P. Bertii Commentariorum rerum Germanicarum libri tres : primus est Germanie veteris, Secundus, Germaniæ posterioris, a Karolo Magno ad nostra vsq[ue] tempora, cum principum genealogiis, Tertius est præcipuarum Germaniæ vrbium cum earum iconismis et

발행: 1616년

분량: 663페이지

출처: archive.org

분류: 전쟁

281쪽

26r COMMENT. RERUM GERM

generosum ad id paratum conscendit, & ad mensam in medio foro istratam properans, auream inde pelvim &mappam accipit , easque in Curiam rediens , Caesari ac regi ut manus lavent & abstergant, administrat; Ea pelvis cum mappa & equo Comiti Tollerano ex vetusto iure cedunt. Tunc Saxo , qui imperii ensiferum sieurribunum equitum agit, in equum similiter insiliens, maceruum auenaceum iuxta curiam effusam citissime fertur; atque Inde modium argentaum implet. Hic modiuscu equo Comiti Papenhemio, auena vero plebis direptioni cedit. Denique Palatinus magnus dapiser ad culinam extra Curiam propter Franciscanorum .aedem exstructam equo vehitur, indeque adsumptis ferculis in Curiam rodit, ibique relicto praefocibus equo, fercula aa naensam Caesaris, Saxone teretem baculum praeferente defert, Palatini equus cum argenteis, quibus fercula contenta fuerant patinis, iure prisco cedit Comiti Seldeneckio, legato Palatini, & inseriori dapifero haereditario. Interea consecratur mensa ab Archiepiscopis, praeeunte verba Treuirensi, reliquis respondentibus. A consecratione accedunt Imperatorem tres illi Praesules , atque ex iis Moguntinus sigillo imperis ex oblonga virga argentea plus m InuS XI I. Pondo appendenria nouo regi offert, quasi ea apud ipsum depositurus et At is protinus ea Moguntini collo accommodat , recipiens eo ritu ipsum ipsiusque collegas Ecclesiasticos pro Archicancellariis Imperij, verbis solemnibus Promittens , se reliquos Hectores, Principes, Ordinesque

imperii habiturum quam commendatil11mos , iura ipso'rum ac priuilegia seruaturum, atque Vbi res exiget, amplificaturum. Hisce ita peractis, Septemviri in eadem aula singuli in mensis 11ngulis aureis tapetibus splendide m structis, ad utrumqueCaesaris Regisque latus discumbunt: dextera Moguntinus, inde Palatinus: leua Coloniensis , inde Saxo , tam Brandeburgicus: Contra Caesarem vero Treuir. Praeter has mensas erant in eadem aula aliae duae, ad quas reliqui principes nobiles ordinesque sedebant Erant, & singul1s mensis singuli abaci, poculis aureis argenteisque egregie instructis. Conuiuium senis ferculisper interualla distinctum, pari splendore & laetitia. Interea loci ante curiam ex aquila bicipiti columellae editae imposita duabus fistulis merum hinc album,inde rubrum fluebat , ad populi usum hilaritatemque tubis subter raneis pneumatiCisque organis eo derivatum. Bos quoq; integer in foro multis aliis animalibus farctus adinstar porci Troiani veru ligneo torrebatur, ex quo particula Vna

ad Regem delata, reliquum plebi hianti ad direptionem cessit. Mensis remotis & actis Deo gratijs Caesar & Rex

insignibus suis ornati, a Septemviris ac caeteris Principibus domum magna pompa deducuntur. Inde ad sua quisque diuertit.

triplici Imperatorum coronas, ex TLtuali Scchia Roma .

OVα d coronationem Imperatoris in Germania

pertinent, Ostendimus : consequenS est, ut reliquarum quoque Coronarum solennia exponamus. Quia vero illa exacte & accurate descripta Continentur libro quem vulgo vocant sacrarum C remoniarum E lesiae Romanae, nos ea inde perita huic nostro operi inseremus. Est enim liber rarus admodum, ptaesertura apud Transalpinos. Scriptus est ante hos annos C Lxx sub Friderico tertio. De autore Vix quicquam

liquet,nisi quod is se Pio secundo, qui Adineas Sylvius fuit,ia suo Pontificatu seruiuisse testatur , lib. I. cap. III.

Dictio

282쪽

LIBER SE

Dictio quide eius parum Latina est: sed nos eam integram

elinquere maluimus, quam nostra interpolatione fidem rerum eleuaxe. Editus est liber sub Leone X. ab Arch1episcopo Cor pensi Christophoro Marcello. Sic ergo ille. Quoniam vulgari opinione fertur, Romanorum Imperatorem tribus coronis ornari oportere variorum metallorum, argentea Aquisgrani in Germania, ferrea Modaetia in Lobardia; & aurea Romae: super qua re clarissimus Iu ristonsultorum sui temporis Baldus opusculum edidit, mysticas metallorim significationes solertissime iterprotando; non videbitur forte absurdum aliquid de ea re pro

veritate ostendenda disserere. Et ut omittamus priscos illos Romanorum Imperatores , qui toti fere orbi imperabant ante Aurelianu, ut Eutropio placet; nulla corona nisi Laurea, aut ex alia aliqua selici arbore usios fuisse costat, nihilque grauius odisse populum Romanum, quam Regin no

