장음표시 사용
281쪽
3 re,quibus sic propositis, & Iudici narratis petere apud eundem Iudicem , ut ex debito sui ossici j ad consulendum pupillorum indemnitati prouideat eis de aliquo idoneo curatore, qui huic liti assistat
ad hoc,ut securius iudicium agere valeat,& tunc iudex debitis prς- cedentibus citationibus contra eosdem pupillos, seu minores s Clen. ut supra scripsimus in c. I . lib. I. tunc deueniathd illius dem
6 tationem,modo quo supra meminimus,et deinde praemittatur monitorium contra eundem curatorem, quatenus debeat comparere
coram Iudice,& petere,quod suis principalibus in locum ipsius instantis nominatim in tutorem, tanquam idoneu prouideatur, quia attentis impedimentis in actis, et processu causae deducendis idem instans, non vult, neque intendit tutelam dictorum pupillorum suscipere,et omnino excusari, et penitus ab ea liberar excusationeq; ipsius, ac causas eius excusation. ac impedimenta qu*cunque proponi vidisse,vel causam,si quam haberet rationabile,quare ad praemissa deueniri non debeat allegasse,aliasque, et alia fieri vidisse in his necessaria,et opportuna , non solum praemissa, sed etiam omni I alio meliori modo,&c. et si senserit se , &c. Hoc autem monitorio praemisso, legitimeq; contra curatorem exequuto, et apud acta no- rari j causs iudicialiter reportato subinde datis articulis,& deductis ibi impedimentis,& legitimis causis , quibus veniat excusandus a dicta tutela, illisq; Mificienter verificatis, et debitis seruatis termibnis de more, et stylo curiae seruari solitis, et consuetis, illisq; reit
ratis demum praeuia citatione ad sententiam,Iudex diis nitive pronunciando declarat excusationes,et impedimenta per instantegata, proposita fuisse, & esse legitima ad se eximendum, et liberandum a susceptione tutelae,et ex testamento q. D. N.de latae, et propterea cum ab eadem tutela,& illius onere sibi, tam ex testamento, quam
legis dispositione iniuncto liberandum sore, et esse, prout praeseruina sententia liberat, et ita pronunciet c. Iam remissiue diximus de causis, et legitimis impedimentis, quibus tutor a tutela iure sit excusandus,non inutile quoque erit referre, quod si tutor ex salsis
allegationibus talem excusationem obtinuerit, utique dicendum erit ab ipsius tutelae onere non sore liberatum,l. I. C. si tui. vel cur. 4s fal alleg. & hoc ideo ne quis ex sua improbitate commodum conseγ quatur,et licet tutor in hoc contrariam sententiam reportan. licite appellare possit,i.cum vno,g. tutores. de appell. ita etia pro par
te pupilli appellari ab eo poterit, ut seruetur aequalitas. Nec prae tereundum,quod si ex salsa causa tutor in hoc obtinuerit sententia erit ipso iure nulla, usque adeo quod pupillus non indiget aliqua restitutione secundum Bart.in lauae amesso,sside tui. di cur.dataab. iIS,
282쪽
iis,et pereunde in l. qui testam .g. item quaero,f2de excus tui.& cur. sub n. i. Vbi quod si proponuntur duae cula excusative a tutela, una iusta,et altera iniusta ,si seratur sententia super iniusta, non tenet,in quibus addo , quod proponenti dictam excusationem constituitur tempus a l. o. dierum a die habitae notitiae computan. ad compar.
