장음표시 사용
171쪽
Sabaria colonia Diui Claudii, Stainam ε Mer 'De hac diximus pag. I 24. Gaspar Bruschius narrat, anno CID ID VO I. sepulchrum Ouidis illic inuentum, testtadine magnificum & epitaphio ornatum. Etsi vero totum istud sebulosum sit, tamen vel ad imposturae memoriam describam epitaphil illius versius, prout eos Tobias Fontius in volumine monumentorum edidit,
FATvM NECESSITATIS LLX. HIC SIΤVs EST VATES QUEM DIUI CAEsARIs IRA A vGusTI PATRIA CEDERE IUSSIT HVMO. SAEPE MISER VOLUIT PATRIIS OCCUMBERE TERRIS,sED FRUSTRA, HUNC ILL 1 FATA DEDERE LOCUM.
Vide quae diximus pag. 138 ad itinerarium Antonini. Situm fuit inter Savum dc Drauum amnes. Muriola, furech fImo Muroeta μουργλα, nota Ptolemaeo, qui eam ponit in Pannonia superiore. Bregetium, Rab, certum, propter consuentiam Rabonis vel rabonis in Danabium. Ego vero non video cur ob eam causam Bregetium sit, ac cur non potius Arrabona sit Rab, nlimine oppido cufumine communi, ut fit in multis Θ Certe notitiae liber Castra militum locat Arrabonae. Quod quum ita sit, Consequens est, ut Bregetium sit Gran,quod vulgo 'cant Strigonium, ad confluentiam Grannae & Danubii. ItIneraria tabula distinguit inter Brigantium &Arrabonem. Antoninus Bregetione locat LEG. I ADIUTRICEM, inde ducit viatorem ad Muros & Statuas, ita ut in medio sit Arrabona,quae omnia Strigonio conueniunt, Rabae siue Arrabonae competere non possunt. Sed Rab hodie vocant Iaminum. Carnunto, Peterneli fErgone Bilibaldo non sunt 'idem Carnus & Carnuntatum ΘPetouium siue Patauium, Tet aa, certis e. De hoc iam ante non tanes. Situm est ad tauam Draui ripam. Nouidurum, Laibatb fAt sub Norico Pannoniae Emona, Clemona 'Meminere eius Plinius, Ptolemaeus , Capitolinus , Herodianus, AntoninuS. In Pannonia inferiore si tmmundria, Agran fSalinum, inen fNihil minus. Salinum est γλινον Ptolemari, estque
idem cum eo quod Antoninus vocat Vetussalinas, liber Notitiae Vetussalinam et nunc dic1tur accolis Adom. At Ostia est Buda, quam veteres Aquincum UOCaUCr . Teutoburgium, Senna Eredere certum, propter conssuentiam Dari in Danubium. Germanico dicitur Tantet. Laetius existimat, Teuto
burgium Ptolemaei, Amantiam Antonini,& Quinque Ecclesias eidem loco Congruere. Simiero est Erde moud. Vide itiner. Anton. Pag. I 26. Milatis, Hilaci Sirmium, Simach. Onuphrio colonia est. De est diximus ad Itinerarium
se Iurg mgari Nandor alba, Itali Belgrado. Tu c: Belig do, teste Leunclauio. Hermonad as, Tilia f
ish ius videto Hermonasia Plinij de Pomponii
172쪽
esse in Moesia luseriore, haud procul ab Istri oscijs. Zeugma, Clausinburg fDaciae urbs est. Lagius putat esse opidum quod Germani Mulenbach vocant, Hungari Zagsehes, ad Marisium fimen. Zarmis gethula, domus Urnationis Zarmidis regis, nunc Corona, apud Septem castra. Bis eius meminit Ptolemaeus, semel lib. III, ubi vocat
quo pacto etiam nominatur ab Vlpiano Tat. xv. decensibus I Inscriptiones aliquot habent Co LONIA
Reliqua propter variarum gentium incursione3 comeἱrore tuis digent. Augeri haec postant ex iis quae ad Ptolemaeum, Itinerarui Antonini, Notitiam Imperi j,Tabulam Peutingerianam attulimus. Non omittam hoc loco Seuerinum, ad quod Traianus ponte Danubium strauit,de quo Dion, L numi veteres, in quibus t 1tur, PoΝs r R A I A NI DAN v v I vs. Exstant hodieque illius pontis reliquiae, cum inscriptione,
PROUIDENTIA AUG. VERE PONTIFICIS. VIRTUS ROMANA ID NON DOMET SUB IvGvM ECCE RAPITUR ET DANUBIUS.
