Ioannis Columbi Manuscensis, ... Libri quatuor. De rebus gestis Valentinorum, et Diensium episcoporum

161쪽

uarij. Acta cum Priore probarunt Diae, Collegium S. Mariae, miti Cal. Decembris ε, Roman si Gulielmus Archiepiscopus Viennensis, VI I;Valantiae, Collegium S. Apollinaris,u P. Canonicatus autem ille Panaterius non ignobile profecto quid in Collegiis est : neque contemnendum, quod Prior diues,& honoratus non dubitauit sibi accipere,postulareque, re in nutu Epi scopi erat, probantibus etiam Canonicis utriusque Coli gij. Atque ita cum Monachis salientis rem egit Guileisus P Cum Cisterciensibus Lioncelli non fuit contentio: agebat greges dc armenta ad pastum per 'luas Castri noui: concessiim ab ant 3 rioribus Episcopis noluit negare. Descendit inpacta cum Antonianis, etsi aliquantum aegrius Anno Mccciv. xv r. Calendas Maij Benedictus XI. transfert Prioratum S. Medardi ab Canoni- eis sanrusensibus ad Antonianos, ita volentibus, qui Canonicos in eo tum profitebantur. Ante annos circiter XL. Summi Pontifices, proba tibus Imperatoribus, Abbatiam eiusdem Prioratus adiunxerant ad Episcopatum Diensem ; hoc ipsum signate scribentes in suis literis,quod ani mo laxando posset Episcopus in Abbatis aedibus

diuersari. Quieti Canonicorum intercedere hoc Antonianis vrsum est.Igitur egerunt Cum Guliel. nio diu contra nitente,ut Abbatia cederet, eluia

. taret

162쪽

Valent. & Diens Epist. is

taret omni ipsorum reditu S. Martini, & S.Iuliani in Vercorciis. Porro tamen voluit Gulielmus, ut

Episcopo sua iura perdurarent in Abbatia, eique subiectis AEdibus sacrisi& Prioratus Brisanoianorum, ac Veronae nunquam peruenirent ad Pictavienses, ipsorumve sequaces. Res gesta est cum Almone Abbate Antoniano Abbatiae Curatoribus Gaufrido Vapincensi , Gulielmo Arume,Cirardo de Mamanto, Petro Gratianopolitano. Corrupit ferὶ negotium, quod post annum Antoniani dederant quidem Gulielmo prouentus Vercorcios ; sed obstinabant habere San- martiniana AEdem. Aimo Abbas per Gaufridum Vapin censem , dc Petrum Gratianopolitanum Praeceptoresaeenique suos inde Canonicos euocauit, Vrgente vehementer Episcopo. Addidit bonus Antistes , ut cum eodem Abbate de Pontaisio conueniret. Omnia turbabant decimae , trifariam diuisae, in Episcopum, Monasterium S. Crucis,& Curionem.Ioannes Geneuensis concesserat Antonianis hoc Monasterium: Gulielmus ad illud adiunxit sacras AEdes Pontaisj, ius. que suum ad decimas aestimauit certis pensionibus frumenti, ut soli Antoniani rem agerent in pago. Quod Brisanos,& Veronam nullo unquam tempore voluit.haberentur ab Pictaviensibus, in causa est locorum per bellum de Crista, opportunitas et atque id etiam fuerat, cur Amedeus Gui-lelmi patruus sibi Abbatiam S. Medardi accipe

163쪽

res : qui enim Aimarus quieuerat per vitam Ioannis,sub Gulielmo denique bella mouit, ubi diu grauis imminere visus fuisset.Nihil non quidem tentauit Episcopus,ut quietem non indecoxam,minusque tamen utilem seruaret,pugnaeque praeferret: verum, Ubi sustentare amplius pacem non potuit,non refugit bellare. Vnum ante inuenit summo ingenio, ut Albertum de Casianatico faceret ducem exercitus, Zc diceret asserto