me Hoc vero affirmamus, ante Carolii Magnum,in cuius

persona Imperium translatum est a Graecis in Latinos, ne minem Imperi j Romani corona ex manu Romani Pontificis Romae suscepisse. Et ut saepe ex Apio secudo audiuimus rerum Germanicarum peritissimo;cui a manu seruiuimus:& in historia eius Australi legimus,Caesar nullam omnino Coronam accipit nisi auream: Zc alias quidem coronas pro variis regnis, Romae vero; dc a Romano Pontifice, Romani Imperij coronam suscipit. Otho Frisingeniis Episcopus; & Frederici primi patruus,vir doctus & eloquens,

historiam scripsit suorum temporum, in ea tradit Frederi cum ipsum Coronis quinque aureis decoratum fuisse. Prima de regno Francorum apud Aquisgranum. secunda Ratispone de regno Germaniae. tertia Papiae de Regno Langobardi Co. Quartam Romae si1lcepit pro Romano Imperio ab Hadriano quarto siummo PontifiCe; quintam v

mModetiς pro regno Italico illum 61scepisse testatur.Quae quidem corona ideo appellatur ferrea : quod Iaminam

quanda habeat ferream in summitate: alioquin aurea, est& pretiosistima. Sed differt forma Coronae imperialis ab aliis: nam ea sub se Tlaram quandam habet in modum

fere Episcopalis mitrae humilioris, tamen magis apertam ;& mlnus acutam : estque eius apertura a fronte non ab aure;& siemicirculum habet per ipsam aperturam aureum; in Cuius summitate Crux paruula eminet: eam Tiaram

aliae Coronae non habent; & qUoniam hanc Imperialem coronam his aut ter in Germania vidimus , dum Caesii regalia quibusdam principibus Concederet, ideo illam ex primere conati sumus. Legimus & in aliis historiis, quoindam Imperatares Arelate etiam Coronam si1scepisse doregno Arelatensi; & alibi alias pro aliis regnis. Nam &Carolus quartus Auenionem venit ad Urbanum quintum Anno salutis Millesimo trecentesimo sexagesimo quinto, multo ante iussu Innocentii texti Romae Imperator coronatus. Qui, rebus quarum gratia ad Pontificem venerat abs tutis, Arelate profectus est. Sciant ergo qui de tribus coronis fabulantur ; & Romanorum Imperatorem Vnam tantum pro Romano I mperio coronam sitscipere;& eam quidem Romae; & a Romano Pontifice; alias auia rem alibi pro aliis & diuertis regnis.

ι' ritu Imperator Romae a Fata coronari soleat.

Tot m serium huius actionis sic describit autor

libri Ceremoniarum. Electus Rex futurus Romanorum Imperator primum Consueuit electionem suam per suos solemnes Oratores siummo

Pontifici intimare ι α decretum electionis ostendere: d

283쪽

uotionem ac fidelem reuerentiam exhibere ; fauorem &gratiam Apostolicae sedis implorare, offerre se ad quaecunque fidelitatis iuramenta Romanae Ecclesiae praestanda: &demum unctionem ; consecrationem : & Imperij Diade ma humiliter postulare. Pontifices vero consueuerunt viso decreto ς & examinata electione in facro Senatu; habitoque sufficienti informatione tam super forma electionis ; quam super idoneitate,& habilitate personae electi, per commissarios a se costitutos ad instantiam dicti electi,

ipsum electum in spiritualem filium suum & Ecclesiae

Romanae suscipere: illique fauorem & gratiam concedere;& ipsius regis electi perina idonea reputata, eum nomianare , denunciare, assumere, & declarare Regem Roma norum : ac etiam habilem & sufficientem declarare ad suspiciendam Imperialis celsitudinis dignitatem: de ern

re consecrationem ; & coronationem per manus suas et

se impendendas; & suptere omnes defectus, &c. Hoc seruatum legimus in Carolo quarto a Clemente sexto,& an rea in Henrico septimo a Clemente quinto , & in Alberto eius praedecesibre, dc Rudolfo patre a Bonifacio octavo.

de a pluribus aliis, & in Vences lao Caroli quarti filio; quePater adhuc v1uens in Romanorum regem ab electoribus designari procurauerat: cuius rei approbationem quum Gregorius undecimus, ad quem delata erat morte Prinuentus decernere non posset, Urbanus sextus eius successor legitime confecit. Electus igitur Romanorum Imperator qnum statuerit urbem petere ad Imperiale Di dema de manu summi Pontificis suscipiendum, primum conuenit per nuncios suos cum Romano antistite de m do & tempore intrandi ; ut Pontifex rebus opportunis

consulere possit; Deinde quum Pontifex nouit Caesarem Iam Italiam intrasse, mittit illi obuiam duos legatos de latere ; qui illum conueniant antequam terras Romanae Ecclesiae ingrediatur. Et post gratulationes, salutationem,&

RUM GER M.

benedictionem nomine Pontificis , honesto modo exigunt ab illo iuramentum solitum praestari ab electIs Imperatoribus antequam intrent agrum Romanae Ecclesiae, in soriama , qua in decretis cauetur, videlicet. Sanctissimo D mino nostro Domino. N. diuina prouidentia Papae, Ego B. Rex Romanorum promitto & iuro, per Patrem & Filium & Spiritum Sanctum, & per lignum vivificae Crucis, & per has reliquias sanctorum, quod si permittente

