Methodus medendi Francisci Vallesij Couarrubiani, Philippi secundi Hisp. regis, medici primi, in quatuor libros diuisa quorum 1. Continet victum ægrotantium. ..

61쪽

xios & mi. nori quanotitate daturribus.

vii quando

fluest. Ita dicitis 3ς M E T Π o DI M EDEN v I melius superetur. Cum enim cibs non seipsos commutent, indigendfacultate , a qua commutenturia

Proinde cilina facultas ob debilitatem quidem petit cibum, sed ob hanc ipsam non potest sustinere,

datur minori quantitate plurieS. Contra, ubi facultas es h valida, d tur maiori quantitate rarius. Maiori quidem quantitate , quia ut indicatum antea est, ratio quaedam esse debet cibi ad facultatem , Ut neque debili detur multum, nequ forti exiguum nimis. Illud. n cruditatem , hoc corruptionem malam facit. Multum ergo datur talibus, ut recte conficiant. RariuS vero, quia possunt etiam sustinere te iunium. Itaque, ut morbo fiat satis.& quod ob robuε adiectum est, raritate comperissetur. Vtcum' que autam , bono ordine offeran tur, si, varietas ciborum vitari noni potest , aut alioqui vallis est. velut ad app e t entiam Cep e, & ut suaui iis receptat melius. concoquantur. IS. Musin Q du EI,,Vi cibi tLIrans

62쪽

L 1 8 E R PRI M V τῶ 37tilis descensus antecedant , nisi descensus paucis quibusdam morbis , in & tenues, albus retentioni magis studere antecedat

I Empoxi utem duplex est

consideratio, uniuersalis,sci cet,& horae diei. De uniuersali uidem tempore morbi disputanes de quantitate diximus, in sum c cap sino vigore abstinendum maxime, a principio minime, & de trahe n-lum paulatim. Id quod in omni- ius morbis,quia materia pendent,gendum est , praeterquam in iis, tuos excitant fluxiones huius nodi sunt phlegmones, de harum imore ulcera, & omnes catarrhi) eibo at incipiunt a sitietate: in quibus utendum Ptenuissimε est agendum initio, ut, pIincipio. scilicet ita soluatur satietas , desistatur fluxio , quae morborum sunt causae. Quo pacto autem morbi tempora cibum petant , cum id Galenus neged, explicatum prilis .esh In hora vero cibi, seruanda , possit, consuerud CR,.C3PicnduL cibi.

63쪽

aph. II.

38 MET HOD I ME DE N D rque qua per sanitatem consueuit. Sin autem figura morbi id pro hi

beat, cauenda est hora exacerbationis. Nam Hippocrate autore , in accessionibus cibum dare , noxium est. Totam ergo accessionem, si sie nitium de xi potest, cauebimus, sin minus. v si tetius ac- que ad inclinationem. Quod si noe sessionis id quidem licet, saltemi accessionisitem a Rd vitabimus initium , dc tres an de ii

lud horas, nisi in picrocholis, qui

Cibi dilatio animo linquuntur,ob acrem bilem inpicrocho ea hora affatim in os ventriculi concurrentem , nisi quid cibi recentis ibi sit, a quo, commista hebetetur , in his enim dilatus, uti

alijs febrici tantib. solet, cibus, saepe pro intermittente continuam,& pro febre simplici atque cura

sud ore , sit daretur cibus in initio soluenda syncopalem : & pro salutari lethalem febrem fecit. Datus vero in ipsa accessionis hora aliquando non solum haec pericula prohibet , sed ipsam etiam febrem ante uertit . Hoc autem fit, ut dixi maxime: in picto cholis, quo L O.

64쪽

LIBER PRIMUS. V ci ijs praecipue tribuitur, qui-; os ventriculi a bile morde tui. J M in aliis, quibus moueri in- Cibationis: it bilis, non tam multa crassa& illa uo ali-rriS, quam pauca tenuis &valia qfando inusta ac fumosa: qua mordere in .' bELbit,iente partes sentientes , multi non suntingi de horrere incipiunt : &ea- est noxia. m, cibo aliquo mox oblato , vir te pane ex vino diluto, attem- rata , horrere desinunt, atque mino febricitare. Quid mirum,.m & ab epilepsa praeseruari etieat, dato cibo, eos, qui Oris Veniculi consensu corripiuntur, saeus vero cephalea. In his igitur ,

m est seruandus ille solemnisodus cibandi. : immo dandum aequam ingruat accessio, quod si mingtuerit, in ipsa inuasione, at-ue ea elapsa , iuxta summum viorem, qui Vt inclinet , s Te nC- .essarius est cibus , atque si quam iraxime inclinare coeperit, tament soldatur febris, est non raro ue-essarius in talibus. Constat vera Ocraro ac Vixunquam, nisi.naturaὶ

65쪽

Aliquando nocet cibi dilatio in his qui non

sint natu in

O ME T UO DI ME DE N D P valde calidis & siccis accidere, quia huic solum naturae videtur esse congruens. Cum tamen non semper laboretur morbis naturae congruentibus , sed aliquando etiam valde incongruentibus , & tunc quidem grauius , constat non esse solum hoc agendum in calidissimis ac siccissimis naturis , ita affectis. ut plerumque autores incautε definiunt, sed in ijs etiam qui naturaesut moderatiori, si praeter naturam ita affectos esse conligerit. Nam haec cibandi forma curationem: Eontinet. Curatio vero indicatur ab eo, quod praeter naturam quis habet, non ab zo, quod naturaliter .. Esse autem non pro cibo solo, sed & pro medicamento, constat,.

