Aetii Amideni quem alii Antiochenum vocant ... Libri 16. in tres tomos diuisi, quorum primus & ultimus Ioanne Baptista Montano ..., secundus Iano Cornario ... interpretibus latinitate donati sunt. In quo opere cuncta quae ad curandi artem pertinent c

발행: 1535년

분량: 363페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

151쪽

ε ω AETII AMIDENI DE RE HEDIc Aole unguentum irinum, anethinum, chamomaliis,lautinum, si odia ungueritum ex odorata glande linea, costia salinum, aristolochia, casia, calamus are maticus ibanotis, Unumquod cum oleo decoctum. sustiuntur autem,castorea eum puleio,carpobalsamum, ilium, uiti cis semen: his in regio morbo utendu, aut in eis qui obfrigiditatem uel cutis condensationem non sudauerint. acuantia re corrumpentia pediculoru omne genus quodcunsp supersciem occup uerit. Cap.c L x V ii γSAndaracha,uua taminia, istolochia,sulphur ignem no expertinet motriucalamus aromaticus,casia,Pirethrum,cuus querceus,cucumeris radix.

De intestinorum ablutionibus. Cap.c L π V IlI

Heram incommoda quae animali in morbis eueniunt,ob verutis consti si

nem generant: pitis enim grauitate tenebrosae uertigines,stomachi euer sioue nauseae, fastidia,turbulenti uomitus, oris aridita amaritudo, iniciuauo

nes ingratae uirusty redolentes lidi spiritus, semiam resupini,molesti flatus, torsones, gracilis intestini dolores, praeterea re plethorici re articulares re podagrici morbi re coxedices,omnia inde oriri,augeri, exacerbati, prolixioracp interdum repereiiciosa fieri solent. utiles ergo ablutiones & his N aquis plerism asseetibus. λ , quos sigillatim in us explic mimus ablutionum uero quae iniici utur, quaedam i P iplices, Medam mites,quaedam aci' quaedam usum alium potestatem y p licentur. simplicissima ex sola aqua calida ad simum excernendu in continuis se

tabus fit, & malignis ec incendentibus, alm in debilibus qui a longa revalesciuit

aegritudine, in quinus excrementa difficulter redduntur.calidiore uero aquam in se oportet, nam tepida inflat . at oleo cum aqua mixto utemur, i hi uel durior si mus fuerit, uel intestina sensus dissicultatem ulcerosam re mordacem habuerint: recusandu tamen oleum cum aqua ubi capitis grauitas adsit, oc stomachi eversio aut lastidiu. rosaccu uero pro oleo c uni cum aqua iniectu utilius est in seruita incendentibus: inc, omni ingenti calore, medias γαes,sed colu praescium occurParite replet tamen caput, ato oleo comuni minus emollit. iniiciendu rosareum aquae subquadruplu.cum ouo etiam re ptisanae cremore rosacta iniicimus, in se hribus araemiissimis cocurrente intestinoru mordicatione. chama malina cum into ouo rubeo inqua oc albo,&ptisanae cremore noelii inῆcienda: somnum enim suavem conciliat,oc sebris caulas die proxima educita rut i cum aqua iniretium mordicationcs Zc torsiones sedat sed modicum esse oportet.conscit et his quibus redii inflamationem excrementa retinentiir, oc tibi intestinorii sordida ulcera

assuerint. at scenugraeci decoctu ex aqua absim pinguedine aliqua inqciat his qiii expuuiis putredine febri uexant,re mollibus foemineisq; corporibus, ec tibi intestina morsionibus infestent:sed caput replet,propterea in sobribus sica sis dolorassiterit amittendit.malus decoctu moraicationibus oc torsionibus c5im,re praesertim ubi aridum stercus sit. seminis lini decoctim corporibus 8c morbis aridis congruit, ficit , ad mordicationes, nauseam,sitim uehementem,sed id quoq; ca put reniet,quamuis n5 instiir forniagraeci. ptisanae cremor arida simum colliquae ec abstergit, intestinorii , mordicationes sedat.alicae cremor merosiones miti get maxime cosericardiacis 8c his qui ob syncopa exolutant i reterib enim vim ieetiis nutrit,& uires reficit, olli t etia,& arida simum educit. sursuris Dero oramor febribus exiccantibus, & doloribus uentris uitio euenientibus, 5c intestin riam ulceribus couenit,abscp enim erosione abstergit. portulacae sticcus morsionibus seruoribus4 reliquis utilissimus, re quibus ob aridi acriscii simi excretionem anus aut recta male habuerintificit & ad morbos qui ad ensi laus natura accodatisucco aut rosecta in ovo admisceri oporteturust succi maxime peculiare est, ut eu

