D. Francisci Baronii ac Manfredis. De maiestate Panormitana libri 4

발행: 1630년

분량: 256페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

81쪽

s 8 PANORMITANA

Plurima dulcisono gutture cantas auII.

Si tisses rePiesse cupis, dabit umbra quieum ,

Ignarus ne via es, carmine dacra Auis.

Undequaque haec via suis est septa pomarijs tum a natura, tum ab arte vel consitis,vel elaboratis. Suis itidem scatet & sontibus, ut nullum plane sit,quod sente non glorietur suo. Totus panormitanus ager pomarium est,ac vere Naturae delitium. Quocumq; . n. oculos conuerteris,ex pomariorum pulchritudine oculus recreatur,& animus. Si ad dexteram tendas in quot pomaria Erctae sub tecta varijs arborum consita generibus, suis dissem vijs, suis ornata violariis, sitis & malis insignita medicis offendes Praeclaria omnia,Omnia illustria. Nisi haec sub aspectum cadant, vix habetur fides. testes appello, qui viderunt. Iam si ex Panormitana urbe aliquantulum progrediare; statim a pomarium sese offere tibi exiguum quidem,sed arte praeclarum, sed aqua non ignobile, quae cum male dispersa divagaretur antiquituri ne tanti laticis beneficium Colonorum incuria deperderetur, Panormitani Senatus prudentia curauit, ut in unum adducta locum seruaretur. Leges in marmore insculptum hoc elogium. Rege Philippo Seeundo Caralissio ei que loeum gerente Didaeo

trorum,& plurima demtim plurimarum arborum genera suo ordine digesta. viae perpetuae rosis, violisque consitae odorem afflantes. herbulis terra vestitur,ah Naturae gloriantis peripetasma conspicitur quolibet alio de nobilius & illustrius. Non parua ante sontem Patet areola obtecta vitibus, quae suis implicata clauiculis umbram parit. Musis opportunus locus. Fere conterminum est & aliud recens excitatum ab Iosepho Pi2etuto artis Medicae praeclarissimo Doctore, ac Siciliae Prothomedico,quod cum varios undequaque sontes aperiat, variaque arbo rum genera contineat, maximam adeunti creat voluptatem. Vestibulum suis insignitur elogiis, sius exornatur & picturis. DupleX

82쪽

versus dupliei imminet portae . alter alteri respondet. ecce lita

alter auissuri ades, te magna vocam, dignaων honeres. AIter vero.

Homi es bim abeas, noma progeris bonis. Mentem aperit herus suam. Quadriseriam hoc pomarium partitur. Vnaquaeque pars suis ornata speciosis arboribus, compta & violarijs,insignita& rosetis. Viae aliae transuersae,aliae perpetuae, quae ad sontem ducunt in pomarii sinu existentem, ex cuius multiplici soramine multiplex humor at surgit,qui in peltam exceptus Io- ei delitium dilaudat. Musco conuestitus viret. E regione respondet sons stetim quo multus latex guttatim fluit. duplici perionato giganteo capite hine inde fons terminatur. Finitimum est illud Baronis de Fauara. Prima fronte,quod sese tibi considerandum offert,aedificium longe pulcherrimum, opulentum, pariq; arue constructum. Prae foribus illud. Otium nubi, O amicis. Vt scilicet solis similiaribus adytus pateat .

In intercolumnio plura nauigia ex myrto contexta conspicias. Prora, antemnat,malus,carbasa,rudentes, puppis, gubernaculum

suo ordine, locoue disposita. Nisi mare desideraretur, enauiga rent. Porro est ita id egregie consitum, ut coloni ingenium, veheri studium, ut artis solertiam optimo quidem iure commendet. Speciosissimas fructibus, ac Regum maiestate dignis insignitur. Zephyris murmurantibus arborum susurrant comῶ, atq; ex aquis undequaque cadentibus mirus exauditur sonus. Superioribus annis huic proximum erat & pomarium Terrae Nouae Dueis sicut aedificus illustre, ita & labyrintho insigne. Ingens