Paullo supra Seuerinum est Viminatium, Ptolemaeo 1 ιινατιον, legionis sedes in Musia superior notr 'ntonino de libro Notitiae. Procopius voc βιμ ικιον
Memini quoque eius Spartianus in Seue i. Nunc vero tra με vo m r/ o ad Hesuetios p rue amus licet
HELV ET IOR vM nomine continebatur, quicquid nunc
Suit eum O confoederati possident, Rauracos υ Basileβm. Omnis ciuitas Helvetiorum, inquit C. Caesar in qua tuor pagos diuisa esst ; Sunt autem , T IGURINI, quorum urbs hodie Zurich, Tu GENI die Zuger, est enim caput gentis Zug ; V PBI GENI, ab oppido δ flumine orba, quae λntonino est Urba. AMBR ON E s, qui caetera tenuere.
In Heluet s sunt Lacus Brigantinus , in quem Rhenus infuit, nunc iacm Onia flantia est. Hune Ceret os ct Mndelicos Strabo attingere refert. . Vocatur & Acronius,& Podamicus: sed Brigantinus ab oppido Brigantio Eu accurate desicribit Ammianiis lib. XU. his verbis. Inter motiam celibru anfractus impulsiuimmani Rhenus discurrens extenditur penes Lepontios, Sc in deciduas cataractas inclinatione peruia funditur ut Nilus. Iamque adiutus nivibus liquatis ac solutis altaque diuortitia riparum adradens, lacum invadit rotundum de vastum, quem Brigantiam incola Rhae
t appellat, perque quadraginta & sexaginta stadia longum parique pene spatio late diffasum, horrore siluarum squalentium inaccessim, nisi qua vetus illa
Romana virtus 3c sobria iter composuit latum, Barbaris in natura locoru,& coeli clementia refragante.Han crgo paludem spumosis strependo verticibus amnis irrumpens,& Undarum quietem permeans pigram, me diam velut funali interlecat libramento, tanquam et mentum perenni discordia separatum, nec aucto, nec imminuto agmine quod intulit vocabulo & viribus ab soluitur integris, nec contagia deinde ulla perpetiens soccam gurgitibus intimatur. Quodque est impendio mirum
173쪽
mirum,nec stagnum aquarum rapido transcursi mouetur, nec limosa subluvie tardatur properans flumen,& confusum misceri non potest corpus. Quod ni ita agi ipse doceret asipectus, nulla vi credebatur posse discerni. Sic Alphaeus oriens in Arcadia, cupidine fontis Arethus, captus, scindens mare, ut fabulae ferunt, ad usque amatae confinia progreditur. Arbor felix, Arben, Gannodarum, Costentet , forte. Videtur genuinum esse, Gantadi: ex quo postea factum Constantia. Vitoduram, Imnterduer, 'Meminere eius Antoninus,& Tabula itineraria. Turegum vel pagus Tigurinu; Zurich, Nomen videtur traxisse ab amne Tauro,vel Turo. Ditio ista postea pertinuit ad Allemannos, itaque in litteris Basilicae martyrii Turegensium scribist Ludoicus rex, Cartim nostram Turegum in Ducam Allemannico in pago Targa uenii. Otto Frigingensis Sueuiae accenset: nimirum quia Allemanni Sueuorum pars, aitque situm oppidum in faucibus montium versiis Italiam , super lacum; unde Levianus suuius effluit. In monumentis
Helvetiae legitur, GENIO PAG. TIGUR.
Auauticum, Asbeli urg, 'Gallis dicitur Auencnes, vide Itinerarium pag. IJ . Solodurum, Soletum,
Vindonissa, Vindisch. - ud monasteriam Tuni et se Em n quo est siepultura Comitum de Ha Iurg. 'Vide quae ad Itinerarium diximus. Pag. I 21.
Post V luetios habitabant RAURICI, quorum caput Augusta Rauracorum, Aust , P in nunc supra Basi leam miliaere
De hac vide quae ad Itineratium notauimus: pag. I . Basilea, Bastet, creuit ex ruinis Avussa, 'Non est igitur prisci aeui e hac dicemus in urbium ac
Strabo deinde Mediomatricos ponit. Notos Caesari, Plinio, Ptolemaeo : pertinent autem ad Galliam Belgicam: Necesse est olim potentiores fuerint, quum eorum fines praeterfluere Rhenum scripserit Cae-1an Horum sedes,inquit Strabo, relicto natali ilo henoque traiecto inuasere Tribocci: Posteriore aeuo pertianuere ad V stratiam. Fuit autem Mediomatricum metropolis Metae, uel quo Cynegium translatum esse testatur Notitia Imperii: vide Pag. 1 .
