장음표시 사용
201쪽
t. Quamquam omnes cgo minorum gentium patricios este existimem,qui post centum primos a Romulo lectos facti sunt. Senatorum numerum ad CCC. auxit,circum maximum fecit,lucios magnos,sive Romanos instituit,equitum centurias duplicauit,& pleraque alia gessit,quae in commentariiς Fastorum re tulit,libroque tertio affera. Ex Dionysio,& Liuio,&c
Nullus mea sententia post Romulum salubrior rex Vrbi fuit,quam Ser. Tullius rex Romae post soccrum. Tarquinium creatus oui praeter alia gelia,tribus Romanas primus in urbanas rusticasque diuisit, censum instituit,lustrum condidi primum comitia centuria-.ta ordinauit,compitalitios ludos secit,populo annonam , mensuras, & pondera inuenit,acreum nummupercussit,inultaque praeterea vel bello, vel pace prae-ςlara gessit, de quibus in commentariis Fastorum diL. serui. Ceterum hoc loco de tribus potissimum eius publicis institutis disputare mihi ipsi constitui, quae cognitu non indigna,& huius mei de ciuitate Romana libri praecipuae partes sunt. Erit autem prima de tribubus disputatio, post de censu,deinde de comitiis
centuriatis. Quibus institutis magna totius reip. Romanae pars eonstituta fuit. Atque ante omnia de tribubus Romanis,quas ante instituit,primum disputare aggrediar
SQ Inter praeclara regis Ser. Tullii gesta,qui multas res saluberrimas tanto futuro imperio prouidentissime8. instituit , non postremum locum levet tribuum.
202쪽
vrbanarum , rusticarumque distinctio, quam ab illo primum factam fuisse omnes veteres scriptores profitentur. Quum autem tribuum cognitio,res ut utilis &necessari ita difficilis & obscura hactenus fuerit,mihi ipsi constitui hoc loco, quo Ser. Tullii gesta scribere aggressus sum,de eisdem disserere,atque quatum rei disiicultas permittet, obscura quaeque explἀnare,
verussique xxxv. tribuum numerum , ta nomina, at
que quid de eis quae superfluae videntur, sentiendum tit,aperire.Cuius rei tractationem,quo distinctius in iotelligi possit,a Romulo paulo altius repetam. Nam is primus tribus tres constituit
Vrbem Romam & agrum in tres partes, quas etiam tribus appellauit, & xxx. curias , primus Romulus diuisit, ut M. Varro libro quarto de lingua Latina, &alii veteres scriptores traciunt: eger Romanus inquit aOVarro primum diuisius in paries tres,a quo tribus appellatae Tatiensesum, Ramnium, Lucerum nominatae C t ait Ennius Tatienses a Tatio,Ramnen sis a Romulo, Luceres 't ait Iunius a Lucumone. ράomnia haec docabula Tusca. t Vo lumnius qui tragoedia, Tuscuss ripsit, dicebat. Dionylius libro secundo : vivi a in tres partes omni multitudine, in gulis partibus praefectum constitu i eum, quem illustrissimis ac nobili tinum censebat. Tum singulas trium 'artium mrsus in decem paries distribuit,totidemque singulis praefectos dedit, iii essent fortissimi: ae maiores quidem 'artes, tri-Sbus ς minores, curias V e auit, di etiam ad no stram aetatem docant: r. Qui tribubus, tribuni ; qui euriis prae-
203쪽
erant, curiones Graii Uia aeque sunt rusus curiae is decurras , docabatur quae singularum praefectin de ruris. Postquaautem hoc modo omnes in tribus cir curias descriptiseunt, agrum )rbanum omnem in triginta aequales partes M-buit,acsingulis curus fuam ρλrie attribuit. Iesurus libro decimo : Quum inter augures ron stet imparem numersi debere esse i tres antiquae tribus , tam nenses, rati enses, Luceres, sin quaeque augurem habebat. Pedianus oratione III. in δ' Vorren . Tribus pris ipio tresfuerunt,Tatren is ' na a Tatio rege, Ramneseis altera a Romulo, Luceres altera a Lucymone, siue Lucretino , iue a luco, quem lucum a I tu Pocauerat R/mulus. Obtinuerunt autem nomen ,aut a tributo dando, aut qma primo tres ii rut,)nde etiam tribuni di cti. Plutarchus in Romulo: em tempore in tres tribus tota ciuitat diui
sa, amnenses a Romulo,a Tatio Tatiensies appellatas; tertiae tribus homines Luceres di Α, a luco sit in quem mussit fuga delati,ciuitate donati sunt. Tribus autem ires ipsas fuisse
numero nomen ipsum indicat. u' bus qui praeerant, tribunA ocabant. Singula autem tribus decem continerat curias.