hominum muItitudo ad id ea tempestate confluebat, ut Iabyrinthi imagine aspectu recrearet suo. Si quis eum sorte iniret, dedaleam artem sibi exercendam suaderet. Non exigua extant hodierna luce vestigia. tantae pulchritudinis deploranda iactura. ceterum ut aedificia primas,ita & Pomarium non postremas habet. Huic ex diametro respondet pomarium Iacobi cognomento Piscis &suis circumseptum muris , & S. Leonardi aedicula exorna tum . primo ingresta tibi sons est obuius non exiguae magnitudinis. latae viae, ac perpetuae variis insignitae flosculis, ct ubique mesis aptatae medicis, quae viti sobtecta solis ardore non torrentur. Ante aedium fores est & arca in orbem efformata,myrtho compta, ac ου

83쪽

rijst arborum generibus exornata. Suis non caret sontibus, qui Ie. ni cursu praeterlabentes voluptatem adeuntibus creant. Habent&aedes situm domesticum viridariolum visu speciosum. fructus in eo asseruantur pretiosiores, dulciores,amabilioreS. Aedibus con tiguum est antrum,ad quod ter denis gradibus descenditur. de quo recte Mantuanum illud. .

- Ipsa veritas, non poeticum figmentum id suadet. Sunt & alia

finitima,quae sua non carent pulchritudine . PP. Cappuccinorum est Sylva viridicata ex cupressis contexta,myrto consita,ac salientihus aquis continet mira suauitate piscinam. Locus ex feralibus cu

pressis aptus loci sanctitatem vel suadet, vel innuit. Hierog lyphica sunt 1iaec, non Syluce ornamenta.

Haud longe Regentis D. Petri Corsetti viri quidem omni virtutum laude florentis extat pomarium suis & Cupressis in ordinem per aequa interualla digestis insigne . Ut ille tantorum Patrum vestigilis insistit, ita Patrum eorumdem bluam Pomarium imitatur.

Ex aequo paene cuncta respondent. Perpetua te adeuntem via&excipit,& ad aedes non ignobiles ducit. Mala medica hinc inde partita non parum afferunt & voluptatis,& ornamenti. Citrorum arbores aliquot in navim efformatae,aliquot in pegma confictae heri inuenta commendant. Progressus ulterius in aream offendes suis

aediculis circumuallatam. Ex ea in aliud itur. Plures hic vel perpetui , vel transuersi calles malis medicis consiti arundineisq; elaustris seiuncti. Areolae fructibus insigniuntur suis,cum illi quidem sint insignes. Inspicias vites in ordinem digestas, & claviculis implicatas , quae vel ad requiescendum, vel ad perfluendum inuitant. Medius sons est, e cuius sinu latex erumpit, ac sublimis.assurgit. Suis angulis sunt e vivo saxo conficta sedilia ; ut si krte quis dulci aquae mathentis susurro allactusaliquid pangendi desiderici teneatur, ante talentis sentis pangat imaginem. E regione Puer emat more factus lanti insidet. Ex eo latex fluit. Ad hoc cum aliquando D. Paulus Sarmenti Abbas S. Nicolai dela fico vir sicut & sum mae expectationis , ita&summi ingenii accessisset, locumque musis nactus opportunum Musis suum non reliquit locum. Repent νὰ vestigio ad Illustrissimum D. Petrum Corsettum de vitae rusticanae laudibus ab eo substraptaiade scripta , ne temporis diutur-

84쪽

M A I EST A S. 6rnitate huiusce earminis memoria moreretur, hanc sibi partem suo sibi iure vendicauit. Sic itaque cecinit . .' Non qui diui sinon qui ct honoribus. CURSETTE annumeris, murice militi, Non qui plendet O aars , Ha' et, Felix Histis, undique comemus modico . iurgia qui fugis,

Is felicior, Vrbe , Ratico ct deposito foro. At non exilium indica sed aptius Curas exigora Pagus, o onio

Non patronus aua us, Non praeceps tererer esiem , Nec somnos luseus rumperet inuidia . Q . Gamuis mesaea protinus horridos Pridem eluseris avues Virastum egregius ap- . Staret purpureo munere Laberi, Vela cis, valido ismere qui solam Vertiι mille colonias