Pos7 Mea renatrices TRI BOCHI tenuerunt serram qua nuno Alfatia dicitur,ad Sequanos usque,st Hunnorum tergum. Si qh. - δεν, ' Hunni rerum pol ontur,quicquidad ortum pollia deb- etch nominabant ;qu equid autem ad Occsdem ut MVesten cith. His Strabo Truistros adlaeere refert, apud qa , tumi meris Romanis Impπα- cspontem suer Rhenum
174쪽
Caiar Triboces vocat, Ptolemaeus Ammianus Tribuncos. Elt hodieque in Allacia pagus Veterem Nomenclaturam seruans Zum dryen Euchen. De Trius.
gris non habeo dicere: nisi quod opiner apud Strabo-Πem locum vitiose scriptum , de pro Vel lycrris; reponendum Treviri, et αροι Vel πιουεροό. In Tribochis sunt sMons Brisiacus vel Breiacomagus, Breuach: Est hodie in ripa Germanica: in Gallica tamen surge
olim egregie demonitrat Rhenanus,liis verbis. Antoninus, inquit, in Itinerario suo nullas Transrhenanas urbes commemorat , Ced tantum prouincialeis , puta Rauricas, & Germanicas Germaniae primae dc secundae, Rhaeticas,& Pannonicas, & aliarum Prouinciaram Romanis sibiectarum. Vnde& titulus libello factus, Itinerarium prouinciarum omnium Quare vel hoc argumento liqiuet,alueum Rheni hic mutatum , qui ab altera parte quondam praetercurrerit oppidum, quum adhuc in Gallica ripa staret. Cuius rei indicium ecti act- huc eius loci humilitas per quem olim Rhenus fluxit. Hinc inundante fluuio non secus ac stagnum quod dam ime lacus aquis repleri solet. Praeterea aliquatenus Basileensi Episcopo obnoxius est etiamnum Mons Brisiacus , propter nescio quam annuam pensitatiunculam. Nam quando olam Galliae accensebatur, hoc est, Rauricorum siue Sequanorum inferioram tractat, cui
dubium esse possit, ad Basileensem olim dioecesim oppidum pertinuisse Z Luitprandus Ticinensis qui sub
Hemfico Germaniarum rege vixit,& huius filio in 'ne primo,autor est,suo aevo insulam fuisse Rhene 1nctam, sic enim scribit libro quarto, Est in lsatiae ,artibus castellum Brisecgauue patrio vocabulC nunc Ia- tam , quod Sc Rhenus , in modum insul. cing m.& naturalis ipsa loci' asperitas munit. ini huic
monti fuere BRIs Io AvI, qui in seniores & iunio- distincti sub Romanis militarunt: Adi Notitiam I perii. Sed in eo fallitur Bilibaldus, quod putet Breu
comagum eiseidem cum monte Brisiaco : quum duobus infra Argentoratum nulliaribus sitius siri, Antonino Brecomagus dicitur , Ptolemaeo βρρουκομαγγ: Germanis accolis Bruomat. Argentoratum, Stra burg, is Tabernae, Zabern.
Non desunt qui A ent riam Oolmar , tacebum vero Schusio esse putent: sed fallantur : Nam siuper Rheni ripam Am
De his diximus ad itinerarium Antonini, pag. M . Hoc certum est, ex ruinis Elcebi conditum esse Selesta dium, quod ita quidam dictum putant quasi Elces Tadi, hoc est, Elcebi tractium, ut refert Rhenanus eius Oppidi ciuis, rerum Germanicarum peritii simus.
