Litteræ annuæ Societatis Iesu anni 1601

31쪽

PI OVINCIA SICULA.

se Panormitana. IDOMus Probationis Messianensis unum aluit&triginta, sacerdotes sex, quorum unus nouitius, duo in anni tertij probatione versati sunt. DOMvs Probationis Panormitana quadragin' in comple a est, sacerdotes quatuor , quorum unus anno tertio probatus; sex Coadiutores,reliquos nouitios scholares viginti tres, Adiutores item nouitios circiter octo. Adiuncti sunt nouem decim, desecerunt duo, muti illi quidem, sibique considentes. Reliqui pro se quisque contendunt, ut socios exemplo iuuent; morumque

probitate plane declarent, haud fiustra se in hanc disciplinam vocatos. In edomandis animis, praesertim in iis, a quibus magis se insus abhorret, strenuissimi extitere. Alij vero longe excelluerunt,quibuscum Deus mirificis, ac propὰ insolitis illustrationibus affulserit, nusquam cx obedientiae animique demissionis gradu dimoueri visi sunt, ut verὰ illud de his usurpari possit: Cum simplicibus sermocinatio eius. In valetudinariis iii axime eorum virtus spectata est. Coadiutor, qui recens disciplina; nostrae se dederat, in xenodochio piscatorem nactus deierandi execrandique ma*is, quam piscandi peritum, ita oratione permovit, ut ille &socios & cymbam mutare,

quin etiam coniugi necem molitus iterum eam accipere,& a meretricibus abstinere constituerit

Alius abluinto sibi fratie,parentibus persuasit, ut parceren omicidae,& quam impegerant dicam, tollenda qui arent. Accersitus cst sacerdos ut partu periclitanti feminae opem ferretiadiit ille dc quam parenti opem praestare non potuit, praestis tit

32쪽

ii tisanti. Cum enim caespirasscti vher, orare obtestarique cognatos coepit, xt proli parceretur. accirent proinde, qui ventrem caederet. dum haec oraret illac sorte transibat tonsor, aduocatur,vterum aperit, prodit vivus infantulus, bapti ratur, pauloque pόst in caelum Deo gratias acturus migrat. Aucta domestica res est vine a perinsigni, eius fructus singulis annis summam essicient quingentorun i aureorum. Rauc tironibus relii quit Societatis ainantissima semina Elisabethai spat ora, cuius vir unicE quoque nos adamavit. Id Vel o miraculo propὰ accestit. Dum eius vini rina soror filium Societati inostrae adiungendum bonorum donationem reliquis liberis facere iubet, fore sperans, ut sororis fortunae ad filios suos deuenirenti huius illa i nara consilij, tirocinium bonorum omnium facit heredem, non ob aliam, ut aiebat, causam, nisi quod modes E ac terram intuentes incedere videret nouitios.

s his litteris quae & isto & superiore C h a cidere. Laborant in hac vinea Soch sex, sacerdotes tres, praeceptor viii , Fratres duo. Duas aperit scholas haec Residentia,Grammaticae alteram, alteram,in qua partim Abeced

l xij ac Syllabarij pueri, partim xudimenta prima ediscentes excoluntur. prior quinquaginta sese, i posterior centum complectitur. Sustentanturi nostri quadringentis aureis nam mis, quos in sin- gulos annos Romani Pontificis munificentia I solui iubet. Sunt & hic beatae Virginis Sodalit res quatuor. prima nobilium, Sodales numerat sexaginta : secunda discipulorum quinquaginta: tertia opificum octoginta : quarta puerulorum centum. Ad hese Soci ma no; modo Latini v

33쪽

3o PROVI TA SICULA.niunt,sed plerique Graecorum. E scholis ingenet capitur lucrum . puerilis quippe aetas sic imbuitur,ut Catholicae Ecclesiae ritus & mores exprimat multique schismaticorum liberi ad nos itantes, nou modδ Catholicam ebibunt veritatem;

sed parentes quoque suos ad eandem perducunt. Non exiguus est eorum numerus, qui deposito schismate, ad eluendas animi labes sacerdotibus nostris saepissime utuntur. inter quos aliquot sacerdotes, qui non modo Latino ritu solui a peccatis gaudent; sed di Romanam absoluendi formulam edocti, eodem ritu poenitentcs abseluunt. sacerdotes praetcrea multi, qui nulla veneratione ac reuerentia sacrosanctam Eucharistiam tractabant, nostrorum exemplo religione tacti, &rite sacris operantur, & exitalia thensas aureas, tabernaculaque exportanda curarunt. QAidam haer ticus primum deinde Turca nostrorum. monitis

