Delectus opuscolorum medicorum antehac in Germaniae diversis academiis editorum. Quae in auditorium commodum collegit, & cum notis hinc inde aucta recudi curavit. Ioannes Petrus Frank m. d. ... Vol. 1. 12.

121쪽

I 18 ne velligium quidem conspiciebatur : cetera

producta eadem erant e semper nempe adhuc aliqua cismphorae pars , quamvis qualibet laboris iteratione rivinor , immutata sublimabatur . Igitur rei teravi de phlogisticationem cum aliis du hus acidi nitri unciis , 8c eventus praecedenti similis. erat .

Deerat nunc acidum nitri dephlogisticatum , & cum illud , quod in laboribus praegressis

adhibueram , ut ad nova experimenta institue da aptum foret , phlogisto liberare vellem, eumque in scopum retortae- commissum destillarem , postquam debilior par, acidi phlogisto onerata transcenderat , in eo camphorae. frustula haud mutata natantia inveni. de quibus antea nullum vestigium cotispicere erat . Probat hoc experimentum , ut mihi quidem videtur . quod ex aliis experimentis iani patet , camphoram maiori gaudere volat illitate, quam quidem acidum nitri. Tentabam iam quinta vice, repetendo eumdem laborem cum acidi unciis duabus campli rae dephlogisticationem, & hac adhue vice sublimabatur , exigua tamen pars camphorae . De nique etiam sexta 8c septima vice eodem modo iterato hoc labore, camphorae nihil prorsus prodibat et sed postremo nitri acidum sere excolor Iranscendebat , dc interna retoriae pars pulveris albi quasi cortice aciducta erat . Iam aqu4e

122쪽

II simplicis destillatae uncias duas in retortam Imfundebam , Sc levi calore solvebam . quidquid solvi poterat . Praeterlapsis sic 8. horis persiitrum traieci solutionem , dc , ut exhalaret , effeci . Expulsa aquae uncia una circiter eum

diuit dia ; tam in lando vasis , quam in superficie solutionis crystalli salinae conspiciebantur pseposui itaque solutionem in loco frigido , sed die mox insequente nihil prorsus crystallorum vidi . Ut igitur , aqua ulterius exhalaret , deonuo calori commisi , sic sensim sensimque adparebant crystalli ; quoniam tamen exigua earum erat copia , eo labore usque ad siccitatem , t vissimum tamen ignis calorem subministrando , Perrexi . Sal obtentus ex parte quidem erat albus & pellucidus , ex parte autem viscore quo. dam involutus, Sc rufo colore inquinatus ei se videbatur. Solvi itaque denuo aqua simplici . Ec praecedenti modo aquam iterum expuli , sed etiamsi solutiones 8c evaporationes per plures vices reiteraverim , tamen hoc modo sal aboleoso illo principio liberare non licuit . Quaruob rem spiritum nitri dephlogisticatum it is denuo superinfandi, ει vasis clausis ignis calore

iterum abstraxi ; sic impetravi cryliallos parvulas albas argenteo splendore conspicuas : Ruserebant utem hae crytialli parallelepipeda , piu rimae obliqua , aliae pauciores recta ; m tau

123쪽

12o tenues. ut eodem sere iure lamellas rhom- Midales Sc rectangulares appellare possis .

. S. LXXIV.

Eundem memoratum modo Iaborem cum .a hora etiam eruti suscepi et eventus sero idem erat . qui laboris praegressi, nisi vesis , quinque iam cum acido nitri inititutas destillationes sussecisse . ut sal meum acquirerem . Salipse autem minus pulchras crystallos exhibebit . Ec cum finita prima destillatione spiritum nitri traiectum cum oleo camphorae illi supernatante altera vice a resi suo trahere vellem , transcendebat ab initio pars materiae forma nigra Scspissa . iustar illius residui , quod a liquora anodulo minerali Hos anni superest , in va recipiens . - - S. LXXV.