8 proponendum, et ad finem producendum quatuor mensium a die nomination.computan.et pro maiori pra missorum in te luctu in facti contingentia recurrere ad Azo. in I .lib. C. de excus tui.& temp. rum in rubr. Bart.& Ang. instit .eod. tit. sed de his hactenus.
illorum processit. Cap. XXXVII.
et Propositio contra tutores se eesos . a Monitorium contra turoressu pectos. 3 Processus qui formatur contra tutores super illorum remotione
ectu sententia contra Myos tutores . Erum quia non semel euenit , quod tutores in gerendis rebus pupilli, tam in omittendo, quam in committendo male,& dolose versantur in maximum pupillorum damnum,& praeiudicium,& propterea uti suspecti veniunt a tutela,illius m administratione amouendi, ad consulendu igitur e rundem pupilloru idemnitati reserendum esse censui modu agendi contra eosdem tutores pro illorum amotione. Vt puta si pupilli puberes fuerint , ipsimet compareant coram iudice, & porrigane accusationem contra eosdem tutores,tanquam eis suspectos exprimendo,& narrando causas suspition. Si vero fuerint impubres compareant eorum agnati coniundi, vel amnes, seu quilibet alius pro eis, qui pietatis causa petant, ut eis prouideatur de aliquo idoneo curatore, qui litem agat contra eosdem tutores eis suspectos, &praeuia illius deputatione, ut in prox. cap. retulimus ad illius, &praedictorum pupillorum instantiam obtineatur monitorium uidesisten. ab ulteriori administratione dictae tutelae, siue ex testamento, intea iudice delatae,&de hactenus administratis rationem reddere. cum reliquorum restitutione, una cum omnibus
damnis, & interesse per eosdem pupillos culpa , ct facto ipsorum passis , & patiendis, etiam praeuio ipsorum iuramento taxan.& liquidan. a iudice cum inhibitione in serma Qlita, quod in ea ulte-xiv. se non ingerant , cum ipsi tanquam suspecti de iure remonens a di sine
283쪽
di sint a dicta tutela, & eis administratio sit interdicenda ex causis in processu causae,& causarum huiusmodi deducen. Quo monitorio legitime exequuto,& apud acta notarij causae reportato , dein dentur articuli,in quib. articulaninr, & deducuntur causae suspition. 3 illisq, probatis, debitisq;seruatis teminis, ut supra in proximo praecedenti c. diximus fertur sententia a Iudice , in qua pronunciatur eosdem tutores tanqoam suspectos remouendos fore,& esse a dicta tutela,& illius administratione, &ipsos in solidum condemnandos fore ad dand.& reddend. computum illius administrationis cum reliquorum restitutione , una cum interesse passo in desectum praedictum taxan. praeuia iudicis taxatione seruata in hoc forma tradita in cap. I . de iudicio exhibitionis.
DE OFFICIO TUTORIS: . I p. XXXVIII.
r cum plura dixerimus de requisitis pro validitate tutelae a iudice decernen. non inutile etiani visa sunt rese- da plura incumben tia ossicio tutoris. Et primo breuiter dicen.tutoris ossicium prεcipuum esse illud, ut pupillum inde sensum non relinquat cum omni , qua decuit prouidentia circa rem pupillarem, ipse tanquam dominus reputetur.
Secundo,ut qnemadmodum eius patrimonium prudenter coli cat, ita de similiter pupillare . Tertio,quia tutor non reb. duntaxat, sed etiam moribus pupil li proponatur, atque personae igitur in primis praeceptoribus, scruis, libertisq; pro facultatib. patrimonij pro dignitate natalium
constituerit. Quarto, postquam ordinati sunt,inuentarium rerum omnium , ac instrumebiorum facere curabunt.
Quinto,quod recte agat in rebus pupill.tanquam diligens pater familias. Sexto,quod tutelam administret omnibus dolo, di culpa, etiam laevi cessantibus. Septimo, quod fructus rerum pupilli tempore perituros subito, di incontinenti εstiment, di quod communiter vendantur eo in loco ubi sunt vendant. Octauobpupillares debitores, omni qua decet diligentia exigat, quoniam si ob eius negligentiam in exigendo commissain illi essessi fuerint non sol uendo ipse tutor tenebitur de neglectis.