ad Catholicos rediit. Sacerdos schismaticus spectatae disciplinae apud Gricos ac litteratus homo,

in concionibus Latinos acriter exagitabat, arcidienens, accurateque defendens nullum esse Pu

gatorium ignem, de Spiritum sanctum non a Patre Filioq; procedere, sed a solo Genitore; praeter alia portenta , quae gloriose iactabat. hic cum in nostrorum familiaritate versaretur, saepissimeque

de iis, quae contra Latinos Graeci sentirent, disputationem haberet, fractus victusque est adeo, ut supercilium poneret, & Catholicae veritati se dederet. Quare praeteritos lapsus deplorans,gehera Iem confessionem instituit, sa erdotemque nostrum exorauit, ut albo suberindutus linteo, sto-Iaque mimitus ante aram maximam, ac sanctissimum, Eucharistiae Sacramentum absolutionis orba pronunciaret, ut ipsum omnes intellige-

regi a Catholicis esse , dc prioris ignorantiae por-

- , nitere.

34쪽

PROVINci A SI CuzA. 3 ii tere. Pari superbia iactabat se alius schismaticus& ipse concio nator, & apud Graecorum vulgus p magiis habitus,qui in suggestis perstrepetis in sancti optriciis processionem, ignem que Purgatorium inteniperantem lingua soluebati seu a, strii coram multis viris primariis in certamen vocatus,propositis quaestionum capitibus,in quae debacchari sol bat, n illum omnino tueri potuit. quare etsi penitus non resipuit, se non amplius

in Catholic in disciplinam dicturum pollicitus

est , & eius sect tores t ii se praeceptori operari dediise puduit. Admir bilem beneuolentiam v nerationemque non modo apud Catholicos, sed apud schismaticos; atque apud Turcas ipsos as epti sumus ex uno pietatis exemplo. occumbebat letali oppressiis morbo: eremi quidam cultor omni prorsus ope destitutus. Hunc nos ri dis muri educunt, ac valetudinem curant , cumque vis morbi superaret, dederunt operam, vi su eresatis amplo domo efferretur. Sodalitatum quippς singuli acceo fis secibus, praeter Religiosos ceto Iamque turbam, demortuum prosecuti sunt : ne debitus virtuti honor deesset. Sublata deni Ruperuetus consuetudo Christianis est familiaiam me cum Turcis agendi ,

ACRA GENTI trium qu ttuorue sacerdotum, duorumque Coadiutoriun in quaerenda ani-Horum utilitate eadem, quae superiore anno se

dulitas suit. Ter quadraginta holarii habita pre' catio; consessionum numerus perimagnus 7 non 'modd in aedicula nostra, sed inaliis , maxime in parozesis,qud ad campanae pulsam confectam a Duolant ruta orereno orum sedein perpet ani

35쪽

pRovINCIA Sic vi . desiderant. Eam ob rem ad aedificationem Profest e domus priuati aliquot , delectis sex vim, ut

id exigant, ducentos quinquaginta aureos in sin Hulos annos per annos sex pollicentur Episcopus 1tidem, cuius mirifica in nos beneuolentia dius sectata est, quingentos aWreos quotannis attrI-buit,donec ad summum opus erigatur. Sub initium precum quadraginta horarum extremisBacchanalibus ipse primum sermonent habuit. E Sodalitatibus B. Virginis tres Societati nomina dederunt. Ceterum, quoniam reliquarum rerutri

idem cursus est, quem superiore epistola designa- uimus,missas faciamus

Residentia Saccensis.

C ACCAE Heracleam prisci dixeret fuere subsidio

sacerdotes cum Fratre duo, a quibus strenue collaboratum est. Catechesis praesertilia itiducta inusitato ac prope incredibili cum emolumento. Eo se contuleriit nostri Iii.Kal. Iunias alienisti inosane tempore ob demetendae segetis occupationem, quae ab urbibus in agros deuocare homines solet. Sed & nostrorum industria & Saccensitum in Societate animus fecit, ut in urbe maior, quani in agris copia frugis haberetur. itaque singulis' diebus quatuoc ipsos menses tum in templo maximo,tum in nostro, in vicis praeterea ac plateis catechismus cxplicari coeptus est plurimo conuentu. Confluebant omnis ordinis homines ac mulieres, quos varia tradendae Christianae doctrinae ratio alliciebat. Duodeni interdum pueri Apostolos induebant, summaque fidet capitae explicabant. Interdum disputationes habebantur Philosophorum more, tribus quatuorue thetes provouentibus pluribus easdem impugnantibus. . Interduim

