장음표시 사용
61쪽
brae, quales in musculis cernimus,quibus caro circuhaeret. Est & uentricu- Eli,intestinorum,uteri, uesicae utriusque propria quaeda caro,quae suis ipso'rum fibris circunnascitur. Lingua praeterea substantiam quandam habet sibi propriam:csst enim rarior fungosiorue eius caro, & minus habens famguinis,quam si musculorum. Neque cnim eandem penitus formam habent haec carnis genera. Musculorum nanque caro rubicundior est ac mollio quam uentriculi aut uuluae,uesica 'ue aut intestinorum: cordis autem
durior, S: fibris magis uariae musculi enim fibras habent positu simplici,&Juae neruorum ligantentorumque sunt particula ut supra dictum est:coris autem propria fibrarum est species,quae situ sunt magis uario.
caro. Impellatur,tantum flandulaea linguae substantia recesserunt. Harum
cum duplex sit usus, duplex quoque genus esse debet: alterum densum ac siccius,quod uasorum,uenarum dico & arteriarum,fulcimentum est in iis locis,quibus in ramos discissa, periculum subeunt, ne in uehementioribus agitationibus disrumpantur:alterum uero glandulam gcnus, rarioris su stantia est,cauernosum fistulosiimue, ac madidae spongiae in modum, humore imbutum. Hoc nanque glandularum genus humorem quendam in sc gignit,aut ad aliorum membrorum usum, irrigandorum scilicet causa, ne facile exsiccentur: ut quς linguae adiacent adcnes saliuam procreant:aut Gad generis propagationem,ut tostes semen, nam 5 hi e glandularum genere suntὶ aut ad conceptus nutritioncm, ut quae in mammillis sunt glandul lac gcncrant. Huius yneris adcncs vcnas & arterias, perspicuas quidem,ac nonnunquam magnas,& item neruos in se habent:illae uero altercneque sensum habent, nequc motu,neq; neruum in scullum. Sunt praeterea nonullet in quibusda corporis partibus adeo exiguae, ut uulgus ipsum lateant: ueluti in lactibus, uia ναιειον dicunt) in quibus utriusq; generis gla-dulae reperiuntur.Et in aliis quoque corporis partibus sunt exiles quςdam, vasorum diuisiones fulcientes: circa fauces autem & laringa magnae sunt atque conspicuae. Haud longe a cordis radice & pcri cardij mei ranς,ad et smisia septimam spinae uertebram, λώ6glandula est,haudquaquam exigua, gla- 'δεα dium Latini dicunt. haec in recens natis animantibus est qua maxima, cres se ob sit stentibus autem minuitur. oke, mini dicuntur glandulae,ceruici uesicae ad&-quandoque uocat Galenus, in maribus riserius E inaiores,i inminis minores. Sunt qui renes quoque inter glandulas numea restibin ad rant:ij nanque etiam glandulosum quiddam habere uidentur. Glandulam
G-ula, α- Arni proxima est admum siue glandularum
δ' M. AH im caro conglomerata. ouantum autem lingua
De adipe &se . Cap. XXVIII. - Σὸ , A Deps quoque&ssebum ex maxime communibus sunt inter animaliumum dicit ad I xparteisuram quae rite sutur,sanguinea dico,ea omnia aut adipem habenti
62쪽
A bent, aut sebum. Quὁdsuoles, licebit omne quae in animalis corpore est, πιπιλε ita olcosam & pinguem substantiam, utrumuis appellare, sebum scilicet aut adipem: utrunque enim olcosum & pingue est, & utrunque sanguis est concoctus ter bonitatem nutrimenti .humiditate tamen & siccitate disse- II runt inter se,cum subum fragile usquequaque sit, nec ad ignem admotum 2 his II . tam facile liquescat,& cum refrixit,concrescat,ut ouis, ut caprae: adeps li- Sebum n . quidior sit,hoc est,ad ignem facile liquescens, minimeque aptus durari,oleo longa uetustate incrassato similis, ut equi, ut suis. Locis etiam discrepant , adeps cnim inter carnem cutemque solet consistere: sebum in sine carius semper os t.Itaque si ex hominibus quempiam incidas,qui uel graciles fiat,& paruas lienas habeant, foeminam praecipue sui quae & frigidioris B est naturae, dc uitae magis desidiosaeὶ adeps excidet, quam costat cuti ad ii
