Introductio ad cosmographiam ex variis autoribus

31쪽

Introductio .. Irio quomodo progressa sit dicam. unicuique trecetoru& sexaginta gra dtium circuli maximi caeli septinge 'ta tribuunt stadia: quam commensurationem hac via sunt assecuti astrolabo uti nuc me facere videtis)pen- ldente& stella poli Arctica per utru- lque huius regulae quod medicliniuvocant soramen perspecta notataq; Iin hac astrolabi planitie graduu qualitate, iter suum est ingressus diliges 'ille cosmimetra iub circulo meridiano polum versus, tantumq; itineris i progressias est: donec ea de stella per lidem foramen persippeta ut prima nocte fecerat)medi clinium illud alii' uno stetit gradu intellexit ille es se unum terrae gradu perambulasse Vni caeli respondentem. Quam terreti portiunculam dilige ter me ratus, se

' pringetorum fuisse dic stadiorum 4 9 u igitur ut post: videbitur,)circu-aus quiq; in sphera sit. 3 6 o. graduum& ex illo experimento notus tuni- l

32쪽

Ad cosmographiam. I 2 eui' gradui caeli. oo. stadia terraPΥ respodere. Si. 36 o. per . oo .multiplices fient. 1s Eoo o. stadia quantus, scilicet est totius terrae ambitu S, quem numerum si per mediu diuidas erit longitudo ab Occidente in Oriente vltimum,id est, globi dimidium. Pio tornos.)mirum est mi Fontane in ta ta terrae vastitate:si isti cosmimetrae tui renuta examussim potuerint inuestigare: ut ad certissimos numeros totum reduXerint,subit enimuero illud Plinianum .furor est mesura eius quosdam animo agitasse atque prodere ausos. Quasi uero mensura vllius rei possit agere, qui sui nesciat aut mens hominu videre, quod mu-dus ipse non capit. Font.)At cur tibi mi Petre non venit in mentem eius d Plini j libri secundi sui capite pe- nul. Sic scribentis. Vniuersum autem circuitu terrae scilicet) Erasto thenes in omnium qui cletiterarum subtilitate, in hac utiqi praeter c te-

33쪽

' ---ος solers, que cuctis probari vi leo Ducetorum quinquaginta duorum Husario millius adiorum prodidit, quae menex hac ratist copulatione j omana eiu cit trene 7as p centies quindecies celena millia pas' suum, improbram aulum. Verum 1 ta subtili argumentatione comprehensum, Ut pudeat non credere. Hic profecto Plinius neque fidem, neq; numerum nostrae mCnsurae abrogat, inroto Ita esst perge. Au 30 neq; hic consistit improbus ille ausus diame

tri etiam terre mensuram aggressi is ex alia commesuratione: Constat enim inter oes , si circuli cuiuspia circu flexus in partes viginti duas diui stas sit,&dematur pars vigesima secllda, quod remanetis tertia pars sit qualitas diametri. Sit ex epli gratia cir- - -- ς cuius in circuferentia pedum viginti duorum erit diameter septem pedum,ablata videlicet Vna parte Vigesima secunda. Cum ergo ambitu S terrae sit. zs zo oo. stadiorum: si hic rui-

merus

34쪽

Ad Cosmographiam. 13 'merus in vigintiduas partes diuida χ' tur, numerus. 114 s 4. erit vigesima

illa secuda pars, cum dimidio stadii

qua a toto sublata supersunt stadia . plus tu de 24os 4s. cum dimidio stadij, cuius est. etiam numeri tertia pars, hoc est. 8o181. stadia cum dimidio & tertia parte unius stadi): erit quantitas diametri terrae, quem numerum si per

medium diuidas num rus. 6OO9O.

stadiorum cum duabus terti,s, erit quantitas semidiametri, id est, distantia a superficie ad centrum, ubi inferi esse creduntur. Neq; huius semidiametri me surae Plinius obliuiscitur, qui eodem superiori loco scribit, Dionysiodorus geometrica scie-tia nobilis, senecta diem oblint in patria, funus duxere ei propinquae ad ' quas pertinebat hereditas: hae, cum , secutis diebus iusta peragerent inuenisse dicuntur in sepulchro episto Ja Dionysiodori nomine ad superos scriptam, peruenisse eu a sepulchro ad

35쪽

Ιntroductio infimam terram,esseq; eo stadiorum quadraginta duo millia . Neq; defuere geometrae qui interpretaretur significare epistola a medio terrarum orbe missam quo deorsum ab summo longissimum esset spacium& idem pilae medium ex quo copum latio cosecuta est, ut in circuitu esse ducenta quinquaginta millia stadia pronutiarent. Neq; hae astrologoruCopulatio es adeo certas examussim factas c5fitendu est, ut nihil supersits bl eis & nihil desit. Na in globo terrae non lib.i. perfecte rotundo: non aeque atq; in . plano facere iter cosmi metrae illi sic

