Aetii Amideni quem alii Antiochenum vocant ... Libri 16. in tres tomos diuisi, quorum primus & ultimus Ioanne Baptista Montano ..., secundus Iano Cornario ... interpretibus latinitate donati sunt. In quo opere cuncta quae ad curandi artem pertinent c

발행: 1535년

분량: 363페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

221쪽

AETII AMIDENI DE RE MEDIc A

ini rentia.si ergo erysipelas in uentriculo sit, febris quae inde incenditur lipyria nuncupatur. si in hepate inhodes. sin in pulmone crymodes. indigent primo hae febres edul as,potionibus,ec extrinsecis lini monitis, refrigerantibus, humectantibus4. i, si hectica pura nulli. morbo comina fuerit balneis curatur, quemad modum reliqtiae quom caliditates ac siccitates. si uero uisceribus e spelata aduenerim,uigente morbo stigida potio strenue ingerenda est, strenue dicere consis Ouimus ubi consertam frigidissimam,& plurimam inculcamus. sed ante uim sigidam G nisi coacti dabimus id extorquente a , vel Q gelidae potioni aliueuerat, uel Q stim G serat. extrinsecus uero restigerantia illinenda sunt. ec si nihil Profeceris, ad gelidam potionem confugiendii,wad epulas magis res igerantes. comtut his prescipue teners ac prsdulces lactucs,quas frigidissima lauabis aqua, solas ita edendas ego quide optimu duxerim, sed quoniam interda gustui quo padblandiri oponet,aceto plurima aqua temperaro condire poteris. acetum eligendum quod exquisitissime a uinosa silest intia secesserit. nefacit ec extra illitus lactucae succus, sed es sedi quo ,εc umbilici ueneris, di stridis, portulacae, attripli/ci rumicis quam oratidem uocant, solani, plantaginis,addito arido pane trito, oleo maceo uel alio quopiam reuiuerante. prsstantissima quom est quo nos ullamur.ex acerbis olivis suo tempore succu exprimimus, deinde in moriario, cit ut rentibus portulacis cotundimus,& quod inde excolamus in vase recondita aquasi gida obruimus.satius tame erit uas nive incrustati, at* usus tempore tenuiui mam serinam hordeaceam admistoee, rursus irrigare ut liquidius fiat. quod de inde emplastra molli litorulo illinimus, ta hypochondriis applicamus,& ubi int puerit statim removemus, nouum , apponimus, ide si pius seriatim replicando, donec aeger frigiditatem in profundo percipiat, nec de siti conqueratur.miscemus interdit omphacinu oleum, aut rosareum,ubi crisipelas ad sanguincae inflamma rionis naturam diuerterit . ut sciam olim mulierem uoce intercaepta stipinam selo recubantem, pulsu formicaru motu imitante,manibus pedibusq: algelactis.put in morbum hunc esse calidum: nam praeter eas perniciosissimas notas deprehendi quom anhelitum crebriorem, insgnis anxietatis, & calidioris aegritudinis ilia aut moracem obsidentis indicisi. serebatur ab aliquo astantisi, audiuisse se exclaman/tem mulierem stomachu sibi incendio torqueri, gelidore, potandae ingenti deside rio tabescere, unde θc pauimenti sigiditatem iacens attrectando quaeritabat hinc ego capta fiducia stigidae cochleare bis ac ter in os uiolente iniiciens, percoepi a quam sim labiis arentibus attrahi, aim inde colligens ob igneum in uentriculo inhiantem assectum, frigidam plane appeti, illico uberius propinaui: confestim oculis annuere, indicare ita scri oponere. tunc ego diacodium ci midio uino sis sida diluto in os insudi, nec multo postea cum iam sensim mussitaret, plusculum potus exhibui uini suavis pro citidio frigidae mixto, illeui hos uentriculi, sedore iactum cum pane trito, oc rolaceo, Huentiat, applicaui, ob mihi caliditatem, ecq, ias adesset, donec a gra frigiditatem perciperet. De colliquante se lex Philagrio. Cap. LπππINC liquatio uocatur ubi quoddam per secessiam excernitur non ex alimentis: uel ex his quae concoquuntur, sed ex humoribus a totocorpore in alusi conflfluentibus haud disssimile biliqiu quotidie euomi aut excerni Qletis cetore tanta dissere,& q, hoc excrementu nimus sit,crassiue continens susinoam, quando νoleaginam, aut adipo m. colli quatio morbus hic appellat, quod nuperrime coragulata caro pinguedo ab ardaltissima sedit Bluitur ac liquat , Ob diutius pera

seuerante

222쪽

L i 3 E R. v I N τ v I xii inierante morbo,selidae*rom partes tabescutit propterea haec libris reliquarum

omniu clinicillima est. constat illi exunguentibus rebus occurrendu, qinmpluri mam stigida cxhibendo, cataplasmata, ilhcincta refrigerantia thoraci ec hy/pochona iis applicando, dans cli alimela quae sigeiaciat,& humectet, de qui spartim loco de Qetibus febribus diximus, partim proximo capite explicabunt. De febribus quae abso inflammatione ec putredine in calidis ac si

