장음표시 사용
821쪽
liavit, solum me reliquum fecit ilm Ση. In primis nemo illic mortalium prae ter te nune est ; cui debent aliquid studia mea, posteaquam heul amisi charist caput D.Iohannem Iactum Pontanum,etiam e Via Nisi si etiamnum in pectore CL Scriverit nostri, amoris erga me pristini vivat scintillula. Nam de Heinlii allectu vereor ne certi aliquid sperare mihi liceat; quippe quem versilis animi hominem de in
amicitia inconstantem esse perhibent. Ulut sit, ipsius benevolentiam tantopere no ambio, modo tu me favore, quo soles, prO- sequi non desinas. Salmasio equidem, Viro celeberrimo, seculi nostri Varroni, innotescere vehementer discuperem; si idoneus mihi pararius de proxeneta obtingeret, qui animos nostros mutui amoris viniaculo conjungeret , aut saltem ad amicitiam
ipsius facilem mihi aditum pararet. Huic
rei cum neminem te aptiorem sciam, peramanter rogo, imo omnibus abs te precibus contendo, ut fidelem hac in parte operam mihi praestes, Sc quacunque poteris ratione spoteris autem plurimis in tanti viri favorem benevolentiam conciliare mihique comparare studeas. Ut vero ipse, fortasse ardui, hujus negotii initium facerem& velut fundamentum ponerem, literas
Salmasio inscriptas exhibendas duxit quas velim prima quoque occasione Lugdunum Batavorum, per bonae fidei internuncium, ad Salmasium perserendas cures; verum non sine adivnuis tuis literis, quae nostris gratiam pariant de auctoritatem. Epistolio meo comitem dedi Simplicii Commentarium in Spictetum, manu Clariss Meursii ad exemplar Manuscriptum diligenter emendatum , quem ipsi fore gratissimum confido. Caeterum nullus dubito , quin lucem aspexerit Tractatus tuus de Origine Idololatriae. Si ita est, obsecro te istius libri unico saltem exemplari me bees atque impertias. Quinimo nisi grave tibi nimis
sit, masorem in modum abs te peto, Henriei Canisii Antiquas Lectiones, quocunque tandem pretio , isthic coemere, de huic Bibliopego nostro domuitionem paranti committere digneris: cui in mandatis dedi, ut meo nomine solveret quicquid petieris. Vchementer enim indigeo istius libri usu. Quod me attinet, tot um nunc
habet Saxo meus; quem tandem aliquando post tam diu flustratam multorum ex- penationem publici juris facere constitui,
Deojuvante& vitam ac valetudinem ci menter suppeditante. Vale, Viremine tissime, de me, ut soles, ama. v. u. Junii , ni
NEscio sane, Vir celeberrime Sc amico
rum maxime, an Dantiscanus ad vos iturus certaminum nostrorum initia proculdubio exhibuit, in quae conjecti sumus a malefico 3c ingrato discipulo. Nos stamus pro Gratia universali ac sussciente, quam cum speciali Electionis gratia nihil pugnare
existimamiis. Nisi illam asseramus, non vitidemus quomodo Euan selium satis plenὰ
docere &justitiam Dei damnantis eos, qui non credunt in Christum,tueri possimus. Sed sunt qui hanc doctrinam dicunt putidam de humani cerebri figmentii m. MDrum inter Theologos Christianos esse, qui secius quam Jurisconsulti de favoribus humanis,de lavore divino sentiant.Illos enim prudentes juris ampliandos censent. Nunc iterum exemplar mitto Thesium nostrarum, si prius serian non sit redditum.Syn diis Suyd-Hollandica nuper Roterodamicoacta de Liticula Scholae nostrae ad Sen tum simul de nos scribere non dubitavit, Scnobis improperare haereses antiquitus damnatas,tabellianismum,Photinianismum, Pelagianismum,Socinianismum, imo Sadducaeismum de Atheismum , de quibus ne per febrim unquam somniavimus. Respondebimus conscio senatu, qui hoc ipso die
nos in Curiam vocat,ut de hac re deliberaretur,x qu controversiosum est prudenter sopiretur: quod ut fiat, Deum veneror. Vorstius de Glaneus harum latores, viva rum instar epistolarum erunt,'de statum nostrum vobis prolixe cxponent. Quapropter ego nolo latius. Bene vale, Virorum
maxime de salve a nobis πανοικι.
