장음표시 사용
31쪽
eum deinde est ipsi responsi , ad declarationem Legati num Polo. niae et Foederatorum, super negotio anico, idque aeque in scripto per me, Secretarium Legationis, subscripto Antequam autem ipsi daretur, Illustr. Dn Regili Thesaurarius clara voce praelegit, et Diio Mediatori id omnino placuit, accepitque utinis alterius partis Commissariis adserret. Porro loqui coeptum est de puncto primo Troi esti, nempe amicitiae, et quidem Articulo de foederibus et retradita Dn Mediatori hesterna schedula, a partis alterius Legatis exhibita fa- Eta declaratione, quod nulla fiat foederum mentio, aut, si in genere
nominentur, addatur clausula Quatenus perpetuae huis paci non detrahant, is sint contraria. De Livonia autem repetierunt nostri Dni Legati r
tautionem hesternam, quod sine qua non conditio sit, nee ab illa umquam recedi possit. Quibus ad alteros Legatosin. ediatori cessit. Ipso absente perlegitur conceptum Proiecti, Caesarianis et Electoralibus dandi, et corruitur, ut habet conceptum apud Acta. Post reditum Dn Mediator Responsiim seper negotio Danico illos recepisse velle quoque communicare Ministro Danico. Quod Articulum de foederibus adtineat, adhuc disputare inuicem tandem se proposuisse, quod ipse ediator velit hune Articulum proiicere; eonsensisse Polonos Electorales non item, sed inhaerere suis Proiectis. Discurrit itaquemn Mediator, quid nostri velint, et ipse indignari videtur. n. Regni Thesaurarius: Adsectatas esse difficultates. atque si super noquoque Articulo tamdiu morae necterentur, non adfinem prouenturas intra quatuor menses. n. Mediator quasi secretor
Existimare se, quod studio id fiat Foederatorum. Si ad finem cum Polonis perduci res debeat, necesse esse, ut fiat, ceu loquuntur, sub manu petit itaque declarationem super haec puncta Elbingae: a ' ulsbrum Livonia 3 Limitum Livoniae: Religionis ibidem: 3yTituli reseruationis: Satisfactionis. Quibus se recepit ad alteram Ρήartem, et schedulam, quam nostri super foederibus proiecerunt, ipsi traditam secum tulit huius tenoris: - Nec cum alterius hostibus
32쪽
se foedera ineat Quod autem inita a partibus foedera adtinet, maneantri illa in suo robore, in quantum huic pactilaationi non contrariantur,
se nec eorum praetextu pax haec perpetua ullo modo violetur.
Rediit, et istiusmodi schedulam adtulit ab alterius partis Legatis: Quod is inita a partibus foedera adtinet, maneant illa integra, quoad omnia se puncta, articulos et clausulas in suo robore, nec corum praetextu si pax haec perpetua ullo modo violetur. ' Quae dum recipi nequiit, reuersus est ad illos. Post reditum Dn Mediator refert, Polonos iam resoluisse, quia Foederati sine caussa dii ficiles sint, quod velint, quae seu bios concemnant, primum complanare deinde ea, quae omnes tangunt. Itaque eras solostolonos huc venturos. Postea petiitin indiator, nomine Polonorum et Confoederatorum, ut, sicut heri promictum sit, striabatur pro Duce Curiandiae, ut Rigam veniat. n. Regni Thel aura rius: Modo detur saluus passus pro tubicine, vellemnos Legatos litteras transnittere, sicut promiserint. Iterum se ad alterius partis Legatos contulit Dn Mediator et, quum rediunt, nihil amplius actum est, nisi ut crastina die hic iterum conueniretur. Placuit itaque hora II pomeridiana utrimque et quisque ad sua hospitia, nos quidem S bothum, illi in pagum Stryta et Neo-Schottiandiam, discessimus.
