장음표시 사용
191쪽
M. Commentariis xv. 'tam arefac
Tibicines quisierispublicispraestosi t
Cicero ra.de DiuinatLiuius lib.xulapides
Q Adiutores haruspicum Natore acerdotiorum
192쪽
Dctores NI .virginum ves alium .
Tranquillus, Plutarchus,Gellius
Sex Pompeius N o Haec itaque sunt omnium svirdotiorutri inrundε-que ininistro' automina , se ei quanta potVidi etia in vetultis monumcntis collegi. Quorum maXI-ma partem Numa rex instituit, vel ante instituta cer- is quibusdam regulis additis refotinauit. Porro autereliqua Numae instituta omisi, tum quod ex Liuio o Dionysio notissima sint: tumethurim d de iis abunde in com ment iiis fastorui verbλ seo . iantequam ad ceterorum regunt aesta explicanda Ge-uCniam,rem utilem antiquitatu Rudiosis me facturu
sid a linatus scimai tractati nil diui SI
193쪽
priani huic de sacerdotiis disputationi suggeram,quE1lle de idolorum vanitate scripturiet rcliquit in quo idolatriae origo, caussae, & incrementa reseruntur; multaque de diis Romanis,oraculis,delubris, diuinationibus, auguriis, & reliquis eiusmodi cognitu diignissima,a sanctiss. viro cxplicantur. In quo postremo, & antiquorum superstitio , &Christianae fidei puritas dcmonstrantur res quacad eorum quiescripsi intelligentiam maxime conducunt, quum eorun dem institutionem aperiant .
DIVI . ST . CAECILI . CYPRIANI TRACTAT VS. IIII DE.ID OLOR UMVANITATE
credentibus datum ' deos no esse quos colit vulgus,hunc no- iam s. eges olim fuerunt, qui ob regalem memoriam colivis uos postmodum etiam in morte coeperum. Inde ictis instituta tepla:inde ad defunEorum dultus per imaginem ge-io tinendos expressa imulacra. Nam in immolabant hos aes,Cr dies se los dando honores celebrabant. Inde serasya iasiunt sacra quae primitus fuerant usiumptasotitiae. Nam M ideamus an Iset haec apudpingulos Peritis, Meliceries m Leucothea praecipitantur in maria, Crfunt ni λο- m maris numina. Castor Cr Podux alternis moriuntur, Pt tuant, Aesculapius di in deum resurgat, fulminatur. Hercules, di hominem exuat,setos ignibus concrem ruri pollo eirpecora pauit. Laomedonti muros Neptunus instituit, nec mercedem operis infelix fructor accepit. 3o Antrum Iotias in Creta distitur, sepulchrum eius ostendistur , in abeo Saturnum fugatum Uye molestum est: inde Latii; de latebra eius nomen accepit. Hic litteras imprimere,
194쪽
bissignare nummos inualiatrimin instituit, de aerarium Saturni ocitatur.Nam rusticitatis bis cultor fuis, λιferens falcem pingituribunc fugatum bospitio Ianin excepis, de cuius nomine Ianiculu dictum est, mbis Ianuaria institutus est, ipse bifrons exprimitur,quod in medio constitutinannum incipientem p riter in recedentem spectare χῶatur. Maura ero manifeste reges colui,nee uti delamero boenomen o exunt.Inde pergentes C prauuuiaι singulo ,-ria deorum religio mutatur, dum non nus ab omnib- deus colitur Jedpropria cuique maiorumsuoru eultura seruaturi. i. hoe ita esse Ilexander Magnus insigni dolumine ad ma reseam scribit, metu suaepotestatis proditum sibi/ piis hominibus,a sacerdote secretum, quod maiorum regum memoria seruatasit,inde cole di inscrifcandi ritus inoleverit. Si autem aliquando A nati seunt,cur non hodie quosve nascunturi nisi serie Iuppitersenuit,aulparius in Iunone Iesecis. Cur dero deos putas pro Romanis posse quos saepius id ι nibid pro J.is aduersius eorum arma )aluisseὶ Romanorum autem )e naculos deos nouimus: Est Romulus peierante Proculo deus facilin, Picus,m Tiberinus,m Pilumnus, cir Cosus, sue deii fraudis Pelui consiliora deum coli mulus doluit,p qua in raptu Sabinam perfidiaperuenit. Dea suoq; Cloci Tatius adinvenis et coluit, Pavorem Hostilius ais Paliarem,
