장음표시 사용
141쪽
Niseisis oeuem 5e ei Φ. J in suo, aut emancipato herede non scripto exheredatio valet, quia hie praetorio. ille civili iure
TEstamen tu in iure factum infirmatur duobus modis: s ruptum, aut irritum factum sit. Rumpitur ies tamentum mutatione, id est, si postea aliud testamentum iure factum sit: item agnatione, id est, si suus heres agnascatur, qui neque heres institutus, neque, Ut oportet. exheredatus sit. Agnascitur suus heres, aut agnascendo, aut adoptando, aut in manum conueniendo, aut in loeum sui heredis succedendo : velut nepos mortuo flio, vel
anancipato et aut maritimissione, id est, si stius ex prima secundave mancipatione manumissus, reuersus si in patris potestatem. Irritum si testamentum, s testator capite deminutus erit, aut si iure facio testamento, nemo extiterit
Si is qui testamentum iacit, ab hostibus captus si,
testamentum eius valet: si quidem reuersus fuerit, vi re postliminii: ii non ibi decesserit ex lege Corneli na, quae peringe successionem eius constinat, atque si in ei uitate decessisset. Si septem signis testium fgnatum sit testamentum, licet iure ciuili ruptum vel irritum factum si, praetor scriptis heredibus iuxta tabulas bonorum possessionem dat, si testator Metuis Romanus,& suae potestatis cum moreretur fuit, quae bonorum posse Iio cum re, id est, cum effectu habetur, si nemo alius tute heres st. Liberis impuberibus in potestate manentibus,tamnatis quam postumis, heredes substituere paretcs pocsunt duplici modo: id est aut eo quo extraneis, ut si heredes non extiterint liberi, substitutus heres fiat: aut proprio iure, id est, si post mortem parentis hete-des facti, intra pubertatem decesserint,substitutus heres sati Etiam exhereditatis filiis sustimere patetibus licet. Non aliter impuberi filio substituere quis heredem potest quam si sibi quis heredem ii,stitueret, vel ipsum ilium, vel quemlibet alium.
Milites quomodocumque seccrint testamenta,valent, d est, ctiam sine legitima obseruatione. Nam
prine palibus constitutionibus permissum est illis,
qu. mici locumque vcllent, quomodocumque possent testari: idque testamentum quod miles contra iuris regulam fecit, ita demum valetis vel in castris mortuus sit, vel post missionem intra annum.
Item nativi e J Agnatione ex iure antiquo si nascantur postram te t ex iure nono. si invita: successione. ex iure nouo: nam hue antiquo sui nascuntur. non sunt. Ait verἰ, lex notia. Is mstiorum sis. heredes succe η a. l. Galliis F. visensum. vis manumissue. t Filius tribus emancipationibus. & tribus manu n, Ilicinibus sui iuri, si e ceteri liberi una emancipatio. no. Singuli manumissones aliis δiebus. aliisque adhibitis tostibus fieri possunt ditictore Paulo I M. ii. Soιent. Igitur postptimam At secundam manu millionem filius praterum tumpit testinaen tum patris, quia in eius potestatern reuertitur. Ceteri liberi semel emancipati,iam amplius non redeunt inpotestatem, S ideo nec partis testamentum rumpunt. I verti . , vis. vi ιn .
Ex lege coniata .J Ex lege Cornelia. utrem quest fictione
quadam: nam re vera captiuitate. itrita testamenta fiunt Duplex
igitur est salo, Post l)m tui de Cornelia. hre iuris ciuilis est illa immigenti uim haee retio fingit tempore captiuitatis eum decessiste, qui non regiit: illa veti, in ciuitate fuisse eum qui tediit. Lex ria. tab. civibus Rom. csistituit heredes testamentatios de legitimos ieet Cornelia captiuis. sanemo δεώ ure t lure legitimo, vel ab intestato. Qithds lius inre heres sit, ut si existat filius praeteritus, secun d. tah bon. B post ei it sine te. verum enim quia utcumq: secundum tab. dati potest quainuis iure ciuili nullum sit test. tute prae . necessaria
est filio contr. tab. bon pos Restat autem vi ex iniusto, nullo, rupto agnatione, detur hori posses item ex irtito,si modo reuerissus testator in antiquum statum,non mutatavoluntate e vita deis cesserit. Nam tria exigit praetor: ut non minus quam in tem te
stium signis oblignatum iit testamentum: ut is cuius bonorum possessio datur. mortis & testamenti tempore testamenti factio nem habuerit: denique ut supremum testamentum sit. s. non tam in P.f. iso istans I. i λ Mn. ρ Dee,niam ras. Cum M. J Hoc explicatur in m. 18. l. fias. C de ins f. test.
Aut proprio inre. JHaec est pupillatis substitutio. illa vulgatis:
haec motibus, illa xl l .lah. introducta est thre pubertate illa aditione finitur: hae succeditur Pupillo. illa testatori. haec fit in euentum adquisitae hereditatis & mortis. aut in euentum mortis dantaxat,illain euentum non adquisitae hereditatis. Ex constitutione autem diuotum statrum omnis substitutio facta pupillo duplex est. Diam exheredum. J Substitutio plerumque aestimatur ex ristione successonis. hae ex ratione simplura astim Mur, non luc-eemotus. proinde in ea ordo scripturae obseruatur: de ita ii uelligetidum in initium 3 - 1moris. . utpote com pendeat ex s. ιηιπdωm. quos si quidem quis diligenter excutiat, imaeniet ad eam dumtaxat substitutionem pertinere, qua sit ex heredato. Ae inde ins n. g. prius ait. suadigi in vitium es, e- iam exseresa o lseris sse enim legendis re esse scio ) μι , Misi eri, adeo uάιὸ eium est, vet aulare in non esse Ν . impub/rtite, menta ancipiendAmr qua ydoquidem si ab eo incipias exheredato, hoc non est substituere. Denique odiosa hae substitutio est. I. m. M/dam. C. de luar. dei de 3 tigor tutis, id est, ordo scripturae, qui in ceteris relaxatur, in ea diligenter custoditur. Sunt & quam plutima alia exempla substitutionum quae ex scriptura aesti mantur. non successone: ut in sormula Galli in specie Iatim ex s.f. d Diaris. q. υ II. hi m. i. d. viastam svis . ut ver quisita statuere possi. substitutus estis, qui secundo loco scriptus est, quamuis ei non succedat qui primo loco heres seriptus est. Substitutus est is, qui secundo loeo seriptus est. etiam si ei post
mortem testatotis primo deseratur hereditas. Substitutus est i qui semel atque itetum heres scriptus est, quamuis ei non nisis mel deferatur hereditas. XXIIII. M letalia.
LEgatum, est quod legis modo, id est imperatives,
tethainento relinquitur. Nam ea quae precati uomodo relinquuntur, fideicommissa vocantur. Legamus autem quatuor modis, per vindicationem , per damnationem, sinendi modo, per praeceptionem.
Per vindicationem, his verbis legamus, Do, LE
Per damnationem ius verbis, H EREs MEVs DA
Per praeceptionem se, Lucius Tirivs ILLAM
REM PRAECIPITO.Pet vindicationem legari possunt res, quae utroque tempore ex iure Quiritium testatoris fuerunt, mortis, de quando testamentum faciebat: praeterquam s pomdete , mensura, numero contineantur : in his enim satis est,
142쪽
salis est,s vel mortis dumtaxat tempore suerint exi Are Quiritium. Pet damnationem omnes res legari possunt, etiam quae non sunt testatoris, dummodo tales sint, quae dari possint. Libet homo aut res populi, aut sacra, aut religiosa, nee per damnationem legati potest: quoniam dari nopotest. sinendi modo legati possunt res propriae testat Otis, a& heredis eius. Perpr ceptionem legari possunt res, quς etiam per vindicationem,s ea res quae non fuit utroque tempore testatoris ex iure Quiritium,per vindicationem legatast,licet iure ciuili non valeat legatum, tamen senatuscosulto Neroniano firmatur: quo cautum est, ut quod minus pactis verbis legatum est, perinde sit, ac si optimo iure legatum esset. Optimum autem ius legati per damnationem est.si cduobus eadem res per vindieationem legatast: siquidem disiunctim .singulis in solidum debentur r si vero coiiiunctim, velut Tixa o ET SEio, HOMINEM STICHVM DO, LE Co, iure ciuili concursii partes fiebant. Non currente altero, pars eius alteri adcrescebat. Sed post legem Papiam Popem, no capientis pars caduea fit. Si per damnationem eadem res duobus legata si, squidem eo iunctim, singulis partes delientur &non nccipietis pars iure ciuili in hereditatem remanebat, nucautem caduca fit: quod si disiunctim, singulis in solidudebetur.
