장음표시 사용
111쪽
sedulitate cum morbum praesentem, tum immine z- rem respicere,quatenus enim imminet,auxilijs Occasionem auertentibus, & sam talem confirmantibu xvii debet:quatenus autem a deli perturbat,& affligit, praesidia ad illum remouendum, & euertendum Opriuao consilio,vi iam risi runcilr ad inuenire tenet u rQuamobrem licet in noliris corporibus,sanitas, o ginei dignitate, & natura aegritudinem anteccdat, quoniam tamen homines, nisi dum cruciantur, curari affectant,& postea de sui tuenda sanitate valde solliciti euadunt. propterea in As dictorum gratia prius de sanitate in ijs affectibus acquirenda, posi ea vero de eadem conseruanda ad hoc, ut huiusmodi morbi
euitentur, quominus superueniant, sermonem meum,
instituam. inantum vero ad primum insilutum attinet, quod in Articularium morborum curation versatur, dico, in rc mouendis, & cucrtensiis causis potissimum germanam curandi rationem consistere , duo autem praecipue sunt articularium affectuum causi x , quarum una est mollitudo,& exuberantia bonorum, viciosorumque humorum, altera vero est: articulorum imbecillitas,&: laxitas. Quatenus ad humorum copiam , siue bonorum, siue malorum redundantiam spectat, scopus minorandi,& euacuandi Medico se se offert. Quatenus vero ad articulorum laxitatem, & imbecillitatem, occasio corroborandi oritur . Rursus nhab humorum multitudine
discedamus, haec vel in locis articulorum iam fluxa est, vel ad illas partes confluit,& dolorem essicit,& in aliqua parte nostri corporis generatur : Quatenus iam fiuxa est,expurgatione eget, Ut autem conssuit,
112쪽
3e dolorem facit, statim fluxionem sistendi scopus
emerget,& doloris minorationem, quod repellentibus medicamentis,& annodinis fieri solet;Ne autem in aliqua nostri corporis parte regeneretur, postea occurendum est, partes illas corroborando. Vt vero ad materiae exuberantis euacuationem reuertar, dico euacuationem pro materiae peccantis ratione instituendam esse.
De euacuatione, quae fit per vena sectionem tractatur. Cap. II.
VApDAM materiar pro euacuatione verinae sectionem requirunt, quaedam autem
medicamenta purgantia postulant, mit tendus itaque est sanguis copiose, ubi, bonorum humorum exuberantia, atque puri sanguit nis multitudo reperitur, haec enim euacuatio admo-i dum necessaria est, dummodo nihil prohibeat, quaei cum ab Hyppocrate 6. aphor. 7. & Galeno in Co-l mento summis laudibus extollatur, ad prscauendos huiusmodi affectus,quo minus superueniant,quanto magis erit necessaria, & utilis ijsdem fgritudinibus iam prςsentibus,& molestantibus ' Si igitur Gutta tia, arthritica fuerit, quae per omnes articulos deferatur, inrit a quacunq; secta vena licet euacuare, modo vena ad sanguinis copiam late promanandam idonea sit, at quacunque enim parte euacuatio fuerit instituta,peri uniuersum corpus tandem euacuatio essicitur, & nisi, quid obstet, vena basilica cubiti interna erit accom4 L a moda-
113쪽
14 LIBERM ' - modatior, Sed si fuerit,uel Podagrica vel Chiragrica, in incipientibus fluxionibus auertere quod incipit, e pedit, dicebat Galenus libro de curandi ratione per sanguinis missionem cap. I9. a Vena aulem cubiti interna, vel dextri, vel sinistri,vel utriusque brachij euacuatio est facienda, qui a d lim euacuatur etiam reuellitur. & in Podagricis morbis auertendi sunt per directum humores, qui deorsum ad pedes irruunt. At si manus dextra fluxione, & dolore in- , ἐ- se statur, vena in dextro crure iuxta