Acta pacis Olivensis inedita In quo diaria Svevicum Danicum curonicum e tabulariis ac bibliothecis nunc primum prolata continentur

11쪽

UI PROOEMIVM beneficii et magnitudinem auxit, et dignitatem splendidiorem reddidit publica illius, eaque vere Regia significatio. Nam in admirabili illa maximarum virtutum abundantia , quarum aliis Maiorum gloriam aequabat, aliis superabat, hac praecipue excelluit, quod artium studia non tantum inter suos seu ret atque aleret, verum etiam alio sub caelo ingenia hominum ad pulcra ausa excitaret atque accenderet. Ego certe tanti Principis nutu, tot inter alia incitamenta, quasi inflammatus, Oeptum Actorum liuensium opus ut perficerem, alterumque Volumen in luem emitterem, diligenter adlaboraui. Atque id dum in conspemam nunc produco, inprimis Tu mihi compellandus es visus, ILL vs TRISSIME DOMINE, ut meae, aduersus E, maximae obseruantiae documentum alia quod non modo ad huius nostrae aetatis, sed etiam ad futurae mmmoriam exstaret. Nec vero mihi rem ab hoc pietatis meae obfidio Tenam, aut minus TIBI gratam factiIrus videor, si, quem in hoc Volumine adomando modum tenuerim, et Ba potissimum, cui maxime illum prohatum velim, exponam. In qua quidem descriptione, quoniam uniueri de toto instituto alii, fatis est dictum, ne et va tempora morer, nuhc breuior este

potero.

A primum quibus ego verbis, qua satis digna oratione,

propensissimam ADOLPHI FRIDERICI, uecorum Regis,

Prinoipis Sapientissimi, voluntatem erga me praedicem Nam quod mi Corale

12쪽

PROOEN IV vuquod in illa nominis famaeque meae obscuritate vix ausis eram sperare, ut Commentariarum, de Pacificatione Olivensi, exemplum e Tabulario Regio mihi recensendum euulgandumque pedimitteretur, id intellecta instituti ratione Rex Optimus, idemque litterarum amantissimus, facile precibus meis adnuit. Qua re quantum beneficium praestitum sit et mihi, et reliquis Historiae cultoribus, et vero etiam Historiae ipsi, ad incorrupta rerum monimenta exigendae, ii, quorum de hoc genere iudicium est,

est autem neminis ullius, TUO, DOMINE, acrius atque ex

ain:us, et clare perspicient, et libenter agnoscent. Itaque illud ego totum, quod in mauus meas Venit, exemplum, hoc est, Prodicta Aries Partes postremas duas, quae ab congressione Legatorum, habita olivae die tertia et vicesima Martii, usque ad Pacem confirmatam, atque adeo langius quam Commentaria reliquorum, procedunt, hoc totum, inquam, exemplum typis

exscribendum curau Vt autem extremam illam partem, quae de ratthabitione est, contra quam olim constitueram, nunc . mul ederem, causa non una inductus sum atque permotus. Illud enim Pacis confirmandae atque expediendae negotium quum a Pastorio ceteri ue scriptoribus praetermissum, in his vero Legatorum S cicorum fictis Diurnis tam diligenter expositum sit: huius mihi editionis consilium non potuit non tum rei ipsius grauitas, tum industria scriptoris iniicere. Praeterea non erat fictis illis, iam sic maxima sui parte per iamrum iniquitatem mu-

13쪽

quod multis aut rationibus demonstrem, aut verhorum lenociniis commendem. Nam quae duae omnino virtutes in rerum auctoribus maxime cernuntur, veritatis scientia et studium, eas

in Diarii huius scriptore Godine Ichrorem, cumulate isse, res ipsa loquitur. Quippe is, Legationi Sumicae a, b

