De furtiuis literarum notis, vulgò De ziferis libri 4. Ioan. Baptista Porta Neapolitano autore

발행: 1563년

분량: 248페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

71쪽

IO AN BAPTISTAE PORTAE

NEAPOLITANI DE FURTIVIS

LITERARUM NOTIS

LIBER SECUNDUS.

vio olim nota:& quorsiim a maioribus carum usus inductus sit,primo volumine indicauimus. Proximum nunc est occulte scribendi,ijsque ut di modos: ut tuto epistolis arcana committantur,xum ne' illoe intercipiantur pro uamur. Huius voluminis materiam quatuor in partes diuidemus,eos primum modos,qui artificiose legentes simulatione deludent indicabimusS notarum deinde inuolucra, quae non nisi magno cum labore interpretari possint suggeremus: mox ea prosequemur, tanta doli perplexitate inuoluuntur, ut ne Oedipi quidem conatus non frustrentur: tum ad ea procedemus, quae non modo pervestigari nequeant, verum etiam nullam doli, aut rei stib adulterinis literis contentae, suspicionem relinquant: sed ut alterius propositi

scriptum negligendum praebi t. V um dicet aliquis,quorsum in re tam friuola tantum labolis impendium P quotus enim quisq: tam nidis & obesi ingenij eri qui in his componendis, postquam huic negotio aliquandiu operam dederit, peritus non euadat, ut ad eis gendos d genus nouos & di- uerses scribendi modos sine magistro facile idoneus non existat ξ qui praeterea tam multi esse poterunt,ut ijs, ireq; Volumen capiendis, neq; quisq; percensendis satis esse videatur PNon distem nouas posse horum characterum figuras ex arbitrio quemlibet confingere , verum non omnes elusinodi

72쪽

erunt, ut & scribenti & interpretanti nauseam non pariant, atqui nos cos modos tradere conati sumus,quorum praeter multiplices literarum charaeteres in omni fere scribendi r tione,cum facilis erit ustis, tum vero facilior exemplum habentibus ad percipiendum interpretatio,co enim penitus su blato, omnino perdissicile erit, ut scriptum legi posse nullo plane modo videatur. Sed quoniam innumeris pcne modis hae scribendi rationes possunt variari,nos ex ijs aliquas, quae insigniores visae sunt,attigille satis erit,ad quarum exemplaria quiuis nouas & praestantiores poterit comminisci. Sed ne longius sermo protrahatur, ad eas praeceptiones Opol, tunum fuerit accedere.

Quid sit furtiuis literarum notis scribere . . iad

N i ι' aliud furtiuis literarum notis animi sensi commitis

re appellamus quod in hoc volumine praecipuum intendimus quam eo scribendi uti artificio,vi quod per cpistolam nunciare velimus, ita occultemus, Ut non alia ratione , quam ea, quae a nobis iudueta est possit interpretari, quo fit,ut huiusnodi scrip xum nemini nisi amico, cui res nostras percipi volumus,facile cognoscatur. Huius vero artifici; tria potissimum sunt genera, tria enim praecipue accidundliterae,ordo,figura,& potestas: quare alia scribendi ratio ordinis permutatione obscuratiu ,ut si R o M A pro co quod cst Aud o a scriDtur. Alia figurae commutatione,ut si pro serinis, nostrarum literarum quiduis aliud ex arbitrio depingatur,&, sua quaeq; liters potest is forma exprimatur.In hunc modum iEsdras scriba & iuris peritus ut Hieronymus in libri Re-, gum praefatidiae testatur cuin eum librum sciiberet, in quo, leges continebantur nouis characteribus usis est,qui postea ii Iu is usu recepti ,omnibus temporum: saccessione perκ

73쪽

spicui facti sitiat, ut non alius apud Hebraeos characteris usus etiamnum perduret, quam corum , qui tunc nupcr reperti, Nat obscuri. Alia permutata figurarum potestate obscurior redditur,ut si pro una Tyrioru litera alia Palamedis,& pro Palainedis una Simonidis Melici pariter alia reponatur, vel ex aduerso: Nam si veterum monumentis fides habenda est, Tyrij apud Graecos literas induxersit numero sexdecim,post hunc Palamedes quatuor, demu Simonides totidem adiunΝisse traditur, ita ut omnes quatuor & viginti numerum absoluant. Hsc sunt praecipua Occulte scribendi genera,vertunex ijs multae species emanant, quae pro diuersa eorum compositione variantur, nam & ordinis transpositio, figurae ser-ma,& potellatis senetio multiplex esse potest,& ea simul posito diuersiliuiam obseuradi scripti perplexitatem ciliciunt, unde tam multa ,diuersaque esse possunt genera,quam Varia cxcogitantiu in omni tempore ingenia.Sed haec suis locis interlegendum fient lariora , quare veste hie o percensere ratairdum esse existimo. Nunc ad reliqua transeamuS 1 ι