ternam cius membranam subnasci. Omentum omnibus adipe pinguescentibus adipeum est, sebo obesis subalc. rae parte utraque dentata sunt, adipe pinguescunt: quae una, sebo. Generatur aute pinguedo omnis cx fanguinis parte pinguiore,per tenueis limas cffuse,circa parteis animatis me branosas ac neruosas cui concretio ideo contingit, quod membranis adia cclxrasse nanque oleo est similis,eόque congelatur, ubi cum frigidis &exanguibus particulis coniungitur. At neque circa iecur coire potest inquit Galenus) ncque circa arterias uenastio aut cor: sed nec circa ullam aliam paricin calidam. Renes autem ex uisceribus maxime pinguescunt,uerum dexter minus semper quam sinister: & quanuis uehementer fuerint pin-C gues, tamen ali uid sere mediis deest. Quς sc pinguescunt, maxima pro parte magis quam quae adipe in renibus opimandis luxuriant,ac omnium praecipue oves: quippe quae renibus pingui obductis intereant, quod ubertate habuli fit. Plerisque animalium est pinguedo sine sciasu: quam ob causam sucs spirantes a muribus tradunt rosas. Animalia quaevis aut intra carnem,aut seorsum pinguescunt.quibus autem pingue separatum non est,ea minus per hicntrem omentumque pinguescunt,ut anguillae:paucum est enim eis pingue in Omento. Plurima tamensars animalium uetre pingue- se
scit praecipue quae parum se moueant: est nanque uitae magis defclios et V , ciuisodi nota. Minus csse foecunda,quae admodum pinguescunt, siue ma- D. ,
De medulla. Cap. XXIX. MEdullae rationem iis addere debemus: nam ea quoque humidis adnumeranda generibus in no ullis sanguineis animalibus est: humida est enim, Sc propemodum fluxilis. Maxime uero mollem ipsius substantiam adfinitare pinguedini fossis: nam cum nouellis adhuc animali bus medulla cruenta admodum sit, aetate prouectis, ut adipe piguescentibus,adipi similis est & albescens:sic sebo deputatis generibus, sebum prς se fert. Quod in spinae ossibus continctur, colorem habet medullae similem, A. 66id est spinalem medullam uocant. Est porro spinalis medulla cerebro cotinua,ac cius se cum eo substantiae,nisi quod compactior multo '
63쪽
sit de durior, potissi iniim in infernis spinae finibus: quanto enim ab cere- Ebro abscedit,tanto magis durescit.Eandem uero esse ci naturam,quam c
rebro colligunt inquit Plinius) quoniam praetenui eius membrana modo incisa statim expiretur. Quanquam medulla non nis inclusa ossibus est, ut reliqua quoque omnia, quae strapte natura humida in corpore sunt,cyceptaculis quibusdam tanquam vasculis continentur: ut sanguis in uenis,& alia in membranis, aut cutibus,aut uentribus: tamen ossa no omnia medullam intra se cotinent:sed ea tantum quae caua habentur,tametsi ne ipsa quide omnia continent: ossa enim leonis partim nullam, partim admoduexiguam habent, ut dictum est. Haec fere semper in animalibus nativa dccongcnita humidi genera habcntur.
