장음표시 사용
61쪽
pignoris dicitur, constituatur. adeo , ut creditor, qui tale pi nus a
cipit poenam incurrat, auth. immo. C. de obligationi b. N actionib. s. quia vero. auth. ut nulli iudic. coli. 9. Et certum est, ius census maius
onus, quam ius pignoris esse: quia per pignus nihil aliud dat debitori quam debiti securitatem, dc per censum sic: ut colligitur ex l. i.s . de
Pignorab. c. a.de usuri adiuncto c. constitutus. de religio. domib. dc ob
id, qui pecunias habet mauult einere censum, quam eas pro Pignore dare. Quinto, quod quamuis, secundum leges Reipub. seu veteris testamenti Hebraeorum, poterat se debitor, filiosq. suos in quandam seruitutem tradere, ut sacra scriptura significat Leuit. c. a s. dc .Reg. q. licet non esset' vera omnino seruitus, ut dicit Tho m. i. a. q. io I. are. q.
Quamuis item tepore, quo leges Duodecim Tabulis. nstitutae fuerue Romae; quo tempore adhuc siespub.inculta, dc minus humana, dc minus morata erat debitor qui unde soluere non habebat, se ad tempus creditori in seruitutem dabat, ut Bud. in annotationibus ad Pandect. tit. de in diem addict. dc alii declarant: ex illa tamen duritia multa mala, dc magnum periculum reipub Romanae euenisse, narrat Titus
Liuius, lib. i . ab urbe cod. qui lib.7. scribit, iussum fuisse, ne quis sceneraretur Et lib. 8. ait ob quandam crudelitatem, Arurpitudinem, qua quidam creditor in adolescentem quendam suum debitore eXercuit, omnes debitores ab obligatione corporum senatum liberasse, sancie-do, ut bona debitorum , dc non corpora accipi possent. Et Solon videns , quod homines propter facilitatem constituendi ius pignoris in suis Person: sinueniebant, qui sibi mutuo ad usuras darent, Scia illis onerabant; statuit, ut nemo pignora suum corpus ob mutuum acceptum dare posset, ut refert Plutar. lib. de vitanda usur. quanto magis ianκisset ne census constitueretur ; cum, sicut dictum est, celas iit grauius onus Pignoret Seκro, uia facultatem constituendi census in s ilis personis inducere, Esset nox ipsos ad illam duritiam antiqua ma-ε gnorum malorum fontem reducere. Septimo, quod quamuis tene- remus, Posse aliquem se vedere, aut se alicui ad temPus, aut Perpetuo in seruum re Horo reo quod licitum sit, secundum ius naturale, dc di trinum, dc non prohibitum humano tamen non ideo licitum esset in se manente libero ius census cori uituerer quia leκ humana iusta vetat,ne in persona libera ius pignoris possit constitui, libera ea manente: Sc consequenter nec ius census quod maius, quam pignoris est. Neque dubium esse potest, quin interrogatus lesislator idem de cetiis. quod de pignore respondisset, di ita habenatim pro sege, iuxta glo. sing. l. rate Pacisi. s. 'ui prouocauit.ff. de pactis. Octavo,quod quamuis rationes partis aduersae probarent, hunc censum redintibili inita
sola persona absq; alia bonorum desanatione coram Deo dicite con-
62쪽
stitui posse: apud homines ta inen censeretur constitui ad pallianda
usuras. Nam si alicuius praedi, emptio cum pacto facultatis redimendidum libuerit saepe usuraria censetur.c. significante. dc c.illo vos.de Pignorib. etsi aliquot grauissimi doctores tenuerunt emptionem censas noui, etiam perpetui, S super praedij, absque personae obligatione costituti usurariam habendam esse: etsi alij multi tenuerunt, saltem em Ptionem censuum redimibilium talem existimandam esse, etia cum Praedicti ubito conditionibus, hanc praesumptionem minuetibus fieret . Et si adeo magnum dubrum fuit, ut a duobus summis Potiscibus oportuisset resolui in praelatis e X trauag. I. & a. de emptio. quod esset licita illa , quae cu praedictis conditioni ous fieret: quis dicere audeat. censum in persona sola constitutum cum facultate redimendi no esse censendum usurarium ρ Nono quod contraria opinio Praecludit viam mutui gratuiti petitioni, eo quod quiuis Pecunia egens erubescet Petere gratuito ab alio, cum respondcri ei possit, ut constituat iustum cesum pecuniae, quam petit: quod Per v am emptionis, & non mutui recipiat, cum supra suam personam tam facile illum constituere pos. sit, qua facile potest eam solutioni eius obligare. Ex ita quadamtenvs ianuam caritati claudit, dc cupiditati aperit ι pauci enim gratis mu-xu Rrent cum mave Miu pretium. censu trader', ostiumque usurispat liatis aperire . ' 83 Multa denique alia in conuenientia inferri in contraria opinione monstrabam hoc in loco seruique Hispano, quo a Christiana repub. explodereturi& nemini arridere te ob quae scio in praetoriis Hispaniae tam saecularibus praesertim supremis, quam Ecclesiasticis decretu suin se, huiusmodi censum personalem vere, vel praesumptiue, saltem us rarium ess e iudicandum. In quotum omnium locu subiicio eXtrauag. illius opinionis expultricem, quam sel. re c. Pius V.post nostrum in