152쪽

inliciendum: ubi ulcus inflammatio te circa intestina,renes, uesicam,aut uterum fuerint, serum iniectum simum egregie ducit, caeterat, alui excrementa re serdis da intestinorum ulcera abstergit.quod tamen sine coagulo coseictum sit,oleum sis tum iniectium intestitiorum inflammationibus conuenit,& extremo senio consociis in quibus simus induruerit: melicratii in febribus mitioribus, incn esic mina/tis temperaturis ac deflorente aetate,& quando rectum aut colum retrisuerit, iniiciedum est riatae uero cymini Sc anethi decoctum cum oleo flatum dissoluit ideo colicis in icitur. sint autem decocti partes duae, olei pars una. scentigraeci cremor cum butyro terebinthina, ut terebinthina sit quarta pars utrius*,intestinoruni Ortiones ac saltus mirum in modum sedat: absque ulla enim mordicatione pluri mum in intestinis moratus,excrementa leuiter ducit: utilissimii hoc idem erosio nibus quae circa uentrem sunt. ptis ps cremoti butyrum permixtum cum paucato mellis maxime conseri ad ulcera intestinorum abluenda, 5c ad arida excrementa educenda,quae eorundem ulcerum ratione detenta sint. rutaceum oleum cuni

tro ad colicos dolores utiliter iniicitur.interdum etiam picis liquids drach. iij. aut bituminis drach. iiij. selutae cum rutaceo oc iniectae dolores sint,e. pituitam suauiter ducunt. saepe uino dulci succidas lanas decoquentes, ec excolantes oleo taceo commiscemus, ut sint uini quidem partes tres, olei uero partes duae . at ususpenserum uaserum quae cremasteras uocant, aut uesicae dolor,aut urinae dissi cultas adsit, etiam petioselinu minutissime tritum addatur rutaceo.ad dolores ueto intestinoru absces Ius aut ulceris causa, butyrum cum polline thuris iniicimus; aut pinguedinem cereii aut uituli cum oleo. quod si stigida sit aegritudo Sc torpi/dus dolor,chalbanam iniicito cum butyro,ut sit chalbanae quidem drach. i,butyri Mero unc. vi.aut styracis oboli tres cum butyro. ria acribus ablutioibus utimur in coxendicum dolor us,in non nisi rem ceruice spiranti bus, in lethargicis ec o/mnino in sei dis morbis, at* in his qui exitiale uenenum sumpserint: quod uespropter frigus uel sanguinis grumos interimat.ad hos autem quorum totum cor pus rei ixerit,attonitos, xendicis,aut rensi inuo laborantes,casti, rei obolos tres an oleo colliquatos in cito. nitrum uero pro sale accipimus, tibi bis aut ter ad eis cretionem alutis irritanda sit:sal enim consertim quidem mordet, sed parum ultra

extenditur mordicatio: nitrum tamen caput replet& stomachum euertini,cum ni/hil tale inseratur a sale. caeterv in his qui paulo si ima dicri sunt asse stibus, magna ui agendi pollent, garus a silum,maris aqua,muria,ceta j,colocynthidis,atilio LRhinradicis agrestis cucumeris, agarici,thymi, chamaepityos,onchryos deco G:haec em m educunt sanguinem,ec hoc ipso remedio subleuant aegritudines. De glandibus. Cap.cLπIMG Landibus saepe utimur ob aegrorum imbecillitatem qui clysterum iniectio

rnem non tolerant: sspe quod ab aridis excremensis rectum intestinum o, struitur: nonnunquam quod ablutio no sit necessaria. praecipue tamen ad se estiehemento incendentes conueniunt, quarii materia facile eleuetur ad caput: tile enim clysteres inferunt nocumentum, re glandium beneficio absim ullo penitus incommodo excrementa egerunt. glandes prςterea ad omnes soporiferas capitis

gritudines,& ad educenda qus per elystere inesecta n5 reddunt ,utilissime appli cane. lus uariis modis colici solent. aut em melle cocto re sale astato nitiaue priparane, aut e cymino, ruta, nitro dc melle decocto:ad hos a plurimo flatu insestatitur, uel thynis ui tum in melle cocto assiimit, uel cyclaminus cum melle subacti, uel absynthi λ abrotonu,lupinorsiue serina cu melle, 'Setia lumbricis coscit, aut

hyssepus, tragoriganus, uel epithma O mella, quod stomachi eversioi opitulae,

153쪽

t x AETII AMIDENI DE HEDic Aaut coccus missius cum resina sicca, ues le cocto, aut pirethro, ues sinapi cimi resina arida,aut centaurium ciam pice occera: coferunt ii haec praecipue ad me, brorum resolutionem, aut hirumen, aut pars exigua maris panacear, aut hysi pus cum chalbana Θc resina sicca.haec congrue applieari possimi ubi restium uniuerso corpore uis intestinorum excretoria deciderit.faciunt ec adrecti uitestini resolutionem re ad ascaridaswssumus , pro melle resina sicca uti uesuti ducta . aut pice aut carica pii i subactissima ut passulis semine exempto, aut sapon optima uero glans coincitur ex soliis mercurialis uirentibus exquisitissime tritis ec exiccatis.1niantibus etiam grumus sidis imponitur,cepa 3 et pomam capitata. De linamentis quae crocidas appellant. CUMLπα L

o Aepe etiam utimur linamentis in scissuris aes, quae rhagadas uocu &- Ηlomatis: talia enim ob glandium duritiem exacerbantur, propterea earum ui cem linamentis supplemus, quorum materia eadem est quae glandium,eadem nim terimus cum melle,ec in lana aut tomento assumimus,& ano imponimus. De aere ex Galeno. Cap.cLπαlΛ ta exquisite purus quocunm temporeoptimus est, ligendus qui a stagno 'rum Niustissim* locorum ua tibus no turbetur, uel a cauerna quapiam perniciosam auram mmirante. r rimatur qui a cloacis magnam aliquam ciuita