Actum Olivae a martii, hora II pomeriae Ρeruenimus in puncto secundae olivam, et paullo post sequuti sunt
Dia Polonici Legati Plenipotentiarii. Intereamn Mediator diu currere coepit de negotio, promittens bonam spem seu biosi successus, si partes naequaeque aliquid de suis postulatis remittere velint. Dn Regni Thesaurarius optat Parti aduersae salubria consilia nos inclinationem nostram hactenus sinis demonstraue, et, quidquid fieri potuctet, secisse, inque ea propensione ac rei perseueraturos esse.
Dn indiator optat constantes animos, et pacificam mentem utrimque, ac suum studium et operam contestatur. n. Regni Thestinarius Proposuisse Dia Mediatorem heri aliquot puncta, super quia
33쪽
bus declaratio nostra desideretur. In illis Elbingam primum obtinuis se locum. Qtiid igitur sit, quod velint Elbingae λin Mediator Duo
esse 1 quod velint omnia eorum priuilegia et iura, sicut oninibus ciuitatibus Borussiae, confirmare a Sed nolle tamen, ut infringatur Recessus, cum Electore Bidgostii initus, sed in suo is vigore maneat. Dii Regni Thesaurarius illum tractatuminos Legatos Suecicos silio consensi et Instrumento inserendo confirmare non posse. Si saluare Elbingam haud queant, nec velle manu sua eorum priuilegia infringere Polonos, quum ipsis retradita loca suerint, sibi consulturos. n. Mediator proponit expediens, adlegans exemplum Hispaniae et Galliae, si iam super finibus conueniri non possit, remittendum esse ad commissarios, et, si illi se extricare nequeant, ad arbitros Multas suiΩ1e difficultates, circa materiam limitum Commissarios suisse constitutos arbitros Reges eligere numquam voluisse ergo numquemque manere semper sua in postessione ideo operose praesumit, persiadere Ditis Legatis, ut hoc expediens adprehendant. Sed Dnus Regni The-1aurarius, hanc curam non debere esse palliatiuam, respondit, sed radicalem. Dicatinus Mediator, anini Poloni in aliqua re, amore pacis, nobis aliquid gratificauerint et nos multa tamen secisse, tanta remittendo. Adstipulati sunt reliquimni Legati nostri, et Dnom diatori demonstrarunt, talia neque in commissis se habere, neque praesticabilia esse, utpote quae tantum semina et materiem belli alerent, si pax sacienda fit, concludi talem oportere, quae omnem belli mat riem tollat. Nunciatur Dno Mediatori de aduentumni Palatini Posii niensis et abrumpitur discursus, obuiam eunte illiino Mediatore. Qfi quum rediisset, sed nihil adportasset, nisi discursum de Novellis, quod pax Danica non procederet, mortuus stin. Regni Admiratis, Comes Wrangelius, occupata a Danis insula Falster et Moen, Wariae- munda capta a Caesarianis, et similia traditum est ipsi Proiectum quinque Articulorum ultimatorum nostrorum pro Caesarianis et Electoralibus quod accepit, et ad alteras Partes se recepit. Post horam sere rediit et primum obtulit schedulam pro Duce Curiandiae, proiectam his verbis: ill R Curiandiae et Semigalliae
Dux . cons. ASTORI Diarium ad b. d. p. 77. et quae nos in n. diximus.