Optione autem legari, per vindicationem data, i gatarii electio est, veluti, HOMINEM OpTATO, ELI-C aTo. Idemque est M si tacite legauerim, T letio Ho-NIMAM AvT DECEM HEREs MEvs DATO : ho. minem dare heredis electio est. EAnte heredis institutionem legari non potest: quo niam de potestas testamenti ab heredis institutione ancipit. Post mortem heredis legari non potest. ne ab heredi, herede legari videaturi quod tutis ciuilis ratio non patitur. In mortis autem heredis tempus legati potest:
velut CuM HEREs MORIATUR. Poena causa legati non potest. Poenae autem causa legatur , quod coerccndi heredis causa relinquitur,ut faciat quidem aut non faciat, no vi legatum pertineat: ut puta hoc modo, Si FILIAM TVAM IN MATRl-
TRIMONIC CONLOCAVERIT EI HOMINI TOT
A rixa A DATO. Sub certa tamen demonstratione incertae personae legati potest: velut, Ex COGNAT is
Neque ex salia demonstratione, neq; ex fusa ea
si legatum infirmatur. Falsa demonstratio est, velut, TITIO FUNDUM Qv M A T TIO EMI PO, LE-
Legatum ei tantum dari potest, qui extraneus est. Ideoque filio familiae heredi instituto, vel eruo, Deca patre,neque a domino legari potest. Heredi a semetipso legari non potest. Ei qui in potestate, manu, mancipiove est strii redis, sub eondicione legari potest: sed requiriti. quo tempore dies legati cedit , in potestate licto non sit. Ei cuius in potestate, manu, mancipiove est heres scriptus, legari non potest. sicut singulae res legari possunt, ita uniuersaru qu que semina legati potest : ut puta, Ma v I vs HEREs
τ To Diva Di Tot quo easu dimidia pars bon tum legata videtur. Potest autem & alia pars, velut tertia vel quarta legari r quae species partitio appel
Vsti,fructus iure ciuili legari potest earum rerum, quarum salua substantia utendi fruendi potest vile facultas,& tam singularum rerum,quam plurium, id est, partis. senatusconsulto cautum est, ut etiam si earum rerum quae in abusu continentur, ut puta vini, olei, irii ita viusfructus legatus si legatario res tradantur ca 3 conibus interpositis de restituendis eis,cum usubfructus ad legatarium pertinere deserit. Ciuitatibus omnibus, quae sub imperio pratoiiani sunt legati potest: idque a Diuo Nerea introductum postea a Senatu auctore Adriano diligentius constitutum est.
Legatum quod datum est, adimi potest, vel eogem
testamento, vel codicillis testamento confirmatis: dum tamen eodem modo adimatur, quo modo datum est.
Ad heredem legatarii legata non aliter transeunt, nisi si iam die legatorii cedente, legatarius decesserit.
Legatorum quae pure, vel in diem certum relicta sunt dies cedit: antiquo quidem iure, ex mortis testatoris tempore t per legem autem Papiam Popeam, ex apertis tabulis testamentit eorum vero qua sub condicione relicta sunt, cum condicio extiterit. Lex Faliacidia iubet no plus quam dodrantem totius patrimo nil legari, ut omni modo quadrans integer apud her F dem remancat. Legatorum perperam solutorum repetitio non est.
cio id familia eiciscundae. quod legatum est praecipiant. hoc &praelegatum dicitur de praecipuum Sid. Apoll. l. A s.ερυ . illud autem debeti tibi quodam, ut Iurisconsulti dicunt, plucipui ti
G Aherassi, --J Non etiam alienae : quod tamen perperam additu in est apud Caium tis. it. In M t. tir. Δυν. - αι- ρον Inauataonem. l Haec ita distinguenda sunt,
ι Ma m in pacti l id est, eonceptis Ae legitimis verbis. Cicer. pro Rose. Coma. Non enim ex pactione verborum, quivibus iusiurandum comprehenditur. Arnobius Lb. 7. canna --tes. Quam cum pactionibus adorat di sotmulis. optam a rem sas. J Nempe quia laxius ει expegitiva est.
co, Com fundus a Titio emptus non sit. Falsa cauis . Sic optimum ius usu rum in t i F-de m optimum ius pos
talionis .es,o r. s. pater is Uur. Sa Aobus .em res. J Haec quoque diuelli debent a superiora sententia. S. inuem ab actim. J Distinctim legatur, si te tantum leagatarii iungantur e coniunctim , si re de verbis. S. si Muri
143쪽
Trebelliano senatu seosulto restituit. ut ei&ineu den tur actiones, cui restituta est hereditas. Lege aute Faueidia interueniente, quoniam plus quam dodrantem, vel etiam totam hereditatem restituere rogatus sit, ex Pegasiano senatu seonsulto restituir, vel deducta pario quarta ipse qui scriptus est heres, hereditate restituat, de in ipsum actiones conseruentur: is autem qui rec pit hereditatem .legatarii loco habeatur Ex Pegasiano senatusconsulto restituta hereditate, eommoda & incommoda hereditatis communicaniatur. Inter herede m A cum cui reliqua: partes restitutae sunt interpositis stipulationibus ad exemplum partis de pro parte stipulationum. partis aurem de pro parte simulationes proprie dicuntur, quae de lucro &damno eommunicando solent interponi inter hered vi legatarium partiarium, id est, cum quo partitus est
Si heres damnosam hereditatem dicat , cog
tura praetore adire, de restituere totam ita vi ei de in
eum qui recipit hereditatem actibnes dentur, perinde atque si ex Trebelliano senatu seonsulto restituta fuisset: idque ut ita fiat, Pegasiano senatusconsulto cautum est.
Si quis in fraudem tacitam fidem adeoniosauerit Jut non eapienti fideiconiassum restituat nec quadrantem eum deducere Senani cetat: nec caducum vin dicare ex eo testamento,si liberos habeati
Libertat dari potest per fideicomm iram.
Noa e mδει---M. J Direres verbis, ut in L,erbis. de vulg. substitui. ει,-nωιώ. Jl. nutu. de tegat. 3. iecus tamen δὲ in imgat . secus inquam est in legato iure antiquo. ni leo -ι, νε σπιναὶ idem Vlp. in L 1. gelegit .quets quaerantui exempla coniungenda est eum l. i .ge legit. s. nam ex eodem libro sunt ambae. Post mariem Lisdi, J l. ii fuerit deles. 3. hoc alitem rari se fieri potest. non nominatim, ut pura. Titio substituto exheredati legatarii. l. cdm quidem Cod. deleg -6 .e..il fidere in milla: in pranci p. de leg. 2. Luetis scam in J Quae sunt iuris ciuilis Latine. quae immigentium qu illi,et lingia l. an inutilis in fili. de accept. Testamenta igitur L isne fiunt. unde merito dubitatur in l. qui testamento g. v eteres de testam . an testes ad testametum adhibiti Latin E scire debet rit: sithoe Impp.emendarunν l. hete conlultissima. I. fin. C.
detestam l vlt C detestam milia directa . C. ge test. m. nari.