cis temperaturis contingunt. Cap. xc

QVicunt temperatura biliosi,habitu graciles exarentes . sint, ac stomachaemii sitissimi sensus habuerint, ad bilim paratu, quoties inedia, aut uim liis,aut lassitudine assecti fuerint, sitb aestiuo praesertim Qte profecti, uel moerore, citrisi, uehementer consecti, facillime horrent, ac febrisit. liosis enim naturs ho/mines ob ieiunia oc reliqua nuper dicta in morbos qui a bili sitit prompte delabuntur,ac primo inaret talitate percipiunt, postea horrord, re nisi ab initamento desi/stant, ciboss refocilleris,protinus febriunt: nempe mordaces uapores humoresin per sensibilia delati corpora horrorem risorem , incutiui, densata inde cuti tan6qiis aridior natura sit,excremetua sumos a suliginosa b efflari solita detinentur,s hris δε accendit, nisi, sicuti di x cibo praeueneris. ostendi tibi saepe numero plures ita febrientes presertim ex his qui a longa aegritudine resumune, quom alicui casorte incipiente tune horrore in soro occumulem, deducto in proximam offici/nam, ubi panem e diluto uino obtulissem, horrore repente expugnaui, ec statim compescui, alios permultos inpropriis domiciliis clim uel inchoante horrore, Des paulo postea accesssiissem, protinus alui,& ut copendio dicam omnibus tali in

temperie laborantibus quibuscunt in principis accessionu occurri pane statim e Dino diluto obtuli, semper , horror illico profligatus ec febris oppressa est. nihilem in sque ad hanc febre arcendam coseret,quam alimentu citis uine exhibitu. qaesi interda paulo serius nutriueris,sebris quide no accendetur,subexiguus tame calor inuadet,di si serius adhuc immoraberis aestus superilem et, qualem ambigas sehris ne sit appellanda.sin ab horroris initio dus hors peractae sint,perseuerante adhuc horrore,tunc quom nutriendus est aeger. prelari tantii oportet, febriculam te item sutura,qua humidi uapores c5sequant. lis c ubi ita coligerint,lauandus,rur suscit alendus est.at si honore cosecto, exortac, iam febri accersaris, tuc quide nonuttito, sed declinante exacerbatione haud expectata febris quiete nutrito,dato dim uigore aqua permulta calidam.omnino aut in exarentibus morbis exacerbationes no prius desinsit, Φ balneis humectantibusc, alimentis squalore irrigaueris, ideo no declinantibus tanta paro sinis sed uigentibus quom frequenter nutrio: inedia ein in huitiscemodi temperaturis, prscipue si febricitet no tanta noxia est, sed pre csteris cuctis en a perniciosissima. aut em in febres ardentes incidui, 5c ex his nisi mors priueniat ad hecticas, postremo ad tabe delabunr: aut statim a prin/cipio hectica febris accendit .a prima igie morbi origine nutriendi sunt, qui talem emperaturam sertiunt : ubi uero lassitudine ra, curis, ui liis,motiore, quibus da, Dei omnibus simul exarescens corpus in febrim inciderit qualente ob siccitate cuti, loret, igneo obsidente, uerendum ne hectica febris inuadat hominem, aestate presertim ac costitutione Aida 5c sicca.indigent ergo humectantibus restigerantibus , eduliis ac potionibus: in quibuscunm enim caliditas cum siccitate redum dat,uimis necessario imbecilla est. flari enim nequit ut corpus uehementer calidaec sicin etia adiecta flabri ualida perstetit deo*celerrime pusans cremor,& chon dii iustula, panisch bucella exhibenda, deinde ad frigidam potionem accedendsi: cofestim enim extinguitur,exactei nil febris,si nem inflammatio, φ putredo assuerint. si tame insigne quampiam noxam fit a conficies, pota inhibeto, res A. cum

223쪽

AETII AMIDENI DE RE NEDIcA, cum his quae exterius occurrunt, molire medicationem. exterius occurret aer nos

continens,& quae porcstate frigida sunt oc humida, ac dulcium aquarum lauacra. aere si temperatus est utendu,tana qui nihil habeat redundantis. illi uel calidior sit,uel frigidior, calidiori subterraneas domos opponito, aperias, pilatas oc ad boreale coetu uergentes, peculiares in illis auras machinando, uel quibusdam ueluti euripis, ad quos frangantur aquaru rivuli, uel defluxu plurimae frigidae ex immonenti dolio:id enim repente etiam sbmnii conciliat: frigida item sincera pauimen/hominum frequensurabitur.at si frigidissimus ath, i in hyeme,corpus permultis operimentis solicto: stigiis enim conciniando adstitii gendo4 cutim exardentium humorum uapores emari non sinit, longe , maior a trigida inspiratione utilitas expostata est,quam ἰ cutis refrigeratio . ex his quae exterius applicantur, eligenda sunt absque uehementi adstrictione refrigerantia, ne cutis obstruatur: nec tantum frigida esse oportet, quae ego optima iudico, sed tenues quom partes habere, quam maxime muniri in stigidis rebus possunt, aut saltem nullam aliam insignem qualitatem annexam retinere simplicissimum ona nium quae instigi dant taliumcelant medicamentum est, quo ego ad erysipelataec pudendorum inflammationes in principio uti soleo. Ccratum restigeram. Cap. XCI