tem expurgantibus inlicitur:qui. nebulosus est, re qui in convalli undi* monubus circumsepta oceluditur,ec ueluti pri catur.at qui amoenos ambit colles, tamia r loca flatu carentia, salubritate sua ad orthopnoicos,ad tabidos di ad uni uersas capitis ec pectoris aegritudines confert. qui uero in plana regione purus est, conuenit his qui syncopa corripiuntur ac senibus, sed maritimus hydropicindi destillationem praecipue fugitam Nilentibus, neruorumcb affectibus ec Πωstratis apytendi uiribus congruit. qs uero la dolas regiones ambit hyeme obsigus toriquet, aestate ob calorem sutacat.vituperatur etiam qui δ metallis ematiar osa autem loca incolentes stomacho exolvuntur, nec tuto sub eo coelo degi

tur, quod unci uapores a terra exhalantes plus aequo Meseciunt.aere terra rubea optumus,aissi etiam e mura.aeris tamen qualitates etiam ab anni temporibus immutantur.uere enim calidus 5c timidus est aestate calidus re siccus, autumno su

dus 5c flabis,hyeme Medus εἰ sumidus, sunt singulorum temporii tres disicienti prima,media, Furema. media exquisiuissimam temperaturam sui rem Poris h-: prima εc postrema uiciniori as limitaturi luna quom in aere quatuor constituit disiemulas, prima enim sistimana novilunii ustp ad secundam, quonadmodum uer calida est re humida, secunda usip ad pleniduniu aetiti similis est.

tertia autumno,ultima hyemi. quin singulo quoque die uariatur aer.matutinum enim tempus ueris naturam refert. propterea comin tam sanorum quam aegro fleanti una hac pollimum hora recreari uidentur in ut febrientes etiam placidis imme deg .meridies aestati simili uta uties horae autumno,uesper hiemi comparatur:tunc rursus noctis inritium autumno,media γα hyemhoc reliqua eodem modo. Adamantini sophistae de uentis. Cap. cLππIι mam uero a terrarum euumatione uenti generatu de his qtuom sui matim determinandum.uentos igitur pyturit quidem testus. sed si iligit M 9m inomnicalor enim humiditatem absit mens, sicciores effumationes o ueluti niliginosias faciens latus amni . effumationes siccas m com ratissilem iligito ut cum dicimis uina siccius.duodecim uero ueta comune iit quos

catholicos uoc t: orientales tres. runa limes. caecias. Odentales totidem.

Ularicus, zephyrus, inrasceas. unus meridionalis auster, alter septentrion apartara

nenia

154쪽

aparctas,ut sint umpta octo.quatuor reliqui inter hos med i ab angulis mussi eis me atur,inter orientem qi fidem 5c meridiem euronotus, inter meridiem ec occi/ D lanx libonotus, inter orientem 5c si plentrione horeas. inter septentrionem ec occiderem ainhr.siant tamen alii certarum regionum flatus sinurn re i nobiles reliqua aut telluris immationes, hirmidiores sunt his quae uentos pariunt. si ergo quod estumat modicum sit 8c tenue,exhalatio nebulosa constituitur.si uero mulo plus enumet di crastius, caliginosus aer redditur. quem ἰωγλίδ', im G sin adhuc plus & crassus, iam si obicura tenebrosicii Malatio. quam Daνίδα Α' cras limo humore estumante, rida exhalatio attoυ

Mrat, sicca gero uani Aesin, humida siccae contraria, quomodo simul ec uentus et cimber hunt cretpondemus ex diuersis locis utraque eleuari . quoties imitu h locis

latitudine differentibus emuniationes fiunt, tunc simul pluit ec uenti sipirant . at cur saepe post pluuiam uenti flant cur contra saepe poli uentos pluit c dicimus praecalorem tunc temporis non habere humidum quod incendat,propterea lanci ' -- guescere. recepto uero pluuiali humido revirescit, re materiam adurendo fuli

ginem excitans flatus generat . qui dimantes impellentest, pluuialem nubem 1 qua geniti sunt,in sereno perstant. hocivitur pacto imber miritum inmit nunc contra,quomodo e uento fiat imber dicorum. ostendi stipe iuTOIorim utrique a

mtumationi communari esse , humorem uero quantitate disi re . quando ergo η γ copiosus calor simul cum redundata humore iungatur, ea quidem humoris pars diduae in fune icie fluitat incenditur stilio nos imi

quae in Ripersicie fluitat incenditur,fuliginosiimc, reddit uapor .ubi uero calo/ris uis ab humoris copia sensim diminuta expirauerit, iam non amplius humo o cI.'