Siquandoo te stipulatio iem contendis esse iuringentium. haecue et aescula erit ratio. nam stipulatio qualibet lingua temperfeci voluit. dis a Misj J In confirmatis omnia directis relinqui po: Iunt ereepta hereditate. μυ----.J stet actionem. ut formula hypotheeatia, delmit. is formula communi diuidundo. familiae ei sciuidae. fi-n:um tegundorum. Acti porro cithil aliud est. quam formula. Q.isite. σινι-. J s i. de s JeI. hei ed. Lis cui legatum. de eona. & dem an str. l. Licinius. quih. ad liberi. proci non lic.l.q i aestu .ra , . pan. de l. 3I. . Cod. qui voti .in p g.l. 1 de Otig. iuro
Iustiniano leg,torum de fideicommissorii in diiseientiae. Via dia ira 'u. J Lego. M. Haec seth de Pegasano de Tr belliano fusus explicantur in Institutionibus iuuiniani, neque deiiderant interpretationem meam. T iam fidis. J Tacita sis des est. si quis non palam rogatus, in fraudem legis tacite pro mattat. se id quod aecepit. coeli, aut olbo redditurum, l .in fra dem. de his qui b ut indig l in tacitis. de legat. Extat praeclarum exemplum taciti fidoeommissi apud M. Fabio m Quintilianum Auum in Decliniar. cccxv. Sisarai censeriet. J planeiano S. C. l. benefieio. ad leg. Falcid. Igitur si de hereditate incipaei testia uel da promiserit. primum omnium hereditas sta .indieatuti nee ii exhausta sit hereditas, Feseidia retinetur, verum palcidia
sico applieatur ex rescripto Diui Pii l. 3. C. a I. Fal. aram D. de his qui, ut indiPSi tibis. MMat. J Scriptum oportuit, meae lu/--idisque liquido conitat ex his quae dieia sunt tit. 13. XXVI. D. luiti hiria αδ
IN TEsTATOR v M ingenuorum hereditates peracinent, primum ad suos heredes id est liberos, qui in potestate sunt, ceterosque qui in liberorum loco sunt. Si sui heredes non sunt, ad consanguinem, id est, fra tres&sorores ex eodem patre. Si nee hi sunt ad teli. B quos agnatos proximos, id est , Cognatos virilis sexu ς, per mares descendetes eiusdem familia: id enim cautum est lege duodecim Tabularum, Ac si INT
Si defunctus si situs eY altero flio mortuo, iam neapos unus, vel etiam plures, ad omnes hereditas periinet, non ut in capita diuidatur sed vi in stirpes. id est,ut filius soliis mediam parte habeat de nepotes quotquot sunt alteram dimidiam. Equum est enim nepotes p tris sui loco succedere. de eam pariem habere, qua pater eorum si viveret,habiturus estet.
Quamdiu suus heres speratur heresseri posse tama diu locus agnatis non est: velut si uxor defuncti praegnans sit aut filius apud hos es sit. Asnatorum hereditates diuiduntur in capita, velutis sit iratris filius , S: alterivi stat tis duo plures vel betit
quotquot sunt ab utraque irae perserue tot fiunt purationes, ut singilli singulas capiant. Si plures eodem gradu sunt agnati, & quidam e rum hereditatem ad se pertinere noluerint, vel anta quam adierint decesserint, eorum pars adcrescit his qui adierint. Quod si nemo eorum adierit, ad insequentem gradum ex lege hereditas non tranfinitti tum quoniam in legitimis hereditatibus suceessio non est. Ad foeminas ultra eonsanguineorum gradum legitima hereditas non pertinet : itaque soror fratri sorori ve legitima heres fit. Ad liberos matris intestatae hereditas ex lege duo decim Tabularum non pertinebat: quia foemina si heredes non habent. Sed posteal M pp. Antonini ScCommodi oratione in Senatu recitata, id actum est, vesne in manu eouentione, matrum legitimae heredit tes ad sitos pertineant, exclusis Consanguineis. & telis quis agnatis.
Intestati sibi hereditas ad matrem ex lege duode
eim Tabularum non pertinet: sed si ius liberorum habeat ingenua trium, libertina quatuor. legitima heres si ex sellatusconsulto Tertulliano si tamen ei filio neque suus heres sit, quive inter suos heredes ad bo. norum possessionem a praetore vocatur : ncque pater ag quem lege hereditas, bonorumve possessio cum ropertinet, neque frater consanguineus. Quod si toteonsanguineast, ad utrasque pertinere uasetur herois
dit s. G βψ exrasis heres me. J Hae sunt potui bara . Lecendum est , arisi inre sua momnar . e sum s Marac et sm de hae prima legis verba paulus interpretatur in l. 6 quia postinum. pen de lib. de post .reliqua in I. pronuntiatio de verbosgo. Apaparet autem ex hac xt i rab. lege suorum nomen esse ex x ra. tis. quoa de Callistratus tradii in l. liberoru deverb. u. Hos enim
Omnes, inquit. litoriatu appellatic ne lix xia lati comptenenili .
Igitur is l. vli. de bon dam. in tui tuis ad est: in xi i tab Positissimis a exempla prosette quamplurima, in qua nutus civile prusia i tabi accipit'
144쪽
rreas si immorraeane s. g. cuiuslius. de hered. quae ab intest. defet Sensus hic est. Nepores ex filio iam mortuo. auo insti pes cum patruo succedere. Plane sum hae perpetuo in liberorum linea obseruamia regula. Plocrator vltetiorem non excludit, Hereditates pro stirpibus dividuntur, non pro virilibus porti
sum hises Q Haec antiquorum defestio est. leg. 3. si
pars heredit. petat i penest.vnde legit l. cum quidam .F. I.de adquir. hered.
Agnara m Misae arti. J Ergo superiotes duae regula in a. Bgnatorum serie non obseruantur. nam & si si frates , & filius iratris iam mortui, fratres olus sieeedit.F.hoc etiam. S. s plures delegit.ag. succes. Ex Nouella lustiniani fiater non 8raefertur. atque una fiatrum filii in stirpem succedunt. Vlira seritum Glios in capita fit diuiso, quod S inter ipsos statium filios nullis concurrentibus mitibus obieriuri Constantinus probat lib.v.
Paul ait lib. Ii l. sentent. omnis legitima successio proximioti Cdefertur In honorariis est se coitio, in ecce, non petente munculo magno, iaccedit piopiollobrinus l. a. Cod de succesedi αδt filio non adeunte, uepos non admittitur, nisi ex iure prael No ex parie unde liberi. Ex constitui. Iustiniani in legitimis est successio., placebat. delcg am sue. tiam de in legitimis tutolidi est successio.l. 3.3. Den.deleg tur. I p. 1.nιm. J l sacratistimi.ad S.C Tertγll. quam de S. C. secutuin est quod dicitur Oistianum. M a se man- aanuenisane J Etiamsi vulgo quaesti sunt li
. HS cIbiti Lamo JQuod est D. Pii tempotibus. Duas raraeU-αὶ ut puta emancipatus. Aes ρουν ad. --l gehere as.4 Hereditas.aut bonoru posVnde egit ire 1 uin emancipatione manumissor extiterit. Bonora ιν possessio. t unde decem personae, s in emancipatione manumii r non extiterit.L si ad patrem. de suis dilegit bet. I. sunt autem .de bonorum posio. Si ex testamento praeteritus sit non manumitari datur querela. l. I ..tin .s a parent.quis fuer.manum. manii missori bonorum pollellio coni. tab. ut re numissori,querela ut patri l. s a milite 6.s n. de mihi. testam. l. patet filium .l filio s. .dei nos testam. ex lustini 1κi constitutio. Epater pro manu libre semper habetur, L contra Dile fiduciam semper videtur.
. Oras...i Ad matrem pio dimidia sistia decesserit,pto
vitili sitisu La. Codrieo. desee nupt. Sed hae ut Qua lusti manc mutata, videm institutionibus. Nobis id potissimum in animo fuit ut ius antiquu explicaremus, cuius cognitio studioso iuris noui non utilis tantum sed etia necesIaria est. De iure nouo eadem viata uente Deo quandoque diiseremus, qua δe ius antiquum aggressi sumus. XXVI l. Ghberram Metisi ibis veIbonis. FLIB E RTO Ru M intestatorum hereditas primum ad suos heredes pertinet: deinde ad eos quorum liberti sunt, velut patronum , patronam liberosve patroni.
si sit patronus & alterius pationi situs, ad solum p
Item patroni filius patroni nepotibus obstat. Ad liberoς patronorum hereditas defuncti pertinet, Gut in eapita, non in stirpes diuidatur. Legitimae hereditatis ius quod ex lege duodeeim
Tabularum descendit,capitis minutione amittitur.
Ad Lberos Maranorum. J Is libertus praeterito. s. vltim. debon liberet Leiram hereditatis. J Haec sententia de ingenuorum here ditate accipienda est l.capitis de suis Ac legit hered. non liberim rumi s libertus praterito. in prin. eade inque de tutela legitima diximus tit. I t. nec vero quispiam ex inscriptione huius tituli Hargumeretur: nam exsectiones no sunt Vlpiani quinimmo sitne omnia meo iudicio legenda uno contextu, eis quidem certe nihil est inconcinnius.
x X v I H. Depus sua, vidundia. BONOR v M possesso datur aut contra tabulas test menti,aut aduersus tabulas intestati. Contra tabulas bonorum pollestio datur liberis mmancipatis, testamento praeteritis, licet legitima ad eos non pertineat hereditas. Bonorum possessio contra tabulas liberis tam natu ratibus,quam adoptiuis datur. Sed naturalibus quidem emancipatis non tamen Millis, qui in adoptiua familia sunt. Adoptiuis autem, his tantum qui in potestare m
Emancipatis liberis ex edicto datur honorum possessio, si parati sunt eauere patribus suis, qui in potestate inanserunt bona, quae moriente patre habuerunt se collaturos.