Andidissimam ceram eliquatam sigida inspergito, 5c manibus subiges diu

lauato,quam deinde bis ac ter eliquatam semper frigida pura ablues, poste siliitae rosaccum ex optimo oleo omphacino prsparatum admiscebis, ut cerae siti H .i.ros acet, unc.iiij. quae deinde simul ad ignem colliquabis, postea ubi restixe rint diu uersabis, coniecti a it in mortarium pistillo ualide subiges, aquam dulcem fit dii sinam qiiaruum imbibere poterit paulatim instillando: postremo in lagunculam purissimae aquae plenam coniicies ungulis diebus aquam immutando. hoc medicamentum,tenuissimo panno illinens n5 toti thoraci ueluti quidam facium

ne* totis hypochonditiis applicato, sed illi prscipue loco ubi plurimus caloris sensus percipitur, iunitaq; permutari oportet priusquam manifeste incalescat. Aliud. Acidi rumicis succo tenuis am farinam hordeaccam excaep tam in molle linteolum duplicatu assumito oc frigidum applicato. idem possent portulacae, sedi, tribuli uiridis, polygonii, stridis,'lactucae si icci cum utra acerba, aut farina hordeacea, earundem herbarum soli a trita utiliter applicantur. sed ius quo no aspernandum: palmularum pinguium carnem in posca incraciori deco/quito donec conflaccescant, admixta. tenuissima polenta applicato. q, si aridius uideatur,addito praedicti cerati, aut optimi ros acri modicum. congruit ec quod succo rosarum ei tenui polenta conficitur, ipsaec, rosae contusae, & appositae. haec eligimus uehementer resigcrandi graua.si uero id moderatius fieri maluerimus, non deest emplastrorum leniter reuigerantium multitudo. uidi enim ego sim

medicamento hypochondriis applicato alium quidem homine dissicili conseitim anhelitu, alium autem subita tussi correptii,quo remoto paulo postea utrunm mucumentum cessauisle. balnea quom dulcium calidarum. aquam, sed magis tem/peratarum utilissima his qui ealida ec sicca intemperie praecellunt, lauandici, sunt herecorum more in secundo balnei domicilio calido prius hydrelso persus, dei de statim in aqua temperata primo, postea etiam stigida immergendi, in se uita tamen parum moremur. at si inflammatio quaedam in uisceribus fuerit, balneis abstinere oportet. illud sciendum si in se ias huius generis inflammatio quom in aliquo principe membro accessis, omnino morituros aegros, praecipue si pulla

224쪽

ino,avi membrana costis si tangens, aut uentriculus, aut ii Irar, inflammentur.' nam quantum ad membroru inflammationem attinet minime alendi sunt, quam tum uero ad uirium imbecillitatem crebrius alendi, ut neccssarium sit aut non iis triendo uires resolvere,aut inflammationes augere nutriendo.

De hecticis Stabidis febribus. Cap. π cII HEctica febris appellatur, qtiando calor praeter naturam tam immoderate Cracellerit, ut iam solidam substantiam similarium partium cordis inuaserit, ut tantam sanandi difficultatem mirari non oporteat. primo igitur seruor naturam excedens teneram ec noulissime concretam membroru substantiam ut adipem occarnem colliquat,discuti sita absumit,inde humiditatem corpus alentem diffusam in is more roris per silagulas animalis partes aspersam destruit, postea carnosum quot genus adoritur, libris membranosis , solidorum membroru partibus insi/tum,qita abscindentes coqui abieeiis fibris ad usum coquinae transferunt.he fu/ca febris proprium sinem consequitur ubi selidam similatium substanuam areis cerit, unde oc tabes uocatur. hecticam uero se si duplex genus est. altersi quod post febres ardentes pleruno sit,quae tam diuturive fuerint, ut uel humiditate colporis cordis, temporis longitudine absumpserint, uel manente adhuc humiditate, ipsim cordis corinis accenderint,haud secus quam lucernarii flati a interda si leat no absumpto oleo, sum culum urere.alterum quod statim a principio invadisi pruno ortu ab ephemeris no dissimile,moerore,ira, lassitudine,aestu atu quopiam tali generatu. huic generi si mature occurrat haud aegre satiabitur, sed quaerebris tabem attigerit curatione non admittit. iam enim ad tantam caliditate Sc siccitate corporis temperatura delapsa est,ut idem Ptiae, quod iuniculus lucernarii perii sius.kiatur enim facile supersuso quantumuis oleo uix aegre accenditur, ec cir/cumpalpitante perexigua quadam imbecillici flammula, paulatim deficit, donec tandem extinguatur.cognitu facillima haec febris est: nam pitu uel pulsum, uel calorem attigeris oculos spectabis ingenter concauos,ueluti in scrobibus quibus

dam desostas lippientes , arida quadam serae,squalorem in tota cuti cospicies qualis praecipue in his est, qui in puluere integram diem sub aestiuo sole perambulauerint: defluxit etiam a colore nos ille uitalis, cutisq; in stonte arida distensa