aerem. m. Sex- Ciar. Tua,tii ela lac xl I. secundum veterem observanti σω,
822쪽
vir elarissime, Domine obser tande,
I Amdudum gestit animus aliquid ad te lita
terarum dare,quibus significarem, quanti faciam, quod tibi innotuerim. Merebatur id sit mma humanitas tua, qui per Varios amicos meos saepius me salutari, benevolentiamque mihi tuam declarari volucris. Impellebat me admiratio eruditionis tuae. Ei proposito exequendo , quae hactenus defuit, nunc data est occasio. Neque enim debuit, sine literarum s miliariori alloquio, te adire libellus hic, iqui his diebus ex Musaeo meo erupit:
quem, quaeso, ita recipias, ut ab aestima. tore tui pro istum, receptum ita judices. in nec veritati amicum, si sorte, ollicere, nec ea, ubi non assecutus fuerit, carere permittas. Certe enim tuum est in hoc negotio veritatem Clarissimam facere, qui
eam Sc prophanae Mecclesiasticae Historiae gognitionem, sacrarumque literarum peritiam, itaque subaistum judicium habes, ut melius quam quivis alius ea de re disserero possis. Meum certe nihil nisi voluntatem sacras Literas illustrandi consensumque cum orthodoxa Ecclesia laudari , aut potius probari volo. Magnus, ut a lint . est vir ille , cujus sententia a nostra dissidet. Quem tamen non pos- suiu mihi persuadere serio id spectas te, quod quidam volunt, ut Papa non sit Antichristus. Potius est, ut credam, voluisse ipsum ostendere , quo locis is , tanquam Antichristus, habendus sit, qui nihilo me. Iioribus encomtis in S. Literis assiciaturia, quam quibus Cajus aut quivis alius Impius , Idololatra, Tyrannus, Impostor, assici Iotuerint. Si tamen alia mens ip sius est, αγιπ-ἀώ Ego cum magno isto viro litigare non volui, quod quovis tempore mihi licebat, quid in istis saeris textibus dici putarem, exponere visum est. Si alius altior judicat , praestare non possum. Comparet dicta, Lector,& verum vincat. Tu vero, vir clarissime, si me judicii tui certiorem feceris, maximo me affeceris beneficio. Vale & bono Literarumperenna. wab Li I. n. Cur. Tua observantismm,
Eminentissime vir, Amice maxime.
CV M ad vos rediturus esset amicissimus noster Fontanus Medicus , qui por aliquot dies nos Da ventriae dignatus est praesciuia sua, dimittere eum nolui sine Literis meis ad te, quem ego perpetua Observantia mihi colendum sumsi, de cujus memoriam non nisi cum vita deponam. Rus aictinus mei testimonium perhibebit hic noster, qui has ad te deseri, eademque opera renunciabit, quanto cum honore, cum de praesens adcisci noster Iiendornius, sermo nobis fuerit de clarissmo Dominovossio, non sine ingeminatione illius voti, ut is diu nobis sit sit perstes. Utinam vero,
Vir clarissime,occupationes tuae, quas prO- movendis Literis perpetuo impendis, aliaeque curae domesticae tantum otii tibi con. cederent, ut ad exemplum Fontani excursione aliqua in hasec oras, sita villimoque amicorum alloquio ac hospitalitate, naeniatem a 'iquatenus reficeres: iret id nobis supra quam dici potcst acceptum. Optamus id quidem vehementer i ted si respicimus
incommoda ingravescentis aetatis , Voto isto potiri vix licebit.Spero autem me circa Nundinas Amstelodamenses, si Deus volet , in vestram urbem venturum. tunc de te videbo, coramque Jucundum os oculosque suaviabor. interea summo indesiderio exspcchamus Literas aGmnovio, vel potius cum ipsum,ut subeat apud nos Pro fellionem , ad quam illum vota de studia nostra jampridem destinariint. In suis, quas ante tres menses ab eo accepi, valde miseratiir jacturum nostrarum Literarum quibus statum & conditionem huius Pro. fessionis pluribus perscripseram ι ideoqtie iam in alium id munus Collatum esse cxistimat. Respondi autem, rem adhuc esse integram , nostraque intcrccssione ei sectum, ut Proceres nostri, reditum illius se expectaturos, promiserint, modo certiores ieddamur, ipsum hanc vocationem suscepturum. Postquam redux sectus fuerit in Hollandiam, sine dubio te compellabit, antequam ad nos scribat, vel ipsum se stat. Rogo itaque, Vir clarissimc, ut rei
Literariae hoc ossicium praestes, optimo aucGrono vio calcar addas, ne ulterius tergia
823쪽
versetur, oblatam hanc felicitatem, quam multi concupiverunt, pauci vero sunt adepti, serio amplecti. Experietur sane, rebus ac studiis suis hac ratione optime consuli, multumque praesidii in amicorum benevolentia hic sibi repositum esse. De Professione Trajectina necdum aliquid
eerti est statutum. Deliberant adhuc a quorum suffragio res pendet. Fervor iste, quo pridem serebantur ad tertium Juris Prosellarem vocandum , videtur frigore aliquo contactus. Interim nostra sorte hic contenti vivimus, si non aeque splendida, certὰ non minus quieta, &stadiis nostris accommoda. Nostrum quondam spectrum nocturnum Trajecti jam moratur. Si is favorem illum, quo nonnulli e primariis in nos propensi videbantur, poxerit imminucre, sine dubio ostendet se ea in re non alium quam a multis bonis viris, quos arrodere consti evit , hactenus cst cognitas. Nisi molestam tibi est, Vir clarissime, data occasione uti me insinues ingratiam clarilli mi Domini Lyraei, sum in pere rogo. Eam quippe commendationem mihi multum utilitatis allaturam certo scio. Deus Optimus Maximus te, vir clarissime, cum tota familia benignissime
protegat. Dabam desotisma Tisa Eminentia
I. Christonius. gas in quo nunc versemiar pulvere. SynodusSuydhollandicaRoicia anai nuper celebrata, ut de ProselioresLeidcnses pessivi e de nobis informati videnturiquippe qui literis suis tum ad Magistratum nostrum, tum ad
Collegium Scholasti eum S: Ecclesiasticumdatis deplorant quod Schola dc Ecclesia
haeresibus variis contaminetur , quae hic fuerit praelustris ossicina Veritatis Orthodoxias. Putant enim hic fovet i Sabellianismuin, Pelagianismum , Semipelaga nismum,Photinianismum,Sadducaeismum Atheismum. Vix Monstra horribiliora Orcus habet, quam apud nos stabulari credunt optimi illi viri. Nimirum quos dogma de universali te sussicienti gratia non poterat de ponte dejicere; illi tot ab antiqua Ecclesia damnatis haeresibus erant gravandi. Miror vestros tam praecipites fuisse, ut se ad aemulorum nostrorum prava desideria rebus nostris immiscuerint &praejudiciis suis gravare voluerint. Spero Deum& Magistratum illius Ministrum remedium inventurum tanto malo S morbo. Pre.
