장음표시 사용
41쪽
secudi paris neruis,de quibus modo diximus,lum uero eius quod mox se- Equetur,quarti,& item aliorum. oritur autem hoc neruorum par,ubi pars cerebri anterior cum posteriore conne titur. Quarti uero paris nerui, his posterius paulo siti sunt,a cerebri basi emergentes .Quinti quoq; paris nerui proximi iis oriuntur,sed ad capitis latera magis,ad Ossa quae Maiis,id est lapidea dicuntur,uergentes. Hi uero cum statim bifidi fiant, in ipse scilicet per ossa transitu,utrinque deinde prodeunt,altcra quidem pars αειν Ur,id est auditorium neruum uocat in priorem magis partem ad auditus meatum:altera in partem magis auersam, in ossis citis quod dicitur, ramen quoddam, quod appellatur: id enim ueteres anatomici n mori' ς pi e nien illi indidere, cuna utique penitus anfractum illum perserare non po- tuissent,per quem neruus post aures foras emergit. Sextum neruorum par F
ιέ,hais Gu a ce ebri basi producitur per forame quoddam, quod ad inseriorem illius
sim sedit Ga commissurae partem, quam λαωc si uocat,a A literae similitudine,conspi-lenus bb. De citur.Nec dum etiam nerui isti duri apyarent: praedictis tame omnibus coosset duriores sunt,quo ia spinali medullae sunt propinquiores .haec nanq; COruqui duri sunt, neruorum, principium est. Vbi autem cerebrum desinit,illic Miso, , x. Oritur septimum neruorum par: quod una cum sexto pari e caluaria te ex-χDa ον dicitur erit. Habet in se cerebrum, plerisque omnibus,cauum quoddam exiguu mueluti lacunam Miso, ab Herophilo dictum, id est torcular. habet & uetriaculos Miλ-ς uocant in priore quidem parte,hoc est in cerebro ipso, binos: . in posteriore uero,quoa cerebellum uocatur,unum. Et praeterea a priori-' bus in posteriorem meatus quidam transire cernitur, quem sane quartum G totius cerebri uentriculum nonnulli anatomici uocant. A prioribus illis utrinque exoritur processus quidam oblogus & concauus, innarium usq; , principium protensius,a uentriculorum illorum natura nihil prope mutatus:olfactus instrumentu primum hoc esse medici tradunt.Et cercbri quidem partes, & quae ex his oriuntur, hoc se habere modo cernuntur: quae uero in oculis sunt partes,iam explicandae a nobis sunt.
De oculi partibus interioribus. Cap. XIII. Molles illi,quos primi paris neruos,& a priore ite cerebri parte oriri diximus, cum primum e caluaria e rcssi ad oculos peruenerint, inlatum sese ut modo expositum est explicates in orbem si aerae modo, ui- Hircum humorem,quem ναλ uocant,amplectuntur: cificiuntq; inebra-
ἀρ*χ ο δῆ nam illam, siue tunica, quae dicitur, eo quod aut γέ-α,id est 'st yb 'ς η'-similis sit. Q aetamen tunicam membranamve neq; colore,nm, sub f. P . ' -rcscrt penitus:sed si exempta ab oculo eam seponas, atquc in unum colligas,apparebit plane ccu corcori portio quaedam. Inseritur aute haec in humore oculi, qui dicitur, id est crystallinus aut glaciali quod primum uisus est instrumentum, estq; affectuum crystallini certus ad ce
rebrum nuntius.Sunt aulcm in oculo intus sub tunicis humores orbicula res duo:mollis alter pcrinde ac uitrum,quod modice solutum ac susum sit alter ira durus, ut glaciem mediocriter concrctam imitetur: nec corporis
42쪽
ANIMALIUM LIB. I. 9A habitu Alum,sed colore etiam tum uitrum tum glaciem reserunt: uocati turq; a medicis,hic quidem qui mollior cst, id c stili treusullo uero durior, Est aute crystallinus,candidus,splendescens,perspicuus,& ut dictum est,duriusculus,figura globuli leuiter copressi: at vitreus squi in hoc a natura institutus est, ut sit crystallino familiare alimentum liquidus est instar uitri ab igne liquefacti:albi uero coloris tantum habet,quantum si intellexeris exiguum nigrum multo albo permistum, ut sit albedinis persectio adultcrata. Tunicam continet alia di ista, quae reuera tunica est,&corporibus subiectis opcrculum orta a tenuiore cerebri membrana illi cognomine.Vasa haec plurima,arterias scili cet & uenas in se habere conspicitur,quae 5 alimentum praes stent:& uincula illi seu sustentacula fiant. Caerulea haec multis in partibus cst, tum fusca, tum etiam nigra. Circundat hanc,& tuetur tertia quaedam membrana durior,&quae subicctam sibi tunicam ab ossium duritie tuerinossit. A crassiore cerebri membrana haec producta est,& apud iridis circulum alteri membranae inseriori coniuncta. Porro iridis circulus ita se haiabet.Crystallinus ille humor quem primum uidendi instrumetum esse diximus in vitreum humorem inseritur:& mcdius in ipsio,quasi in aqua uehitur,eodem prope modo quo sphaera globusve, cuius dimidiu extra aqua promineat.Haec humorum connexio in crystallini medio hemisph rio,in