est, genae kequenter ueluti somnolentae conruuent, nem tamen id somnus est, sed impotensia uigilandi: praeterea in collapsis temporibus loca concaua apparent: nam quid aliud tandem hunc hominem esse dixeris,quam olla re cutim uentrem certe si denudaveris nihil plane ibi esse intestinorum,uel uisceriim iudicabis, adeo ilia uehementer thoraci adhaerent, arente oc squalente cuti, quam si apprehendas digitis ueluti marsupii corium consequetur. exquisita igitur tabidatebris, sicuti diri,curationem non admittit, tabente uniuerso corpore instar exarefactae arbo/ris uel ab igne,uel ab ingenti quapiam siccitate. appellaturq; ex aegritudine senoeia: eadem enim sine febri contingunt ultimo senio conscistis, extincto penb calo re animali. mors tamen his qui sponte senuerint sine molestia accedit,ducente na/tura linitum ad frigiditatem 5c siccitatem: at tabida febris non modo sicca, scis calida quom est. illud hecticis uniuersis commune est, lenitas & a principio usis ad

finem aequales esse.maxima quot erit haec ec minime anceps nota,adhibito ali mento incenditur, pulsus* magnitudine ac uelocitate intenditur, euenireo, id uidetur haud aliter quam in calce aut ferueficiis lapidibus aqua modissinia aspersis. excitatur enim extemplo calor squalore exarescens ab humida substan/tia recreatus. randiu ergo hectica febris dicetur, quandiu natiua humiditas res.

uatucubi uero iam ambigi possit supersi ne ex ea quidpiam, planὲ tabes eae nos ro adlias tantum enitemur, quas sanati posse sperabimii .Hecticarum

225쪽

HEeticas se bres priuM ad tabem deueniant omni conatu restigeramus, sum

ma ergo mededi in humectando infrigidando b collocat, tam lais quae extra applicant, Itiam quae intra suntlint quibus est ec insipiratus aer.hccticos omnes etiam si tabe ere incoeperint, modo alia febris no complicer, uel ab humorii pio redine uel ab inflammatione,audacter lauato,citra labore tantu. labore riti uires exolvuntur,quas maxime seruari oportet. ergo in lectulo aeger ad balneu ducen/dus est,& ubi ad primam balnei mansitone in ruenerit, in calida sindone ad id praeparata collocetur, quatuor , sint in singulis angulis qui sindonem ierant.indeni dus ad secundam mansione delatus, totus ibi persutius Olco dulcissimo tepido ad tertiam subinde mansione ducatur,& labro immergatur, sitq; aer balnei temperatus, c5parata illi humiditate calidae aspersione in parietes.temperatissimam uero esse oportet aquam in qua moderat ecommoretii ne quidpiam e propria humiditate hauriatur,cauendo ne persundat caput .dclatus inde quatuor adolescentibus sindonem gestantibus, in frigidam repente proiiciatur:uit et tamen in ea ne tantibium quide morari, sed eductus subito alia sindone inuollitus in te Iulol locatus mollissimis linteolis suauissime detergatur, tum perunctus induitisci in cubicula reportetur, quod uelim balneo proximum . ita lauandos monemus qui iam tabe scunt . at qui hecticis labribus nondum tabescentes laborant, etiam abs* sindone lauari post uniue Iulo tamen aut urinabulo quopiam gestari, oleo perfundi, cali da immorari, gidam tantum attingere,detcrgi, perungi, at Q in cubiculum redirci quemadmodum oc praecedentes, oportet .haei enus de balneis. de alimentis de inceps dicendum, quae omnibus constare arbitror frigida di humida cise oporte te:talis est pii senae cremor frigidus sumptus,& alicae chondrus,in ptisans morem conditus.cosert oc modicus panis aqua frigida madefactus,sed cauendum ne epularum frigiditas sit ita exquisita quemadmodum potionis est. potus cnim cito in calescit facilec, pertransit meatus, at quae comedunt tir Bibenturq; si immodo te stigida fuerint,diutius comorando frigiditate lichiticulum afficient. ubi schiis diuturna sit,asinae quom lac exhibendum, obseruando ne in stomacho densetur in caseum.quod saepe nos docebit aeger pristinae conflictudinis memor,alioqui Sca nobis deprehendemus modico usu sensim tentando. a melle aut cum lacte com miscendo, quam maxime fieri potest in hecsticis sic bribus abstinendu consillimus, primo die asinini Iactis caliccm non excedemus, producia in cubiculi in asina, ut lac adhuc calescens potetur.'iiod si rccte coquatur,nec putrescat, augeri licebit semicalicem, reliquu uictum olferendo qualem exiccatis uentriculis conuenire suo loco docebimus.quanio tamen uehcmentior in hecticis caliditas cst quam in illis,

tanto remediis indiget frigidioribus, diligentia , maiori, ne ualidioriim praesidiorum usu nocumentum sequatur.

