장음표시 사용
31쪽
Ineurrerent. Ea denique atrocitas fuIt proelii, ut Intersuisse spectaculo deos fama tradiderit; duos in candidis equis, Castorem atque Pollucem nemo dubitauit. Itaque & Imperator veneratus est, pactusque
victoriam templa promisit. & reddidit, plane quasi stipendium commilitonibus diis.
Hactenus pro libertate: mox de finibus eum eisdem Latinis adsidue, & sine interia missione pugnatum est. Sora inuis credat D& Algidum terrori suerunt: Satricum aliaque corniculum prouinciae. De Verulis& Bouillis pudet, sed triumphauimus. Tibur nune suburbanum, & aestiuae Praeianeste deliciae, nuncupatis in Capitolio voistis petebantur. Idem tunc Faesylae, quod
Carrae nuper. Idem nemus Aricinum,
quod Hercynius saltus: Fregellae, quod Gesoriacum: Τhyberis, quod Euphrates. Coriolos quoque pro pudor in victos adeo gloriae fuisse, ut captum oppidum Catua Mareius Coriolanus quasi Numantiam, aut Africam, nomini induerit. Exstant & parta de Antio spolia, quae Maenius in suggestu sori. capta hostium classe, sussixit: si tamen illa classis. Nam sex suere rostratae. Sed hic numerus illis initiis nais
32쪽
nale hellum fuit: Peruleaeissimi tamen Latinorum Aequi, & Volsci fuere, & eotidiani , ut ita dixerim , hostes. Sed hos qui eis praecipue Lueius Quinctius domuit, ille dictator ab aratro e qui obsessa ae paene iam capta Maret Minucii consulis eastra
egregia virtute seruauit. Medium erat sorte tempus sementis, quum patricium virum innixum aratro suo lictor in ipso opere deprehendit. Inde in aciem prose tus , ne quid a rustici operis imitatione αλsaret, victos more pecudum sub iugum mI- sit. Sic expeditione finita, rediit ad boves rursus triumphalis agrieola. Fidem numInum qua velocitate δ intra quindecim dies eoeptum, peractumque bellum: prorsus ut se-stinasse dictator ad relictum opus videretur. XIL Adsidui veto & anniuersarii ho-BHisincia stea ab Etruria suere Veientes; adeo ut
extraordinariam manum aduersus eos proin Maenat
miserit, priuatumque gesserit bellum gens' 'una Fabiorum. Satis superque idonea clades. Caesi apud cremeram treeenti, pa- Dou uictus exercitus, & scelerato signata n0' .istimori mine, quae profieiscentes in proelium porri mea caesi.
ha dimisit. Sed ea elades ingentibus e piata victoriis, postquam per alios atque
33쪽
alios cnees robustissima capta sunt oppida: vario quidem euentu. Falisci se sponte dediderunt. Cremati suo igne Fidenates. Rapti funditus deletique Veientes. Faliseiquum obsiderentur, mira visa est fides imperatoris, nec immerito: quod ludi magistrum, urbis proditorem, cum iis, quos adduxeis rat , pueris, vinctum sibi ultro remisisset. Eam namque vir sanctus, & sapiens, veram sciebat victoriam, quae salua fide, &integra dignitate pareretur. Fidenae, quia
pares non erant serro, ad terrorem mouendum facibus armatae , & discoloribus, serpentum in modum, vittis, furiali more processerant: sed habitus ille feralis euedi Ustioistos. sonis omen fuit. Veientium quanta res fuerit, indieat decennis obsidio. Tune
.C. n. r. primum hiematum sub pellibus : taxata stipendio hiberna: adactus miles sua sponte iureiurando, o nisi capta urbe remea re. Spolia de Larte Tolumnio rege ad Feretrium reportata. Denique non scalis,
neo irruptione, sed cuniculo, & subberrainneis dolis peractum urbis excidium. Ea denique visae est praedae magnitudo, cuius decimae Apollini Pythio mitterentur: uni uersusque populus Romanus ad direptiois
34쪽
nem urbis vocaratur. Hoe tune Veii fuere: nunc fuisse quis meminit 8 quae reliquiae 8 quod vestigium ' Laborat annalism fides, ut Veios fuisse credamus. XIII. Hie siue inuidia deum , siue BoIIuissato, rapidissimus procurrentis imperii euria si Π malas parumper Gallorum Senonum incursione subprimitur. Quod tempus populo Romano nescio utrum clade lanestius suerit, an virtutum experimentis speciosius. Eaeerte fuit vis calamitatis, ut in experimen tum illatam putem diuinitus, scire volentibus diis, an Romana virtus imperium
orbis mereretur. Galli Senones, gens na- IIoνωm tura serox, moribus ineondita, ad hoe Dpsa sit seri u .
