장음표시 사용
41쪽
Silvii caraei tunium Vita o quae ad Altaris cultum, sacrosanctiq. Misterij celebrationem speriant splendide comparatis. Nos Sacelli descriptionem versibus, quos ad illum de matris obitu dolentem scripsimus , sumus complo. xi . Ipse opus inscripsit.
. SACELLUM. TRANSLATUM . DECENTIUS. ORNAVIT. ANN . SAL. MD C I.
Sed & tribus ante Cardinatatum annis de sepulchro, & morte cogitare se diuitijs, & honoribus valere iussis rescripsit ad R. R. Iuvenalem Ancinam, qui aliquot post annis factus est salutis Epia spvus, qu . in vinea Domini laboribus sortiter exhaustis pie d , cessit. Antoniani Epistolis extremum verba haec sunt. Omnia a te siue serio agas, siue ioceris iucunda. Ego vero nec tibi, nec amico
cuiquam compedes, & carcerem optem,quamuis aureos, aut auleir ornatos. Sed heus tu, de recessu cogitandum est. Mors aurem .
vellicat. Mihi ad Vallicellam parata est domus. Tu pro fratre iora , ut eluto eripiatur, non ut infigatur. Vale. Hanc vitae rationeni ab adolescentia sngularis Dei beneficio Muuius Antonianus B. P. Philippo Nerio Duce ingressus Cardinalium quoque perseetiorum Sirleti, Paleotti, Cusani, de Veronae consu tudine diutius excoluit. Domesticum in primis virtutum omnium, α sanctitatis exemplar Beatum Carolum Boi romaeum sertitus est . Apud illum sapientissimorum coetus virorum haberi coeptus, nihil in Philos inhia reconditum,nihil in sacris libris abditum, quod in
lucem, Vsumq. non exprompserit, atque exposuerit. Nemo nor censitit res aduersas aequo,sertiq. animo serendas pericula intrepide sube a, es amores, potentiam contemnendam Deum bonorum nium auctorem colandum, adorandumq. Sanctos suscipiendos, inuocandosq. templa erigenda, restauranda, ct exornanda. Iesa
Christo Redemptori sub pauperum persima ficultates impendendas ignaros erudiendos, omnibus exemplum, di auxilium p bendum . elui Academiae nomen inditum. Disputationes, quod pQ hi
42쪽
hs non intersuit modo Silviiis, sed interdum pr fuit , quod hcasse
iniae Secretarius, & Princeps fuerit. Multa, & magna ex earum roLm, quas commemoraui, explicatione in usum suum plura, &maiora ex unius B. Borromaei castitate, temperantia, innoccntia , ,
eximia in Deum, & proximum caritate percepit. Ex hoc sente quae recensuimus, deriuauit . Inde hausit, etiam Episcopos, Camdinalesq. non elingues esse oportere, sed populum ssibi creditum, ore proprio ad iustitiam informare. c. . Cardinalis Antonianus in templo sancti Saluatoris in Lauro tituli sui quotannis magno cum audientium fiuctu fecit . a Clemente Octauo Pontifice maximo iussus in Apostolico Sacello sermonem habuit. Ex diccntis ore
aureum eloquentiae sumen effluebat. Sermo eius nitidus, elegans, vox suauis, clara, actio venusta. In oratione priesertim latina nullum verbum,quod ab Ecclesiastici consiletudine sermonis alicnunia
esset, adhibebat. Qua in re mirifice cum sanctis Ambrosio, & A rgustino sentiebat. illi libellum de Diui appellatione vitanda in meum facile probaui. Iudicio fuit acerrimo, quo viri plerique doctissimi in emendandis,quae scripsissent, usi sunt; in primisq. Augustinus Valerius Cardinalis Veronae, & Caesar Cardinalis Baronius . Huditione multiplici, & rerum cognitione antiquarum cum Gemetilium, tum Christianorum superiorem habuit neminem.