eibus &Consilio nos juvabis,ne causani bonam male agendo perdamus. Bene Uale. de salve παν tam a D. Bergio, D Villio
me, Virorum Optime, maxime. Brem. Aet q.
PLacuit, Vir maxime, harum latori, praelustris Proconsulis Dantiscant ab Hobten filii profecto, in Academiam Lei-
densem prosccturo, in conspectum tuum me venire parario, ex quo didiccrat omnibus bonis adhuc a me missis fores Musarum tuarum misse apertas Patere igitur Virorum amicissime, ut de hic cxperiatur id nos ex vero sibi testatum fuisse. Concertationum Scholasticarum, in quas nos Zelotarum quorundam importunitas conjecit, ἀπισο - Miao quoddam mitto, ut intelli.
vir e berrime,Domine & Fautor observande ,
P Lus tibi debeo , quod me Literis tuis
manu tua scriptis dignatus es, quam si per Amanuensem nitidius, ut ais, scriptae encnt. Nec meas ego nitore quam asse,ctu aestimari epistolas malim. Candidae mihi quam politae iussis placent. Si itiust, ut scribis, illustrem Virum H. G este
Authorem Commentarii locorum de Antichristo , isque ita sentit, ut is Commentarius prae sie ferre videtur i doleo sandipsus vicem ; de hoc mihi restat dicere quod solent Rabini non absurdὰn m n , Ν Σ. Ego verbde Authoritate ita
824쪽
stripserant, non quod omnino ambigerem, quis esset, aut qliasi ignorarem, magnos c-tiam viros labi posse, & eorum plerumque
magnos lapsus est e.; sed quod ad illum ipsum virum illustrem hoc scripsisse, vel
saltem illa mente, quae omnis Ecclesiae Re- formatae scientiam uno ii tu tollit, scripsi Lia nollem, idque illo viro indignum, atque eum scopum , quem indigitabat Epistola mea longe minus absurdum judicabam. Mihi vero dolet, sita aestimo eruditionem tanti Viri) accidisse, ut, qua in re laudatorem ipsum me habiturum confidebam, si quid conatus essem, in ea haberem adve rarium. Nam si quis putet, ea me causa delatum esse ad hanc scriptionem,ut me componerem magno viro, isnae ignorat plani csime. Utinam voluisset ingenium sui ina veritati accommodarer Quam exacte, quam erudit Φ, quam ornate, quam copiose, ac- perspicuὰ idem argumentu, contra his clarissimis Scripturarum testimoniis, Prophetarumque comparatis vaticiniis, phrasibus enucleatis,aenigmatibus solutis,addita luce
Historiarum, gravi de solido interposito de singillis rebus judicio potuisset illustraret Quam gestirem in illis confertissima doctrina Commentariis habitare, quae imaginor ab ipso proditura fuiste , si verum
quaerereti Nunc rei indignitas miseris nobis pueris, qui alioqui tantos viros vix
contra contueri audemus, vocem extOI-
quet. Quod si videt, multa superstitiosὰ ac
tyrannice geri in Papatu quae certὰ tot ac tanta sunt, ut animus pius non posse non cohorrescere) suadebitne nobis, utredcamus ad illud regnum Superstitionis & Tyrannidis 3 Et annon videt, Superstitionein& Tyrannidem capitales Antichristi notas ei le3 Si quid verb etiam in aliisEcclesiis non
probat nec miror: sunt enim variae Ecclesiae quaedam plus, quaedam minus de Antichristi doctrina & moribus trahentes haeccine illas sanandi commoda ratio erat, ut persuaderet nobis, Papatum ut Antichristianum non damnari sacris Literis, in quo tamen multa superstitiose de tyrannicὰ sunt , ut scit. ad illum tanquam sinceritatis exemplar redigantur de reformentur. Metitur omnia Doctoribus antiquis. P
tes nos Vir excellentissime in omnium Optime crudire, quantum deserendum st
Doctoribus vel antiquissimis extra Scripturam loqtientibus ι & an hodiurnus Papatus cum antiquis illis vere Doctoribus, non si ductoribus consentiat. Hoc tamen, quod de Antichristo nos docet, scio, quod n caveterum Doctorum sit sententia, nec Pontificiorum. Sed quo dilabori Neque enim
tecum,Vir excellentissime, mihi agendum cst, tanquam cum ipsius advocato: qui tibi, ut rerum harum gnarissimo & locupleti arbitro conatum de studium meum, ut aliis piis& doctis Viris, vehementer cupio probari, qui alias non perstinctorius laborum meorum sat tenuium laudator es. Qua fiducia audeo a te contcndere , ut & consilium meum qui non tam in H. G. illustri Viro, adversarium legi, quam occasionem
datam de iisdem rebus, de quibus ille dixit, &pro Conscientia de pro Oiscio dicendi, non omisi in benign8 iii terpretciis , lapsus meos ac defectus humaniter feras