- - Pomponius I. II. II. Dicli tribuni quod olim in tres pari spopulus diuisus erat, ex singulo singuli creabantur , del
uia tribuumst fragio creabantur. ς' Et Propertius libro quarto,Eleg. I. 'Prima Galeritus posuitpraetoria Logmon Magna e pars Tatio rerum erat inter omnes Hinc Tities, amneseque diri, Luceresque calonia Attuor hinc albos Romulus egit equos , Et Sex. Pompeius: Titie is tribus a praenomine T. Tati re
sis appellata detur. Pediani &Plutarchi sententiam de Lucerum appellatione, qui Luceres a luco asyli dictos fuisse scribunt, maxime probo: vcram enim ea esse exi. stimo. Nam hi, qui cum Romulo primo urbem codi-
204쪽
derunt, ut pastores, Albani, aliquot Graecanici gens ris, qui tum Palatium & Capitolium habitabat, Ramanenses a Romulo nominati fueriat, qui Palatium, &montani Coelium post conditam urbem coluerunt. Tatienses autem fueriit Sabini, & quotquot ab ea rcgione, vel cum T. Tatio, vel potica venerunt: hi Capitolium & Quirinalem colueriit. Ceteri aduent iiij,
ut Etrusci & Latini, & perfugae omnes qui ad Asylum
confiigcrant, Luccres a luco Asyli denominati sunt. Hi loca inter Palatium & Capitoliu plana, atque cir- r cum forum tenuere. Et quamquam auctores habeam, qui tertiam tribum Lucerum, a Lucumone Etrusco,
qui Romulo bello laboranti contra Sabinos praesto fuit, dictam velint, quemadmodum Coelium monte ab altero Tuscorum duce Vibenna Coelio appellatusuisse scribunt; magis tamen Plutarchi & Pediani sententiam adducor ut probem, quod Lucerii a luco appellatio longe amplior sit, atque plus comprehcndat, quam a Lucumone derivata. Liuius libro primo has . tribus centurias equitii vocat, quod ex singulis iis tri. bubus centum equites scripti ciliant. Eodem inquit tepore in centuriae tres equitum e scriptaesunt, Ramnenses a Romulo,ab T Taiio Tatieses appellati, Lucerum nominIS in originis caussa incerta. Sex Popeius: Turma equitum d claes' ait Curiatius, qua literima, quod ter dem equites ex tra-ιus tribubus, Tatientium, damnium, Lucerusebant. Itaque 3rami singularaim dec uriam decuriones dicti, qui ex eo in 1-gulis turmis sunt, etia nunc tertii. Et M. Varro libro quarto Tribuni milliu δ Ali, quod terni tribus tribubus I amnen
situm, Lit cerum, Taiien sum olim ad exercitum mittebantur.