Secundum tabulas bonorum possesso datur seriptis heredibus,scilicet si eorum quib. contra tabulas competit,nemo sit,aut petere nolint. Etiam s iure ciuili non valeat testamentum , sorta quod familiat manet patio vel nuncupatio defuit, s sugnatum testamentum sit, non minus quam septem tostium ciuium Romanorum signis, bonorum possessio
In testati datur bonorum possessio per septem gradus. Primo gradu liberis: Secundo legitimis heredi hus: Tettio proximis cognatis: Qu rio familiata Quinto patrono patronaedi berisve patroni patrona ve: Se to viro, uxori: septimo cognatis manumissoris, quibus per lege Furiam plus mille asses capere licet, sin molit ad que honorum possessio pertinere possit: aut sit quidem, sed ius suum omiserit, popula bona deforuntur ex lege Iuliacaducaria.
Liberis bonorum possessio datur, tam his qui in po
testate usque in mortis tempus fuerunt, quam emancipatis: item adoptiuis, non tamen etiam in adopti nem datis. Proximi cognati bonorum possessionem accipiunt. non solum per neminini sexus personam cognati, sed etiam agnati capite deminuti. Nam licet legitimum ius
agnationis capitis minutione amiserint, natura tamen cognati manent.
Bonorum possessio datiat parentibus & liberis intra
annum, ex quo petere potuerunt: ceteris intra centum dies.
Qui omnes intra id tempus si non petierint, ad bo- notum possessionem sequens gradus amittitur, peri de ac si superiores non essent, idque per septem gradus
Hiqvib. ex suecessbrio edicto bonotti possessio datur, heredes quidem non sunt, sed heredis loco constituuntur beneficio praetoris. Ideoque seu ipsi agant, statum his agatur, ficticiis actionibus opus est: in quibus heredes esse finguntur. Bonorum possessio aut cum redatur, aut sine re. Cum re, si is qui accepit cum essectu bona retineat: sanere, quum alius iure ciuili euincere hereditatem possit eluti si suus heres intestato st. B norum possesso sine te est, cum suus heres euincera hereditatem iure legitimopossit.
Irtio rati.J Legendum. Minresari. aris. J Immo resuis. Sed non est necessaria iure ciuili. Non tamen μιαι J Eos qui in adoptiua familia sunt, Prator non nouit, non vocat in ter suos. unde consequens est inter legitimos quoque eos Donvocari.nam qui sui noli flant, proculdubio nee legitimi sunt. I
145쪽
169 I C. Notae ad Tit. Vlpian i o
misisti .l Manisest 3 est legi debet rarribus. Cauete a tem debent,vel te ipsa conferte Selluris earnm quibus con Irarabaeus.J Nam prior est contratibula, qtam secundum tabula, inde ex prinis patie, vel ex primo edicto norum possessionem dari, i .comta tabulas. ΡιI seripiat de Carbon .eusE .La. debon liber. H, H,ων. Otisti. J Inde edictum translaticium Vettis, si de hereditate ambigitur de tabula: tes ameti obsignatae non minus multis signis quam e lege oporteat ad me proferentur : se eundum tabulas testamenti potulimum hereditatem dabo. qua de te de in tri. 1 3 .di ximus.. Sept tradu J Umissa est bonorum posses unge decem personat sed ii patet manuivisiot st. sane vetum est leptem dum taxat gradus elle. Secundo I ιιιmti. J Inter quoa & pationi sunt patronorum miliberi. J id est,atnatis patroni,haee dicitur, tiam quemosis isti se enim lego in tristitutionibus lustiniani.
5. Min ι.JHoc est initium alterius sententiae. GIV. I I a Cudiae ria.J De hae in L qti . . , . quatrens datigal. i. atem Laeto. g. eaciam eonfluuna dou iram ias in illo loco , quareus caricu IVienas, vel, ut alii codices habent, a cis lutombas, bona Δ ιa t. ademerat nos rim: nam ca datarias Iogιsus, legendum esse omni asseveratione confirma ratis, id est. legibus Iuliis. quae enim delata dicuntur, legibus delatavistit necesse est. denique hoc significat, vacantibus honis fleo vindieatis constitutionem evitare, ut in Q od Din. . daman s. rasam m. hae vero notae Cad. lekertori caulam de
Exsine istaedae atisiaccessorium edie um eo dicitur quod det successionem inter honorum porsessores: quamquamse quoque clausulam contineat.qua definit tempora petends h morum pollessionis. Ceterum ex illa potissmum palle appellationem sumiti qua in locum eorum, qui intra tempora putiti nis bonorum posses non miserunt. sequentes vocantur.qui de ob eam eausam ex successerio edicto, ex saceesoria parte. ex heia defieto successorii edicti, ex successorio capite venire dicuntur L .Li.3sia videndam des oesia A.I. VI. C eo . i. , pen. λιών. es agna. Sis vis heres iat sino.J Haec ab interpunctionibus mendosa it nam sedistingui ea oportet, 1 suus heris inre u is orine erae cum,de xx IX. D. ι-λ ιserrarum.
CIvis Romani liberti hereditatem lex duodecim
Tabularum patrono defert, si intestato sine suo herede liberius decesserit. Ideoque siue testainento facto decedat, lieet suus heres ei non sit, seu intestato, de suus heres ei sit, quamuis non naturalis, sed uxor, puta quae in manu fuit, vel adoptiuus illius, lex patrono nihil praestat. Sed ex edicto Praetoris. si testamento facto liberius moriatur,aut ut nihil ,aut minus quam partem dimidiam honorum patrono relinquat contra thbulas testamenti, partis dimidiat bonorum poliastio illi datur nisi libertus aliquem ex naturalibus liberis su cessorem sibi relinquat, siue intestato decedat, Ad uxorem forte in manum vel adoptiuum filium relinquat, aeque partis media bonorum posscssio contra suos heia redes patrono datur. In bonis liberti patrono nihil iuris ex egicto datur. Itaque si intestata moriatur liberta, semper ad eum horeditas pertinet. Liret liberi sint libertae, quoniam non sunt sui heredes matri, obstat patrono lex Papia Popea. Postea stibertas quattuor liberorum iure tutela patronorum Ii. berauit, &elim intulerit, iam posse cas sine auctorita- in patronorum testati, prospexit ut pro numero tib rorum libertae superstitum virilis pars patrono dc-betur
Liberi patroni virilis sexus, eadem hira in bonis lia
beriorum parentum suorum habent, quae bc 3pse patronus. Foeminae vero, ex lege quidem duodecim Tabularum, perinde ius habent, atque masculi patronorum liberi Contra tabulas autem testamenti liberti. aut tib ima testato contra suos heredes non naturalis bonorum pota ilio eis non competit. Sed si ius trium liberorum habuerunt: etiam haec iura ex lege Papia Popea nanciscuntur.
Patronae ex bonis libertorum illud ius tantum habent,quod lex duodecim Tabularum introguxit. Sed postea lex Papia patronae ingenuae duobus liberis honorata , libertinae tribus, id iuris dedit quod patronus habet ex edicto.c Item liberis ingenuae trium liberorum iure honoratae, eadem lex id ius dedit, quod ipsi patio no tribuit.
Ciri. Ramari. J In Latino secus est. q.ιh. Δμcces tiber I. I. c. 7 h. δεμιιι. hem Ain venas Ll Legendum, Ua Arn hil. I. a. de succes liberi. , reparati a mida. J Haec est Quinti gradus bonorum pocsessior quae de nullis extantibas suis hetesibus patrono dabitur. s bonorum possest. Unde legitimi non admiserit: nam sibi ipsiri succedi posse iampridem teceptum est. I. δ. I. sedan. is succes
M, A. λων. J Nam de liberto praetor edixit. non liberta.& de suis heredibus. quales foemina non habet.