284쪽
Nono cum personis idoneis , ac soluendo existentibus actus pi
Decimo , ut pupillarem pecuniam ad honeuam partem lucri
Undecimo, quod ipse pupillo debet soluat, di quod ei per pupil
ium debetur verisimiliter soluat . . . Duodecimo, ut calumniosas actiones nomine pupilli non inlli- fiat, & ab iniusta sententia contra pupillum lata necessario appel- Decimotertio, ut conditionis complementam lucrativo pupilli contractui adieta iaciat. . . - Decimoquarto , ut cum expedit actui pupillari aucioritatem, praestet. Decimoquinto, cum ei deseratur haereditas illam agnoscat, vel repudiet,prout illi expedire videbitur. Decimosexto, vi non negligentiuns desidiosis,aliaue iniquis negocijs pupillo non expedientibus administranda committat, suo-- niam tunc tutelae iudicio astringitur haec de intoris ossicio dicta lassiciant.
DE IURAMENTO LITIS DECLsitio,& illius processu. Cap. XXXIX.
I uramentum titis deeissuum quomodo, ct quando intelli ri, O iurari. a Appellatio non dimittitur a sententia decreta per iuramentum i
iis decisonum . Elatio iuramenti super partito litis decisivo intelligitur fieri,ut in continenti iuretur,vel alteri deseratur, & propterea nimirum i in hoc A.C.Tribunali pars non admittitur ad petitionem copiae partiti, neque praemittitur citatio ad reluendum illius copiam, iurandumque, vel reserendum super eo , alias udendum per d. mandari referri, prout in alijs Vrbis Trib nalibus fieri consueuit in tantum, quod nisi in continenti iuretur talis deferens re integra poterit ex aliqua iusta causa eam reuoc re; secus autem si pars, cui desertur iuramentum pracedente illiusceptatione petierit a Iudice aliquam breuem dilationem ad se d liberandum quid habeat iurare, & alias, ut magis explicite habes per Castr.in i. non erit ratum in s. si neque per totum. ff.de iuri ad
quem pro huius articuli clariori intellectu in facti contingentia re-S 3 curtare
285쪽
currere poteris,cui non inutile visum est addere , quod simili iura mento praestito praecedente illius legitima delatione standum ess videtur adeo quod a sententia Iudicis per tale iuramentum decreta appellatio non admittitur l. generaliter in s. iuramento. C. de reb. cred.& iureiuran.quoniam per iuramentum litis decisiuum habetur,ac si plene probationes precessissent d.l. non erit rata, dato, & in I. sed & si post ff. de iureiur reliqua,de huiusmodi iurisiura diarticulo habes per Lucam Petum in eius praxi Capitulina iacet. generali serina procedendi in summarijs lib. nu.7.dc seq.
DE IVRlVM ADMISSIONE, ET POSITIO
illorum ad partes . Cap. XL r Iudex quid faciat et ea iurium admi Omm ms terminum um
a Pre admissionem iurium circumducitur de Hettim, Oraneis
a Damnatio 35 admittendi iura pos conclusonem causa ,seu babi.
tum terminum a sententiam . Liqua diximus de articuloru adissione haec etiam pauca videntur dicenda de iurium admissione, nempe, quod si iura producens nimium se arctauerit ad illa producendum, ut puta post terminum pro seruato habitum ad sententiam,idq;non nisi calumniose, & ad retardandam expeditionem causae fieri videatur,tunc iudex nihil pronunciat super illorum a missione, sed tantum terminum pro teruato habet ,&subindo illis in Camera visis, si ea releuantia videantur admittit, si, & inquantum, & tale decretum iurium admistionis reuocat saltim i cite decretum, seu conclusionem in causa facta. Alex. consit. 8 1 num. 9. & seq. lib. . Dec. in cap. quoniam contra, num. III. d prob. & ibi Fel.num. i 8.& ita ut supra dictum est obseruatum seit, absque eo,quod fiat particulare decretum,seu pronuncia,quod 3 nantur ad partes, ut aliqui dicunt, nec minus videtur approba diis modernus stylus admittendi iura post conclusionem in causa, seu temni nulli pro seruato habitum ad sententiam cum elausula praeserua tua,ut puta citra praeiudicium termini pro seruato habiti , quia post conclusum in causa iudex iunctus est officio suo, α coalequenter elusoria esset talis iurium admissio .