Reiteravi laborem S. LXXIII. etiam tertia vice . sed cum maiori camphorae & quidem rai finatae copia. Cum autem, ut sal ab oleosa materia eo melius depurarem , destillationes frequentius instituissem , resilau n. cum aqua superadiata leni calore digestum, salis ne vestigium quidem praebuit ; sal itaq*e vel destru- .ctum

124쪽

ctum en, vel eum acido nitri solutum , in vas

recipiens transiisse , conieci. Aqua vero Per r tortam destillata odore suo perfecte aemulabatur aquam florum persicorum . Inquirendum mihi nunc supererat , an sal revera destructum vel in acido nitri solutum esset; destillavi ita- . que acidum nitri , quod ab omnibus illis pri ribus destillationibus collegeram leni ignis calore

per retoriam , M transgreta nitri acido , vide-ham sal eamphorae partim in retortae ventre perpulchrarum , ut appellant, vegetationum se ma conspicuum . partim in collo retortae globulorum instar se sublimasse. Globuli hi eo stabant ex parvis hastulis vel aciculis , quarum latera cum certitudine determinari vix poterant . videbamur tamen tetragonae , in aliis atque aliis angulis promiscue inter se taeentes, totum autem , si eminus spectares, lanuginis speciem reserebat ; praeterea adhuc maiora grana immixta erant, de quorum figura definiti diei nihil potest. Opus autem erat repetita destillatione , ad totum sal ex acido nitri separandum . Probabile vero mihi videtur , in hoc Iab re acidum nitri camphorae phlogiston in sui consortium rapere , eoque ita mutari . ut ex parte nunc aeris nitrosi , tantopere elastici . ut aut transsudet per commissuras vasorum , aut si via haec non pateat , vasa eum impetu dis

125쪽

rumpat, specie eompareat . Aeidum quoque , quod in vase excipiente colligitur , non parum mutatum videtur , multo debilius quidem . sed singulari, acerrimo ac suffocativo imbutum est odore . Forsan eo pacto camphorae quoque, quod obtinueram oleum , in suas dirimi partes posset .

s. LXXVI.

De sal eamphorae dotibus instruitur aliis .

quas cum ceteris acidis communes habet , aliis

autem , quae sibi quasi propriae sunt . In spiris tu vini non solvitur , in aqua quidem solvitur , sed tam dissicile , ut una pars salis ducentassere Paries aquae requirat . Solutio huius salis diluta persecte quidem clara est, quo magis autem concentratur , eo profundiorem calorem tu teum vel croceum induit . Sal ipse odoris est expers. solutio autem specifico odore croco simili gaudet . Sapor salis soluti est ingratus . ex acido & amaro commixtus p quae quidem amavritudo mihi a principio oleoso cum acido car Phorae intime coniuncto oriri videtur; uti enim solutio exhalando maiorem sensim maioremque aquae copiam amittit . semper aliquid olei sepabatur. Colorem heliotropia & violarum caeruleum in rubrum permutat.

126쪽

Q3AIalia , terras . Variaque metalla soluit. Aeidum camphorae nostrum areali Axo satur, tum praebet crystallos , quae tenues lamellulas, aliquantum regularia hexagona formantes . referunt i diameter talis hexagoni lineae comprehendere videtur . Cum athali minerari coit in crystallos quidem , sed tam parvas, atque irreis gulares , ut earum figuram determinare non possim . Athali volarila solvitur a camphorae acido cum effervescentia vividissima , 8c constituit cum eo massam ex luteo suscam , partim granorum crystallinorum specie conspicuam, partim in crystallos aciculares , prismaticas , excrescentem .

Magnesiam albam cum bullis emergentibus soluit hoc acidum , 8c, postquam humor omnis exhalavit , efficit sal medium forma pulveris al. hi conspicuum. aqua facile rursus solubile , ea que dote a magnesia saccharata abludens . Haec solutio a cinerihus clavellatis in aqua solutis principio quidem non turbabatur . post' aliquod tamen tempus sedimentum in fundum deposuerat .

s. LXXVII.

Aurum argentum , merearium νἱvam 8c ἡ culum antimonii acidum eamphorae non adgrem