indices. Quod porro me ad similia veteribus elaboranda exstimulas, pro lege accipio: & in eo sum, prout cura mihi domandata emagitat, quantumque labores quotidiani permittunt, totus. Fateri tamen audeo tibi, Vir eximie, non mediocriter studium aliquando nostrum hebetari temporum an hominum iniquitate. Qtiis enim multum laborasse, torsisse se noctes & dies,
collegisse, scripsiste. descripsisse, si persecta
cum blattis tineisque certare debent 3 Nihil
ego magis cum ossicio meo atque scopo studiorum con unctum invenio, quam ie-dula meditatione Scripturae sententiam cxgenio lingitae illustrare. In istiusmodi genere aliquid nonnunquam nascitur apud me, quo ut mihi ipsi profecisse, ita me rudioribus prodesse posic videor. Inter ista est Iobus meus. Sed experior hic tantam editorum i qui respuunt quicquid non statim sortem cum centesima redditurum elum orostatem, dum a Typograpitis sunt autem qui dimidium impetasarum pro copia sua vellent subire in rogantur, ut mihi videar a Midis istis stultis δ ingratis operam meam ut indignam luce & oculis hominum ignominia notatam domum reserre:
quod indignum de intolerabile et t. Si siepergitur, pereunt studia At tandem nihil nisi fabulae de cantilenae legentur. vide quo me abducat humanitas tua. Ita enim te abutor
825쪽
abutor, ut mihi jam videar Quod aliquando vix effiigimus, quum lubenter scribimus& tempus, ut mihi nune, Conceditur. Convictor enim meus Eques Polonus,qui his Literis aditum ad tuam comitatem quaerere voluit, in tempore me de itinere suo admonuit. Sed hic abrumpo, Vir eximie,teque divinae curae commendo. Vale, & me ama. Scribbbam die I 8. Ca T. Observantissimi ,
quam longum meum discessum a patria, &a te futurum putem, ex illis intelligero
Poteris ι me fere adhuc per tres menses hic commoraturuin,si mihi id esse emolum CD-to sciam. Exercitia tam animi quam corporis , quaeque me digna putem interdum tracto. Dilectum tuum filium Dominum Isaacum saepissime inviso, S: gavdco illam ipsam convcrsandi cum illo iacultatem obvenisse hic mihi rursiis, quae Amsterodami.
Quod superest etiam atque etiam rogo, nC meo nomine dilectissimam coniugeni, dci filios tuos charissimos graveris salutar .l Celeritati mearum Literatum ut indulgeas, utque me inter tuos ames ad nacam Observantiam. Vale. Excellenticinae Domine.
VEreor ne Literarum a me ossicium requiras, quod pro summis tuis in me meritis jam saepe misissem , nisi usque admetini ex Italia distulistem reditum, cujus forsan celeritatem miraberis. Istis itaque literis complectere placuit, me salvum M sospitem huc ex Italia rediiste , felicissimumque finem meae imposuisse peregrinationi, sic quidem ut ego qui ingredi il-
Iam dissidebam, semper magis adversos rerum exitus metuens, quam sperans secundos, animadvertam summam Dei ter Opt. Max. in me Conservando clementiam. Multas casus me tibi varietates, itineris incommoda, quae optabiles in experiendo fuerunt minime , nihil attinet exponere, quoniam confido securam illarum reco dationem , tandem jucundam allaturam delectationem. Q iid tantarum gentium, nationum, linguarumque varietatibus delectabilius t Helvetos, Grisones populos more humanae cupidinis vidi non minimis dissicultatibus emensus Alpes perennis nivibus obrutas, illas cum ascenderem in . lentia itineris interdum timebam , nam Omnia natura opere velut atque consulto praeceps. Basileam quoque tetigi, unde Argentoratum proficiscebar, ibi invisi D. Frcitas hemium. Is plurimam salutem tibi, excellentissime Domine, jussit nuntiari. Ejus viri ingenium, a multis admiratum, Argentoratenses non magni faciunt, sicuti
ab iis, qui quotidie simul ibi cum illo viavunt habeo. De toto statu meo si scire curias, quid hic nunc post reditum agam,
Gemum tu- , Datum Lutetia Parisiorum die qui exeegeuti C. Nomini tui
xiii. Septembris ela Iae xli. Omnia inscia dor , Ernestus JohanesCrcut
Clirissimo S incomparabit Viro
D.D. Godestidus Cretschmarus. DA veniam, Vir Clarissime, si etiam
nunc mihi gratulor, ac pio quodam animo depraedico summam illam virtutem tuam & humanitatem, qua me non ita pridem accipere dignatus es,hominem ignotum & parum a se commendabilem, nisi sorsan vel cultu tui,&Observantiae prosecsone, vel Literis Meursanis quas exhibui. Quanqtiam non magis istis adscribo, quam virtuti tuae, quippe quae tam generosa est, ut neminem bonum ab aditu excludat, admittat omnes, si non hominum, altem humanitatis causa , ne non semper optimus sis. Rara bonitas in tam illustri dignitatis ac famae fastigio, quo tua te Virtus de D ctrinae meritum eminere voluit , sed quo rarior, eo majori laude dignior haberi in retur. Quanquam satius duco silentii Religione venerati, quam exiguissimae scimptionis