utroque humore circulum unum cssicit.Locus hic torminus cst,hnisq; ἀώ- tunicae atque essicitq; codem loco situm utraque circu-Clum. Ad eundem hunc circulorum locum prope acccdunt aliunde membranae praetercadu altera αγνA oest,fini suc est musculoru oculos mouen tium,in duriorem illam tunicam inserta:altera a membrana caluaria ambiente GLaeci uoc id producta est. Hςc colore alba cst,& totum oculum cum ossibus contegit: dcsinit autem ad circulum cundem, ubi Areliquae oculi membranae:& ubi nigro oculi iungitur album. Locus hic si probe omnia dissecueris, diligenterque omnia pers cxcris, circulososten det plures nempe septem sibi mutuo cohaerentes, S: crassitudinc,& colore uarios:ut appositissime a ueteribus harum rcrum peritis, iridis nomen datum illi sit. nonnulli autem & id est coronam uocarunt. At tunica illa tertia duriore, quam i crassa cerobri membrana oriri diximus,& quae D velim tunicam proxime circundat, ex iridis circulo producitur membra na alia, quae& dura est,ut sit crystallino humori operimentum, & ueluti propugnaculum aduersus ea quae extrinsecus occursura sint: S: praetenuissimul atque alba,ne ullo pacto uisum impediat:densa adeo ac tenuis, praesertim in media sui parto ut non alitor quam cornu praetenue, & quainaccuratissimc deriasum,splendore transmittere possit:unde & nomen illi impositum cst Gesiis Rc id cst cornea.Est uero haec membrana quavis aranea
tenuior candidiori,& quouis si Wculo leuior magisq; pellucida pariter ac dura. aae proxima illi ut best mollis est,uenosa,nigricas, & in medio pertusa.Oritur haec una cti cornea ex iridis circulis,a tenuiore illa tunica, quae
χρι ἐώς dicta est:corneamq; sibi uicinam alit, ac eadem ne in crystallinum
43쪽
humorem concidat, prohibet. Membrana haec intus qua vitreo humori Eproxima est,asperitatem quadam habet:cxtra uero sua corneum attingit,dcnsior est:in medio autem sui qua pupilla est, persoratur. Atque hoc in loco,tibi scilicet soramen est, nulla tunica inter corneam 5 crystallinum humorem media est: sed ueluti pertenue admodum & album cornu,splendor internus cum cxterno comunicat, de commiscetur. Caeruleam hanc
tunicam in medio perforatam,ab acini uuae similitudine quada quod scilicet intus aspera non aliter sit,soris leuisὶ uocarunt. Cuius fit bstantia,ca parte qua humori crystallino coniungitur, spongiae madidae similis
cst. Et cornea tunica qua quidem parte una cum ea quae iα sita; dicitur, ab iride exoritur, humori crystallino proprinqua est. membranae enim oculi omnes pariter atque humores,co in loco cohaerent. Exterius uero ma Fgis magisque a crystallino abscedit: adeo ut qua pupillet locus est, plurima ab eo distet. Porro hoc ipso interuallo quod est inter humore crystallinuhumor quidam praetenuis reperitur & limpidus, ouorum albu-mini haudquaquam dissimilis, quo una cum spiritu quodam aereo splendido prohibetur cornea, ne eo in loco crystallinum humorem comprimat aut contingat. Si enim pcrtundatur pungaturue cornea, confestim & humor ille per uulnus essivere cernitur: oculiisque rugosius ossicitur, contra istus atque laxus. Inter hunc humorem & crystallinum,meimbranula quaedam,in modu cepae corticis aut araneae praetenuis est, quo crystallinus humor ab rhagoide membrana separatur. od autem rcliquum in oculo est, pupillam ambiens, exceptis qui oculum mouent musculisὶ non in ho- Gmine solum,sed omnibus animalibus quibus oculi duri non sunt, sebi naturam imitatur. Et oculi quidem partes, tot numerantur: quanquam crystallinus humor primum uisus instrumentum est, ut saepius iam dicta est: reliquae uero citis causa factae sunt.