Domino Romam venero, Sanctam Romanam Ecclesiam& sanctitatem suam, rectorem ipsius, exaltabo,secundum meum posse. Et neque vitam, neque membrum, neque honorem quem habet, mea Voluntate, meo Consilio, meo consensi, aut mea exhortatione perdet, & in Roma nullum placitum, aut ordinationem faciam de omnibus,quae ad sanctitatem suam, aut ad Romanos pertinent, sine V

stro consilio. Et quicquid de terra sanisti Petri ad n stram potestate peruenerit, suae sanctitati reddam. Et cuicunque Italicum regimen commisero, iurare faciam illum, ut adiutor suae sanctitatis sit,ad defendendam terram S. Petri, secundum suum posse; Sic me Deus adiuuet, &haec Sancta Dei Euangelia. Aliquando oratores electi quando veniunt ad intimandum electionem: & ad petendum approbationem nomine electi Regis, solent praestare supradictum iuramentum, si habent ad hoc speciale

mandatum. Hoc iuramentum Fredericus tertius Impera tor, qui adhuc regnat, dum Senis esset in renanibus legatorum Apostolicorum, Anno salutis quinquagesimo primo stupra mille & quadringentos praestitit, & ante eum plures alii praestiterunt. Dehinc , ut primum Ecclesiae territorium ingressus est Cae1ar consueuit cum sua familia expensis Pontificis ali, quamdiu Romae & in agro Ro mano fuerit. Nicolaus quiuius quamuis Frederico praedia sto cum familiaribus quingentis cantum expensaS promiserit, longe tamen plures aere suo aluit. Ut Sutrium venit Caesar

284쪽

LIBER SE

Caesar vel locum urbi vicinum, ita ut pridie post applicare ad urbem polii , Legati Apostolici illum cum aliquibus

praelatis a Pontifice missis, qui necessaria curent, dimittunt, δc Romam perueniunt. Sequenti die electus Imperator Romam versus capit iter, cui honoris gratia obuiam mittuntur a Pontifice Praelati, Barones, Ze Curiales, hoc ordine, ut in Frederici aduentu seruatum est. Primi ad sextum lapidem Columnenses proceres, cum sitis amicis,& clientelis: mox Vrsini atque alij Barones urbis, tum Pontificis copiae, quae assant cum illarum praefecto. Inde vincecamerarius cum praefecto urbis, Senatore, conserua toribus , Officialibus, & aliis nobilibus ciuibus Romanis; deinde ordines curiae cum regente Cancellariae, sine aliquo alio praelato: Demum alii praelati domestici Pontificis Cum omni eius familia. Et tandem Sacrum Cardinalium collegium ad radices montis iuxta domum leproso rum Caesarem expectabunt. Hi omnes distinctas interuallis Imperatori electo obviabunt. Oratores vero principum si qui in urbe erunt pro sito libitu obuiam procedent. Cardinales , Ut Caelarem Conuenient, congratui tionibus, & oblationibus factis nomine Pontificis, & col-I ij , illum habentes medium inter duos primos Episco pos Cardinales deducent usque ad tentorium, siue alium locum sibi deputatum extra urbem : nam Caesar non consueuit ea die, qua appulit, Urbem intrare , sed per noctare saltem una nocte eXrra moenia in campis. Camdinales & alii omnes postquam Caesar ad locum de putatum peruenerit , in Urbem reuertuntur. Consue uerunt etiam electi Imperatores hac die antequam ponticulum qui primus ante ingressum urbis post de censum montem occurrit , Pertranseant , praestare iuramentum Romanis in hanc formam. Ego Carolus Rex Romanorti, faturus Imperator, iuro, me seruaturum Romanorum bonas consuerudines: Sic Deus me adiuuet.

Postera die Caesar per portam, quae est sub arce Sancti Angeli hoc ordine quasi triumphans ingreditur. Primi duo equites vexilla duo Caesaris portant, alterum Sancti Georgii, quod ad Sueuorum pertinet custodiam , Aquilae alterum. Hos sequuntur Caesaris cohortes armatae, tum nobiles proceres , & togatI eluS. Inde oratoreS regum,&principum, qui adsunt. Tum si quis adest Rex : aut maximus princeps : ut fuit cum Frederico Rex Vngaciae, de Bohemiae Ladis laus. Et tunc sequitur praefectuS Urbis,& Senator. Et ad praefectum quidem pertinebat nudum ensem ante Caesarem ferre. Frederico tamen Mares allus suus, non praefectus gladium praetulit. Inter istos autem,& Caesarem nemo equ1tare debet, nisi Marescallus, si praefectus non praefert ensem. Incedit deinde Caesar 1olusCqultanS , Sc post eum praelati, consiliarii, proceres inermes &alii togati. Deinde modico interuallo Imperat icis familia, si uxor virum sequitur, saccedere debet. Ante illam nobiles δc praelati, Sc post Matronae, Virgines, & p disequae. Circa illam vero solam equitantem pedit .mul ti. Ultimo incedunt Ecclesiasticae copiae pompam claudentes. Portam ipsam qua sub arce ingrediuntur, Nostri Codices falso Collinam appellant. Collina autem Portano est in nouis Leonis Papae suburbiis: sed in antiqua Roma, Quirinalis primum dicta, deinde Collina ut scripsit Varro) a pluribus montibus , qui in Qu1rinali monte Continebantur; hodie Salaria nuncupatur, quia inde Vὶa salaria itur. In porta igitur, quae sub arce est non Collina ) clerus urbis sacris vestibus ornatus, cum Crucibus, Sc sanctorum reliqui js , praesidente Vicacio urbis, Sc alijs