rem Ecclesiarum suarum. Quid enim s aiebat

Episcopus veniat in curam, veluti partem pugnae t Nos Almarus, senes iuuenis, praeliis assiletus inermes contemnit: minime vero decet Sa- Emis am. Cerdotem praelia cogitare , SC pacis distipulum meditari pugnam, dc exercitum cogere, ducere-α- ve. Ea est Cassenaticorum gens,Vt non multum eo. .isis iis Pictaviensi debeat,aut vero 1 uperet , e Lusigna-ολιοῦ π ni Cypriorum Regibus oriunda : certe utraque ι. ct ex magno Hugone descendit, qui anno Dcccc. Mariam Messaeam duxit uxorem. Albertus a tem omnino Aimarum anteest consilio , manuque. Vara1ci apud Bugiacos fortiter egit pro Dalfino. Aigreuillium, magnum Franciae Magiustrum, occidit Parisiis , cum Iabellam Regis filiam Dalfino coniugem peteret. Placuit Viris nobilibus, placuit Canonicorum Collegiis, placuit ciuibus Valentinis,lc Diensibus mens Gulielmi. Neque Albertus gerere pro Episcopo bella recusauit:ducent,quod erat,honestissimum sibi, gena

164쪽

tique suae, quod prae summis utraque dioecesi nastis,unus fuisset vocatus in societatem militiae,& custodiam ac protectionem Ecclesiarum Valentinae , Diensisque. Nulli quippe inferior gente,ita superiorem quoque futurum caeteris se cogitabat: Aimarum , & Ioannem Berengarios, illum Pontis Roiani, hunc Morgiarum Dynastas assinitate iunctos habebat ε, in istius quippe coniugio posuerat Eteonoram, in eius Beatricem so

rores: Artaudos autem,& Alemannos, caeteros

que tota utraque Episcopi regione Proceres ab parentibus contingebat. Ipse Francisci ex Agnete filius per Desiderium, Almarum, Guigonem ab magno Guigone descendebat, qui Templariis Istronem. Vocatis dederat late iacentes in S. Saluatoris campos. Venit inpacta cum Gulielmo. Placet ea Verbatim recitare, aeternum eXemplum sacerdotalis prudentiae, magnumque Caia senaticae gentis ornamentum.

NOS Gulielmus de Rositione,permissione diuina Valentinensis, s Diensis Episcopus, s Comes , notum facimus miseess, has prasentes literas inspecturis, s audituris am presentibus,qua uturis,quod cum Ecclesia nostrae, lentinensis,isDieu- tersecutiones grauissimas patiantur in mortibus hominum, occupationibus G depraedationibus rerum

suarum illatis dictis Ecclesiis, rebus, s subditis fui per D. indemarum de Pictavia , sper subdito , s

165쪽

16o Lib. III. De Reb.gestis et

massallas,s valitores, ainquentes dicti D. Adem ri tos ad protectionem S defensionem dictarum Ecclesiarum, hominum, Obditorum, s coisseruationem iurium earumdem Ecclesiarum, auxilium s Ἀ-uamen,de consilio consensu, s instantia nobilium, sanonicorum, burgensium nostrorum, inuocauimus nobilem s strenuum virum D. Albertum de Cassi natico militem. Idem vero miles libenti animo pro praemissis venit ad nos pes liter in ciuitate n 'a Ualentinensi. Nos autem sever praemissis, s imfra ptis,tractatu, s deliberatione cum eis habita diligenti , ipsum nobilem remunerare volumus, s sic alligare nobis successoribus nostris,s dictis Ecclesiis,qu)d dicta Ecclesia eumdem habeant perpetuum defensorem adiutorem. Unde ex causis praemissis eidem D. Miberto donamus, s concedimus pro nobis , Muccessoribus nostris, in dictis Eccle is in

bras annuas cc. computato uno Turonensi argenti cum ....... .. pro xx. denariis in dicta summaseluendis

eidem D. Alberto annissit His,s quandiusuerit inhumanis,per Cauellanum nomum , qui nunc est, s fuerit pro tempore , castri s mandamenti Pastida n 'a de Vmors, s de Rivosicco ; videlicet, in Moomnium Sanctorumc. Iibras dicta monetae, abas c.

libras,infecto Pasib. . Et pro huiusmodi pensione en , dem D. Alberto seruenda annis sit uiis, pradictis ter minis,reditus spreuentus adicti castri,s mand menti,nomine noctra, s dictarum Ecclesiarum obliqό-- , ω reditus*prouentur pradictos pro prad