De lacte & coapulo. Cap. XXX. FΛ Dnata autem postcrioraq; sunt lac & genitura: praetcrea excrementa a L. tam alui quam uesicae, atque alia quaedam, scilicet in iis quorum natura haec obtinet: haec enim similaria uidentur, licet rc ucra no sint omnia similaria lac etenim tametsi sensui quide similare apparet, ex tribus tamenaturis diuersis est copositum: prima quidem crassa,ex qua caseus conficitur:altera pingui,ex qua butyrum: S tertia aquea, quod scru nucupamus. Plus casei lac illud habere videmus, quod crinius est . coit lac eorum, quae non utrinque dentata sunt: quapropter caseus ex iis fit, quae inter urbanadentium ordine carent superiore. Eorum aute quae utrinque dentata sunt,
lac coire tam facile non potest, sicuti neque adeps) de tenue & dulce est: tcnuissimum cameli est, mox equae,tum asinae: crassissimum bubulum est G& pinguissimum: mediocris consistentiae est caprarum, crassus hoc est ovium lac: sed lactis disserentias pluribus infra explicabimus. Nulli sere animalium lac fieri solet, antequam uterii scrat:nec dum serunt,utilc omne est: lac enim fieri incipit ad speciem puris statim cum coire inceperint: sed utile postea est cum pepererint. Prima autem a partu spongiosa densitas lacti colostra uocatur& colostru. & ex primo lacte in bobus scinper a partu colostra sunt: quae, ni admisceatur aqua, in pumicis modii in cocunt duritia,uel perinde ut lapis durescunt, ut prodit Aristotcles.Non praegnantibus aliquando,sed raro, eduliis quibusdam,altissique artibus ut uberum sei istionei essicitur ut lactescant.Quae lac habent omnia, mamis id continent. Maribus magna ex parte nec bestiis nec hominibus gignitur lac: fieri tame H potest,ut aliquibus interdum gignatur: uiris enim post pubem, exiguum nonnullis exprimitur. Cogitur lac succo sculneo & coagulo .Coagulum lac etiam cst:quippe quod in corum uentriculo, quae adhuc lactent, cuiatinetur. est crgo coagulum lac ignem habcias intra sese, quod cum animalis
tepore concoqueretur, scum traxerit. Habent coagulum omnia ruminantia,&inter det. ata utrinquo dasypus.Coagulum, inquit Plinius,hinnuli,teporis,hoedi laudatum : praecipuum tamen dasypodis. Habent quibus hoc datum est,non in magno uentre, neque in reticulo, neque inustimo, quod abomasium nominatur, sed in eo qui inter ultimum & duos primos posciis est,quod omasium uocatur. Quo uetustius coagulu est,cὁ praestantius:
64쪽
A tius:ole proquuio alui mederi potest, atque etiam quod leporis est sed lauadati stimum hinnuli, inquit Aristoteles.
tatis,inquit Plinius,quoniam eoru lac non coit. Lac, Plinius, crassissimi est asinae laemquit,ut coaguli uice utantur: nisi sertasE menda sit. H. Coagulum π . Est ergo,&e. Aliter libro secundo degenerat .animalium,Coagulum lacest cotinens calorem uitalem, qui parteis similes ducit eodem, x unit atque constituit. Coagulum etiam uituli marini, dc balenae quoque reperitur apud Plinium & Dioscoridem.
Cap. XXXI. Emturano codem modo in omnibus est: sed quibusdam progenis , ra, ρας id est genitale uirus sui generis habetur,ut piscibus . tuae, id ra.
coemen genitale habent omnia quae sangui nom. exit prosecto semen genitale a maribus album & crassum, sit intcgrum est:sed foris tenue totu rediaditur de nigriusculum.Nunquam id gelu concrescit: imo admodum cxtcnuatur,& aquae tum colorem,tum substantiam trahit: calore autem coit, &crassescit. Dclabitur in aqua quod foecudum est atque subsidit: quod autem inroecundum,ai nuncutur atque exolescit.