poplitem, aut talos secanda est,Si vero sinistra, in sinistro crure vena est aperienda, quod si utrasque manus dolores sollicitent,una dic mittendus est sanguis ab uno cru-ren altera die a crure altero,reunt sionem simul cum euacuatione, semper exordiendo a parte, qui magis vrget, & huiusmodi euacuatio, confluxum humorem purgat,& causam fluxionis tollit, quibus enim per directum adguerar reuulsio , euidentem utilitatem celeriarer esendit a dicebat Galenus, libro nuperime alegato, cap. I S. Neque semel tantum haec sanguinis euacuatio est facienda,sed bis,terque, sanguinis detractione paulatim repetita, quotiescunque occasiose se obtulerit . hoc enim remedium tantae est vis, &authoritatis,ut si statim in fluxionis initio fiat, interdum cruciatos ad perpetuam sanitatem perducit, ve Isaltem minus molestantur,vel raro:& permuItos an-NMam nos a tali passione immunes evadunt, Cautus tamen
Medicus esse debet, ne hoc remedium in eis, qui h
iusmodi defluxionibus f pius sunt sollicitati adhibeat, quoniam plus detrimenti, quam auxilij inferet Praesertim quando corpora, imbecillioris, ac frigidioris
114쪽
dioris temperamenti sunt constituta. Quando etiam: sanguis cum bile,vel cum pituita, aut cum melanco. Iico succo fuerit permixtus, praeceps mittendi sanguinis occaso,& scopus se se Medico occurret, quoniam ut Paulus Aegineta testatur, huiusmodi humor venis magna ex parte continetur,quantitate magis, quam qualitate infestans; propterea dicebat ipse,aggredienda est sanguinis detractio, secta vena in prima statim aegritudinis curatione, ut praeoccupemus noxij humoris fluxum. Quando autem Podagrici, & Articulares affectus ab humorum miscella progi- scilla gniuntur, dummodo Medicus prudens agnouerit talium humorum permixtionem, non longe a sanguinis natura recedere, per venae sectione sanguis erit euacuandus; non ita copiose tamen, sed ea moderata quantitate, quἴ conueniens videbitur. Venae sectionem etiam requirunt affectus isti, quando amen- smora.
sium suppressione producuntur; nec non quando ab assueto sanguinis narium stillicidio intercspto fiunt, atque ab hemeroidarum consuetis purgationibus intermissis , Et in ijs casibus eodem ordine Medici uti debent, quem Galenus in libro praeallegato, de curatione per sanguinis missionem obseruandu proponit,quoniam si menses aperire volumus, hoc nullo tutius remedio quam,vel per crurium scarificatione, vel per venae sectionem dextri cubiti internam , &postea poplitis, vel tali sinistri praestari poterit. Si fluxum haemoroidarum impeditum, prouocare intendimus,quet in cruribus sunt,uenas secare covenit. νum.
Si detentus iam fuerit sanguis, quem veluti per periodos natura a naribus expurgare assueta suerat, naritim
115쪽
u et Vr g procul dubio cum in tali casu copia sanguinis succle, congesta, quae vel Podagricam, vel ArthriticamGuttam pariat, per venἴ sectionem sanguinem copiosum euacuando, reuellere necessarium est. Insuper, ut
omnia, quae sub chirurgico prς sidio recenseri possunt,amplectamur, considerandqetiam sunt evacua j..h. ii nes interceptae , quae ab aliqua morbosa causari . , prius fuerant concitatae, ut Exempli gratia, si vulcus οὐπε. in crure diutius apertum purgauerit, postea suerit consolidat unli cauterio debet aperiri, ad hoc ut materia , quς longo iam temporis tractu expurgari erat assireta, minime rettineatur, ac dolores eis ciati sire is, . etiam,cauteria, Vel in bracchio,vel in crure dili ape