Hereiuraupertiner. J Ergo lege x ii. tab. non Praetoris edicto. quae sequuntur ita restituenda sunt, erat omni ex parte hie libet lus miseia deprauatus. ar hie ita restituenda sunt, nam tuet ι risint Mena, quoniam nonsalsa heredes matrι, non osse ani pa re o. Lex Pupia popia Medi in Ait, non ossean patrono. h e utique verum est antiquo iure. nam post S. C. Cistianum liberi intestata libertae patronos excludunt L 1.inrne.E 6 Mnemo
E GNIL V. G an J Eadem te, cauet, ut liberto testato. vel intella to desuncto telicto v no,uel duobus liberis,patronus vitilem,relictis tribus. v nihil auferat, &vt ita demum quando pauciores sunt quam tres viriles serat, si libertus centenarius sit. s. εὐ- .issuecessis ex quibus apparet quintum inter libellum Ecli
heri imitatellit quod de Valent. in Nou Idis Merras. probar. Foemia vero. J lute antiquo, quo&hodie utimur, inter li Letos patroni nulla est differentia tiaeus: Plaetorio iure plias triabuitur masculis quam seminis. Nonnia malis. J pro . non nasmF ratis. Panos . Est differentia inter patronu de patronam . non
quidem edix D tab sed ex lege Papia: nam licet nullis extantibus suis liet thus quo easu locus est legi et ii tab. idem patronae ius quod patrono sit, iure tamen praetorio non aliter patiora datur bonorum possesso contra tabulas, vel ab intestato contra sim heredes non naturales. quam s ingenua duobus, libertina tribus liberi, honorata sit Laberis h.η ν..tis. J In I. ρυδεν Ιων de S. C. Terim. vult legitur, misων I; νῶ .κreara, sed ut in hoe loco ita in eo auctori biis etiam scriptis libris legendum est hanaa
rata. Theoph. in Isia ciam antea eod. at .dixit.
G uvidi pare ..JLegenduin re a. I coavs Cur Acius has ad Ulpianum notas sciips, tibique Io. Amariton dicani quo neque gratiorem mihi.neque meo iudicio qui ea quae recta sunt acutius perspiciar. vehementius amplectatur, religiosius colat, nostra quemquam schola sett. Non erit ea te, mihi damno. s tu pro eo, ae ipse cupio eis utare pro tuis: nam et ii reatruum si ingenium mihi diligentia tamen mea breui ut spes di tibi di iuri. studiosi Reipubl. nostrae ampliora benescia praestabantur. Tolosae Kal. Nouemb. s s 4. F a M i s.
146쪽
1 1 Iac. Cui acii Epistola. Ira
TITVLORVM IVReceptarum Sententiarum ad Filium.
D s eius oleae spod ote 33. x, i De adulteriis De se lebris diluondia
De te, aereditis mureiurando De p. citaeonstituta De corti actibus 4b de R. i, ii meieulationabus tutoruma i ii De potioribus nominandisrar xx lx uisi potior nominati non posuiuid. x x a De orari e Divi Seueri
De fidelioremitti, libertatibus axii ii Ad legem Fusain Canidiam
147쪽
i 3 Iul. Pauli recepi. Sentent. Lib. I. tr
κ τ ii De abolitionibua 164 xx νιε De lege Iulia Neviatua a v it 1 De abactoribus xεε x xηm Ad legem iuriam teperiindaritin x sri a De lare eos xxi et As regem tuli,m maiestati, ibit x et De ineendiariis ibid. xxx Aa l.gem Iuliam ambitus ibid. x xt De .araeinmotibus ac mathematicis xc xxxi De poetiis militum , Uti De sedulosa ibid. xxxii Q a Ga appellaridum se ibi .rae iii Ad legem Corneliam de scariis 3e venefiEx xxxio De Gutioni bos 4e prvis appellationum i- ,set hi de mari iii Ad legem Pompeiam gerat leuata Emo xxxi a tamdimissorii, literis x 'axv Aa legem Coin etiam ieitamentatiam ibi. x ou De εegaea διι eausis appellationum 1 avim ara . i post plouocationem quid si obserua dum xv. 1 Ad legem Iuliam de ui publiea dc ptiuata ibid. a s xrax ri De mentis appellationum ibidem.
IVLII PAULI RECEPT ARUM S E N T E N.
tiarum ad Filium Lib. 1. interpretationes. Lib. I. De pactis stomuntini bin. TITVI. I. N quibusdam veteribus legitur Depasu A
De his rebus pacisci possumus de quibus transigere licet. Ex his enim pacti obligatio solummodo nascitur.
Primam hane, tertiamque senteni iam , qtiae in libri excuss pdesunt, ex fideli exemplari restituimus. Est vero huius hic senisses. ut qua de te licet transigere. heeat es pacisci. Et qua de te non licet transgete, nee liceat pacisci: ut ecce, de adulterio nec pacisci licet, nec transgere. I transigeis. C. derris a l. l. de re In . CALIV. vi atati. De alimen iis quoque ex S. C. sententia, ut . transgere ita pacisci non licit. Loquimus autem de re litigiosa: nam rei non litigiosae pacti quidem verbum conuenit, transi monis non item. Ait, obluistis, naturalis videlicet, quae exceptionem parit.
Omne pactum posteriore pacto dissoluitur, licet c
pariat exceptionem. Pacto posteriore supertu Hiditur.non ipso iure sed per replicationem: Ptius namq: paestim eaeeptionem parit. l. V raniat. γ M. T. Apustis. Stipulatio stipulationeis iure tollitur.
Pacto conuento Aquiliana stipulatio subiici solet, sed consultius est huic puditum quoque subiungere et quia rescisso quoquo modo pacto, poena ex stipulatu repeti potes .
Quoniam solo pacto actio non tollitur. ideli solet pacto subiici Aquἡ. stipulario,&accepi ilatior sic enim actio tollitur. I s. l. Ivi reli sum. Cis ira Contuli ius est etiam his omnibus ad Adere pretialem stipulationem : visi forte quoquo modo pacti rumpat ut fides. supersit petitio p in I. L M. Eium. 1sq- -- ιαν. C. d trans N. L qvis D eoae Extat haec sententia in I.
Neque contra leges, neque contra bonos mores
Pacta contra leges, aut contra bonos mores pop. Romani novalent. I. s. C. ADA. sed neque stipulationes valent: ut si contra Elegem Iuliam sunto dotali malitus seruitutent imponativcl e traconititutioilein patet fundo casti erili filiis aenilias: vel contra bonos mores,s eo nitenerit dari.ne maleficium fiat vel .t Anian uait, si qui de iebus alienis paciscatitur, aut de bonis viventis: la e enim pacta illius a sum: Plaetor autem ait. PACTA Ius et AsεRva o. id edi, quae neque dolo malo, neque aduersus leges Eee. E inridentisin. h. ait prasin o de pallis, Addidere etia in praetores quidam edicto. N ε da pDv i . auctore M. Tullio in 3. de ossic. a Misce 'BQ D d. II. Pactum, inquir. iud iam est,&ide , servi lim .petist S id hum. q. Baturalisi pS. Astar. Nam palla, inquit. obligatio iusto paeto tollitur. Smpat igitur Praetor ea tantum pacta qu ae iusta sunt.
-- LDe rebus litigiosis At conuenire& transigere possumtis post rem iudicatam pactum nisi donationis causa interponatur, seruari non oportet. De te nondum iudicata pacisci postumus. donandi. aut decidendi causa de re iudicata pacisci donationis causa possumus deacidendi causa non pollumus . nisi si li adhuc subesse potest. I. I samer D de conius .anis; I e se Criuansat De cognito istis. Tl T. it. Procurator causam agit absente litigatore,Cognitor praeser)te litigatore, verecth Anianus tradit in IAM. C. Th. 4eo . espra ν. Gemiae Asonuvi ci Fesm. At dieitur maxime erant tot incausa status. pro defensore eius qui patitur eotrouersiam an sit ex civibus. Donatus in Adelphi un tria, inquit, diu istoLseivinis efensionis suae, in alietioris. Principio eam esse dico hia ram: incognitoris. Ciue Atticam: in fratris, Meam sororem. Asconi vim 3. Veri Hoc genus, inquit, desenseris in iure cogni tot dieitur,madiimi, cum de alicuius statu agitur. lumniam tem pore sublati sunt eognitores:ideliq; ab his locis quos ex tutis a ctoribus sumpsi, positum critii totis nomen semper exemit, ut coniicere licet Mi arari quid Issura. D ripa collata cuin sen. tentia Pauli hs.s .rss. 11.
OMnes infames qui postulare prohibentur, cogni
tores heri non post unt , etiam volentibus adue sariis.
