Theologia dogmatica catholica concinnata a D.re Joanne Schewtz ..

11쪽

Quae nobis cre lenita atque Observanda sunt, ut salutem conse litarii tir, Christus Dominus nobis per Re et suos ΛpO- Stolos, atque ante adventum Riiiiiii in Orbem terrarum jam per

Prophetas rex elavit, hanc lite doctrinam revelatam Ecclesiae suae, i. e. Catholicae, et in hae iterum Magisterio a se instituto custodiendam, fidelibus lite proponendam commisit. Uuicumque itaquQ in numerum Magistrorum ecclesiasticorum adscriptus eAt, aut adseribi cupit, quae dii initus sint revelata. et ceu talia ab Ecclesia nobis ad credendum proponantur, quam adcliralis Rime cognita habeat necesse est; qui enim alios in doctrina fidei Catholica se instituendi provinciam sustine l. clariori ac subtiliori cognitione ejusdem destitutus es sis nequit. Hi ne in verbi divini praecone requiritur, ut non tantum de Singularum sententiarum, quas ut divinitus revelatas praedicare hi muneris suscepti ob. stringitur, origine dixina con ictus sit, easque fide firma ac iu-

concussa teneat, sed Bl claram ac perspicuam illarum notionem habeat, porro rationum momenta, qui hiis easdem revelationi deberi monstratur, sciat, nec non mutuam illa rvm necessitudinem atque internam rationem Seu necesssitatem, quatenus id fieri pol e St, perspectam, i. e. fidem una scientia collustralam habeat. Praestat aut in id docendi muneris sacri candidato Tlieologia dogmatica, quae nihil aliti l psi. quam doctritia fidei Catholicae scientia, sev qa disciplina ct th logicae par S, qua E eri lates ad Deum. ejlis iti pernali in sentes, si des di in a amplectendas dogmata . prout sunt per di inam r volationem patefactae . e tqua talos ab Κ cc lo si a C at li O lic a i ra dia n t u r, per sp i-eue, subtiliter et Systemalico Ordine e X ponit.

Plieologiae dogmaticae, hel, ut adcuratius loquamur. Theologiae dogmaticae Calliolica es argumentum Seu Objectum itaque Sunt veri latus, quas nobis Ecclesia Catholica tamquam divinitus communicatas, et ideo fide di ina tenendas proponit,

12쪽

Et quidem hase Omnes, si e caelem in Sint jam l or certa in Neu i sentiam Ecclesiase definite enuntia lae si e non . practior illas Ru tem nil aliud. vel paucis ειν nil, ol iiiii seu Dogma Callioliciam. Christus Dominus senim, ut alibi dein oris traximus, omnem rex elationem Suam Ecclesiae tradidit. in qua et per quam opus Redemtionis continua l. et in iii bis perii cit. Uuapropter Theologia dogmati ea. ut scientia doctrinaes fidei dix initiis re e. latae dici Catholica ques cognominari quoat, doctrinam illam, prout in sinu Ecclesiae Catholicae custoditur, et per eam traditur, e hil, at ilo esse est. Praeter verilatos nutum ad fidem Catholicam spectantes non nisi illas, quae cum revelatis necessariis cohaerent, et ad ea Adem collustrandax aut firmandas, Actu. utriunt. rationi quoque si iasibiliores reddendas faciunt, Ox sana philosophia, et potius ex ipsa rerum natura depromtas sibi adsciscit. quod indoles scientiae necessario deposcit: reliquas autem omnes tamquam a suo argii merito alienas respuit.

Methodus, quam in Theologia dogmatica tradenda servari oportet, est methodus scientifica ipsa ad dogma Catholicum adcommodata. duapropter quum Scientiae Ait enicere, ut res, circa