De excrementis. Cap. XXXII. T Xcrementum appello rcliquias alimenti: cuius uariae sunt species. naturalibus cxcremetis omnibus sere locus praescriptus cst, ut sit humo- C ris ueluti conceptaculum: uerbi grati Malimeti sicci cxcrementis, aluus in- fcrior,humidi ucsca,lactis mammς,seminalis nam & hcc excrementa dicunturὶquae circii uterum & genitale sunt uafann ea nanq; loca se collietur, atque constunt. od enim stercus & 1laesi excrcmentum uocatur, a s lacero nutrimento separatum,paulatim impellitur per omnia intestina usq; ad satis amplum spatium,quod ad illud intestinii uisitur, quod rectum uocant: postea uero quam plurimum congestu iam graue animali fuerit,ium
foras egeritur. Scrosum uero excrcmentum, rencs a sanguine siccornentes,
ad ucssicana maiorcin transmittunt: ea porro id colligit seruatq;, ad cudem ferme modum,quo de sicco excremento retulimus. Biliosum excremen cia m ex tecinore attrahitur ἱ uesicula,quc illi subiicitur 'alterum uero a lic- D ne . in iis collccta excernutur,alterum in priorem tcnuis intestini partem, alterum uero inuetriculum ab iisq; iam pcr omnia intestina una cum sicciore excremento permeant. Quod uero pituitam expurget, natura nulluinstrumentum codidit singulare: mixta enim cum cibo puro, alere potest,& in laborantibus in alimentum absumitur. pituita ergo illa, quae ali iocur una cum succo perlata est,non uacuari desiderat, sed in corpore mancs at terari: dum enim cum succo illo una concoquitur, sanguis euadit: & quod in uentriculo reliquum ex cibo est, Sc in intestinis, a deflugie in ea loca bile exterium, Ier inseriora egeritur. Quod uero a cerebro destillat sinucii uocant,&destillationem, graece L -- per palatum & narcs cxi tum habet manifestu. Ex hoc genere esse uidetur, & quae quotidie expuem
65쪽
do excernitur saliua. Aliud excremetorum genus est, quod in singulis ani- Emalis nascitur particulis,ex ipsis unde aluntur succo, humidum tenueque,
cui nullus certus a natura praescriptus meatus cst:cxpcllitur tamen per cxiguos omncis corporeae molis incatus, inest Graeci uocant,quorum no modo reliquum corpus uniuersum, sed etia tota cutis plena est: partim uioleto motu consertim crupens appellant uero quod ita excernitur,sudorem,)partim in speciem halitus ab insito calore selutum, quod per status scias umlatens uocatur. ueteres quidem authorcs hoc cxcrcmentorum genus tO-
tum reis raγμα, id est colli quamcntu ni fallori uocauere: quod enim ex corporis incremento seccrnitur propter motus calorem, uim habet colliqua- menti. In hoc insensibili pernatu, crassioris excrementi nonnihil excernititur:ex quo tum pilis origo est natura enim commode uel excrementis suis Finterdum abutitur J tum uero iis quae circa omnem cutem semper accru tur sordibus. In hoc genere excrementum est,quod Graeci dicitur, ita uocant aurium sercres,quae interdum etiam auditum multitudine sua obstruunt. De partibus animalium iis,quas similares dissimilaresque apellamus,deniq; de omnibus tam interioribus,quam exterioribus partibus dictum iam est: reliquum est,ut ad instituta pergamus.
B Excrementum, hi sic α. C Stercus,ia ας. Urina, ἔρο- . Bilis, Τλη. DAtra bilis, eλκμέλανα. Pituita, E Saliua, ω λος,ου μαλος,ἔτυμος, Hvσμα Sudor, θως. quo pacto in corpore generetur, leges apud Galenum lib.Io. De simplic. med. faculta. F Perflatus sensum latens,uel transpiratio sensum latens, uel perspiratio,graece ais γοα. G
Perquae potissimum constitui,inuenitive possint animalium differentiae. Cap. XXXIII.
Vcmadmodum corpus totum animi gratia conditum est, organum nanq; animi corpus ccnsetur ita&corporis partcs ossicioru gra- Hlia constant, & operum ad quae singulae accommodantur: indeo; fit,ut quorum actio nes ossiciaque plura sint,ca plureis exerceant motiones, plureisque & uarias desideret corporis parteis, quae sint ipsaru motionum instrumenta: quae uero aut immobilia sunt,
aut parum motus adipiscutur, ut testata,cΟ-rum corpus non adco multiplex,ut sit necesse est. Atque haec quidem cum ita se habeant,praeter corporis parteis,earumq; actiones motionesq;,tertiuetiam
66쪽
A etiam quodda adesse est nccesse,nempe asseruis.Porro actiones & assectus intelligi diximus,incessiim & quantiis loci mutationem,in uictu parandololertiam,ortum,incrcinctum, itum uenercum, sciasum, spiration ii cem, uigiliam dc somnum: aetatem,ut iuucntutem & senectutem: uita, ualetudinem prosperam & aduersam, atque mores: & quae que huiusmodi alia potant generi animalium tribui. Per haec,ut diximus, potissmii, partes dico,actiones & affectus,animaliu differentias constitui dignu est:lunt enim haec animalibus partim omnibus communia, partim uero pluribus. De differentiis animalium,quae a partium discrimino Oriuntur. Cap. XXXIII B I animalia partes,aut eiusdem sibi omnes,aut diuersas par I Ites:easdem,uel syccic intelligi uolo, ut hominis nasus aut Oculus specie cum Oculo aut naso alterius hominis conuenit,& caro cum carne, S os