stolis, quotidie, quaeque res gesta inter Legatos erat, ita in Commentarios retulit, nulla usus arte, nullum orationi veluti sucum illinens contentus, quae in tanta sestinatione siue nollet ornare, siue non posset, sincera ac fideli opera ad praesenteminam litteris mandare. Ex quo eius instituto iudices non suis perditiosos de scripturae genere par est existimare, adeo exiliatque impexo illo, ut aliquando me quoque, hominem non ita delicatulum atque elegantem, mala habere videretur. Quo magis verendum mihi esse intelligo, ne quicumque non tam res, quam verba Oectare solent, ii Ephomeridum Fragmenta haec intam relinquant, atque ad hibliothecarum altos recessus, tamquam ad carceres, ableganda putenti In qua sollicitudine

mea me tamen erigit obfirmatque TUUM, EXCELLENT IsisSIME DOMINE, iudicium, aliorumque summorum virorum

complurium, apud Vos inprimis Thoetiorum, Reumesociorum; quibus,

14쪽

quibus, et similibus, studium nostrum haud displicuisse, in parte felicitatis meae maxima, iure Ono.

Iam quae in hoc Volumine Commentaria Suecim sequitur Christophori Par bergii, Legati Danici, Narratio, eam voheneficio, DOMINE, primum e Tabularii latebris extrastam in medium adsero, me quidem auspice e Danico sermone in Latinum conuersam ab Ludovico Pontoppidano, Viro doctissimo. Atque is quam diligentem in hac re posuerit operam, quam apte cuncta luculenterque reddiderit, optime Tu, si tantum TIBI

a grauissimis Reipublicae negotiis otii erit, videbis. Ego cem te Latinam hanc versionem quo magis similem Theotiscae illi, ab Illustrissimo Domino, riderim Ludovico Molvito, Comite, concinnatae ac mihi benevole donatae, cognoui, eo magis probandam a collaudandam existimavi. Accessit autem et nostrae non nihil operae. Nam quum inuestiganti mihi Pacifictationis oliuensis monimenta id quoque contigisset fortunae, ut Epistolas Parsbergit, super Legatione sua perscriptas, mecum humanissime communicaret Langebecius, Vir Amplissimus atque Celeberrimus iis ego, cum hac Narratione studiose collatis, usus ad res varias illustrandas, nectae habui plures atque uberiores adnotationes adiicere. x Publicis vero Aeths, quorum item absis perbenigniter favi mihi est copia, DOMI. NE INDULGENTISSIME, delegi, praeter alia pauca lectu

inprimis digna, Schlippenbachii, Legati Suecici, Libellum,

15쪽

X PROOEMIUM iam tum clam habitum, neque postea in lucem umquam

emissum.

His de quibus nune distium est, iunxi Melchioris Felkersamii, Cancellarii Curonici, Diarium, ut ipse vocat, Dantiscanum, tanto maiori illud in pretio habendum, quanto maioris momenti in Conuentu livensi Curoniae res, omninoque Livoniae fuerunt. tque illius exempla, in maxima talium raritate, ad me adeo bina huc usque in summorum virorum scriniis recondita, peruenisse, licet praecipue apud E, beneuolentissimum studiorum nostrorum patronum, gloriari. De altero iam dixi alloi nec nomen tamen viri magni, cuius ad me humanitate missum erat, tum ausus sum profiteri. At non

patitur diutius istis se quasi repagulis cohiberi pietas mea, quin erumpens Illustrissimi Orfit, utarum Augustae ad Daniae Regem Legati, sanctum litteris a venerandum nomen ipse quoque venerabunda pronunciet. Huius igitur alterum est, quo usus sum, exemplum alterum pari benignitate ab Ilustrissimo Bulouio, lectoris Saxonis Comite Consistoriano, Viro nostra laude ac praedicatione maiori, nobis concessum suit, aliquot locis plenius illud quidem, sed mancum in extremis. Ego Felkersami hoc Diarium e Theotisco Latinum quum sacerem, id maxime operam dandam putaui, ut btutiorem nata rationem quasi compescerem, ne crebrior earumdem rerum repetitio vel obtunderet lectorem, vel prorsus auerteret. Ce

