장음표시 사용
21쪽
voluntarii, & positivi est nomen. Quod i isecundum has est leses AEquitas etiam dicitur, & a iure non ditari: in statu quidem naturali ubi sola lex est naturalis, jus omne ex aequitate est, eo quod rem ratio dictet. Sed neque fieri potest, ut jus stri'um non aequum dicatur, cum rationi imperantis probatum sit sp): ubi casus legis exprestis est licet non justa videatur , nihil nobis supplendum est, dum mens legislatoris clara sit; neque enim ad naturalem rationem sin- , gulis patet refugium , postquam ratio le-q 70 gis imperanti probata sit q quare valere pro lege & aequitate in foro civili debet: hoc sensu jurisprudentia ars aequi dicitur. distincta autem ab iure est aequitas in casu quo lex do I et scit; supplet enim ratio naturalis quod legis verba praecisa non definiunt: ut si in lege civili repetita simpliciter ea naturalis sit, quae homicidium vetet, nec alia civilis exstet, supplebit aequitas , nisi ob defensionem justam, vel in peccati poenam judicio publico committatur: ita in aliis. ubi lex deficit ad naturae principia recurritur, quod dictamen rectae rationis est. sic lex naturalis supplementum est alterius juris. Sed & sequum eo sensu arbitrium judicis quod legem arbi-r l. 4. m. trio suppleat. Et altero sensu aequum jus pro-0-h I- prius ad naturale accedens, respeetu alterius '' , paulo latius recedentis. Impropria autem I ῖ
αι. r. ct rigida st) juris fgnificatio est, qua jure fieri
22쪽
fieri hac sola ratione dicitur, quod quamvis
contra legem sit divinam vel naturalem, actus humano iiton subsitsuppiuio , vel resisti ei nequeat , quales imperantium omnes, qui cum supra leges, impune agere omnia dicuntur& resistentia illicita : quo sensu in alteram incidit quam potentiam diximus, eoque licita magis actio, quam justa dicetur, unde saepius sub liciti vocabulo apud bonos Authores reperias, & ei oppositu in quod deceat, oporteat, & sas esse dicitur, justitia externa ma- gis quam interna dicta. Impropria etiam significatio eli qua licet actus juris regulis non conveniat, jure tamen fieri dicimus ideo
quod jus ipsum agentes, sebjectos legibus, ab iujustitia ct paeua excuset s), quales in- s s. Σfantium, & aliorum quorum nulla vel im-1 r. matura est ratio. At propria satis significatio est, licet actus praecise his regulis non congruat vel referri ad aliquam harum non possit, quod non repugnet, vel actio injusta nona 6 sit st). Quandoque & pro ipso factojtisto vel t s. ty7 injusto accipitur. Etiam justum pro solen. μ' .n: u), quod rite perficiatur, & effect s peculiares habeat; licet idem citha solennitates& xi f. effectus peculiares naturaliter iustum oste, o Iosiit..Pbtissima autem pro L E G E se F l CUI T ATI cit significatio. ita semper in quaestione videndum quo scias u sit juris vel justiti e voX posita. i. g. I V. Virtua legum vetare, jubere est,
23쪽
civilium proprie, quod ante facere, & non
facere facultatis naturalis erat. Lex mandatum , praeceptum est ejus quod necessa rium, etiam nolentibus: Consilium praescri-. ptum ejus plerumque quod optimum, nec nisi volentibus. Sic lex obligat, non ita consilium quamvis praebere occalionem obligationi possit, quale medici rcetum aegroto consilium , non ex virtute imperativa, sed quod sequi redia ratio dictet: in consilio laratio valet ; in lege sola voluntas suffciens. X S, Convenientia plerumque in verbis & x pronunciandi modo cit. Jubent & vetant 3' naturales & divinae immutabiliter sy). unde
aeternae. Definitur autem Lex naturalis praeceptum jubens dirigere aditiones siccundum rationem innatam , hoc est, quod ratio innata dictet. Est autem ratio innata, lumen divi-α num et), lux ab ipso Deo in nata, qtice men i tem nostram, intellectum , iudicium instruita . h. R) in cognitione & dilcrimine boni & mali , s. 3. D. 1. liciti & illiciti, qua uti Deus hominem in cunctis suis actionibus voluit, cum quae ipsius Dei cultum, tum quae aeque. hominem s& civitatem spectent. Paulus legem inscri-b som. i. pyδm s b) cordibus nostris appellat, quae in-
14. I s.cons scriptio vice promulgationis habenda. Quod PD m 37. Dei cultum specthi, cum Deum O. M. Crea i torem, Omnipotentem, & Conservatorem,i:, j. ' nostrum agnoscamus, proindeque imperium si competere & a nobis obedientiam ei deberi,
24쪽