Eccleuarum praelatis infulatis, Caesarem expectant, aduenienti cruces deosculandas offerunt, & eum incensant, ac cantantes, Ecce mitto Angelum meum Jcc. procedunt

Vsque ad gradus Basilicae principis Apostolorum. Cives autem digniores baldachinum supra Caesaris capiar POz-

285쪽

tant, Conseruatores freno equum ducunt. Cum vero est in magna Area ante gradus , praefectus dc Senator id gerunt. Et desicendente ex eqtio Caesare praefectus stapham

tener, deinde aiare eum praecedit. Inter equitandum autem Carfatis Camerarius pecuniam spargere consueuit, ut diximus in coronatione Papae de soldano. In platio supra gradus Basilicae ante primam porticum ad dextram ascendentibus erigitur si*gellus ornatus cum throno Pontificali,& sedilibus Cardinalium praelatorum: dc aliorum ossicialium , ut stupra descripsimu in coronatione

Pontificis. Supra quem suggestam Pontifex plumali, &mitra preciosis indutus ascendit cum ordinibus curiae, Paulo ante quam Caesar appareat. Electiis Imperator cum suis omnibus seruato Ordine: ut equum desicendit, Per gladus ascendit suggestam. Et ut primam Pontificem videt, detecto capite ilium, genu terram tangenS,Ve-

Ueratur . Et Irerum cam appropinquat ad gradus sedis, genu flectit: demum ad Pontificis pedes peruenit, illos in TeuCrentiam Saluatoris deuote osculatur. Pontifex hilati vultu Caesarem aspaciens,ad osculum manus, δc oriS ACLpit. Tum Caesar iterum genuflexus auri massam ad pedes Pontificis offert, habet qua verba ad Pontificem, gratias agens pro honore suscepto, pro Catitatis declaratione amplectitur. Et stante ibi ad clextram Pontificis Caesiare , Pontifex recipit Imperatrice ad osculum pedis,& manus. Regem vero, siqvis adest, ad osculum pedis, manus, Scoris; alios autem Praelatos, proceres Sc nobiles Caesaris ad osculum pedis tantum. His finitis, surgit Pontifex Sc m nu sinistra Caesarem capiens, e suggestu descendit,& paria ter ad secundam usque Ecclesiae portIcum cum eo progreditur. Deinde Pontifex palatium ascendit ad Cameram suam reuersurus, δc Caesar duobas aut quatuor Cardinalibus sociatus, templum ingreditur, Apostolorum sacras reliquias veneraturus cum suis omnibus . Inde ad loca

RERUM GER M.

cuique destinata diuertuntur. Caesar ipse in palatio Α -

stolico recipi consueuit: Augusta vero in aliquo loco cino. Caesar postera die, opportuno tempore ad Pontificem accedet, & cum sua sanistitate de incumbentibus ad solemnitatem pertractabit. Statuent de die coronationis.

Et si qua erunt prius peragenda deliberabunt: ut Friderici tempore factum est, qui ante diem Impetialis coron tionis inter missarum solemnia benedictonem Imperialem cum sponsia sua Heleonora Regis Portugalliae filia suscepit. Et corona regn1 Langobardaei: siue Italici quam saperiores Imperatores Modaetiae suscipere consueuerunt, quum Fredericus pessis timore illuc accedere non potuisset, Pontificis Nicolai manibus coronatus est in Basilica Petri apud aliare maius: quae corona ferrea, s licet aurea sit nuncupatur. Et notandum, quod Caesar antequam

coronetur Imperiali diademate, sedet post primum Episcopum Cardinalem. Et sit quis Rex adest, sedet tunc post primum presbyterum Cardinalem. Quum vero Caesar erit coronatus, tunc secrebit in sede sibi parata inter Papam, & ptimum Episcopum Cardanalem : dc tunc Rex erit post primum Episcopum Cardinalem. Adueniente die statuta

Imperialis Coronationis, quae conuenientiss1ma est in D minIca Laetare an medio quadragesimae sui Durantes in

rationali diuinorum scripsit, & ita a Nicolao Quinto in coronatione Frederici seruatum est) Ecclesia Sancti Petri,

dc Capella maior erunt decenter ornatae, ut in maximis solemnitatibus, quti Pontifex est celebraturus diuina lentornari, & praeter Consueta erigentur duo suggestus, hinc

dc inde extra Cancellos capellae, alter pro Imperatore electo ad sinistram venientibus, alter a dextra pro Imperat ice. Et ornetur tapetis , aulaeis, siedibus , scabellis, de alijs opportunis Ecclesia tota, dc maxime capella D. Gregor