terum

16쪽

terum ab nostra oratione, uti ornatum, ita rubiginem, abesse volui. Perspicua et siet, summopere adlaboraui. Id me si adsequutum inprimis v, tanta dignitate atque auctoritate, idemque tanta indulgentia iudex, statueris: non erit profecto studii atque industriae ullus alius mihi nec maior stuctus, neque iucundior. Haec fere sunt, EXCELLENTISSIΜE DOMINE, quae

de Volumine hoc litiensium Actorum altero breuiter summatimque exponere volui. Nam piaculum duxi hoc tali tempore, quo in aetissimis imperii noui auspiciis tot ac tanta negotia sustines, longo sermone detinere quamuis non simn scius, animum E a grauioribus curis iucundissime inter litterarum studia solitum esse remittere. De Obseruationibus autem, quas promissi memor adieci, dicere aliquid paene superuacaneum videtur. In iis cumdem,

quem in superioribus, modum sequutus, rebus in liuensi Conuentu disceptatis aliquid lucis adsundere, Historiaeque

studia pro mea virili adiuuare sum adnisus. Inter haec, quum res ipsa admoneret, de Imperii Germanici prisco, in Liuoniam, iure berius disserui, ut vulgatam sententiam, quamquam multis magnisque auctoribus defensam, extra teli tamen coniectum non esse arguerem. tia in re haud inutilem ac vanum laborem me putem suscepisse. In plerisque aliis capitibus explanandis, tum rerum inopia pressus, tum Vi

17쪽

x PROOEMIUM

voluntati alienae potius, quam meae morem gererem, breuior fui. Atque illam ipsam Olivensis Pacis ac uestphalicae Collationem, quae fortasse non ingrata talium curiosis fuerit, specimine tantum aliquo ostendi, ne vadimonium, ut aiunt, deseruisse viderer. Verum ego, qui de ipsis Diariis parcius dixi, cur harum quidem mearum Obseruationum siue commemoratione siue excusatione moreret a Tu, DOMINE EXCELLENTISSIME, pro singulari vAindulgentia, aequi bonique consules atque adeo totum lio Volumen praecipue propter auspicia, quibus in lucem prodit, benevole IBI com

mendatum habebis Scripsi Liptae, Prid. Id. Apri A. c.

MDCCLXVI.

18쪽

PACIFICATIONIS

REGNI SVECIAE TABULARIO

20쪽

EORUM QUAE TUM OLIVAE

vSQUE AD PROMULGATAM PACEM

Actum Olivae d. I Martii roueo.

Cire nonam matutinam olluam venimus, nondum aduenta tibus Polonis et Confoederatis, qui pos dimidiam sere horam aduenerunt. n. Mediator et Dia Abbas ' obuiam ven runt ni Lesatis nostris, et Abbas quidem illos oratione Latina votiva excepit. Cui Din Regni Thesaurarius diserte respondit reciprocis votis et deducti sunt ad conclauia' tamini Legati, quam comitatus eorum, qui modicus et sere ordinarius fuit, quinque rhedis, qualibet sex equis egregiis vectis, atellitio vel milite stipat ri nullo pedissequis tantum et Ephebis praecedentibus. Vbi in Abbas abiisset,in Mediator Proiectum Instri Patisinis Legatis nostris tradidit commutatumque similiter est nostrum Proi ctum. '' Polonicum perlectum est et disterentiae, atque notanda, ut sequitur, reperta sun Suecicum constitit Articulis L Iai Polonueum et Foederatorum xxxv reseruata utrinque libertate addendi et minuendi. In primo Proiecto, per Dominum de Lumbres comm

H a nlcat ' Alexandera Bauisendors Κeso H. cons. DIARIUM CURONI c. Hoc ipsius nome circumscriptum est ad h. d. imagini caelatae, quam apud me habeo, ab G mensibus amicis benevole trans cons. AsTORI Diarium ad miliam. In inscriptione Olivetis quam . d. p. adi. pia so mulas edidi in Actia in Libro sngulari Obs p. si descripsi, Pacificiet quidem Polonicam No. XLPHI. adpellatur Alexam HKVows i. p. 94 sq. sumicam No. P. Ma.