cum osse: sui enim totu sic habet ad totum,sic partes singulae sese ad singulas habeant,necesse est uci genere,quanquam excessu desectitue differunt. de iis loquor,quorum idem est genus, uerbi gratia,auis aut piscis: id enim utrunque differentiis cosumitur generis:& spccies complures cu piscium, tum etiam auium habentur. Diuersis uero inter se sunt animalium partes pene plurima contraria asscinium qualitate: ut coloris & figurae, eo quod aliae magis,aliae minus aficetae iis ipsis qualitatibus sint: multitudine etiam& paucitate,& magnitudine paruitateque, mollitie de duritate,iquitate de asperit. ate,& rcliquis generis eiusdem, atquc omnino excessu desectuque inscrepant:id est quod magis minii suc quicqua horii habeat, uerbi gratia, oris magnitudine discrimen existere animalibus pala est: aliis cnim os ina gno hiatu rescissum est,ut cani,lconi: aliis paruum,ut homini: aliis mediocre ut generi suu.Multitudine & paucitate differunt partes: ut corum quae des habent,alia bipeda sunt,alia quadrupeda,alia multipcda. mollitia &duritate, ut inter ea quae oculos habent:alia duris oculis sunt, ut cancri, locustae:alia humidis mollibusque. t uitate de asperitare,ut concharum qui busdam testar lques sunt,aliis scabrae. praeterea aliquae longae sunt, quaedam rotundae,itaque in figura notatur dis retia.item aliis crusta, aliis testa pro tegmine habetur: S: aliis rostru porrcetius cst,ut gruibus: aliis brcuc. Pcnna item aliis uberius,aliis parcius data est. Sunt item auium aliae longo crure,aliae breui. Linguam etiam aliae latiusculam habent, aliae angustam. Pectus animalia plurima humano proportionatum pectori habere uisitan tur,ucrum non simile:Eomini enim pcetias latum est,caeteris uero, ut qua drupedibus, angustum. sed ερ in iis quoq; ratio partium nonnullarum diuerta est: eo scilicet quod quas alia animalia habent, alia ii silem careant. Alia cnim calcari aut aliquo armantur aculeo, alia nihil eiusmodi habent:& aliis apex in capite est,aliis deest: & corum,quae loco se mouent animalia,quaedam pedes habent: ut bipeda, quadrupeda, multi peda: sed omnia o des pari numero possidentin alia nullis fulciuntur pedibus. & oculos habenti ut malia carent palpcbris,alia habet,ut uisus sit cxquisitior .Partes it
67쪽
que animalium prope dixerim plurimae aut eaede sunt, ueluti dictum est, Eaut ratione contrariorum differunt, aut ter excessum desectilinque. Noudestini tamen quibus partes nec specie sunt caedom,nc luc secundum cxcessum desectumue, sed proportione conueniant: qucadmodum ΟS cum cartilagine aut piscium spina,& unguem cum solida ungula, & manus cum chcle, idost fbrcipato pede, S: pennam cum squama conuenire animaduertimus:quod enim penna in auium genere est, idem squama in piscibus haliatur. Proportioncitem conueniunt,quod aliis pulmo datus est: aliis pulmo quidem negatus, sed uice pulmonis iunctum aliquid c si,quod pulmoni respondeat. aliis item sanguis inest,aliis sanguinis proportionale, quod
eandem in genero cxangui obtinet uim,quam sanguis in compote illo sanguinis habet. Differentias praeterea nonnullas partium situ atque ordine F contemplamur : sunt enim complura animalia quae easdem habeant pa teis,sed non situ eodem: uerbi gratia, mammas alia in pectore habent, alia
inter foemor ut uacca. Partes quas singula animalia habent, hunc in mo- 'dum diuersas easdem ue intelligimus. Disserui autom suis partibus anima lia:cum aliae omnium commvncs sint,aliae vcro plurimorum, aliae quoru-dam generum propriae: ut piscium branchiae, ut auium pennae. Omnium animalium communes partes sunt,qua cibus recipitur, & in quam deuoratur: communes enim partes tam sanguineo generi,qu.am exangui sunt Os,ucter,& plurima ex parte stomaclaus & intestinum, aut quae iis proportionalia habentur: plurimorum nanque animalium comunes partes sunt, per quas transit cibus, & quibus cibi excremcntu emittitur. Et cum exac- Gmentu in hoc,ut antea docuimus,duplex sit, humidum & siccum,quae par tem illam humidi excrementi capacem habent, haec sicci receptaculu continent:quae uero hoc habent,non illud etia habere omnia nouimus. quan-obrem quae uessicam habent, aluum inseriorem eadem etiam obtinent: at uero quae aluum habent, non omnia & uesicam possident. Oculos item habent animalium genera omnia, praeterquam talpa, quem tamen modo
quodam habere dixerim) & quae icta integuntur, & si quid imperfectum
adiud est, ut uermes. Et per partes quidem animalium disseremiae his ni dis constitui debent. Dedisserentiis quae ab animaliuactionibus oritatur. Cap. XXXV.