D. Maurith, Zc quae D. Mariae de turribus appellata extra Ecclesiam in ptima porticu sub turri campanaria est, bene

286쪽

mundentur, ornenturque. Imp ratrix Vero, antequam D ntifex descendat ad Ecclesiam, Cum suis ornata, praeuCniens juggestum sibi paratum constandit. Summo igitur mane Pontifex cum Cardinalibus , Praelatis , & alijs ossicialibus paratis colore tempori & mista Congruis, veluti ad supplicationem , si1b baldachino destandat ad Ecclesiam, & praemittat duos Diaconos Cardinales Cum suis

cappis laneis ad Caesarem , qui euin congruo tempore ad Eccleuam deducant. Pontifex facta reuerentia ante altare accedet ad sedem, ubi Consueuit accipere para menta, de ibi recipiet ad reuerentiam omnes praelatos paratos: inci piet tertiam, & accipiet sandalia , ut alias, & dicta oratio ne induetur omnibus paramentis Pontificalibus. Interim Cardinales qui sunt cum Gesare, ut primum Ognoue

tint Pontificem intrasse Ecclesiam, & ipsi cum Caesare, dcomm si1a comitiua ad Ecclesiam destandant, Sc egredi primam PalatiJ portam, per primas Ecclesiae portas , Quae super gradus Baulicae patent, ingrediantur porticum ad ca- Pellam, quae vocatur beatae Mariae inter turres, ibi a Can nicis, Se collegio Ecclesiae occurrentis recipiatur. Quo de ductus Caesar ad altare dictae capellae, in manibus primi Cardinalis praesentis,& nomine Pontificis recipientis, beato Petro, summo Pontifici ,& sitis successoribus solitum Hiramentum praestabit in forma subscripta, videlicet. Ego N. Rex Romanorum, adiuuante Domino suturus Impera tor, promitto, spondeo, de Polliceor, atque iuro Deo , Scheato Petro, me de caeteto pro tectorem,atque det en rem fore lummi Pontificis, de sanctae Romanae Ecclesiae In Omnibus necessitatibus, & utilitatibus eius, custodiendo, dc Conseruando potiessiones, honores, & iura, ac ius, quantum diuino fultus adiutono fuero, secundum scire, dc posse meum, recta de pura fide ; Sic me Deus adiuuet , dc

haec Sancta Dei Euangelia. Tum indutus superpellicio dc Alinucia recipitur a Canonicis Sachi Petri in Canonicum,

3c in fratrem, quos omnes sitans ante altare dictae capellae recipit ad osculum pacis. Inde praecedente clero, dc can tante responsium ; Petre amas me ξ tu scis Domine quia

amo te. Pasce oves meas. Versus, Simon Ioannis amas

me plus his Θ Tu scis domine, quia amo te. Pasce dcc. alij Caesaris proceres Duo ordine deueniunt ad portam Principalem ipsius Basilicae, quae argetea nominatur, Sc ex quin que media est. Iniecim duo Episcopi Cardinales post priorem antiquiores, facta reueretia Pontifici, cum suis mittis, de pluuialibus Veia1unt ad praedictam portam, dum Caesar adhuc est in dicta capella inter turres. Et ante eum iunior Episcopus Cardinalis stans sine mitra supra Caesarem g

nuflexum orantem dicit hanc orationem. Oremus. Deus m cuius manu corda sunt regum, inclina ad preces humilitatis nostrae aures misericordiae tuae, dc huic famulo tuo regi veram appone sapientiam, ut haustis de tuo fonte consiliis , tibi placeat,& super omnia praecellat, per Christum Dominum nostrum, Amen. Finita prima Oratione, intrant Ecclesiam, Caesare incedente semper inter duos Diaconos Cardinales praedictos ,& immediate praeceden

tibus duobus Episcopis Cardinalibus praefatis , dc flectentes ad sinistram perueniunt ad capellam Sancti Gregorij et ubi Imperator sedens deposita Almutia primo induit sandalia, deinde stans tunicellam, dc demum Imperiale paludamentum , dc mox inde procedens ad medium Ecclesiae, ubi rota est porphyretica , venit; & ibi ab alio Episcopo Cardinali sibi assistente dicitur super eum alia oratio, Vide

licet. Deus rnenarrabilis, auctor mundi, conditor generis humani, gubernator Imperis, Confirmator regni, qui ex utero fidelis amici tui Parnarchae nostri Abrahae praeel gisti regem seculas praefuturum v praesentem regem hunc cum exercitu suo per intercessionem Sanctorum uberi beneXdictione aeternitatis circunda, ut semper maneant

lati Jc triumphantes in pace victores, per Christum Do M in minum

287쪽

COMMENT RERUM GER M.

ninum nostrum , Amen. Procedunt deinde ad confessionem Beati Petri sub aliare , ubi procumbit super Aldis otium Imperator, & duo Episcopi Cardinales ascendunt can2llam , & vadunt ad sedes suas; prior autem Diaco norum , aC prior Presbyterorum parati delaendunt ad eum , atque hinc inde genu flectunt, & Diaconus ipse facit Litaniam procumbens ad sinistram, omnibus alta vQpe replicantibus, & flexis genibus permanentibus . Finita Litania surgit prior Presbyterorum & stuper Carlarem ad

huc procumbentem dicit. Pater noster ; & ne nos. Saluum fac seruum tuum. N. Deus meus speraritem in te.

