Fontes Iuris Romani Antiqui

231쪽

locaverit' . . . in

3. Qui nisi pro certis s6rsoniS ne s0Stutent. Qui lege plebisscito senatus c0nsulto edict0 dedrelo principum ni Si pr0 certis per-80uis p08tulare prohibentur, hi pr0 ali0, quam pr0 qu0 licebit, in iure apud me ne p0stulentist. Qui ab exercitu ign0miniae causa ab imperatore 00 ve, cui de ea re Statuendi potesta 8 iuerit, dimissus sirit: qui artis ludicrae pronuntiandive cau8a in Scaenam prodierit: qui len0cinium legerit: qui in iudicio public0 calumniae praevaristationisve causa quid fecisse iudicatus erit: qui iurii, Vi bon0rum raptorum, iniuriarum, de dolo malo et iraude suo n0mine damnatu8 pactusve erit: qui pr0 800i0, fiduciae, tutelae, mandati, depositi ii suo n0mine n0n e0ntrari0 iudiei0 damnatus erit: qui eam, quae in potestate eius QS8et, genero m0rtU0, cum eum m0rtuum HSSe Sciret, intra id tempu8, qu0 elugere Virum m0ris est, antequam Virum elugeret, in matri'm0nium c0ll0caverit eamve sciens quis i/ uxorem duxerit n0n iuSSuetus, in cuius p0testate e8Set: et qui eum, quem in potestate haberet, eam, de qua SHyra c0mprehensum est, uxorem dueere passus fuerit: quiVe Su0 Π0mine n0n iussu eius, in quius potestate esset, eiuSVeΠ0mine quem quamve in p0testate hab0ret bina sp0nsalia blaa8Ve

232쪽

Edieta praetorum.

postulent, praeterquam pr0 pareΠte, patr0Πo patrona, liberis parentibusque patr0ni patr0nae, liberi8Ve SutS, iratre S0rore, UXore. socer is0eru, gener0 nuru, Vitrie0 Π0Verea, priVign0 privigna, pupillo pupilla iurioso furiosa, Qui e0Ium a parente aut de maioris partis tutorum issintentia aut ab eo, cuius de ea re iurisdictio luit, ea tutela cura-

VII. De υ adimoniis 1. Qui satisdare e0gantur Vρl iurat0 promittant vel Suae promissioni e0mmittantur .

3. De eo per quem fassium erit . qu0 minus quis vadimonium

VIII. De cognitoribus et pr0 curat 0ribus et defensoribus'. 1. Qui ne dent cognitorem et qui eam, quam in potestate habet, genero mortuo. cdm eum mortuum eSse Sciret, in matrim0nium c0ll0caverit eamve Selen8 HX0rem duxerit, et qui eum, quem in potestate haberet, earum quam uX0rem ducere passus fuerit: quaeve Virum parentem liberosve Su0S uti m0ri8 est, n0n eluxerit: quaeve cum in parentis sui p0teState n0n e8Set, Viro m0rtuo, cum eum m0rtuum esse sciret, intra id tempu8. qu0 elugere Virum moris

2. Qui ne dentur cognitores 1 in. 3. Cognitorem ii ad litem Suscipiendam datum, pro quo consentiente d0minus indicatum solvi exposuit, iudidium accipere e0gam a 2. 4. Ei qui cognitorem dederit, causa cognitu permὶttaM eum abdicare Dei muta re 13. b. Quibus alieno nomine astere liceati . 6. Alieno uomine, item per alios agendi potestatem noti iaciam

233쪽

Edicta praetorum.