166쪽

pensione volumus esse obligatos eidem,sta sectos. Cocedimus etiam eidem D. Alberto,quodsi forte contingeret eumdem emere cactra, terrari s lpossessiones alias, qua essent defudo nostro,HEcclesiarum nostrarum praedictarum, quod eum de huiusmodi seudoretineamus eumdem inuestiamus. Et quod in eiusmodi acquirimetisfaciendis per eum, infudis dictarum Ecclesiarum,debeamus eum iuuare de M. libris dicta moneta : ubi vero nos, vel Ecclesiis nostra iuuauerimus eum de dictis M. libris,s easse luerimus prahuiusmodi acquirimento , vel acquirimentis per eum faciendis, ex tunc nos, s siuccessores noctri adpensionem annuam c. librarum,eidem D. Iberto, quandiu vixerit,tantum teneamur. Et insuper ultra dictas M. libras, si cotingat dictia D. Albertum acquirere reditus defudo nostro,s Ecclesiarum nostrarum adictam audimia seu placitamenta nobis copetentia librarum cc. in reditibus acquiredarum per ipsum D. a bertum,eidem D. a berto per nos successores noctros in dictis Ecclesiis x nunc,prout ex tunc, donamus, s remittimus per praesentes. Pro iis autem idem D. Albertus nobis recipientibus nomine nostro, es Ecclesiarum no Lbarum pradictarum, fecit homa-gium,s iurauit nobis , dictis Ecclesiis fidelitatem obseruare alia capitula, qua 'b iuramento melitatis includuntur ε, saluo tamen retento hometio,

fidelitate illustris Principis D. Dal ini Viennensis,cui ante omnes alios ad fidelitatem hometium in obligatus,ac promisit per iuramentumsuum, no ,

167쪽

successores nostros Ecclestas pradictas,ua salios, s subditos earundem, ac iura earum personaliter qui protegere, S defendere toto fluo posse contra quoscunque, cuiuscunque conditionis existant, excepto pradicto D. Dat o Viennensi, cui idem D. Mure ius primo, sprincipaliter est ad ictus. Nos vero vicem mutuam eidem reddere volentes pro nobis, o s.ccessoribus nostris,s dictis Ecclesiis eromittimus e dem D. Aberto personam eiusdem, homines, s se ditos seuos,ac eius terram, s res suas, m subditorum serum contra quoscunque iuuare protegere, s defendere , maxime contra D. Aimarum de Pictauia, seiusjubditos, sequaces e, exceptis tanturiisperioribus nostris,s dominis,s vassallis aliis antiquioribus nostris,s Ecclesiarum nostrarum, qui, tanquam vase salii delitatem debitam nobis,isdictis Ecclesissem uant,'olim etiam seruauerunt. Et volumus, quod iuvemus nos,& defendamus ad inuicem, prout interva salus,& dominos ectferi consuetum , &c. Acta fuerunt hac Valentia, in Ves itio nostis episcopali, Iv. die mensis Septembris,anno Domini a DccxxImpraesentibus tectibus dilectis s fidelibus nostris, Ioanne Bastet domino Cruceoliuacobo Uaguaiai,s Durando de S.Saluatore, canonicis Valentinis.

HAS Gulielmi cum Alberto conuentiones, probauerunt Collegia Valentinorum , dc Diensium Canonicorum, tanto consensu, ut Dienses in Concilio fuerint omnino xva I. Ioannes P mer

168쪽

-y Decanus, Albertus de Folli nis Sacrista, Gulgo Allium acijJacobus de S.I aurentio,Huminbertus Ganidius, Almo , Thomas Milonis, Ioannes de Follianis,Iuuenis Pertu seli, Petrus de Rivo sicco, Petrus Banelli, Gulielmus de Folhanis,Ioannes Vincent ij, Gulielmus Guersi, Petrus