Insignis socys , vigil

Haud Haedo tenera Panar r ct en vagas Cenato choreas garrata tibiis Duciι runca pubes Conrra Zelo pos celer Irrumpunt Aries murea, ct nocens Taurus , t aes agro florigero hic iubas

Artollens Equus, atrox Hic caprae minuunt rubra. Non se eum ruis is busta acies apum , . In campumque frequens aculeos parat,

85쪽

PANOR META NA

Non palla viridiseges Noa ct desina plendida quaeis nises. Felix Concha,ferens, prae nequὸ aeuiu Memphis turbida limo , Non Campaniafertilis , . Non raptuque solum nobile , qua Ceres

Triuis perpetuum E Ab i titium ιον Tandem praecipe gentis

ritis Trinacria decuso

Permis superis forte beariis Villa es, quam locuples si quod Iberia

Viroque excipit orbe, aurums gauder, titulos daret. Illie re placidus Pieridum chorus

Princeps Diuus Apollo Dianam reuelans ὸ locus 4 Elasnam aptior Θ illic domus aureas Corsenigeneris monstrat Imagines , Hie vi s sinuose Euripo Dion us , Illic marmoreo pondore Iupiter Incausae bubulo tergore sordidus Blandumenta Puella Instillans patet, uberes Hic una latices γbris,ctaurifer

Versam Eridanus,pronus in aquora Staι contra hinc niger ore Nilus nontibus ardulsNatales referens, cinctus arundine Hic Oreibus aquas prodigis, bicsmarin ambagibus edum D tis organa duares. Sed rara arte, placet mundIise ager ' ν M.

86쪽

in ficus, pyra , messelus ΘαHdfretum es cetera λ recreotractaea his, humili rosmaris hortulo, Hicfraga, intubus , iras , Hic menta, his apis alax. In campos etiam, qui maris arbiter Neptunus potis irrepere, plurimis D Uaaria tincis , Dillis, te alia repiti. Nunc supra piceas, ari oleas prooLasciuit lepidis ves re cantibus ,

Ninc concedis in altaem

Tempsas volucrum ferax.

Inde Aurora repens cum manes auream

Latona obolem , que bus assera Nune Luscinia comples, Nunc pulli uiae sibilo. x ε Tune ais ficedralis retia praepares, Ignito aut ferias Dixere sint res a Mam Mulciber olim Non ultra rueret focos Vel pugno accipitrem, vel ret acutis

Falconem resumis aurum m greges

Mitte i bis rostra superne

Guersus acuis grues ,' Perdices , Miluos, At agener I potens Is Turdos, GaDas a Ieru aspero 'cas ungue, galeros

Da nise , O Mersus leues. Sed quando Boreae ius agit Ioueml D ducens gerie as frigidior mura, Neptunoqia fatigans Incumbit dubio rares, i . Tu circum famalisse us, Oviab Tota mole bitaris, eoniraeque optima Indis e mori Baecta Addens eastaneas foco , Num commenta Phrnis mancipij refre

87쪽

Atus pelagi, nune hue sedulis Miscens iurgia seruis,

Exerce placidas iocos. Deis caelum tenui mitius halim Cum prono raeris Mera cardins . Venatoris habenasis Aprendasfaciles equi. Vel cuncto leporum rure ramet dos . . rasutare, vel apram canibus reficem Atquὸ hamitas arris viro militiam pares. .

Tunc magnis reboANT ANTra releusmatis , Cum iuxta leporem,atis dente lacessere

ruum, Aprumae molosso1 . . Summo videris impere. Concurrunsia leues undique rustici i a. MAE L

Collo vιeumquὸ reciso Totum exponere hero caput. Sic replent hilares aethera rum, Pars cantu, restri ni par, manu arundines Illi umpora myrto a Hi lauro impediunt comm . Venantem rediens hic eathum vides

Vrget rauca laIratibus.