Λ Ctiones animalium plurimae circa coitum,sa tus procreationem, at- HILquc uictus solertiam ucrsanturmecnon ad frigora & aestus, mutatio nes denique temporii ' rtinent: incst enim omnibus ex natura sensus mutationis factae ex frigorc aut colore. Itaque ut homines alij domicilia hyeme repetunt, ali) qui anislioris prouinciae principes sunt, sedcin pro temporc mutant,ut mora aestate locis frigidis ayeme tepidis trahant sic bruta 'uς loca possunt permutare,faciunt.λtque alia iuvamen in ipsis consuetis sibi locis comperi ut,alia locum mutat: iam enim post autumnale aequinoctium,siqua ex ponto lociss frigidis sumunt hyemem futuram: a uerno autem,ex icpida regione ad frigidam sese conserunt, aestus metu futuri: &alia
68쪽
A alia de locis uicinis discedunt, alia de ultimis prope dixerim,)ut grues faciunt,quae ex Scytbicis campis ad paludes Aegypto superiores,unde Nilus profluit, ueni ut. Quinetiam pisces modo codem, alij cx ponto aut in 'm-
tum tranant: alia per hyemem ex alto ad litora teporis gratia ueniunt: con tr aestate ex litore in altum uitantes aestum discedunt. Aucs quoque imbecilliores hyber no & gclido tempore discedunt in campos, ut tepore potia
Iur:aestiuo autem repetunt montes,ut aestu careant. Iciem hic assectus, sugiendi scilicet caloris frigorisq; exuperantias,euenit iis,quq teporibus quibusdam se abdunt & latent:ut terrestria quaedam hyeme latcbras subcunt, tempore iam tepidiore excunt. ndi autem plurima hyeme, dicbus scilicet trigidissimis,uel co maxime argumeto constat, quod minime cum es B gor est capiuntur. Sed piscium nonnulli a state etiam latent, ut glaucus. latet aliquorum genus totum: aliquorum partim latet,partim non latet . testacca omnia latent,ucrum non eodem modo:absolutoru cnim latibulu meuidcntius est:condunt cnim se suis testis, ut pectines faccrc uisuntur: ali qua leuiore tegmine superimposito delitescunt,ut limaccs: corum aut mquae adhaerent, non est tam manisesta latitatio. insecta pene omnia hyc- me conduntur.Sanguinei quoq; genoris multa se condunt: ut ea quς cortice intecta sunt,scrpcto dico, laceratos, crocodilos fluviatilcs. Pisci ii ctiam complureis latcre nouimus: alios hyeme, ut coracinum, thum nur nonulli aestate etiam latent, uti diximus,ut plauci:auium etiam complures coduntur,ut hirundines. iam enim uisae sunt multae hirundines in angustiis co-C uallium nudae atquc omnino deplumes inadrupedum quoque 'uae animal generant,nonnulla conduntur:ut hystrices,ursi: glires etiam latent in ipsis arbori s. Nonnulla cx iis quae conduntur,exuunt id,quod sic nectus M'ctinuocatur, sest aute senectus ueluti cutis ultima, uel cortex, qui ueluti oper- est culu m ti est ut ex sanguineis ea quae cortice molliori inlccta sunt,scrpe tes scilicet & lacerti. inlccta etiam quaedam senectutem cxuunt, ut sit pha& culex: & ea quarum pennae uasina continentur, ut Scara i :& omnia
quidem,ubi iam factum est, quod gigni debuerit, cxuunt. quaedam etiam
inter marina senectutem cxuunt,ut locustae, gammari & cancri. Sed quaenam lateant, de quo modo dc tempore: atque etiam quo tempore exuant
