Russia seu Moscovia itemque Tartaria commentario topographico atque politico illustratæ

281쪽

18o DE sc RIPTIO Peninsula, quae ab oriente ic meridie a Perecopia media est, hyemem placidissi. mam & aerem temperatissimum habet. Nam in fine Decembr. hyemis initium, In medio vero Februario hyemis asperitas, quae magis nivosa, nec tamen integro triduo illa magis durat, quam frigida & gela constas est. Nec diutius quam ad initium Martii illa durat. Sub initium itaque veris, id in autumno, sere calidior aer pestilens plerumq; esscitur. camporum distantia O deseriptio. T Ratissavia, saur meses, OcZacovien-- 'ses & Bialodogro denses campi inter Hypanim seu Bogum , Tyram seu Nestium fluvios consistunt. A septentrione versus Neprum seu Borysthenem ac Bo- . sum aliqua ex parte plani & campestres, verum ab Occiduo versus Nestrum δίPrutum si ve Hierasum flu. magis sylvosi& montosi sunt. Podolia, Camenecta,&Moldavia inter Nestrum & Prutum fu. mediae Tachmiae &Bialogrodo, quod ad lacum Vidovo seu Obidovo & mare Et xinum est, confinis; ab Occiduo campis& mari Euxino , a Meridie Bialogrodo Xibiae & Danubio fluvio ubique vicina

est. Oezacovia a septenrrione Borysthenem, in quem Bogus ibide exoneratur,

camposque ampli ssimos, a m eridie mare Euxinum, Berezaniam lacum salsum

, dia Uccid

prori lim habet.

t villi sit, conti. te istem, quantum

282쪽

& restagnantem , ab occiduo Nestrum fluvium proximum habet. Continentis distantia ct descriptio. . Einceps vero continens ille, qui est L extra OcZaco viam & Borysthenem in formam insulae, quasi inter Borysthe. nem, Maeotim paludem,& pontum Euxinum, ab occiduo Borysthenem habet, a septentrione Tanaim seu Donum fluvios, ab oriente vero Maeotide paludem& Tauricam seu Peninsulam, a meridie mare Euxinum, ac illum isthmum seu

continentem : extra OcZacoviam vero& Borysthenem Perecopiam usque quibusdam in locis continens ille est angustissimus : verum extra Perecopiam ad Osibuum arcem , quae ad Tanaim est, amplissimus, solo fertilissimus, ac unuVersus campestris & planissimus est: etenim in isthmo illo universi fere Pere-copienses & OG venses Tartari pecora& animalia sua pascunt, ac in eo per aestatem & autumnum degunt. Continens ille seu isthmus ab Ocetacovia usq;

ad os vum snam ibi te minatur) in

longitudinem, quantum ex diaetis Ta tarorum patet milliaribus amplius centum constat: in latitudinem autem non pari modo protenditur; nam tam extra

Perecopiam , quam ad Oc2aco viam vel Borysthenem latior est.

283쪽

131 DE sc RIPTIO. Perecopensium Tartarorum descriptio. O in Tauricam ingressus. TAuricani vel Chersonesii, qui nune Perecopenses vel Crimenses Tartari dicuntur, lavolgenses a Rhaseu Volga fluvio orti & appellati fuisse ex vetustis. simis Scytharum scriptoribus certo videntur. Porro inter celebratissimos, at tissimos & maximos Tanaim seu Donuec Borysthenem septentrionis fluvios, in campos paulatim progressbs fuisse, ab annis vero centum sexaginta vel paulo amplius in Tauricam seu peninsulam eos pervenisse manifeste apparet.

Chanorum Ducum eorum genus ct eoo nomina.

Hanorum vel Principum Tartaro tuni illorum Cyngissisnum genus antiquitus nuncupatum fuit , ex quo Loclitonus quispiam Chanus a quo universi Chani ortum trahunt. Ille primus Tauricae vel Chersonesi in Taurica seu Peninsula Imperator extitit. Sirinenses, Bachinienses, Mangulenses, caeterosque Κivaetios vel Duces, sex quibus Ca jacet, qui Chanorum consiliarii & praecipui ossiciales simi, procreantur, eorumque filiae vel sorores eis nubuntὶ VlanoS, i qui ex Chanorum sanguine antiquitus orti sunt, ac, si Chanorum legitima ocultima posteritas defecerit, in principatu suco , ad aliquot dena mill

284쪽

T A R T A R I AE. 283 tu succedunt) Murios vel nobiliores sinis. gulorum, seorum potaritas & nunc e iam manet in caeterosque Tartaros belli.

coiissimos , ad aliquot dena millia in

comitatu eum certo habuisse, ac in Tauricam seu Peninsulam cum eo migravisse verissimum est. . Chani Taurieanum regnum occupant.