Sequuntur nunc VANGIONEs, Spirenses, quamuis τμου obtinuit, ut Vangion& mormatienses, N. meto vero virensos dicantur, sied praepostere. Imposuit Bilibaldo Ptolemaeus , qui in Ba Germania, Rheni labentis cursium sequens Vangiones Nemetibus praepossiit. Sed non semel peccauit Ptolemaeus in locor in positionibus. Vangionum esse oormaCiam conis a Ptolemaeum probat coniensius mortalium ιη ου τι γε πταροπου eo ολλυτου , LI τινα λαοι
Πολλοι φηρι ωσι, Θεος τις ετι - αμ . Sigebertus quoque Gemblacensis non contemnencius scriptor, vixit autem ante hos annos quingentos
175쪽
oormatiam Vangionum urbem vocat. Est & hodie VVormatiae inscriptio antiqua , in qua diserte legitur,
VANGIONvΜ SPECULA. Seriem quoque locorum ad Rhenum sic exsequitur Ammianus libro x V I. Audiens, inquit, Argentoratum, Brocomagum, T hernas, Salisenem, Nemetas, Vangiones 3c Mogunti cum ciuitates Barbaros possidentes tertitoria eorum habitare, primam omnium Brocomagum occupauit. Et in Noritia Imperii sub Duce Moguntiacensi ponuntur ordine, Tabernae, Vicus Iulius, Nemetes , Alta ripa, Vangiones,Moguntiacum. Ipsum iter Ptolemaeum e roris Conuincit. Borbeto magus, Deger. fImo mor-s. In libro prouinciarum Sc ciuitatum Gallia sene, C I V. v ANGTONVM, hoc est, V Vormacia: ipsa quoque vox Germanica adludit ad priorem partem nominis Borbetomagi. Ptolemaeus a uentoratum Vangionibu attribuit.
Nεμεται Ptolemaeo, Latinis non Nemeti sed Nemetes vel Nemetae, sunt supra Vangionas : horum urbs Augusta Nemetum apud Ethicum. Sed Bilibaldum dec pit Ptolemaei versio. Cinitates NemetBm fuere Rufiniana, Mormbs. Imo Psine epenthesi syllabae peregrim 'Speir. Neomagus, Oppenhom vel Spirapolim,quamuis non desint, qui Rusnianam Spor , Neomagum vero Mormbs esse purant : Rauconiam autem oppenh m. Vide Tabulam Peutingerianam. Pag. IAI.
His iuncti orant TREVIM recidentem versu , Dorum ι- Anti latissimi erant: nam a Rhena ad . fediomatriere que extendebantur, pariter ad Menapios , ct ad Moseam, ita ut quicquid hod e a Moguntiata per Treuirensis Disi iditionem ct Mosella montis seu Obranei tractum ad se due nam ct ultra, nec non quicquid per prouinciam nane Mestem re ch O Luceturgium continetur, 1 domne Triuirensis fasis rit ditionis. Horum ditionis amplitudinem ex Caesare & Tacito cognoscere est: Etiam hodie Ecclesiastica iurisidustio peris ampla est. Aditate Luitprandi Ticinensis qui sub Othone Ι Augusto scripsit, videtur ad Lotharingiam pertunuisse, sic enim scribit sub finem operis. Quum haecepistola in sancta Synodo legeretur, aduenerunt qui prius defuerant religiosi, a Lotharingia Henricus Treuirensis archiepisicopus,& quae siequuntur. Itaque Tre uirensem agnoscunt Tullensis, Metensis, & Uirodu
Bingium vel Vingio, Bingen, Hic Naum sumus in Rh
Legio Traiana, aereelahausen, quasi Traiani domus.
Mammaea matre M lexandri Imperataris.
De Mammata Eliogabali amita video idem ab aliis quois le narrari: inter quos est etiam Adolphus Occo A 1 istanus in libro Numismatum et sed unde haec ipsi 3 lanam eam filio quum interficeretur adfuisse, conses. ames Eusebius autem Alexandrum Moguntiac1 occisum uossit, Orosius qua Mnuntiacum. GraecusChr
176쪽
Chronologus Uzτο τον παπυλιωνα, - Mογορια- . Aurelius Victor in vico Britanniae qui Sicila dicitur, Lampridius in Britannia, vel ut alii volunt in Gallia, in vico cui Sicila nomen est; Eutropius in Gallia. Vos auiae id factum quod sciam nemo scribit antiquorum. Bodobriga, Baparten, Antonino est Baud rica; pag. 13 o. sed transpositae sunt mansiones. Bingio enim vicinior est Bodobrica
Confluentes, oblente: ibi Rigodulam est oppidam Ammiaam: quamuis etfam nunc non longe a Trevirorum Augusta
pagu sit qui hodis quas Rigol spestatur. Et hic erat limes Germania superioris. quem Obrancus fluuius dirimebat ;Dda germamastequebatin inferior. Confluentium meminit quoque Antoninus Pag. I S.& Notitia Imperij pag. 13 7
in mediterraneis autem eluitatias sunt, Augusta Trevirorum, Trier, 'Nouiomagum superius, Nymag pagus circa dere asset. Vide Itineratium pag. 43J- Pontes Sarvi, Sa pruch , certAm. Est Pons Saraui, de quo in Itinerλrio pag. I 3 s. ubi tamen vitiose legitur Sarvix. Saraui meminit in Mosella Ausonius, Nauiger undisona dudum me mole Sarauus
Et versia MedSoma trico, Durocortorum, Arencsuri, sexta portam S. Nicolai.