in his causis, in quibus ne dent 00gnit0r- Π0Ve dentur elietum c0mprehendit . 7. Quitus municipum nomine agere t/ceat'. 8. Cuius n0mine quis acti0nem dari Sibi p08tulabat, 1s eum viri boni arbitratu detendat: et ei quossum reget qu0 Π0mine agdi id ratum habere eum, ad quem ea r0S pertinet, b0ni iri arbitratu

satisdet 3. 9. Quod a Mersus municipra assatur .l0. Quod cuiuscumque universitatis n0mine Vel contra eam agatur β.ll. De neg0tiis gestis. Si quis negotia alteriuS Sive quis ne-g0tia, quae guiusque eum is m0ritur fuserint, gesserit, iudicium seon omine dabo si IX. De calumniatoribus. In eum qui, ut calumniae causa negotium faceret vel n0n faceret, pecuniam ac0epi SSe dicetur, intra annum in quadruplum eius peeuniae quam accepi SSe dicetur, p0st annum simpli fiudicium daboq7. X De in integrum restitutionibu S'. i. Quod metus gauSst gestum erit, ratum n0n habeb0'. 2 Quae dolo malo facta esse dicentur, si de his rebus alia acti0 non erit eι iusta causa esse videbitur, intra annum iudieium dabo 1'. 3 QU0d eum min0re quam viginti quinque annis natu geStum esse dicetur, uti quaeque res erit, animadvertam i4. Qui quaeve, posteaquam quid eum his actum c0ntractumve sit, capite deminuti deminutae esse digentur, in e0S est8Ve, perinde quasi id factum non sit, iudicium dabo g. 5. Quod eo auctore, qui tutor non fuerit, . . i), Si id aetor ignoravit, dab0 in integrum restitutionem l . In eum qui, cum tut0r n0n esset, d0J0 malo auet0r laetus esse dicetur, iustistium dab0, ut, quanti ea res erit, tantam pecuniam condemnetur th. I) Fr. Vatia 322. - 2) D. 3, 4,3 cf. 7 pr. - 3i D 3,3,33,3 - δ) D 4 7 pr. - bi Rubr. D. 3, . - 6ὶ Rubr. D. 35; 3,5,3 pr. zi Rubr. D. 3, 6 i, ,1 pr De ceteris huius fituli edictis es. E. P. P. 105 qq. - Α) Rubr. D. 4,I.

V η' . , salSO tutore auctore gegrum esse dicetur. Nommme quovis negotio, ged de iudicio uecepto hic praetorem egisse arbitor

234쪽

Edicta praetorum.

6. Si cuius quid de b0nis, cum is metus aut sine d010 malo rei publicae causa abeSSet inVe Vinculis servitute h0stiumque potestato esset, posteave non utendo deminutum esse' i sive euius acti0nis ρ0rum cui dies exigae didetur: item si quis quid usu suum iecisset

aut, quod non utend0 amiSSum sit η, 00nseeutus assti0neve qua 80lutus ob id. qu0d dieS eius eXierit, cum absens 110n defenderetur inve vinculis esset secumve agendi p0te8tutem n0n inderet aut cum eum invitum in ius V0eari non ligeret udque defenderetur, cumve magistratus de ea re appellatu8 e8Set, Sive dui per magistratus 3 sine dolo ipsius actio exempta esSe dicetUr: earum rerum acti0nem intra annum, quo primum de ea re periundi p0testa8 erit, item; si qua alia mihi iusta causa esse videbitur, in integrum restituam, qu0d eius per leges plebis Scita senatus c0nsulta edicta deereta principum Iid0bit . 7. De life restituenda β.8. Quae alienatio iudicii mutandi causa facta erit dolo malo, in integrumi restituam β. XI. De receptis. 1. Qui arbitrium pecunia e0mpromissa ui ' receperit, ceum sententiam dicere cossam Τ.2. Nautae caupones stabularii quod cuiuSque Salvum fore reco- perint nisi restituent, in eos iudidium dab08 3. Argentarii quod pro alio Solai receperint ut solvunt'. XII. De satis drendo ist. P. H.