E. Nulla tunica, nullana sorsitan tunicam conspicuam intellexit Galenus. Nam ἄοαχ odi: membranula quonam modo praetenditur crystallino humori,statim explicabitur ex eodem Galeno. F. Humor praetenuis, humorem aqueum uocauit huc Aselepiades: hic in suffusionibus coagulatur. Membranula, hanc membranulam tenuem adeo ut aegre conspici possit,ex nata, non distinxit Pollux ut arbitror) ab illased quasi eandem membranam duplici mine insigniuit,ut antea notauimus,scilicet αμνc u ον νς, α ἀφαχνο δῶς. FI
De colli &pectoris partibus interioribus, Cap. XIIII.
Ollum capiti subiacet proximia, ut ante dictu est. Intra coltu gula est, cui comes aspera arteria iungitur, priore obtines situm in omnibus iis quae eam habent:nabent aute omnia quibus pulmo est. Huius summa pars larinx dicitur,ut ante diximus: in cuius meatu particula quaedam linguae quae in fistulis est,non absimilis cernitur, cui in uoce sormanda primae partes tribuuntur,nomine P in quasi lingulam dicas) 5 -λάυd. , id est lingua laringis . Iungitur postremae lin .ae parti minor lingua, quae αθ S ligula notiunata est, posita inter principia gulae &laringis, cartilaginea
44쪽
A laginea,praetenuis,sorma hederae sol io persimili: ius pars latior ad ipsain
linguamaucro uero ad interiores oris partes vergit, uidelicet apta quae per uices arteriae foramentum quod ad os spectat, operiat. respirantibus cnim crecta est,at deglutientibus prona. Arteria ipsa multis cartilaginibus constat: S: altero sui extremo cum lingua ima coniungitur:altero ad pulmone descendit:tum in utraque finditur pulmonis partem. esse nanque bipartitus pulmo omnium cosueuit. Hinc arteriae partes illae binae in multos ueluti ramos sparguntur, αἰρνέας uocant. Gula ab ore de ipsa dependet,continua tum spinae tum asperae arteri nexu fibrarum,& per scptum transuersum descendens,inos uentriculi finit,ncruo carneq; costans: & pariter distendi in longum latumq; habilis Quae intra pcctus continctur omnia, ω- B dicuntur. Spatium uero ipsum pectoris totum, χω ea Dcυς.
De uisceribus&septo transuerso. Cap. XV., Equitur ut de uisceribus doceamus.Natura habent omnia uiscera, carneam quidem,sed sibi consimilem,caetcris dissimile .Sunt enim carnos generis species plures: primo quidem quae proprie caro appcllatiir,dein de cuiusque uiscerum propria substantia est. Eam Erasistratus parechyma uocauit: quandoquidem posita sit ad meatus uenarum, & intercapedines: proinde quasi sex aquae profluentis,ita sanguinis per uenas fluentis,uiscera
illa,ueluti nec L-- , id est profusiones consistunt.Sunt autem uiscerum, quaedam supra septum transuersum, quaedam infra. Cor situm in pectore C est opertum inuolucro pingui & corpulcnto,qua uenae maiori annectitur,& arteriae quae aorta nominatur . & caeteris quidem animalibus in medio pectore situm est,homini tantum paulo uergit ad leuam. Exircinum cius κυεμξύα Gr ci uocat turbinatur in mucronem curuosum S: firmis limum,
S omnino parti corporis priori commissum est: at parti sui ampliore superiora corporis spectat, praetcrquam in piscibus .solis enim iis cordis mucro ad caput spectat.Cordis pars illa amplior qua membranae connectitur, vi uocatur. Ncrutilos quosdam suis in c. auis continet : sed cor sine os sc cst omnium quae nos nouerimus,praeter uam maximoris 'uorun dam animalium:osti tamen quidda simile omnibus inest: cuius substantiano in omnibus aeque dura est. in minutis enim animalibus, ad cartilaginis D duritiem prope accedit. quod enim in iis nascitur, non omnino cartilaginis, sed corroris cx neruo & cartilagine constati naturam habet. In maiusculis periccta cartilago est: in iis uero quae griandiora sunt, cartilago ossea cst:at in maximis animalibus, os cartilagineum potius dicedum cst. Quo naque uastiore corpore fuerit anim. alis genus,eo propius ad ostis duritiem accedit cartilago illa. In corde,uentriculi siue sinus sere bini inueniuntur,unus in latere cordis dextro,in sinistro alter. Non tamen idem in omnibus cst uentriculorum numerus. quibus enim pulmo deest, haec neq;