De publicis, passim uagantibus, 5 pestilentibus morbis. Cap. tacili rPVblicos comunes ue morbos appellare coicuimus, qui multos simul homines occupant, quom sicut generatio, ita oc causa comunis est.comunia e alimenta coes generant aegritudines, oc uitiosae aquae potus, laboresi, uel nimia immoderati,uel nimiu parci, fames ac satietas, prsicrtim q ingente penuria succedente copia cosequi s. maxime tamd loci natura morbos cdmunes asscit, insipirato aere putrida evaporatioecdtaminato, uel ob multitudinis cadauersi c5tagione, si clare tit in bellis, uel ob paludu stagnois be exhalatione,uel cuiuspia caucri s propinquitate, uenenosam aura expirantis,qualia euenire frequenta solent. constat aut aere nos cotinente assidue temperaturas euenere, ubi plus aequo uel calidior.

226쪽

dei siccior, i sugi vocuri humidior fiat,rellas enim causis no omnes smul ob i/cimur,necp tota die occursamus.at uniuersis circunsusus ae perpetua inspiratio/ne necessario animalium corpora ad proprium temperamentum trahit. redditus ergo aer sesso calidior 5c hiimidior pestilentem inseri constitutionem: pcstilentisse is occatio ab humoribus uitiose uictu colle 'is,ec ad putredinem paratis inuehitur,ut si quis moderatis laboribus madentiori castigatoc, uictu at, omnes istos affectus illaesus pertransire possit: quod nos pro identes statim inchoante costitutione corpora quaecunm humidiora nouimus omni conatu exiccamus:quae sicciora in habitu pristino coseruamus quae excrementis redundant, inanimus structiones , meatuum aperimus, ec abstergimus. ut v summatim dicam oppo sitorum obiectu sanitatem custodimus,interdum restigerando, interdu si ita oportiterit calefaciendo. quispiam etiam accensa ingenti lignorii mole poterit actori tanquam stigidum oc humidum ad contrarias qualitates conuertere,quemadmo dum Hippocratem athenis secisse serunt,ec Acronem agligentinum.

De pestilentia ex R.uta. Cap. xc VOMnia uasta, in pestilentua, nihili, ut in reliquis morbis latet, plurima diuer sach urgent, delyria, bilis uomitus, hypochonditorum tensiones dolores

exuberantes sudores,extremorum Egus, profluuia biliosa, tenuia,ec flamosa, ui me quorundam aquos tenues,quorundam biliosae,quorundam nigrae,subsidentiis sitspensionibus deprauatissimis, sanguinis stillicidia e naribus, thoracis arador,linguae combustae,uigiliae,conuulsiones uiolenta Gallac, per multa mala,sciit ulcera,oc carbunculosa,& omnino pernitiosa in pestilentia sunt,tum in uniuerso corpor tum maxime in lacie,& tonsilis. futuram pestilentiam sagax ingenium, ec temporum obseruatione, di brutorum insertunio deprehendet.si enim aeris uitio gliscit pestilenua,ptiores aues uiolabit contagium : sin ob terrarum exhalatio nes, quadrii pedum prima calamitas. haec ubi discutieris illud quom animadueri to,quodnam tempus anni siliquaenam totius anni natura tincerum commodissi trias uictus rationes inuenies: nam recte habebit, si tempus siccum laetitisin humidum. necesse est uictum ad sc tem conuertcre, ut liuidi du quod redundat, ab cini ponit.hominum etiam conuetudines attendendae, remouendacii omnia,quae Qinq; infesta sanitatis tempore intellexerimus. umui prauerea consulendum, res in uentriculo pituita sit uomitu ducenda. at quibus sanguis excedit, uenae sectio conseri,ductio per urinam,&reliqua prouocantia. si uero ardentem febrim pa/riatur aeger,& i or thoracem obsederit,non est adeo uerendum, modo prud εter fiat, et oti refrigerantia applicare, stigidam , potui sed n5 paulatim dare. ita enim a plurimo uentriculi calore superata uiolatur,re in igneam substantiam conuertitur.plurima ergo consertim exhibenda,ut multitudine flammam extinguati quod si ardor quidem interius sit, extima uero ec summitates frigescant, tenda Orc, hypocho rium,& uenter colliquamenta quaedam superius inserius* res dat, adsint , uigiliae,delyria,& scabrities linPae, his adhiruti oportet, quae calesMesunt totis enim uiribus enitendum iuri pronviti calor ad corporis superficiem retrahatur. FEbricitare nonnulli incipiunt, ex ingenti crudorum humorii collectione, ore simul uentriculi ob cruditatem, uel ob aliam causam uiolato. his intumestit. hypocho risi iii, maiore molem quam nati s coueniat corpus augetur,coloretandidiore, aut tumorem quendam pus erente, nonullis ec nigriore liuidiorem quem. De his qui ob crudorum humorum multitudinem in simo nam incidunt. Cap. π c V I

227쪽

M quem aliq ii plumbeum uocant, pulsus pro caloris ratione paruissimi,debilissimc

ec omnino inaequales.ubi igitur humores nimia copia uires opprii mini,&crassi ite multituditu adiimcta corporis meatus obstrusit, dispositio multis de causis perniciosa cst, oc syncops generam tum animal no alendo, tum suffocando, tum ex luendo,corrumpendo b corporis temperamentum .crudi enim humores ant concoquantur,nutrire non possunt, nimii uero opprimunt transpirationes , obturant,ec calorem extinuunt.quod si ne* opprimunt, nem obturant, tardiissime ta men alendo exoluenorum uitium occalionem praestatu. non ergo his ciborum copia consertim offerenda,nem crassae trigidae ue substantiae, sed quae calefaciant attenuent, cuius generis etiam medicamenta sint, quantu homini sebricitanti concedi potest.uinum dilutum, tenue,album,permittendum, nisi uehementer so