mox a nescio quo Febris dedicata,et Accae, es Flora meretri ces bi da, Romam. Cetersi Mars raracius, em Iuppiter Cretiacus t Iuno et Amma, et Samia, et Poena,et Diana Taurica, tar deorum mater Idat i, in Aegyptiaportenta no numina quae diique sit quiae potestatis babuissent ua assuorum regnaseruassent.Planesunt apud Romanos diim penates,
quos Meneau profugus aduexit.υ Venin calua , mulio is hic turpius cabia,quam apud Homerum dulnerata. Reynἀautem non mento accitat e orae )ariatur. Caeterum 1m-
195쪽
perium ante tenuerunt in Isse,in Persae; in Graecos, Aegyptios regnas cognouimus. Ita icibus potestatum Romanis quoque t in ceteris imperassi tempus obuenit. rem si ad origine redeas, erubesco.Populus de sceleratis nocentibus congregatur,masu confisutofacit numera impunitas criminum. Nunc )t rex ipse principatum habeat ad
crimina li semuluε parricida. Atque νι matrimonium fariat,rem concordiae per discordiam auspicatur. Rapiunt, ferariunt altant ad copiam riuitatis augendam. Nuptiae senai is rupta boseis foedera, eum seceris bella crudelia. Ea gradus summis in Romanis bonoribuι consulatuι. Sic casulatum coepis didem- t regnis. Filios interficit Brutus , t crescat de Afragi celeris commendatio dignitatis. Non ergo δε religionibus sanis,nec de auspiciis,aut auguriis Romana regna creuerunt ed acceptum tempuι certo e m diant. Ceterum in Regulus auspicia seruauit, captus esti Mancinus religionem tenuis, C ub iugu missin est. Putilos edaces habuit Paullus, iamen apud ConM caesus est. C. Caeliar ne ante brumam in Africam nauigia transmitteret, auguriis in auspiciis retinentibus , spreuit , eo se
lims nauigauit, Cr Urit. Horum autem omnium ratis
es ira quae fallit in decipit, praefigiis caecantibus 'reristatem stultum C prodixi. Qxus inducit. Spiritus ini cert
agi, ut posteaqua terrenis vitiis imme sunt, a fore eo estι terreno contagio recesserunt,non desinuniperiliati perdere, indeprauati errorem prauitasis infundere di bos in poetae daemonas norunt, Socrates inomist regi ad arbitrium daemoniipraedicabat, magis inde est ad seniciosa dei ludicra potentatus, uorum amen praecipuus Somenes formam deri dei negat conspiciposse, Cr angelis deras sedi eius dicit a stere. In quo Plato pari ratione copenti in Insi deum seruas,ceteras angelos et daemona Hermes
196쪽
subque Trismegistus )num deum loquitur, eumque inco 'r hesibilem atque ma Amabilem confiemr. Hi ergo spiritu sub statuis atque imaginibus cn secratis delitescunt. Hi as tu suo Patum pes Hra in pirant, extorum fibro animat, auisi olatus gubernant, Jortes regant,oracula efficiunt,falsa deris semper inuoluunt. Nam infalbitur,m fallunt,dita iur-bant, omnos inquietant,irrepentes etiam spiritus corporibus occulta mentis terrent, membra distorquenι, Paletudinem
frangunt,morbos lacessunt, i ad cultum sui cogant, iniri- re altarium Cr rogis pecorumsaginasi remi' quae costrin- Io Aerant, curase dideantur. Haec est de issis medela , cum j- foram ce sui iniuria,nec aliud hi studium est quam a deo homines avocare, e .adsuperstitionemsui ab inieremsi erue religionis auertere, in cum sint ipse poenales, quaerere sibi ad
poenam comites, quos ad crimen suum fererunt errare parti Apes. υι tamen adimrati per Deum derum nobis statim cedo i fatentur, in de obse is corporibu exire coguntur. ει- deas illos nostra doce oratione occulte flagellis caedi, ignitorqueri , incremento poenae propaganiis extent, Gulare , semere,deprecari diae dentant, in quando disicedant, sis etiam qui se colunt audientibus confieri, Cr exiliuifatim, et evanescunigradatim, prouodes patientis adiuuat,aηt gratia curantis aspirat. Hinc ulgus in odiu nostri nominis cogunt, ini nos odisse incipiant homines ante qua nesse, ne cognitas aut imitari psint,aut damnare non po*nt. Vnus igitur omnium dominus deus. Neque enim ista sublinitas ρο- is habere consortem, cum sola omnem teneat potestatem.