dextrum cordis uentriculum habent. Inter utrunque cordis uentriculum,
medium quoddam est quasi septum. Auriculas item habet cor binas,uentriculis adhaerentes,quae concauae sunt, de substantia constant cu tanea, au-
45쪽
riculas eas di xcre ueteros,ob similitudinem quandam carum quς in capite Esunt: utrinque enim cordi, sicuti aures capiti adhaerent. Sed de corde hactenus:reliqua ctiam uiscerum iam consideranda sunt. Pulmo spirandi ossicina cst, attrahens ac reddens animam :idcirco spongiosus ac fistulis inanibus cauus. Bifidus consueuit esse omnium pulmo,quanquam partium distinctio in omnibus no aeque cernitur .Est enim hominis pulmo simplicior, atque a singulari arteria partes in utrunque latus duς dependet: uenae quoque maiori, atque arteriae, quae aorta ab Aristotcle uocatur, pulmo connectitur. Sub pulmone septum pectoris est,quq praecordia & scptu transtuersum appellantidisterminat enim hoc a reliquis pulmonem & cor. Costis hoc S: hypochondriis & spinae, parte sui carnosiore , ualidioreque a
nexum est:parte uero media tenue est, membrancaque exilitate contextu. FIecur sub septo positum,adcxtro latere est: Lien atquo in omnibus, quae membra istacii spolita habent per naturam non prodigiose. Iam enim lcgitimum illum locum in nonnullis quadrupcdum, lienem cum iecinore permutasse uisum est. Iccinoris pars, quae ad septum transuersum 5c peri
Ua uocmir. In iis animalibus quς lienen habere necesse est, lien ipse quasi iecur adulteratum esse uidetur: adco ut Plato lienem iecinoris ἐκ is νῖον, id est essigiem dixerit.Quae autem lienem non habere necesse cst,sed exiguus admodum lien ueluti notae gratia habetur, iis iecur bipartitum aperte est: SI pars altera ad dextram,altera quae minor estὶ ad sinistram situm habere solet.Et in nonnullis adeo diuisum patet, ut locis quibusdam lepores bina Giccinora habere uideantur:quemadmodum in genere piscium,tum alij, tu cartilaginei iecur duplicatum habere uidentur. Fibras habet iecur,
.mesia graece uocantur. cst cnim iecur, aliis multifidum , aliis simplicius. Iccur magna cx parte maximoq; animalium numero, scite caret: verum
in nonnullis id habere in uesica sibi adnexum cernitur. ae enim sanguinem habent animalium,maior pars set habet, aut iecori aut intestinis annexum: ut Piscium plurimi, necnon serpentum maxima pars. Renes post baec iuxta spinam ipsam adhaerent in illis: ex uisceribus ij maxime pinguescunt:&quanuis uehementer fuerint pingues, mediis tamen sere aliquid deest. Dexter in omnibus quibus sunt renes animalibus, superiorem obtinet locum, nonnunquam iecoris fibram aliqua attingens minusque pin- Hgui obducitur,&squalidior est,quod uel in omnibus aeque liquido mani-sest. atur.Porro a spinae uasis, arteria scilicet & vcna magna, inseruntur in eos haud exiguae magnitudinis vasa: aliis utrinque singula, aliis quibusdabina. Figura iis sina sere est, qua partc arteria & uena ipsis inseruntur, &qua se mutuo rcspiciunt:opposita uero parte, gibba. In omnium sere renibus sinus inest concauus, quibusdam amplior,ut in maioribus animantibus, quibusdam uero arctior, ut minoribusὶ corpore quodam membranco circundatus. Ex hoc utrinque sinu haud procul a locis quibus inseru-tur,quae diximus uasa,meatus duo insignes concaui atque praelongi, ad uesicam seruntur singuli ex singulis renibus, a Graecis dicti. Et de uisceribus
46쪽
ANIMALIVM LIB. I. It A sceribus quidem, hoc est de pulmone, corde, iecore, liene & renibus, di
B. Viscera,απλαγχνα. Intercapedines, γλαψaGuetus Aristotelis interpres vacui tales dixit. C. Cor. κα/pinae. D. Ventriculi sue sinus,Mιλια β υλπιι.tres in maioruanimalium corde esse uentriculos sentit Aristoteles: uerum tertiam illam cauernam partem vile dextri uentriculi asserit Galenus. Auriculae, E. Pulmo, πιώμαν, κSeptum pectoris, φρονες,α6 3 πράγμα, praecordia appellantur,quia cordi prς-
tendutur: alias praecordia vocamus uno nomine,exta in homine. F. Iecur,. . Lien ,ο απλlia. Convexa, υρτή.Caua, μου. G. Fel, χλκ: nomen hoc commune est,& humori ipsi de uesiculae humorem continenti .Renes, Ἀψροι.