Γ, Vces Graecos , qui Mancopiae & In-. germeni, ac Italos Genuenses, qui Iamboldi & Caphae incolebant,tum populos in Peninsula reliquos invenerat, cum quibus amicitiam, pacem dc pacta donec a Turcis devicti belloque attriti illi fuere, Chanorum praedecesseres imcorrupte & constanter coluere, & monetam multis annis communem, quam

ego vidi, habuere.

. Imperator Turcarum Tauricanos

Tartaros subjugat. s Nimve in Selymus Turcarum Impe- rator populis illis debellatis, arcibus& civitatibus fere universis Peninsulae maritimae ereptis & occupatisMechmet Gereium Chanum ad imperium suum degit, subjugavitque: illum Sachmates lavolgentium Tartarorum princeps in. fgni & memorabili si age deleto cem tum millium eius exercitu profligavit. Ex quo summum Turcarum imperium chani qgnoscunt. Tauricae stupenin- . tuis

285쪽

1s DE sc RIPTIO sulae Tartarorum Reguli seu principes ab eis constituuntur , vexillum accipiunt , & filios vel statres Soidanos in obsides perpetuos Turcis dant. Successorem perpetuum regni Tartari eligunt. UErumtamen antiquissimo gentis' more Galgam seu imperii successore Galli Delphinos itidem) praeficiunt fratrem vel filium natu maximum magis. que idoneum , penes quem in pace belloque summa potestas est; verum cum consensu insigniorum Tartaroru Chanii psi perpetuum eligunt & praeficiunt. Q god si etiam inter Sol da nos vel Ch num ipsum dissensio vel bellum ali. quod pro imperio exoritur, Turcarum Imperator Sullanorum obsidem cum exercitu & vexillo iri Tauricam seu peninsulam expedire non negligit: Chano

Sullanisque bello sedatis & pulsis in

Principem sussicit; quapropter Ianizeros plurimos in Taurica seu Peninsula petapetuo ille alit. Antiqua Chanorum eiactio. Hanorum electio pro antiquo gentis more liberis Ducum Muretonsi eximiorumq; Tartarorum quondam vocibus constabat. Porro propter frequentissimas illorum dissensiones, maximaq; bella , quae a Nogalensibus Tauricae seu pent

286쪽

T A R T A R I AE. 28speninsillae vicinioribus Tartaris pro imperio ab eis mota se pius suere, Sachi bis giereius & Deutetigere ius, Cliani insignioribus potentioribusque Tartaris emedio dolo sublatis, dc in vincula com. pactis, ad se posteritatemque suam electionem pertrahere, absoluteque, Imperatore Turcarii eos juvante & confirmante, Tartaris dominari coeperunt. anorum in Soldanos fratred na

turales tyrannis.

QVod si vero non fratrem , sed prooprium filium, ut plurimum contingit, in Galgatu Chanus constituere voluerit, propter seditiones illas, mutuasque inter se caedes, Sol danos fratres universos dolo & arte circumventos cla hae medio tollit, plerique tamen illorum ad Turcam, a quo benigne accipiuntur,& consolantur, confugiunt, ac ab eo sitrandium perpetuum habent.

Solaanorum apud Tartaros curatio provisio.

Soldant Chanorum filii minorennes a

Tartaris vel Muretis insignioribus educantur,& curantur, ne cum adoleverint

propter illorum pluralitatem dissensiones aut bella aliqua moveantur: singuli enim Chani summum agnoscunt imp rium, & cum adoleverint, idonei certis

287쪽

18ς DE sc RIPTI omosque Tartaros voluntarios ad se pe trahunt, plerosq; ramen parentes eorre, quos chariores magisq; idoneos putaverint, Nogalensibus Tartaris praeficiunt, pecuniis equis remunerant. Nonnunquam etiam insidiarum inter se vel seditionum metu, curatorum tamen favore adjuti, ad viciniores gentis suae vel Christianos Principes confugiunt. anorum consiliaris aulici perpetui. Consiliarios Attalicos, quos a curatione foeminarum, parentu vel uxorum suarum ita illi vocant, a quibus Sol-tani illi perpetuo ex ephebis etiam educantur &curantur; Hamiatos, qui Principum peregrinorum fautores vel negotiorum promotores apud illum sunt; acometales etiam Curenses Chanus perpetuos habet. In primis vero Duces, Coinraeeios, Vlanos & Muretas insigniores in negotiis gravioribus ad consilia semis per adhibet,& ad se convocat. Aulae ministros prςcipu's dc idoneos viros,quorum in legationibus aliisq; di ersis ne- sotiis necessariis & servitiis suis opera utitur, qui in Consiliarios & ossiciales Curiales promoventur, ille habet. Illos etiam qui ex insigniori & nobiliori Ta tarica juventute delecti sunt, mensibusque alternis in aula ejus versantur,&