rem incendit, sed tantum dispergit, atque pro fuliginose uapore exhalationem hum vim iacit, repropterea lienis imber sul rogititur, qui saepe pluribus subim

de dieb pessistit, quoniam dissiatus calor imbecillior est quam qui possit male riam comburere. praeterea cur multi εἴ iuges boreales flati tuenti ii etesiae aesta te fiunt an quoniam sel sub siam trionali polo plurimum tum m uium, tum con e -- cretarum aquarum humorem nactus paulatim iniquat ,--tem generandis fluminibus,stagnis resentibus ditandit, utide plurimae essumationes redduntur quas inflammat, &simul cum multo calore qui dudum sita terra latuerat,in stilisma ir potestiasnaurat: qui pati Iatim incensi diuturnum uentorum defluxum . Natum.omnino autem uentus uiolento motu quo impellit,ualidiore aeris sum'iω . re corporibus praebet.Qui uero locales sit ni locorum ei quibus spirant.naturam equuntur,propterea ex his quae de aere diximus,de his quoque coniectares ceu et Judramen non ignorandum, omnes locales uentos insalubriores esse communi ' 'hus: cum Pira neque totum immitant perem eque tota die starenti inaequalito rit in corpora afficiunt.localibus uero neculiare est mane tantumspi rare Quos prome rea . me quasi a terra uenientes appestant nautae . e communissi autem Uen Ares qui a meridis spi*nhaustii uocati , cum semper temperatura calidi sint, plerun Ihumiditatem simul annexam habent. immutari tamen selentner anni tem/

pz um ue calidi re sicci, ideo varios morbos oroducunt. boreales nanira his

in modum nariccssiusiamiam De stella/ πι

155쪽

AETII AMIDENi DE RE MEDIc Amstellanam accessione quam ἰ is uocanti Caput cLxx III

OVoniam stellat stannis a deo temportaucceso orientes, eidem , ae

rem p riter immutant, ut inde etiam uentosalios aliter stare contingat. hic quoque explicatam iudicaui, quales nam ortus occasus de tant,a quibus aer. manifeste immutatur. sanorum enim corpora ec multo magis assi orum abactis constitutione uariantur. . De diebus in quibus oriuntur In coelo stellae et occidunt

, stasis dustri, cui maritus est, decimano equus orituri eiusdem ui simi' v lvi tertia Muintam um uernum maximaci actis rursulentia si prima Minuta

x ci mensis qui aprilis Elaumma nocte uerelliaeamrent.eiusde decimanona uerat Uliae uespertinae occultantur. item eo ra mente vigesiman ima veruiliae simul cum ortu solis emergunt,maximath aerem turbatio invadit. suius eiusdem mensis ut simas rima orion uespertinus occulit .prima artemisu: qui maius e uoculae una eum i3le oriaturicii Da eiusdem lyra uespertina emergit, ec magnopore immutatur aer. sectariusiae tuum capra oritur,sit p rursus aeris summa otio.sentima vergili natutime apparent, incipiti, sedari aer ensis eiusdeinde . cimanona su culae matutinae oriuntur, atm uno duobus de diebus antea ingens . . amiammutatio sit . eiusdem vigesimaquarta capra uespertina occultatur, ec per duos antea dies commouetur aer. ἰunia merdis standa aquila uespertina exoris 1 tur. eiusdem sexta arcturus matutinus occidi ona oritur delphin uespertinusa: , - . - Usimaquinta orion matutinus oreri incipiti est; tsie aestiuum selstitium si per . ' - .. tres antra dies uehemes aeris immutatio. tertia tulit mensis orion totus oriunt -- eiusdem quartadecima pro on, quem nonnulli anticane uocant,matutinus o; . ritur.decimanona oKtur canis uespertinus .marimedi immutatur aeriame dii M.' is antea diebus. vigesimauuinta anulla matutina occidit x raturo aer Per tres . . . antea dies. au se Quintadecima ivra matutina occidit. eiusdem decimatapti de

Q cumbit delphin matutinus, tunc. aestas ad frigus uersitivigesimaoctaua ui semiator quem uocant,matutinus exorinirec nauis occidit,terminanture, tuc dies quadraginta ab exortu canis. septima septembris capra uespertina exoritu quartadecima em mi arsurus naiciati δmvimath die aer immittat irrire mas spica mTitina emergit, immutatium aer duobus antea diebus. ut manuinta ciusdem autumnale aequinoctium di tribus antea diebus sit aeris Perturbatio maxima deo mecauere oportet,ne uel uena incidat uel corpus I Ur et sietur,aut alio uehementi motu immutetur.ociodris texta corona matutina e Tritur,estin timc uehemens aeris immutatio.septima eiusdem haedi uespertini oriuniummoperest aer perturbatur. im, sitq; per unum antea die ma,ν f ... in . rex aeaeris trux lentia. mirembris se a vergiliae manitinae occidunt, at* sedare V k incipit aer tertiadecima. libi undecimad amatutina exoritis,atin eodem mem. - . . se uidesin aprima suculae matutinae occidunt, proxima , die perturbat aer.esup. i dem uitasima septim3 Orion emergit & corona occidit. decembris mensis prima

his Q m tui inu odit,obseruatumi a plurimis est. cuplii haec dies plocellos,

perdurat plerun*t peltasatas adusin trigintasse . contra,si sese ' ι lsuerit, idem de seremtate contingit. decima eiusdem mentis haedi matutini occis t,. - dunt. vigesiman ima alibi undecim ambit capra matutina: alterare peracta. est perturb/tur aer. vigesimantiam. alibi uiges ateris a. stastitium ii, rnu sit. ianuarii Quarta, loim oritur. eiusdem quinia aquila uespertina dccumbit, aisv

