, cap P.

et et έ; Dio Cass. lib. XLVII. cap. 6; Appian. Beli. civ. lib. IV al.

Dursum animae remeantis inte seidit. Perperam. dum περιρράως ma sis sectatur quam veritatem physicam de hae interitus sorma Noster docet. Namque hic non ob aeris genus saevum , quod a pruinis et igne vulgo pro fieiscitur gaz acide earbonique); et quod si in pileumonas pervene it, brevi uno tempore eertissima causa mortis est, ita hoe casu mors advenit; sed ob ustillatas aesopi agi e L intimi stomac bi membranas , quae dum ignem immore ingenito exstinguentes

tameti torrentur, tam vehemens dolor exoritur , ut iam non humana vis par sit, et promptissima rnors -- quatur. Caeteriam respexisse h. l. Nostrum ad Porciam , Bruli coniugem , certe manifestum est. Pro eras. Absolute, non mors, sed om uia haec quae praeceduut, laqueus, vel unda. vel durum solum, vel nam-mntum vis Meva. Gallic. cela Ma Mite. Lagrange mitrias bene: Sotis elatae Orme viae ta mora se ρ sente, et sera Pro te.

Ecquid eruiescitis p Duplex ibi

se ullus occurrit, non de audienti san erti hesea ut, sed utram ob causam erubescant, pudorem ne ati metum. Pudoris quidem saepius rubor indicium est timoris vcro Pallor quod rubori eontrarium est; nonu uuquam tamen Prae timore aliquis erubuit. Vtrum ergo sensum ante serest Prior certe Praestare videtur, si ad illa tantum respicias quae Draecedunt; sed si et haee ocu Io pracsumpseris I Re Sequuntur, aegre cohaerent, nisi Ambas φρασεις itu coaptaveris, ut a priore Posterior pendeat. et is sensus statuatiar: Ride erubescilis, quod id

timeatis diu quod sit cito ρ Sed hutielenorem si uos admiserimus, necesse

49쪽

tune est unum e planetis interrog. it. deleri, quod contra omnitim scriptorum fidem est; tum cum praecedentibus non iam eongruit saei te; denique operis finis hie esse non posset, et deesse quaedam existi inaudum s ret . quod nulli hae leniis monuere Ggrange vertit: Na rotigisset-ν ares da erat re si long-lemys ce qui dura si mu' Sed requia errabes ellis non est, Ne rougisse2-Motis may sed . Rougissex--us y vel, Potir ni mugir ' Ergo explientio prior omnium

est respuenda et huic alteri adhae rendum qua prae metu eruhescere singuntur.

50쪽

DE CONSOLΑΤΙΟΝΕ,

LIBER UNUS.

SEARCH

MENU NAVIGATION