Vt nee s velit aqueisitius, infames postulare possunt. tques. D i. stis cita nec volente aduersario cognitores fieri possutit
idemque seruatur in cet cris omnibus, qui patroni aut cognit te, seti non possinit. βια amrba veteram. D. Δρυ-ν. Hi Anianu addit infames quoque mandata date non poli et quod verum est. M aerae ept. at per se causam agere non proh ru
Fcvminx in rem suam cognitoriam operam suscipere
non prohabentur. 'Fcemmae pro te ex secundo edicto postulare possunte proin geti in rem suam cognitores seri possunt: pro tectis pulsonis nec postulare, nee cogititores fieri pollunt, ac ne pro patentib. quidem sine decreto amotis .is procur.
In rem suam cogistor, procuratotve ille seri potest, qui pro omnibus post ut it
postulat pro omnibus vir integrς existi nationis: ergo in uni suam cognitor, procuratorve fieri potest. Contra qui pro omnibus non postulat. vi puta infamis. in rem suam cognitor,proe ratorve fieri notas ciest Nam ges in rem suam cognitor procuista torve datus si .alieno tamen.ncn suo nomine litem agit. Non idem seruari in se mina superior sententia ostenilite nec mi- tum 1 nam de ipsa in te sua reci procuratotem dat, infamis non
Actio iudicati non sc tum in dominum,aut domino, sed etiam heredi, Min heredemilatur.
148쪽
Iudicati actio cognitos.&incognitorem non datur: domL A Filiusfamilias,aut semus, si negotium alicuius gerat,no heredique eius initi dominum heredemqueeius datur. In in patrem dominumve peculio tenus actio dabitur. procuratore, de aesensore ide iuris eos de quo agitur in IIV Si situ familias. aut seruus, iniussu patris, aut domini alienae rasar me- ι ia. D.ὐ ρ -- s. quasi deseri scit, non verus de- negotia issserit.in patrem, aut sominum de peculio core petita
fensoresta. P. .s sidera Letii iam Dead proinde in eo liuic ctio. I. jam ha D.Anet est. sententia: locus non est. Si pater vel Aominus titiosa milias, ves seruo alienam praeti sons s. T i v. mi. negotia agenda commiserit,insolidum tenebitur dii filius a milias. aut seruus tuitu patris. aut domini alienan
MAndari potest procuratio praesentibus, Ae nudis gotia pellerit, potuc aut dominus in solidum .Quod iussu actio verbis,& per literas,& per nuntium de apud acta B nς hie . praelidis & magistratus. Paxcrii emancipali filiarcs sine ulla exceptione asel Procurator dari praesens vel absens potest. 5: nudis uerbi,. id donatas iam mistraucrit, filio actione negotiorum ge-
est,non certis. non solennibus.* seu sis... n. storum tenebitur.& apud acta praesidis,vel duumviri. Solet pater in emancipando aliquid filio donare. I it ιι procurator aut ad litem aut ad omne negotium aut 3 i. CG liat. id autem postea s patet administrauerit. Pati ad partem negotii .atit ad res administrandas datur. basitheum hoc in loco neg. ginorum teneti, ut rationem ted- Procurator vel ad auendum, vel ad admi iustrandiini datum d rur p ter nem re quidem a se donata ane logistos est. Turius vel ad res litesciue Omnes vel ad speciem . nam .ci P/ulus, Deriti exceptumo ut est, pure N pradiciis, quod1 GV Quamquam nota detulit qui procuratorem eum te Trib maDO Pr nussum est in I. ωM. F. vh-. o G . rat.
omine api,ellat lixerint qui ad res Omnes datur non qui ad rem
vitam. Cicero is ultum metuit, procuratot deiecerit Qui cum missicuratorve non esset, si pro tutor emis qui legitimὸ procuratot dicitur omnium rerum eius qui in I ratoreve res pupilli, adultive administrauerit, actione talia non fit. absitve te ipub.caula, quasi quidem pene dominus, negotiorum gestorum pro tutore, curato reve tene hi-hoe est, alieni iuris vicarius. t r. De resin Hii. Tir. OQ. P ulus ait, eum qui pro tutore, curatotuve negotia gessit, a in o mione negotiorum gellorum toneta. Quod concedam facile in Qui negotia aliena gerit & bonam fidem,&exacta eo qui pro curatore negotia gessit. nam es ipse cuiator utili nodaligentiam rebus eius pro quo interuenit praesta gor, actione tenξtur. L curaroris. Cis .etis. At is qui ,εflebei pro tutore negotia gessit. propria actione tenet alid est, pro t
D telae.quae diuersa est ab actione negor gestorum. . . . --q-Negotiorum gestor dolum & omnem culpam praestat. μυ- s. D dis ea orro ist. I. pen h. Ddemt. ει νώ. δ ρν. eam tamen ea. Qia I les I viri Caivsur. interdum dolum dumtaxat imitatur. ut defuneraria ἡici solet: quae erit separetur ab acti praestat.1 3 . anser m. D uener est. Interdam velo etiam ca- ne negot gestoriim . eam tamen sere amitatur. Quinimmo cumlum praestat. otia D eod. t ex hoc loco, tum ex L . C. .iών. t .veL-rpti dicemus .eu in
Tutor post finitam tutelam si in administratione duia pro tutore negotia gestat, etiam neg. gestorum actione comrct,actione negotiorum gestorum pupillo, vel curato uςnixi p ς.
si tutor in administratione post pubertatem perseuerauetit. - - - 4 4 - .m -
deuoluitur tutelae actio in actionem nestoriorum e stoiu.hio Ε . TractM M sub hoc Paulus edictum De ---- mplerea quod riscinet ipso tutelam exigere debuii. Uiod ii, bio se id est, debis qui pecuniam ut negotium facerent, aut non cedit, si poste tot achiis tutelae ossicio connexui uoti ili alioquin dimentur:quod malacus, iue Anianus praetutesae aetio sulscit. Item si post pubertatem nullo tempore ad. xς misit minissationem intermiserit: alioquin vitaque actio necessaria Alum niosias est, qui scies, prudensq; per fraudem est i .es D.ὰ tmel tarat. distri L negotium alicui comparat. si pecuniae quis negotium gerat, usuras quoque t Calumniator est. non taratum qui culminati. sed etiam ciuiutius temporis praestare cogitur, de periculum eoru no- iudicio negotium alteri sciens,dolo malo coinparat.
minum quibus collocauit. agnoscere, si litis tempore Et in priuatis,& in publicis iudiciis Omnes calumnio soluendo non sint. Hoc enim in bonae fidei iudiciis set. p s extraordinem,pro qualitate admisti plectuntur.
uari conuenit. Calumniatores extra ordinem puniuntur. Hanc sementiam Negotiolum festor omnem diligentiam praestati ergo repecuniae administratae inutas praestat. II, marre. Crivsin. quia scilicet, Otiolam iacere pecuniam pati non debet Praestat item a se factorum ex ea pecunia nominu periculum, s eo tempore. quo agitur nescitiorum pestorum de nitores impates soluendo fuerintinis forsitan casu aliquo lapsi sint facultatibus: debuit enim in occupanda meunia accuratior esse. Et hoc idem in tutelς ma- retulit Tribonianus in I. S.C.Dop. ubi tamen sc legitur, ρο-primasti re sis ex ν-ν ariu eriminabias: dcita proistis ex simo Paulum scripsite. Nam in publicis iudiciis calumnia iure ordinario, id est lege Re iamia vindicatur. I. a. s. i. D. M S.C. TurpI M=- II. δειψών. Hodie tamen ex constitutionibus
dataque iudiciis obseruari let. Paulus ait, retrii misti. quod eo in publicis quoque criminibus huic sementi locus est .QuidaTriboniano praetermitIum est in id G G c ordinem, Antanias non intellexit. autem est totius temporis quo pecuniam alienam exercuit, de Demam ιinu. Τ a T. v I. administrauit. Mater quae filiorum suorum rebus interueni actio- superior titulus est is carumniatori a. quibus solent eo ne negotiorum stellorum, &ipsis, Meorum tutoribus iungi ae sationum Murtorcs:ideoque nune datur titia δες Astunt, .sie enim lesedum putauerim, id est, ab accusatore desertis. Sic destituta res in S. c.NU. Mater, si filioriam impuberum negotia gesserit, ene uς ipsi . his criminibus, quibus qliis abistutus est, ab eo eorumque tutotabus actione negotiorum pestorum, ut ratio . IJ . - nem reddat. Isin ter. C de M. ι iis a s ἐυδε. D AM Qqui accusauit, irrcari accusatio non potest. Eod/mque modo. ut insetius dicemiis. pater filiis emancipatis ii riciem eliminibus quib. qui, liberatus est ab eoδε aeeus, ii utenetur. Parentes istitit qui liberorum negotia gerunt,no sunt tenam non potest.I. . sem D de accus de qui iterii accusat, aueclogisti. manifestus calumniator est.I. i. CNodis colam.