Pars secunda. De iudiciss ordinariis. XIV. De indicii s i. De interrogali0nibus in iure Iastiendis i . Qui in iure int0rr0gatIs san heres vel VNota eae sorte Setu

reSponderit, sin eum eae sua responsione iudicium dab6 3 . . . . omnino non respondisse ih 2. De iureiurand0 i i. Si is eum quo agetur c0ndici0ne delata

iuraverit ssiet e id iusiurandum ei remissum tuerii P , eius Iei, do qua

U. 22. 23, P. 17. 18.

235쪽

Edicta praetorum.

iusiurandum delatum fuerit i neque tu ipsum Πeque in eum ad quε

esse dicetur, negabit Se in Sua Ρ0testate SerVum hisbere: utrum aditie voletu vel deierare iubebo in Suis ps te State non eSSe neque s0 dbli, malu' fecisse, qu0 minus esset, Vel iudicium dab0 Sive n0Xne dedition65. b. De vacati0nibus . Se iudex litem Suam fe erit 7. XV. De his quae cuiusque in boni S Sunt. l. De Pu blidiatia in rem actione. Si quis id, qu0d traditur eX iusta caligan0n a d imino et nondum usu captum petet, iudieium dabo 2 De his qui deiecerint vel effuderint. a. Unde in eum 10eum qu0 volgo iter fiet vel in qu0 00nSiStetur, deiectum vel effusum quiderit, quantum ex ea re damnum datum iRUtumVe erit, in eum, qui ibi habitaverit, in duplum iudicium dab0. Si 00 ictu h0mo lib6rperisse distetur, sestertium quinquaginta mibium nummorum δε iudidium dabo. si vivet Π0 itumque ei esse dicetur, quantum ob eam rem aequum iudiei videbitur eum cum qu0 agetur c0ndemnari, tanti iudicium d 0. si servus insciente d0mino fecisse dicetur, in iudieii, adiciam: aut noxae ih dedereti. b. ΝΘ quis in suggrunda pr0testt0Ve Supra eum l0cum, qu0 v0lg0 iter set inve qu0 c0nsistetur, id p0situm habeat, cuiuS casus n0cere cui p088it. qui adversus ea segerit. in eum SeStertium destem milium nummorum ir in laetum iudicium dab0. si servus inseiente domino

iecisse dicetur i δ, . I) de qua iusiur. delatum fueriti praetori haec abiudicat Grad-witz, ZEG. PI, p. 275. - 2 D. I2,2, 3 pr , 7 pr. Sequebatur edictum de actione, quae eae causa iurisiurandi accommodesur. D. I2,2, 9, I. - 3ὶ Cf. E. P. β 55.56. - 43 Rubr. D. 9,δ. - 5) D. 9, ,2I,ί. - 6; D. 50,5,II b, I, IN Pr., Cic. Brut. o. 3I g III. - 7 D 50, 16, 36. E. P. g o9. 8) D. 6, , I pr. Sed haec n0n esse genuina praetoris verba ostendit Lenet, Citi. z. K. d. prat. Ad. ISIS De variis ad h. l. coniecturis es Erman. ZE9β , p. 225 8qq. , Lenet, ibid. 33, II sqq. Praetorem haec habui e grediderim Pεὶ quis id qu0d mancipio datur traditum Ox iusta causa et nondum et rel. '0rmutatu actis ni8 v. Gai. 4, 36. Ad formulam ea quoque pertinere mui cor, quae ut praetoris verba re emuntur D. 6, 2, 7 11 qui quem Aulu genu8 8cr. 8ὶ bona fide emit'. - 9J Dig. n. II): quinquaginta aureorum

236쪽

Εdicta praetorum.

3. De serV0 00rrupt0. Qui servum servam alienum alienam recepisse persua8IS8eVe quid ei distetur d0lo mal0, quo eum eam de-

si servus servave iecisse dicetur a 4. De aleat0ribus. Si qui8 eum, apud quem alea lusum esse dicetur, verberaverit damnumve ei dederit sive quid eo tempore e domo δ eius subtractum erit, iudistium n0n dab0. in eum, qui aleae ludendae causa vim intulerit, uti quaeque re8 erit, animad-

5. hereditas selatur . Si pars hereditatis petatur i. De 20 possessoriis actionibus. De fideicommi88aria her. pet. 7.