M quod raro in hac dispositione contingit,qua segnes plerunm febres sequunturPraecinae tamen senibus uinum congruit non mne ulcs ad nieridiem. sedes

, inanitione quidem indigent,sed no

me e notius ad noctes unioribus statima minciolo notrum uena absim dis nato maximo inciditur, it anitione cri laque sanguinis mistionem, nem purgationem sustinent: tiam qui sustinebui cum sine his quo in syncopam delabantur. quomodo ergo sanabuntur, qui euacua tione egentes evacuantia non serunt. nullum ego in eis alium inaniendi modum Olim per frictionem inuenio.c5sestim igitur a principio inchoandum, crura qui dem primo a supremis ad infimas partes linteolo moderate aspero, deinde oc bra/chia ab humeris pariter ad partes imas posticare. ubi uero iam artus satis incaluerint, uereamurci, ne frictionis nimietate sensus quispiam lassitudinis inuehatur, mollienti oleo,quale dulcissimum est,utendum. cauendum quam maxime ab omphacino,& his quae adstringunt. hyemis tempore etiam aliquo quod per halitum digerat uti potes,quale est si omnium. chamaenaalinum. anethinum. & huiusmo di.inde deterse oleo, ad spinae quom sirictionem accedendu, linteo primum, moπoleo. deinceps ad crura rursus se subinde ad brachia, tum denim ad spinam rem andum, idem prorsus tota die seriatim repetendo, in splendido quodam oc mini me humenti domicilio cuius calor sit temperatus. aqua multa his maxime conuinnion qua decoquat hvMnus iit primis tribus dissi nem edulia,nem sorbition nem potus largior cocedendus sit,sed mulsa tantum alternatim H cando, ut selum illud tempus intersit quod somno datur. illud sciendum plurimam quidem seisionem illis,sed non plurimum somnum conferre. nem enim humores diliJlui, uiscoracp obrui oportet.moderate ipitur & somnus 5c uigiliae sunt cocedendae.q, si e rum pulsus paruus ualde proritisq; inaequalis fuerit,extrinium periculum immonet.tantii ergo ea secere curabis qus proxime dixi miis, reliqua erunt sit peruacua. v si moderate uehemens,magnus, ualis solutusl fuerit, attende quae uentri attinent, ec nisi excrementa spontina probe secedant, clysteti securus ablue:euenit enim ut ab epota mulsa uniuersa moles in primis uenis colligi solita evacuetur, eam intelligo quae simam hepasis partem re mesentenum occupat.si alui duc redundauerit millsam magis decoquito. ita enim minus ducit. si nihil proslacemptisanae cremorem dato hoc etiam iisti succedente, sorbitione ex alica cnondri aliis. semper tamen pulsus consulendi. uiam saepe ad imbecillitatem, aut inaequalitirem,aut paruitatem repente proruunt, Quo tempore Panis ex uino temperato ex

hibendus est, nisi uentriculi aut hepasis insanimatio obstiterit his inflammdissentem simul crudis humoribus corpore re pulsiu ira peruerso.aeger omnino orandii morte igitur praenunciata ξc nullo adhibito medicamento te insonte prora

stibis.in quibus uero salutis spes erit, quae in omnibus est,qui absin inflammatio ne laborant,si; principio occurras, tu iussima mihi uidetur ut aeger in syncopam

.. cadat

228쪽

i' autem res humores adesse senseris, promulsa melleis aestatis , tempore spuens stigidae potor Berit, Oxy rigidum dato, livemeeunctis omnino calidum. lnesin nos cominens qui multum

uel editi uel sindus sit si ibi iii Iauari dii sinem decumbere, aestate

dem sivido loco,hyeme uero tepido,utraque enim intemperies nocet: halneis in calorificis adhibitis diffundutur humores crudi Dassim mor em

flus dii fluunt dis periculo pulmisnem de cor occupat ii in Mi s Ρ in nep te potius ac uenis re in mi in

quo se di &in hyeme omnino genti aere, crudi humores incoeli ne istutire hepatis obstructiones augent, si paruiores adsint: si non adsint, generabsiturmen obretentorum constipatorumi, humorum crassitiem. acalantasmati re

resemessus abfune ricti donec magtur, partim coquamnam qui talia in huiusmodi dispositioni ilia bini

mauones insim et pariun scii suis importunis remediis hypochondria uiolara . hic tibi asse sunt ubi a prima statim die ad curationem accesseris .ubi uero mo

