장음표시 사용
21쪽
sam a se Romulum adfirmans, augustiore torma, quam suisset: mandare praeterea, ut se pro numine acciperenti Quirinum in coelo vocari placitum diis. Ita gentium Roma potiretur. Ν A II. Succedit Romulo Numa Pompilius: POMPi quem curibus Sabinis agentem, ultro p
απ.rra. tiuere, ob inclitam viri religionem. Illa sacra, & eeremonias, omnemque cultum
deorum immortalium docuit: ille Pontifices , Augures , Salios , ceteraque populi Romani sacerdotia; annum quoque in duodecim menses, fastos dies nefastosque deis seripsit. ille Ancilia atque Palladium, seisereta quaedam imperii pignora, Ianumque geminum, fidem pacis ac bessi: In primis
Deum Vestae virginibus colendum dedit, ut ad simulacrum coelestium siderum custos imperii flamma vigilaret. Haec omnia quasi monitu deae Egeriae, quo magis barbari acciperent. Eo deniquε ferocem populum redegit, ut, quod vi & iniuria occupauerat, imperium, religione atque iustitia gubernaret. TvLLVs III. Excipit Pompilium Numam Tul- η' Ius Hostilius: cui in honorem virtutis reg- . c. n. 6 . num ultro datum. Hic omnem militarein
22쪽
Itaque mirum in modum exercita iuue tute, prouocare ausus Albanos, grauem
S diu principem populum Sed quum pari
robore frequentibus proeliis utrique comminuerentur, misso in compendium bello, Horatiis Curiatiisque, tergeminis hinc a que inde fratribus , utriusque populi fata permissa sunt. Anceps & pulchra eonten- δενι--tio, exituque ipso mirabilis. Tribus quippe illinc vulneratis, hinc duobus Decisis, ινιι qui supererat Horatius. addito ad virtutem dolo , ut distraberet hostem . simulat s gam : singulosque , prout sequi poterant, adortus exsuperat. Sic rarum alias decus unius manu parta victoria est: quam ills mox parricidio foedauit Flentem cir-
ea se spolia sponsi quidem, sed hostis.
rorem viderat. Huno tam immaturum virginis amorem ultus est serro. Citauere
leges nefas: sed abstulit virtus parricidam:& facinus intra gloriam suit. Nec diu in fide Albanus. Nam Fidenate bello missi in auxilium ex foedere, medii inter duos exspectauere sortunam. Sed rex callidus, ubi inclinare socios ad hostem videt, tollit animos, quasi ipse mandasset. Spea inde
23쪽
nostris, metus hostibus. Me fraus prod totum irrita fuit. Itaque hoste victo, ruditorem laederis Metium Fufetium, religatum inter duos currus, pernicibus equis distrahit: Albamque ipsam quamuis p
rentem, aemulam tamen, diruit, quum prius omnes opes urbis, ipsamque populum Romam transtulisset e prorsus ivt consanguianea eluitas non periisse, sed in suum compus rediisse rursus videretur. xcvs IV. Ancus deinde Marcius, nepos
Pompilii , pari ingenio. Hic igitur & mo
β.c. n. is . nia muro amplexus est, & interfluentem
Vrbi Τhyberinum ponte commisit: ostiamiaque in ipso maris flaminisque confinio e Ioniam posuit: iam tum videlieet praes giens animo, futurum, ut totius mundi opes & commeatus illo velut maritimo Vimbis hospitio reciperentur.3 Astuvia V. Tarquinius postea Priscus, quamuis ζζPR. 'transmarinae originis, regnum ultro p A. V. .isr. rens Recipit ob industriam atque elegan- .c. n. οδs, tiam: quippe qui oriundus Corintho, Grae- eum ingenium Itaficis artibus miseuisset Hie & senatus maiestatem numero amplia-nit, & centuriis tribus auxit, quatenus Attius Nauius numerum augeri prohibe-
24쪽
hat, vir summus augurio. Quem rex inexperimentum rogauit, is fierine posset, quod ipse mente conceperat Τ,, Ille rem expertus augurio, posse, respondit. 3, At qui hoc, inquit, agitabam, an cotem illam secare nouacula possem y ,, Augur, Potes ergo, inquit, & secuit. Inde Romanis saeer auguratus. Neque pace Tarquinius quam bello promptior. Duodecim namque Tusciae populos frequentibus arismis subegit. Inde fasces, trabeae, curules, anuli, phalerae, paludamenta, pra texta; inde, quod aureo curru, quatuor
equis triumphatur; togae pictae, tunicaeque palmatae; omnia denique deeora &insignia, quibus imperii dignitas eminet. VI: Servius Tullius deinceps guberna- SERVIVS cula Urbis invadit. Nee obseuritas inhi TVLLiV.