V. Esto ei Domine turris fortitudinis. M. A facie inimi ci. e. Nihil proficiat inimicus in eo. M. Et filius in1-Quitatis non apponat nocere et . P. Domine exaudi ora tIonem meam. Et clamor meus ad te veniat. e. Do minus vobiscum. H. Et cum spiritu tuo. Oremus. Praetende quaesum ris Domine famulo tuo dextram coelestis auxilij, ut te toto corde perquirat, & quae djgne postulat, assequatur . A ctio nes nostras, quaestu mus Domine, aspi- 'rando praeueni, & adiuuando prosequere , Vt cuncta no- stra oratio , & operatio a te semper incipiat, & per te caepta finiatur; per Christum Dominum nostrum , Amen. Et cum Diacono his finitis reuertitur ad locum suum in ter alios Cardinales. Dum ultimae orationes dicuntur per

Presbyterum Cardinatam; prior Episcoporum Cardinalium, cum pluuiali stola, & mitra descendit ad Impera torem , & simul cum duobus Diaconis finitis orationibus , ducit illum ad altare Sancti Mauritii, ubi stans cum mitra inungit brachium dextrum Caesaris , Sc scapulas

cum oleo exorctgato in modum crucis, & deposita mitradicir. Oremus. Deus omnipotens, cuius est omnis potestas & dignitas , te supplici oratione, atque humilima prece deposicimus, Vt huic famulo tuo N. pros erum Ιm p ratoriae maiestatis concedas eitectum , von tua ProtectiO- ne constituto, ad regendum ECclesiam tuam sanctam,

nihil ei praesentia ossiciant, futura nihil obstent, sed 'spirante sancti Spiritus dono , populum sibi si1bditum

aequo iustitiae libramine regere valeat, & in omnibus suis te semper timeat , tibique iugiter placere Contendat.

Deus Dei filius Iesus Christus Dominus noster, qui a Patre Deo participationis unctus est prae participibus sitiis, ipse per praesentem sacri Unguenti infusionem Spia

ritus Paracleti super caput tuum infundat benedictio nem, eandemque usque ad interiora cordis tui penetra

re faciat, quatenus hoc visibili, & tractabili dono inuti sibilia percipere, & temporali regno rustis moderationiis

bus aeternaliter conregnare ei merearis , qui sine peccato Rex regum vivit cum Deo Patre in unitate Spiritus Sancti Deus per omnia secula seculorum , Amen. Interea

adducitur Imperatrix si adest, &similiter perungitur in eisdem locis a deinde dicitur per eundem Carclinatem

Episcopum oratio stuper eam cum mitra, quia pro C

dem ad Deum oratio dirigitur. Spiritus Sancti gratia nostrae humilitatis ossicio copiosa iii te descendat, ut sicut manibus noliris licet indignis oleo materiali oblinita pinguescis exterius, ita eius inuisibili unctione delibuta impinguari merearis interius , eiustiue Spirituali unctione perfectissime semper 1mbuta, & illicita declinare tora mente, atque spernere distas, & valeas, & utilia animae tuae iugiter optare atque operari queas , &Οpereris,

auxiliante Domino nostro Iesu Christo, qui cum Patre, & Spiritu Sancto vivit & regnat Deus, &c. Et haec qui dem fiunt ad altare beati Mauri; nam ad altare beati Petri nemo inungitur , nemo ordinatur, nisi RomanuS

Pontifex illis. His completis, Imperatrix ad situm suggestum reuertitur, 3c Caesar cum Episcopo Cardinali, &Diaconis ad Pontificem. Diaconi acceptis suis Dalmaticis de mittis in manibus, vadunt ad reuerentiam Papae ,

288쪽

LIBER SECUNDVS. 27s

om descendens de sede sua procedit ad altare stupplica- des Sanctissimi Domini nostri, deducentibus eum duobus