Ptolemaeo est Δουροκοῆρον, qui in Rhemis illud P nt, Pag. '9. Straboni tamen vocatur Δουροκορ ορ ι, C saxi Durocortorum, Stephano Δουρε-s vG nequ est dubium quin sit Reims. Matricorum siue Diuodurum, Dude rem is r Mositi
la, a Francis Theodonis vita voeara,regia Carta Magni, Matricorum nomen factum est ex decurtatione vocis Mediomatricum; nec video qui ante Blondum hac voce ita usus sit. Anyοδοον Antonino pag. I 3 s. est Diuo durum; Galli vocant Tionuillo. Meminit eius quoquci Tacitus lib. I. histor. Treviros inquit, viso cIOS, 1e-Cure adiere. Diuoduri s Mediomatricorum id opidum est quanquam omni comitate exceptos, subitus Pa
Caterum non parua est disceptatis , quis' serius Obrincus, quem Ptolimam supra Moguntiacam statuit. Quidam enim istum Nauam , qui iuxta Bingium in Rhenum diuit, esse putant: ali' etiam Rhenum tra regi Moenum esse censient; sed proculdubio Moesia est, bcra Stolemam in rivi situ forsitan ex aliorum relatione θ deceptus videri potest. Equidem si Nauaesper, seqMeretur, quod Masilla penitus a Ptolemaeo esset omissa: tqui plane incredibile est, malum assio insignem fuisse no 9ctum, O longe mincirem Nauam recensitum, qus ct v e nonsa a. sed insta suuntiam labitur. Manus vero per Obriseia cum non designatisr. nam plane ineptum videri posset, in desimptione siverioris re inferioris Germania transscense Rheno Moenum describere , O eum quasi humeris ustra Rhenum
RI, VARII dicti f.nt, qui in Treuiris ad Mosilia habre m it ripam , nec non inter Mostilam Rhenum ct iam 1:is Francis Ripuaria vocata est Neu Zria o Austra . Sunt qui eos Ripuarienses Sc Ripariolos vocent. Sic Pannonia quoque Ripensis & Ripariensis dicta fuit, a ripis. Neustriam hic poni non commemini Chronicon Vetus malo is monasteri j distincte 8c ex serte, Neustria, inquit, est, quicquid a Parisiis de Aurelianis interiacet inter Ligerim & Sequanam inserius ad Oceanum.
177쪽
EA Confluentibus Uero, VBIORUM incipiebat ditio, quorum μί ob se m effregiam mirum in modum a Romanis fuerunt aucti: Traduxit hos segrippa ad ruam ulteriorem, sed non invitos, ut Strabo agr. Exstare hodieque ruinas oppidi Veteris Upen, ex quo Latini Vbios mollius dixere testatur Lmdanus vide Uaronium in Martyrologio aci xxi Octobris.
Antunaco vel Antunnacum , sed forsitan potim in Treuiris quam Vbi s est ponendum; Mender ch. Ibi conditum scorpus Valentiniant Imperatoris. Ricromaous, Remm en. Hic Atar in Rhenum influit. Arar Bilibaldo est Thie Aer; non Galliae Narbonenti Sfluuius : ac forte illum quoque intellexit Asthicas. sonna, Bon, certum : ex cuim opposito Gensa est, ubi Drusus teste Floro Rhenum ponte iunxit. Verba Flori nescio quis dum corrigere parat, deprau uit. Sic legenda sunt. Victor Drusus in tutelam prouinciarum praesidia atque custodias ubique dispotuit, per Mosam flumen, per Albim, per Viturgim. Nam per Rheni quidem ripam,L. amplius castella direxit,ls O N N A M Sc G os I AM pontibus iunxit, claI11bul-s te firmauit. Inuium atque inaccellum in id ti UpUS Hercynium saltum patefecit. Vulgo legitur conti terum codicum Sc rei. fidem, Bononiam de Gessori Vadas,induit,e Colonia ad Nessiam V1 mill . pass. Inde Xanthis I x.
Ibi intra nauem, & descende usique Muthen, & ita per
Et sic in Samam. In messiistraneis Vbiorum sunt, Marcodurum, 'Daren. Duromagus, Tormeten
Iuliacum, Gulich. Coriouallum, Α-h: Sed hoc ad 4 Menapios pertinebat tim quam ad Vbios. Alii malunt esse Valkenburch. vide pag. I 3 6,& I 2. Lugodanum, Sevenberg. Hic grauis est error: Non est aliud his locis Lugdd num uam Batauorum , vide Tabulam Peutingerianam pag. I 24, ex qua illud necessario colligitur. Gelduba, Nunc diruta est et pagm vocatur Gelb, iuxta arcem canen Epistopi Coloniensis.