149쪽
Filius Meusatoris, si hoe crimen quod pater inten- .dit post liberatum reum persequi velat,ab accusatione
remouendus est Iisdem criminibus quibus quis liberatus est a filio aceusatoris
iteraim reus institui non potest. aliis criminibus potest.ex testri pio D. Ρii ad Iulium Candidum. I. r. f. istam D. aeae sar. Abiplo aecusatore eisdumetiminibus, sed neque aliis temere eundem teum seri posΓ1,admittendum non est,ab extraneo autem, uti certum esst eundem alio crimine teum seri posse . ita non dubitatur. quin eodem crimine aliter non possit postulari quam si uel posterior accusator suam intutiam persequatur, velantEptiorem accusatotem praeuaricationis conuicerit. I. s.D. ἀρνου-
Crimen in quo alius destitit, vel victus recessit, alius obiicere non prohibetur.
Reus absolutus. vel destitutus ab alio. eodem erimine reus postulari potest. Quod uti accipiendum sit, superiot intern latio docet. Potas Piresi timo. TIT. v et t.
IN TE cxi restitutio est redintegrandae rei,vel eau. se actio.
Integri restitutio. est actio restitutoria, sue restitatio, quales nobis certa. vel ius, vel quaelibet alia causa redintegratur. Α-ctionis verbo continetur etiam cognitio praetoria, qua subuenit ut minoribus. δa est 1 alioqnin insat de etiam in tem actionem eo in loco pristinam in personam actionem interpretabimur, quod lacri, non patitur. Et in hac re certE nemo non sallitur.
Si aliquis ut se de vi satronum,uel hostium, vel populi liberaret, aliquid manci pauit, vel promisit, ad me
tum non pertinet: mercedem enim depulsi metus tribuit. Si quis ut sede vi hostium uel latronum.vel populi liberaret.
- aliquid alienaverit, vel promiserit, actionem metus eatis a no ha-M beta quia non per metum, sed operae potius mercedem dedisse videtur. I p. statior. D. θώodmet cogest. erat.
Seriaus per metum mancipatus quidquid adqui seri vel stipulatus sit,ei adquirit qui vim passiis est.
In hac praetoria actione partus veniunt,&scitiis, de stuchus, 3c omnis causa sed Epariis. D. qviod mer. OM.fest.' Ergo de ea veniunt quae sit uiis per metum alienatus apud eum quini tum intulit vel tiaditione. vel stipulatione adquisiuit.
- Vis est maior rei impetus qui te pelli non potest.
Qui per uim aliquid fecit, testituitur per edictum Quod meistus causa gestum erit: nam quod per vim estum est. metus cau si certe gestum est Vis autem hie a Paulo se definituri Viso'
Integri restitutionem praetor tribuit ex his causis, quae per nactum, dolum, de status permutationem, Miustum errorem 3e absentiam necessariam, de ins iatatem aetatis gesta esse dicuntur.
Restituit in integrum praetor eos qui metu, aut dolo, aut metate, aut absentia inciderunt in eaptionem. Etiam hoe Paulus addit restitui eos qui per status permutationem, vel iustum errorem eapti. fraudative sutit 1 quod e2 hoc loco relatum est in La . D. L m amet πιν spe. status permutatio est capitis minutio. I. D. .ec . . mmur. At per causam solius capitis minutionis. non is qui capite miriutus est, restituitur: sed ereditori in de bitorem eapite deminurum actio restituitur, videlicet. s minima fuerit capitis minutio. l. a. D. eouem. Nee enim in eos qui maximam, aut messiam capitis deminutionem passi sunt, actio nes restitui possunt. Et ita hie locus explicandus est, in quo Graeci interpretes labuntur, Latini vacillant. Ob iustum eri rem datae restitutionis exemplum est in I. siqvu agens. deam .
In testi restitutio plus quam semel non est decerne-da, ideoque causa cognita decernitur.
Causa cognita, &praesente aduersario in integrum restitutio datur. 13. D. dei Atur res. de Ob idipsum restitutionis in integrum lis recte appellatur in I. s. c. dein amor re ι. Vna autem susscit lis, una restitutio, nee,ut Olim in alibitionibus. plutes requiruntur, quod si negata sit,itetum non petitur. I. -. C. IUU. nam ras. post.
Integri restitutio aut in rem competit aut in pers nam. In rem actio copetit, vires ipsa qua de agitur re uocetur. In personam aut quadrupli poena intra annu,
vel smpli post annum peti potest.
Restitutoria actio vel in tem datur,vel in pellonam: vi si me tu compulsus rem tradidero. vel in rem mihi actio testituituti vel in pet nam actio datur in quassivelum ex edicto, Quod metus causa gestum erit: Aut si metu debitorem liberauero, vel pristina mihi in personam actio testituitur, vel ex illo edicto a-oio in pet nam datur. Eodemque modo,s minor annis lubrico aetatis lapitis rem sua in tradiderit, vel in tam actio testituitur. vel cognitione praetoria ei subuenitur. I volori. g. I cet ramo t. simΛlso β. υ I. D. quod mee. ea uest. er. I s. C. eod tit. I. in Asa. s. inreia M. D. δ -κον Quod ait Vlpianus in *. -- loti. ut volenti delut & in rem actio. & in personam. rescissa acceptilatione. vel alia liberatione. sc accipiendum est, ut spreta alione,Quia metus causa, voleti liceat in rem agere rescissa ita. ditione.vAin personam rescissa liberatione. Nec enim in eo loco in personam actio pto actione, Quod metus causa, accipien- Tomus I.
Qui quem domo inelusit, ut sibi rem manciparet,
aut promitteret,extorsisse ancipationem videtur. P Vita ne it qui hominem domo includit. l. s. D. AmpuM. Aeideo si quid ei extorserit, pertinet ea quoque res ad edacium. Quod metus causa gestum erit. L Uram. I faeneratoν. D. Pau
Qui quem ferro vinxit, vi sbi aliquid traderet, vel
venderet, vim intulisse videtur. Vim facit qui homin em ferro vincit, ut sibi aliquid tradat. vel vendat. de ideo praetoria competit actio.
Qui in carcerem quem detrusit, vi aliquid ei exto E queret, quidquid ob hanc causam factum est, nullius
momenti est. Ideo quod homine in priuatum carcerem coniecto cum es estum est, nullius momenti est: quia id praetor ratum non habet.& lex Iuliarescindit. I. s. D. d. vi pust. Est vGδ haec Paulli sententiarelata in I.pen. D. quod mel. caule s. v. Zi disti mago. TIT. vi I i.
Dorus malus est cum aliud agitur, aliud simulaturis Eadem suit des nitio Aquilii, semii. pedit: quae Labeoni tomen & Vlplano non probatur. Est enim ex eorum sentecta olus nihil aliud quam machinatio quaedam ad decipiendum alte. tum adhibita: quod etsi Pedius de setius in suis Hesmtionibus non omiserint in eo tamen errasie videntur, qudd quasi id satis noti esset, addiderunt, cum aliud limulatur, & aliud agitur. l. s. D.λὰ .m I.
Si qui dolum, aut metum adhibuit, ut res ad alium transiret,uterque de vi &dolo actione tenetur.
Si procurator dolo fecit, vires ad dominum perueniret,ut e G que de dolo tenetur: dominus, in quatum ad eum peruenit,pro curator intolidum .stata doti I.3en M. GAI. Idemque in metu dicendum est. I. itemsιum exceptiora. s. Pedom. P. qtiou
ΜInor xxv. annorum, s aliquod sagitium adins serit, quod ad publicam coercitionem spectet, ob hoe in integrum restitui non potest.