ta fucrint, & pollea consolidentur,dcbent iterum a. periri. Praeterea inter chirurgica praesidia, qtis post .... 2 uniuersales purgationes veluti Topica prs standa veniunt, quae, & a parte affecta attrahunt, atque euacuationem moliuntur, a Vetustioribus Medicis invium habita, & a Galeno praecipue, in contumatioribus, ac inueteratis fluxionibus mirum in modum comprobata, loco nuperim callegato cap. I9. ubi dicebat, quod in incipientibus fluxιonibus, auertere, quod ncipit expedit, in Inueteratis autem, Esum tantum, quod parii i xum es, euacuare. Saepe namque accidit, ut humorcs infestantes, profundiori parte ita adlis reant,& confirmentur,ut neque sectione venae,' aut purgantibus medicamentis,uel discutientibus,& exiccantibus remoueri possint, ut necessarium sit ad. ix alia praesidia confugere, veluti ad cucurbitulas scari- ad alia, quae parua cornicula ad hoc usumm/i idonea, constructa, ad Hyrudines,&ad Vexicantia
116쪽
s E CIV N D U S: t medicamenta : Cucurbitulae enim scarificatε, & m teriam sub cute detentam expurgant, ct a partibus remotis infixam, in superficie attrahunt, quς postea secunda vice scarificats, iterum admotς, materiam iam attractam expurgant. Subsequuntur postea Hyrudines, qus eandem facultatem habent, quam CucurbitulA qus si partibus loco affecto circuniacentibus, di partibus ipsis praue affectis applicent usi satis copiosam materiam peccantem inde educent,at non ea vi, di efficacia, neque a partibus ita profundioribus, qua Cucurbitulae solent cffcere ; Vbi autem non ita facile, neque ita commode Cucurbitulae adaptari,vel sit uari possimi, Hyrudines eligendae sunt.
Ve x icantia quoque medicamenta ad eandem intentionem maΣime erunt opportuna,ea namque, subtiliorem, & crassorem materiam, & a proximioribus, ac remotioribus partibus, attrahendo, euacuant, &partem affectam, miro aegrotantium iuvamento aleuiant . Et ligc dicta susticiant circa ea, quae ad euacuationem per vens sectionem, & ad alia Chirurgica auxilia uniuersalia, di particularia , seu Topica maxime facere videntur.
117쪽
rs L I B E RDe altera evacuatione humorum, quae medicamentis
purgantibus praestanda est, ct primo in biliosis fluxionibus, de modo expurgandi. bilem. Cap. III.
A N o v et v s autem detracto , quoniam
ferE est impossibile,ut solus sanguis semper superabundet, quim & alij humores
perturbantes non remaneant, propterea
ratione sic postulante, paululo tempore interposito, ut hoc interim quoquomodo natura refocilletur, postea purgatio erit tentanda, varijs, ac diuersis medicamentis, pro vivarij, & disserentes fuerint humores, qui cum sanguine redundantes,erunt permixt i, ut in serius, suo loco manifestabitur; Ne autem a suscepta purgatione discedamus, si Cacochymia adest, aduertendum est, cum humores a sanguinis natura longe recesserint,non quidem vens lactione, sed medicamentis , vel per inferiorem aluum, vel superitis per vomitum educentibus utendum esse, Quoniamsi fuerit bilis, qur exuberat, propterea quod iste humor fluxioni paratus est, statim in morbi initio ei it mcdicamento purgante euacuandus, Vel per vomitum , vel per inferiorem ventrem; per vomitum quidem, ad hoc ut revulsio fiat, quando huiusmodi materia ad inferiores partes irruit,nempe ad hyschium, ad Genua,& ad Pedes. Per inseriorem vero aluum, . quando eadem bilis ad manus, ad brachia, & ad humeros ascendit; hoc enim est Hyppocratis, & Galeni prsceptum , in o. de morbis vulgaribus comento a.