qua S ,erSatur, Sciantur, noti a Parii uideria clara, certa Et completa

obtineatur: Theologia dogmatica prae omnibus notioneS Singularum veritatum credendarum perspicuas exhibere debebit, quae verae cognitionis nostrae atque si dei rationabilis conditio ac sundamentum sunt. Duo respectu non abs re erit ubique paucis praemittere adversariorum errores, quum ex hisce verita Ν ΟΡ- posita non parum lucis ac claritalis accipiat. Porro quum omnes sententiae, quae ad ambitum doctrinast Catholicae pertinent, haud ejusdem sint certitudinis. Sed aliae dogmata sint desinita, alias non item: fidei gradum cujuslibet indicet, ejiasque verilalem sirinis ac solidis argumentis demonstret nec Asir est. Inter argumenta autem isthaec primum locum nunquam non occupare debent illa, quae ex ipsis rex talionis foti tibiis, N. Scriptura scilicet et Traditione, unde, quid quoi is tempore inde ni, initio Εcclesia docuerit. comparet, et haec ipsa doctrinam, Seu . ut ΠΟ-stris diebus loqui amant, suam coiiscietitiain instaurat ac renovat, depromuntur; quum lanium iisdem, singulas Sententias revera re elationi di inae in acceptis reserendas esse, monstretur; quod cognoscere manifeste quam maxime ac inprili is rieceS-Diuili co Uy noste

13쪽

sari ii in est. Doctri ita nititia Catholica a Deo in ilia Aiit, erit alii rati data . seu ili iii illis pnxita est, est hinc et id in oesia talis ii obis siderecipienda. suo positivo charactere divino, in quo ejus principalis, imo omnis hirtus ac efficacia supernaturalis sita est, exui sine sacrilsteio nequit. Caeterii in arguinentandi ratio isthaec. et etiam Scientia, quam gignit, quoniam externis, po Sili is ac historicis constat rationibus, externa, po Sili a Xeu his lorica, vel etiam ira ditionalis avdil. Verumtamen in argumen lalione externa et his lorica Theologia dogmatica haud acquiescit, sed fidem . quam per scientiam eXternam ac post lixam, rationabile ni ac necessariam ex se ostendit, sirinal ac stabilit, una per probationem Ric dictam Spe culativam sev philosophicam ad scientiam. interna ni scilicet

Neu eram ac propriam, E, eherct sala ιν it. Hinc internam rationem seu necessitatem singularum sententiarum indugat, atque mul milia earumdem ne uni perquirit, . quum una alteri lamquam

causae Suan quasi inhaereat, ei ex illa cisti sequatur, ac sic illas ex se ipsis et per SD ip Sas eras esse demonstrat. Philosophica seu speculati a haec dogmatum in es ligatio no demonstratio, quamdiu intra justos continetiar limites, halid sit aquam est damnanda, quin imo laudem mer tur. Hanc enim melitis ni stra B est indoles, ut ipsa ad scrutandas r rum causas Stin Pire Re necessario xehatur, atque omnino haud quiescat. donec veritatem ipsam intelligentia apprehendat. Insuper intelligentia fides ipsa in no . bis promovetur. atque ossicacior redditur. Uliando enim mens noStra perspicit, quan credit, magis veritati est addicta, et pronior ad vitam ei consorinandam, quam si lanium capti am fidei

Se Rubjicere coactam Se sentit . . e tamen speculativa illa dogmatum pertractatio plus noceat. quam prosit, nunquam non Obliviscatur Thoologus, si dem initium ac seindamentum scientiae, uti salutis nostrae, es Ast. Propterea Speculatio a dogmate seus de di initus accepta procedat, ad illam seni per respiciat. et ad eam velut normam inflexilem disquisitiones suas exigat. minime autem illam ad hasce detorquero praesumat. Nam non de eo R-gitur, aut agi potest, quid forsan verum aut re elatum esse queat. Sed de eo tantum, ut heritas per re elationem nobisclim Communicata rationi magis per ia reddatur. Porro speculatio

haudquaquam id sibi propositum teneat, ut fidem in cordibus ni Stris Aemoveat, aut superfluam efficiat, sed potius in id enitatur, ut illam confirmet, ejusque in vitam nostram efficaciam augeat,

14쪽

id lite i ιν magis, quo illarii heritas sit pernatiiralis. prDul a ratione iiiiiii alia nisu potuit inveniri. Et iani noti pleue ac perfecte, sed

dilui laxat appropiti quando potest eo inprehendi, ita ut, qua indiuin lincce praeparationis stadio hi linus, nobis titeritu in fidei liaud desil . duapropter speculatio liuini litati K Sensu in conii leni nun- quani non habeat, filiae radix ac fons uii o initis virtutis, ita et fidei est. si uiuique nos ab insolentia illa praeser at, qua Rutunia-inus, Omnes hucusque in lenebris inscitia o sedisse. atque nobis tandem tam selicibus esse contigisse, qui heria in lumen scientiae orbi eo erit lienti asseramus.