urbe appulsu edidit, auditis satis,& perpensis, quae nos in hoc a 2. notabiliter lacripsi rivis. Protiaris inici . vi in
Doctore Cornejo, si GCornelio Lusitano, utriusq. signaturae referendario qui noster olim fuit auditor ardetissimus & ob id minerualibus insignibus magno cum gaudio a nobis ibidem donatust quem ladem
eo regiam laudem in urbe meritum, ad praemia aeterna, ut pie creditur,
a summo Rege gloriae Christo vocatum, non sine magno sed pio dc
63쪽
e s Immo ct alia totidem. 8 6 census xt non potest poni super omnibus bonis. 37 censum super censu potu p se. 8 3 census preti solutio praesens,ut fraudatur. 8 8 εα quod non D liciat tectatio Notari' de conse ne receptionis.
89 Solutio anticipata vi valet hic minus. 3 9 compensationi eur non est hic locus.so Fortuiti casus renuntiatio in hoc casu non valet; optatur re etiam inisse contra ius ordinarium renuntiaretur. 9l ct 9 a censuariam rem vendi potius emptori, quam ii subdarum. 9 3 Laudemium ob rem xe uariam venditam ut debetur. 9 Censo pretium nequitesse debitum, nec debendum. 9S Census contractus, ct emphyleuticus in hoc differunt. s6 Censum redimendi facultatem nec immemorialis tollit. 97 Tra sumptio immemorialis, i fortior centenaria, s 8 Formam contra vel praeter datum facita non valent. 93 census qui contra formam extrauagantis conniturivalent. s 3 census perpetuos Pales non includit haec extro gans,
PIUS EPISCOPUS SERVVS SERVORUM DEI
Ad perpetuam rei memoriam, ' DIU enus ρομlicaestruitutis Oleuntes cognouer
mus , innumeros celebratos suffim in dies celebrari
censῖum contractus i qui ne dum non continentur imrra limites a nostris antecessor ias et em contractibus Eamus; Ierum etiam, quod e terius e Z, contrarijs omnino factionibus,
propter ardentem auaritiae simulum, legum etiam diuinarum manifestum contemptum p si ferunt: non 'tuimus , anim rum, prout tenemur, si luti considentes,s' piarum mentium potitionibus etiam sitisfaciente tam Praui morbo, letiferoi veneno Putari antiisto non mederi. Hac stitur m Ira constitu me
Hatuimus, censium, seu annurum redditum creari, constituise
nulli mori possinisi in re immobili, aut quae pro immoliti sis beatur , de sui natura fructifera, quae nominatim cratisf
64쪽
1sbiu designata sit. Rursim, nisivere in pecunia numerata, praesintibus testiuem, ac Notario, cr in actu celebrationis instramenti, non autem prius recepto integro, iussos pretio. Soluti nes, quas vulgo anticipatas appellant eri,aut in pactum diameiprohibemus. Conuentiones atrem,aut indirecte obligantes aIco ortuitos eum, fui alias ex natura contractus non tenetur, nulli modo valere 'volumus. Quemadmodum nec pactum aus
rem, aut re ingens facultatem alienandi rem censili suppositam i quia volumus rem Vsam simper, Ο libere, aut sine silmsione laudem, , seu quinquagesimae, aut alterius quantitatis , Petrei, tam inter vivos, quam in ultima voluntate alienari liautem vendendas, volumus ominum censius abys omnibus praeferri, eii denunciari conditiones,quibus vendendasi etiam per mensim expectari. Facta continentia morosum censius debis rorem teneri a interessi lucri cessiniis, vel ad cambium, certar expensis, aut certa salari aut a salariasu expenses m δο iuramento creditoris byuidandis, aut rem Osuis iectam, seu aliquam eius partem amittere, aut aliud ius ex eodem cometractu, siue abunde adquisitamZerdere,aut in aliquam pomam
cadere ex toto irrita sint, ρο nulla. Immo oe censum augeri, nouum crearisiura' eademiel ia re in Iamram ei sitim, aurpersi per eum suppositin pro censitas temporis et aeteriti, Ni futuri omnino prohibemus. Sicut etiam annullamus pacta continentia flutiones Onerum ad eum stinare id quem alias de
rure, ρο ex natura contractus non spectarent. Fonremo censius omnes in futurum creandos, nonsium re in totum,*e ro parteterempta, aut instuctuosa in totum *e ro parte efficta, -- mus ad ratam perire; sed etiam pos pro eodem pretis extim non obnante etiam longissim. temporis, ac immemorabib.