Haec Vrbιὸ Roma tuo vel capitolio, VHseptemgeminis ardua collibus ξHaec dant amphitheatra Haec viseria Romuli Verte nune amabo te mi lector,oculos in ipsain populei tramitis maiestatem;videbis profecto in huiusce tam spetiori, tamque cele-herrimi callis curriculo prima tibi fronte obijcere sese sonte reces citatum socios alios sontes diuino obsecundante numine habit Ium.Cum & Regem,& Proregem,& Senatum tanti sontis inuento rem,& Praetorem nouae voluptatis quasi Architectum innuat inscriptio, ea certe contentus hic consisto.

88쪽

candam curauerunt. probauerint.

Piura quidetivvndequa es pomaria hunc sontem sepiunt quassoleum omnium fere desilium. Ex sente erumpens aqua sic ansem ad viam, ut pamh spirans hac rempestate videatur. Anium fu surrus nunc multiplex , niano varius . nunc suauior; cum noui inneatae delitiis in terram hoc nouo melle manantem conuolent: sc fa mulis insidentes sic ciues, sic aduenas, se praetereuntes nomς centibus alliciunt, ut omnes & manantis lymphae , S multiplicis

Occinentis auis dulcedine delibuti inre'PANORMVM appellari SNCILIAE PARADISUM unanimi conspiratione fateantur. 1 non Tertio quartoue ab hinc lapide meis olim Sancti Ioannis , Rime Scordiae Principis extat pomarium, quod vari' vel sentibus , vel simulacris, vel cuiuscumque generis fructibus insignitum di AtDreae Conchae ubertatem non silet, & Ducis amplitudinem omnium ore plaudentium eonfitetur, ut iure prae seribus ea legatur inscrip tio laconicorum imitata naturam, POMPuerismtus adeae . In nonnullis itaque huiusce pomarip angulis musco circumsepta simula cra . Lepidus Puer senti imminet, qui fontem opplet lympha. Medium muliebre simul aeriim est,quod aquis salientibus abluitur;ita sormosum , ut paenet ad veritatem accedat. Artificii omnia dilaudant caelum. paene spirant. Varijs continetur areolis pretiosiores fructus asservantes , suis& vitibus obtegitur umbram parientaeus. Aedes longe pulcherrimae vergentes ad orientem. Exorientis lolis primum combibunt iubar ι primos&excipiunt: stantis Zephyri susurros. Et plane sicut in hoc pomario plura quidem eontinen Iur, quae mira Oblectatione non carent, iras haec omnia desider rentur , id unum, quod thbscribam ; videretur satis ad singularestanti Pomarijdel. tius celeblandas i Affixum ipsi parieti spectast in Urai siriniuiuus πῖatrura a quoddi quis ad sese inspiciendum. - in I aec

89쪽

accedat, preterquam quod ex expressa sui ipsius similitudine noni hil accipit delectationis, inter tamen maiora voluptatu oblectameiata ex multiplicibus speculo factis soraminibus multiplices aquarum venulae emergunt, ex quibus non os modo, sed totius etiam aspe -ctus vel abluitur,vel recreaetur. Est& in ipsa deambula iune fora fimen pIurimum quo itidem plurimus humor assurgit, dum coninserta hominum, mulierumque multitudo coniiuit ad id speculuin . inuisendum, quaeque dum ad speculi contemplationem attendit, sic aspeigitur, ut omnibus non parum vOIuptatis asteratur. Sic hu .iuscemodi delitiis , lusibusque hominum voluntates, plaususquc captauit.

Haud longe & ab hoe, & a Gabriele fluuio Pomarium est suapte

natura pulchi um, Ic arte speciosum. Variis arborum generibus ad obtestandos oculos recti calles consiti. Opaci plures pendentibus uuis apti, aptanque uuat um clauiculis ad vitandam aestiui temporis molestiam. Aprici, atque obliqui nonnulli violarijs insigniti ,rosetis exornati aia amandos odores compositi; qui quidem omnes ad reolam tendentes, ubi sons summa arte elaboratus assurgit, ad marmoreae illi insit dentis nauis contempIationem, aspectumque deducunt . Nemo quidem ad id loci contemplandum accestit, qui non inde admirabundus excesserit,qui pomarii delitias non extulerit, qui urbis panormitanae miraculum non praedicarit. Hic non grauabor illud Epigramma subscribere, quod de hoc tam praeclaro, tamque nobili miraculo circumsertur.

