장음표시 사용
231쪽
per poenitentiam. 74. assectio. 80. diligunt. 8184. Om. 92. me de te quando. 93. amor Iesu. 95. 96. mihi Ies. meli. fructus v. p. 100. stringit. 105. Iesu mi. 108. et clamor. 111. felix. 112. laetus. 115. tunc. 120. et corde totus. 121-144. om. 145. praeclarior. 148. prae cunctis. 149-152. om. 157-176 om. 183. mea mens. 184. illa. 189-192. Om. Aliuου cursus de aeterna sapientia reperitur in libro rarissimo, cui nomen est Cursus collecti sol. 19. Mone
l. c. : Durin hut sede Tayreit mit dem Refrain 5 Strophen, ulso im Guneton do. Meser Texi has rigenthi lirae Strophon, niimlio Str. 5. Emitte pater unicum tuum de coelis silium, ut consolentur servuli et convertantur impii. Dirae Strophe ist yut, die virete ad laudes gehsiri aberschon nach Arem Versmass nichi tu dissem Liede. Sie Mutet rΙhesu. Via veritatis, fons immensae pietati ου, per quem vivunt omnia, tibi laus et gloria. Dagmen istdie rierte Strophe ad primam mieder oui: Ut cum iudex
adveneris, mundum horror o cinxeris, non Ρro reatu
punias, Sed pius nos tunc protegas. Die virete Str. ad ' tertiam ist bet Daniel die JGIe, nur mit dem Unterschie , as sie in Obigem Texte mit dem zmeiten Verse ausavi. Dieviorte Str. ad sextum straori nichi hierher; sie mutet: Ego dolens et egenus, sod peccator sorde plenua, ad te Pater confugio, quia dulcior sit nescio. Die vier e Str. ad nonam hut ne orbenes Versmara, melches bet Daniel in der riten Str. bericht0ι ist. Sie Mutet: Portas vestras tol-Ιito, coeli cives occurrito triumphatori, dicite, aver ex inclyto. Die rierte Str. ad resperas stehi hei Dan. ais
Str. do. Boi dem Completorium fehu in diesem Texte die Str. 2 und i fur strat Str. 3, und an der Stelle dies r die Str. 7bei Dan. , jedoch so, dass sio mit dem tmesiten Herse an Insti: Ihesum quaeram in tumulo. Die Complete hut nur 4 Str.es scheirit also dass die zmeite bios diureh ein Versehen aus- gelassen mur . - Ut mihi videtur, Omnes Strophae, quae huic libro propriae sunt, ex aliis hymnis accersitae Sunt. Exemplo est stropha: Ut cum iudex adveneris, quae est quarta hymni: Vox clara ecce in tonat, Thes. I. P. 76. Addimus scripturae varietatem. 4. dulcia eius. 6. auditur nil. 11. bonus Es requirentibus. 17. ΡODe St. 27. amore que r. 76. om. dans. 80. diligunt. 92. me de te quando. 93. a. Iesus unicus. 95. 96. mihi Ies. molli fl. fructus vitae p. 108. te clamor cor
232쪽
dis. 115. tune. 120. et corde totus. 148. prae cunetis. 157. mi dilecte. 158. splendor p. 182. qui. 83. hunc mea mens desiderat. 184. et illo. Tertius ex codicum numero, qui Monio patuerunt, est Μoguntinus. Mone I. c. 332.: In der m. etv minet III, Aug. . 439. des II. Iuhrh. xt hi m. 52. das vanete Gedicti incto Strophen, modureh si h ulso scine Resummisy uti eis Ro-s kranetlied devilich herauratores, Im Allyoni inen ist dias Vere hiaunias etti Daniels Text folyendes: Νιch I . 56. hiat M. disse Strophee Hic amor est, suavita S, et pietas et castitas et sanctitas et puritas, nam Deus est et charitas. Str. II. IS. 36. 37. in M. sind bei mniel IS. I p. 37. IS. Nach Str. 37. hat M. xviedire eine neve Str. Tuum dulcorem sitio, quo solo me reficio, in me quia de si eio, ad te, I hesu, respicio. Nun folyt in M. die Str. 36. diei Daniel. Str. 4 I. At in M. 42. und o. Dun. ist 43. M. Die abweichenden Lesarten in M. sind mit Daniels Textverylichen disse: 2. cordis. 11. bonus es q. 14. s. Vivus l. 15. excedit. 19. noscere. 23. Publico. 24.am. q. 27. cl. c. 38. illustra tuo l. 39. mentis c. 40. re Ple. 4 l. c. n. q. 45. Iesu. 49. eius P. 52. d. et d. v. fur dei. 53. cognoscite. fili strat an der Stelle ron 54. 57. hie a. 58. amori. 59. ardorem. 65. neque R m.