826쪽
ptionis conatu deterrere : ea enim magnitudine anam i cs, ut malis te virum bonum
esse quam dici, ac propensius facere quam audire praeclara. Quae incredibilis tua bo nitas in eam me libertatem excitat & fidu- Ciain, ut non solum gratias, sed masus etiam beneficium tibi me debere velim. Panegyricum eni in iermonem, quem ante Hennium, cum adhuc Sorae vivercm, meritis ac
memoriae claris limi viri Domini Johannis Meuisii corisecravi, ea qua decci reverentia ad te desero, desero autem non sui, non Autoris, se 1 humanitatis vestrat, sed algumenti, id est, Meursii fiducia securus. Accipe, Vir sum me, A siquid exorare me patetis in honorem Meuisii tui, lege & ccnse: illud cu)iusvis est, hoc judicium requirit,
δί imprimis tuum,ci'us tanta me Sc omne literarum nomen incellit observantia at-ue authorit , ut omnibus me compeniose probatum iri existiment, si tibi me prius, S nominis tui patrocinio probavero. Da veniam, clarissimς Domine, Ne siquid vel pravi erit, vel a rubigui, pro libera judicii tui authoritat c, Sc quo teneris gratificandi hominibus studio, mone re corti
ge,admonitio tua tam grata mihi crit quam honorifica ac salutaris;inter eos enim sum, qui a vobis moneri partem laudis putant de eruditionis. Non possiim equidem non vereri, ne aut ignarus videar virtutis vestrae ac dignitatis, aut oblitus meae cum modestiae tum tenuitatis, quod tam exiguum pietatis erga Praeceptorem documentum judicio submoam tuo, de quod majus nomen est, tempora tua morari audeam, quae non nisi publico literarum bono destinantur ι sed solatium habeo humanitatem Mpraecellentem animi tui moderationem, quae tam magnanima est, ut etiam publiadprodesse putet, si quos ipsa ornate possiaut iuvare plurimum .is Accedit praeterea Meursii nomen, quod facile inihi veniam a te impetrabit, qui tam bonus quam doctus es. de bene de ingeniis mercii non alia causa velis quam quatentis Viro bono dignum est. Vale, gloriosum sectili decus, decusque nostrum, de libertatem hancce meam, si non alio nomine, saltem pieta-ytis proscisione, de fiduciae erga te meae vel vel excusa. Deus te conservet tam
semper. felicem , quam semper comovimus optimum de benignum.
NON erari tanti , que m 'amicissimus
Collega meus D.Lindanus tibi com-mcndaret, dein notitiam benevolentia'-que vcstram insinuaret. Jam vel hoc nomine Hesychii editio ulli scit, quod ta tam rem mihi πιιτ' χιω consecerit. Tu enim eruditorum eximie de tanti in or literato nominis de meriti prolixὰ omnia polliceris,quo illi sperare improbum fuisistet, nisi τις, ιλ. . σου innotuisset Hesychium autem tardς de cunctanter, hortantibus Collegis alniciss. D. D. Lindano de Cocceio apprehendi,vergente quidem huc
de trahente prona inca voluntat C, rapiCnt Cautem necessitate pend rci ob publicam utilitatem dc ad exornationem muneris suscepti l at repellebat conscicntia tenuiolatis , quα op ret tanto Grammaticod citorem operam admoveri. Caetervmi,
quod intelligo de eruditissimo Viro, filio
vestro, cum cogitare de liac re, id me tantum reprimit, quantum tala pollicita impellunt. Itaque velim scire , quanti temporis res fit de quantae lubentiae. Si enim magnopere velit M in propinquo spes cxitus sit, rcsilire me praestabit de locum c dere incliori. Sin autem, fervide urgebo εώ τὴν ἔμρον, fretus vestratam benigna pollicitatione, simulque aliorum in gnium virorum, qui Symbola conserro ultro etiam promiserunt Tui autem,Vir maxime, exemplaris cuius usus erit, significabimus, de post brevissimi temporis ustiram, fide optima, remittemus. Plura hoc tempore incumbentibus aliis de tabellario fe-ilinante, non addo : proximis prolixior ero, nisi ostendendi minis inhibeat. Publica a Domino Lindanointelliges. Vale , de nos ab his initiis amare pergo. Salutem autem plurimam Domino Barlaeo, Vno summo, praetcr tuos, de inter eos Clarita
827쪽
sinum Isiacium, quent tibi α Reipublicae
Litetariae Ucus vesit diurnare. Raptim ad diem T- οῦλοις , xvi. M Octob.