- mi. Quomodo perliterarum transposi- ut s. ias arti tionem occulte stribi possit . n Iri

Vτ isitur ad occulte stribendi modos accedamus,ratio poscit,ut ab ordinis transpositione, & in hoc genere a simplicissimis & scriptu facillimis exordiamur, initijs enim simpliciora magis conuenire videntur, talique ordine omnes ad disciplinas commodius prouehi ur, Ut primum cognitu facilia, mox aliquanto difficiliora, & minus simpliaria discamus. Quare inter caeteros talis scripturae modos qui ab huius rei non ignaris circumferuntur, hic primum occurrit, qui eo artificio contegitiuo, ut literae certo ordine s*ruato,in scripto transponantur . Huius Sinais duplex

74쪽

Titio esse potest,altera crit,quae suspicione prorsiis carere visedebitur,aliena,que licet sit spicionem asterat,sc tamen sita obscuritate tuebitur,nisi nimis curiosus interceptor,obseruato literanim ordine,quomodo literarum nexus transferatur deprehcndat. Prioris modi ratio haec est. Proposito primum vestrae sententiae exemplo, ut tutius scribatur, duae statim lineae capiantur,in quibus literae collocentur,prima tum litera in superiori versu, proxima in inferiori ,rursus tertia in su- periori, quarta item in inferiori alternatis vicibus repona-etur,quoad tota spacia literis compleantur, mox ijs perie binae aliae sumantur lineae, quae pari modo hieris occupem tur,donec totus sensus expleatur,quo fiet, ut binae extremae lineae aliquando ambae dimidiatae remaneant. Haec sentcntia notata primu nostris characteribus subisciatur exemplo .

Hsc verba si ad eam mi mam seripto committenda sint,transposito literarum ordine tale scriptum indicabit . ti rdmret si omri cnusm,eus gita in m duri up te ad n isma oen essu u rnii nfctoe alicut ad diibtrtoeeeudae uep rnuq aetimn iuu

75쪽

versus initiis,proxima quarti,tertia in fine primi quarta infit ne pibstremi,quin in deitule initio sccundi versus sexta initio ici lii, septima in calcc secundi, oelaua demum in calce tertiij disponatur, & idem postimodum ordo seruetur, ut subi icto exemplo res clarius suggeretur. tms r u u imi h i cu n e n n ut tueu ob ad assi i r i

Sic variata semper literaru tianspostione, complures inuositos scribendi modos nanciscemur,quos poterit quisl su more inducere,nobis enim haec attingere videtur satis. Fict etiam aliter,ut eae literae in principio & medio tantum desi- guato ordine, vel principio & fine tantum, vel in principio medio & fine simul collocentur: no tamen facile erit ad hoc significantes semper dimones suppetere, atqui quoties id commode fieri non poterit,iisi ab re erit,ia scit pium com ponere, ut nullum verbum , quod aliquid significet contineat , ut alienus interpres ignoti idiomatis opinione ambiguus teneatur,quod & si suspicione non carebit, artificij tamen nequaquam admonebitur, praesertim si epistola graeci, vel barbari alicuius sermonis, cuius cognitio interceptori futura non sit, sonum imitetur. Exemplum subscripti thematis subijciam, ubi significantes literae in initio, medio,& fine collocantur.

76쪽

occulta literarum transpositione aliter sine si- . spicione interpretem deludi posse.

CAPUT. III.