65쪽
immo centum, plurium annorumpraescriptione 1on ob an Abus aliquibus pactis directe, τel indirecte talem facultatem amferentibus quibuscumi υerbis, ut clausilis conceptas int. Cum vero traditione pret, redditus extinguendus erit, volumus perlimeme ante id denunciari cui pretium dandum erit , o sδ-nciam,intra annum tamen, etiam ab inuito pretium repstiposse, *bipretium, nec volens intra bime e siluat, nec ab inuito intra annum exigatur. Dolumus nihilominus quaia
cumi redditum extingui posse,praeuia tamen semper denuncia, ae qua supra: γ non obstantibus his, e quibus supra di Olsi,mnari mandamin, etiam quod pluries, aut pluries denunciatum fuisset, nec νnquam essectussiculussuisset. Facta etiam centi.
nentia fretium census extra casiumpraedictum ab inuito, aut
ob poenam ut ob alia causam repeti posse omnino trohibemus, contractus ub alia forma sonhac celebrandos; neraticios iudicamus. Et ita, sitispropterea non obnantibus, quidquid ιel
expresse ellacite,contra haec nostra mandata dari,remitti,aut dimitti contingat, a co volumus posse vendicara . Hanc autem salutiferam sanctionemnedum in censu nouiter creando erum etiamquod in cre to quo mi tempore alienanis,modos thublicationem conitutionis creatus sit, perpetuo in omnibus fiernari νolumus. Declarantes pretium semel cresii constitutum, numquat si ob temporum, aut contrahentium qualitatem, seu aliud accides, nec quoad ultimo contrahentes minu vel augeri. O licet legem inam ad contractus iam celebratos, no exuia mus, illos tamen omnes, in quos sub alia forma peruenerunt censius,hortamur in Somiuno,ut singulos contractus censerae bonoru
66쪽
lue VonIam quidem in Manua . Consessa r.cap. II. nu. 23 .dix iniuς: nos huic extrauaganti hoc in loco addituros esse aliqua; qis ite quidam amici Illustrissimi ordinis Societatis Iesu, viri egregia pietate, ct eruditione, attulerunt ad . me multa circa praefatam extra uagatem dubia, quae sibi, & aliis sui ordinis post ea in editam occurrerunt, Paulo maiorem, quam putaram commentarium in eam faciam. Addedo Primo tr. glos. Deinde quaerendo,& breuiter decidendo multa, quae ad hanc Extrauagantem propius attinent. Prima igitur sola fuerit, quod Per eam probatur, seruandas esse, in cuiusq; census constitutione Omnes octo conditiones, quas supra anu.73. diximus seruatas fuisse in constitutionibus censuum;de quoruiustitia, vel iniustitia, interrogati responderunt Martinus V.& Cali-xtras III. in praefatis suis EXtrauagantibus i .& a.de empl. 'lPrima quidem, quod census debet constitui super re certa, probatur in illis verbis, visi in re immobili, ctc. Secunda, quod illa sola res remaneat illi censui subiecta, ibi, rem cc Hi suppositam. Tertia , quod pretium iustum detur, ibi, linoi pi tela. Quarta , quod totum pretium simul soluatur, ibi. non prius, c. Quinta, quod venditor Poterat redin re totum, vel partem, ibi, extingui posse. SeXta, quod venditor non obligetur ad redimendum , ibi, ab iussito. Septima, quod re censuali pereunte census pereat, ibi, re in totum,Nel in parte perempta. Octaua, quod res censualis reddat tantum, quantus est census,ibi fugifera, quamuis enim non dicatur expresse quantae frugis debeat ellc s satis tamen significatur, quod debeat esse tantae, quantus est census salioqui non fatis apte diceretur, frugifera, tu Sta materiam subiectaria, lu- . xta quam verba sunt intelligenda. Utvno. 