cum idonei essiciuntur, iisdem dignita-

adimpietate V

288쪽

tibus honoramur, perpetuo alit Atta. men Cercesis Nogalensibus & Peligo. rensibus, qui nimium industrii, robusti, audaces, & in bellu promptissimi sunt, in primis & plurimum ille delectatur. Praecipuis dona honoraria & stipendia

annua ille elargitur, ac eorum aula ejus non raro frequentior esse solet. In aula

Principis insigniores Tartari de nobiliores non ad fastum vel superfluum luxum, verum pro necessitate & honestate satis splendidi & civiles sunt. Etenim ignavia incuria, in primis vero in Deum, impietate vicinioru Christianorum populorum, celeberrimis incursio. nibus & bellis adeo ditati, opimis'; spoliis referti sunt, ut eximiores & nobiliores privatis opibus & splendore domestico, quem illi habent, non admodum Turcis impares esse possint. Foeminas Mahometica lege quot possisnt x volunt alunt, de in uxores a Peligorensibus plerumque emunt; quas etsi non supe satis pro gentis more culte M civiliter, cum quibus vero prolem hahent, quam honorifice & splendide sus tentant, dc curant. Liberos filios a prima aetate Arabicis literis instituendas, Hlias vero non domi alunt, verum propinquioribus sanguine curandas illi tra.

289쪽

188 DE sc RIPTIO in ministerium , filias nubiles insignioribus ac nobilioribus Tartaris vel Turiscis in matrimonium collocant. Religio Tartarica .

TArtari illi Maho metani sunt; pre

byteros & templa Malio metica habent; literis Chaldaicis vel Arabicis a Turcis paulo corruptioribus vel rudio. tibus illi utuntur, etsi antequam inTauisti eam seu peninsulam venerant, moribus multo agrestioribus gens ea fera &campestris, quod nunc etiam ex agrestioribus manifeste apparet , suisse vudentur : nam illis Maho meticis legibus, juribus , litteris δc moribus illa tum prorsus caruit. Enimvero a Turcis humanitatem & falsum illum cultum Taditari edocti majori nunc ex parte hospitalitatem nobiliores colunt. Legum siverita .

IVs vel justitia Mahometica lege apud

Tartaros administratur in civitatibus vel oppidis Chani,& reliquorum Soldanorum. Presbyterii Cadii vel Iudices inpagis; Begi vel praesuisti, qui injurias pata ticulares audiunt & decidunt, perpetui habentur. Verumtamen capitis , fanguinis , furti, quas criminales, fundi i quas civiles seu ossicii causas nos diebmus, Chauus ipse cum Consiliariis suis.

stas ipsi b.. i. ' ξ: idatur, sortista non

290쪽

opus non habent; subtilitatibus juris. lcalumniis, excusationibus, nec dilatio- nibus utuntur. Extremae enim condi-

tionis reari vel peregrini homines coistam iudieibus & Chano ipso,a quo semis per audiuntur, & celeriter expediuntur, 'injurias suas ipsi per se libere admodum exponunt; universis enim semper ad ita tum aditus patet.Cum in publicum exit',

miserrimae sortis homines non excluduntur, a Chano vero conspecti examia Linantur , videlicet ut siquid opus ha- ibeant reserant. Nam non solum legibus obedientiam magnam illi praestant. Principes suos Deorum loco ipsi adorant,& venerantur. Iudices pro lege sua Mahometana perpetui spirituales pro Divis, indubitataeque omnis aequitatis& integritatis fidei & opinionis viris i ter illos habentur. Principes dc Ma sitiatus Imperata & jussa fidelissime cum alacritate, promptitudine, ingentique

metu quam celerrime exequuntur, dc expediunt. A. controversiis, criminationibus , iuridicis objurgationibus minus necessariis & particularibus . invidia,

odio,tetris excessibus, omni luxu dr ambitione, in victu & amictu prorsus ali ni sunt. Mensibus amplius novem ibi ego mansi, nec audivi prorsus aliquem criminalem, nec civilem interae eos