Opuscula scripsit complura, quae non edidit, ut per litteras mTusculano mihi si 'ificauit; testatum. vir doctrina & moribus omnatissimus Flaminius Cerasola, qui a studijs, ct iuris consultationia bus Antoniano fiterat, in sis opus de stilo Ecclesiastico,& de Prim
tu Petri, & alia, quae recensere,atque edere cogitabat. In Catechis
mo, qui ex Concilij I ridentini decreto Ph Quinti iussu editus est , complures Theologi, & diserti viri conscribendo elaborarunt. A toniano symbolum, aut certe symboli partem explicandam obtigibse Laelius Pasqualinus vir grauissimus mihi confirmauit, quod & im se in aduersari s eius reperi. Fuerat quidcm eius instituti,ut quamplurima scriberet, nihil fere ederet, sed Ceraselae affirmanti credo CardinaIem Antonianum seripta sita per otium expendere, & selecta typographis imprimenda tradere decreuisse. Quod non longe 'abest ab ijs, quae in hanc sententia ex Tusculano ad me scripserat. Librum de educatione Christiana, quem iussu B. Caroli Cardinalis
suictae Pr edis scripserat, Veronae imprimendum mandauit Au . sustinus
43쪽
dinat s luit. Scripta eius magno cum studio1bruin damno adhu a. supprimuntur. Propinquos, necessarios , familiares; quos penes occuluntur, oratos velim , ne optime de litteris meriti CardinalizΑntomni monumentis posteritatem fraudent. Si litterae Sacris
Cardinalium Collegii nomine scriptae, si Breues Apostolici qub
appellantur, in lucem prodire ut spes est in permittentur exem plum latine scribendi gentilismo exclusb Mligistri Epistolarum qui secretari; vocamur, persectum nanciscentur. Mitto poemata edita, quae varii in auctorum libris sparsim sunt excusa, quae q. ado llescens lusit Heroica ad Caesarem,& de Italiae calamitate cum alijs non impressis. Mitto orationes de scientiarum ,& eloquentiae laudibus, quas Ferrariae habuit, quamq. Romae ad Pium IV. Pont. Maximum ipsb die Cinerum. Mitto Epistolas, quas ad Tereniatium, & ad fabellas Faerni, atque ad amicos elegantissime scripsit . In utraque enim facultate adeo excelluit, ut cum Vergilio, & Ci cerone in ipsa adolescentia certare videretur. Forma fuit decora.i Statura breui quidem, sed quae non iacile animaduertcretur. Cora pore gracili, capillo hibflauo ad senectutem usque barba eiusdem coloris spissa, tonsa, non promissa, quae ad tertium in sexagesiamum annum minime canescere videretur. Oculos in pueritia rnigros, fulgidosq. habuit, qui acumen, celeritatemq. ingenii facile, indicarent, ut ex decennali Silvij efficie cognoui, quam coloribus expressam ostendit mihi eius soror unica Francisca,apud quam altera est effigies, quae annum a Natiuitate Domini M. D. LUlII. in orbem notatum habet; in ea Silvius Antonianus legitur, dc specta tur barbatulus. Constat sane sexdecim annos nato mentum barba, conuestiri coeptum . Visum hebetiorem sub senectutem , procuti semiclusis, conniventibusq. prope oculis spectabat, longius amatem si prospiciendum esset, aut obscuriore loco minutae litterae lagendae, Uitreos orbiculos oculis admouebat. N isum a summoteminentiorem , ab imo deductiorem ; aures item mediocres kseontem exporrectam; dentes ciuiditas, & firmos, qui neque di, stillatione unquam, neque senio detrimentum acceperantia Vestinnunquam non tranquillo, & sereno est conspectus. ει eo noniine a Pont. Max. commendatus est, alios ipse instituebat ,
ut eodem vultu Patronos suos adirent . . VMetudine in opeunda.-ι E munia
44쪽