- Sistere, nec mergi ιam graue ponam aquι . Desinem ri: docuis quainore alas . . t 1 AI Ne homines volucrum carpere more fugam. T . rα- cum Siculis artem exercerra moria docuis sequidus iere marmor Nura.

Tandem ut omittamus cetera,quae profecto nec exigua,nec vulgaria sunt;totus .n. ut dixi, Panormitanus ager pomarium est, cum

undique suis circumsepta arboribus,suis distincta & violarijs in to- ea panormitana planitie pomaria videantur. ad illud D.Gratiani de Castronio deueniendum, in quo & Ars & ingenium, & solertia epini in theatro ludibunda suspicitur. Nihil de aedificiis, quorum laus illa praetereunda silentio no est,ad quae eum olim mustrissimus D. Cardanalia Farnesius accessisset, cubiculum* mira quadam arte

90쪽

elaboratum cum vidisset,dignam protulit & tanti Praesulis auctoriatate,& Panormitanae Vrsis maiestate sententiam. Proseram id eo ipso,quo ille est usus,idiomate . His quem e bal iactata Papale.Accepi a grauioribus viris Vatcin illem insignem Torquatum Tassum, lucm Hetrusci Vates iure venerantur, & colunt, qui cuin Purpurato hoc Patre & Panormum, & ad hoc pomarium se contulit, loca pulchritudine captus suis sacrasse carminibus perhibetur. Hisce itaque omissis prima tibi fronte in ipso paene aditu oceu rit sese Mars Armatus eo elogio. Aemilantibus ouis. Quod pla' ne dichiun hanc interpretationem pati iure mihi persuadeo; huiusce .n. Equitis Pater, cum sese sibi in publicis ludis cum Equite concurrendi offerret occasio , ita in eo umbratili certamine habe hat sese, ut vel ex fietitio hoste victoria referret, vel sibi paucos; gnosceret pares; vel tandem si sorte quis studiorum sitorum aemu

lus, at j; imitator existeret, obsisteret. hinc Aemulantibus ob Io . . AProgressus ulterius magnam obstrepentis aquae Vim rumtem Excipis, quae terram semper obrutam,ac oppletam tenet. Perpetuaeciae, transuersaeque malis medicis consitae. Ars operatoria in ijs omendis ingenium praefert suum. Multa desectationum argumenta sinu continet suo. Vbi . n. ma Iorum medicorum in ordinem di- is terminatur arboribus, ibi a viradicanti Myrtho excipitur; sic mala aurea myrti baechis vel contigua, vel continia non parum

Oculis crcam voluptatiς. Suis tonstat areolis, in quibus designati sontes, arbustis obsti. In ipso Pomarij gremio Fons apprime pulcher. E cylindro aquae venula micat, quae gratum praebet adeunti

bus spectaculurn.Gratus ater. grata Omnia.

Hactenus de Pomariss . plura reliquimus, ne Iectoribus in ins de scribendis multi videamur. Non pauca in fontium descriptione

iam habe Ne praeterna illas. Digna quidem,que mentis oculo con spiciantur, gigna', quae considerentur di In amplissimo .n .hilius Aureae Conchae theatro Natura cum Arte decertat. St. n. prodigam in pano imitano agro cYornando Natura se praebet, Ars in eodem

perficiendo ingeniosam exhibet sese,ur,prosecto quantum illa Pro digalitatis ostoniat. haec contra tantum venditet ingenij. Sic Artispanormitanae studiu in cum naturae prodigalitate contendit. Atq; profeceto haud scio an quid eo in certamine Ars Naturae , an vero

Ar ii Natura concedat. Altera alteri opitulatur. Ars Naturae imi latrIX. Art: s Natura praeceptrix'. Semper tamen & a Natura mi ruminmodum insignitur, di ab Arte mirumquantum decoratur.

SEARCH

MENU NAVIGATION