80. diligunt. 83. quem hic. 92. me de te quando saties. 95. intelli Ihesus mellisl. 96. fructus vitae p. 100. me tua stringit. lib. tunc s. 117. nam quod. 19. Christi. 120. corde totus. 125. dulciter. 137. Ihesu. 138. amor. 139. tibi l. h. 142. gratiae. 143. effulgo clara facie. 144. da complementum gloriae. 148. prae cunctis a. 151. quem. 152. sola. 16 I. R. quo'cunque i. 166. tollite. 168. salve. 171 strat ander Stelle non Ira. 173 an der Stelle ron ID. 176. gratiae. 183. h. mea m. 184. illa. 189. iam prosequamur. 190. Ιhesum hym. 192. cum ipso frui s. Ex diversa earminis in codicibus lacie, cum accedat Prolixa eaque inordinata hymni ratio' , nascitur Ruspieio, non
unum eundemque Ostendere poetam carminis auctorem, Sed 'ὶ Recte Trench p. 224.: This poem, antong thoSc os S. Bern-hard perhaps the most ominently characteristic os iis author. con- si sis, in iis original som. os ne artu sisty quatratias. and uti rid-ged would have heen too long sor insertion horo-not to say that with ait the beauty os the stangas in particular, tho compositionas a Whole, lies under the desect os a certain monotony and wantos progress. Whore ali was beauti sui. the tasu os seleelion could not indoed bc other than a hard one: but Only in this Way could the poem have sound place in this volumc: nor, sor the reaROnη
233쪽
eonflatum esse e pluribus cantionibus. Sane vero qui invicta disputatione singulares carminis partes seiunxerit eum iure Lynceo perspicaciorem dixeris. Tamen, si non certa, ut probabilia proponamus, monet celebratissimi hymni amor et studium.
Cantionum, quae in prolixiori hymno latent, antiquissima est ea, quam germanicam fecit poeta leutonicus apud Wackα-naget D. Κ. p. 78. Canticum sancti Bernhardi. MunchenerHand schrist Cod. germ. 717. Ρp. vom Jahr 1347. sol 68. 69. Nil canitur SuaVius, auditur nil iucundius, nil cogitatur dulcius, quam Iesus Dei filius. 5 Mane nobiscum Domine, et nos illustra lumine pulsa noctis caligine, mundum replens dulcedine. Qui te gustant esuriunt,
10 qui bibunt adhuc sitiunt, 30
desiderare nesciunt nisi Iesum quem diligunt. Desidero te millies, mi Iesu, quando Ventes, 15 me laetum quando facies, 35 ut vultu tuo saties. O Iesu mi dulcissime, spes suspirantis anima , te quaerunt piae lacrimae, te amor mentis intimae. 25 Quocunque loco fuero,
mecum Iesum desidero quam laetus eum invenero, quam felix cum tenuero.