munia, lucubi andumq. prospera semper est usus. Ferrariae tameni adolescens quartana laborauerit. Romae item iuuenis parum a iiiit , quin morbo extinctus fuerit. Narrauit mihi vir mirae pietatis, atque eruditionis Laelius Pas quatinus Silvium, simulatqM conualuit , assirmasse bene secum actum fuisse, si eo tempore 6 sset, quod metueret, ne in senectute pari firmitudine migraret e vitata. Anno etiam M. D. XCI. grauissime aegrotauit. Cardinaltu Palaeoti, Veronae, Hyppoliti Aldobrandini,Cusani, aliorum q. celebritatem ad lectulum,Gregorii q. XIV. Pont. Max. benignitate aeger no de. siderauit.ingressus inlli. aetatis annii imminere sibi morte,eo ipso anno ad Scipione Aloandrum, S ad Episcopum Fundoru scripsit. Idem cum amicis suis persepe dixit, siue ex anni Climaterici maletario,quem asterre necem, calamitatemq. Corporibus, animis . comsuesse veteres obseruarunt, siue illius animus id praesagiret,&ex Viso ipse accepisset. Transitus expectatio in tertium, di sexagesimum annum adeo ibilicitum Cardinalem Antonianum habuit, vi in dies singulos a suis quaereret, num sponsa sua esset ornata, dcdomus exaedificata, cum Sacellum exornari, instruiq. dc sepulchrum perfici, quam primum iuberet, idq. quotidie urgeret, pudq. venerabilem sacerdotem Iosephum Dominicum generalem peccato rum totius vitae confessionem, eo ipso anno instituerit, de paucis diebus absoluerit, deq. morte crebro sit loquutus. Mense igitur Iulio adulto valetudine contraxit ex ingentibus curis, occupationibusq. Sedis Apostolicae causa susceptis, meditatione praesertim grauissimarum rerum, ad quas Principis nomine rescribendii erat, noctes aliquot insomnes actae, die'. Breuibus Apostolicis conficiendis laboriose consumpti . Simul ac decubuit consessus religiose Sacram Eucharistiam sumpsit, seq. ad iter obeundum accinxit, sertiterq. cum caloribus, de temporis, de febris maximi pugnare coepit. Eius mensis septimo de vigesimo die testame tum condidit. Morbum lethalam , vel certe periculosum statina
pronunciauit Marsilius Camatus medicinae perit mus , di per singulos,dies obseruauit. Negligentia eorum notata, qui primis diebus obuiam valetudini non tuerunt. Eiusdem sentent M dulphus Siluestrius domina de mededi via praestantissimus. D'eiem de uniuersum sere corpus occuparunt maculae quaedam T
45쪽
lim silersi peculiarem morbum appellam sebm alternis dies,ut redibat, sub accessionem rigor frigoris vehemens, obliuio, mentis , alienatio, animi deliquium Kal. Augusti die sancti Petri tenvi
Sacro licet iteratis ardoribus exaestuaret, tamen instituti sui min me oblini, selemne similiaribus donatiuum dedit, Coquodupiunxi assidue ad ignem sudanti, quod cibos, deiuscula. die, nocteq. latinguenti pararet. Clemens tantae Maiestuis Princeps aegrunt adluit. Amplexusq. paterno affectu, ct exostulatus bene 'erare iussit, raratumq. se habere dixit, quidquid testamento disposuisset. Gemen, rem Antoniani valetudo valde torsit, quod in illius virtute, scienistia, sedulitate, di fide onus ossicij sui reclinaretur. Invalescentei demum vi morbi,quem summa patientia tolerauit, consumpti a viribus animo insurgens Deum laudabat. Iesum Christium Domi num Dei filium adorabat,Beatissimam Virginem Mariam Dei matrem, sanctos Patronos, Angeliim q. custodem iuppliciter inuocabat , per septem , & viginti dies acerbissime vexatus de doloribus. sitis parum, de familiarium vigiliis, laboribusq. in se curando multum conquestus est sAssumptionis Beatae Mariae festo viaticos cratissimi Corporis Christi accepto, extremaq. sancta Vmstione a
delibutus, ct a sanctissimo Papa sui Amantissimo benedictione.