36쪽

PROVINCIA SIC VI A. Interdum creatis magistratibus reip. leges decernebantur,atque ut breui expediam, nouo semper dialogorum inuento ciuium 'nimi capiebantur. Initio, vi facilius pueri instituto imbuerenta GPater cuni Fratre nostro inuicem se Christianae scientiae elementa rogabant. Cum vero vulgares

hymni canerentur,illi poti simu quibus Dominici cruciatus exponuntur,tanto se omnes lacrymarum imbre proluebant,& quidem viri grauissimi,

' γt pia illa nascentis Ecclenae tempora exprimere 'iderentur. Et sane verbis explicari non potest,' quod re factum est. Ex his laboribus processere com Catholicae doctrinae absoluta cognitio, tum innumerae confessiones vitae totius, quas apudn'stros instituerunt. Nec dispar tuarum obuenit ex sermonibus concionibusque,ex eo praesertim,

i quem singulis hebdomadis designato die, qui se- , t itus non esset, mulieribus faciebat sacerdos de rebus ad communem vivendi morem pertinentibus. Ad plebem saepissime in foro conesonatum est. Itum insuper ad mulieres coenobitas, quae quatuor monasteriis distinguuntur,iisque medit di 0randique ratio tradita est. Multa itidentesiisdem generis prudens ossiit . et g τ vu missus est cum Adiutore sacerdos concionis caulla per Quadragesimam sed quoniam ciuium csim multitudo , tum desiderium salutis par auxilium non haberet; missus est

lius sacerdos, ut confessionum onere concionat em parte leuaret. IS enim e mane concionabatur, vesperi vero praelegebat. Suscepit sortE. du confitendis peccatis tractationem; cui cum interesse quidani soleret, aded conscientiarum acum

37쪽

leis pungi coepit, ut assidentibus diceret,nus luata tam minutas confitendi leges audiuisse. Quarε B Virginem obtestatus suppliciter est, tantisperssi vitales aurae concederentur, dum uniuersas praeteritae vitae maculas lauacro conse sonis elueret. Audiuit orantem misericordiae Mater, nec ei solum id benefici) impetrauit a Filio; sed, ut coniectura assequi ex iis, quae mox narrabo, fas est. discesi us horam praemonstrauit. Clim enim ad tumulum toti familiae suae exstructum cum amicis esset, Breui, inquit,maioribus meis adiungar.

sabbato itaque maioris hebdomadar omnibus vitae noxis absolutus,insequenti post Pascha die. qui Lunae vulgo dicatur, sacrosancto se cibo refecit. Cumque tibi abeundi tempus instare interuligeret, contutem liberosque omnes inuitauit ad

coenam .Dumque simul omnes accumberent, E

tremum, inquit, quod vos alloquor hoc est, nec amplius una coenabimus: scilicet me exspectant superi, bene fauente numine.,quibus verbis dulcissima de beatis caelicolarum sedibus coli uia adiecit, omnesque qui tuni aderant, largissima, collacrymantes quandoquidem in luctum ince- ', roremque versum est epulum in ad caelestis vitaei desiderium inflammavit. Sequenti verbluce, cum omnes se ad concionatoris benedictionem extrema in concione accipiendam compararent, Ite,

inquit,vos, Domini me manet benedictio. pauloque pdst accersito filio natu maiore post multa mandata, salubriaque monita, Nate, inquit, deficio: atque ad haec verba ultimum vitae spiritum exhalavit. Narrauit postea hoc facinus ex ordine in concione Pater, ex qua narratione incredibilis animorum permotio exorta est: duorum praecipue, qui cum nulla ratione inflecti possent, ut a