I senique Thesologia dogmatica sententias singulas justis ordine disponit. et in systema redigit, prout id pariter indoles sci-

sentiae exigit. 4d quod conficiendi iiii lamen non requiritur, ut omnes veritates fidei revelatae ex uno principio deri untur: tale enim principium in nulla scientia datur. ipsa mathesi non excepta. Et ideo eo magis in scientia haud in pse sormali. sed reali frustra quaeritur. Verum magis σκελετὸν illius ex natura argit inenti discipliliae nostrae, vest potius illarum rerum, ad quaS Ieri talos fidei reseruntvr, non aliunde repselatur: quum non nisi tale Sy Stema, ut pol se in ipsa re fundatum, cum haec e con enire POSSit.

g. l. Finiri.

Finis. quem Theologia dogmatica sibi praefixum habet. Θ dictiA non est alius, quam ut per illam doctrina o Catholicae claram . certam ne omnibus numeris absolutam cognitionem natici-Kcamur, atque hacce ipsa sides nostra firmior ne osticacior exa-dal. seu ut credendo intelligamus, et intelligundo firmi iis ac tricacius credamus, sicque eo aptiores erbi dixitii praeconesse adamus. Scientia enim et fides Se nequa litam tollunt aut everi urit. Sed multio adjuvant ac promo erit, ut sex supra dictis colligitur, et mox dicendis magis adhuc patebit.

Scientia, quatenus ad doctrinam si dest Catholicae resertur, ex supra disputatis, duplex est, alia his turica seu externa, alia speculati a Seu interna. Prior secundum ea. quae ibidem dicta sunt, est illa, qua ex arguine ulis externis seu liis loricis firmiter ac indubitat se persuasum habemus, primo doctrinam fidei generatim dii initus sesse revelatam, sel per omnia sa Ecula

15쪽

gram ac illi balani coli Aer a talia. atque ite itide Ainglitas sententias speciatini. quae nobis credenda ah illa proponti lilii r. sex revelatione divina re era sesse d promtas. Acientia horo interna Seli Specula liva r riani ridi et alarunt Ea est . qua interna ni liartim ratione tri seu necessitat stria perspectam habemus. Fides aut in est assensus, ilitem re vestalioni datae. Pt siliguli A verila

tibvs seu sent ut iis ad eam pertinenti hus oh auctoritato ui 1 oi revelantis ex decrPlo oluntatis, re orentia ac amores di ina veracitatis ducti, pra stamus. Fides itaque cum xcisentia his lorica Seu externa n e Asario conjuncta sest, hel poliun hanc sequitur. Fidi s Θnim firma et inconcussa, quast Deo revelanti debetur. tantummodo tunc sententiae alicui praebcri potest. quando modo certo ac se identi do rius origine di ina constat. 't isti tur quis rationa hiliter erμdat. set insuper fidi i suae rationem cuilibet quaerenti resilit Prst quPal. ex icla lacti rox lationis di ina ritale. et ostensa Ecclosines Catholicae auctoritat , singulas sententias, ad ambitum doctrinae re elatae spectant A . ceti tales sive ex ore Ecclesiast doces ulis. si e una ex sontibus r x talionis. unde illa ipsa doctrinam suam haurit, cognitas habeat neces Se est. Attamen licet fides A cum scientia historica necessario conjuncta sit: haudquaquam propterea hac scientia sola absolvitur. Ut haec in sid in abeat, ad eamdem decretum oluntatis ea. quae pro veris S u divinitus re et alis coeno imus,ptiam pro veris ac re elatis firmiter ac indubitate tenendi necedere de hel. Scientia senim omnis est dumtaxat functio in i l lectus, et argitineritorum pondes re quasi extorquetur. fides aut insimul actus sest voluntatis, atque ex re Eretitia Di amore Dei veracissimi nascitur: quamvis . fides scietitiam historicam semper

ac necessario Confrequatur, oport at . Uliam priuatim enim , sententiam aliquam Nesre DAS e re elatam. cognoverimus, illam qui que tamquam certissimam fide inconcus Aa ampleeli obstringimur: secus enim ipxam r velationem negare. i. M. nobismetipsis repugnare cogeremur.