si contra, calidam misceto.ubi syncopae accidentia quieuerint, tentato potione ca/lidam: praestat enim in tota curatione calida exhibere, ueluti ad crudorii coelis nem magis prolicua. inde ad iii Gone accedenda, quemadmodu supra dixinnis. Denis quisn lyncopam incidunt ob flauam bilim os uentriculiasticientem. Cap.πc VllAD syncopa quae ob bilem flaua os uentriculi assiciente euenerit,si idae podines exhibedg: ndnunt & uinu calidii,natura salusi,siit ille di antiquu. De his qui ob humores tenues in syncopam incidunt. Cap. X c V i H Vi ob tenues humores in syncopam incidunt, ita ut celerrime tum per si dores tum per occultos halitus exoluant, ex opposito curant es qui ob mimii, stres tam ΠIIob crudos enim mulatim euacuamus, cu uir is copios msubita euacuatione non serat. humorii uero tenuitate deficientes paulatim aliis A. Tmus:quos tamen si statim a principio integra adhuc uirtute susceperimus,paula sim n5 alimus, cum copiosius alimentu semel exhibitu conficere iacile queant.&quemadmNu priores dicebamus perniciose habere, ubi aliquod uiscera inflametur hi quom pariterides peradi sunt,quori uiscera iam pitiosa ite uictute nil im/matione uiolentur . necν enim eos iugiter alere possumus, sed in declinationibus tantu,nem interim n5 alendo saluari queunt.In his afferebus cadauerte Leleg e5ὸ sestim apparet,nares acuta oculi caui, prolapia tempora, aures. d et reliqua deinceps. let quide aetatis facies interdu uideri,ubi aeger uel plus nimio egeu rit uel usilauerit, uel moerore cosectus silerit,msi Φ primu cibus osterae sed quae ab huiusnodi causis euenerit,pariau dispendium minat. si uero sinest iis appareat, ultima perniciem p tendit praesertim si talis statim a morbi prinopiri emos est: nem enim aeger ad na*bi coelione sussiciet. ergo erit necessario nutriendus,exti mi, cutis densanda, ct cubiculi asr refrigeradus,ueluti docuimus ubi de se entidis ob arida intemperie disserebamus.illinedae adstringetes unetiones, alimen tam danda quae no adeo facile defluat,no multi, no ptisanae cremor, sed panis ectuscula ex alica chondri, Hictusch ac 5c putredini renitete tum ipsi soli, tumeta pane θc chondro aqua elixam. danda etia sorbilia ovoru uitella tantsi,5 gallo rum testiculi, oci, corii cerebella exquisite assilia aut probe elixata. na cruciora supreme nocet.denim omnia ageta ut crassiore materie reddamus,cutim i via sonus,& transpirationes arceamus. necessuiu his uinum a principio dilutu inter

229쪽

AETii An IDENI DE RE ne Dic A aliis causis a quibus syncopae fiunt. Cap.πcxx SVnt aliae porrb causae quatuor ob quas syncopae euentu ingens dolor,iligi/liae nanitio immoderata, di interdum motio delyrantium:quintam si libet adiicito, principiorum intemperie . Ac celerrima quidem mors corde asse sto, in dedi cerebrosequitur.

De dolore syncopam inserente. Cap. c lor est temperaturae repentina minatio,& tautae continuitatis perceptio;

constat enim non tantum ubi corpora repente oc conserctim a propria natura demoliuntur, sed etiam ubi a c5trario ad congruum oc sibi naturalem habitum subito retrahuntur, dolorem fieri. nouimus se me sub iugi dis limo coelo proscistos algentes manus amplo imi repente obtulisse, at* inde uix tolerabilem dolorem in radicibus unguium subito excitatum . quaerentes ergo qua ratione aegroti do leant,nulla exterius apparentealiqua interius scrutanda est,quae uel nimium caleficiens,uel resti geram,ues substantiam sensibilis corporis diuidens, nobis dolendi occasionein praebeat. Ac primo quidem considerabimus,cuius naturae esse oporaret, quod corporis diuisionem facere possit: neces rium igitur esse uidetur, ut stcontinuum teparari uelit, uel fractione,uel contusione,uel erosione separeturis actio autem ab extensione,contusio a grauitate,erosio . mordaci qualitate modo citur.quod si nihil exterius fuerit uel extendens,uel opprimens, uel mordicas: constat causam intrinsecam esse. Dub extensio aut ab aliqua si iesutia corpus ipsunx cotinens extendente,aut a nimia siccitate st: sicut c5tusto ab aliquo duro tumore adiacente, ec mordicatio ab humore acuto. disquirendum ergo plurimus ne hi mor uel flatus transitu carens,quod in colicis euenit ran tumor ostrimens sicut in inflammationibus sit 5c scirinis: an humor mordax, an aridus astectus, ut in comuulsis,an stigus uehemens, an calor causa doloris fiderit.ec ita ad singulorum cor/rectionem accedendum. caeterum strepidus dolor a frigido affectu invehitur, sicut pulsans a magna inflammatione. st uero sensum ueluti infixi teli, aut terebrae per lorantis perceperis,crasti intestini quod colon vocamus, peculiaris dolor est: in qui renes inse Laggravans magis certa sede infigitur,dextrum aut sinistru lumbum retrorsum obsidens, nec quemadmodum colicus huc illuc circumuoluitur. mordicans dolor membranis attinet.qui uero δι- ν iasi discurrens uocatur, in mamis contingit hemicraniis, discernituri, ubi a membro primarie patiente ue linia radice quadam inchoans dolor,ad partes iitrinm adiacentes celeri motu de sertur ita ut ambobus extensis terminis nerui utrinin trahantur. non multo enim dolore afficiuntur neriti per latum distracti:membrana uero uniuersae cuti subia cens stupida os extens osci, infert dolores.at quae uentri interiacet,dolen qua si diuelli uidetur. sunt enim & aliae membranae iri qualiter insitae, & exterius uentrem ambientes. ostium membranas obsidentes dolores prosiindi, opinionem in serunt tanquam ossium dolentium .quando ergo exterius nulla doloris causa ap/Paruerit, praeceddiem causam re uictum attendito: si enim in lenti octo marcu rit, aut plura alimenta quae multum nutriant homo ingesserit, aut solita excretio detenta sit, loris causa multitudo est. extemplo tritur inaniendus, nam ita lice/hit tutissime humorum fluxum repellentia dolenti loco applicare: ideo peccante multitudine, si uires attinentur,uena maior secanda est, quae inflammato aut do lente membro propinqua fueritisin uirtus sit debilis euellendum tantum aut de riuandum sursum aut deorsum, aut ut in ,uel frictionibus procededum. si uero deprauati humores in causa suerint,potius purgare oportet.utris p cocurretibus,