senectutem dictum iam est. Ab animalium motu quae costituuntur differcntiae. Cap. XXXVI. DIiserunt animalia inter se etiam ipsa motione: animalium nanque a
lia sede stabili degunt,alia mutabili de uaga. Sedes stabilis in humore
tantummodo est: terrestrium nulla statu immutabili uiuut: at aquatilium plura saxis asstrauitam omnem traducunt : ut conchae gcnera complura. Sunt ite quae & adhaerere soleant,& quoties libeat absolui: ut genus 'uod'da Si quod urticam uocam is: quippe cum nonnullae ex iis noctu absolutae pascantur. Non desunt complura quς cum sint absoluta, mouere tamen se nequeant,ut ostr . Omnia uero tum natantia tum stabilia,locis cisdem
quibus orta sint,aut similibus degunt: suus enim quibusque cibus in iis est:
69쪽
ii agantur maxime de oberrant quae carne aluntur. Quae loco mouentur Eanimalia, iis initium incedendi omnibus a dextris partibus est: & omnia aut quaternis notis mouentur,aut pluribus. quaternis tantum, quae baiant
sanguinem,ut homi ncs binis manibus binisque podibus, quadrupedes pedibus quaternis, pisces pinnis quaternis : nam&quae pinnis, aut non am-tius binis, aut nullis, ut serpentes, utuntur, quaternis ea quoque notis ni-ilominus mouentur : sexus enim aut quaterni iis aguntur, aut bini cum lilianis binis. At quae sanguine vacua,pccsibus se pluribus moueant,sue u ucres sunt siue pedestres, iis certe motus per notas plurcis exercetur: nam& ephemerum pedibus quatuor, pennissique totidem mouetur: qu cunque uero ambulant,omnia pedes pari numero possident. Animalium quoq; alia uolatilia sunt,ut aues,apes: alia gressilia, ut quadrupodes, multipedes: Falia natatilia, ut pisces: alia reptili ut angues: alia tractilia, ut hirudines. Animal quod uolucre tantum sit,ut piscis natatile solum est, nullum nouimus:at uero quς grcs lilia eademque natatilia sunt,complura reperi utur Item eorum quae pedibus carent, alia inccssu undant fluctuantve, sis , νον- Graeci uocant) hocque bifariam accidit:quaedam naque siexuosis impulsibus per terram labuntur, ut angues: quaedam corpus sursum flectentiae progrediuntur, sparte enim innitentia priore, contrahunt sese,adducentes postcriorem,arcuatamquc incedunt ut crucae quaedam .alia in incessu λα- utuntur ac si per)imum trahi dixerisὶ hoc cst praxedete parte priore progrediuntur, & quod rcliquum est corporis ad illam contrahut: quo mouentur modo hirudincs & uermes terreni. Animalium praeterea quae Gloco sic mouent,sia toto corpore id praestant,ut fallentia: alia per partes, ut reddita, Mia incedentia omnia. Quae per saltum sese loco mouent, ut serpentis genus,ekiμαα. qui iaculus dicitur,nullum Pedum ministerium ad eiusmodi saltem motionem desiderant: at quae saltu utuntur, & gressi is insiper indigent,cum illis saltus fatis non sit,iis pedibus opus est.
E Notae,αμρα partes significare uidentur Aristoteli, per quas motio fiat: libro etenim de animalium gressu, id est notas uocat & alas,dc brachia manusque, in auibus atque hominibus,3c pedes item in reliquis.
