Théophile prètre et moine : Essai sur divers arts = Theophili presbyteri et monachi libri III seu Diversarum artium schedula

131쪽

purum' et lima illud minutissime' in mundissima pelvi, sive tia cina sicque lavabis illud cum pincello ' in concha testudinis vel conchilii, quae de aqua tollitur. Deinde habeas molendinum cum pistillo suo, utraque susilia ex metallo eupri et stagni ita commixto, ut tres partes sint cupri puri et quaria stagni mundi a plumbo. His ita compositis iandatur molendinum ad similitudinem mortarioli, et pistillum ejus circa serrum quasi ' nodus, ita ut serrum inde procedat grossitudine unius digiti, et longitudine modice amplius pedis dimidii ; cujus serri tertia pars inligatur ligno diligenter tornato ad longitudinem quasi unius ulnae, et reetissime s Orato, in cujus inferiori parte tamen in a fine longitudine quatuor digitorum, sit r tuta sive lignea sive plumbea tornatilis, et in media parte superiori figatur corrigia qua 'trahi et volvendo 'retrahi possit. Posthaec mittatur ipsum molendinum in foramen super Scamnum ad hoc aptatum inter duas columnellas V ligneas in ipso scamno firmiter fixas,

tournant. Aprἡs Cela Ie moulin sera placέ dans une cavlia, sur une baseadaptae mur cela enue deux petitos colonnes de bois solidement fixi es

132쪽

super quas sit aliud lignum eis insertum, quod possit elici et reponi, in cujus medio inserius sit foramen in quo volvatur pistillum molendini. His ita dispositis mittatur aurum diligenter Pu gatum in ' molendinum, addita modica aqua, et imposito pistillo

atque superiori ligno coaptato trahatur corrigia et revolvi permittatur, rursumque trahatur et iterum ' revolvatur, sicque fiat per duas vel tres horas. Tunc sui inritis' lignum ejiciatur, et pistillum in eadem aqua cum pincello lavetur. Deinde molendinum elevetur, aurum cum aqua usque ad fundum cuni pincello mo-Veatur et modico teneatur, donec quod grossius est resideat; inoxque aqua in haccinam mundissimam essundatur, et quicquid auri cum aqua exierit, molitum est'. Rursumque imposita aqua, repositisque pistillo et superiori ligno, iterum 7 molatur eo Ordine, quo Prius, donec omnino Qxcat cum aqua. Tali modo molendum est' argentum, auri calciam, et cupriam '. Sod

veau l eau, te pilon et te bois de dessus,

133쪽

aurum diligentius molendum est, et leniter' trahendum, -- piusque respiciendum quia mollius ceteris metallis est, ne sorte adhaereat molendino vel pistillo et conglomeretur. Quod si per negligentiam contigerit, quod conglomeratum est eradatur et ejiciatur, et quod reliquum est usque ad essectum molatur. Quo facto superiorem aquam cum sordibus de haecina effunde, inde

aurum diligenter in concham mundam lava. Dehinc insundens ei aquam cum Pincello move, et cum per unam horam in manu tenueris ipsam aquam in alteram concham sunde, et illud minutissimum quod cum aqua exierit serva. Rursumque imposita aqua' super carbones calesac et move, ae sicut prius minutum cum aqua ejice, Sicque facies donec omnino purgaveris '. Pos haec ipsum 7 minutum relava ordine eodem his ' est tertio, et quicquid auri susceperis priori admisce. Eodem ordine laxa his argentum, auri lcum et Cuprum. Deinceps tollo' vesicam pi-

134쪽

scis, qui vocatur huso ', et lavans ' aqua tepida tertio, incido Pa ticii latini, ae mittens in ollam purissimam in cum aqua, sine molli ficari per noctem, et in crastinum coque Super Carbones ita ut non hulliat, donec probes digitis tuis, si adhaereat , et cum sortiter adhaeserit, bonum est gluten.