De uentris partibus interioribus. Cap. XVI. B ZEntriculum appellamus eam partem, in quam cibus deuoratur: vcn-V triculi os sub media pectoris cartilagine, cauae biclo ς dicitur: reliqua pars infra sub septo transuerso sita est. sundum habet uentriculus ampliorem,& in homine certe ad dextram potius inclinatum:pars uero superior, quae ad gulam tendit, arctior est. In aliis sere animalibus, in anteriora ad hypochondrium tendit uentriculus. huius ostium inserius, quo cibo exitus patet, in intestinum,ad dextram prope iecur situm est: πυλορο, hanc partem Graeci uocant, quoniam portae modo in inseriores partes ea quae excreturi sumus,emittit. Pyloron intestina cxcipiut,flexuosis orbibus conuoluta: quorum natura, quatenus intestina sunt, eadem in omnibus animalibus cst: magnitudine autem,& anfractuum quas Uιυις dicunt nume-Cro,discrimen habetur. In his abegrcssu ipso ex pyloro, est quod in punt isti
λυπιδαυλον ab Herophilo quod duodecim digitorum longitudine habeatindictum est. Hoc principium est intestini,prius quam in anfractus orbesi
conuoluatur.Quod autem sequitur flexuosis orbibus conuolutum, no itii tamen implicitum,ieiunum intestinum uocatur: cui tale uocabulum est, quia nunqua quod accipit,continet,sed protinus in inferiores partes trans mittit.Inde tenuius intestinum est,in sinus uehemeter implicitum: orbes uero eius in dexteriorem partem conuersi,& e regionc dexterioris coxς finiti,superiores tamen partes magis complent. Deinde id intestinum cum crassore altero transuerse comittitur, quod a dextra parte incipiens, in sinisteriore peruium cst, in dexteriorem non est:ideoq; caecum nominatur,
D tumidum quoddam existes. Ad id quod peruium est, uοῦλον appellatum, late fusum atque sinuatum,ab utraque parte huc atque illuc uolutum,magis
tamen sinisteriores inferiorest partes tenens,contingit iecur,atque uetri culum: deinde cum quibusdam membranulis a sinistro rene uenientibus iungitur:atque hinc dextra recuruatum, ad exitum usque cxcrementi rectum perterit:ideoq;id ibi rectium intestinum nominatur: breue id, corpulentumq;. huius finis est musculus, Graeci dicunt: quo cohibetur alui excremeta,ne inuitis nobis essiuant.Conte i ucro uniuersa liqc omerum,quod non nisi membrana praepinguis est, Graeci ἐ'nino dicut. oritur
id de medio uentre, statimq; a septo transuerto dependet. Quod autem lactes uocant,membrana de ipsum est duplex pertendes continua de intesti-
47쪽
nis ipsis ad uenain usque maiorem, quae in iecinoris porta est,atque illi ad- Eiunctam arteriam,plena uenarum multarum,quibus alimentum iam pro- bc in uentriculo concoctu persertur ad iecoris portas,Graeci πύλας uocant.