Sequar te quoquo ieris, mihi tolli non poteri S,
cum meum cor abstuleris, Iesu laus nostri generis. Coeli cives accurrit , Portas Vestras attollite,
triumphatori dieite: ave Iesu, rex inclyte. Bonum mihi diligere Iesus ad patrem rediit, Iesum, nil ultra quaerere, coeleste regnum subiit, mihi prorsus deficere, cor meum a me transiit, 20 ut illi queam vivere. 40 post Iesum simul abiit. Iesum sequamur laudibus, votis, hymnis et precibus, ut nos donet coelestibus Seeum perstui sedibus. Antiquissimum duco carmen his de causis. 1. Codex germanicus ut mihi videtur vetustissimus est ex omnibus qui hymni iniiciunt mentionem. 2. Non nullis strophis exceptis 5-8, 29-36, 41-44 sin Α et C omissis; reliquae in omnibus membranis leguntur, quae prolixius carmen continent. Just stated, did a scol that it Would bo mero ly a loss to it topresent it in this brieser form. Diuili od by c
234쪽
3. Hae quindecim strophae arctissime inter se cohaerent. I. 2. Nil dulcius est Iesu. Mane igitur nobiseum et replenos tua dulcedine. 2. 3. Quamquam repleti, tamen te semper esurimus et sitimus, te semper desideramus. 3. 4. Ita et ego te desidero-quando venies' 4. b. Venis ad omnes qui nihil praeter te diligunt et quaerunt. 5. 6. Ego is quaero lacrimis et intimo amore. G. T. O felicem, qui te quaerendo invenerit. 7. 8. Si ego te invenerim, nunquam a te separabor. Sane tu in coelum tolleris, sed cor meum etiam in coelestibus est. 9-11. Oecurrite angeli Dei Christo ad coelos ascendenti: et cor meum choris Vestris interdum accinit. Precemur omnes Christum, ut nos sua gloria frui concedat.
Tum, quod ad titulum attinet et primitivum usum huius antiquissimi hymni, in operibus S. Bernhardi recte inscriptum ei esse existimo: Iubilus Rhythmicus. In Commemorationem Domini eae Passionis. Iubili enim nomine manifesto indicatur, de superata Passione, vel potius de gloria, quae ex illa passione quasi eius fructu8 nata est, sermonem fictri. Certe non dubium videtur, hoc carmine attingi paschalem historiam et communionem paschatis tempore haberi solitam. 5. Luc. 24, 29. 23. IO. 20, 11. 30. Io. 20, 13 Origo autem huius antiquissimi hymni S. Bernhardo tribuenda sit necne certo evinci haud potuerit 'i. Verum esse, quod de eo Mab illo praedicavita si Sancti Doctoris venam S pit', nemo infitiabitur. Et opera S. Bernhardi multis locis
hymnum reηOnant. Sed hac ipsa re Ex altera parte fieri poseost, ut critici non ineon Aulto iudicantes a vero Seducantur. Permulti enim hymni secundum locos Patris consecti, postea
ipsi Patri attributi sunt. Sic ipso speciosus ille Bernii ardilocus de nomine Iesu in Cant. Serm. 15. saeculo XV. cauSaextitisse potest, propter quam prolixior de nomine Iesu hγmnus ipsius esse putaretur. Utique suspieio movetur eo, quod ante medium saeculum XIV. eius hymui nulla usquam est mentio. Quam multa carmina Sequiore aevo S. Bernhardo attributa fuerint, cognoscitur e Monio I. p. 172 sq., qui Sexcarmina enumerat e ΜΗ. Rei clienavi ensi No. 36, hoc in libro Bernhardi nomen sibi arrogantia, Aed ceteroquin prorsus ignota.' S. Bernhardum poeticam artom omnino exercui Asc iure inde colligitur, quod ei Petrus Borensarius obiicit, eum ab adoleScente in pangendis poematis. Sed non teliciter, versatum osse: ricanii unculas mimicas et urbanos modulos fictitasse. ' Qua in re animadvertendum est, adversarii dicta a carminibus Berni, ardo sequiore aetato attributis, si acerbum de his iudicium ferendum cst, nulla
235쪽