donatus postridie migrauit ad Dominum in aedibus ad sanctum M Marcum sub solis ortum xvij. Kal. Septembris MDCIlI. Ad Pontificem Max. acurrerunt Petrus Paulus Ennius, dc Ambrosius nuntium non iucundum asserentes , quibus inspectis Clemens quid esset diuinans fleuit. Re comperta gemitum dedit, nihil sibi acciderre damnosius potuisse conquestus homines plorantes consolatus . ad curandum,ornandum q. mortui corpus dimisit. Suis praecepit. ut exequiaru honores Cardinali defuncto quam amplissimi haberentur.Cadaueri venter exectus. Intestina inspecta. nihil in dich rsi pertum. Pulmones tantum exsiccati,dc nigricant , sellis perp istium apparuit. Ad corpus sacris vestibus indutum, subliniiq. toro collocatum in templo sancti Marci a Cardinalibus Desunitorunc
officium habitum. sub vesperum funeri opera data. Corpus elatum caereis centum accensis praecedente Cleri pompa, prosequentibus, arratis similiaribus, de tota Pont. Max. Aula, stipantibuSq.llinc. inde Praetorianis militibus, & agmen, claudentibus leuis armatum.
equitibus Pontificiis. Ilutum in Ecςlesim S. Mariae in Vallicella
46쪽
humatam in sacello Natiuitatis Doesini a Clemens in Consistoris obitum Carisinalis Antohiani, iamiramq. irreparabilem deplora' uitia Adeuntes ad se viatiuerses eiureamiliares benigne alloquutus. est. Optimo, inquit, esse vos bportet, qui ab optimo Cardinale
instituti estis, nihil ihil rest quamobreve emim, quin bonis ommnibus iucundi sitis: Nos quae vestris commodis opportuna esse intelligemus,Muodq. petitis ibenter efficiemus. Generos fororis; eius tanto casu constematos, ct ad sanctissimos pedes accidentes. dolendo pariter, ct consolando subleuauit. Idem Franciscae An. inniani Cardinalis Sorori Sportulam, quam quotidiani victus par. rem apsellant, ex Apostolica Cella, quoad ipse vixit, praeber de Paulus v. Pontifex Maximus continuari pari benignitate iussit. Murtium Malacridam strenuum, & fidelem in arduis pro Sede Apostosca apud Polonos negotijs euertus indemortui locum Secretarium Breuium secretorum suffecit. Augustinus Ualerius Cardinalis Veronae ad Nuncium de Cardinalis Antoniani obitae allatum; neque liuetum, neque planctum inhibere potuit. Iusta ita senebria quam apparatissima Veronae fecit. Eodem officio Romet suntjsuheti Canonici S. Petri, Monachi S. Benedicti in templo S. Pauli, item S. saluatoris in Lauro Tituli sui, & S. Congregationis Oratorii Patres. 4
H Eredes instituit ex triente ingratiam Iesu Christi duodecim l
sanctas pauperum , & Religiosorum Sacerdotum S Uirgi .
Dum , puerorumq. domus. Ex altero triente unicam sororem
suam Franciscam, ex tertio familiares sitos. Bibliothecam sanctae Congregationis oratorii Patribus legauit. Instrumentum Capellae Cardinaliti et Patriarchalibus Basilicis,Titulo suo,& Sacello suo, insisq. quas administrauerat, distribuendu arbitrio Cardinalium Baronii, & Aldobrandini. Sororis filiabus Plautitiae , Catharianaeq. earumq. coniugibus Paternam benedictionem reliquit,nepotibus autem amoris monumentum legauit pollubrum S urceolum argeteum Triuulto Gualterio , quatuor item argentea Candelabra
cum irpice emunctoria Theodoro Attio quς omnia ipse a Caiatianale Aldobrandino munificentissimo dono acceperat. - 'a
47쪽
t Flaminius Riccius S.Cogregationis oratorii Recton D. Theophilus Sebasta. S. Andreae Cleric xum
gularium Praepositus . . . R 'Iosephus Dominicus Proparocho Santa P ri l. . IPaulus Aemilius Petruccius . iuris
Ex orationibus ipsius Silvii Antoniani Ferrariae,aomarisia L I
Presbyteri Beligiosis . simi. 'Praetermissa. .