156쪽

uis uespertina occimt,perturbatinaeri in sinianuinta arcturus uespertinus ori tutius limas la eiusdem apparent hirundines. De aquis ex Rusto. Cap. CLππv

duarum quae bibuntur suilam sunt omnino disserentis, pluuialie .sentana, a L putealis, fluviatilis, ec e sta is. harum pluuialis leuissima est, ec iacillime

qitidem affectibus optima, cum celerrime transcoletur ectranseat. febri uero &dispositioni quae cholera dicitur 5c arquatis inutilis : ex eo . enim quod iacile uertitur,lacile in bilini transit, sed lippientibus destillationis aut ulcerum ratione opitulaturi abstineant ab ea qui acute uident,nc Q ad medicinas metallicas abluendas eligatur: plus enim habet constipationis in fontana, ideo ne que abstemi lacile, nem coquit, ne p madesecit, ec excretiones impedit. quod si alicubi moram traxerit, magis adhuc constipat, tardiorisc, utatus fit,egessiones detinet. tardius concoquitur disti tituti , ac distillationes gignit,pi enim si sti ita bibatur . sentana acitiae quaecundue aueris a sole e saxis erum ntes ad soptentrionem derivant. asperae tardi in transitus stant, sero b dccalescunt ec stigoscunt. Quae uero ad orientem fluunt. 8c ner meatum alictum puram ito est ri colant, celerrime calefiunt seigeuunt i ,tales opumae sunt, nisi Idrte ab aquaedu

citis,uix pertransiens, propterea utilior u sontana est his qui stomachi aut uentri, ardore infestantur. fluuiales aquae oce stagnis omnes uituperandae, praeter nil oti cani, haec emisomnid uirtutum genere insignis: nam oc potui suavis est,ec quam I. . ,-a.. -- 'tum expedit, moratur in uentre, sitim , extinguit, si igida tuid bibit,dc concoctioni distributioni in opitulatur, ideo temperatum si timc0loratumc corpus res T ditialiorum uero fluuiorum aqua uix conficitur, iccans, siticulosis, ec prs sertim si morbosas aliquas reg ones fluuius irri lauerit. relicuis tamen amni hus Praestu qui a sontibus perpetuis fluunt:qui , alq fluuio no permiscentur. staenorsi acuae obcircumiacentes paludes limqsae sunt oc praues. morae uero de quietis ratione ueluti mortuae computrescuntudeo si alia uspiam aqua non deerit nunquam eas infimis potandas dederis.praeterea pro uaria terrarum declinatione dc situ plurimae aquarum disseresiae fiunt,sed ut summatim dicam omnis acua acustii Labincolarum experimentis perpendenda est. ontimam eniti: experiori iis colo, in

H a omnia coquere propterea et in l

uentre cibos conficere.quae uero uel adstiti honem, uel salsuginem,uel nitri sepo/', rei uel dulcedinem,uel aliud quidpiam tala gustanti offerat.quae item tetri ris est, aut tenax, autolidam lentamc, seculentiam habuerit,& quae situlae lapid iam quandam residentiam impi Nar, quae ue studines nutriat,aut alia qusdam uitiosa animalia,quae stagnet, quae de palustris sit, aut cui insit auri, argenti, alumi ni sulphuris, aut talis cuiuspiam metallum,& cui inutiles radices innascantur,& cui therino propinquae sint, talesomnes sunt reorobandae. ootimum iritur erit si 'u'adocimus, dotibus approbatam in fictili uase decoxens,inde

fiigcre permiseris postea ruinis calineu propinaueris. in peregrinationibus uoto &exercitii solla ab eminentissimo loco seriatim in decliue issienda ei per haeaqua ducenda est, pingui prius ac dulci substrato solo ex quo fictilia conscititur. ita en m subinde in ibita uitia aquae relinquit. prorsus a tantia omnis tardi trari sitim est concini disseili Matuosa, metatim stigma destillationes iaciens,quae - n Ii post

157쪽

AETII AN IDENI Πh RE NEDIc Asi post eo ta 'era bibatur,maius imminet periculum, ne actores hominem

cupent,aut scabies, aut lepra, aut pustulae quae exanthemata uocant, aut impetigines, aut sursures, aut putrida ulcer aut herpetes, id est,ignes sacri, aut satyrias iri aut tale quidpiam, qualis est etiam utinae aut egestionum mordaci si auua nitrota fuerit,quae et moraci nocet,& cannae ulceratae ec renibiis c uelita Mini. ulcerum generi.cmendant aquam nitrosam ei enes ec uinum: sicut crassam quae incidunt attenuant.., ueluti allia & cepe. aluminosam, uinum alba, loc quaecun* urinam excretiones , ducunt.aqua uero ad dolores canitis,ad ocu l lorum hebetudines,e lepsiam, articulorum ni bos, tremoro, reiolutione , pii

l uatim uel cum melle bibita confert, praecipue , mulieribus propria est, quae urerit uiuo praesocantur, re his qui biliosum excrementum, seu ni m seu flauum g