In delictis atrocioribus minoribus non datur restitutio in integrum Laa riam S. 1Adelictis. D. Lm nor. In aliis erratis, ut puta , damno tauria dato, viam furto, vel in eis quae ex coni a
150쪽
tractu veniuntinet ex animo, id est, ut Glaeci interpretantur, - 4 ηι, t non omisimodo ἁenegatur minoribus restitutio in integrum I. a .c si da.d M. I. si ex ea a. 3. n cvade dam. D demsnar. Hae uero etiata. α Οαι Constantinus tu, atrociora. εω AG vcicari scribit ad finem libri sexti
Epitomatum:& sic delicta quoq: eriminibus subtilitet distin gui possunt. Haec igitur Pauli sententia pertinet ad ciimina.
Qui minori mandauit, ut negotia sua asat, ex ius persona in integrum restitui non potest,nisi minor sua ιponte negotiis eius interuenerit.
Di curatoti minoti annis, s domitius maior fit no datur restitutio in integrum: quia domini persona spectatur, qui sibi imputare debet, cur minori sua negotia commiserit. l. .estes. mam Ia. D. A m. m. Cestori negotiorum minoris aetatis, licet dominus maior sit . datur restitutio in integium : quoniam cum domino nihil imputari possi, non est aequum ob gestum minotis maiorem in damno vetiari. Et haec postrema Pauli sententia relata est in 'o ς ---. D. . a lar. cuius initium est, extis. r. siemor. At teli a certὰ omnia sunt ex pauli tib. xi. auia Eium. Idem qi erratum penὸ ad Vlpianum adnotauinius M. 1. Obsere. cap. 17.
si maior effectus res quas minor egit,facto, vel silentio comprobauit, aduersus hoc quoq; in integrum restitui frustra desiderat.
Si quis maior fictus facto . vel silentio comprobauerit quod minor gesserat, restitutio cessate deitaeonstitutum est L 3. gsuu eum minare. D. de mικον. Exigit Anianus silentium trium annorum, rectissim . quoniam in prouinciis ex constit uti ne Constantini ad petendam resti ionem in integrum constituti
erant tin anni I. I. C. N. dein integν. restat. Hodie ex constitu-
tione Iustiniani flentium exigimus quattuor annoris: uel si quid alienatum, obligatu m e si sine decreto, quinq;: vel si quid donatum si, decem inter praesentes.& xx. inter absentes: quod de Accur. reete notat in d s.sqnu cum mi are.
Si minor minori heres existat, heres ex sua persona, non ex destineti in integrum restitui potest.
si minor xx annis minoti xxiii annis successerit, successothabebit ad in integrum restitutionem non annos sex ex persona defundes, sed nouem ex sua persona I. inseras . D vi minori L Eea 3A . 6s quamda C. de temp. in iniet. restit. Potest quidem de ex persona destincti citius restitutionem in integrum postulare: verum hoe si omiserit. ex sua persona restituetur, uti dictum est. Plane si mitior maiori successerit, adhuc ex quadriennio mensem habenti ad testitutionem in integium, successori post xxv annum menss dumtaxat dabitur ex persona defuncti. Nec Gnim ei statim mentis cedit, ut rectὸ Bulgarus notat ig d. I. anum
tam 1 a quo tamen nihil facit I. Uri g. va. C im sorsae. alia M. fine ἰer. rar. has. nec enim de herede minori. sed de herede mi notis eo in loco agitur: de, ut ex vet. libris constat in eo hae verba,nsteia quem here a minarie Iarem . se reponenda sunt. Fiam,sdem ararem. hereius πιικο siantis rea aesumsito quod Graeci sic teIJ interpretantur. I θι λα- -κυου α μα-
Minoi se in his qRae fideiussit, vel f de promisit, vel
spopondit,uel mandauit in integrum restituendo, reuprincipalem non liberat.
Restitutiosdeiussoris. vel mandatoris reum non liberat. Ex tat haec eadem sententia in L minors . D. A m nor. cui & aliae duae iunguntur. quae in his fragmentis desint.
Qui sciens. prudciasque septo minore obligauit sideonsulto contilio fecit, licet minori saccurratur,ipsi
tamen non succurretur. Restitutio t i principalis fidesus rem non liberat, videlices.s sciens reum mitiorem esse. hoc consilio fideiusserit, ut quandoque restituto reo, de se liberaretur. I. I. D.de minor. I. .s. v r. D.δε except. Aliud dicendu est .s ignorans eum minorem esse fideitissetit, arg. 1 utivi re Sela. D. d. suo, s. item snon in te sed dolo creditoris minor deceptus suerit. I. r. c. is Eous minor. Et ait, Consulis considi. vi Am. Marcellinus 1 . Inter cottidiana proludia exercitus consulto consito eognitos.
Minor aduersus emptorem in integram restitutus, pretio restituto fundum recipere potest. Frumis enim incompe sationem usurarum penes emptorem rem nere placuit.
Minor restitutus as uersus emptorem sun dum recipit, reddito pretio ex quo locupletior est, usuris pretii cum fluctibus cmpensatis: vel etiam s fundum tepetat cum fluctibus, necesse est pretium ab eo reddi cum usuris ex quibus locupletior est, omis.
Minor aduersus distractiones eorum pignorum, tifidueiarum quas pater obligauerat, s non ita ut oportuit a creditore distraste sint, restitui in integrum potest. si pignus, aut fiduciam a defuncto constitutam creditot dintraxerit, succestari minori annorum xxv. ob eam causam a uersus emptorem dari integri restitutio potest. Neque huic sententiae aduersatur La. C. Fad . venae peta. Hoc enim ita dicitur, si creditor non uti oportet distrarerit, id est. non obserearis his quae in distrahendis pignoribus obseruari solent. Alioquin nonnis aduersus distraetionem a proprio creditore tactam, si& glande damnum minoris sit, ei in integrum restitutio datur. L i .cμ-A. Dena pιν de hoc Aeto sentit, quod puto verius.Quid sit fiducia. dicam alio loco
De pliau petendo. TI T. V.CAusa cadimus aut loco, aut summa,aut tepore, aut qualitate. Loco si alibi: summa si plus qua damus petimus: tempore, petendo ante tempus: qualitate, eiusdem speciei rem meliorem postulantes.
Plus petitui quattuor modis, ut plenius explicatur in s. plurisme autem Aactio. Qui plus petit, causa eadit , ut infra M.
D. tu. v. Sed eo nomine minor restituitur. & maior ob iustum errorem. 6.siqaualens eod. tis. Hodie ex Zenonis constituti nequi plus tempore petit, alterum tantum temporis sine ullo interulutio expectat, quanto statutum tempus anteuertere coinnatus est,& somptus prioris litis teli1ndit. Qui veto plus loco, vel summa, ves qualitate petiti ex constitutione Iussimani omno damnum praestat in triplum. de qui leo debita quantitate amispliorem cautionem dolo malo optimit, etiam ius omne crediti
OVotiens hereditas petitur, satisdatio lure deside
ratur:& si satisdatio non detur, in petitorem heroditas trassertur. Si petitor satisdare noluerit,penes possessorem possessio remanet. In pati enim causa potiores possestor.
Petita hereditate, aut satisdate debet possessor ge ea re cole uanga, aut eo non satis dante in petitorem satillantem transse tenda est posse illo. ut alteri probandi onus incumbat: Neutro satis dante. potior est possessor. Hane Pauli sententiam omnium optime constinat I di banti. S. Us. D. AC νώ. edia . ex qua sc
ellam l. quaeritur. esu. ω accipienda est ut nondum translata pos
sessa ne terum si pubuerit possessor Carbonianus,peratoris par tus sustineat, nisi aduersario cellante satisdate paratus sic Ei lite est quae solida cautio dicitui in I D. - hered p I. de qua de in Lea tibero VI. D. Aq-stun s. &apud M Tullium id recta Ascomus accipit. quod is scribit .Hυ. rim , in hunc re dum. Si quis testamento se heredem esse arbitraretur, quod tum non editaret, lege ageret in hereditatem, aut pro praede litis vindiciarum cum satis accepisset. sponsonem saceret. ita de herediatate certaret. Similiter autem emancipatus suo aut tecte cauero debet de conserendis propriis branis . aut si suus emeat de resti, ruenta portione emancipato . cilm conferre coeperit, in eum transserenda est possessio: sed neutro cauente. eurator.ec quas sequest et portioni datur. Li.6 -υν l. a. s. vhim. D. A eam.
Item hetes fideleommissario condemnatus. s prcu cauerit. aut de fidei comisso cauete debet. aut. si caueat adue sis usin transferenda est possessio ex te tipto M. Antonini: sed neutro