7. Si ager veetigalis' petatur i0.. U. II, 8. Si usus fructus petatur vel ad alium pertinere negetur ii. V

237쪽

Edicta pruetorum.

U, pq 15. Si monsor falsum modum dixeriti.

U. 2o, XVI. Do religio Sis et Sumpsit, HS funerum R. l. Sivsi '' homo mortuus ossave I 0minis mortui in l0 eum purum alterius aut in id sepulchrum, in qu0 iHS B0u suerit, illata eSSe die Πtur , . . .

tum essρ dicetur, in eum in laetum sy) iudicium dab0. ut ei, ad qu sim pertineat, quanti 0b eam rem Requum Videbitur, Condemnetur. si nem0 erit, ad quem pertineat, SiVe agere n0let: quicumque agere volet, ei sestertium centum milium nummorum i acti0nem dabo. si plures agere v0lent, cuiuS iustiSSima cauSa eSSe videbitur, ei agendi p0testatem faciam. Si quis in sepulchro d0I0 mal0 habitaverit aedificiumve aliud quam quod Sepuletiri causa iactum Sit, habuerit, in eum, Si qUis eo n0mine agere Volet, Statertium dueentorum milium nummorum Τ iudicium dab0.3 Quod iuueris causst sumptus iactus erit, eiuS recipserandi Π0mine in eum, ad quem ea res pertinet, iudieium dabo '.

bsi XVII. De rebus er Editis'. l: Si sterium peteturi'. - 'Um a quo iuSiurandum petetur, Sol Vere aut iurare c0gam ii . . . Sacerd0tem Vestalem et flaminem Dialom in 0mni mea iurisdictisne iurare non c0gam i . 2. De e0 qu0d certo J000 dari op0rteti. . 3. De pecunia e0nstituta. Qui pest uniam debitum eonstituit i3 SH Soluturum e e nomine se satisfacturum esse, in eum iudicium

238쪽

Εdicta praetoriam.

4. C0mm0dati vel 00utrst Quod quis 00min0dasse dicetur de eo iudicium dabo . tb. De pigneraticia aeti0De Vset contra . 6. De compensati0nibus A. XVIII. Quod cum magistro navis, institore fove, qui in aliena potestate e S. . neg0tium geStum es Se dicetur. 1. De exercit0ria actione'. Quod cum mugistro navis gestum erit eius rei nomine, cui ibi fraep0situs fuerit, in eum, qui eam navem exercuerit, iudicium dab0'. Si is, qui naVem exereuerit, tu aliena

giStr0 eius gestum erit, in eum, in euius p0testate is erit qui navem exercuerit, iudicium dabo)i.

2. Dd instit0ria a tione β.3. De tribut0ria agit0ne . q. Qu0d eum eo, qui in aliena p0 testate eSt, Beg0tium gestum e8Se dideturi'. u. De peculio, de in rem Merso, quod ius8u i Qu0d cum eo, qui in alterius p0testate eSSet neg0tirim geStum eriti . . . b. Post mortem eius qui in alterius potestate tuerit. posteave quam is semancipatus manumissus alienatusve fuerit, dumtaxat de seculio et si quid d0lo malo eius, in cuius p0 testate fuerit' ', factum erit, qu0 minus peculii esset, in anno, qu0 primum de eiu re EX- P0riundi potestas erit, iudicium dab0

D. In eum qui emancipatus aut eXheredatus erit quive abstinuit Se hereditato eius, cuius in potestato cum m0ritur fuerit, eius rei Π0mine. quae cum eo contraeta erit. Cum i8 in Ρ0te8tate esset, sive Sua Voluntate sive iussu eius, in cuius p0teState erit, contraxerit, ZiVe in peculium ipsius sive in patrimonium eiuS, cuius in p0te8tate tuerit, ea res redacta tuerit, actionem enusa cognita dabo in quod iacere potest ib. 5. Ad Senatus consultum Vellaeanum i i.