Ubi s versus occidentem herebant MENAP11, quorum Mns Olim latissmi erant; ad Castellum enam protendebatur oppidum, eratque sub ditione eorum tracim ille qui iuxta montes est quos nunc Eubam appellcmu , ac quicquid mis est usque
Morinorum terminos; aec non Comstatus Namurcia,
Agrippinensis Colonia, Vbiorum caput, Com. Certum. Novesium, Neu g. Non videtur hoc loco mihi praetermittendum Itinerarium quod e Colonia in Diniarn ducens ab Alberto Stadensi Abbate insertum est operi ad annum S J 1 Da itus LLAEbur ensis O G enburg,ac trans stamen e Mo- fax /ars Hamomo ad Picardiam usque oe Eburons. Habi- mr ni mir utramque Mosa ripam,auctoribuι Casares T cito. Pata ses etero Menapioram quorum oe Strabo meminit, inur F-DmMrgensem sunt Dacarum i Regio illa hodie altar
178쪽
dis assta vocatur, estque seminibuι fere inaccessa, O riae struclis quibusdam Isemitis permeabilis. Sunt oe circa VelEria
conflinia Menapiorum paludes , in ea regione qua hodie vocaturdis Vuter van Veldem, iuxta Vento ct xempen. Strabo hos ησκismos ad utramquestuminis ripam esse dicit. Meuapys adhaerebant MORINI, quorum porim gessor acum , nunc Non est omitendum Menapisci pagi crebram fieri mentionem in legibus Caroli magni ab Ansegiso monacho collectis, atque in illis designari Flandros : Morini dicti sunt ab ingenti lacu qui accolis vocatur Moer, situsque est inter Furnas & VVinox bergam. Castellam, T liuxta Mosam, oppidum et dirutum. Est & aliud Castellum in Morinis monti impositum, quod vulgo Casiel vocant. Vaganum, oppidum non pracula Castesto. Umbym.
Nullum fuit in rem natura Vaganum: Βάγανον agnoscit Ptolemaeus , idque locat non in Menapijs sed in Nerusis. Tabula Peutingeriana exserte habet Baca Co- neruio, quod dubio procul est Baganum Nerviorum, quod nunc vocatur Bau . 6agenheym,iuxta Castet tum Menapiorum nullum est. VVoggenum est haud
procul a Ruremunda. Teruana, Terinanen,
Ptolemaeo est mediterranea urbs Morinorum. Pag. 9ZDe ea Erasmus noster sic, Exstat, imo exstabat hoc nomine in Picardia ciuitas Episcopalis quam vulgasTer rouanam vocat.Eaquun haec scriberemus , magna VI oppugnabatur a duobus Regibus,Henrico VII tanniae principe &Maximiliano Imperatore, adl .ua tibus & Burgundionibus nostratious. Deditio fac . est, dimissi milites incolumes : postea nostris mor gentibus, oppidum indigne deletum est. Incis It extrema
calamitas post Erasmi obitum re nante Caro o V. dIO
Yx Iuli j Anni CIO ID LII 4. Hodie eius neque
vola exstat neque vestigium. Tornacum, Dormc . 'Meminere eius Antoninus&Liber notitie, p.s .Tabula
Peutingeriana,pag. IAZ,Turnacum nominat. Hieronymus quoque loco quem C:tauimus. pag. 6j. Gessoriacum nauale, Gent. certum.
Imo nihil certius quam Gessoriacam esse Bononiam, quae Gallis Bouloigne, nostris Beunen voCatur. in Tabula Peutingeriana infra flumen Patabum legitur maiusculis litteris BELGI C A; ad littas vero maris, GeDibriaco quod nunc Bononia. Idem ergo 1unt, Iccius Portus, Caesiari nominatus, Gessoriacum nauale Ptole mari, Sc Bononia posterioris aeui, quam Panegyristes Constantini vocat Bononiense Oppidum. Lugodunun I rhum, vel mons S. Ver trudis. .
Errauit doctissimus Bilibaldus, primum quod in Vbijs posuit Lugodunum, nunc quod in Menapijs aut Mo
δις τάυὼν ει εν ο σοφος ευρ σι ς. Batauoru est Lugodunu ad Rhenu. nec potest iplis eripi. Iccius portus vel Gessoriacum, Caici. 'Iam dixi quid sit: Caletum recentius est, quam ut Pol sit esse vetus illud nauale.
iotiissimi ex Caesare, Plinio, Tacito, Ptolemaeo, alijS. sedem habuere inter Scaldim & Moiam.