huit . quamuis matre serua creatum. Nam a.cim. 57s.
eximiam indolem uxor Tarquinii Tanaquilliberaliter educauerat: & clarum sore visaeirea caput flamma promiserat. Ergo inter Tarquinii mortem, annitente regina, substitutus in locum regis, quasi ad tempus, regnum dolo partum sic egit Industrie, ut iure adeptus videretur. Ab hoc Populus Romanus relatus in censum, digestus in
25쪽
classes, curiis atque collegiis distributust summaque regis solertia ita est ordinata respublica, ut omnia patrimonii, dignit iis, aetatis, artium , ossiciorumque discrimina in tabulas referrentur; ac si maxima eluitas minimae domus diligentia contineretur.
TARGI- VI l. Postremus omnium fuit regum,grestu: Tarquinius, eui cognomen Superbo ex
A Us. aro. moribus datum. Hic regnum avitum, 'sa quod a Seruio tenebatur, rapere maluit, quam exspectare, immisiisque in eum per cussoribus, scelere partam potestatem non melius egit, quam acquisierat. Nec abis horrebat moribus uxor Tullia, quae, ut virum regem salutaret, super cruentum patrem, vecta carpento, consternatos equos egit. Sed ipse in Senatum caedibus, in omnes superbia, quae crudelitate grauior
est bonis. grassatus, quum saeuitiam iam domi satigasset. tandem in hostes conuer-pus, est. Sic valida oppida in Latio capta sunt, Ardea, Ocriculum, Gabii, Suessa Pometia. Tum quoque cruentus in suos. Neque enim filium verberare dubitauit, ut simulanti transfugam apud hostes hine fides esset. Cui Gabiis, ut voluerat, re
26쪽
eepto, atque per nuncios consulenti quid fieri vellet, is eminentia sorte papauerum capita virgula excutiens, quum per hoc Interficiendos esse principes intelligi vellet quae superbial sic respondit. Tamen de- manubiis captarum urbium templum erexit. Quod quum inauguraretur, ted pntibus ceteris deis mira res dictu restitero Iuventas, & Terminus. Placuit vatibus contumacia numinum, siquidem firma omnia & aeterna pollicebantur. Sed illud horrendum , quod molientibus aedem infundamentis humanum repertum est caput, nee dubitauere cuncti, monstrum pulche rimum imperii sedem . caputque terrarum promittere. Tamdiu superbiam regis Po-'pulus Romanus perpessus est, donec ab
erat libido. Hanc ex liberis eius importunitatem tolerare non potuit. Quorum Ubi oraν- quum alter ornatissimae seminae Lucretiae 1μ πψρr ire. stuprum intulisset, matrona dedecus ferro expiauit. Imperium tum Regibus abro- erinis r.
VIII. Haee est prima aetas populi AEnacei ha- Romani , & quasi insantia, quam habuit sub regibus septem , quadam fatorum inis gibus.
dustria. Tam variis ingenio, ut Reipubli-
27쪽
eae ratio & utiΙitas postulabat. Nam quid Romulo ardentius Τ tali opus fuit, ut inuaderet regnum. Quid Numa religiosius*Ita res poposcit, ut serox populus deorum metu mitigaretur. Quid ille militiae artia lex Tullus y bellatoribus viris quam ne
eessarius, ut acueret ratione virtutem. Quid aedificator Aneus y ut Vrbem col nia extenderet, poni iungeret, muro tueretur. Iam vero Tarquinii ornamenta& insigma' quantum principi populo add derunt ex ipso habitu dignitatem y Actus a Seruio tensus quid effecit, nisi ut ipsa se nosset Respubliea 8 Postremo Superbi lulius importuna dominatio nonnihil, immo vel plurimum prosuit. Sic enim effectum est, ut agitatus iniuriis populus cupiditate
bibertatis incenderetur. IX. Igitur Bruto Collatinoque ducibus& auctoribus, quibus ultionem sui moriens matrona mandRuerat, populus Romanus ad vindieandum libertatis ac pudicitiae decus, quodam quasi instinctu de rum concitatus, regem repente destituit, bona diripit, agrum Marti suo con eras, imperium in eosdem libertatis suae vindices transfert, mutato tamen nomine & iuro.