Quod ad relationem fidei et scientia se speculati, ne et inter

mnia. sid em aeque rationabilem se Asse ac scient i a m. Fue nim fidρs quidem sententias revelatas admittit, licet illas non comprehelidat, attamen tantum propterea. quia sumnia in Dei 1 racitatem, ortini scientiam ac sapientia iii, salii sallere que nesciam

Perspectam, eam lite sum in P nerandam esse persuasum habet.

16쪽

et ideo se auctoritati divinae subjicit, quia scit Deum nonnisi absolute verum manifeStare posse, Suumque officium sese illi subjiciendi esse. Quod manifeste digiti tali naturae nostrae rationalis haud rppugnat. sed quam maximo colin Ρnit. Nain si de homo nequaquam usui rationiS renuntiat, S d tantum praepeditur, quominus re elationem rejiciat, atque dubiis vanis est opinionibus serroneis ad salisendum compositis aurem praebeat. Quinimo fides aeque ac Scientia. i. e. absolute certa est. Nam licet certitudo scientiae immediata sit, utpote perspectae internae necessitati innixa: ideo tamen minime major aut lutior statui potest certitudine si dei, quam is in diala. quum haec insallit,ili auctoritate dixit a sit sussulta. Scientia quid in majorem cognitae

rei rex elatae claritatem, atque ρliam naturalem illam admittendi animi alacritatem si hi conjunctam habest: attamen ignis coelestis. quo cor nostrum fido urra ac xiva repletum incalescit. vicem nequaquam explero, aut eidem exaequari potest; set hinc quoque fides. parti in quoniam auctoritati di inact inuititur, pari iiii

quia non tantum intello tus. Sed Et voluntatis mollis QSt. majorem scientia vim in vitam exserit, Et plus. quam haec, ad mores voluntati divinae conformandos sex perientia omnium saecul Orlim teste confert. Bonum est Scire, melius credere, optimum utrumque.

Porro fides scientiae basis est ac fundamentum, quae ab illa nec sSario progredi, et per illam continuo dirigi d ph pl. II s enim, de quarum intelligentia hicce agitur, μjusmodi

sunt. quas ratio sibi relicta nunquam in ni rei, Seu ex principiis perspicue cognitis deduceret. Uuare re elationem alio modo. quam Per fidem apprehendere non valemus, Et prout omnis nostra institutio at tuo educatio ab auctoritate ac fide incipit, ita quoque institutio ac educatio ab auctoritate et fide initium capiat necesse est. Insuper nisi philosophica rerum ris Platarum

disquisitio ad fidem continuo respiciat, eidemque immoto quasipedo insistat: ratio facile in illa instituenda eamdem ob causam.

quoniam res illaes naturales ipsius limites transcendi itit. Qiqile dumtaxat per revelationem in nole Seere pDluerunt, Rherrare, et phantasiae sallaciis decepta. istius portenta voritati sub stiluere posset. thide sine fides scientia re se lationis neque datur, nΗ-que firma ac tuta PSi. Denique fides absolute est neces Saria, Scientia autem haudqva litam. Etenim quae Desus nobis de se, Suisque operibus, ac praecipue ii aliari, intellectualibus, Aneelis et

17쪽

hominibus, revelavit, atque continuo per Ecclesiam Suam nos edocet, quivis cognoscere scognitione externa seu historica accredere potest, et etiam tenetur: ad scientiam vero sinternam horum omnium, licet imperfectain, ovehi non nisi paucis electis. naturali perspicacitate mentis praeditis, ac praecipue uberiori coelesti gratia illustratis datum, ad persectam autem pertingere

nemini est conceSSum. Etenim riae mus uti νιc Per sPeculum in aenigmate: ιunc autem facie a a faciem , et eum a se ar uerit, si mi Ies ei erimus: quouiam δ' iae bimus eum, si e uti est. . Ex altera parte autem minime timendum est, ne Scientia

fidem evacuet, aut ex animis nostris tollat. 0uamvis enim fides et scientia circa easdem veritates re elatas Versetur, idemqtie habeat utraque objectum: tamen quaevis earuiridem proprio innititur fundamento, si des videlicet auctori lati divinae, scientia vero cognitae internae rμi rationi ac necessitati; et ideo sibi invicem haud repugnant, sed potius se invicem multum adjuvant, quum fides scientiae afferat certitudinem ac frinitatem, scientia autem si dei alacritatem, et eapropter etiam majorem efficacitatem.

q. s. Divinio.