Tungrorum ciuitas, Tongreu. 'An hi primiGermanorum Rhenum trantinuerint quae situ a nobis est Capite primo istius Operis. Clara OmnIno ciuitas, unde & Tun rheym vicus, &Tungeriec, Oppidum nomen traxereM A B Materno primum ad idem Christianam conuersi sunt, fuitque ex eo diu apu
179쪽
ipsos sedes Episcopalis : Inde anno Christi Domini
nostri CCCC xori translata est Traiectum Mola; Anno vero D CC x Leodium. Destructa phimn inest ab Attila. Fontem Tungrorum a Pimis celebratum suspicor esse in vico Spa.
Vnde huius urbis Romanam vetustatem petat Pyrck- heimerus , non video. Nulla eius exstat mentio ante tempora Francolum, & Constat sub S. Huberto omnia haec loca ab Arduenna fulua occupata fuisse, ipsumque primum in Taxandria &Brachbanto fidem propagasse. Leodium, Ludich. Leodicum scribebat ad me semper quum in illis locis ageret Iustus Lipsius. In eius Originibus inuestigandis alii Gallicam vocem sequuntur, Sc dicunt nomen habere a Legione, alij eam quae ad Latinam accedit. Anno Christi DcYCix fertur sub S. Huberto creuisse ciuitas, ac tum demum muro cincta sitisse. Ide moriens STam-berti martyris sigillum reliquisse ciuibus dicitur cum hac epigraphe , SANCTA LEGI A RoΜANAEL CCL Es I AE FILIA; si Molano est fides. Veteres
Atuacum vel Atuacutum, a Destrichi. Ptolemaeo est ατουακίον, qui eam in Tungris ponit. Atuacum nusquam legitur. Itinerarium Antonini, &Tabula Peutingeriana, sine quibus omnis de locis Gemmaniae superioris & inferioris inquisitio oberratic 'st, ostendunt, non posse esse nisi Traiectum Mois. Ptolemaeum explacant, tribuunt hoc nomen Tungrorum oppido; Ortelius Antwerpiar: Vicit amor patriae. Samobrina , Cameracum Came ch, certum, Wipsitim S. uuistimes.
Quomodo certum, Bilibalde, si ipse dubitas haeresquo sine hoc an illud ξ Primura nulla est uspiam Samobi
na. In Ptolemaeo legitur Σαμουβωουα, quae Ciceroni, epistola ad Trebatium, si modo recta lectio est, v
Catur Samarobrina, quomodo etiam apud Antoninum de Caesarem appellatur. Ego itinerarias rationes comsiderans hs suifragor qui putant esse e rem.
Deinde BATAvo Ru M sequebatur regio. Obtinebant a tem Bataus quicqηid a sectione Rheni inter Mosam ct Rh ni eomprehendebatur ostia. Caeterum hoc praetereundum non est, quod liceι Ptuemam tria Rheni ρonat ostia, citus tamen non nisi duorum mentionem faciat; num est bi Mosae commiscetur ρο nialis vocatur; Alterum vero quo Germaniam pratem uehitur,donec Oceano ηmsceatur. Strabo quos duo ostia Rheni ab Asinio tradi refert, esi accusandos ait, qui plura Acant; idems Pomponius Melasentire viritur. Nosra autem austria Rheni ostia esse scimus, quorum tertium hala vocatur. Utrum igitur tertium illud ostium Taciti tempore haud fuerit, sedpocteriore eruperit tempore , indagatione nequaquam indignum Uidetur. Dua nams iam infula inter Rheni fiant ostia, Eatauorum oe Caninefatum; quorum altera Velauia ditiis est. Retinea ct tertium ostium Insula nomen,eν egio ea parsGeia ista ct dioecos Traiecte sinunes Insula superior appellatur. Comprehenditur O magna pars Hostandia sub Batauia . nec non ea terra portio , qua patrum nostrorum atate Oceano est submersa. Tacitus Batavos vistate inter Germanos fuisse praecipuos refert, ct Chattorum alias populum, obseditionem in eri, ransgressos. Troinde licet Metauia hoc tempore multis amnatas ciuitatibu3, paucis tamen antiqua remansnt nomina: R .enus communis est Gallie Germaniaeque terminus: I circa 1 4itium soli Batauici diuisus, qua Gallicam rupam contingit Vinalis, qua Germanica, Rhenus vocatur; media inter duos vcluti amnes resilia insula Bat
180쪽