Ad diremum imperium etia de terrisimutuemur exemptu.
Quamlo )nquam regnisocietas aut cum Me coepit, aut sene cruore desiit ' Sic Thebanorum germanitas rupi ,mperma- onens rogis di dentibus etiam in morte discordia, ma- nos geminos )msm non capit regnum, quos a num teri cepit
197쪽
bosipitium. Pompeius m Caesar UPes fuerunt,nee tamen necessitudinisfoedus in aemula potestate tenuerunt. Nec hic tu de homine mireris, cum in boc omnis natura consentiat. x ainus est apibus,m duae )nus in gregibus,m in armemus rector Amus,multo magis mundi dinus est rector, qui )nis Rersa quaecunque fiunt )erbo iubet,ratione dispenset, irtute consummat.Hic enim diderimonpotest, diseu elarior est. Nec comprehendi, tactupurior est. Nee aestimari,sensu maior est Et trio sic deum iugne eum ae Lmamus, dum maestimabilem dicimus QDdaero templum habere psit deus, cuius templum totus est mildus, C cum homo latius maneat intra Omam aedacidam, im tantae maressatis includat Z In nostra
dedica dus e si mente, in nostro consecrandus est pector . Nee nomen dei quaeras , deus nomen est illisi te docabulis opus est , a bi propriis appellationum snsignibus multaturi ἀ-eda est. De sui suus est dei ocabulum totum est. Ergo amus est, 'biquoiosus di fusus est. Nam dulos in mullisaeum natur. duer confitetur, cu mens in animasui auctorisn 'rincipias admonetur. Dici frequenter audimus, o deus,
CH deus Plistim deo commendo, deus mihi reddet, cr. σι aeus uis, si deus dederit. tque est haec summa δε- Liri cae agno fere quem ignorare non possis e uuod ero , o by ussi, quomodoper ipsum nobis salus Penerit, sic est ari,sic raris. Iudaeis primum erat qua deum gratia, sicio&m iusti erant e maiores eorum religionibur obediebat. 1ae istis ατ nisublimitas floruis, in generis magnitudo
'renenit. Sed isti negligentes risci nae seuperbi postmodum
facti, Mucia patrum inflati s δε- diuina praecepta contemnimridatam'bi gratiam perdiderunt. Quam fuerit i Byp sana)ua juae contractast ' iolatae re Gonis usen fasi se quo Ve testantur,qui )oce tacent,exitu confiten tit Dispersi Cr palabundi is agantu oli. Et coelisei praμ-
198쪽
σι perbospitia adima iactantur. Necnon deus ante praedix Misere, )t ergenteseculo, in mundisne iam proximo, ae
omni gente in populo Cr loco cultores ibi eligeret deni milia ιο silebores, ut indulgentiam de diuinis muneri s haurirent,qua acceptam Iudaei coniviis religionibus Mid sint.