Alexander Burgius singularis eruditionis, &pietaris Epascopus Burgi S. Sepulchri narrauit mihi Silvium Antonianum Innocentis Nono Pontifice Maximo Congregationis illustrissimae in qua Reformatione apud Gabrielem Palaeotum Car)inalem amplissi mum agebatur , Consultorem primarium sententiss , &dicendis,& in volumina referendis iudicij,doctrinae, atque elegantiae s cimen praebuisse. Ab eoaeem Burgio accepi, Silvium in ipsis adolescentaliae flore castimonia, pudicitia, & pietate tanta extitisse, omniabus admirationi,s exemplo esset. Ipsumi. nerculem Ducenta Ferrariae potentissimum usurpare sermonibus sol inina, se, si qui sae Deo obsecrationibus innocentis, castiq. cuiuspiam contenderet, ad Silvium vitae puritate, & innocentia puerum Deo acceptum confugere consuesse. Haec,&maiora etiam de ingenio, studio, de pietate Silvij se cognouisse Ferrariae,in Comitatu Clementis
in ripae cum set Burgius, proxime mihi ais auit. Nomina
48쪽
Caesar Cardinalis Baronius. no itiis Castraalis Bella mi is . LudovicusTorres Cardinalis Mositis Regalis. Alexander Burgius Episcopus Burgi S.Sepule Iuuenesis Ancina Episcopus Salutis. F. Α his Rocea Camera Episcopus Tagastensis Apostolici Saucrarii Praefectus. Ioannes Matthaeus Ancina Congregationis Oratorij Presister. Αloysius de Ponte Canonicus Patauinus. Arnolius Raynalduccius ex Canonico S. Petri annos natus quatituor, & octuaginta. I aelo PMqvidinus Cano,icus &Mariae Maioris. Camillus Capilupus Protonotarius Apostolicus.
Bartholomaeus Riccius . . Speronus Speronius Patauinus. Paulus Manutius. i. i. ii iti 'Benedictus Varchius. ili lita ι . . Li micus Cinesurarius . Hieronymus Ruscellius. i Murentius zotius . . ii l
x udoliasSiluestrius Medicus..ii Daminius Cerasolus Sacrae Theologiae,& MLD. & Subdiacotius Apostolicus. . Paulus Tegius vis doctissimus, nuncinae pius. Motus a uasilla Petri. ivs ut R
49쪽
ruscantibus gemmis plane dignum coronari eaput .' ne ste is dixErim, geras. Ego illos non pertimesco, utpote ob urus h muncio dignus latebris in Vallecula degens, sordens lucerna, de sub modio sumigans. Tu vero splendens lucerna perfulgentes rLdios quaquauersum evibrans, in monte iampridem Vaticano scilicet, mox etiam super aureum Candelabriam ponenda. De re cessa quod mones, optime id quidem . Optima enim Philosephia, moditis meditatio. Atqui strenuo militi e Castris non excedendum. Imperatoris iniussu. Mihi potius isthaec reliquenda, cui totum iam pene canis perfunditur caput. Velimus, nolimus, senescimus,
que idcirco mors mihi quotidie prosoribus rapectandi. Vast paeter mi optime, pater uinuissime, pater mi descissime Silia prael dium, & dulce decus meum .'oremus terque inuis mi vimur. Sit de Domnus tecum semper. Amen. i
50쪽
x3 quaeque 4 II erudelae credulaear aliquos. aliquot si sie. . 3r Traesesi, Truci err misereris
s miximo Maximusus diuersoriosudiuersetiolum a quinto quanquagesimoir fini
3ν mouenti monenti 16 videre videri ia37 plores plures
II condosiam concessama oK cuiuscunq. cuius'. t intromitteret intromittere
M.quaerimoniae querimoniae s 4 que neque e
36 iis is 94a nostrae nostris s accepissent oecepissent