andus more solito, dc recipit ad osculum oris . & pecto- Diaconibus Cardinalibus paratis, &unus ex Clericis Caris tres Presbyteros Cardinales at 11stentes , genu flexo su- merae ex altari accipit gladium cum sua vagina, & illam per strum faldistorium permanente. Facta confessione ad priorem Diaconorum stantem ante Pontificem ad Pontifex accedit ad altare , osculatur, Ec incensat, Vt dextram portat , quem Pontifex Vagina extractam de alias , deinde recipit ad osculum oris , & pectoris pri manu ipsius Diaconi accipiens , Imperatori ante se genu mo Caesarem, deinde tres suos Diaconos Cardinales , dc flexo in dextra manu tradit, ipse cum mitra sedens, ac mox ad eminentem sedem ascendit, Sc Caesar ad Bum dicens. Accipe gladium de super beati Petri Apostoli suggestam cum suis principalibus, & ministris deduci- corpore sumptum per manus nostras licet IndignaS, Uitia Cum Pontifex decessit a latero, ministri Caesaris a se ce tamen, & auctoritate Dei omnipotentIs, & beatorum ferunt gladium cum sua vagina, Sc Cingulo, coronam, Apostolorum consecratas Impexialiter tib1 concessum, sceptrum, &pomum danda sivo tempore Imperatori, & nqstraeque benedictionis officio in defensionem Sat Imperatrici, quae per sacristam ,& clericam ceremonia- istae Matris Ecclesie diuinitus ad vindictam malefactorum locantur si per altare. Interim vero dam Pontifex rum , laudem vero bonorum. Et memor esto de quo facit conse Jionem, incipit choras Introitum Jc Κyri Psalmista prophetauit, dicens, Acc1ngere gladio tuo su- eleeson. Pontifex vero in sede eminenti stans sine mitra, per fernur tuum potentissime , ut in hoc Vim aequIta- legit Introitum & procedit in missa, ut alias usque ad ris exerceas , per eundem molem iniquitatis potentis dictam Epistolam, & Graduale. Sed post orationem diei sime destruas, Sanctam Dei Ecclesiam, eiulque fideles dicit pro ipso Imperatore hanc Orationem . Oremus. propugnes, atque protegas, neque minus sub fde fal- Deus regnorum omnium , de Christiani maxime prote- sos , quam Clitastiani. nominis hostes exteras atque tector Imperij, da servo tuo N. Imperatori nostro trium- dii pergas : Viduas, atque pupillos clementer adiuves at phiam Virtutis tuae scienter recolere , Vt qui tua conflatu- que defendas , desolata restautata conserues , Ulciscaristione fit princeps, tuo semper munere sit potens. Pro iniusta, conserues bene disposita: quatenus hoC agendo secreta. S cipe Domine hostias Ecclesiae tuae pro salute virtutum triumphator gloriosus , Iustitiae cultor egre- famuli tui N. supplicantis, & protectione fidelium po- gius, cum mundi Saluatore , cuius typum geris in no pulorum antiqua brachi, tui operare miracula, vi supe- mine eius sine fine regnare merearis , qui cum Patre,

ratis inimicis, seIure tibi seruiat Christiana libertate per & Spiritu Sancto vivit & regnat, dec. Finita oratione Dominum nostrum Iesum Christum filium tuum, &c. Diaconus accipit gladium , & reponit illum in vagi-Post communionem. Deus qui ad praedicandum aeter na , quam habebat in manu, & umul cum Pontanea an regni Euangelium Romanum Imperium praeparasti, accingit illo Caesarem, dicente Pontifice . Accingere praetende famulo tuo Imperatori nostro N. arma coele- gladio tuo super super femur tuum potentissime. Ezitta, ut pax Ecclesiae nulla turbetur tempestate bellorum, attende, quta Sancti non in gladio, sed per fidem vic per Dominum nostrum Iesum Christum, . Damon runt regna. Accinctus gladio Imperator, & miles beatat tui Graduale, Caesiar descendens e suggestu venit ad pe- Petri effectus, surgens euagmat gladium, ter illum vibrat;

289쪽

2 6 COMMENT. RE

ceinde reponix in vagina, & iterum genuflectit, cui Pontifex pomum de altari & sceptrum , ut de gladio diximus, ad eum portat, in manu dextra pomum, & in sinistra sceptrum ponit, dicens. Accipe virgam Virtuns, atque veri Tatis, qua intelligas te obnoxium mulcere pios , terrere rG- Probos , errantes Viam docere, lapsis manum porrigere,

disperdere superbos, & releuare humiles. Et aperiat tibi ostium Iesus Christus dominus noster qui de semetipso ait ; ego sum ostium, per me siquis introierit, saluabitur: qui est clauis Dauid & sceptrum domus Israel, qui aperit& nemo claudit, claudit & nemo aperit. Sitque tibi autor qui eduxit vinctum de domo carceris sedentem in tene bris, & umbra mortis, ut in omnibus sequa mereari S eum, de quo David propheta cecinit. Sedes tua Deus mseculum seculi, virga directionis, virga regni tui. Et imitando ipsum diligas iustitiam, Sc odio habeas Iniquitatem,

quia propterea Vnxit te, Deus, Deus tuus ad exemplum illius, Quem ante secula unxerat oleo exultationiS prae participibus suis Iesum Christum dominii nostrum, qui cum

nam cum sua Tiata allatam sibi ex altari vi de alijs dixi mus ) imponit super eius caput, dicens. Accipe signum gloriae, & diadema regni, coronam Imperij. In nomine

Patris, &XFiiij, m Spititus Sancti, ut spreto antiquo

hoste,spretasq; contagijs vitiorum ommum sic iustitiam, misericordiam, & iudicium diligas, & ita iust pie, & musericorditer uiuas: ut ab ipsb domino nostro Iesu Christo in consortio sanctorum aeterni regni coronam percipias, qui cum Patre, M. Et mox Imperator osculatur pedes Pontificis, & surgens disicingitur gladio, eumque armige ro suo tradit. Etupse Cum corona, sceptro, & pomo pro cedens, ab illis duobus Diaconibus ducitur ad sedem Imperialet paratam sibi a dextraPontificis,inter Pontificem,

dc priorem Episco rum Cardinalium: quae sedes altior

RVM GER M.