34쪽
Dux cum coniuge proleque sua Durali, ac tota familia et Aula, abcque ulla protractione intra sex septimanarum spatium a die vigesima seisptima mensis Martii, st. n. Rigam sistetur. Inde verer si antea Ponclu-1us non fuerit, a subscripto praesenti tractatu, intra dies octo, decenti et suae dignitati adcommodato conuenientique modo ad fines Semia
tm, vel Rigae depositi, litteratoria, liter siue publica siue,
documenta, quae pro tunc existunt, bona fide extradentur, et Mita. uiam reportabuntur. n. Regni Thesaurarius Haud multum in hac schedula desiderari velle tamen nos Legatos illud adhuc euidere. Interea postulari Ducis Reuersales, de non nocendo, vel moliendo quid in posterum. n. Mediator Postulari itaque Reuersales quoque a Domino Comite de Meni maa, de non vindicanda captiuitate, vel ullo modo Dantiscanis nocendo. Dr Regni Thesaurarius Aliam esse rationem illius, qui sub imperio sit sui Regis, et Principis C landiae, qui sta iuris non denegaturum tamen illum esse. Inde Guersum ad alia etin. Regni Thesaurarius ad Dia Mediatorem, cur non ordine pergatur, sed inuersa methodo, mox hinc, modo illuc transiliendo. Et acriter resentiunt nostri Dni Legati, quod non mo stretin Mediator alteri Parti nostrum Proiectum, in quo omnia plenius et clarius posita, et meliori ordine exprimantur, et multa in Bois Ionico non sint, quae nostrum contineat, et sint valde necessaria ille: Velle, quae desim, deinde adimplere et pergit, tia coepisset methodo. Et hic quidem ad Articulum xx LII. Poloni monuerunt, eo landi debitatu assii, etc. Post aliquam disceptationem Dn. Regni Thesaurarius deleri verba, si iure extortasnt, posse dixit. Deindemn. Mediator adfert in medium ex Proiecto Polonico, . de cactndis decretis, quae inter Rigenses et Curiandos tempore belli data sunt' Responsum est, nos non satis insormatos, et hoc ulterioris esse deli is rationis, siquidem Rigensibus praeiudicare nequiremus rogaturque it rumin indiator, quo ordine pergat, et secundum nostrum Proi
ctiam procedat Persuaderi non potuit, praetexens Polonos et Foeder
35쪽
tarum, et tertium inde formaturum. Pergit, et ad xxv I. Art. resere, P lonos postulare, ut nauigatio Mitauiam libera sit.' n. Regni Thesaur rius Hoc esse inuertere tota priuilegia Rigensium a nobis igitur conse tiri nequire. Caveat Minister Curiandicus, ne, musmodi suggerendo, causetur moram tractatibus, et Domino suo rem totam perdat: scruptas esse iam litteras pro Duce illo adin. Duglassium,in Baronem Benedictum Horii, et Locum tenentem Generalem de Helmseldi sediaminos Legatos easdem subscribere nolle, antequam punctus, de Livonia illimitate cedenda, expeditus si ' Mitauiensium neutiquam habere locum postulata haec ius Depositorii, vulgo Stapetracsit, opo tere Rigensibus seruari Missa hac quaestione, ad fines Livoniae m. Mediator deuenit, separationem adserens, quam anterioribus in Co
serentiis proposuerat, nempe, ut partes Cis-Dunanae Duci Curiandiae restituantur, et medius fluuius Duna naturalem limitum terminum faciat. Absurdam esse petitionem, respontum est, non posse admitti.Dn Mediator Velint Suae Excellentiae, quid earum mens sit, explicare. n. Regni Thesaurarius Dicere se, elinos Collegas, quid resst, nos non posse recedere a finibus, quos possidemus ex Recessu Stum- dorsensi; μ' et taliter cessionem amno Mediatore saepius promissem hac spe nos tractatum iniisse antequam aliquid de hoc remittamus, potius omnia relicturos insecta. n. Gyldenhiau Heri quoque dictum esse Dn Mediatori, hanc conditionem, sine qua non esse. Idem Dni Comites xenstierna et Schlippenbach expresserunt. n. Mediator iterum proposivit medium, hesterno in congressu adlatum, de Commissariis et arbitrisu Responsium: Nos talia non habere in mandatis, nec posse transgrodi commissionis limites, nec oportere relinquere occaliones litium dolere se, quod tam longe processerint sipe concepta iam salsos ab aliis persuaderi se pati Polonos. n. Mediator Dolendum, paruam particulam totum negotium morari, et sorte, ut abrumpantur tractatus, illam capacem esse. n. Gyldenhlau: Hanc particulam posse totam urbi Rigae ruinam adferre. in Regni Thesaurarius: sine
Rem ad x xv II Mart. p. 33 sq. ibidem, atque infra Obs xv.