munt, a quo uentriculi os erodatur.item uentri imbecillo di ieiuno, adolescentis s. carnosis N pinguibus consert. facit ec ad ni trios sudores uniuersas redundantes inanitiones 3c eruptiones sanMinis, uel a uulnere, uel naribus, uel ab alio quocun* loco. Praeterea in ardenti febre oportuno tempore seliciter exhibetur,ec his qui nocturnam pollutionem assidue patiuntur: i etiam in eadem innata

re dc persundi possunt. conuenit ec ad mulieres nimio fluore aut pica laboranter. a singultum ad oris foetorem,si stigida bibatur,sicut tepida ad comitialem morei hum ad capitis dolorem, ad erosas gingiuas aut purulentas, aut sanguinolentas.c ad dentes perforatos, fauces ulceratas, lippitudine ,tonsillarum morbos, destilla/, tiones, mesancholiam 4 flaua bile produAm,ad cholericum assectum ad uomita: hilis:in ses,re utiliter potatur, exhinetur etiam tepida, ubi frigidae usu aliqua ratio 'sinterdixerit,sicut sepii transuersi ulcus, sanguinis screatus, ruptura costas subcin

gentis membranae . conpruit instino calida illi evacuationem paramus: aut i diffunderedi quare, ilescere, concoquere,discutere opporteat tot cium summatim olida potest,si bibatur.singillatim uero mucos ducit,resectionem iuuat, uni uersos dolores mitigat, eructatione flammis in sertim hypochondrioru intellienorum , discutit,urina ducit concoctioni, distributioni nutritioni augmentati uic, consere, menses est. neritis pi terra,ammati, pleuritidi, peripia moniae re

ginae medetur. an uero nutriat,nutrimentive sit uehiculium,non est huius instis miti Ais i toro hoc seroti m e sJe est a sat naiis iuncomi nummentum no posses sicut omnino simo aqua nihil commode elixatur. lixivium autem bibitum splensecos adiuuat: ec siquis panem exhitius emodi aqua consciens eisdem praebeati non Parum proiiciet.

De balneis ex Galeno. Cap.cLππVr Alneorum quaedam dulcia, aut nullam habentia qualitatem quae Amrae uo

Οὐ I Icatur.quaedam qualitatem annexam habent, quam qualitatem uel humano studio uel natura adsciuerunt. de dulcibus ergo balneis primo dicendum,Mandoi horum usus crebrior sit.dulces aquae si moderate incaluerint, hium unt cor

pora 5c caleficiunt, si tepidae snt, humectant oc insigi dant:sin plus aequo incale

ant, calefaciunt quidem,sed non amplius humectant: inhorrescunt enim cor' ir meatus.. constipantur,ut neq; extrinseca humiditas penetrare,necp intrinso. excrementa purgari queant. quae igitur moderate incaluerint, ab his eis diar,omnino quidem humectant temperatos habitus, εἰ quantium in ipsis est, e- faciunt. accidit uero ut uel ex aliqua corporis paene humores discutiant uel molatiant, uel coquant,vel robur firment, uel exoluant:ad quae etiam non parum rara quantitas facit. conueniunt autem huiuscemodi balnea, dulcia inquam ec temporata ad stares exiccomes praesertim ubi προ immoderate sitiat, at 3 ad uehementem selis exustione ad pustulati, inruinatas, sed aerem balnei pariter humecta

re oportet

158쪽

te oportetitam tetur metes irrigabis. aquae caliditate industila nostra cimi

us, immolastiam erigeration aut lassitudinea ut couulsionem, aut do is sedare uolumus:quae quidem calidae tu pia medicinae additamento calisca sit, ut puleii,origam hyssopi, thymi, thymbi saluiae,soliorii lauri, pyrethri chamaepit dicis aut sieminis panacea . utimur uero balneis per halitum di

Dinis,uta corporis habitus attenuandus sit, ut in pinguibus, aut ob longam emitudinem uel toto corpore uel aliqua parietumescentibus,ut abdomine,tiniculis, di sicut contingit hydropicis.utimur etiam ad manatia capitis ulcera,ob mulatimnem uniuersis moli subiacentem,aut ob uaricem aliquam ulceri inhaerente. t eis uero discutiendi u sadditur,adiecto sale,nitro. melle, adarce palustri, sub lare uiuo,alumine, cinere ficulneae aut uitis uastolatadecodia uua taminia aut

iuniperi diccis.sed mollientibus mitigantibus* lauacris utimur ad inflammati T aut 'cinus membri duriciem: si unic, decocta, malua hortensi uel agresti, initemine, oenovsc meliloto.quod si inflammationes destillent, plantaginem aut Polyg mum ut malicorium,aut rubi solia in aqua decoquimus. at si OG ire destillatione conuulsionem γ' δ minentur,redimus ad ea quae modo dis iri lmus: marime tamen confert oleum cum aqua, quod hydrelanim uocant. in maluam semen lini Sc foenograecum decoxeris. ad duritiem uero inflammatione Icarentem quae discutiunt supra memorata conueniunt.