corporum mole, perinde armis ingentibus, adeo omni genere terribilis fuit, ut plana nata ad hominum Interitum , urbium stra gem, videretur. Hi quondam ab ultimia terrarum oris, & cingente omnia Oeoano
ingenti agmine profecti, quum iam media vastassent, positis inter Alpes & Padum seisdibus, ne bis quidem eontenti, per Ita liam vagabantur. Tum clusium obsidebant. Pro sociis ae foederatis populus Romanus interuenit. Misit ex more legatI.
Sed quod ius apud barbaros* feroclus agunt. Ca
35쪽
Nouent, & inde certamen. Conuersis Igiatur a clusio, Romamque venientibus, ad Alliam flumen cum exercitu Fabius Consuloecurrit. Non temere taedior clades. Itaque hune diem fastis Roma damnauit. Fuso exereita iam moenibus Vrbis adpropi quabant. Erant nulla praesidia. Tum igitur, aut numquam alias adparuit vera illa
Romana virtus. Iam primum maiores natu
amplissimis usi honoribus, in forum coeunt: ibi deuouente pontifice, diis se Manibus consecrante statimque in suas qui que aedes regressi, sicut in trabeis erant,& amplissimo cultu, in eurulibus sellis sese posuerunt: ut, quum venisset hostia, in sua dignitate morerentur. Pontifices, MFlamines, quidquid religiosissimi in templis erat, partim in doliis defossa terras recondunt, partim imposita plaustris seeum auferunt. Virgines simul ex saeerdotio Vestae, nudo pede fugientia saera comitantur. Tamen excepisse sugientes unus
plebe fertur Lucius Albinius, qui, depositis uxore & liberis, virgines in plaustrum recepit. Adeo tum quoque in ultimis religio publica priuatis adfectibus antecellexat. Iuventus vero, quam satis constat
36쪽
vix mille hominum fuisse, dum Manlio, arcem Capitolini montis insedit, obtestata ipsum quasi praesentem Iouem, is ut, quemadmodum ipsi ad defendendum templum
eius concurrissent, ita ille virtutem eorum numine suo tueretur. Aderant interim GaIusνδι-
Galli, apertamque Urbem primo trepidi,
ne quis iubesset dolus, mox ubi solitudinem vident, pari clamore & impetu inva- ι G. .385. dunt. Patentes passim domos adeunt: ubi sedentes in curulibus suis praetextatos semes, velut deos geniosque venerati, mox eosde i, postquam esse homines liquebat, alioqui nihil respondere dignantes, pari vecordia mactant, facesque tems iniiciunt: & totam Urbem igno, serro, manibus exaequant. Sex mensibus barbari quis erederet circa montem unum pependerunt, nec diebus modo, sed noctibus
quoque omnia experti: quum tandem Man α--Πustius nocte subeuntes, clangore anseris ex- it*u m
citatus, a summa rupe de1eeit, & ut spem hostibus demeret, quamquam in summa fame, tamen ad speciem fiduciae, panes ab arce laeulatus est. Et stato quodam die per medias hostium custodias Fabium Ion-Nfieem ab aree demisit, qui solemne sa-
37쪽
erum in Q rinali monte conficeret. Atque ille per media hostium tela incolumis reis ligionis auxilio rediit; propitiosque deos renunciauit. Nouissime quum iam obsidio sua barbaros satigasset, mille pondo auri recessum suum venditantes, Idque ipsum per insolentiam, quum ad iniqua pondera addito adhuc gladio, superbe vae victis increparent, subito adgressus a tergo camillus adeo cecidit, ut omnia incendiorum vestigia Galliei sanguinis inundatione deleiaret. Agere gratias diis immortalibus ipsa tantae cladis nomine libet. Pastorum camsas ignis ille, & flamma paupertatem Romuli abscondit. Incendium illud quid egit aliud, nisi ut destinata hominum aedeorum domicilio ciuitas, non deleta, non obruta, sed expiata potius & lustrata videatur g igitur post adsertam a Manlio, restitutam a Camillo Urbem, acrius etiam vehementiusque in finitimos resurrexit. Ac primum omnium illam ipsam Gallicam gentem non contentus moenibus expulisse, quum per italiam naufragia sua latius traheret. se persequutus. est duce Camillo, ut hodie nulla Senonum vestigia supersinta