Albanelli, Hugo Pilosi, Ioannes Guibondi. Scripsere anno Mcccxxxi. io frequentissimo Concilio Commemorationis mortuorum. Quid haec pacta secutum fuerit,non habent episcopales tabulae et putabam, Almarum cessasse ab armis: antum in eo rerum erat articulo,ut Alberti animis, usque militari terreretur ξ Sunt,qui dicant,ab Alberto armis compressum;& in Cassenaticae gentis Chartulario descriptum esse numerum cognatorum, assinium, dc amicorum mnium, quos in societatem belli vocavit. Certe anno saeculi

xxx. Gulielmus Episcopus dedit Subdionem Canonicis Valentinis,pro auxiliaribus copiis,per bella cum Atmaro datis: sed,quae ista fuerint,vbi, quibusve causis coeperint, dc quo, vel Episcopidamno,vel Aimari,nemo refert. Post Subdionem Canonicis concessam moritur Antistes omni memoria dignus,lc cui paucos repulas pares sapientia, SI Sedium suarum studiis, bello,paceque augendarum. Ille est, qui suam firmitatem, Mspeciem , decusque , addidit Praesuli utranquς

dioecesim habenti,& veris exemplis docuit, ea rundem coniunctionem in unum Praesulem, per X ι utilem

169쪽

utilem eam ac necessariam,singulari, Zc pene diuino consilio inuentam ab Gregorio X. CANONICI multum laborauere in legendo viro, qui Gulielmo par esset, ipsumque AoEMA- virtutibus repraesentaret , ac factis. Anno ipsuv. ii ' XXX I. chm Gulielmus diem ultimam obiisteti consenserunt in Ade marum a Vouta, Canon cum Valentinum, M Viennensem , filium. Be mundi de Andusia,& Eteonore filiae Aimari III. Pactaviensis. Bermundus imperitabat Voutae,

aliisque pluribus pagis. Nobilissima gens And

sianorum Voutana tulit scutum trifariam diuti sum: priore parte crucem Tolosanam superne, fluctus erectos inferne ε, posteriore leonem par dicum Zc in uersum. Ademarus peruenit ad annum XXXVI. ut videas falli Posse uinum in cas- paratu, cum ait, Ricarddm sedisse Ualentiae Se-galaunorum anno xxx I ii. Hoc Episcopo dissidium de dignitate, quod cum Dalfino immine bat,in ipso ortu extinctum est. Is quippe s Guigo erat) visis literis utriusque Friderici, Rodulfi, dc Philippi Imperatorum , voluit Ademaro sua iura esse inconcussa , edicto posito,ne quis Dalfinalium ministrorum ius diceret in illius utraque dioecesi,aut vectigal imperaret, vel arma Dalfini,signaque ponerer,praeterquam sicubi locus ad ipsum spectaret primario, aut secundario iure clientelae. Hi post iv. dcxx. annos, cum Dalfinatus peruenisset ad primogenitum Regis Franco

170쪽

rum, tanti nominis maiestate elati, edictum infringere conati sunt, fictum ab Episcopis iactitantes:sed Gratianopoli quaesitum mandato C roli Dalfini, it postea Rex eo nomine quintus,&inuentum seruauit suam vim. Agebatur tum saeculi annus xxxu. Longe maior, de bello cum Pictaviensibus, coquebat cura non Antistitem modo Valentinum , totamque per Dienses, ac Valentinos regionem; sed Summum etiam Pontificem : omnia illo turbari sacra,profanaque,infestum agrum , urbes inhospitas, vastasque iam esse, & pessimo, damnandoque exemplo Sacerdotes assuescere armis , ac pugnae. Igitur Ioan

nes XXII. constitu it finem ei aliquando per se ipse ponere, & causa illius omnes ab ima radice

avellere, quando neque Prificipum cireum viro- rum consilia , neque Ecclesiarum per Grego- φαμι

rium X. Vnio, neque Francorum Pares,Episcopi, α Conestabilis, dc Marescallus ab Rege Legati,

potuerant certum illi hactenus modum statuere, iam per Cc. annoS Contentiose gesto. Auenio- nem , in ea urbe sedebat, vocat Ademarum Episcopum,& Aimarum III. Pictaviensem. Fauebat, quod Ademarus Aimari nepos erat ex filia. Rem committit Petro Episcopo Praenestino, dc Petro Stephani in Coelio monte Presbytero Cardinalibus. Hi censuere in hunc modum. Crista oppidum,antiqua bellorum causa,ne sit diuisa in duas partes , alteram Episcopi, Pictaviensis alteram; X tota