286쪽
DE CITATIONIBUS PREMITTEN. ILLARUMME
exequutione, ac Iurium admissione. Cap. XLI. et Suastara de citationibus personaliurfaciendis, tam in curia,
quam extra eam,o, iurium admi pone. diximus de citationibus personaliter exequendis in
O I P .causis commissarijs, idem quoq: dicedum erit in citationib.substantialib. faciendis, seu exequendis in causis ordinariis excedentibus summam sci a oo. prout antiquitus obseruabatur, sed praesenti tempore stylus antiquus videtur ab Auia recessus, quoniam a pluribus annis citra modernus stylus anti- suo contrariatur cu A.C. in quibuscunq; causis,cuiuscunq; summet . seu valore coram eo auctoritate ordinaria vertentibus contetatur de citationib. exequutis domi di m.copia, dempta tamen citatione ad viden. reiterari terminos sebstatiales, & ad sententiam , quae si domi fuerint exequutae eas non admittit , sed eas personaliter fieri mandat, ius opinio non videtur ratione ditana, nec iuris disponi contraria cum citatio , quae fit post lite contestatam sufficit quod fiat ad domum, Rom. nc s . versea.n.subnu. q. &quando quis ab initio causae fuit personaliter citatus,posiit postea citari ad do-
.mum et an sententiam attestatur Burs .in cons. 7 .nu. 9o. Rota de
43an nou. de citationib.dc ibi citat Grauat.ad Vestrium lib. .ci 3. n. la.& my8.allegat Bar. l. q. g. praetor ait dedam.infeci cum aliis ibi citat. utcunq; sit , licet ex praemissis praedicta videantur de iure sufficere ad validitatem processus,& citatinnis,ad sententiam tamein euentum non persen alis apprehensionis citandi de inore, et stylo curiae praemittitur diligetia,primo per unum,et deinde per duos cursores de perquirendo personam citandam , quibuς dilegentiis praemissis, et per cursores apud acta causa relatis Iudex per eius particulare decretum decernit processum per affixionem ad valvas curiae,et domus suae solitae habitationis, et in illius defectu in cie Campi Florae,quibus modo prε misso exequutis deuenitur per Iudicem ad sententiam prout natura causaestiadet, et quod sietur relationi cursoris,qui dicit non inuenisse personaliter testatur, Bal. in l.properandii in g. et siquidem,n. i 3 . C. de Iudi c. Rursus cu esse qua de exequutionis citatione dixerimus non ab re censui aliqua alia referre,seu repetere de citationibus iaciendis pro iurium al- missione,quoniam saepissime contingit,quod rei conuenti, ut plurimum pro retardanda expeditione causa ,seu alias eoru, vel procuraterii su8rum in curia,aut negligentia nimium se arctant ad produ- dum iura in quo ara.dico,quod similes citat.ad dicendu contra . S iura
287쪽
iura producta , videndumque iurare testes super illorum recoges. . tione non semper fiunt coram A. C. ad dicendum contra iura a nmitti , & committi &c. prout seri selent in Tribunali stolae, sed Veplurimum seri solent simpliciter ad dicendum contra iura produ- .cta, & repetita,videndum ;iurare testes super illorum recognitione quatenus opus sit , ut supra dictum est, & tunc illis iudicialiter relatis praeuia illorum productione parte in indiuiduo non opponente, habentur pro admissis,cum tacite videantur a Iudice recipi,& dicuntur de actis; parte vero opponente,& protestante, quod non admittantur,tunc Iudex non obstante protestatione, solet illa admittere cum Blita clausula , si di in quantum, seu mandat poni ad parem eius arbitrio. Idem quoq; dicen. erit si in citatione tegerentur dicti termini admitti, de committi, &c.osi nulla inte uenerit pronunciato Iudicis super illorum admissione parte in i diuiduo opponente, tunc assi an esse censeo dicta iura non sero admissa,cum ex aliqua iuxta causa potuerit Iudex moueri ad illa non admittendum , sed potius saltim tacite reijcien. per processum ad ulteriora,& ita in facti contingentia de praemissorum obseruan- tia interrogatus, ita ut supra dictum est attestatus mi. Et licet superius aliqua dixerimus de modo exequendi citationes in curia non inutile erit etiam referendum de citationibus exequendis extra curiam in quibus aliquando Iudex mandat aliquem per aliter citari, & si persenaliter non inuenitur ad domum suae solitae habitationis, &nuncius refert se citast e domi, quia personaliter
non inuenit statur suae relationi vi no. extra de appeti. c. cum parati . sed quid si nuncius se fixisse sub hac Qrma , & dixisse omnia
quae habuit in mandatis: nec declarat utrum eum citauerit pers naliter, vel ad domum respondetur potius praesumen. erit citatum Dige domi, tuam perisnaliter, quia citatus personaliter non comparendo esset in vero dolo, sed citatus ad domum est in culpa, v
de potius debet praesumi culpa quam dolus, quia debemus praesumere in benigniorem parti ut per eund. Bal. in d. l. per ualiter d.