Porro aute hae tribus trcs usque ad Tarquinij ut opinor )Prisci tempora permanserunt. Nam quum sub
205쪽
Tullo Hostilio Albanitan Ramnensi ii tribum adscripa ti, ceterique omnes populi, qui sub regibus Roma invenerunt ad habitandum, praeter Sabinos, Lucerum tribui inclusi fuissent urbeque multum aucta, hae tres tribus non sufiicerent,L. Tarquinius Priscus sub iisdequibus inauguratae erant nominibus cas duplicauit, primosque & secundos Tatienses, Ramnenses, & Luceres constituit, quod idem etiam de equitum centu riis Liuio & Dionysio auctoribus fecit. Cuius rei itato meminit Sex. Pompeius Sex Vestaesacerdotes con stitutaee οι , t populus pro fila sui que parte haberet ministram; crorum, quia civitas Romana in 1 ex erat Astributa partes, in primos feci do que Taite es, amnes ,in Luceres.Et Liuius
libro primo. Neque tum Tarquinius de equitum centuriis quicquam mutauit,numero tantum alterum adiecit, di mille octin menti equites in tribus centuriis essent, posseriores modo
sub ii de nomin:bus,qui additi erant, pellati sunt quas nunc quia geminatae hunt ex docant centurias. Ita autem hae tribus fuerunt usque ad Ser. Tullum
D E . TRIBUBVS . SERVI id VLLI. REGIS
sola reliquas duas longe superaret, aucta quoque ciuitate quum urbis moenia septem montibus occupatis ampliata fuissent, Ser. Tullius rex urbe denuo in quattuor,agrum vero Romanum in quindecim, vel ut aliis placet X VII. partes, quas Romuli exemplo tribus appellauit, diuisit. Ex quibus quattuor quae intra urbem crant,urbanas ,reliquas vero quac in agro, rusticas ap-
206쪽
pellauit. Tribus autem urbanas quattuor, non ut Romulus Jab auisitore, vel gentis origine sue casibus, sed x locis quos colcbant, Seruius nominauit. In primam enim tribum vel regionem coniecit omnes, qui montem Coelium & finitima loca plana habitarent orientem Versus,quam Suburana appellauit, quod es et sub antiqua urbe,vel a pago Sucusano,ut scribit Varro. Se .cunda regio vel tribus dicta est Esquilina, haec Esquilias continebat.Tertia regio duos colles comprehendebat, Quirinalem,& Viminale, a quibus Collina ap- IOpellata. Quarta regio sola complectebatur fere totum id spacium, quod antiquae tres sub R Omulo: contineabat enim Palatium, tum & Capitoliu , dictaque Palatina a Palatio ipso tanquam primo colle, in quo urbs condita esset. Ab his igitur regionibus tribus quoque
quatuor urbanae appellatae sunt. M. Varro: Ab hoc quo im 'nquit qualiuor partes )rbis tribus di Zae Cr ab loceis,
Suburana,F1quilina, Collina,Palatina. Sex. Pompeius: )rbanas tribus appellabant, in quas 'Drbs erat dispari ita a Ser. Tuctio rege,s. Suburana, Palatina, Esquibna,Co inu. Et Li-46uius lib. primo : Quadrifariam drbe diu a ab Ser. Tutrio, quae habitabaturpatites,iribus eas appellauit. Et Dionysius hib. iij. Ser. igitur Tustius bimuroseptem colles complexus es,in tuattuor partes dissem diuiset, cognomina cuique parti imposuit ex collibus: nam quaάem docans Palatinam, alia- Suburanam,tertiam Cossinum , m quarta Esequit narquattuorque tribuum fecit arbem, quae eo ) Mefuerat relisi, neque amplius tres tribus generis iue originis, di antea, sed quattuor a locis a se de gnatis disias e se obui: creauitque
partibus pingulis principes tribuum siue ducorum praefectos, quos scire iustii 'bi quisque babitaret; statuitque homines, qui in ' nam quamque partem abituri essent, tanqua eius loci