uorum: quo fit,ut Batavos in duarum potentissimarum Lentium confinio positos alij Germanis , alij Gallis adscribant: Nec dubium mihi est,quin vel Galli a Vahali, Vel Vahalis a Gallis nomen traxerit. Duobus hisice alueis Drusus tertium addidit, perfosso ob suas commoditates spatio quod Rhenum inter & Isaiam interiectu est, & flumine maiore per alienum alueum in lacus admisso. Hinc ortum est nome fossae Drusianae. Habemus ergo tria nunc Rheni cornua, dextorsium Fleuam, qui Ptolemeo estΤΟ -αὶομον Laevorsu Vahalim,qui Plinio Helius,Graecis o A,ιον πορια dicitur; de mediuinter haec cornuaRhenum,qui per Lugdunum & castra
Romanorum leui agmine nuens in Oceanum Germanicum sese olim exonerauit ad vicum Cattorum, littΟ- , quod, quia Britanniam respicit, Britannicam olimVocari potuit, aeque atque herba ea qua Frisij Romanis stomacace laborantibus demostrauerunt,Britannica VΟ- Cata est: credibile est enim, ut ait Plinius, confines Oc
ano Frisios illam B itanniae velut propinquae dicauisse: nec mirabitur nomen Britannicam in Batauia, qui sciet posteriore aeuo hoc omne littus etiam ultra Sequanam Vocatum fuisse Saxonicum. Tria illa ostia designauit Plinius, quum dixit , Rhenum a Septentrione in lacus, ab Occidente in amnem Mosam se spargere, ac medio
inter haec ore modicum nomini suo custodire alaeum.
Merito quidem ille modicum dixit, nam abactis per divergium Drusianum aquis factus est Rhenus multo
quam antea angustior & 'xiliore adeo quidem , ut quiabus religio fuit plura Rhe o quam duo cornua a 'c zbere, it praeterito medio, Flauum tantum & Variatim Commemorent. Atque hoc mihi videtur fecisse tiam Annali secundo Tacitus. Tandem vero obstrue I etiam arenis ore isto, quum non sufficerent hauriendis
aquis duo illi suci, eoque perpetu is in dationibus es-
sent expositi quotquot Batauorum 'insulam & extra eam loca deprelliora popuIi habitabant, visum fuit e re publica, Rhenum essellis nouls aliquot alueis, praese tim qua 1am ipse se exonerauerat, abducere, & aggeribus admotis intra alueos illos constringere. Sic diducta
est Lecca; sic Ιfala; sic elices illi qui inter Flevum de medium Rheni ostium fuisse olim perhibetur Egmundae, Schoreli, Crabbedami, quorum adhuc spectantur vestigia, nisi quis pol tenora ista non nisi naturae opera fuisse malit. Petrus Nannius, Hostandram,inquit, a μι-sia olim a Furia Oceani aut Rheni diaidebant, cui is etiam alueus siccin videtur non pracula pago chi nomen Schore vetusque siuum nomen obtinet. Et rursum , munda, ab angusto Rheni ostio Eng-monis etiam nunc aetatur, credo quod stagna Rheni ibi suum emissarsum in Oceanum haberent. Certe intra secundum lapidem ad viculum nomina Crabbendam visitur aluem Rhens, qui nomen suum antia quum retinuit, lices a Rheno destituim. Ac siispicor , quo
tempore accolae effossionem Leccae moliebantur, eodem quoque Rhenum abductum in alteram partem trium illorum oppidorum quae TacItus omnesque veteres semper in opposita, hoc est, larua ripa Rheni Io cant , Arenaci inquam, Vadae, & Grinnium. Quando
autem medium illud ostium obstructum, & qu rado fit, hi
Lecca ita ut dixi eslossa fuerit, malo Cornelii Aurelii eam. M oui Erasimi Dauentriae & in Sion sodalis non prae- ca amat C ptor fuit quam meis verbis explicare: is ergo si1ctia deso -ribit. Gueatum fluminis Rheni qui ab oppido stranno p prope Dorestadium a tergo nostram Bataviaim usque Oceanum perpetuo dectissu aEuebat, hoc modo φUmct m D L. esse.haud siemel ex vetustissimis Tras Ormorum Chronrcis le- νὸ, , iis gim M. Tempore enim meteri, qus undecimm a in δε- omne ii brordo praesidebat, Episcopus quκm Dani iuxta S. Fr/- ctor νο