s. di si quidem, sub num. 1 3.
dicem contra commissionem. Cap. XLII. ΙN hoc articulo citationis praemittendae ad dicen. contra commissionem videtur esse aduertendum, quod si ante seruationem terminorum substantialium non praecesserit citatio ad dicen-cim colura commissionem , si tamen causa commissaria ta
288쪽
ex tali desectu sententia vitiis nullitam futuas ebit desectu iurii iactionis quoniam eo ante tali citatione ad di n. Wr oriri illi Minua non dat iuris icti ena,nec DR. de Ros i ,quod in tes minis substan tralibus, licet adsitvrminus V dicen. contra commissionem, tamen qui soruatio: xς inorima subitantialium praesupponit iurisdictio in se naarans &est quid diuersumi citatio addicen.contra commissionensi non videtur suifice ex deductis in decisone Rotae i* vna Braccharen, monasterii do Graiis is die r . Nouemb.iso coram R. P. D. Sacrato, tamen siterum proposita causa huiusmodi placuit Rotae sitisse ab ead. rece dendum ex dςductis in decisinserius scripta .
CItatio' ad dicen contra commissionem, saeti in terminis . si is ualibys sulficit ad firmandam iurisdiistio-
omini non dubitarunt , quod ad firmandam iurisdicti nem esset necessaria citatio ad dicendum contra commissionem iuxta de Casiad. 7.MAppeli. Caes. de Grassi dec. 3.nu. 7.derest.ipol.ciitnaliis alleg. Dissicultas versabatur in eo an lassiceret citatio ad dicem cono, commissionem . quae fuit facta in terminis iubstantialib. Et in libe recedendo ab a' ita decisione placuit assirmative raspondere fiundamentum res obreicitis, quia post huiusmodi citationem potest pars citata como
289쪽
rere,&deducere bilino illud , rumi potuisset deducer ab In tio si
sitisset citata. Vnde clinon habeat de quo conquaeratur susticit m 3 lex habeat interitum suum per aequippollens, ut in simili ex decis Cassa d. i. Iud.Et hoc fuit hi sp te decisum in pulsa Rom.censuum,