eum non detur in ea occasione, gratia reficiendi solum v1res , seiure tundendi acrimoniam succo rum. Petitur ergo ab eorum acrimonia , quam ubiubi contigeridessu tamam. , ac tale mi, MaXImα cum sensus Velitric ali acuties perinde indicabit etsi torus: Lomo

66쪽

E Potu dicamus. Eius per se Pius v

duo usus sant,vehere alimen- alimentum

R, S solari sitim: quae cum ap- α solaturtitus frigidii humidi sit, con- potum debere esse frigidum &midum: tenuem vero & fluxiata , ut deducat alimenta. Alere Alere nonro , aut aliter corpus assicere, potetir se non est potus , etsi aliquibus stΡψς R. idit potabilibus, non qua talibs. Nam quae alunt, fami occuriat potius quam siti,aut non huic. i. Quae alios usus exhibent, meis amenta sunt. Igitur vere potus,

nihil aliud quam potus , solatia frigida est: quia tennis , flu- sola aqualis , frigida &humida, 3d nihil ' ροδὶ trieΠS , neque praeter dictos Vios, dc quae inde sequuntur ,. vl-m usum corpori praestans. Aliannia quae potantur, aut potiones eruingies sunt, ut decocta , Sc

cci, siue expressi siue stillatuis,

67쪽

Aqua sola,

aut medι- cara vinum merum, aut

dilutu po tiones sutit in frequen

cibi simul atque potus , seu Vt Hippocrates alicubi dicit, alimen ta humida, ut vinum, lac, dc tu iacula. Atqui, quoniam non omnium naturae ferunt aquam solam, dc multi capiuntur vini suavitare, plerique utuntu eius potu , plus aut minus diluti ut cuiusque sunt natura dc mores. Sut etiam qui solius aquae cruditatem, dc vini, quae neque pauca sunt, neque e Xigua,- incommoda timentes , dec isto aliquo uti. onsueuerunt, Vt forte cassae ligneae , anasi, aut feniculi ..

Itaque hae potiones sunt in usu frequenti s solo. n. lache , non nisi barbarae quaedam gentes, Uri per hibentur ) aqua sola, aut medicata,

vinum, merum aut dilutum. At

que haec prima differentia consueti potuS est, quae accipitur ab, illius substantia. Hic igitur sit primus delectus potionis, quae propinanda aegrotanti est. Videndum. n. primum cui aquam solam dianal teratam cui medicatam des. . M

68쪽

LIBER PRIMVS- yim cui vinum & quam dilutum. inde consideranda quantitas: ilargum , cui parcum : moxaelitas, cui gelidum , atque . si Ha sit, admotum niui cui cali-Τa, cui iub frigi dum, ac medio- mox dandi tempuS, ante, aner, an post cibos, an longe abs. In his omnibus magnam vim Cosuetudin

et consuetudo , quia inuetera se Vim a permutare, pr.ecipue rςpς xς, potu ut iaue semper est facultati. Proinde ali)s. dicus prudens consuetudinem quirit hominis cuiusque, & f iae , & gentis. Est enim cum eisdem aequalibus que morbis, umque eisdem temporibus, Mi uis temperamentis haud aperteersis , literi aqua sola , alterium , alteri medicata aliqua io recte propinetur, ob distetiam solius consuetudinis: ubi,

icet, aliae indicationes non ma- adeo momenti sunt. Quae sint Qqae noso illae , nos possunt adducere cogam ma

permutandam consuetudinφω, Vsu iu artet dicamus , dc quomQ- dinem.

69쪽

MET H om MEDDNDI ill1x in consul lationem vocatis , U- mare debeamus. Imprimis morbi species , & materia attendenda, deinde tempus , postremo accia dentia. Non possis autem videre,

quid idque horum petat, nolo enim mihi simpliciter ac sine mon-stiatione dicenti, fidem adhiberi nisi perspectum habeas, quid quae que dictarum potionum possit fa,

Cere , Vtile, aut noxium Haec igitur seorsum perquiramus. C A P V Τ XI. R Qita calorem extinouit : si iubdi ''V Citatem morbosam moder tur : fumos in caput eunteS reprimit & succos omnes in quiete continet, fluxiones propterea cohibet : haecque gelida redigis facit quam calida praeter humecta-

. - tionem , haec enim tepidae mastis

H. a. ' ' est concoctiones , & ciborum , & morborum tardat in hypochondrijs moraxm , nisi sit optima: in flatus soluitur : ventrem distendit, neque rinas neque sudoresi Promo et faculiato

70쪽

LIBΤR PRIMUS. 461 medic inali,neque aliter, quam substantia , quae fluendo vehit cibos, & eorum reliquias, aut accidenti aliquando extimsta,re. Vinum contra ., Concor vini com

ones iuuat, facile praeterit, Uri- moda.s dc sudores promouet, &ini sibiles evaporationes : reficitam breuissime vires, solatur ex-laratque cor. Calfacit tamen, dc Vini inco-

mos emittit in caput, fluxiones- moda. IC omnes commouet ,& auget,iare & phlegmonas, dc doloresianes qui ex illis nascuntur. PO- Potionis Anes medicatae, &decocta varios medicatae testare usus possunt, pro natura Viu .us quod incoctum est , aut admiram, siue, eius quod incoctum est, ilicet refrigerat, de humectat, Scc terget, vi ptisana, & decoctum ordei, siue diu reticum est, ut apij, at feniculi: sive aromaticum est, ratumque Φentriculo, coctionem luat, dc putredinem emendat, ut assiae vel cinnamomi , siue quidliud facit. Omnino autem elixa Aquae eli

io aquam , si quid Vatη babur, saeiat. '