utracp inanitio adhibenda est, sanguinem prius mittendo, deinde purgando. insultis peractis dolor persistat, costat violato membro noxium humorem imprimam

esse

230쪽

LIBER QUIN Tusesse, e5slatae uostem cum his quae per halita digerunt faciendam simili moco incolicis ob flatuosum spintriuel insicidam pituita contingenti dolori someus irrigationibus* medemur.si urio tumor opprimens, aut cotundens dolorem excitentumori obsistendiam cum his quae attenuat ac rarefaciunusin a mordaci hi more contingat dolor, e regione opponuntur quae caleficiunt Sattenuanti an thum autem uiride oleo elixarum occalidum, patientis membro irrigatum dolo

rem leta α somnum conciliat.

De animi deliquis. Cap. clo is una deliquii animi appellatione mustae species continentur, singulae .l

Urum singulas exigunt curationes. de his eatenus nunc agemus,quatenus satis ediscat aliquis,quomodo repenume inuasioni extemplo occurrendum sit. differt

animis quium a syncopa,quod deliquium animi sensu motu. intercepto abseque sudore repente prosternat hominem. syncopa uero tam uigilantes quam so Pitos occupat, cum sudoribus omnino quos syncopticos appellari receptum est. De his qui animo delinquuntur ob uentris profluuium, fluxum sanguinis narium,& immoderatos sudores. Cap. cIIA Morbo quem choleram uocant,& alui profluuio,& quouis alio nimiarum

inanitionu genere,derelictis animo, stigida insipergitin nares atm os uentriculi pertacito, aut digiti pensete immissione uomitum cieto crurac, ac manus u iis uinculis uehementer costri M.crura si supra eruptio fiat,manus, si iii/Da. iisdem uinum tenue conseret anti uum frigida temperarum. balneum uero ui profluuiis conuenit, sed de iquiis a fluxu sanguinis natium, aut ab immensosidore euenientibus infestissmii: tunc enim refrigeratione ec adstrictione non remissione indigemus: uinum tamen sagida temperatu sicuti diximus, his quoque utiliter exhibetur,quibus neque extrema lincire oportet, ne* uomitum prouo care, nequc omnino quidpiam mouere,sed condensare &r gerare: ideo cubi/culi aerem sigidae aurae icitiamus, strato pauimento,myrmis sis,uitium pabmitibus,oc huiusmodi adstringentibus. De deliquiis animi ob humorum multitudinem. cap. cri IE Os qui ob humoru multitudine animo delinquunt,plurimit sileare oportet

occalefacere, uincirec, malleolos ac manuum radices.quod si febriant,a laneis omni no Θc uino inhibendi sunt,dandati, potis o melius. De his qus uteri uitio animo delinquuntur. Cap. cIII icinae ob uteri assectum exolvunt mulieres, succurrito oxymelite, uincito

ac stica', praestitim crura, si uteri causa sutacentiar. quod si reuellatur uterus attrahaturbe, cucurbinitas inguinibus ac semoribus applicato: naribus stetisda,utero bene oletis, ec quae relasire caleficeret, possint medicamera adhibeto. De his quae ob immoderatam mensium inanitionem animo delinquuntur. Cap.c VΛ ob ingentem mensium euacuationem animo delinquuntur, manust, potius ligato 5c fricato, cucurbitulast, pectori applicato. De his quia stomachi imbecillitate animo delinquuntur. Cap.cUIVBi ob stomachi imbecillitatem deliquium animi ut, cataplasnatis roboran/tibus uti mur,e palmulis,uin polenta, croco, aloe 5c masticha: flamentis , ex absintnio, oleo decimniis,mastichino, nardino, & uino. quod si stomachus ardeat miscendum quidpiam ex refrigerantibus, utramenta cucurbit succi uel lacticae, uel portulacae, uel solani, uel seridis, ires rumicis acies,uel uuae acerbae. his enim non tantii res gerat,sed adstrinuit quoin. ijsdem melio extremora egregie . cosen. ubi ergo Perii pios reetis d talnea statim dueetidi sint, a seimitatis ι - , sensum

SEARCH

MENU NAVIGATION