Venis ipsis atque arteriis quae prope iecoris porta in ramos finduntur, substernitur caro quaedam glandulosa aut a Graecis nominata.Vesica ultimo uentris loco,siab ossibus latis,quae ilium ossa dicuntur, posita est, meatibus annexa illis, qui dicti ibiit, porrectis a renibus ad uesicam:& ipsa quidem neruosa, tenuis atq; exanguis est, copii uero habet carnosum. Genitale huic ceruici uesicae adnectitur, raminc uno soras di-
rccto quod nominari diximus peruia, sed quod hoc loco bifariam
diuisum sit:quorum foraminum alterum ad testes,alterum ad uesicam te dit. Testes ex genitali maribus pendent. Atque haec code modo uel in sexu Ffoeminco omnia natura cosormavi atquc disposuit: nulla enim parte intcriore sexus inter se disserunt,nisi utcroaeuius sorina qualisnam sit,ex co- sectionum descriptionc pctendum cxpectandumq; cst : situs eius sit perintestina,&infra uesicam cst. Ostium autem uteri, quasi ceruix carnosa admodum,cartilagine. at,parti animantium plurimς auctissimςq; tributum est, liciturq; id est matrix.Pars uero interior,suc spatium internum, loci &uterus appellatur in homine Ioc in reliquis animalibus uulua.Prominent utrinque ad superiores cius partes, cxortus, alij dicunt, alij in ταναρ, quasi cornicula dixeris,& flagella cirrosue. Sed de ulcris generii omnium disserendii posteacstmeque enim similes dati omnibus sunt, nccsorma simili constituti .Partes animalium dis limitares interiores exterio- Grcsque hunc in modum haberi cognitum cst.
B Ventriculus tuiλiα,ἔ-οῦ. οῦ ω,ui λία: alinim dixit Cic. lib.1. de natura deoru. Intestina, is aenae ii λι-σ. de his ita prodit Plinius. Ab hoc uetriculo lactes in homine ει oue per quas labitur cibus : in caeteris i lar a quibus capaciora intestina, hominil flexuosissimis orbibus ad aluum.De intestinis lege Polluce lib. 2. C Ieiunum insti-
)-- Mιλια, μωρα Homero: Celsus etiam intestinum plenius uocat, & aluum: & Plinius quoque aluum: Ze Gellius aluum colon uocari tradit .Rectum intestinum, ἀπk- θη-π,ήως ες. μάλιο ατ ,οῦ οεικοῦς. Lactes,iu mραῖον, ἔπι- όν ον. hoc Cicero, ni fallor,medium intestinum uocauit.lib.rale nat. deoni. Lactes Plinio aliud fgnificat, ut modo dictum est. Vesica.κυος. Collum uesicae, λ-λος,
De partibus similaribus. Cap. X VII. SImitarium autem aliae molles & humidς sunt,aliae siccς de solidς Mol
les inquam uel omnino,uel quandiu se dum natura manent,id est in sede & cococtione naturali,ut sanguis,sanie adeps,sebum,medulla, semegenitale,set,lac,caro,& quae iis proportione respondcnt.Non enim omnia animalia partos has obtinent:sed sunt quς ad proportionem nonnullarum ex his constet. irem excremcnta omnia similaria uidetur: pituitam dico &bilem,tum satiam,tum ctiam atram,& sedimeta alui atque uesicae. Siccas
48쪽
A ac solidas intelligi uolo neruum, cutem, membranam, uenam, pillam,os: item de quod uice stingitur ossismi spinam, G ci dicunt, α carti laginem,unguem,cornu:item quae iis proportione respondent. ita De sanguine,uenis atque artariis: δύ quae iis proportione respondent. CapJ XVIII. i E similarium numero, bu morem eluctam genus unumquodq; anima alium continet, quo si aut pcruina, aut pcrnaturam sampniactur,in pernici agatur sic est: habet etiam diuersum quoada, id scilicet in quo limior ille cotineatur. Sunt haec in aliis sanguis α uena:aliis quod iis proportione respondeat, ut fibra &santcs. Hinc sanet animalia alia iam Δαs dicuntur,id cst sanguine praedita & sanguinea,alia a me, id cst exanguia. Et sanguineis quidem omnibus, similarium sanguis potissmum communis est: nec minus communis ea pars est,qua sanguis continetur,quae uena dicitur: exanguibus autem, proportione illis respondet, sanies & fibra. Cultaque natura sanguineae uenarumq; corporis principiu esse vidcatur, primum de iis disserendum est. Scit enim natura uenarum ita sc habet. Dine
intra thoracem uenae continentur: uenarum enim nomine etiam uasa illa