Semel apud Anienem trucidati, quum sinin
38쪽
gulari certamine Manlius aureum torquem Barbaro inter spolia detraxit. Inde Torquati. Iterum Pomptino agro , quum in simili pugna Lucius Valerius , insidente galeae sacra alite adiutus , retulit spolia. Et inde Corvini. Tandem post aliquot annos, omnes reliquias eorum in Etruria ad
Iacum Vadimonis Dolabella deleuit: nequis exstaret in ea gente, quae incensam a se Romam urbem gloriaretur. XIV. Conuersus a Gallia in Latinos, Bellum L . Manlio Torquato, Decio Mure Consulibus, semper quidem aemulatione imperii in instos, tum vero contemtu Urbis incensae; quum , ius ciuitatis , partem imperii ac magistratuum , poscerent, atque iam amplius quam congredi auderent. Quo tempore quis eessisse hostem mirabitur 2 quum alter Consulum filium suum, quia contra imperium pugnauerat, quamuis victorem oeciderit; quasi plus in imperio esset, quam in victoria: alter quasi monitu deorum, eapite velato, primam ante aciem diis manibus se deuouerit, ut in eonsertissima se hostium tela iaculatus, nouum ad victo
riam iter sanguinis sui semita aperiret.
39쪽
B.IIam Sa- XV. A LatInis adgressus est gentemst Sabinorum, qui immemores lactae sub Tito Tatio adfinitatis, quodam contagio beli se Latinis adiunxerant. Sed Curio Dentato consule, omnem eum tractum, qua Nar, Anio, sontesque Velini, Hadriaticis tenus mari, igne serroque vastavit. Quae victoria tantum homiuum, tantum agrorum redactum in potestatem , ut, in viro plum esset, nec ipse posset aestimare, qui vicerat sinuis XVI. Precibus deinde Campaniae mo- --, non pro se , sed , quod est speciosiusseia .U. e. v. pro sociis Samnitas invadit. Erat foedus μή SM- eum utrisque percussum: sed hoe campani sanctius, & prius omnium suorum deditione secerant. Sie ergo Romanus beIIum --iaa Samniticum tamquam sibi gessit. Omnium Q rim q. n in modo Italia, sed toto orbe terrarum.
pulcherrima Campaniae plaga est. Nihil molΙius melo. Denique bis floribus vernata Nihil uberius solo et ideo Liberi Cererisque eertamen dicitur. Nihil hospitalius mari. Eie illi nobiles portus, Caieta, Misenus, &tepentes fontibus Baiae: LuerInus &Auernus, quaedam maris otia. Hie amicti vItibus montes , Gaurus , Falernus , Massicus, & pulcherrimus omnium Vesuuius,
40쪽
Aetnaei ignis imitator. Vrbes ad mare, Formiae, Cumae, Puteoli, Neapolis, Hereulaneum, Pompeii, & ipsa caput urbium Capua, quondam inter tres maximas, Romam , carthaginemque numerata. Pro hac Samnuo urbe , his regionibus populus Romanua i- Samnitas inuasit, gentem, si opulentiam quaeris, aureis & argenteis armis, diseoia lori veste, usque ad ambitum armatam: si fallaeiam, saltibus fere & montium fraude grassantem: si rabiem ac furorem, sacra tia legibus, humanisque hostiis, in exitium Urbis agitatam: si pertinaciam, se xies rupto foedere, cladibusque ipsis antismosiorem. Hos tamen quinquaginta an nis per Fabios & PapirIos patres, eorum que liberos ita subegit ae domuit, ita ruinas ipsas urbium diruit, ut hodie Samnium in ipsa Samnio requiraturi nee lacile ad pareat materia quatuor & viginti triumphorum. Maxime tamen nota & illustris Romanι aa
ex hae gente clades apud Caudinas fureu- π -
Ias Veturio Posthumioque Consulibus acta mi/tuntur. cepta est. clauso per insidias intra eum saltum exercitu, unde non posset euadere, stupens occasione tanta dux hostium Ponistius, Herennium patrem eonsuluit, & ille,