36쪽
sine dubio cancellarium Curiandiae haec sacere, sed nescire illum, quid serus vesper secum vehat. Post longam disceptationem dictum est Dno Mediatori, quod Dia Suecici nulla ratione possint duo ista postulata proposita, vel de nauigatione Mitauiae, vel tali separatione
limitum Livoniae, admittere, nec inutiles rationes adtendere esse nos in possessione iuris et laeti situ Curiandiae hoc obtineret, habitu- ruin esse omne commercium Lithuaniae, quod non concedendum sit in praeiudicium Rigae et vicinorum. Vocatus esin. Consiliarius idenhain, notitiam omnem Rigae et Livoniae et commerciorum habens, et iussus suas rationes hac de re proferre quod fecit, qua tum ex tempore occurrit, die crastina in chartam proiecturus. Abiit ad mos Commussarios Polonicosin Mediator et Secretario Leg tionis Suessicae mandatum est, ut perfici Copias curaret et nostri et Polonici Proiectorum. dictusquemn Consiliarius de Weidenhain e trahat, ac notet, quae concordent, quae discrepent, quae desint. Post reditum Dia Mediator retulit, se nihil perficere potuisse, in caussa limitum Polonos declarasse, quod postulent sortalitium Co-brunnense demoliri nosque ab insula Dahlen abstinere oportere. Responsum est uno verbo fieri non posse. Igitur Dii Mediator rogauit, ut cras hora secunda pomeridiana congrcssus continuetur, et discessum est.
Actum Osiuae martii, horai pomeriae
ob continuaudum tractatum, nostri mi Legati se receperunt olium, ut heri rogatum erat Elin Mediator excusauit, quod non obuiasset Suis Excellentiis, occupatus acceptis ab Aula litteris. Deinde inceptus est discursus generalis de progressu tractatuum et D n. Regni Thesaurarius interrogauit, num quid declarassentini P
loni super punctis, nudius tertius ab ipsis pro dissicillimis ad Protoeollum dictatis. Ille, nihil respondi De Elbinga quidem loquutos, sed
suis postulatis insistere, ut exprimatur foedus Bidgoscianum. Respo ditin. Regni Thesaurarius Hoc fieri non posse, nec a nobis peti, vel postulari debere. Satis esse, quod amplius petito nostro non insistatur, nec per expressum Polonis et Electori contradicatur. On- a tinuatus Diyitia i Corale
37쪽
tinuatus paullo discursus, et Dia Mediator percepto, quod Des Pol ni adessent, captata permissione ad illos recessit. Post horae unius reditum, ille retulit, nos Polonos adhuc deis liberare stuper nauigatione Mitauiae nolle progredi in puncto cessi ius Livoniae, sine huius Articuli obligatione. Rcsponditin. Regni Theseu rarius, hanc esse rem, quae consentiri nullo modo possit si maturare tractatum Poloni uolint, dicere se oportere, quod ipse a
cepit Avocatorium, et Dn Comes Oxenstierna etiam abiturus simul fit in Sueciam. Remonstrare nos integram et sinceram intentionem nostram, quod velit S. R. . et Regnum Sueciae omnes remouere ansas hoc autem postulatum expresse contrariari priuilegiis urbis Rige sis. Misso hoc Articulo reuersus ad Elbingam est, et ad instantiam priorum prius responsum ipsi datum. Deinde qua obiter monuit, quod sorte adprehendantini Poloni, nos Praetorianos milites, ue Mauras, ut illi secundum morem eorum vocant stipatarios, adduxisse. n. Regni Thesaurarius respondit, duos tantum esse satellites, qui hastarum loco bombarda breuiores, vulgo Carabiser, portant; positos esse ad introitum vestibuli huius conclauis ne multitudo, ut1blet, sine discrimine hinc inde currant posse posthac illos relinqui Sobothi. Reversus ad negotium pacisin Mediator, professus est, se insimulari ab altera parte, ac si nimis austerus sit, aduersum illam; itaque se postea nihil facturum, praeterea, quod diista et responsa vir rumque hinc inde reserat. Intelligere se bene, quid intendatur; re dere non eluctari ex istis di multatibus posse, et ad finem tractatus perduci, nisi Rex et Regina Proiecta percurrant, cum suis Plenipotentia' rii, et quid tandem utrimque fieri possit, disquirant. n. Regni Thesaurarius: Nos nihil habere in votis amplius, quam ut cito ad conclusionem perueniamus secisse, et facturos, quidquid sit possibile, et dignitati et aequitati consentaneum. Iterum abiit Dir Mediator, sed mox rediens adtulit litteras adinos Plenipotentiarios amn Residente Mulier, sibi inclusas quas cum Dia. Regni Thesaurarius aperuisset, inter alia nunciabant, pacem in Dania conclusam quod hilari animo
acceptum est, atque, ut veritate nitatur, Omnes voverunt. in Mediator
coni. PASTORI Va ad h. d. pag. 33 sq.