207쪽
incolas in nullam aliam transferri possse habitationem , nulta que alio loco oel tribu,nomina in mititia darent, dei tribretupenderent, qua in ea in qua coniecti cir descripti 'mani tribu. Hae autem sunt caussae,& origo quattuor primaru tribuit, quas quod intra urbem essent, urbanas appςl lauit. Quo tepore, alius factus est tribuum, alius vero curiarum ordoma tribus locis, curiae vero quibusdam sacristatum conueniebant. Subsequenti lcmpore nobiles omnes qui in tribus urbanas coniceti fuerant aro Ser. Tullio rege paulatim in ruiticas sese transtulem atque urbanae tribus humiles admodum di non nisi tenuiorum hominum esse coeperunt: sed haec latius paulo post. Expeditis quae ad tribus urbanas in uniuersum pertinet, nunc de iis singillatim est modo dis putandum
Inter quattuor tribus urbanas, in quas Scr. Tullius rex urbem diuisit, M. Varro primam enumerat Subti-,6 ranam a Subura appellatam, sic: Reliqua di bis loca ollindiscreta, t Argeorum sacrari in se tem Piginti paries urbis sunt disdi ita e ques, prima est scripta πόto S burana, fecunda Esquilina. tertia Collina,quarta Pald in a. Et paulo post Eidem regioni attributa Subura , q/to ub muro terreo Carinarum esset; Πνel di Iunius scri disit,ab eo, Ο fuerit sub antiqua disie,ctu te limonium tote lese, quo ibo ei loco, sus terreus murus docatur sed ego a pago ρο iusSuci sano dii Ala puto Sucresam. Nunoscribitur tertia I tera s. non C. Pagus Suci an s ro uccurru Cupineis. Ita Varro lib. iiij. de 3 O lingua Latina. Sex. Ρ5peius:Suburam Verritu alio libro a
ictoritatem, qui aiunt ita appellatam regione Prbis cir iri-
208쪽
is,3 CIVIT Asbum aflatius praesidio, quod solitum sitisuccurrere Es uiliis
infestantibus eam partem di bis Gabinis,indicioque esse quod a vicea tribus per C .litteram,non B scribatur. Quinetilianus quoque lib. primo cap. XVij. Subura cum tribus notatur,C.tertiam ostendit. Haec ut dixi Coclium monte& circumadiacentia loca complectebatur. Huius tribus in antiquis inscriptionibus ita mentio est Romae ante arcum Septimi, Seueri AN
DOMUS IMP. VESPASIANI CAESARIS . AUGLIBEROR VM QVE. EIUS. SACRUM 'TRIB . S C . IUNIOR
C . ATTIO . T. F . SUB VITALIANO DOMO. CE LEAE VETERANO . LEG. AVG . MILITAVIT . ANNXXXVIII . VIX . AN. LVIIII
L. AVFVSTI. L. F. SUBURA. RVFINI. CENCOHOR. VII. VIGII .ROM CANDIDAT
209쪽
ROMANA ro, TRIBUS . II. ESQUILINA
latet urbanas secunda tribus scribitura Varrone EDquilina,quod in Esquilino monic esset, appellata. De Esquiliis vero satis supra dixi. De linc tribu hoc extat epigramma Romae in aedibus Gentilis Delphinii
Romanarum antiquitatum asyli DIS . MANIB ' M. FABI. M RE SPJ ECILLI. ET. FABIAE. -. FABIA. M. ET. . Ll B. ARIETE . ARCHiM TEMPORI . SVI. PRIMA . DIURNA. i EG SIBI. ET .SVIS.QVIBVS.LEGAVIT . TESTA....
Tertia tribus Collina, ut tradit Va ro, a collibus Quirinali & viminati,in quibus sita erat,appellata est. i. De qua Iosephus lib. iiij. cap. xvij sic meminit: I. C-ponius L.F.Corina. Huius quoque tribus in antiquis inscriptionibus mentio est ita
210쪽
CI . PRAEF . FABRPATRONO. MUNICIPI COLLEGIUM FABRUMTIBVRTIVM . OB MERITAL . D . S . CTRIBUS. IIII. PALATINA
Inter urbanas quarta fuit tribus Palatina, auctore Varrone,aPalatino monte denominata, que cum fo- a ro & Capitolio obtinebat. De qua sic Cicero scribit oratione in Verrem: C. Clatui a C. F. P.Lii . Et