Potuerunt, Vt nusquam aberrarent,

Adde quod cetrum illud astrolabil

cum terrae centro coniunctum opor

rili in quo centro oculus suspicietis . cosmi metrae illi' esse necesitim fuit, qui in superficie era Vr quantum e- dici initi illud in dorso illo arribituq; astrolobi, graduum cosumeret,iantum & in caelesti illo circulo progre

deretur,

36쪽

quod cu stella illa qua pro polo arctico habem' n5 sit ita directe atq; e regione puncto potari s qui in primo mobili est, ub1 1fellae nullae sunt) posita,ut no declinet, declinatio illa ut nonnihil asserat erroris suspectori illi necesse est, sed haec si ad totu conferas exigua sunt, aut nihili detrimeta. Philast.)Cum caeli gradus, ita ampli sint, ut si unus terrae cum Vno cae ii conferatur pro nullo pene sit, mI-ru est funus in terra gradu S cu uno

caeli aeque c5 ueniat Font. si duo circuli sint,ita ut maxim' in sese nimiuincludat, quidquid in paruulo illo pgradus sit, in maximo quoq; fieri, lineae a circumferentia maximi ad minimum illum inclusum ductae, manifeste os edunt, pari modo qui in par iuo illo Astro labi, margineo ambitu ubi graduum numerus est. fit &in caelo confici nulla dubitatio est, hoc

37쪽

Con sta i profecto in globoru figuratione Vnum gradum circuli maioris, scit icet A, B, respondere Uni gradu 1 circuli minoris, scilicet, C, D, qδ& in astro labio illo fit, Phil. bos ) plan e in telligo Fontanus.) quod qu ilibet gradus tot illa stadia quae diximus)contineat in circulo maximo intelli gendum est.Nam in alijs minoribus quo regio est septe trionalior eo minorem complectitur circulus quantitatem

38쪽

Ad cosiriographiam. 1 statem, ut post in parallelis dicem , . . Prario. monueras pro iii perge Fon tanus.) haec Veteres illi. Caeterii Ptolomeus ille grauissim' in hac re autor& quem omnes, qui post scripsere sectantur unicuiq; gradui caelesti non rissim. le amplius quam quingena tribuit sta- genitivisti. 7.dia, idq; in maiori circulo puta aequi clip s deto noctiali, vel meridiano. Hoc modo

terrae ambitus er tr. 18oo oo. stadio 'Tu, medietas Vero. 9ocio O. hac numeri rationem auror ipse in suis illis tabulis semper sequitur. habent preterea astrologi suas quasdam mensuras

hoc numero.

Passus habet pedes quinq;

Stadium pasili S. fa, . Miliarium, stadia. 8.Leuca Hispana, miliaria. 3. Gallica a, Stadia laaec Italica sun quae pedes' 6a s. continet, nam&fuit olympia cum pedum. 6oo. pythicu mille, ex censorino in die natali. habet igitur

tota terra ex Veterum C Oputation2.1 . C a. Stadia

39쪽

Introductio

Militaria. 31soo. 1s7s Q. Leucas Hispanas. 1 o s o o. Gallicas. Caete1um si Ptolomet cophitationem sequamur, que omnes sequendum iure existimant)diuersi erunt numeri. Sed ne immoremur diligenti ratiocinatori relinquimus. Veruillud non est prς tereundum,s ad autorum loca pene innumera non parum facit, De partibus Assis, scilicet, earumq; significatu . As omne integrum est in partes

duodecim diuisum , siue illud Iocussit, siue tempus,sive haereditas:&per partes eo de modo Variatur hoc mo. As integru unciaria. I a. siue partita.

Deunx, Vnciarum est. II. Dextan S,Vnciarum. I O. Dodrans, nouem Unciarum.

40쪽

Ad cosmograhiam. I sCu ergo. Iuvenalis dixit de haered, bus. tiola Procule- habetsed Adeunce intelligimus Proculeio particula Vna ex duodecim totius haereditatis Giloni vero undecim obuenis , cuvero Plinius. lib. r. ca. 14. de luna loquens scribat, lucere dodrates semi tinctas horarum ab secuda abi incientem usq; ad senu orbem detrahentemq; in diminutionem facilis sensus erit, si dictas Assis partes perpendamus. As, hora integra est. Dodras nouem horq partes, Vel unciae. Serra uncia esst una ex viginti quatuor partibus Assis. Si enim As, duodecim

unciarum est, erit. 14. semiunciaria. Dicit ergo lunam cum a coitu em Crgit, lucere primo tres partes Unius horae, id est,uncias nouem ,&Vigesimam secuda parte horae,& a secuta. da usq; ad plenum orbe quolibet die . tantundem augmenti addere & ite rum a plenilunio tantunde diminuere quotidie usq; ad coitu cum sole.

C; Sed