38쪽
diator auocatur ad alteros mos Commissarios et interea discurrunt nostri Dni Legati, quid tandem agendum sit, tractatu in dies dissiciliore. n. Gyldenhiau Inter primas de praesenti maximam curam esse, quomodo miles in Borum conseruetur. n. Comes Schlippen-haeli Conducere, ut n. Regni Thesaurarius simulet abitum quant cytis. Dii Comes xenmerna adstipulatur. Dn Regni Thesaurarius: Se facturum, ideoque modo interroganti Dia Mediatori iam respondisse, quod intra decendium abire se posse speret. Ceterum, si pax neutiquam obtineri iusta et aequa possit, sumendus miles ex ciuitatu bus, et per Curiandiam irrumpendum, inque Liuoniam ille ducendus. Nihil concluditur; sed anxie reditus Dn Mediatoris exspectatur. Qui ouum rediisset, retulit, mos Polonos insulas Dahis et Spitan, cum fortalitiis eis Dunam, ad quartam partem milliaris cessuros, ita ut ab insita Dasilen initium fiat, ad extensionem istam quod deinde reliquum sit, Duci Curiandiae cedat, iure proprietariorum particularium saluo, quoad sumseuchum, dominio directo eidem Duci cedente. Auditus estin Mediator, summa cum modestia sed contrario Gmonstrato, sumtaque ad manus mappa, et inuentum est territorium cis unam, quoad particulas istas, Dialen, pilum etc. nonnullibi vix quartam partem unius milliaris adtingere, quae Dux Curiandiae velit cedere. Igitur metuebant aliquid subesse, et si non aliud magnam
tamen confusionem inde orituram, ac lites perpetua proprietariorum, ut fieri solet ex communione non videre nostros, cur hoe velit Princeps Curiandiae, nec potius quiescat possessione nostra, et contentussi sua restitutione. Nos protestanturini Plenipotentiarii, non ex praeconcepta quadam opinione mordicus haec disputare, sed sincera mente, quo omnis in posterum contentio et dissidium evitetur. n. Mediator Vereri se caussam hinc rumpendorum tractatuum oriri poΩse. Acriter disceptatur, et ex mappa fit remonstratio, repetiturque metus futurae confusionis, rogatoino Mediatore, ne propter Ducis Curiandiae amorem res pessumdetur. n. Mediator recepit se ad
Absente ipso discurruntini Legati, quid faciendum. n. Comes xens terna, et Schlippenbach propter hoc tractatum abrumpi non oportere insistendum tantum esse, ut semilauca cedatur, incia
39쪽
piendo ab insula Dalilen, reeta linea. n. Legatus Gyldenhiau Co susionem metuendam; tandem si obtineri aliud non possit, propter istam difficultatem tractatus non esse abrumpendos. Conclusum quod si non aliud serat, rediturus sit primum amicein Mediator si denique obtineri nil, nisi hoc, queat, acceptandum ese, sed cum clausula, quodeerit Commissarii, pro constituendis perpetuo duraturis limitibus, determinando tempore ordinentur. Rediit Dia Mediator, et adsert ad adsecurationem, quodini Legati velint esse faciles in reliquis Articulis, Polonos se declars re, quod velint cedere Liuoniam, sicut rem pore induciarum et pactis Stumsdorsensibus possedit Suecia. Sed habere iam alia postulata esseque tritum illud: Facio, ut facias. Concernere autem Elbingam, religionem, titulum, satisfaetionem ista postulata'
Et primo quidem ibingam quod adtinet, petere Polonos, si nolint
publice, inserere patiantur se Orimo Instrumento, eoque secreto,ini