27. Feb. a186. coram R. P. D. Alexand.
Et licet ista citatio facta ad dicen. contra commissionem in te minis iubstantialib. non possit conualidari retrogesta tanquam ea, quae fuerunt facta coram Iudice, qui propter desectum citationis carebat exercitio iurisdictionis,Caslad. decale alta cum alijs allegatis. Non tamen exinde seqcitur , quod sententia dicatur nulla, s fortasse erit iniusta tanquam non iustificata exi actis , quae tamen iniustitia non potest considerari in hoc casu, quia sententia de eius validitate digitor est fundata in dispositione iuris, per quam omnes ecclesiae praesumuntur liberae in c. in Ven. nu 9.de excep. de
alias fuit saepe decisum, & propterea non eget actis ad sui iustifica
a Et quoniam in hoc praxis libello aliqua de citationib.praesertim in curia laciendis praemiserimus, pluraq; etiam alia de prima citatione,quae initium,& fundamentum est ordinis judiciarii prsmittere debuerimns tamen cum haec materia citationum per infinitos; i ribentes in suis tractanti s satis abunde sit, ventilata. Ideo noarroganter videar alienos mihi vendicare labores , haec tantua spauca iuuenibus,& huius praxis ignaris pro situra attingam,st Puta, quod licet regulariter quilibet reus in initio cunusque iudicii legitime sit citandus, ut habetur per dd. in tit.de in ius vocan.tamen non inutile praemittendum erit, quod si citandus stat clausus in domo sua, nec patiatur videri ad hoc ne citari valeat tunc praemissis solitis diligentijs,ut moris est,primo per unum, S deinde per duos cursores legitime faciendis de inueniendo N.ad effectum personaliter illum citandi,seu monetidhilli'; apud acta notarii causae suffcienter relatis Iudex tunc edictum citatorium per illius assi xionem ad valvas curiς,seu in acie Campi Florq,ac domus eius soliis habitationis dimissa illius copia contra eum decernit , & perinde h be tur,ac si persisnaliter laret,& sc modo pr misse , seruatis aliis te minis de more, de stylo curiς seruari solitis, ac verificandis Index ad expeditionem causε procedit,Alex. in I pleriquegolin i .de invocan. citat .per Maranian 6. parte de citation. primo membroru dichs,subnu ea.&86.
290쪽
et Maior natu tenetur facere partes
Seruis minor diu admini ait . a Citationes quaesiunt pro At o faciendis
pro nitoriumsuper diuisione bonorum paternae haereditatis I habes insta in ii. .quo monitorio legitime ex uuic oq;
vi apud acta notami cause reportato subinde deuenitur ex decreto Iudicis ad electionem peritorum, qui demum prquia illinrum relatione partes faciunt seruata sorma statuti Vrbis,c. ici. in I uod statutum cum consorinetur cyrn dispositi me ut i5sq. iuri ubiq;obteruari posse videtur poterisnquoq;fratres ipsi do per se im re urepitu,& ligura iudicij ad diuisionem deuehire,quo casu maloriacit PTimes , &. stain 'eligit, x et sortemmittere ipsorum arbi 'tratu. Et licet communiter Din. in titulo de communi diuidundo attellantur quod maiori, ut supra dixi portiones facere teneatur di minor eligere tamen fi r e memini dico in hoc alias vidissera
temporis,sed maior respectu administrationis,ntin autem, qui prismo natus est Fel in Rub. de maior in obed.in sin. versi& istis, addedit. et .ve puta,quia diu administrauit, ut ibi , & magis Lite dediui--nib.faciendis inter socios plures consertes. & plures cohaeredes Iabes per Iasin s.quaedam sub nu.38.1 4 68.& de actionibus. Si autem diuisio fuerit facienda de aliqua communi tenuia seu casali, a tunc praemissa selita citatione ad videndi: in deputari agrimen thres, aut unus seu plures de c-sensu, partium eliguntur, vel d. Iudex ex ossicio deputat subinde citatis partibus pro certis dies , & hora ad iaccedendum ad tenuram,seu casale, & interessendum mensurationi,& appositioni terminorum , alias videndum dictam mensurati nem fieri sine eius interuentu . Quibus factis mittit turpro dictis certis die, & hora intimatis, & ibi accedunt agrimenlares qui ponunt eorum iudicio fines,seu terminos, & demum. prauia, illorum relatione iureiurando apud acta n0tarii causa relata,deinde debitis terminis substantiali,de maiori,& stylo curiae seruari selitis serva' 'tas, praeuiaq; illorum re iteratione, ac subindei praemissa Blita citatione ad sententiam. Demum Iudex pronunciat si in posterum si nes,laia terminos Bre,& esse m/nseros, nec exinde amouendos, ad '