beri, & gratias, & preces, naturalis ratio dictat omnia ea facienda & dicenda, quae imperium significare Deo & obedientiam, dc gratias, & preces possint: eaque suinina &in amplissimo suo gradu , ut qui Deus summus, juxta quem non alius eo modo & aD sectu colendus externe, vel honorandus interne. Sic autem inserre naturaliter ad Dei 'honorem libet: Qui novit se non a se ipso esse , facile novit ab alia se causa esse quae causim non habeat: novit autem se non esse a seipso, quia si se ipsum, omnia posset individua producere. itaque alia causa est, quam Deum appello. Is autem quia causam non habet ab AEterno dicitur, eoque sensu In ηirus , quia principium, nec finem habet. non est infinitum quod intellectu humano concluditur. Eadem ratione Incomprehensibilis. Qua vero ipse causa est hominum & individuorum omnium S causa omnium causarum, Omnipotens dicendus. hinc & Creator.& nus, quia plures omnipotentes esse non possunt. Sed dc cum homo virtute sua nihil magis conserre ad durationem existentiae suae, quam ad ipsam existentiam seu essentiam possit, & Conservator dicendus. Conservando autem per omnipotentiam quia re git , & Rex. Summus, quia priorem non habet, et ex creatione Dominus. Creationem cum nullo nobis debito praestet, di necessa ria donet, Bonus oc Liberalis. Omnia autem v α cum
25쪽
cum regat , conservet, Omniprasens. Et unumquodque cum iis servet mediis, quibus ad conservationem egemus necessariis, unde scire ea omnia oporteat, omniscius. Quae naturales omnes dunt rationes, quare Deus
honorandus, quas qui recte perpendit ic in animum inducit, hoc ipso quod perpendit ec
inducit, Deum honorat: bonor enim in exibit-niatione consistit. Talem igitur Deum aestiniare & agnoscere ad officium pertinet cujusque hominis, dictante ratione seu naturae lege. Cultus autem externus omnis in obedienti l est, sub qua profundam submissionem,& reverentiam, & vcnerationem complector) debita imperio Dei, in gratiarum
actione ob conservationem & alia beneficia, & pnm imit in iis perseveret; quae circa CX- terna officium sunt hominis naturalis. sic bo num Deo pro bono redditur, quod & ipsum naturae lex dimi. Qui contra admiserit, adversus dictamina peccat rationis, quae naturae leges ) divino obnoxius supplicio. Quod hominum offficia inter se spectat, quo jus singu-3. lorum erga singulos intelligo ' ) qui servare cupit, modeste is judicet,non turbide, non ira, non odio, vel invidia, aliisve affetabus commotus , nec errare judicio poterit. ita nempe remotis affectibus putet secum quisquis priusquam agat, an fieri erga se quod facere adversus alium parat, si in eadem esset conditione , licitum vel non licitum vellet, redium vel minus judicaret. quam lagum omnium
26쪽
naturalium summam, quatenus hominum
officia inter se, ipse Salvator noster in Evan-T:gelio dedit. Sic rectitudinem in actionibus nostris, hoc est quid legis sit naturalis proprio δ) qtiisque judicios O, ct ratione seu ratiocinatione sita, licet fallibili,& coram Deo non recta, aestimabit: ipse nempe de facti
convelarentia dc dis on venientia cum ratione,
dc, quod addere aliis placuit, nutara soίiali
juclicabit laocesso, utrum cum ratione conveniat, dc conservationem socictatis humanae, an subversionem seu eversionem tendat . actus, ad trutinam rationis P ivatae erit re-8 ducendum: Quamquam vcro G Gentium, vel omnium, vel plurium , moratiorum maxime, receptis ac usitatis diu moribus, &consonantibus de jure naturali sentcntus, in dubio plurimum sit tribuendum , coque si non imprudentis sit imitari, cum vix sit ut aratiane abeat quod pro ratione omnibus ha-bctur. Sed vero alium, vel si nodos, vel plures, vel gentes easdem omnes vOI inoratio res ea de re circa actiones nostras necessario judices constituere, vel carum scita, sententiasque, consuetudines imitandas necessario ut nobis ponamus, serre in natutae statu singulorum, vel sub imperiis principum aequalitas, fit, utroque ratiocinandi libertas nequit. In naturae statu sola lex nuturalis obtinuit, id est ratio agendi norma fuit, cum alia po- stiva non ellet,& obligatos 'ulos icnuit 3 3 Ia
27쪽
1NTRODUCTIO. g. 4. ratione praeditos , cum lex ipsa dictamenes hi rationis ; qua Deo subjectos , quippe
divinitus lata , qua homines , cum divina potestas supra omnem sese humanam exten-Qat: itaque minime male Hobbesius legem naturalem Hominum dixit. Hinc & Principes, λο- civitates, gentes obligatos tenet d , dum ipsi homines, ratione praediti, Deo subjecti sint: Sed Jc cum eadem lex universalis seu jus I r. illud hominum univcrsale specialiter ad principes, civitates, gentes applicetur, & ipsi eo jure scrvando inter se teneantur, non minus feliciter jus Principum dixeris, & jus na- . turale gentium , quod & gentium appellare simpliciter licebit , quasi quo jure gentes utantur , cum civili non teneantur, inde dc jus inter gentes, distinctum a gentium voluntario de quo num. seq. dicetur. De hac au-'. tem lege naturali , adde & divina , regula sint, Ut quae jussa ea vel prohibita, aliter fieri ab homine humano ve imperio non pos- sint se , cxtra jus dici agentis si l: quae vero in alteram partem disinita non sunt g), ea libes f. s. v. 13. r.e dispositionis, & juris cujusque hominis an-