De balneis naturalibus Archigenis. Cap.c L π π Vii BAlneorim naturalium quaedam nitrosa, quaedam saIsa, quaedam aluminosi, quaedam sulphurea,quaism bituminose,aliqua serti liqua fris qualitatem

habent: nonnulla ex pluribus horum conficiuntur, quorum omnium uis exiccandi est, quaedam cum exiccatione egregie simul calefaciunt: uuaedam exiccam constipant,ueluti aluminosa. liorum quae saliaμquae aerea sunt,ad frigidasti humidas intemperies & ad eiusdem genias morbos conueniunt, propterea me Mntur articuloriam uitris, podagre,resolutiones, renum asscistibus,suspitiosis, si citaris callosa substantia indigentibus,ulceribus manantibus, inflamationibus diuturius ct iam induratis. praeterea capitis morbis, thoraci ad quem defluat destili tio, stinnacho humefacto, hydropicis,cedematis omnibus. aluminosa uero ad eru

ia Ilia L J uia muli es line causa a ruentes, ad

nimios uidores,ad tardas concoctiones,ad cedrinata & uaricci conmi/unt: sulphurea neruos molliunt, tenesmi dolores sedant,stomachu tamen sol Meuertunt,corporis siuperficiem exterunt: propterea ad alphos di has quas levicas aprellat,& impetigines 5c ulcera antiqua,ad articulorum defluxum,ad indu ritum splenem,hepar α uterum,ad resolutiones, ad coxendices & scabiem eo ueniunt. biminosa autem caput replent, sensuum instrumentis ossiciunt,en, tamen caleficiunt mi iace molliunt: praesertim uterum, uesicam &colum. etea via octilis,ori,tonsillis S uuae conueniunt. ferrea stomacho oc spleni utilissima. Ita quae ex mixtis qualitatibus constant, pro singulae cuiuscν imperantis ratione

aguntibalneortim aquas sensim 8c leniter inmedi oportet. ut lavo empori ei res

remo iurinys neue nam qui tumultiiove oc turbulente insili sit, hora corpo ra densantur ec inhomiscunt,necp aquarum qualitates suseipiunt. praeterea senuhus acii rem bituminosis cmut subiaciendum non est,uitiatur enim facillime.

Rigidae lotiones inculpate sanis conueniunt: uniuersum enim corpus robu stum .d accusim indurant condensant λpotissmum ad externa nocu menta praeuasi. Q tamen his conferre dixerim qui temere uictus ratione utunn tur,sed

159쪽

i s AETII AMIDENI DE RE nEDic Attu,sed solis his qui exquiste luelitant, congrue iungentes tum laboribus tum aumς itis.non sint etiam tales uel ex concubitu uel ex alia occasione defatigati, nos

crudi,aut qui prius uomuerint, nem uentriculo male affecti, ne* longas uigiliaspei pessi,alioqui fallax est i litiiusmodi lotio. stigidae etiam lotioni no assueti, paulatim inducendi sunt, praestatq; in a state consuetudinem auspicati, ac primo γυdem in plane .gidam repente non ingredi, sed subrepidam, inde tota hyeme temsim assuescedo, ita tandem ad frigida pergere. eligatur etiam principii dies quam maxime uaquilla, θί illius temporis calidisssima at Q hora meridiana. sic, frigidet assueturus, aetatis annorum circa uigintiquinm,ingemis animi ec multam praes rem uirilitatem: primum corpus perfrices syndone, frictione duriori, mox vico communi inuirgatur,atm ita ad exercedum se coserat.postea in frigidam descen dat, non segniter sed confestim insiliens,ut uno simul tempore uniuersis corporis membris aqua circumsundatur. quae enim paulatim inspergit,horrorem infert. sit autem aqua nem tepida neque plane frigi la. egressius uero a pluribus sint ut oleo Perfricetur,quot in corpus calessat : deinde edulia quidem plura offeratur qutinconsueuerint,sed potus parcior. in frigidis enim lotionibus appetitus uite uinsus minuitur, re melior concoctio sit. De olei ingressit ex Galeno. Cap.cLππIκVTiles sunt olei ingressus his qui diuturna febri cum frigore afficiunt, de fatigatis ec his quibus nerui ossibus adiacentes dolent, di conuisioni oc dolentioni urinae.oportet autem quintam olei partem igne calefacere eliquas inla/ im coniicere, ita entam quantum sat est incalescet in paruis igitur balneorum uisis oleum imponito, cuius quintam partem cateiactam cum residuo commisce to,dc ita patiens ingrediatur.

De applicatione spongiae Archigenis. Cap. C i. π π α Q Pongiae usum admittimus ad reliquas quidem partes,ut adhaerentem Biacm abstergamus, siue sit illud uirus, seu sanguis, seu pus,sive ipsemet medicamenea aut certe,ut corpora mordicatione uel scabie uexata mitigare tentemus. ad sae

ciem uero ut refocillemus excitemus , spiritum: ueluti his quiani mo delinqui imi .Q,pa tur, quam admovemus aestate quidem trigidam,hyeme uero lasen ivta.hoei tamen remedii genus obseruanda est, ne aegrotis in principio aut augmento exa cerbationis stat, scis in uigore aut declinatione: in principijs enim accessona od ribus potius recreamus.censet autem Archigenes in ardentis sebris excessu pongia non faciem tantum,sed pectus quoin fovendum. De aspersionibus quas ποίου Meia appellant. Cap. c L π π π IF ei aspersiones in aegris ob praedictas causas admittimus, di si late quidem