Postea tolle minium Purum, et adde ei tertiam Partem cono hrii, terens super lapidem'. Quo diligenter trito, percute clarum ex albugine ovi, in aestate cum aqua, in hieme sine aqua, et cum purum fuerit, mitte minium in cornu et infunde clarum, impositoque ligno move modicum, et inde cum pincello

via M. R. - bis eam C. C. - Sie M. R. M. G. C. C. et M. parrissimam. - 4 adbaereant C. C. N. - s rei argentiam libris ι onatur M. R. in libris Ponatur C. C. - . cum aqua addit c. R. exsequentibus errore illatum.

est honne.

135쪽

imple omnia loca', in quibus aurum velis imponere'. Dehinc pone ollulam cum glutine super carbones, et eum liquefactum fuerit, flande in concham auri et lava illud inde. Quod cum essu deris in alteram ' concham, in qua purgamentum Ser vatur, rursus infunde gluten calidum, et tenens in palma manus sinistrae, move diligenter cum Pincello, et pone utrum volucris Spi sum vel tenue, sic tamen ut glutinis modicum sit, quia si superabundaverit, nigrescit aurum et non recipit fulgorem. Postquam autem siccatum fuerit, polies illud dente vel lapide sanguinario diligenter limato et polito super tabulam coria am GP illa lem ac lucidam. Quod si contigerit per negligentiam glutiniS non bene cocti, ut aurum in fricando se pulveret', vel prae nimia spissitudine se eleuci, habeas P nos te clarum Vetus sine aqua Per cussum, et mox cum pincello de eo modicum ae leniter super aurum 7 liniens, cum siccum suserit denuo dente vel lapido

loca omittit ed. R. - . Ponere C. C. - in aeris in aliam M. R. - iso M. R. - bene ortiti it C. C. Deinde aut ed. R. pin M. - ε Me re te C. C. puluerit M. G. rus, exiret C. L. Pulerit M. R. - γ xurera. iam addidimus ex C. C.. qui tiriter Ed. R. sinus. - ε de tino C C. et M. n.

paration toutes les places ou vous vOulea appliquer cle l or. Metto hine pelite mamite fur des charboris avre de lacolle; et loraque cette colle sera liquύ- fisie, verse la dans la coquille ou est i oret lave te avec. Αpias i 'avoir verssi dans une auire coquille dans laquelle la la-vure a friournέ, veram de nouueaude la colle chalide, puis tenant la co-quille dans la paxime de la main gau-

136쪽

Dicabis . Hoc modo aurum, argentum, aurical cuni et cuprum in suis locis pones et si icabis.

CAPUT XXXII.

Si vcro neutrum habueris, et tamen OPus tuum quoquo modod corare volueris, tolle Stagnum Purum, et raso minutiissime, mole' et lava sicut aurum , et pone eodem glutine in litteris vel aliis locis', quae volueris auro vel argento ornare, Ut Cum polieris dente, tolle crocum quo seri Cum coloratur' perfundenqillum' claro sine aqua, et cum Per noctem steterit, sequentidie eum pincello cooperies ea loca, quae Volueris deaurare'; Ietera habeto loco argenti U. Deinde faeies subtiles tractus circa

nouueau avec la dent Ou la pierre. V ita comment uous posero et is t- term l Or, t argent, l'auricatque et lecta iure dans les places convenables.

137쪽

libros literas et solia et nodos ex minio cum penna, et Paraturas vestimentorum ac caetera ornamenta.

CAPUT XXXIII .