118쪽
te a tris .libro Io.de compositione medicamentoruria; secundum loco cap. a. Vomitus autem ab accepto cibo erit mouendus a leuioribus Vomitorijs initium sumendo,ut est aqua tepida cu aceto,Vel syrupo ace um . . toso simplici pmixta lisc vomitoria,sicuti leuia sum, ita bilem in ventriculo iam regurgitatam selum educunt; propterea ad medicamenta vomitum facientiae Praestantiora accedendum erit, & quq a coxis, a genibus S pedibus, tanquam a partibus remotioribus, realem facultatem reuellendi habeant. Inexplicabi ii autem cum aegrotanti usa iuvamento, apud me vomitorium medicamentum paratur, cum aqua stillati ixia a ranciorum immaturorum tepida,& sussicienti suantitate pulueris Scopae Regis, hoc quidem medi camentum mirabile est,atque diuinum, & a paucissimis Medicis probe cognitum,quod Podagricis,Gonagricis,& H, chiadici affectibus prscipuξ praesen. taneo,& mRSimo est iuvamento. Bilem enim prsser tim,& alios postea humores per superiora, ct per in feriora iucundius absque comparatione expurgat quam Thiaspi ab Aetio adeo in hoc casu celebratus nullum imprimit calorem , Foetum non perimit. neRuue educit,yt edicit Thiaspiraullamqye acrimonia :& mordacitatem bςt;quarethoc est medicametatu longe ipso nobilius , tutius, atque iucundius, Ut experientia sepissime a me fuit comprobatum. Sed iam , ad bilem purgantia medicamenta per inferiorem aluum descendamus, quando Chiragra, Pechiagra, 8 '-Cleisagra, & alip superiores corporis iuncturs biliosa fluxione corripiuntur , ad hoc ut ad contraria reuulsio fiat ; quet a clarissimis practicantibus commu-- in M niter
119쪽
LIBER niter probantur,sunt, utputa syr. ros l. Elect. de se corolarum. ros Mes de dia prunis,& s. &sol. Rhab. Mana,&Cassia per seiaceum extracta, dummodo hic duo postremo loco proposita medicamenta,cum citrinis Mirobalanis , &Tamarindis parentur, ad hoc, ut facultatem adstringentem,& corroborantem aquirant, namque sui natura quadam sunt humiditate, & laxitate praedita, qui nisi his corrigantur pilis Iaxarent membra cum imbecilla,& ita aptiora ad fluxiones suscipiendas redderentur; est enim Medicoruprsceptum fere omnibus vulgatum, quod in euacuatibus stiplica admiscenda sunt, quia constringendo vias, materis fluxum prohibent; Bile itaque omni sedulitate expurgata, quoniam ubi diutius permansit,& per vias ubi deducta fuit,quandam calidam intemperiem concitare, ac imprimere potuit, hac ratione, partes illae medicamentis refrigerantibus erunt at temperandae cum syriaceto .S. Mirtino,eX cico rea , de succo aceto um decoctionibus cicorear. S. mein Ionum,hordei.& papaueris albi,acetoli endiuiae, rosarum siccarum,& similibus,quod si iterum erit putatatio repetenda,hoc fieri poterit cum medicamentis iam antea propositis; non sunt etiam negligendi cineres eisdem latentionem habentes .
120쪽
Phuitam purgantia medicamenta .PIrv Iroso autem humore confluente, quois niam est crudus, crassus, vissidus,& lentus ,
Propterea antequam expurgetur concoquendus , attenuandus, incidendus, ac detergendus erit oxi. inelite. s. squillitico, & composito, mele rosato. S.& squillitico, syrupo de stetade, de betonica, de
hysopo, & cum decoctionibus . vel betonicae, vel corticum radicum seniculi, liquiri, hi ut arietici, camedrios, soliorum roris marini, Centaureae minoris, Zed uariae, & similium . Et facta pripa- Tatione ad expurgationem erit deueniendum , de per Vomitum , & per inferiorem ventrem . Vomitum autem cierem , cum raphani decoctione , cui acetum, & sesaminum oleum esset permixtum, tiria. vel potius Vomitorio superius a me proposito, uterer,cum puluere scopae Regis parato,pituitam enim, di per vomitum, & per inferiorem aluum educendi miram facultatem habet. Verum quoniam omnessere grauissimi Medici, qui circa hanc materiam scrupserunt,in pituita educenda uno ore,vomitum vetuisti suspectum potius,& periculosum pronunciat,pr pterea quod familiarior pituits via,& minus periculosa, per intestina existit,vel sit Podagricus,vel Chiragricus,vel Articularis affectus. Medicamenta itaq; ad hoc opus idonea: erunt Mirobolant,mel.ros sol. , Diaphini. Diacatol.Elect.ElescOph,M. Ind.Maiori & i. o- inter catapotia Pil. Foetidς de Hermodactilis. Troia ἐμῆ