9 i. sflocati. dc c. intellige l, tia, de verb. signis. Glos. a. quod haec extrauag. probat quod non solum non potest: constitui census super sola persona constituentis iuXta conditionem Primam,ut uisita eo aerii miri r .aeontra Sotum probauimus: sed neq; a super aliqua alia re corporali vel spirituali; nisi sit res immobilis, aut: quae pro immobili habeatur, situ. frugifera, ct finibus certis designata,'. quod colligitur ex illis verbis, flamimis, tars Eκ quo insertur, non vadere censum, quem quis ponit generaliter super bonis suis, nec uniuersaliter super omnibus bonis suis, nullo certo praedio cum suis limitibus sine confrontationibus designato;ina moneque aliquo praedioHusignato, quod pride vidi Legione Hispaniae Practicari . Tum quia haec extrauagans clare habet, non posse constitui, nisi in re immobili destinata ; at per illum modis constatuebatur non solum in re designata, sed etiam in omnibus aliis bonis constitue Ha tis
67쪽
tis illum; tum ouia ratio , qua Pius Quintus fuit motus ad statuenda debere, rem esse certis sinibus designatam,fuit, ut perdita, vel pereete illa periret & census: etsi super ea, ct atris bonis non designatis constitueretur, non periret . quod infra Paulo lautius repetitur, donec
Ι Secundo, sequitur posse censum coititui super annuo redditu;quia licet ille non sit proprie res immobilis; habetur tamen pro re immobili perteX t. iuris optimum Clement. eκiui. s.cum'. annui reditus, deverb. signas cui concordat c. I. adiuncta glos. recepta in uerbo iura, de reb. eccles. non alien . lib. 6. & consequenter posset constitui cisus super censu maiore , vel aequali iam antea constituto,per quod resoluitur unum de praedictorum Patrum dubiis. 1s8 Glos 3.quod haec extra. addit duas alias nouas coditiones ad censua constitutionem requisitas ultra praedictas octo, nempe, quod pretiucensus soluatur in pecunia numerata; ct coram Notario, S testi bus, qui uideant illam realiter tradi r quae forma nouissima est, cui tamen audio fieri fraudem duobus modis. Altero monstrado quandam qui-titatem Pecuniae, quam no numerata tradit venditori census, qui constetur recipere integru pretium census a se constituti, per quod non videtur fieri satis contextui huius e&tra uagatis, quae sc habet: Rursum nisi vere in pecunia numerata praesentibus teΠibus, ac Notario , O in actu ce
lebrationis instrumenti, non autem prius recepto , integro, ius tos pretio. Per quae sigirificatur, quod Notarius, dc testes debent videre solui Pretium integrum in pecunia numerata, ad quod non videtur sussicere ostensio, dc traditio partis pecuniae, etiam cum confessione vendentis censum, quod recipit totam. argumento l.i.& vltimae C. de dote cauta nonnum .quatenus probat maius esse probare solutionem factam numerando pecuniam realiter, quam probare, quod pars fuit confessa eam recepisse. Videtur etiam quod no potest pars remittere saltem in praeiudicium fisci, ne teneatur emptor soluere totum pretiuin numerata pecunia ad numeratum, ut vocant per verscutu , Stita.