Indulgetiae huius in Vatiae arbiter in magisterse
- frius dei mittitur,qui perprubetas omnes illumin Drer doctoriam igeneris praedicabatur. His est dinus dei,hic raris,hiesipientia eius, gloria,bicin irginem il- ,olabitur me piriosancto cooperante iniluitur.Deus semper cum homine miscetur,bic deus noster,sic CHRISTus est, sui mediator duorum bominam induit,luemperducat ad parrem QMd homo est, esse CHRISTUS. Auit, 3 homo siti esse suod CHRI sius est. Sciebant m Iudaei CHRI-s T v Μ esse runturum. Num hoc illis semper nubetis monentibus annuntiabatur. Sia gnificato duplici eius aduen- tu: nrem, qui exercitio Cr exemplo hominis fungeretur: alterum, qui deum fateretur, non intelligendo primum adventum, sui in pastione praecessit occultus, num tantu cre- sit, sui eratin potestate molestus. Ωκοά autem De Iudaeoru populus intelligere non potuit,delictoru meritum fuit. Siceramsapientiae Cr intelligentiae caecitate mulctati, i qui ita indigni essent, haberent ditam ante oculos,nec draderet. Itque cum CHRIsos secundum a nubetis praedicta, e ιο otis imperio daemonia de baminibus excuteret ,paralyticos restringeret,leprosos purgaret, illuminaret caecos, claudis gressum daret, rivos rursμε animaret, cogeret sue
elementafamulariseruire dentos,maria obedire,inferos codere, num qui exercitis inexeplo hominis fungeremr,alterum sui dominum fateretur non intelligendo. Iudaei sui illa λcrediderat bominem tantum de humilitate carnis Cr corporis,existimabam magnumdiligentia testatis. Hum magia
199쪽
stra eorum aque primorer,hoc est, quos m doctrina ille in sapietia reuocebat, accens ira,m indignatione prouocata, postremo detentum Pontis Pilato, sui tunc ex parte Rom/na Drram procuras at,tradiderunt, crucem ei- mortemseus fragiis duolentis acpertinacibusflagitantes. Hoc eos factu ros in i epraedixerat, inprubetaraxm omnium testimoniumsic ante raecesserat, oportere illum flati,non Ontiaret mortem Jed di inceret: r eupasse esse denuo ad F λpe Os regredi, ι diuinae maiestatis QTenderes. Fidem ita sue rerum cursius impleuit. Nam Q cruci ineraeuento carni cis ossiciis , spiritu ponte dimisit, in die tertio rus M a mortuis sponte seurrexit. svarnu distipulis suis talis di antefuerat,m agnosendumpe identiIus praebuit mul)i ctin, se annae corpcratisfirmitate conspicuus ad Aes psadraginta remoratus est, i demo adpraecuta ditalia instruiρus ni dbseerent quae docerent.Tunc in coelumeircunfuse nubesublatus est, ibominem quem Alexiι,quem induit, suem a morte protexit,ad patrem dractor imponereι Iam denturus e caelo adpoenam diaboli, censuram gene- ris humani, Moris igore in ruricis potestate:per orbe a sera a se in magistra in deo monente dissu praecepta d iis
salutem darentisib errore tenebrarum ad diam lucis ataucerent: caeco ignaros ad agnitione deritatis ocularet. Mene essetprobatis minuaselida, de Christo delicata confesso ,per tormenta, per cruces, per multa poenarum generarentantur. Doloraui eritatis testis est,admouetur, tCbή- 'i Lissius, qui hominibus ad iram datus Icreditur,non ta- tum praeconis ocissed passonis testimonio praedicatur. , Hunc igitur comitamuribunc se imur,tane haιemus itineris ducem , lucisprincipem,salutis auctorem, caelum pariarer in patre quaerentibus,m eredentibus pollicentem. Vκοά
est Christus, erimus Christiani Cbri Querimus secuti
200쪽
Hic,ut quidam tradidere,primus Romanorum regum sellam curulem,lictores, togamque pictam inuenisse dicitur. Albam diruit, Albanosque omnes in urbem recepit, plebem quidem ciuitate donauit, primores Albanorum in patres legit, inter quos nobiles familiae fuere Iulia,alias. Tullia, Seruilia Quinctia, Gegania,Curiatia, Cloelia, Quinctilia,& Atilia. Reli- iqua huius regis gesta conscripti supra libro primo, ite '' in Fastorum commentariis, re multa praeterea libro tertio de eodem rege afferam. Haec Dionysiis , Liuius,& reliqui Vi
Ancus Marcius Numae ex filia nepos rex R'manus creat us,sacrorum caerimonias a Numa infimitas, &paulatim abolitas renouauit.Fines imperii protulit, Salinarum vectigal instituit, carcerem medio foro ad terrorem crescentis audaciae primus aedificauit, ius ii,
setiale ut quidam tradunt) ab Aequicolis acceptum ordinauit quamquam multi sint, qui hoc institutum Numae tradant. Multa praeterea bella gessit, de quibus libro tertio mentionem faciam. Dionysiux , Li
L. Tarquinius Priscus rex VL.Tarquinius Priscus Damarati Corinthij exi is s litis,quii regnum Romanu post Ancu suscepisset, reipublicae augedae studiosus centilex plebe patricios legit, liti auctore Liuio,patricii minoru gentiu dicti