Sed eo revertimur, ut longi carminis diremtionem prosequamur. Probabile est, hymnum: Nil canitur suavius populi savorem brevi adeptum esse, cuius rei testimonium ex ipsa Versione germanica apparet. Ad eam Venerationem ex allius temporis indole mox accessit interpolandi dilatandique studium, unde saeculo XIV. prosectus est hymnus: Iesu dulcis memoria. Μo iudice Codex A. Atrophas carminis ser ad unam omnes praebet, sed non ex ordine genuino, quem perturbatum esse existimo. Multis strophis cuivis id carmen dumtaxat intuenti protinus apparet primaevum carmen latius distrahi, ut versus 113-120. longius prosequuntur argumen
tum versuum 109-l 2. Iam, si De Moleon Voyages litu giques p. 2333 tradidit. in vetusto quodam e dico Cisterciensium Vallis-Comati hymno nostro inseriptum osso: Μoditatio cuiusdam sanctae virginis do amore Christi, nulla plane est iusta ratio, cur de olus tituli veritato duhitemus. Λtquo nimirum pariter probabile videtur, et aliquam monacham Cisteretensem in libris fundatoris regulae suae bene versatam fuisse, et eandem locos inde depromptos suo cadimini intexuisse. Quod ita laetum esse sacile apparet, ut in
multis, si comparatur locus ex Serm. 15. in Cant.: Iesus mel in ore, in aure molos, in corde iubilus cum carminis stropha: Iesu decus angelicum. Tum saec. XV. novissima et tertia interpolatio laeta est et ea a diversis auctoribus, unde centonum diversitas orta est. Causa interpolandi, id quod Monius recte vidit. haec suit, quod ex carmine omnibus gratissimo rosariam orationem fieri vellent; atque eadem causa quinquagenarium stropharum numerum postulavit. S. Bernhardi nomen. ut fieri solet, etiam
carmini in tantam prolixitatem diducto inscribere perrexere.. Quod attinet ad Iutheranam . illam imitationem in Thesauro memoratam: O Iesu sits s nur dein gedenkt. Mut- geli do Μollero eius auctore dubitas, quod in eius Meditationibus S S. Patrum eam nusquam repererit. Sed forsitan insit in eiusdem Mannali de Praeparatione ad mortem Cung Gesch. des Mrchen l. II. IV. i. Quam cara ea cantio priscae eccle siae lutheranae suerit, id etiam o Val. Herbergeri Postilla colligitur, in qua frequentissima est ad eam relatio. Exempli
Aliud carmen lectoribus communicavit Muigellius Francisci Λlgermanni i Ephemeris hymnorum ecclesiasticorum ex PatribuRseleeta Helmstadi. 1596ὶ Mit Maria ich suchen Will, p. 905., quo exprimuntur strophae: Cum Maria diluculo. Tumbam perfundam fletibus: O Iesu mi dulcissime. sy) Iesu rex admirabilis. Tu
mentis delectatio. Mano nobiscum Domine. Amor Iesus dulcissimus. Quando cor nostrum visitas. Hoc probat tua passio.
236쪽
gratia ex eius Praedica fiono in diem S. Bernhardi proserimus hune locum: Fli emitra set thm nichis Ileber gemesen, ais menuer hal pon des Her Iesu Person, Amt und Mohithaten sollenreden. - Wird man dora sar hetronet uber seinen Mimen rom Namen Iesu: Fit eunitur sua ivs etc.
14. M. sanxisti. 17. Ab. se eerat. 18. M. et adoranda tr. Cisterciens eu in hoc quoquo hymno a vulgata scriptura iam a saeculo XIII. recessisse docet codex noster Herbipolitanus saec. XIII. et charta monasterii Lichtenthal. quibuscum consentit Breviarium Cisterciensium Hispanum, quod Nealius in-Spexit. Denique concordat sere in omnibus cum codicibus et libris supra dictis Brev. Cistere. a. 1752 2. spes unae mundi perditi. 3. pauperum. 4. ad pedes tuos flentium. G. culpis accusat gravibus. 10. mitis e R. II. r. Pio. 13. a. mysticum. 14. quod A. b. uti digne . Ut mihi videtur, Cisteretenses carmen incomptum Salebris ex
Thcs. I. p. 235. Quadragesimalis.