SUmmo cum gaudio accepi ab his, qui
Amstelodamo veniunt, prospera tentii valetudine, quam bono publico propriam tibi faxit , Deum veneror. Misi nuper Exercitationem de Olculo, in cu.jus pag. 4 . si inspexeris verba tua, non verba has quaerere, aut ciores, ut inquit ille, videbis,sed quae dicere vetat ingenuus pudor. De Nobilissimo Salmasio diu est, quod audio, venturum, mallem felicite advenisse. Non turpe puto talis Viri dextra cecidisse, honorificum vero, amica. Ego post responsionem illam ad vernacula deflexi, quibus praelum hic sudat. Meditor &de Tabe quid, ac Hydrope. quale dedi de
Calculo. Tu, cum aliud vix postis, conatum proba, &discendi desiderium, quod ipse instillasti. Consulis filia cras nubit Capitoni , qui soceri favore Senatoris Dor dreclitani munus jam biduum obis, ant quam ut Christiana Charitate cedere pares ij imptivit sponsi. Mallem tibi uni& seliadesse, quam turbae n uptiali. Sed vel absens nobis aderis, Sc si quid ad fallitem hoe,
non omittetur iliae spumans patera. Vale,
Nobilissimae mori tuae M eximiis filiis amicissimὰ S. D.
vii Clatissime & Celeberrime, Amilae conjunoctissime,
HA, Literas trado D. Iunio filio D.Iu
nii olim Parisiis apud procercs n stros magni norninis.Matrem habet matre nam honestissimam , quae hunc situm filium amicorum consilio huc misit militatum, Jussitque.ut occasiono data salutaret posteros nostri Junii του μα- ίr. Statuit igitur hoc exequi apud vos, oc memoriam renovare stirpis communis.Scripsi ad meSaraviusSenator vir doctillimus ac doctorum amator, se vidisse Panacistas, sic enim loquitur, Doctissimi vos si de Idololatria, de mirari quod sine praefati ine emissae me.
rint. Causam ei aperui in mea responsi ne. Vidi sic in transcii rhi libellum Ania notatorum in Cassandri Consultationem, cuius usiiram obtinui spatio biliorii. Si prostarct eum cum otio expenderem. Mira item mihi videntur quae ci tali Viro Pap tui conceduntur. In miserrimos seculorum fines incidimus. Deus meliora. Quem tiabi&tilis, vir Clarissime, propitium de in
omnibus faventem adprecor. Vale. Tum se tuorum omni ossisio cr assectu, Andreas Rivetus.
CCCXXVII. DIU sane est. Virorum & Amicorum
maxime, quod nequicquam colloquimur. Matthias noster Moesum iriiriens, postremae vicem fecit Epistolae. Cura valetudinis vestrae de amor calamum n ejubent corripere, quo te lacestam. Quae nos intemperies homullorum aliquot infrunitorum agitet, ex publica crcdo, se ma nosti. Quum enim dogma de Universali ac sufficiente gratia illis non vide retur sat virium habere ad defamandum nos in Belgio vestro, de apud amicos alios in Academiis de aulis Principum, affinx runt nobis haereses nefandas, Sabellianio
828쪽
mum, Photinianismum, Pelagianismum,& nescio quid non. Α Synodis vestris ea
de re moniti sumus , quibus ante menses aliquot nos excusavimus. Earum Deputatos nunc Hagae congregatos rem arbitrari audimus. Utinam feliciteri Haereses&Schismata, quae dividunt Ecclesiam, aversainur. Veritatem antiquitus &a majoribus veluti per manus traditam venera mur, de consensum Catholicum omni tum orthodoxorum inde a tempore Apostolorum sequimur. De salute vestra cupio
fieri certior. Vale, Vitamicissime, de salve
UAteor, clarissime vir , verecundiam in me desiderari posse, quod inuptis
hisce literarum sormulis gravillimas occupationes mas interpellare audeami sed solatium habeo virtutem tuam 5e excellentiam , quae, qualiquam maxima, ita tamen ab laumanitate temperatur, ut possim ex quacunque occasione animum erga te
meum profiteri. Quod tanto nunc facio lubentitis, quanthaut majora beneficia tibi me debere a osco, aut expectare quotidie videor ab incredibili Mnignitate tua, quae , ut nemini bono iiHerclusa est, ita propense in euin devergit, a quo & c lite intelligis Ae observari. Nuperius epistolam ad te dedi, vir incomparabilis . f mulque Panegyricam orationem , quam Praeceptori olim meo Cl. V. Donidat, Iohanni Meursio conscripsi, ut extaret levi deii se aliquod animi de pictatis meae ar-Fumentum 1 utrumque cum despicere posses, admisisse te intelligo de quod humanius nomen est, perlegi spon quod tanti erat, sed ut ostenderes tam judicare te poste maxima, quam in minimis probare
conatum de navatam operam. Palam,
clarissime Domine, a sicereine Mas