ad ardentissimas sebres stigidam eligimus, hyeme uero calidiorem. ad simpliciores autem sebres 8c stomachi eversiones oxycrato quo p aspergimus: cauen da tame aspersio ad diuturnos asseeius,5 prssertim ubi caput ibent imbecillum: stupesaelionis enim Sc frigiditatis p iciosiae principiti faceret .utimur etia asper/sone ad oculos dii lirames, ymi decocto tanquam praesentaneo remedio. id ficit si fractos pinearum ramusculos decoxeris. mento autem spongia sicca su

sternenda, ne aqua in pectus confluat. De irrigationisus quas meταωνα-te uocant. Cap. LπππIlIRrigatione utimur ubi ob aliqua circumstatiam balneo interdicimur, quemadmodum in uigiliis se stibus, aut delyriis, eligentes chamarmati decoctu, inter dum etiam calicum papaueris, immo sc eosdem calices oleo decoquentes caput irrigamus,statimq; luauis somnus inducit. Archigenes Agathini prsceptoris siticum delyrio oc uitiis uexaretur, caput plurimo oleo irrigauit, re consimina Glyrium

160쪽

ruo calido, aut aliquo huiusmodi caput irrigandum. at in quibus neruosae partes uehemetuer uiuatae fuerint, atque ipsa neruorum uitia stigesaelio & tremor con uani castoreum si oso aciniscendum. podagricos autem irrigamus marrubio in aqua aut uino decocis.

De insessionibus. Cap.CLπππrii TNsessiones inflammatis partibus admovemus, aut ter balneoru desectri Iaut propter a m imbecillitatem,sive quidpiam aliut l

renes ergo inflammatos scenograeci decoctio utimur,oc maluae hortensis agrestis uere scininis lini. at si calculi adsint,ob quos etiam acces tinflammavo artemisiae, litanotissis,petroselim et spics nardi decocta conserin quibus cita ad uὰcae affectus addita ruta utemur: ad uterum iaciunt artemisiae salutae,& huiusmoῶς rerum decocta, sciit ad colum sisoni panaceae auri edi, mcliloti, papaueris, rosa rum.ad fluores uuluae 5chaemorrhoidas anm, plantaginis, polygoni,malicorij, rubire similium. ad conuulsiones uero ob uulnera euenientes, maxime conuenit plu

rimum oleum modicae aquae admixtum, quo affatim inungendi sunt aegri, re uoque ad umbilicum immergendi.oportet autem eas etiam partes quaen irrigantur, praeunctas esse, praecipue caput quod operiri de sine reeleatur. Demadesectione quam uocant. Cap. c LXXXIIII

vs Adinctio ab irrigati 5e differe,quod madesectio ex applicato remedio per

Isistentem inserat utilitatem: aut enim lanam aut lacerum pannum mades. cientes post irrigationem lactam affectis Mnibus applicamus.habet igitur maΓ actio minorem quidem uim quam cataplasinata, sed nihilo peius illis capiti con/ser 5c his quicunq; ob imbecillitatem cataplasmatum grauitatem non scrunt, ocinflammatis tapochondriis post morbi principia. intempestiuus enim tunc cata/plasinatum usus. madesectione praeterea utimur ad tacturas eccontusiones, etiain principio, quoniam haec emplasticas medicinas tolerare non possunt. Ex Galeno de somentationibus irrigationibus cataplumatis occucurbitulis. Cap.cLπαππὸ Vum rvincere stamentationes solent oc transpirabilem reddere,& singis nem qui in inflammationibus est attenuare, ec per halitum digerere: si tameeunctemporis uniuersum corpus excrementis abundet, plus materiae ad tale ctam partem trahetur quam quod discutitur: propterea ante timentationes pur gati corpus oportet. humidae ergo somentationes inflammationi s congruunc is quae abitiosiori succo prouenerint.siccae uero his quae, subtili 5 aquose Lingui tane sim t quae mordaces attenuatoriare, sensiliis inflammationibus applicantur quae a crassis oc uiscidis humoribus generantur.poria hypochonditum cata lamatis aut alio sementationis genere calelacere non omnino tutum est,sed his tantum aegris applicanda, in quorum uniuerib corpore nulla deprehendit sum fluoras,reliquis omnibus pernicies ultima. contin taut morbos a multitudine,quos plethoricos uocat, peius curari indi in tibus quam in Duperibus:inter inicia enim nutriri uolunt, nec uenae incisionem plerim tolerant immo& longe magis quam

es a lethoricis affectibus occupati solent, tanquam 5c plus cibi ingerem tes&ociosius degentes. ipses uero curates medici optimum remedium aliorum usu rependunt, ita demum opinantes officio satis secisse: sed aegri quom sibi pera suadent eam uictus rationem qua iubentur quiescere, nullo adhibito medicamento plane esse secordiam Ac negligentia: diligentiae autem ascribunt quicquid aga tur. semper enim aliquid agi uolunt, propterea medici coguntur, singulo quoque

die aliquid applicare hypochoia cum alioqui & ipsi ad idem parati sint,osten

tandi

SEARCH

MENU NAVIGATION