Altero modo sit, quod emens monstrat totum pretium, & tradit illum totum numerando, ita quod Notarius, ct testes possunt ferre testimonium denumeratione totius pretij; sed postea Per conuentione
antea secreto initam illico in absentia eorum restituit vendens Pa tem Pecunie, quam prius ab emente receperat, & debebat. Harum aut e cautelaru prior videtur parti tuta in foro exteriori, eo qd non probatur per eam realis numeratio integri pretij, qua mirauagans requi rit.Altera vero tutior est, nisi probari posset, quod ante traditionem
totius Pret sim conuenium, ut accipiem illum redderet statim illam
68쪽
Partem, quae debebatur emptori census, quoniam qui sic soluit, ut statim reddatur ei solutum, non liberatur. l.qui sic soluit .ssde sol. Eli tamen quaestio quotidiana, & magni ponderis: An praesupposito, quod vendens censum debet emptori centum antea ob aliquas caudas recepta, dc postea recipit illa centum in partem Pretij, per alteram Praefatarum cautelarum , an emens tute in foro conscientiae Possit percipere censum ita constitutum, dc solutum Sc videtur quod Dc ; tum quia vere coram Deo totum pretium soluit ue tum quia magis Prodest vendenti censum, qui antequam eo stituat illum temporibus opportunis, tradit partem pretii eius, Sc expectat solutionem. aliqua doses qui anno, & aliquando anno,vel biennio sine ullo lucro, quam qui soluit totum ipsa constitutione census,incipiendo statim lucrari. argumcnto, c. l. de Plus Peti.&. s. si quis agens, Initi t. de actio. Tum quia leκ fundata in praesumptione non habet locum in foro conscientiae, qua- do veritas est contraria. c.is qui.c. tua, cum eis annotatis, de sponsal.Atis rigor soluendi totum pretium in constitutione census in pecunia videtur inductus a Pio ad praecludendam viam malis dolis, ct cautelis, quibus ementes census male soluebant Pretium in pannis,& aliis mercibus antea,vel tunc traditis, vel in pecunia numerata ad ludendum. aut in alios fines vanos,vel malos; & ita no videtur includere quoad forum conscientiae illos, qui bona fide utilius, vel aeque utiliter anticipauerunt solutionem totius, vel partis census, ac si in ipsa constitutione soluerint.
py Glos L .quod hie est casus in quo qui dat ante tempus, non videtur
dare Plus , immo minus cum tamen regula eotrarium habeat iuM .Praedictum cap. primum de plus petit. Sc s. si quis agens, Institi de actio. Ea item casus, in quo non sit compensatio etiam de liquido ad liquidum
contra regulam. l. vlti C.de compensat. licet enim Ioannes constituturus Sc venditurus censum Petro debeat ei mille quingenta; no potes tamen Petrus pacisvetilii Ioarie,ut illa, quae debet , veI eorum aliqua Partem accipiat in solutionem alicuius partis mille quingetitoru sibi pro censu soluendorum . Ratio harum fallentiarum, videtur esse praeclusio viae fraudis usurariae supra tactae, sicut dc ratio,quae contra pete-tem depositum non admittitur compensatio, est exuberantia illa bo--fidei, quae seruanda est in depositi redditione, i .c.sin .de deposci Per alia rura per eius gloss. citata. so Gloss s. quod alia conditio, de ita undecima requiritur in censuum constitutione, ne scilicet derogetur vlli exceptioni casus fortuiti, nisi ei, qui naturae contractus conueniat ἱ dc consequenter nota casum, in I uo renunciatio casuum fortuitorum,non valet contra regulam legis
ed dc si quaesitum.ssi si quis cautio .quatenus probat secundum c
69쪽
munem Intelligendi modum, quod licet generalis renuntiatio non obstet excipienti de casu sortuito 3 nocet tamen specialis: immo, de
generalis, quoad casus similes, alias specialiter renunciatis, arguincto,
c. qui ad agendum de procurat. lib. 6. Quod utinam omnes Monarchae in suis Monarchiis idem statuerent, etiam in aliis materiis.Quandoquidem quam plurimi partim ignorantia, Partim incogitantia,Par tim desiderio adipiscendi aliquid, ct timore ne illud alias eis negetur, i faciunt renunciationes a iure eκorbitantissimas, & Notariorum stylo
ad formam obligationum Camerae, quae tot saetis canonibus, ct legibus derogat ampliatissimas) &postea per eas omnia sua bona, quibus se, suos a. sustentabant, perdunt, decoqunt, ct fugiunt, aut carceribus inclusi, fame pereunt. Quibus renunciationibu ,nullis, quod stiana,