Veritates revelatae, quas no his Ecclesia Catholica fide divina recipiendas proponit, r seruntur alit ad Deum ipsum, aut ad rius opera, et post oriores rursus vel ad mundum generatim, vel speciatim ad naturam angolicam. humanam et ph Sicam. Una- propter Theologia dogmatica pro indole argumenti sui. cui necessario ad comino dari debet, ne scopo suo desit. in quinque di Spescitur partes. Duarum l. continet doctrinam de Deo: 2. d e mundo in genere:

. de ho mi ne; et 5. d e mundo physico.

I. z. muccine in hintoria TheoIosiae dogmaticae.

Priusquam ad exponenda doctrina se Catholicae dogmata accedamus, non abs re esso videtur. brevem disciplinae nostra praemittere historiam. Uuemadmodum enim reliquae disciplinae theologicae, ita et Theologia dogmatica non uno eo titinuo culta est

18쪽

modo, neque una Eademquct tradita est methodo: quamvis dogmata religionis nostrae. quae illa proponit . eadem semper immota ac inconcti SA a steteririt. Licet autem tres dixersas doctrinam si dei tractandi in selliodos distino uere, patri ηlicam. scholasticam Pt rrcen.

ti orem, atque hinc etiam historiam Theologiae dogmaticae in

ΡΘriodus prima seu patristica, a Christo Domino ux luct ad medium ae lim. - liris i ii η Do mi ii ii Aipse doctrinain suam, occasione oli lata, modo Simplici, populo, ad quem veri, a saei Eliat, ad conimo dato, sine omni scientifico ad paralii. quo haud indigebat, propnnebat. tilpote qui Drat ipsa ustritas. l id o edocebat. sicut Potestatem habens, erbiani itae omnes, quotquot rec Perunt cum ' . - SimpleX quoque erat mel hodias, qua A posto ii in doctrina rex et ala tradenda usi sunt. Pro rundam senio institutionis suae historiam Masini Oris collocant. quem ex aticiniis T. . in ipso Exitum nactis, atque miraculis ab ipso patralis, pri missum Messiam atque uti ix enitum Dei Filium es.se, ostendunt, doctrinamquct ab ipso traditam narrationibus suis intexunt, aut etiam . prout in epistolis faciunt. data opportunitalo. Ex indu Stria exponunt, non in Persuasibilibus rerbis, sed iuosleusione syiritus, et rirtutis, ut, sideria hominum non humana

sapiestitia, sed hi di ina nili, intelligatur. ltamen jam ipsi ad

dogmala, uti de corporum ressurrecti anu, des vostra justificationenc I raedestinatione. contra adverSariorum tibjectiones vindicanda. ea matris explicare, eorumden possibili talem atque cum Νapientia ac sane litate di ina congruentia in monstrarct c DR utitur.

Jui postolis Successsere Scripti res ecclesiastici, Patrum 4 p a s l O l ic D r um nomine condecorati. ut Clemen nnoni. . lenati v K M., Polu carpus. Hernia A. quihuΝ Rccensent auctorem epistolao, qua se A. Barii abae nomine cir-r arns Erlur, apostolicum dicendi, scribendi lite geniis imitati. sine adcuratiori dogni aliun dii inorum disquisition se instituta, atque ordine suste malis haud servato, Sed prout eorum. Alii thus cum ne bant, exigebat nece Ssitas, aut serebat occa Aio. Asermonem habitoro de robus divinis. Si vici simplici rei ab ornatu quaesito

19쪽

vacuo. Noli enim hisce hiris tam cordi erat, iit Acientiam, quam poti iis ut itae sanctimoniam inter homines promo Prent; et hinc malebant Christum, ejus lites religionem innWiΝ re ac vita. ium in se. tiam in ali in exprimere, quam ornare ad Scilio adparatii. Saec illo II. vero illium plures Essent, liii disciplinis pro- sanis probes exculti Christo nomen dedissent, atque Christiana 3 fidei hostes varia ej iisdein dogmata, praecipue ideo, qllod rationi humanae a uersentiar, impeterent: non poterat non fieri. ut isti illi iisdem armis, qitibiis a Rersarii rem 'hristianam adere- die hantiir, hos refellerent . eariique tueri satagerent, mySi riOrum re elationis di in a se internam rationem ae necessitatem alit saltem possibilitatem ostendendo: idque eo magi A, quum menti nostrae desiderium a natura insitum sit, ad clariorem in dies rerum etiam di inarum notionem eluctandi, eartim lite internam eri talem seu intelligetitia in assequendi. Neque asseri poteSt. N. Scripturam hujusmodi cona in inibiis ad ersari, quum Apostolus