pulsantia, quas modo arterias vocamus,a uetustissimis, tum medicis, tumebilosophis appellari uidco:altera earu malo quam uenam cauam ob insignem crus cauitatem uocant.Hippocrates . set , id est iecoraria dixit. Altera minor quam aortam uocant nonulli, arteriam mcdici posteriores: e eodem etiam nomine vasa singula,quae pulsum habeant nuncupantcs.Sutctenim arteriae spirituum semita quarum certe Pulsus in cacumine membrorum euidens est. Utraque ueluti caudex cst, leti truncus omnium quae per totum corpus sparguntur vasorummenarum altera, quam scilicet in uam uocari diximus:alicra uero,quae & arteria dicta est, arteriarum. Neq; uenae fere deest arteriae S quacunque corporis parte arteriam uideris,cade& uena conspicietur,paucis quibuidam cxceptis uenis.Quanquam qui ab arteria oriuntur rami,minores multo sunt,quam qui a vcna maiori proficiscimtur.Sed qui diligetius nosse uelit,quemadmodum uenae arteriaeque inter se lica ant,speetare id tum per disiectioncm,tum ctiam per commentationem, hoc est historia animalium debet. In iis uasis qui continetur D humo qualiscunque is sit,una sanguinis appellatione celassetur. Sanguis si integer sit,rubet & dulcis saporis em salsum nanque sanguinem, sicuti Scsalsam pituitam, morbosos humorcs esse perspicuum est. Ucru qui in arteriis reperitur,tenuior simul & calidior,magisq; statius est, quam qui in uenis atquc purior:ut qui spiritui animali nutrimentum praestet. Et qui in sinistro cordis uentriculo reperitur,sere tenuior cst,atq; magis flauus,quam qui in dextro:quanquam nonnuquam etiam crassior atque atrior, ucrum semper calidior Qui uero in dextro sinu est, eande speciem habet cum eo, qui in iecore,& in omnibus totius corporis uenis ropcritur. Solus omniubumorum sparsus per totum corpus animalium sanguis est: cffluitq; san- Suas quincunque partem incideris carnis uiuae atque incorruptae. Venal
49쪽
ipsae in aetenues postremo fibras subter totam cute dispersae vadeo' in an- Emstam subtilitatem tenuantur,ut penetrare s anguis no possit, alisi laeva exilis humor ab illla,qui cacumillibus inninueris sudor appellatur . butiis in primis necessarius c'inmunis , ornnibus animalibus sanguineis est. est enim his ultimum alimcritui Atque deficiis in is uoties cibus n5 ingeritur:quoties uero ingeritur,augetur: ct si aliincritat na assumuntur,
Languis integer est si praua uitiosus. Liquidus 5 calidus semper in, siam
diu in animalis corpore contis eiur: at ubi Muxeritico e semothniusanguis,nisi fibrae,quibus resertus est, eximantur,:s uero fibras detraxeris, sanguis non cogetur Sanguis incoctussam cst i incoibis autem,aut quia concoctiis non)si est, aut quia in strum degenerauerit. Fit enim per concoctionem exsanie sanguis. Ni H P A Sanguis, i uen , ολ ψ:sbrς,ms: sanies,ἰγερ. B Hippocrat in libro --δ δεῖν Lait, Cum nascitur infans cui uena quae in cubito est,pulsauertit,suri sus die de iracundus euadet:cui sensim mota suerit, letus. Plato etia in Timaeoaeor uero smul reuenarum sontem, de eius sanguinis,qui per omne corpus cu impetu sertur, dcci Celsux quoqu in prooemio,Neque quid uenas moueat,inquit,sed.quid quaeque genera moritus fgruficent,&c.Plinius lib .3a, Nullo uino aeque uenae excitantur. 8c aliis item plerisque locis.Vitruvius lib.r.rithmos uenatu appellauit. C. Arteria .Qupri admodua maximis hisce caudicibus exeuntes radices atque rami , id est uenae arteriaeqimino res passi per uniuersum sparguntur corpus,accurate docuit Galenus,cym in aliis, tum uero breuissime simulac apertissime in eo libro, quem de Dusectione uesiarii Marteriarum inscripsit. D. Sanguis,Hμα. E. Sudor,iiφίς. Sanies, e,significat etia id
quod in exanguibus uicem sanguinis praestat:sicuti & in quibusta lotad est uirus. GDe neruis,ligamentis,& tendinibus. Cap. XIX. Eruorum mox ordine persequemur. His ceu canalibus quibusda tras