28쪽
Quippe ex perpetuo annuum placuit, ex singulari duplex , ne potestas solitudine,
vel mora eorrumperetur: Consulesque ad- Con Iespellauit pro regibus, ut consulere se elui hus suis debere meminissent. Tantumque libertatis nouae gaudium incesserat, ut vix mutati statua fidem caperent; alterum que ex consulibus, tantum ob nomen &genus regium, fascibus abrogatis, Vrbe dimitterent. Itaque substitutus Valerius Poplicola, ex summo studio an nixus est ad q- augendam liberi populi maiestatem. Nam& fasces ei pro concione submisit, & ius prouocationis aduersus ipsos dedit, & ne
specie arcis offenderet, eminentes aedes suas in plana submisit. Brutus vero fauori Brutus.
eluium etiam domus suae clade & parricidio velifieatus est. Quippe quum studere reuocandis in urbem regibus liberos suoseomperisset, protraxit in forum, & con- elone media virgis tecidit, & securi percussit, ut plane publicus parens in locum liberorum adoptasse sibi populum videretur. Liber iam hine populus Romanus prima aduersus exteros arma pro libertate corripuit; mox pro finibus; deinde pro sociis; tam pro gloria & imperio, lacessenti-
29쪽
hus adsidue usquequaque finitimis r quippe cui patrii soli gleba nulla, sed statim hostile pomoerium, mediusque inter Latium& Tuscos, quasi in quodam bivio colloeaα
tus, omnibus portis in hostem incurreret: donec quasi contagione quadam per singuinios itum est: &, proximis quibusque cor reptis, totam Italiam sub se redegerunt. X. Pulsis ex Urbe regibus, prima pro libertate arma eorripuit. Νam Porsena rex Etruscorum ingentibus ropiis aderat, de Tarquinios manu reducebat. Hunc tamen. quamuis & armis, & fame urgeret, occupatoque Ianteulo ipsis Vrbis saucibus ineu-baret, sustinuit, repulit, nouissima etiam tanta admiratione perculit, ut superior vltro eum paene victis amicitiae foedera se-riret. Tunc illa Romana prodigia atque miracula, Horatius, Mueius, Cloeliat qui nisi in annalibus solent, hodie sabulae viderentur. Quippe Horatius Coeles postquam hostes undique instantes solus subis
mouere non poterat, ponte reciso transna
tat Thyberim , nec arma dimittit. Mu- eius Scaevola regem per Insidias in eastris ipsius adgreditur e sed ubi laustrato eirca purpuratum elus ictu tenetur, ardentibus
30쪽
laeis iniicit manum, terroremque geminat dolo. is Vt scias, inquit, quem virum eia sugeris, idem trecenti iurauimus, is quum interim immane dictui hic interritus, ille trepidaret. tamquam manus regis aris deret. Sic quidem viri. Sed ne quis sexus a laude cessaret, ecce & virginum vir tus. Una ex obsidibus regi data, elapsa custodiam, Cloelia, per patrium flumen equitabat. Et rex quidem tot tantisque virtutum territus monstris valere , liberosque esse iussit. Tarquinii tamdiu dimitarauerunt, donec Aruntem filium regia manu sua Brutus oecidit, superque ipsum mutuo vulnere exspirauit; plane quasi adulterum ad inseros usque sequeretur. XI. Latini quoque Tarquinios asser in mutiis . bant aemulatione, & inuidiar ut populus,
qui foris dominabatur. saltem domi serui-a. --.ret. igitur omne Latium, Mamilio Tuneulano duee. quas in regis vitionem, tollit animos. Apud Regili laeum dimicatur diu Marte vario, donee Posthum ius ipso distator smum in hostes laeulatus est nouum& insigne commentum uti peteretur cur-sti. cessus equitum magister exuere ste nos imperauit dc hoc nouum quo acrius