te imperia, deinceps imperantis sint. Quod i 3. ad Cipitatem , rempuluicam , rectae rationi congruere dicetur, quod salutem, pacem, tranquillitatem ejus spectet, procuret, de sendat , promoveat; confusionem propellat, declinet, procul arceat. Peccat igitur contraxationem qui ossicium quod diximus hominibus
28쪽
bus non praestet, vel admittat quod pacemi ψ. publicam turbet sh . De jure gentium vo- hluntario notandum, hic tale non dici nisi ouatenus aliquid praeter legem naturalem seu . ab ea diversum habet i); ubi enim conve- - , niunt non opus est diversas juris specie,sti ' Τgere, eidemque rei nomina diversa imponere, sed utendum priore recepto est: eaque losita disterentia, nomen & diversa haec juris Gentium puta) species ex communi inter
gentes vel omnes vel moratiores, cum omnibus vel moratioribus, per longi E) tem poris usum introducta obligatione est. Sic S 3 virtus juris gentium ex virtute l) legis natu- is is i ratis pendet, praecipiente fidem servare, c - f. V. D. 8 sensu hic magis tacito quam expresso introdu- 6ctam. itaque nec singularum gentium cum
singulis inito pacto: quippe quod expresse
cum illo & altero convenit, deinde cum pluribus , tandem cum omnibus, non jus statim gentium proprie dicendum, quia non pactum omnium cum omnibus, sed singularum nationum cum singulis intercessit: quamvis &gentium, si placet, eo sensu dixeris quod pacto inter gentes, licet singulas, convenit, ex quo inter easdem orta communis obligatio sit: Seldenus jus gentium interveniensr7.diceret. Minime vero juris gentium habendum quod in parte sin) aliqua orbis vel apud m ε- 3- gentes plures idem servatur. Sic apud pluri 7 M 'mas capere seras licet, apud plurimas non
29쪽
licet, neutrum hic jus gentium cst. plurima: idciri circa assinium & consanguineorum conjugia, dc successiones jus servant. Rho
diorum lciles nauticas Romani recepere, &ab Atheniensibus quae v I I. tabulis conscriptae ciuent. Longobardorum constitutiones
laudates apud plurimas receptae. quid quod hodicque jure Pontificio gentes reformatae utantur λ ipsae Romanae leges apud nos hodieque, plurimasque gentos in usu, quareo idem jus apud plures gentes non in pari: bus solis, sed juris corpore toto cernis. Sed ut XI I. tabulae apud utramque gentem Romanam & Atticam leges civiles, ita jus Romanum apud plurimas civile: Grotio civile pluri β ρ- 6 3 rium gentium distributivum n : Scideno jus I non ex obligatione commune, sed plurium civile, de domesticum appellatum. igitur nec hoc ius gentium facit quod plures gent in code in iure conveniant, potest enim plurium idem interesse eademque tranquillitatis& regundae Reipublicae ratio esse, Sed quod i 8.
inter omnes vel in oratiores ex consense, per
o n. is hic. longi temporis usum o), juris servandi communis introducta obligatio sit. Occupatur au-I 9.tem jus uentiu in bello sere & pace omne: quOp s. Io. II. modo enim metus sp) ab invicem singulos inire pacem coegit ut tuti ab aliorum essent insultibus ,, sic & ad pacem cadem ratio Principes coegit qui singuli in naturae babentur Ritu ut tutae atque tranquillae res publicae ensent
30쪽
sent, quae personae vicem sustinent: Itaque 'leges seu conditiones tacitae placuere, quibus in pace viverent, quod jus inter gentes dicitur , ipsaeque juris gentium dictae ubi aliquid a lege naturali diversum habent. Consociationis inter gentes simplicis, seu alterius ad
alteram accestus , frequentationis mutuae , commercii, mutua alterius operis & auxilii, & rerum quae apud alios cssciat indigentia fuit; unde & jus quoddam ipsis gentibus
commercandi, frequentandi, adeundi alteros quasi ex pacto tacito, quaesiitum, quod
ipsum jus inter gentes dictum sq): si cui egen- l ς Iti negatum, ius, ei naturale manet r -:E si is jusdem juris & belli conditiones, forma, ri- ic
tus & estectus peculiares, quatenus etiam leX ipsa naturalis ius certum vel regulas nccessarias ei non praescripserit: conditiones autem, forma, ritus, cum libertatem, id est, jus a natura in bello moderentur, recte cosensu
cum Hermogeniano dixeris, jure gentiumeto.introducta bella. Pi Mirum hoc ius dicitur, quod inter populos liberos servetur, & obligandi efficaciam non nisi a potestatibus publicis, consensu communi, habeat: sed &quo sensu publicum jus inter principes, licet ΣΙ .non plures, ex pacto expresso dicitur. Quatenus autem publici vox et opponitur quod privati est juris s),leges etiam cujusque civi- s 3. tatis civiles publicae dicuntur st), sive reipublicae statum, sive res privatorum spectes: x S- γ' i*