scorio quisque discedere dedere laude aliquando

38쪽

illa: in poenitentium monasterium se reciperent. quod exemplum turpes alias mulierculas reuocauit admigem. Illud vero dissimulandum non est insigne scortum specie formaque cleganti aduodecimo aetatis anno dedicata lasciuiae, annos ipsos quatuor & triginta impudicitiae iecerat laqueos: quanta animarum taliura prudentes aestia inent. At cum concionibus aliquorum monais aliquando interesset,sermonis emcacitate permora, praeteriti sceleris grauitatem agnouit. tque se impudicitiarum tricis explicuit , id toti ciuitati poenitentiae specimen dedit. Resertissimo templo ad arae maximae gradus accidens , nudato capite manisque cereum tenens, lacrymis assumendam se praebuit. non sericis induta pannis , sed laneo eontecta sacco. ac tam diu genibus obuoluta per mansit, quamdiu & diuina res cantantibus fieret, di a concione populus diimitteretur. Erant huic natae duae nubiles ambae. has quoniam materimpudens impudicitiae destinauerat,ant quam de decori exponerentur, duabus matronis traditae sunt, te in ossicio coatinerent. Mater verδ de peccatrice praedicatrix simul ut petulantiae deditam hanciscitur feminam, a turpitudine reuocare. contendit. COErcita est mancipiis seminis vagandi licent a. Conniuebant scilicet heri suturae pro- . ilis libidine ac mancipiorum lucremento. Quantum vero ciuibus sit excitandi Collegh desiderium,nihil attinet dicere. Dynasta quidam profundatione Collegh obsignatis tabulis aureorum 'decem millia donauit: ampliora pollicitus, quan- idocunque ed se Societas conserat. sperat ii que ab omnibus for ut eiusmodi viri pecunia tota Col- .legh slaudatio tare possit. Eadem de re senatus : inhabitus, qud nonnulli conueuere, qui cunia

39쪽

.prilis Societati aduersarentur, pro nobis postea dixere sententiam. Eorum unus,cum nobilitate generis,lum grauitate senectutis,cloquentiae ornamento clarus, adeo inseni atque inimico animo in Societatem erat , ut nulli bi nostrum nomen aequisa auribus audire posset: clim de aduocandis nostris fieret serio, diem dicendo eximebat. Statuenti senatu concionatorem e Societate per Quadragesimam accersere, omni ope conatus est exitum rei frustrari. Illo tandem ad- ueniente lectissimis verbis assirmauit, se tantism-

modo primum concionanti aures daturum; ceterum aliis occupatiqnibus extra urbem distinendum se praebiturum. Itaque ipso Cinerum die intemplum venit, pallioque mentum atque ora, ne dicentem videre posset, obnupsit. Sed audita iani concione sententiam mutauit. Neque unquam ab audienda singulis diebus concione ullo negotio distractus est. Tantusque in nostram familiam iniectus est amoris ardor, ut se ab institutin's ri commendatione temperare non posset Cumque audiuisset in concionatoris cubiculo Magiuratum, in ultaque procerum capita adesse, con Sestim eo pergit ; Veterem ratu S contume' liam hoc uno facto compesatum iri. Cubiculum ingressus ad concionatoris pedes procumbit, suppliciter veniam rogans. Et quia pedes, renuente illo. osculari non potuit, vel terram exosculatus,exsurgit,Patremque amplectitur, iniquissimisse fallaciis circumuentum obtestans, longeque sui disparem nostri ordinis speciem oblata esse; atque is nunc est, qui res nostras maxime tuetur, acerrimeque defendit. Erat in valetudinario praeclara lectulorum egestas i nostrorum opera factum est, ut matronae aliquot singulae singula cubilia, ut in promtu essent, sedulo curarent. Erat

40쪽

prope extinctus honor & cultus in sacrosancta ni Eucharistiam. etenim clina aegrotantibus infe iecur, vix aliquem Parochus opperiebatur, qui

inbellae has gestaret. Iar nostris monitis et uixit amor. Ipse quippe Magisti atris acproceres pon modo hastam gerere, sed insequi etiam sacerdotem coepere. Et haec quidem habuimus, uae scriberemus.

PROVINCIA NEAPOLITANA.

R A et nobilis domi suae femina, . , sed quae nobilitatem , quam a maioribus acceperata in omnem pr iecta libidinem foedissime

deturpaverat . haec ut erat se ma egregia , omnium in se oc tis animoilie conuerterat. Itaque dici vix potest , quantam segetem ter tinnus humani generis hostis , ex eo agro demeteret. Accessit tant dem ad nostrum quendam sacerdotem cuiuS oratione ita affecta est, ut purioris vitae mundi rem adamariti Ablutis itaque animi sordibus conses sone, recepit sese ad eas moniale quar ex fi-

milibus emeront peccatorum ocibus. Ibi cum houem in t ros mens s impii ruost hominum oppugnationem sustinuisset, daemonum lauderi: dolis cuniculisque superata a monialibus deserix,& quasi seriis agitata, sui ac retum omnium re laesa per remotas inquies regiones vagabazur. sed