PR o x i M v Mi nunc est alios occultos scribendi modos, qui quodam verborum velameto obducti, interpretem artificiosa simulatione deludent, quod ad hanc partem videtur speetare prosequamur. Huiusinodi sunt lepida nonnulla epigrammata, aliaque poetarum carinina , quae lectores dulci quodam artificio deludunt, quae ne quid praeteream, quod ad rem facere posse videatur apponam: nam &haec suum dolum habent,ut cum amicis liceat suaviter intexdum sic iocari,& interpretem velata verborum imagine ambiguum detinere,quod iucunda urbanitate non carebit. Ad hanc rem nullae afferri certae praeceptiones possunt, sed ai thorum exempla satis erit afferre, ut si quis in hanc serinam ludere velit,ca imitetur,potest enim sibi quisq; multiplicem

sic iocandi rationem ex arbitrio confingere. In hunc nam dum amicus ad amicum scribendo iocatur . . En tibi mitto caput Veneris , ventremque diAnae . . Latronis caput, & posteriora can E. Q uibus. vel sibus salutationem mitti significatur per ve

bum v ALE, cuius Cribendi literae primae, mediar,& vltunis in dietionibus Venetis,di Anae, Latronis, & can E requinantur. Est & nonnullorum labor huiusinodi versuum capitibus iteras piatagere , quae sententiam ab luant. Talia sunt Erythreae Sybillae, quae oraece de venturo Christo ci cumseruntur carmina,quorudententia latine,ijsdem num .

77쪽

ris ea ratione sentata, utcunque fieti potuit, sic expressari Iudicij signum tellus sudore madescet, ,, E coelo rex adueniet per lacla futurus, ,, Scilicet in carne praesens, ut iudicet orbem . ,, Vnde Deum ccrnent incredulus atq; fidelis , a ,, Celsiam cum senistis, aeui iam termino in ipse . , , Sic animae cum carne aderunt , quas iudicet ipse, is Cum iacet incultus densis in vepribus orbis.., Reijcient simulachra viri , cunctani quoq; gazam, ,, Exuret terras ignis, pontumque polumque, Inquirens tetri portas effringet Auerni . ,, Sanctorum sedes, cuneis lux libera carni

Tradetur: sentes aetema flamma cremabit, ,, occultos actus retegens, tum quisq; loquetur . . sis Secreta, atq; Deus reserabit pectora luci. iis Tunc erit & luctus, stridebunt dentibus omnes , i l,, Eripitur selis iubar,& chorus interit astris: , ,, Soluetur coelum, lunaris splendor obibit, i,, Dcijcient colles, valles cxtollet ab imo. Non erit in rebus hominum sublime, vel altum , Iam aequantur campis montes, & caerula ponti , ,, Omnia ccssabunt, tellus confracta peribit. Sic pariter sentes torrcntur, suminaque igni iis Et tuba tunc senitum tristem demidici ab alto. Orbe gemens facinus miserum , variosque labores Tartareumque Chaos monstiabit terra dehiscens . O, , Et coram hic domino Reges sistentur ad unum . .

Recidet e coelo ignisque, & sulphuris amnis . Hos versiis Augustinus in libris de ciuitate Dei striptos reliquit , quos a Fluliano clarissimo viro grece scriptos se a

cepis e t t,inquoru capitib' ordina singulatu Elevari

78쪽

vΑΥo R. Verum in ijs latine utcunq; redditis, hac de causa ut Augustinus inquit non potuit bene is sensus occurrere, quod in graeco versit ν initio dictionis posita,in latino seruari nequiuit, nulla est enim latina dictio, quae a tali litena inciperet, & sententiae congrueret, pari modo de caetero ad hanc rem peccatum est. Horum quoq; verborum graech primae literae coniunctae ἰω cir efficiunt dest piscis, quo nomine mystice Christus interpretatur, qui in huius mortalitatis abysso, velut in aquarum profunditate, Vivus, hoc est expers peccati esse potuit. Iocatur pari modo Plautus in

argumentorum versibus,dum comoediarum titulum in eam rationem sic exprimit AMPHITRvo.

Amore captus Alcumenae Iupiter. ,, Mutauit se se in formam eius coniugis, .is Pro patria Amphitrio dum certat cum hostibus, ,, Habitu Mercurius ei subseruit Sosiae, ,, Is aduenientis seruom, & dominum fustra habet , se Turbas uxoriciet Amphitrio, atq; inuiccin,, Raptant pro moechis, Blepharo captus arbitrer, ,, Vter sit, non quit Amphitruo decernere, ,, Omnem rem noscunt, geminos Alcumena enititur . ,

In hunc modii itaq; literis stirtim ingestis sensus occultatur. Possunt& alio modo scripti literae occultari, ut per initi vidictionum dispergantur, quare totidem dictiones csse, quot literas necesse erit, eae tamen quo magis rem seriam videbuntur innuere, eo minus suspicionis habebunt, ut quando hic scribendi modus facili interpretationi est obnoxius, si mulatione muniatur. Huiusnodi erit, si mulier amantic Ava D FRATRE significatura sic scribit.