mittitur sensus,d: motus a cerebro in uniuersas animalis partes. Audenim a cerebro manifeste oriuntur, aut per media dorsi medullam trans - - ο is es' mittuntur:cx qua prodeunt circiter sexaginta. Nullus accrcbro aut spinalii 'i a producitur neruus, is F. , id est non coniugatus, sed semper alter ad dextram,ad sinistram alter:cade prorsus utrinque magnitudinc, situm obtinent.Nerui omnes sua substatia cerebro sunt duriores: uerum qui sensum oculis praestant,dcnsores omnino conspiciuntur,haud magnopere tamen duriores:atque hi omnium soli sensibiles meatus in se habere cernun Htur. Sunt nerui alij molles,alij duriores: molles nerui, sensus fiant insta1-menta,quemadmodum duri,motionis.Ex parte cerebri posteriore mollis neruus penitus nullus producitur:cx anteriore autem duros quosdam ne uos oriri fuit necesse: in quibus, opinor, sunt ij quibus oculi mouentur. Quicunque uero neruorum molliores sunt, ij nimi a medulla spinali differre uidebuntur,quod scilicet ad mollitiem attinet.Ncrui non solidantur, incisi:mirumq; uulneratis summus dolor, proeetis nullus. E neruorum genere censentur ligamenta 6c tendines: ligamentum propric & non communiter appcllatum corpus est neruosum, album, exangue, solidum, sine
sensu,similiterque lacruo concauitatis expers: ex osse quidem Omnino Ο
50쪽
A tum habens:insertum autem in os aut musculum: ut sicilicet os oss,atit musculum ossi coniungat,& tanquam uinculti contineat. Musculorum intendines nominantur, in quos scilicci musculi desinunt mista autueoru natura est, & media inter ligamentu & neruum. Horu quidam adeo officiuntur tenuehu t mcbranς potius uideantur. Facile aurer dignoscuntur ita si hos clara luce penitius inspicias, fibras quasda intercurretes ostenderi ratissim :ἡh n F-ς0rpori membra ostendit aceu τ ι . . i h dς'p xxium,& dς neruorum disiectione. Notat Aristoteles E
cerebro exoriri meatus duos neruosos ualidos,qui per ipsas oculorum sedes, pertendentes in superiores κρουοδενυς finiunt: cum alioqui sentiat neruoru originem a cor
De fibris. Cap. XX.LIbrae inter neruum& uenam suam habent naturam: & nonnullae hu- DI TI morcm, saniem appellatum continent. tcndunt a neruis ad uenas, ac uade ad neruos.In corde item fibrae sunt,quales in musculis cernimus,quibus caro circumhaeret caeterum non est iacm fibrarum genus, sed quae minusculis habciatur,ncruorum ac ligamentorsi sunt particulae. Cordis propria quaedam est fibrarum spccies, aeque scilicet ac uenarum tunicae atquc arteriarum:itemque intestinorum,uentriculi, uteri, & uesicae utriusquesicci cnim in iis membris, propriam quandam uidcre carncm suis ipsorum
C libris circunnascentem. Aliud item genus fibrarum est,quod consillere in sanguine solet,quanquani non cuiusque animalis : spissari autem sanguis non potest,si id genus fibrarum detrahatur, ut dictum est: spissatur uero sit non detrahatur. Genus id ergo fibrarum, tametsi maiore ex parte in sanguine animalium inest,tamen cerui,procis & bubali, & aliorum quorun clam sanguini deest:quocirca corum sanguis n5 silmiliter atque ceterorum concrescit, sed ceruorum perinde ut leporu solet spissari:uidelicet non coitu firmiore,ut caeteroru,sed fluido, quale lac est quod iniecto coagulo co-Iuerit.Sangui uena, arteria ,ncruus, ligamentu, tedo & fibra,ita sc haberi. De ossibus. Cap. XXI. D omnium animalis partium sunt durissima, maximH; terrestria. Os,entia Haec tanquam fundametum quoddam ad uniuersi corporis molem sustentandam subiiciunturii is nanque membra omnia firmantur: magni- . tudinis quoque animalium incla atque terminus iis describitur. Osiuim quaedam grmilia & ampliter concaua sunt ac medullosa: quaedam mino ra, lid actine medulla.In iis quae imbecilliora sunt animalibus, olla sunt laxiora ac caua magis: rtioribus uero densiora ac conserta magis: ac pro inde canis, lupus,panthera,reliquaque omnia,quq musculis ac neruis sunt robustioribus,densiorem multo ac duriorem habit ostium compagincm, quam Oues, caprae, & id genus alia: quin & leo qui omnium cst serocissamus, ossa in caeteris quidem membris omnia habet mcdullae expertia: in foemoribus uero de si quis alius id genus artus, admodum exiguam ac te-