mirari summam hane bonitatem tuam, de ab eadem illa polliceri mihi aut testim nium judicii tui aut fluctum benevloae adis monitionis, ambitiose λrtasse sed uillher. Quemadmodum enim sol quodcunque tangit, non illustrat modo, sed accendituita splendor nominis tui tam excitabit ingenium meum, quam sevebit, ut in spem ac frugem felicius exsurgat, te conari alia quando velit, quod tu ad exemplum admia rationis potes. Da veniam arrogantiae meae ac credulitati ; non hoc ago , ut eliinciam literas a te publicitus oecupatissimo quanquam ad aliquam mei sive commendationem, sive excitationem, nihil hono. rificentius contingere mihi posse persu deo i sed ut profiteat eo me nomine tibi plurimum debere, de observantiae testificatione, necnon admiratione tuae virtutis
id aliquando latendere, ut nescium referre videar voluisse. Vides animum m um, Princeps literarum, quem non plus exscriptione mea quam ex meritis tuis aesti ma, dc qitem semel admisisti aeternum tibi devinctum patere. Quo in nomine vi
vere ac valere te exoptat. Lugd. Batava
Constantinopoli redux factus,quod ibi
literis intellexissem optimum S: clatissimum Filium tuum Isaacum lite in Ailagliaestir, sperabam hic invenire, M alichii odoptimae notae Manuscriptum Arabiciam ex Bibliotheca mea Orientali, quam per Dei gratiam satis magnam reportavi, donaret d reveram, sed abitu in Galliam meum risitum praeverterat. Nunc quod intelligam reditas mei funam in Belimo sparsam, non positim facere, quin amicis de Luto ribus eundem indicem, tibique certe pluribus nominibus obstricius sum, nam hac ad Magnatem me recommendabas ,-I luxissimus Grotius eo me nomine amavit,
829쪽
eogito , ipse mihi fiam conscius, non con hortibi lit cris exponere. Superioribus di bus cum vos honoris causa viserem, quos vehementer observo, casu accidit ut in tua
mensa sermo oriretur, de iis rebus de quibus vos tam Philosophice quam Theologia ce solerter disserentes audiebam cum sum madelectatione : te quidem de tormentis futuri seculi, an satius sit miseris omnino non esse, quam poenas sub quibus sunt , sustinere i illum autem de Animae essentia, perfectione & virtute. Sime tota in toto corpore, M tota in qualibet parte; de quibus mihi ingenio vix mediocri instraacto,
otio certe nunquam abundanti, adversa etiam per annos multos modo valetudine, modo fortuna vexato, liceat cum vestra
bona venia paucis quid sentiam subscriberet Ut sic abiens tacitus vobiscum loquar, de leniatur sic desiderium nicum , quodHeere me nolo credatis exspectatione literarum aut responsionum vel rarum , quae etsi me incredibilicet delectarent i ego tamen vos mea Causa a gravioribus mi liis ad nugas revocari nolo : Satis me habere puta
bo. si M meas tibi esse redditas, & tibi vicinoque tuo, ut cupimus. Ite intellexero,
sententiam vestram pluribus squando ia. vente Deo redicto Amstet . auditurus, eique acquieturus, qui non ignorem v bis ab omni cura expeditis, ingenioque fimrentibus', quotidianum esse cum libris inisum, de cum omni doctrina, utpote in ista luce viventibus Batava, summa omnium virtutum ingeniorumque praestantia,sciniuitibusque eloquentiae de reconditioris intelligentiae referta. Accedo ergo primum ad miseros istos in quibus, quae erudit nos natura, invcniri tormenta haec sunt. Invidia, de qlia Poeta ait, Siculos non invenisseTyrannos tormentum majus. lorem, omnes sciunt quam sit m tum eum scilicet quemTristitiam dicimus. Desiderium praeterea Narcissi fabula ,&alia experimenta tcstantur quantum habeat mali. Metu denique multos esse mortuos non est rarum meminisse . Sed quis quaeso invidux unquam fuit, qui non imminuidiam ornaverit. Desideri im celebrant Poetae, quasi nullus alius stamantium frictus. Alcestos tenebras, & omnia quae in alum augeant quaerae quotidie experimati
Malum figiunt Meticillos, sed ipsum timorem adamant.' Haec si vera sint, vide nitin hianistri velint esse sine his poenis Et si non velint hiscedere,cureos credat alia quis malle non este, quam istas sit stinere 3 omnis porris Spirituum poena voluntaria
est, &non potest quoniam a voluntate proficiscitur non volit' de si volitur ipsa
miseria, potestne credi eos malle non esse , quam hanc pati Constat enim multa pro-lverbialiter dicta esse , ad exprimendam poenae gravitatem. Tormenta de Crucia tus qui in futuro seculo animabus impi tum parati sunt , tantos esse ut praestet o-hanino non esse, in ipsa Theologia videtur indubitatumi sic enim Christus suo ore e. nunciavit, Melius mille proditori ut natus non fili met ille homo. Tormenta etiam futuri seculi agnoscit Pliilosophia ipse, neque si his quae praesens vita patitur compa res, Ludicra nostra haec prae iis, flores, rosas de delicias, ipsa Philosophia aurare da bitaverit. Novit enim animae, post hanc
vitam, potentiam, cum ea quam iii materia
habet, non pati proportionem. Novit als eius quos hic colligit, illic ad proportimi
vit itaque in immensum de bona de mala non per Hyperbolen sed ipsa re augenda.