Si ipsum aurum molere nescimus, eundum est ad aurifices ut illud molant sicut suam deauraturam molere Consue erunt. sed tamen satis subtilius ad Vestrum quam ad suum usum, Pt penitus cum vivo argento miscendum. Tunc deauratura illucruda, vel aurum cum vivo argento, Per Cortu In cervi extorquenda est. Vivum argentum exibit; aurum remanebit, tamen vivo argento inscctum adhuc omnino. HOC ergo aurum cum ViVO argento super teStam Ponendum est, testa sive levigata vel planissima, sine asperitate, sine raVernulis. Quae super car- hones leves' et lentissimos ponenda est. Sed hic opus est summa

ε Sie M. R G. iam M. C. C. voeabulum omittit. - quae sequvnlux rapita quinque quae in sola . leguntur. pe sima verborum distinctione obscurata, quam taeite eurreximus. Ea quinque capita non idetitur με Thoophili. - Editio Latigas . - 4 l nos logendum l.

Si vous ignoro la mani ἡre de mou-dre l'or, alio uouver les oriavres. Iis votis te moudroni comme leur propredorum, mais Ceperidant uri Peu plus fin qu a leur usage, et en te mittan-geant copi et ement de me ure. Vnus sereL passer a travers une penu de Cersce genre de dorure ou cet or m6langetle mercure. Ita mercure partim et tror restera, mais encore chargi une forte lose de mercure. Il saut ensuite leplacer sur une piἡce de terre culte, a planie ou tias-unie, qui n' ait aucunerudesse ni cavit ε. On la posera fur des

138쪽

diligentia : nain si purum acriori calore aurum torrentur, mox calescit, ita igne vivum argentum torrendo ' non essundatur. Sal ergo tritum et ustum subtilissimum auro miscendum est, ut pariter sine intermissione conteratur et spargatur. Et hoc stat spargendo et Conterendo, terendo et spargendo, donec vivum argentum evanescat Super sumum. Quod tamen totum suscipitur suspensa scutella desuper adipe inuncta. Tunc postea pulvis auri in hac inis lavatur diligenter, sicut minium lavari Solet, excepto quod aurum sua dignitate tractandum est. Tunc pulvis lavatus et siccatus est et in glutino ponitur. Gluten autem de vitulina charta erit. Quod in testudine tenui positum,

SemPer Super aquam calidam erit . ut gluten sit solutum. Tunc penna intincta scribetur.

139쪽

CAPUT XXXIV.

Accipe massam auri et delicatissime cum lima serrea limabis et pones in vase vitreo cuin aqua ἰ deinde tolles et super ina morem Porphiriticum tere. Accipiesque duas partes salse ' gemme et modicum sulphuris crocei; et misces cum auro; tamdiu queteres, quousque totum sit dissolutum. Tollesque et mittens in vase uno, ablumque in quarto vel quinto vasis diligenter de uno in alterum. Quando vero optime totum fuerit, mittes in cornu ejus. Distem Peraturam quae eum distemperabit, cum de eo scribere volueris, sic facies. Gummam Arabicam cum aqua in vase vitreo distemperabis, ponesque ad solem ut liquestat. Liquefactam misces Cum ea acetum tantum quantum sit aqua Si non habes acetum, de optimo Vii O misces ; et iterum pones ad solem siccare, bulliesque aqua ad ignem in patellam; acci-

140쪽

piesque moniaculum et pones in a tua et statim liquefiet, Da tabitque desuper suscipiesque illud et misces cum Arabica ;movebisque eas insimiliter, reponesque in vase optimo ad se vandum , quanto tempore Volueris. Et haec erit distemperatura ad scribendum de auro. Igitur quando de auro scribere volueris, pone aurum molitum' in Par issima patella, ad hoc opus do aurichalco facta, et mitte super carbones, ut fulgorem modico recipiat. Tunc pones in cornu ut dictum est, accipiesquo' de cotho parumper et mi Sem eum auro in cornuque miscebis quotiens de eo scribere volueris. Cum a ratem Scripseris de eo . dimitte siccare et de emate ' polies. Hoc solummodo de auro et aurichalco poteris su ere.

CAPUT XXXV.

Aurum l argentum, Vel cuprum aut aurichalcum cum cote

i Milio moltitiam. ilao aee eaque. a Scribendum videtur hie et e. 35 -atile.