Nunc tempus acceptabile 5 Christi decoro lumine sulget datum divinitus, dies salutis emicat,
ut sanot orbem languidum dum corda culpis saucia medela parsimoniae. reformat abstinentia. Hanc mente nos et corporelo deus. tenere perfice, ut appetamus pro SPero perenne pascha transitu.
237쪽
Commemoratur apud Radulphum. Neque Moeso I. p. . 94.ὶ nee mihi contigit invenire hymnum in codice saeculo XV.
Thes. I. p. 235. II. 383. Quadragesimalis. Codox Monacensis Breviarium ΒΗ l. SS. Λndreae et Magni S. Francisci, sortasse saec. XIII. Π) Thos. II. p. 10. Μ Μone I. p. 91. Ηs. des 15. Jahrh. in mcinem BesitΣ Α). Ηs. von S. Petergu Karlsrise, 15. Jahrh. Bὶ Stephenson Latin Hymns. S 2. M. A. B. dehiscant. 3. Mone: virtutis. Das Metrum perlangi den Singular. Refragantur codices Omnes. 4. M. A. B. eum. 5. M. S. dan8. 10. M. A. B. S. quamvis. 11. A. B. maiori. 12. M. A. B. S. quo. 15. 16. M. A. B. S. ut tu Re - gratiae. 19. B. ut nos A. S. et
6. Iahrh. serem dam. - At vero eum ante Radulphum non exstet hymni vestigium. vix credibile est esse antiquioris prosapiae. Et haec ipsa resurgentis domini cum ressorescente ac quasi conresurgente rerum creatarum orbe in posteriorum saeculorum hymnis frequentissima est.
238쪽
Ad Matutinum. In passione domini, Haec omnia nos satient qua datur salus homini, et dulciter inebrient, sit mentis refrigerium, 15 nos repleant virtutibus et cordis desiderium. . et gloriosis fructibus. 5 Portemus in memoria Te crucifixum colimus, dolores et opprobria, et toto corde poscimus Christi coronam spineam, ut nos sanctorum coetibus erucem, clavos et lanceam. 20 coniungas in caclestibus. Et plagas sacratissimas Laus, honor Christo vendito 10 omni laude dignissimas. et sine causa Prodito, acetum, fel, arundinem, passo mortem pro populo mortis amaritudinem. in aspero patibulo. Ione I. p. 112 : Strassbumer m. Mne Nummer, Perg. in Duo et, I4. Ahrh. S. Lariseuher Perg. m. Mnc Nummer, Bl. 29 mit der Melodie, Id. Iahrh. I P. Eine andere Auri xuher m. stinimi init dieser sonet libereta, hal uber das Liedain das Fest de spinea corona, ad completorium. Das Liedist. Non dem h. Bonarcntura und stehi in seinen IVerken indem offlcium de passione domini XLII. 22o M. Retra nauerm. No. 36. Bl. 65 m. Stehi aura im Hortulus animas BL 26 M. I. Undeutlich menti in S. fur nostrum BR . 2. Poena S, Sput R, DP pr. R. poenas in. atque V Rot mori. HBS. perdito R. nostri cauRa p. P. V.
Accedit Brev. Constanti ense is de Spinea Corona ad Μatutinum'. 3. nostrum refr. 6. poenas ct t. 17-20 Om.
Christum ducem viti per crucem.