XIX. De bonae fidei iudiciis. I. Dep0Siti Vel contrai . p

U. 28. 29 P. 29. 30.

239쪽

quod ipsius, in duplum iudicium dabo h

XXI. LI e liber is et de irent re. 1. De agnoscendis liberis La. 2. De inspiciendo ventre cust0diend0que partu 'β Si multor mortu0 marito praegnatem Se 8SSe dicet, hiS ad qu0S ea res perfi-nebit pr0curatori sue e0rum bis in mense denΠntiandum curet, ut mittant, si velint, quae Ventrem inspieient: mittantur autem mulieres liberae dumtaxat quinque haeque simul omne8 inspiciant, dum nequa earum dum inspissit invita muliere ventrem tangat: mulier in domu h0nestissimae teminae pariat, quam eg0 con Stituam. mUlier ante dies triginta quam parituram se putat, denuntiet his ad quos ea res pertinet procuratoribusVe e0rum, ut mittant, si velint, qui ventrem Custodiant. in quo g0uetaVi mulier paritura erit. ibi Πρ plures aditus Sitit quam unus: si erunt, ex utraque parte tabuli S praefigantur. ante ostium seius e0nclavis liberi tres et tres liberae eum binis c0- mitibus custodiunt. quotienscumque ea mulier in id conclave aliudve quod sive in balineum ibit, cu Stodes, si volent, id ante prospiciant et eos qui intr0ierint excΠtiantia eustodes, qui ante c0n0JaVe 90Sitierunt . Si Volent, omneS, qui conclave aut d0mum introierint, eXcutiant mulier, cum parturire incipiat, his at qu0s ea res pertinet pro rat0ribusVe eorum denuntiet, ut mittant, quibus praesentibus pariat.1 D. I 6, 3, I, 1. Duplicem actionis formulam, tam in iu8 quam in

240쪽

Edieta praetorum.

mittantur mulieres liberae dumtaxat quinque, ita ut praeter obstetriges duas in e0 conclaV1 ne plures mulieres liberae sint quam degem an illae quam seX. hae, quae intus futurae erunt, excutiantur 0mnes in e0 e0nclavi, ne qua praegna S Sit. tria lumina, ne minus, ibi sint. quod natum erit. his ad qu0s ea res pertinet pr0curat0ribuSVe e0rum, si inspicere volent, 08tendatur. apud eum edueetur, apud quem parens iusserit. si autem nihil pareus ins8 erit aut is, apud quem volueritedueati, curam n0n restipiet, apud quem edugetur, CauSa 00gnita constituam. is apud quem educ itur qu0d natum erit, quoad trium mensum sit, bis in menSe, eX eo temp0re qH0ad SeX menSum sit, semel in menSe, a sex mensibus quoad anniculus fiat, alternis mensibus, ab annicul0 qu0ad fari possit, semel in sex mensibus, ubi Volet, ostendat. Si qui ventrem inspissi eustodirive adρsse partui licitum non erit iactumve quid ei id, qu0minus ea ita fiant

uti supra comprehensum est: ei, quod nRtum erit, p0SSeSSi inem causa c0gnita n0n dabo: sive quod natum erit, ut supra cautum eSt, inSpicin0n licuerit, quas utique actiones me daturum p0llice0r his, quibus ex edieto me0 hon0rum p0ssessi0 data sit, eas, Si mihi iusta causa

3. Si ventris Domine muliere in possessi0nem missa eadem

Ρ0SSessio dol0 malo ad alium translata esse dicatur Z. 4. Si mulier ventris n0mine in p0ssessione Calumniae causa fuiSSe V. M. dicetur δ.

XXII. De tutelis'. 1-7. De ouiministratione stitorum; de I J V l lao tutore β; do suspeetis tutoribus; arbitrium tutelae; rationibus diStrahendis; de e0, qui pr0 tutore negotia gessit; de magistratibus

2 i' a Si is . qui testamento liber esse in Ssus erit,90St mortem domini ante aditam hereditatem Subripuisse aut corrupisse quid diecturast