A generatione quae oriantur disserentiae. Cap. XXXVII. EX omnibus uitae muneribus, animalium quibusdam nihil praeter sene Hrationem inesse pcrcipitur: quaedam uero non tantum procreandi ODficio sitis quodque temporibus sunguntur, sed in enutrimila etiam prole laborant . atque horum quaedam cum hoc persecerint, nullam insupercuprole seruant societatem,sed sibi tantum uiuunt: alia uero ciuilius agiit cuprole.Prima igitur pars uitae animalium,in incio procreandi consistit:altera in aledo:in his enim duobus studium omnium uitaque uersatur. ch rum enim cuique suaucque contingit,quod per naturam ha tur equunturque omnia cam uoluptatem quae fccundum naturam cst. Sunt autem generationes animalium multae acuariae: hoc enim commune animalia
cum stirpibus habent,quod alia semincialia sponte naturae oriantur, nullo'
70쪽
A cognationis semine antecedentc: quorum alia humo aut stirpe putrescin te consistunt,ut plura insectagon erantur: alia ex rore, qui frondibus insidat,ut erucadialia a limo,ut testacca: alia in animalibus ipsis excrementium artium gignuntur. Quae uero cx semine cognato procreatur, iis omnius ortus per coitum cst,dummodo sexus discrimen id tabcant, quod marem & foeminam describere potest: non enim in omnibus animalibus,sed in praeditis sanguine omnibus,paucis quibusdam exceptis, alterum ma alterum scemina persectum euadit. marem appellamus,quod in alterum,sceminam,quod in seipsa scinen illud prolificum mittit. Et quantiam diuersa sunt animalia mas & foemina,tamen specie idem sunt: nomo nanque u trunque est. In piscium genere,nonnullae nec marcs nec foeminae gignu-B tur. Exanguium etiam quaedam marem & foeminam habent, ut sobolem
ciusdem gcneris procroent. Alia procreant quidem, scd no sui Vncris prolem:scilicet quae non ex coitu animalium prodeunt,scd quae pcr sic uel in animali, uel in icrra putri,uel in stirpe,uel etiam in eorum ipsoriim partibus uel excrementis gignuntur: luae nanque hoc modo per se generantur, si in mares ac foeminas descripta sunt, ita generant quidem ea aliquid coitu,sed
imperfectum& dis limite,&ex quo nihil amplius gignatur: sed id quod
sunt,in nonnullis,sordes persistunt:ut uermiculi ex muncis, ut pulicum aut pediculorum foetus: id nanque magis declarant naturς corum quae insecta dicuntur. Coitus nec simi ses omnibus sunt,nec similem in modum Uu-tur: quae enim ex sanguineis pedestria uiui para sunt, & retro Urinam mit- C tunt,auersa coeunt:ut lco, lupus,canis : crustacea quoque & insecta eodem modo.Caetcroru, quae languinea uiui para sunt,magna ex parte modus coeundi idem est,scemina scilicet mare supcringrediente: quanquam non Omnia simili modo colunguntur. Aliis enim coitus c5plexu mutuo supina rum partium agitur, ut serpetibus, murenis, & lacertarum generi: alia, ut isces omnes,exceptis planis cartil agi iaci generis, admotis inuicem parti us supinis copulatur. Aucs mare scemina superueniente coeunt:quae mollia dicuntur oribus inuicem admotis,taplexuq; mutuo brachioru,libidine cxplent.Coitum omnium animalium ad hunc modu seri apertu est.Tcmpora autem coitus descripta, S: aetates certas ad uenerem singulis animalibus natura fixit & statuit. Ergo plurium animantium natura uult quidem rem uenerea per id tepus cu nycinis cessante saeuitia, aestatisci emcntia ori- D tur:quod sane lepus ueris est,quo animalia,prope dixerim omnia, & uolatilia,& pcdestria,& natantia ad coitum excitantur: sed sunt tamcn quae noco tempore coeant: uerum prout quaeque alere suos laetus comodius pos sunt,ita tempus sibi convcniens habeant. sunt cnim quae per autumnum etiam & hyemem coeant & pariant:ut nonnulla tum aquatilium tum uolucrum genera. sicuti enim temporis beneficio, ita & corporis ualctudine taenuora ad uenerem reddutur animalia. Homo uero atque etiam plu- a pedestria,quae cum homine uiuunt,coitum nullo tempore aspcrnatur, uidelicet propter teporem & pabuli ubertate ut sus,canis,& uolucres quaedam. Genus autem auium parto plurima uere ac ineunte ςstate coit ic