Do Passione ad Laudes. Christum ducem, qui per Ρer felices cicatrices, erucem 10 sputa, flagella, verbera, redemit nos ab hostibus. nobis grata sint collata laudet laetus noster coetus, aeterna Christi mino xultet coelum laudi- nera. bus, Nostrum tangat cor, ut 5 Poena sortis tuae mortis plangat, et sanguinis offusio tuorum sanguiS Vulnerum, corde terant, ut te quaerantia in quo toti simus loti,
239쪽
Passionis tuae donis salvator nos inebria, qua fidelis dare velis beata nobis gaudia. Mone I. p. 113: Die m. S. Bl. s. und R. mie bei dem roriferi Liede und die Auvabe B. Avhra in den Cursus eose tecti. Hortulus animae Bl. 2S.
Horae de ma ione Domini Matri Iesu Christi.
Ad Primam. Tu qui velatus facie fuisti sol iustitiae, flexis illusus genibus
5 Te petimus attonitus, ut sis nobis propitius, ut per tuam clementiam perducas nos ad gloriam. 30 Laus, honor Christ o vendito 10 et sine causa prodito, passo mortem pro populo in aspero patibulo.
Ad Torti Rin. Hora qui ductus tertia fuisti ad supplicia, 15 Christe, serendo humeris
erucem pro nobis miseris: Fac nos sic te diligere sanctamque vitam ducere, ut mereamur requie 20 1rui coelestis patriae. Laus honor etc.
Ad Sextam. Crucem pro nobis subiit et stans in illa sitiit
clavis fossus et pedibus. 25 IIonor et benedietio Sit erucifixo domino, qui suo nos supplicio redemit ab exitio.
Ad Nonium. Beata Christi passio sit nostra liberatio, ut per hanc nobis gaudia
Gloria Christo domino, qui pendens in patibulo 35 clamans emisit spiritum
Ad completorium. Qui iacuisti mortuus
in pace rex innocuus, lac nos in te quiescere, 40 semperque landes canere. Succurre nobis domine, quos redemisti sanguine, et duc nos ad suavia aeternae Dacis gaudia. Laus, honor etc.
240쪽
etriten gehor . Der 'mnus gur Vesper ist aber aus einemandern L de stenommen, re bestehi nsemtich aus den 5 Strinphen Pui pressura, melchen der Restain Laus honor anyehianytist. Es mar also hei diesen Tayreiten vrvi si ultra kein hymnus ad vespreas voraunden, mis auch keiner ad matutinas. R. Ut in der taber formi hei: ex prophetis et noro testamenta per beatum Urbanum papam compilatae. Daraus Digendiese Verse Collige, ferre dei, saltem pro parte diei probra redemptoris fusique memento cruoris. Carmina supra scripta de Passione Domini adaptata horarum canonicarum numero recitata sunt opinor in ossicio de Passione Domini, quod et privata et publica devotiones podi solvebant. Quam ob rem in vernaculum sermonem Saepius translata sunt; exemplo est versio Batava, quam communicat
lectoribus Μonius. Remansit omeli usus in Cathedrali Hal-berstadensi usque ad huius nostri saeculi initia inrev. Εccl. Cathedr. Halberstadensis. Halherstadii ed. Ηenneche . Celebrabatur quater per annum, primo die Iovis mensis Februarii, mensis Maii, mensis Augusti, mensis Novembris Festum Passionis Domini. Ad Tertiam: Tu qui velatus facie iunctum eum alio: Hora qui due tus t e rt ia. Ad Sextam: Crucem pro nobis subiit. Ad Nouam: Beata Christi passio. Ad seeundas Vesperas: Qui iacuisti mortuus. 38. petra; . uti in Hortulo animae et Cursus collecti. 43. coelestia.
Qui pressura mortis dura Nostrae genti recolonii solvisti nexus criminum, 10 tuae mortis supplicium nos ad Ρacem duc veracem. da virtutem et salutem, Iesu corona Virgi- Christo redemptor
5 In flagellis potum sollis In amara erucis arabibisti amarisqime sudisti rivos sanguinis, pro peccatis perpetratis, 15 Iesu digne. rex benigno, aeterne rex altissime. consors paterni lumin i S. Sanguis Christi, qui suisti peremptor hostis invidi, sae sitire et venire