nos admoneat, ut ambulemus Gyne, in omni Uere bono fructisterentes, et erescentes in scientia Dei, ') at lito Solummodo philosophiam ον κατα μιστον rejiciat. J. Tali modo igitur nata est scientia Christiana; atque Omnes Patres et Scriptores Ecclesiae. qui de doematibus sacri A scrip xerunt, dum ex una parto iiii alii uitior aeno Acunt, doctrinam ili initus re elatam, iii sinu Ecclesiae repositani, atque ab ea traditam absoluie persectam esse, ita ut nec dilatari nec perlici queat, ex altera parte simul. alii magis ac cuias ullo, ut ii minus ac quasi praeter voluntatem, profunda illius doctrinae scrutantur, ut salsae Acientia o phantasmata destruant, et nati o illi rationis nostrase desiderio veritatem comprehendendi, quantum id iidelicet fieri potest . satis. saciant. In hac dixina scientia persectionem Theolo ei, quin imo omnis Christiani reponunt, ut nominatim Clemens xl X. . qui illam ri ἀσιν, et id o Theolo eum seu Christianum Eadem instructum γνωτοκον adpellat. atque eam ita deseri bii:

autem est sirma et stabilis monstratio Forum, v tust ussumta Aunt

yer stilem, quae per Metrinam Domini super sidem a distentur, quae transmittit aa in saltibi ιitat θυι ρι scient in m et Per feetam e O mP r e hy H si o n e m. Ac mihi quidem ea ridetur esse prima salutaria mutatio, quae sit a gentibus ad sidem saecunda autem, quae est a fide in cognitionem. Illa nero

20쪽

sinens in eliaritate, a mi eum ia, quo a cos nos e it, ei reddit, quoa e synoscitur. Eι ortasse qui est ejusmodi, jam praeseemanit, ut ait si milia Au se ι is ' . Hinc et usum

philosophiae, cujus ope divina scientia iam in nobis, quam in aliis gignitur, non tantum ipsi ubique faciunt, sed et Theologo

commendant. Etenim rationi, ut ait Cassianus, non obest aermo rationis, et semper reritas rentilata Plus rutilat, melius- νυρο est errantes inmutationis curatione corrigi, quam censuraeserisitate clamnari 'st. Λtque Hilarius: Fi m non nudam tin- doctam) Aposto ιua atque inopem rationis reliquit: quae quampia potissima aci salutem sit, tamen nisi per coctrinam instruatur, habehit quidem inter clarersa tutum refusimai recessum, usu etiam retinisit constantem obtinendi securitacem; eritque, ut iu-βrmibus sunt post fusam eastra, non etiam ut eaηtra habentihus acleat interrita fortitu . Gutuu naue sunt eryo insolentes versum Deum aisputationes, et aestruenda rationum fallacium munimenta, et elerata O i ietatem ingenia e meryncla, uec carnalibus armis, sea spiritualibus; nee terrena Metrina, sed eoelesti avientia: ut quanta rerum Grinarum humanarumque ingeretio est, tanta ultra terrena studia ratio coelestia excedat.

Nimirum quamvis ad repellendos ac refutandos haereticos divinis Scripturis ac dogmatibiis, hoc est, propriis disciplinae principiis nitatur Theologus, ae praecipuum in iis robur ac momentum pugnae situm habeat: non tamen illis ipsis uti, nec ea tractare scienter arma poterit. Si scientia divinorum dogmatum sit destitutus. Omnem lamen malum philosophiae ac scientiae usum in neeotio fidei ac Tlleologiae iidem hiri respuuial: qui duplex es ne potest. Primun ille est, quando sola ratio credendi in scientia constituitur, adeo tit nulli assentiri domati libeat, quod nota auctoritate constat, nisi humana ratiocinatione capi, probariqii epol verit. Quam sapientiam humanam atque mundanam vocant. mmona mens , ait Hilarius, hoe solum sapit, quoa intelligit, set mundus hoc tantum, quoa potest, credit, secun m elements -