Suctici illum Atticulum. Responditin. Regni Thesaurarius, perinde esse, publice vel 1eparatim fiat nos illum tractatum confirmare Bid-goscianum non posse. Deinde, ut sit liberum religionis Catholicae e ercitium, non esse vel practicabile, vel in nostra potestate libertatem conscientiarum manere, et relinqui liberum exercitium concedi nullo modo posse et adseruitin. Regni Thesaurarius, se credere, non ella duodecim homines Romana Catholicae religionis tu tota Livonia. Paullo renisius estin Mediator, et restringendo ad exercitium in aedibus priuatis, quod etiam negatur, ad pune iam de titulo et satisfactione progressus est. Hicin Regni Thesaurarius, maximopere cum is Collegis commendauerunt Mediatoris curae et dexteritati negotium ille diligentiam promist suam, sed sperare Polonos, quod Diii
S eici faciles futuri sint. Rogatur, ut mittatur in chartam, quod eo uentum sit, in puncto cessionis Livoniae. n. Mediator recusauit fieri posse ante complanationem conditionum, scilicet, ut faciles simus in modo propositis, cuius rei petit maturationem. Et abiit. Rediit Dia Mediator longum post interuallum, et refert, si placeatinis Plenipotentiariis nostris, vellemnos Polonos iterum conuenire hic Lunae die, primum tamen cras certiorem redderemn Mediatorem, si quidem
cons. FART RI ad h. d. pag. 33 sqq.
40쪽
dem Ablegatus Moscouiticus audientiam, et Arte expeditionem qu que fit habiturus. n. Regni Thesaurarius Se et nos Collegas suos esse promtos paratosque, ne horam quidem remorari coeptum negotium. Discursum adhuc paullulum de subiecta materia et abi-uimus circa dimidiam septimam vespertinam oliva, quia Vigilia erat resurrectionis Domini, secundum Gregorianum Calendarium, paullo maturius, quam diebus praeteritis.
Actum Olivae d. Martii, hora II pomerid
Dn Mediator more litomnos Legatos nostros excepit, et in eos claue deduxit. Distursus incepit a nuncio, quod pax Daniae sit conclusa quod etiam Dia. ediator adseruit per famam increbuisse. Absoluto hoc discursu Dii indiator interrogat, quid Dni Legati nostri declarent iaper punctis, nudius tertius propositis, videlicet Elbingae liberi Religionis Exercitii in Livonia restitutionis exulum siue
expultarum, e dicta prouincia reseruationis tituli, satisfactionis Cn. Regni Thesaurarius Velle nos experiri amn Mediatore, quid illi r soluerint. Sed quummn Mediator insisteret, ut a parte nostra daretur declaratio, Dia. Regni Thes aurarius respondit, Elbingam quod adtineat, Dnos Suecicos declarare, quod ideo non abrumpentur tractatus tradituros se eam esse Regi Poloniae, si ille deinde interesse et status sui obseruans esse nolit, nos non impedituros consentire autem neutiquam posse per Instrumentum separatam tamen chartam, et vetiui Articulum secretum daturos, quod impedire consilium Regis Poloniae nolimus. Peruenit Dia Mediator ad Articulum et postulatum de religione libera in Livonia. Religionem Catholicam quod adtineat, Dia. Regni Thesaurarius, in Articulo xvii. Proiecti nostri expressiim esse, quod propter religionem nemini vis inferetur, respondit. n. Mediator refert se ad Reeessum Stumsdorfiensem ' et postulat illius sorinalia quoad hoc punctum, interi. Remonstratur ipsi denuo, quod idem in praememorato Articulo Proiecti nostri satis sit expressum. Ille nihilominus Acta illa aperit, sed tandem ex nostro Proiecto quiescita Deuentum est ad
concisas Ton Lamiarium, p. 87. et quae nos ad h. l. notavim .