erit sedibus Cardinalium , & humilior Papali sede, hab mbitque aureum pannum post tergum, & paruum scabel lum ad pedes, es ibi sedebit quousque Imperatrix coronetur. Imperatrix vero ducetur ab eisdem ad Pont1ficem, qui isurgens sine mitra super eam genufleaeam, dicet hanc orationem. Deus, qui solus habes immortalitatem, lucemque habitas inaccessibilem, cuius sapientia in sua dispositione non fallitur, qui facis cuncta quae futura fiunt,& vocas ea quae non sunt, sicut ea quae sunt, qui si perbos aequo moderamine de principatu delic1s, atque humiles dignanter in sublime prouehis : ineffabilem misericordiam tuam supplices exoramus , ut sicut Hester regina Israheliticae caussa salutis de captiuitatis suae compede solutam, ad regis Assueri thalamum, regiarque sui consortium transire fecisti; ita hanc famulam tuam N. humilitatis nostrae beneXdictione Christianae plebis salutis gratia ad dignam, sublimemque Imperatoris nustri copulam, & Imperi j sui participatum transire concedas, &vt in Imperialis foedere coniugi, semper permanens pudiaca, proximam Virginitati palmam continere queat,tIbique Deo vero,& vivo in omnibus, Sc super omnia iugiter placere desideret; & te inspirante, quae tibi placita sunt, toto corde perficiat, per Christum Dominum nostrum, Anacia. Deinde sedens cum mitra, accipit coronam Impetialem de manu prioris Diaconorum Cardinalium ex altari allatam,& imponit super illius caput, dicens officio nostrae indignitatis N. Imperitatrix solemniter benedicta,accipe coronam Imperialis excellentiae: quae licet ab indignis, Episcopalibus tamen manibus capiti tuo imponitur, ut sicut auro , θc gemmis redimita enite , ita & interius auro sapientiae virtutumque gemmis te omnipotens decorati concedat: quatenus posv occasum hUius seculi cum prudentibus virginibus sponso perenni Domino nostro Iesii Christo,digne & laudabiliter oςcurrens,regni coelestis au

290쪽

27 I

LIBER SECUNDUS.

is ingredi merearis ianuam, eodem Domino nostro Iesu Christo auxiliante , qui cum Patre, &C. Et coronata statim osculatur pedes Pontificis, & surgens inducitur tam ipsa, quam Caesar simul ad sitos suggestus , ubi in si ious sibi paratis locantur, & sedentibus Imperatore, & Augusta in sedibus cum Imperratibus ornamentis, prior Subdiaconorum Apostolicorum, cum ali s subdiaconis, dc Cum capellanis aulae imperialis descendit ad conressionem beati Petri, alia voce simul cum ipsis facit laudes Imperatori dicens. Exaudi Christe: Scriniarii varo Vrbri cum caP-pis sericeis stantes superius apud chorum , respondent. Domino prederico inuictissimo Romanorum Imperatori, dc semper Augusto, alus & victoria. Qua laude tertio r Petita , prior Diaconorum cum suis, tribus Vicibus meat; Saluator mundi, de Scriniarii vicissim respondeant. Tu

illum adiuva ; Et deinde iste cum suis duabus vicibus dicat. Sancta Matia: Et illi vicissim respondeant, Tu illum adiuua, & sic deinceps: Sancte Michael Sancte Gabriel. Sancte Raphael. Sancte Ioannes Baptista.

Sancte Petre. Sancte Paule. Sancte Andrea.

Sancte Stephane. ' . .

Sancte Laurenti. Reip. Tu illum adiuva. Samste Vincenti. Sancte Siluester. Sancte Leo. Sancte Gregori.

Sancte Benedicte. Sancte Basili. Sancte Saba.

Sancta Agnes.

Sancta Cecilia. Rei p. Tu illum adiuva.

Sancta Lucia. Posthaec omnibus ad locum suum reuertentibus Caniniatur Alleluia, vel tractus , & deinde, Euangelium, Credo, offertorium. Deinde Imperator corona & man

to depositis, sine sceptro aut pomo descendit, & ad Pontificis pedes aurum offert quantum sibi placet, Et similiter post eum facit Imperatrix, quae deinde non reuertitur ad suggestum, sed procumbit super faldistorium, a dexigaparte altatis sibi paratum, in loco Vbi non impediat cre dentiam , & ibi expectat usque ad communionem. Imperaror vero Pontificem ad altare descendentem sequitur,&illi in locum subdiaconi calicem,& patena cum Ostiis offert, deinde aquam infundendam in vino. Et retrahens se ad partem dextram, stat,usquequo Pontifex ad sedem

eminentem CommunicaturuS reuertatUr, Quem Impera

tor sequitur. Et ab eius manibus ipse primo, demde Au-Qusta facram corporis Christi commmunicationem sumant , postquam Pontifex cum Diacono, & si ibi jacono communicauerint. Nam. Subdiaconus postquam cum Diacono communicauit de corpore δί sanguine Christi, accipit de manu Diatoni apud altare cum circulis de cerimoniis consilietis, duas hostias consecratas pro Impera tore & Augusta: & eas ad Pontificem portat. Et Percepto sacramento Imperator quidem Pontificis faciem osculatur, Augusta vero manum. Et desicendelites ad altare, de manu Diaconi vinum purificationis sumitur, Et descendant ambo ad sinos suggestus, ibique resumant Imperialia signa. Poterit tamen ii ei videbitur, Luper Imperatorem ante se genu flexum, immediate postquam illum Cum

Augusta communicauerIt, infrascriptas Orationes dicere,

videlicet. Resipice quaeso omn1potens Deus serenis obtutibus hunc gloriosum famulum tuum N. ut sicut beneX

Mm iij dixisti

SEARCH

MENU NAVIGATION