79쪽

Carmina aute Vergilij erunt a Francisto recitata ante tuunt Regem Euscbium. Po sunt & in cum modu deligi verba,quae oportunas scrip - .li literas no primas,sed postremas,uci medias, seper tamen unico seruato ordine ex arbitrio cotineant. Aliter Priapus, qui simili fere verboru ambage sentetiam no literis,sed syllabis celado,sic in furcs p κε Dic Ans se velle minans iocatur.

PEnelopes primam, DIdonis prima sequatur , Et primam CAni, syllaba prima R Emi. , inuodque fit ex illis mihi tu deprehensus in horto , Fur dabis, hac poena culpa luenda tua est. Est alius scribendi modus, ut cum perlegeris te laudari, vel rite ominari, easdem deinde dictiones si praepostere leges

contrarium percipies sensiam. Adsint cuiusdam versus. 1 Sors mala, non mala mens, fatum, non crimina vitae ,

Visere iusserunt te loca Thesphones. Supplicio tibi sit ficilis, nec verbere multo Tundere compellat te Dea Thesphone. Si autem conuersis dictionibus leges, dicet. Thesphone Dea te compellat tundere multo Verbere, nec facilis sit tibi supplicio. Thesiphones loca te iusserunt visere vitae

Crimina, non satum, mens mala, non mala sors. Suppetunt in hanc rem plura cpla, quae ne prolixior sim,

praetermittam. Sunt & alia transponcndi genera, quae quoniam obscuriora, & sine sitspicione videntur, ea suis locis quemadmodum polliciti sumus, indicabimus . iDe flativis characterum notis cringendis.

CAPUT. IIII.

Di xi M v a de ijs scribendi modis , qui ordinis transpositione interpretem artificiose deludunt, quod ad primum membrupartitionis nostrae pertinere videbatur,

80쪽

Proximum est iam illos prosequamur, qui non nisi maximo cum labore possimi interpretari. Verum antequam de illis verba faciamus,non absurdum erit tamet si id nemini dissicile sorteste videatur) componendi, & scribendi huiusnodi

characterum notas rationem tradere,quod non tantum ericiam,quia existiinem id aliter dissicile futurum, quantum ut demonstrem ad reliquas notas recte effiagendas haec ipsa , quae nunc tradimus prscipue desiderari,ut quod de uno characterum modo praescribimus, id & de caeteris perscriptum intelligatur: inuare exemplum in hoc simplici tantum scribendi modo praeposuisse satis erit. Sribendi itaq; ratio quatuor in rebus praecipue videtur consistere, figura, contextu, proportione, & facilitate, de quibus singulatim suo ordine dicemus. Sed primum de characterum figuris, & lineame torum ductibus dicamus. A itaq; potestatem si velimus occulta characteiis figura exprimere, maiusculum graecum thiata figurabitur in hunc modum O, B talis character demo- strabit. Recta fiet linea, eculiai capite alia transiicrse in dextrum producatur,& inferiori dimidiato minor sit,uel pa Io minor,ita ut gamina inuersum videatur I, C huiusn0di erit,ut Z nostrum maiusculum inuersum imitetur,hoc tamen discrimen crit,quod huic quarta linea,quemadmodum prima ducta,teritae cohaerebit T. D character divaricatis cruribus, in fistigio coniunctis depictus demonstrabit, ita ut graecae literae tamdae similis sit: in cuius capite recta linoa sersum ducatur, quae sita longitudine corpori characteris ad quetur sic. A. E duabus lineis transuersis, de in sumnia co- iunctis , quarum altera sinistra cnassior, altera paulo subtilior sit, tali figura Λ exprimetur. F proximus character inuersus, ut supcriiis lineae hiatum habeant ,& inserius coniungantur, designabit hoc modo V. Pro 'G iustae rotunditatis circulus describetur sic O. In aspirationis locum re-oa linea, ne proxidiam figuram aequaliter pertraseat, desi-

SEARCH

MENU NAVIGATION