Verum cum haec Omnia doceat nos Philosophia, huc usque tamen attingit, ut m alius illis non fuisse censeat. Quod si h lcertum sit in Theologia, ex iis quae natu iram superant contigisse putandium videtur. Cum hocsudicium squod melius se . irit illis non esse in vel ex natura rei velo pinione personarum , sit pensitandum.. Personas duas video examinandas, ipsum illum qui poenis irretitus manet,& pruden item aliquem qui rem, humanitus existis,met. Priorem poenas suas D vere iisque dollectari ostendimus. Prudentis judicium lnon tam cerium csse, sed filii posse videis, iur. Si naturam consulatrius i quid qtuesci faxit aliquid alio melius iii Natura i Seu in , qua ratione Melioratio est considerandat, Melioratio haud dubio est in ratione Fntisi Et illud melius est in ratione Entis, quod iplus de te habet. Et potest quo quis du- bitare,num id quod est,& quantum homo est,& plus quam homo est,& ita plus quam. Hi, , i homo.
830쪽
homo est, ut comparatio inter ipssim & ho. minem nulla maneat, plus habeat de Ente, quam nihil, quam quod non existit. Praeterea quid respondebimus eis qui docent.
omnes actus nostros ab ipsa aeternitate,
Catenatis a causarum necellitate passibus, usque ad ipsum liberi arbitrii exercitium alligatos &peri lictos Videbiturne Deus tot hominum Myriadum Myriadas, aeternis horrendis de ines ilibus poenis ante Ο-mne aevum addixisse gratis, viam munivi Dis, gressus coegisse, fatalem poenam perstruxisse ρ Quae si ita sint, quorsum pom
haec cum gemitu fundemus preces Quor sum per aspera exercitia carnem domabimus iorsum solicitudinem dc extentum ad futura animum, vel ipsi colimus,vel aliis ad colendum commendabimus Sed excrevit calamus. Haec sunt illa varia in utramvis partem quae colloquii de exercit tionis gratia exciderunt, donec te videro, ut de tuo promptuario sumantur, dcc. Quod ad ista attinet quae a Domino Bar-Iaeo accepi de anima, ego cum Aug. lib 6.
de Trin. 6. existimo totam animam in linto esse corpore, dc totam esse in qualibet ejus parte. Sed nisi me in hoc destituat memoria mea,memini didicisse me secundum triplicem divisionem esse triplicem totali.tatem. Est totum quod dividitur in partes quantitativas, totum aliud quod dividitur in partes rationis de cssentiaci Estoc tertium potentiale totu m, quod di viditur in partes
virtutis. Prima haec totalitas quantitativa non convenit animae nec per se nec per a cidens. Secunda totalitas convenit, de sic anima tota secundum totalitatem Perfectionis de Essentiae est in toto corpore dc ualibet corporis parte. Sicut Albedo recteicitur esse inlota superficie de tota in qua- Iibet ejus parte, si totalitatem speciei 3e eL sentiae intelligimus. Sed si de totalitate quantitativa mentio fiat, quamalbedo per
accidens habet , non erit tota albedo in qualibet superficiei parte: neque si totali talem Virtutis notemus ι cum magis possit movere visum albedo,quae est in tota sepedificie quam quae est in aliqua eius particula. Sicut anima non est tota secundum totalitatem Virtutis in qualibet corporis parte,
sed secundum visum in oculo, secundum auditum in Aule, dcc. Et licet sit tota in
qualibet parte, non tamen eodem modo compartitur ad partes . de ad totum : cum
ad totum primo dc per se respiciat tanquam ad proprium dc proportionatum pericctiabile: ad partes autem per posterius, sc undum quod paries habent ordinem ad totum. Porro anima cum unitur corpori, non ut motor tantiim, sed ut forma non
mediante aliquo Corpore , necesse est si in toto de inqtralibet parte, eum si forma substantialis quae est persectio totius, sic iit MCuiuslibet partis, non vero accidentalis, ut
forma domus posita in compositione Mordine, quae etsi toti domui non tamen dat esse singulis partibus. Quomodo aia Ampotentiae animae distinguatitur, quem habeant ad invicem ordinem e Utrum UNapotentia ex alia otiatur i sed de utrum omnes potentiae animae remaneant in capost mortem , de denique sit ne alia forma praeter intellectivum in homine animum iliaee do alia ejusmodi Domino Barlaeo vito, eruditissimo cum his quae raptim de An ima scripsi relinquo. Do rebus meis nihil scr- ι sed me tibi Dominoque Battaeo totum, salutemq; meam quam serio pollum Commendans. Negotii administrandi rationem singulari vestrae sapientiae permitto in D mino. Literas inclusas DominoJohanni Nebstero reddendas, cures, vehementer oro, cui me multum debere de plurimum devinctum esse profiteor. ejusque ossicium tam benignum ab excelso quodam animo liberalique profectum libenter amplector. Etsi interim, ulli privato etiam nobilissimo
esse oneri nunquam com avi; quod si compensare meis ossiciis non potero, mem ria tuebor, de prosequat laudibus, quamdiu vita fruor, apud omnes, ipsumque ser nissimum Regem Reginamque: ut ex optima saltem voluntate qua boni omnes Mapientes Viri merui beneficia consueverunt, aliquam sibi relatam esse gratiam exru
ri ἰμωα' vale Viromatissime, de me tuae humanitatis summae semper memorem sicut de dignitatis thiae studiosum valde an