leg bus, tam obuia tum est, quam Lusitanis. PGlos. 6. quod duodecima conditio aequissima seruanda est in constitutione census nempe,quod eum constituens, non se obliget, ad no alienandum rem censui subiectam; propter quam memini pridem respondere cuidam viro doctissimo, qui multos census emerat, dc suspi'cabatur eorum instrumenta non satis licite dictata, ut saceret tolli, vel remitti aliquot conditiones, quas tabellio instrumeto inseruerat, qua-riim una grauissima erat, quod dominus praedij censui suppositi, non Posset illud vendere. immo caderet illud in commissum, si venderet illud sine consensu ipsius: quod prosecto nullatenus contractui cesuali , conueniebat; sed solum contractu emphuleutico, cuius natura longe aliena est a contractu censua ii per ea quae habentur in l.i. & C. ος hir.emph. dc in c. cum dilectus, de religiosdom. dc alibi saepe. sp Glois. 7. quod additur decimatem a conditio, quae est in lavorem Wmentium census, scilicet, quod praeserantur alijs in emptione rei censua . , dc adeo quidem, Ut venditurus eam, teneatur denunciare an re mensem Domino e sus conditiones, i pretium, quae sibi offeruntur, quo Possint eam, si voluerit, emere, onerendo eadem. Quae profecto conditio, mea sententia, iuste potuisset omitti tu in quia nullo iure alio illa probatur; tum quia hoc suit facere quadatenus de contractu ces uali contractu in emphyleuticum contra notata in d. c. cum
dilectus de relig. domi: tum quia Domino emphiteusis debetur illa .Praerogatiua ratione directi domini, , quod habet in re emphyleutica
tua. l. I. T.si ager. vecti. vel emphy. petatur,&.I.adeo.Inst. de locato. . quale emptor census non habet, nec unquam sorsan habuit in re suo
cen i i subiecta; sed seruanda est haec conditio; quia ea placuit Princi
Pi. argumento t. t.de constit. Princ.& l.prospeXit.ff.qui,&a quil, nec video vllam rationem, quae magis iustincet huius oneris ina positione,
quam quod ipsa minuit sacilitatem imponendi censum praedus, quae
70쪽
multorum est occasio malorum; licet etiam ui ultorum sit caussa bonorum, ut praedictum est. 93 Glolf 8. quod aliqui parum caute colligunt eκ hac extrauaganti quod ex nulla venditione rei censui suppolitae debetur laudemium; quod ad suminum eis quinquagesima pars Pretij, iuX. l. 3. C. de Iur.em Phy teu. Non enim fuit intentio le3islatoris , liberare a laudemio prae-- dia, quod alia ratione, quam centatum in eis positorum debetur; sed quod dominus rei censuariae potest vendere illam non luendo laudem tum ei, qui habet censum in ea, nisi alia ratione teneatur ei. Constitutio enim Principis intelligenda eli sine praeiudicio tertij, cap. su-Pereo, de of L deleg. dc l. a. f. si quis a princide. isne quid i loc. Pub. tiat. Glossa 9. quod haec extra uagans inducit multa specialia in solutione census. Primum, quod propter moram soluendi illum non incurritur vlla poena amissionis rei censuariae, vel Partis eius, etiam si conuentio de illa incurrenda praecederet contra regulam, c. suam de Poenis, Sci. stipulatio illa. I. alteri, de verb. oblig. Secundum, quod non incurritur etiam obligatio ad interesse lucri cessantis, etiam si conuentio de illa incurrenda Praecederet contra regula. l. 3. ff. de eo quod certo loc. dc c. conquestus, iuncta glos te usur. Tertium quod non incurritur etiam obligatio soluendi certas impensas, & certa salaria, Sc imia Pensas iuramento partis liquidandas contra regulam, c. I. de Pac. dc l. I.
ct l. iuris gentium, dc Uegitima.sf. de pact. An autem idem sit dicendum de obligatione damni emergentis. Et videtur, quod non: tu quia de illo nullam facit mentionem ; tu quia non obstant illa verba, quibus annullantur conuentiones de solue discertis eXpensis, Sc certis salariis, dc expensis iura in ento eius qui fecit, liquidandis. Quoniam solum videtur respicere conuentiones ibias duras, quae solebant imponi ab ementibus census, ut si die praestituto non soluerit, censuarius teneretur ad soluendum certum, idem I. nimium salarium Me e s. expensas nuncib mitte
do ad recipiendum censum ; quia illae nimiae coram Deo non debentur.Tum quia iure naturali debentur creditori a moroso debitore impensae moderatae, dc salarium iustum, inXta illud Pauli ad Roma. 13. Reddite omnibus debita, dc infra: Nemini quidquam debeatis, Sciux. illud Luc. io. Dignus est mercenarii a mercedesua. hi qui causam damni dat, damnum dedisse videtur.c. sin.de inmr.l. qui occidit.T ad leg. Aquit. In quibus fundatur damni emergentis obligatio. Quare iuste potest petere emptor census non solum illum, sed etiam damna, quae passus est Propter moram soluendi, mittendo nuntios, faciendo impensas moderatas: non quidem ratione conuentionis de soluendo tantum, aut tan itum pro salario, di impensis, sed ratione legis naturalis diuinae, dc h