127쪽

rum non nisi lente, Sc calore adiutum egit, tantum tamen eius solvit, ut gallarum deeoetis insusum, obscurum valde ipsi colorem induceret a haec solutio gaudet sapore amaro M adstrin

gente, in crystallos non abit, sed , humore expulso , pulverem ex albo flavum, in aqua prorsus non solubilem porrigit ; satis ergo diastinctum a marte saccharato . Stannum M plum. hum in acido camphorae digesta. primum obse rantur , tum corroduntur, le in calces ex albo cinereas rediguntur . Zinei solutio in hoc acido cum aliquali quidem violentia peragitur , Mgineum in massam crystallinam suseam abit,

quae tamen regulares sermas; certe mihi hactenus non exhibuit. Aegrius Bismutum solvitur ab acido eamphorae, ita ut exiguam modo eius partem solvat, & cum eo in massam ex luteo dilute suscam abeat, ex qua crystallos regulares hactenus obtinere non licuit . Arsenseum Secobastum levi calore adiutum solvit acidum n

strum , 8e cum priori constituit lamellas & gr nula crystallina susca ; cum posteriore granula erystallina coagmentata sicea dilute Sc sordide fusca . Magnesia nigra , quamvis nullum adhibeas externum calorem , facillime solvitur , Mabit eum acido camphorae in crystallos , parat

128쪽

ra lepipeda mentientes. basiliarum adinstar aliassiper alias iacentes , alias tenuia solliola resere tes . 8c textura radiata spectabiles. Hae erystalli prunae ardenti impositae detonabant , di post circiter octo dies pelluciditatem amittebant, Mpulvere heluolo obducebantur .

I. LXXVIII.

Camphorae acidum eretae in aeldo saliseommunis factam solutionem non turbabat , n que vitrioli ferri solutionem in aqua pura sactam ; solutioni mercurii in aqua serti adfusum , post aliquod tempus sedimentum luteolum deiecit .

S. LXXIX.

- Determinandum adhuc ulterius erat, qua proportione sal nostrum camphorae insit , &qua terras , salia di metalla solvat , quas mut tiones alterum alteri inserat, de quibus doti. hus tunc gaudeat . Etiam haec connubia reiteranda & maiori copia tentanda erant , eum propter exiguam salis camphorae eopiam ea perieula tantum in minima copia instituere potu rim .mee non oleum eamphorae aethereum pro landius inquiri meretur, eum nemo illud naribus & lingua explorans vires effcacissimas

129쪽

116 illi denegare queat et ego autem iam ex quia husdam experimentis cum eo 'institutis testari possim. Ast cum tempus vitae meae academicae diu iam elapsum si, silum abrumpere invitus cogor , spem tamen seuens , sere, ut in tam,

nente etiam novo vitae meae Iramite tantum

mihi supersi otii, ut, quae nunc incompleta relinquo, absolvam . quae minus aptae soriaci dixi, corrigam , atque emendem is

sit , acidum nostrum camphorae ortum suum ex acido nitri trahere , vel etiam sacchari acidum alias modificatum esse ; sed si tam camphorae acidum ipsum , quam produm, quae cum corporibus supra memoratis constituit , spectem , atque eum illis, quae acidum nitri & iaccharicum iisdem corsioribus - v. g. cum magnesia - constituunt, conseram: non inepte ex eo colligere mihi videor , quantum quidem ex paucis meis periculis colligi tuis potest, camphorae aci dum sal sui generis, tam ab acido nitri. Auam ab acido sacchari longe diversum esse; nisi certe alia instituenda demum tentamina magis strui gentia illius similitudinis argumenta suppeditent. Credibile tamen mihi videtur , huius etiam acidi

130쪽

127 a reliquis acidis vegetabilibus discrimen omne in alia tantum phlogisti proportione & combinati nis modo latere , Se forsan improbis chemicorum laboribus omni suo phlogisto liberatum in simplicissimum omnium vegetabilium acidorum quod veritatis specie non caret, principium minliquorum omnium , puta acetum , reduci posse, quemadmodum sacchari aeidum . in vini spiritu delitescens , post longas operationum series in acetum redigere solertissimo atque expertissimo

Sia finem dissertationi, , ,οψὶ quam rapis haec edita iam fusi et, Illori, ALEXANDER DEVOLTA sequentia mecum communicavit experimenta ; quae sectoribus grata esse , or iudicatam supra Viri huius perspicacissimi sententium de Camphorae miro illo phaenomeno , corroborare p-

,, Explicationem nostram superius allatam illud mirifice confirmat quod nuper expertus sum adiuvante potissimum , atque his omnibus tentaminibus una manum admovente Cl. BRUGNATELLI Med. Doctore, ae Chetnicarum rerum studiosissimo , nempe non minuscula tantum ramenta, sed frustula C amphorae pialicem & ultra